„DE E EM LAN DER".
Vrijdag 8 October 1915.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
N° 86
14do Jaargang.
Naar hel lanü van belolle
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG.
Uitgevers: VALKHOFP ft Co.
ABONNEMENTSPRIJS:
Pet 8 maanden voor Amersfoort t J*®®»
j Idem franoo pej post J-®®*
Per week (met gratia verzekering tegen ongelukken) O.l"*
Afzonderlijke nummers
Wekelyks btfvoeg3el Eottandtdu Hutscrovur (onder redactie
ran Thérèse van Hoven) per 3 mnd. 50 ets.
Advertentiën gelieve men liefst vóór 11 uur, familie*
advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden*
Bureau: UTRECHTSCH EST RAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
DER AD VERTENTIËN:
t 0.30.
PRIJS
Van 1—5 regels
Elke regel me or «0.10,
Dienstaanbiedingen 25 cents bij vooruitbetaling.
Grooto letters naar piaatsruimto.
Voor handel en bedryf bestaan zoet voordoelige bepalingen
tot liet herhaald advertoeron in dif Blad,' bij abonnoment.
Eene circulaire, bevattend© de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Kennisgeving.
JÜurgemeester en Wethouders van Amersfoort,
.Gelet op artikelen 6 en 7 der Hinderwet,
Brengen ter kennis van het publiek, dat een
door C. J. de Koning ingediend verzoek, met" bij
lagen, om vergunning tot het plaatsen van een
electro-motor van 2lA P.K. voor het drijven van
een koffiebrander in het perceel alhier gelegen
hoek Kortegracht—Muurhuizen bij het kadaster
hekend onder Sectie E, No. 2027 op de Secre
tarie der gemeente ter visie ligt, en dat op Don
derdag den 21 October aanstaande, des voor-
middags te half elf uren gelegenheid ten Raad-
hirize wordt gegeven om, ten overstaan van het
Gemeentebestuur of van één of meer zijner le
den, bezwaren tegen het plaatsen van den motor
in te bregen.
Tot het beroep, bedoeld in artikel 15, Te lid
der Hinderwet, zijn volgens de bestaande juris
prudentie, alleen zij gerechtigd, die overeenkom
stig artikel 7 der Hinderwet voor het Gemeente
bestuur of een of meer zijner leden zijn versche
nen, teneinde hunne benvaren mondeling toe te
lichten.
Amersfoort, 7 October 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
De Secretaris, De Burgemeester,
A. R. VEENSTRA. VAN RANDWIJCK.
Politiek Overzicht
De wereldstrijd in het
westen.
De Franschen zenden ons dezer dagen,
door middel van hun gezantschap Havas,
herhaaldelijk communiqués, waarin bijzon
derheden die in de officieele berichten van
het Duitsche hoofdkwartier over den strijd
op het westelijk front zijn medegedeeld,
worden tegengesproken en uiteengerafeld.
Slechts één tegenspraak moest, het was
moeilijk anders te verwachten, uitblijven, na-
niëlijirvan den legerorder van generaal Jof-
fre, die de Duitschers zoo gelukkig zijn ge
weest in handen te krijgen, en waaruit dui
delijk is gebleken dat het groot opge
zette Fransch-Britsche offensief, hetwelk
nu sinds eenigen tijd, op enkele opvlam
mingen na, alweer aan het verloopen is, on
danks later komende beweringen van
Fransch-Engelsche zijde onmiskenbaar ten
doel heeft gehad: eene definitieve doorbraak
van het Duitsche front, eene verjaging der
Duitschers uit het gebied dat ze in Frankrijk
bezetten, als gevolg waarvan invloed zou
worden uitgeoefend op de houding van neu
trale staten, die het thans met zichzelf nog
niet eeris waren en het Duitsche offensief
tegen het Russische front noodzakelijkerwijs
zou moeten worden verzwakt. Teneinde de
opofferingsgezindheid der manschappen aan
te vuren, hen geestdrift in te boezemen en
hen tot de grootste krachtsinspanning op le
voeren, moesten de officieren hunne solda
ten de groote voordeelen schilderen, welke
de grootsche toebereidselen aan Fransche
zijde hadden doen ontstaan, "en als strate
gisch doel werd omschreven de Duitschers
uit Frankrijk te verjagen en met hulp van
de Engelsche divisies hen rusteloos, zoodat
ze zich niet zouden kunnen herstellen, dag
enn acht voort te drijven over hunne tweede
en derde verdedigingslinie heen tot in het
vrije veld. Ten einde de successen der infan
terie verder zoo omvangrijk mogelijk te ma
ken, moest de geheele cavalerie aan dezen
aanval deelnemen. Uit een artikel van den
militairen medewerker van de Times, die la
ter zijn draai heeft genomen door te spre
ken over „de eerste phase" der groote krijgs
operatie, is gebleken dat de Franschen en
Engelschen, volkomen van hun doel bewust,
sinds den 16en Augustus zich op de nieuwe
doorbraak-actie hadden voorbereid. Het
Duitsche front moest murw gemaakt wor
den door eene onafgebroken beschieting der
stellingen. Deze beschieting, aldus boven
genoemde Times-medewerker, moest het\*er-
trouwen des vijands in zichzelf en in zijn
versterkingