"binnenlandT"
Verspreids Berichten.
'Dobrople en Khmielevka ten zuidwesten van
Trembovlia.
Ween en, 30 Sept. (W.B) Officieel
bericht van heden middag:
Aan het front in West-Tirol is hedennacht
In het Adomellogebied gestreden. Een aan-
valspoging van den vijand op den pas ten
Westen van de Cima Presenia is door onze
artillerie verijdeld. Ook bij de Manzdron-hut
moesten de Italianen, na een gevecht van
eenige uren, terug gaan.
Op de hoogvlakte van Vielgereuth vielen
zij des nachts onze stellingen tevergeefs aan.
Eveneens mislukten aan het Karintische
front de nachtelijke aanvallen op onze ver
sterkte liniën bij Pontafel.
De gevechten bij en ten Noorden van Tol-
mein duren voort. Voor de Mrzli Vrh is de
vijand naar zijn oude stellingen teruggewe
ken. Hij deed herhaalde aanvallen op Dolje,
die steeds werden afgeslagen. Hedenochtend
Is het Italiaansche vuur op het gebied van
Tolmein, dat gisteren zeer hevig was, op
nieuw begonnen.
Petersburg, 30 Sept. (Tel.-egent-
schap). Communiqué van den generalen staf
van het leger in den Kaukasus van den 28en
In het gebied van Meliazghert heeft een
van onze cavalerie-detachementen de Tur
ken verdreven uit het dorp Alskan.
Overigens zijn op het front geene gevech
ten voorgekomen.
Konstantinopel, 30 Sept. (W. B.)
.Communiqué van het hoofdkwartier.
Aan het Dardanellenfront is de toestand
onveranderd. Den 27en brachten onze kust-
batterijen een vijandelijke torpedoboot in de
6treek van Kerevirdere tot zinken. Zij be
schoten werkzaam de vijandelijke stellingen
aan de kust van Sedd-ul-Bahr. In den nacht
yan 28 op 29 September verrasten onze naar
.verscheidene richtingen uitgezonden ver-
kenningsafdeelingen eene vijandelijke af-
'deeling in eene hinderlaag, die voor een
'deel werd afgemaakt, terwijl de anderen ge
vangen genomen werden. Zij sloegen andere
afdeelingen, die zij aantroffen, op de vlucht
en maakten een aantal geweren en munitie
buit.
Bij Sedd-ul-Bahr beantwoordde onze artil
lerie den 29en krachtig het vuur van ver
schillende vijandelijke batterijen, die onze
stellingen beschoten, en bracht ze tot zwij
gen.
Van de andere plaatsen is niets te be
richten.
Petersburg, 30 Sept. (R.) Tele
grammen uit Tiflis berichten, dat twintig
motorladingen Duitsche officieren en in
structeurs in Erzeroem zijn aangekomen.
Ook zijn patronen en verdere oorlogsbehoef
ten ontvangen in Erzeroem en elders in
Kiein-Azië.
Weenen, 30 Sept. (Corr.-bureau).Het
ministerie van buitenlandsche zaken heeft
den 24en September de volgende verbale
nota gericht aan de diplomatieke vertegen
woordigers van de neutrale mogendheden
Den I8en Juli werd de Italiaansche krui
ser Giuseppe Garibaldi door een Oostenrijk-
Hongaarsche duikboot getorpedeerd en tot
zinken gebracht. Zooals uit een rapport van
het 5de Oostenrijk-Hongaarsche divisie
commando blijkt, heschen eenige Italiaan
sche torpedobooten, die naderbij kwamen
om de overlevenden op ie pikken, de vlag
van het Roode Kruis, en vielen de duikboot
aan, toen zij weer bovenkwam.
De Oostenrijk-Hongaarsche regeering pro
testeert tegen deze handelwijze en heeft de
gezanten verzocht zulks ter kennis van de
regeeringen te brengen.
Londen, 30 Sept. (R.) De minister
van marine Balfour heeft op eene vraag in
het lagerhuis om inlichting betreffende het
aantal in den grond geboorde Duitsche duik-
booten gezegd, dat hij sympathiseerde met
de nieuwsgierigheid, die deze vraag ingaf.
Hij stemde ook toe, dat de bloote verklaring,
dat Duitsche duikbooten vernield waren, nog
geene kennisgeving behoefde in te houden,
die voor den vijand van waarde was. Maar
wat het zinken van duikbooten betreft, was
er allerlei gradatie, van de absolute zeker
heid tot de bepaalde overtuiging en de bloo
te mogelijkheid. Feiten als deze waren niet
een geschikt onderwerp voor statistieke op
gaven. Wanneer de admiraliteit zich bepaal
de tot gevallen van absolute zekerheid, zou
z.j ongetwijfeld beneden de waarheid blij
ven. Maar als zij alle gevallen van redelijke
mogelijkheid insloot, zou zij de waarheid
kunnen overdrijven.
Munchen, 30 Sept. (W. B.) In den
landdag hield de minister-president graaf
Herding eene met veel bijval opgenomen
toespraak, waarin hij dank bracht aan de
prachtige troepen en die van de bondgenoo-
ten. Hij zeideNog steeds erkennen de vij
andelijke machthebbers niet wat in de vree-
selijke worsteling om de eindoverwinning
steeds duidelijker aan den dag komt. Wat
iet wapengeweld niet vermocht, zal de lan-
ire duur van den oorlog moeten bewerken.
Maar ook deze rekening zal blijken valsch
te zijn. Eensgezind en vastberaden staat het
geheele volk om keizer en rijk geschaard,
bezield door den onwankelbaren wil om te
volharden totdat een eervolle, den waarborg
van duurzaamheid in zich sluitende vrede is
bevochten.
Bukarest, 30 Sept. (R.) Vertegen
woordigers van den nieuwen parlementairen
bond, die in zijne eerste zitting besloot de
regeering aan te sporen tot een beslist op
treden tegen de vrienden van de centrale
mogendheden en tot gewapende aansluiting
aan de entente mogendheden, verscheen
gisteren bij den minister-president Bratianu
om dit besluit te overhandigen. Deze ver
klaarde o.a.: Uw wensch naar mobilisatie is
tiet resultaat van de overweging, dat het uur
voor Rumenië heeft geslagen om in den oor
log te gaan. Da regeering deelt deze mee*
ning niet. Ik geloof, dat het oogenblik voor
eene gedachtenwisseling over den internati
onalen toestand nog niet gekomen is. Ik
weet, dat ik op de meerderheid van het par
lement kan steunen. Maar op een tijdstip ais
dit eischt het nationale welzijn, dat wij door
allen ondersteund worden. Namens deze be
langen verzoek ik u alles te vermijden wat
den eenigen plicht zou kunnen bemoeilijken,
dien wij heden hebben en dien de regeering
besloten is met alle kracht en in het bewust
zijn van hare verantwoordelijkheid te ver
vullen.
Berlijn, 30 Sept. (K. N.) Uit Athene
wordt aan den Lokal Anzeiger geseind, dat
een koninklijk decreet tot het houden van
verkiezingen op de eilanden Imbros, Tenedos
en Castelloriza groot opzien gebaard heeft,
omdat men van meening is, dat de regeering
daarmede den eersten stap onderneemt tot
de annexatie van genoemde eilanden, het
geen binnenkort gevolgd zal worden door de
annexatie van Noord-Epirus.
B e r 1 ij n, 3 0 Sept. -{W. B.) De inschrij
vingen op de derde oorlogsleening zijn nu
vastgesteld op 12.101 millioen mark. Daar
van zijn 2169 millioen inschrijvingen in het
schuldboek.
Budapest, 30 Sept. (W. B.) In eene
bespreking, die de minister van financiën
hield met de vertegenwoordigers van de in
stellingen waar voor inschrijving gelegen
heid zal worden gegeven, werd geconsta
teerd, dat het tijdstip thans zeer gunstig is
voor de uitgifte" van de derde oorlogslee
ning. Er zal dus omstreeks half October een
6 pets. leening worden uitgegeven. De in-
schrijvingsvoorwaarden zullen overeenko
men met die van de vroegere'6 pets. oor-
logsleeningen.
Londen, 1 Oct. (R.) De opgaaf van de
inkomsten in het op 30 September geëindig
de kwartaal is 51.569.628. De vermeerde
ring, vergeleken bij het correspondeeren-
de tijdperk van verleden jaar 15.888.345.
De totale vermeerdering in zes maanden
is 26.684.804.
Washington, 1 Oct. (R.) Het staats-
departement heeft niet-officieel graaf Berns-
torff verzocht zijn invloed bij de Duitsche
regeering aan te wenden ten behoeve van
de Armeniërs in Turkije.
Het opzoeken van kogels.
Wen meldt uit Berlijn aan de N. R. Ct.:
Een van de vraagstukken der oorlogsge
neeskunst is het opzoeken van kogels en
splinters van granaatkartetsen in de licha
men van gewonde soldaten. De X-stralen ma
ken het mogelijk de anatomische positie van
de projectielen vast te stellen, doch een ge
wone photographie is onvoldoende om de
ligging aan te geven, daar twee van elkaar
verwijderde voorwerpen op een photogra-
phische plaat op een en dezelfde plaats kun
nen verschijnen.
Twee bekende specialisten in Röntgen
stralen, dr. Fürstenau en dr. Weski, zijn er
nu in geslaagd een zoo eenvoudige methode
ter voorziening in dit gebrek te ontdekken,
dat ook een verpleegster in staat is de po
sitie van kogel of splinter nauwkeurig vast
te stellen
Deze z.g. dieppeilings-methode is reeds
met succes in Duitsche hospitalen aange
wend. Zij bestaat daarin, dat men een stereo-
photographie maakt in plaats van een X-
stralen-photographie, zoodat alle schaduwen
van kogels en beenderen dubbel zichtbaar
worden. Een der beide daarvoor benoodigde
instrumenten is uitgevonden door Fürstenau
het ander door Weski.
Japansche munitieverzen
ding naar Rusland.
Het Japansche blad Asahi Sjimboen, dat
te Tokio verschijnt, schrijft naar aanleiding
van het feit, dat Japan Rusland van munitie
voorziet:
Op 12 Augustus bezocht de Russische ge
zant graaf Okoema, Japan's eersten minister,
om officieel te vragen of Japan Rusland aan
een groote hoeveelheid oorlogsmateriaal
wilde helpen. Een week later werd er minis
terraad gehouden en na lange beraadslaging
werd besloten het verzoek van Rusland in
te willigen. De eerste minister en de minister
van oorlog onderwierpen de kwestie aan het
oordeel van den keizer en bespraken voorts
met de gezanten van Engeland, Frankrijk en
Rusland, op welke wijze de zaak uitgevoerd
zou wordjen. In den ministerraad van 26
Augustus werd het program der bondgenoo-
ten aangenomen. De staatsfabrieken te Tokio
en te Osaka moeten vergroot worden om hun
productievermogen uit te breiden.
Londen, 30 Sept. (R.). Lloyds be
richt, dat het Amerikaansche schip Vincent
is verbrand. De bemanning is gered.
Nieuw Orleans, 30 Sept. Een or
kaan, die gisteravond woedde, heeft den
dood veroorzaakt van 10 menschen. Er zijn
150 personen gewond en de materieele
schade overtreft een millioen dollars. De
schepen in de haven zijn ongedeerd geble
ven.
Uil de Pers.
Ce Toekomst.
D r. D. Bos maakt in de V r ij z i n n i g
Democraat de opmerking, dat, waar
manmoedig het woord is ontleend aan de
Troonrede en zonder morren de lasten
van den oorlogstoestand verder gedragen
moeten worden, de regeering zal moeten
aantoonen wat onvermijdelijke lasten zijn en
welke niet.
„Een bekend gebaar, de vinger op den
mond, of een vage aanduiding van gehei
men die achter 'n sluier liggen, welke slechts
de regeering heeft kunnen oplichten, zal niet
tevreden kunnen stellen. Daarvoor duurt de
tegenwoordige toestand te lang. Men heeft
te veel van de economische en oorlogsfeiten
kunnen vernemen en van hun invloed op de
oorlogskansen voor ons om er niet ernstigen
twijfel over te koesteren of de regeering wel
zoo heel veel meer gegevens ter beoordee-
ling heeft dan b-v. de Kamer. Slechts open
hartige mededeelingen aan de Volksverte
genwoordiging kunnen hier nut doen".
Wij hebben die te meer noodig als men
de tweede zinsnede uit de Troonrede over
denkt dat Nederland na den oorlog opnieuw
een eervolle plaats zal gaan innemen in den
vreedzamen wedstrijd der volken en zich
daarvoor reeds nu met alle krachten moet
inspannen.
„Dat kan het geval zijn schrijfr dr.
Bos maar het kan ook niet.
Een allereerste voorwaarde is dat ons land
niets toelaat, zonder althans zoo ernstig pro
test als met onze macht bestaanbaar is, wat
tegen de eer en fierheid van onze natie
strijdt
Terecht is steeds hulde gebracht aan het
beleid van Onzen uitnemenden minister van
buitenlandsche zaken mr. Loudon voor de
knlme maar kloeke wijze waarop hij in een
vroeger tijdperk bleek op te komen tegen
inbreuk op onze rechten van onzijdige mo
gendheid.
Van wisseling in zijn beleid is natuurlijk
geen sprake. Maar moge dan in de aanstaan
de Kamerzittingen duidelijk naar buiten
blijken hoe wij opkomen tegen allerlei in
breuk, welke op onze vrijheid om onze eigen
bevolking van levensbenoodigdheden te
voorzien, wordt gemaakt.
Dat is noodig, ook voor onzen naam naar
buiten, ook voor den naam, dien ons land
na den oorlog zal dragen en die zeker on
misbare voorwaarde is voor een eervolle
deelneming aan den wedstrijd der volken".
Daarbij behoort een tweede overweging.
Na den oorlog zullen vele volken zedelijk zijn
gegroeid,, gelouterd door lijden maar in
eigen en anderer oog, zelfs dat hunner vij
anden, grooter geworden door de reusachti
ge offers en den betoonden moed.
„Wij hebben gelukkig den vrede behou
den, maar willen wij na den oorlog in de ge
heele wereld met eere genoemd worden dan
is er meer noodig dan dot er door velen geld
is verdiend, door vele anderen kommer en
ontbering is geleden, door allen is getracht
mede te doen aan het werk van nationale
hulp aan onze zuidelijke ongelukkige buren.
Dan moeien zij geestkracht toonen, durf,
om groote vragen groot aan te pakken, ein
delijk eens het schoone woord van de Konin
gin-Moeder in den volsten zin des woords
in vervulling brengen.
Dan moet er geen angstig gepeuter zijn
bij het afwentelen van den geldelijken last
dezer tijden. Dan moet men eindelijk durven
de groote werken, waaraan Lely's naam is
verbonden en waarvan de roem reeds lang
is verdisconteerd, uit te voeren en vreed
zaam ons een provincie te veroveren niet
met de techniek die doodt, maar met de we
tenschap, die leven wekt.
Dan is er nog iets anders noodig dan ge
duldig de verveling van eindelooze lijntrek-
kerij in een ten volle, gaandeweg zelfs over-
geoefend leger te verdragen.
Dan behoort aan het departement van
oorlog te blijken van krachtig organiscerend
vermogen om in het leger het beste gebruik
te maken van de in de burgermaatschappij
door vele militairen opgedane hoogst be
langrijke kennis. Dan moet men weten te
waken tegen ontreddering van zaken ook in
den middenstandmaar niet minder ook
onze jongelieden door studieverloven in' de
gelegenheid stellen niet verder'achter te ko
men dan nu reeds onvermijdelijk was.
Op het geheele Nederland, hoog en laag,
zoowel in het leger als daarbuiten rust de
zware-plicht om onze volkskracht ongerept
te houden".
Degenen, die ten slotte de zeggingsschap
hebben over ons leger behooren te bedenken
dat nooit ook grooter maatschappelijke taak
op hun schouders heeft gerust. Een te kort
aan organiseerend vermogen zou beteekenen
nuttelooze opoffering van millioenen en van
met bereidwilligheid gedurende vele maan
den betoonde offervaardigheid.
Moge de eerstkomende tijd aldus be
sluit dr. Bos in alle opzichten doen zien
dat de geestkracht aanwezig is overal, in el-
ken kring, welke ons volk dringend behoeft
om de weelde van den vrede gedurende een
wereldkamp te kunnen verdragen.
Demobilisatie.
In een artikel, aan dit onderwerp gewijd,
schrijft Ce N. R o 11 C t.:
„Naar de dingen, die ons nu en dan ter
oore kwamen, is er aanleiding voor twijfel,
of wel altijd aan het departement van oor
log met de noodige vastheid van wil opge
treden wordt. Is men er soms niet wat
slap? Is men er wel steeds voor den invloed
van Kamerleden, die er niet algemeene le
gerbelangen kunnen bepleiten, doch voor
particuliere belangen of grieven in de bres
treden, voldoende doof? De zaak heeft
twee konten. Ook Kamerleden mogen zich
vergewissen, of het nu eigenlijk wel hun
roeping is, voor persoonlijke aangelegen
heden op het departement van oorlog mon
deling of schriftelijk tusschen te komen.
Veel behoeft hierover niet te worden ge
zegd. Slechts dit: Wanneer in het leger de
meening ging postvatten, dat wie Kamerle
den, of andere invloedrijke personen, voor
zich in weten te spannen beter af zijn, dan
wie dit niet kunnen, aan het leger onnoe
melijk kwaad zou worden gedaan, en aan
het gezag van regeering en volksvertegen
woordiging groot nadeel zou worden berok
kend."
Dan is er nog iets dat de moeilijkheid
vergroot:
„Tengevolge van de verandering, die te
elfder ure in de jongste wet tot wijziging
van de Landstormwet is aangebracht, kan
de jonge, verplichte landstorm alleen ge
oefend en bij het leger ingedeeld worden,
voorzoover hij noodig zal blijken tot ver
vanging van landweerplichtigen. Vergissen
wij ons niet, dan zal het derhalve, wordt ge
heel of gedeeltelijk gedemobiliseerd en dus
de landweer in de eerste plaats met verlof
T naar huis gezonden, van dat ocgenfclik af
onmogelijk zijn, den jongen landstorm on-
der de wapenen te brengen of te houden. Is
SÉt da\ verantwoord? gal Bet verantwoord aijn,
terwijl we don toch in menig opzicht nog
voor eene volstrekt onzekere toekomst
staan, de langzame en geleidelijke, veel te
laat, maar dan toch eindelijk op aan
drang van dc Kamer nog welf onderno
men versterking van ons leger, zonder
meer stop te zetten?
Het leger kost veel, zeer zeker, en de fi-
nancieele kant van het vraagstuk telt onge
twijfeld mee, doch uit zuinigheidsoverwe
gingen de verdere ontwikkeling van de
veerkracht des lands te stuiten, juist in een
tijdperk, waarin het zoo niet waarschijnlijk,
dan toch mogelijk is, dat voor het land de
beschikking over een krachtig leger een
levensbelang zal zijn, d t kan toch
de bedoeling niet wezen."
Berichten.
H. M. de Koningin-Moeder ontving
Woensdag ten Paleize Soestdijk het bezoek
van Z. K. H. den Prins, op diens doorreis van
het Loo jtaar den Haag, en gebruikte met Z.
K. H. het middagmaal.
TweedeKamer. Reeds gisteren na
middag was door alle afdeelingen der Twee
de Kamer 't Woensdag aangevangen sectie-
onderzoek van de Indische begrooting en tal
van andere wetsontwerpen geheel beëin
digd, zoodat de afdeelingen nu niet eer weer
bijeenkomen dan Dinsdag 5 October, tot het
onderzoeken van de Staatsbegrooting en
vele andere ontwerpen.
De heer Vliegen, hoewel rapporteur over
de Indische begrooting, heeft aan den afdee-
lingsarbeid geen deel genomen.
Vacature Vliegen. De heer W.
H. Vliegen heeft gisteren aan den minister
van Binnenlandsche Zaken zijn ontslag inge
diend als Kamerlid voor district Amsterdam
IX.
Anti-revolutionaire Kamer
club In de Woensdagavond gehouden club
vergadering werd het bestuur als volgt sa
mengesteld de heeren C. van der Voort van
Zijp, president; L. F. Duymaer van Twist,
secretaris en F. H. de Monté VerLoren, pen
ningmeester.
Hoofdcursus. Met wijziging voor
zooveel noodig van de aankondiging van 27
September, opgenomen in de Stct. van
Woensdag 29 September no. 227, wordt in
de St.-Ct. bekend gemaakt, dat de volgende
onderofficieren op 1 October worden toege
laten tot den Hoofdcursus, ter opleiding
voor den rang van tweede luitenant:
a. voor infanterie hier te lande:
W. J. K. Baay,"E. Dijkstra, P. G. Mantel,
R. Klomp (voorwaardelijk), H. J. Kronig, J.
de Mos, jhr. P. E. van der Maessen de Som-
breff, A. Tolsma, G. Lammers, B. A. Sjoerds-
ma, N. J. Jelgersma, H. W. Monsees, J.
Baurdoux, H. M. F. van de Pieterman, F.
Harting, M. G. Meeuse, P. Kramer, C. W.
van Meurs, B. van de Reyden, J. Agterberg,
L. van Wakeren, M. E. Enthoven, J. van
Wamel, J. Boogerd, N. L. F. J. Grotendorst,
E. Ph. Yap Tjong, E. J. van Baarsel, R. W.
B. Muller, P. Geist, F. H. Zegers, M. A. A.
Strijers, J. B. Berghuis, L. M. H. Hendrikz,
C. Jansen, G. H. Scholten, K. Siersema, E.
J. van der Flier, J. Jonkers, J. A. M. J. de
Hoog;
b. voor-infanterie in Nederlandsch-Indië:
A. F. Monsees, P. N. Maréchal, W. A.
Almekinders, Z. de Haan, S. de Waal;
c. voor administratie bier te lande:
A. K. van Heerde, C. J. Schreuder, A. N.
Best, J. F. A. Korten, H. Schnitker, L. M.
Z. de Liefde, G. Hardenberg;
d. voor administratie in Nederlandsch-
Indië: M. Baijens, B. H. F. van Lent.
De Staatscourant van 2 October a.s. zal
bevatten de maandelijksche opgaaf van be
trekkingen bij 's lands dienst in Neder
landsch-Indië, waarin moet worden voor
zien door uitzending van wege het ministe
rie van Koloniën.
Prof. Care lL. Dake. Den len Sep
tember 1.1. was het 25 jaar geleden dat de
schilder, teekenaar en etser Carel L. Dake
door de 'regeering werd benoemd tot hoog
leeraar in het teekenen, de ontleedkunde en
de proportieleer van den mensch enz. aan
de Rijks-Academie voor Beeldende Kunsten
te Amsterdam. October daaraanvolgende
trad hij in functie. Op den datum der benoe
ming is, wegens vacantie van de hoog
leeraren en hun discipelen, de herinnering
daaraan en aan de 25 jaar vruchtdragende
werkzaamheid, ongemerkt voorbijgegaan.
Nu de vacantie om is, wordt, naar het N. v.
d. D. bericht, het 25-jarig hoogleeraarschap
van Carel Dake den 4en October luisterrijk
en plechtig in de Academie gevierd. Den
5en October bieden oud-leerlingen en leer
lingen hun feestvierenden professor een
feestmaaltijd aan in de groote feestzaal van
het American-Hotel.
Bij Koninklijk besluit van 27 Septem
ber 1915 is benoemd tot bode bij het Staats
toezicht op de Mijnen, C, Siistermans, en
zijn, met ingang van 1 October, voor den
tijd van één jaar bestendigd als Rijkskeur
meester in bïjzonderen dienst, respectieve
lijk te Epe en te Lochem en te Borculo, de
Rijkskeurmeesters B. van Goor te Epe en
A. D. Oosterbaan te Lochem.
Bij beschikking van den Minister van
Staat, Minister van Binnenlandsche Zaken,
is aan F. G. L. Weijerman, met ingang van
1 Januari 1916, op zijn verzoek, eervol ont
slag verleend als bode bij het Departement
van Binnenlandsche Zaken.
De Indische bannelingen.
Naar wij vernemen, is de heer C. Douwes
Dekker, een der verbannen leiders der voor
malige Indische Partij, via Amerika naar
Singapora vertrokken.
Dr. J. Noordhoek Hegt t Te
's Gravenhage, waar hij zijn Europeesch ver
lof cloororacht is overleden Dr. J. Noord-
hoek Hegt, dirgeteus des f*hooi yo_q$ in»
Iandsche artsen te Weltevreden, officier in
de orde van Oranje-Nassau.
Air. G Th. van Deventer. De Ka^
merclub der Unie-liberalen wordt heden bij
de crematie van het Kamerlid mr. Van De
venter, te Wester veld, vertegenwoordigd
door den voorzitter en secretaris dier club.
Over het dezer dagen gestorven Kamerlid
mr. C. Th. van Deventer schrijft Henri Po
lak in het orgaan van den Diamantbewer-
kersbond
In den overledene verliest onze Bond een
zijner beste vrienden. In den strijd om het
verplichte lidmaatschap (1902) was hij een
dergenen, die ons hielp aan de belangrijke
leening, waardoor wij'den kamp konden vol
houden. Bij de groote worsteling om het leer
lingwezen en den arbeidsduur (1904) was
hij, met onzen vriend Wibaut, commissaris
der gTOOte geldleening, die ons in staat stel
de den strijd tot een goed einde te brengen.
Ook op andere wijze was hij steeds bereid
ons ter zijde te staan en van dienst te wezen.
De mare van zijn heengaan heeft ons dan
ook diep getroffen en zijn aandenken zal bij
ons onverzwakt levendig blijven.
Nederland en de oortoiy*
Ter navolging.
In de Staatsct. wordt medegedeeld:
Door een vaderlandlievend ingezetene is
ten behoeve van 's Rijks schatkist een be
drag van 4500 gezonden aan den minister
van Staat, minister van Binnenlandsche Za
ken, ten einde in deze benarde tijden een
voorbeeld te stellen, dat, naar hij hoopt, na
volging zal vinden.
Nederland en de wederopbouw
van Belgs^.
Onder den naam van „Comité Néerlando-
Belge d'Art Civiqué (C. N. B. A. C.) (Neder-
landsch-Belgische Stedenbouw Commissie),
onder de bescherming van Z. Exc. Baron
Fallon, gezant van de Belgische Regeering
te 's Gravenhage, en onder leiding van de
heeren: Mr. Paul Otlet, advocaat, algem. se
cretaris van de Union des Associations In
ternationales, medestichter van het Interna
tionaal Bibliographisch Instituut en het In
ternationaal Museum te Brussel,. Dr. H. P.
Berlage, architect te 's Gravenhage, Jos. Th.
I. Cuypers, C. I., architect te Amsterdam,
Prof. Henri Evers, architect te Rotterdam,
hoogleeraar aan de Technische Hooge-
school te Delft, afgevaardigde voor Neder
land van de „Union Internationale des Vil
les", en Louis van der Swaelmen, land
schap-architect te Brugge, met de heeren
Hubert Hoste, architect te Brugge, als secre
taris van den zetel te Den Haag, en Jan
Pauw, architect te Amsterdam, als secreta
ris van bet bureau te Amsterdam, is in
Nederland in verbinding met de „Union In
ternationale des Villes", een studie-commis
sie opgericht, welke zich uitsluitend bezig
houdt met het verzamelen van alle docu
menten en gegevens, welke te verkrijgen
zijn, betreffende de nieuw^tp inzichten, ge
maakte studiën en opgedane ervaringen in
Nederland op het gebied van het aanleggen
van steden en dorpen, ten einde deze ter
zijner tijd ter beschikking te stellen van be
langhebbenden in België.
Deze commissie sluit het maken van uit
gewerkte projecten buiten haar arbeidsveld,
evenals alle speculatieve finantieele of com-
mercieele ondernemingen.
De zetel van de C. N. B. A. C. is geves
tigd te 's Gravenhage; deze commissie houdt
voeling met de „Commission Centrale les
intéréts intellectuels du Comité beige de La
Haye".
Inlichtingen worden verstrekt door het bu-
reahu te Amsterdam, Rijksmuseum, (bureau
architect), aldaar.
Ket ongeval met de „Eemdijk".
Het ambtelijk onderzoek naar het ongeval
aan het stoomschip „Eemdijk" van de Hol-
land-Amerikalijn overkomen heeft, naar wij
vernemen, wat de hoofdzaak betreft, weinig
meer aan het licht gebracht dan reeds be
kend is geworden.
Het schip dat 20 Augustus uit Buenos-
Aires naar Kopenhagen vertrok met een la
ding graanproducten, kwam 21 Sept. bij het
lichtschip Maas ter anker om den dag af
te wachten en vervolgde den 22en Septem
ber, 's morgens ten 4 uur 25 min. de reis.
Naar gissing had bet ongeval plaats op
55°, 47' N B. en 3°, 56' O.L., even beoos
ten het zuidelijk deel van Doggersbank.
Aangezien het schip slechts 2 jaar oud Is
en in volmaakten toestand verkeerde, kan
het ongeval door den kapitein aan niets an
ders worden toegeschreven dan aan het
stooten op een mijn.
Aangenomen moet worden, dat de ont
ploffing laag onder in het schip heeft plaats
gehad en niet het gevolg was van een mijn
die aan de oppervlakte dreef. Dit is echter
een vermoeden, dat door een onderzoek niet
is kunnen bevestigd worden, en overigens
is omtrent de oorzaken van het ongeval
niets te zeggen. Toen het ongeval voor
viel was niets in het zicht.
Verder is nog gebleken, dat de plotselinge
hevige ontploffing, die werd gehoord aan
stuurboord vooruit, vergezeld ging van het
opstijgen van een hooge kolom, waarbij veel
water over het schip kwam, terwijl een sterke
krui'damp werd geroken. De schok was zoo
hevig, dat o. a. de zonnetentshutten naar
beneden kwamen.
Men heeft scherp naar drijvende mijnert
uitgekeken, doch niets gezien, en vreemdè
ooilogsschepen waren niet in zicht.
Tabak contrabande.
Naar de Tel. verneemt is binnenkort het
besluit te verwachten, waarbij, door de geal
lieerden tabak geplaatst zal worden op dt
lijst van contrabande.
De ka asprij s.
Naar men verneemt heeft de Minister vfl^j
Landbouw, an Höndel dsn maxii
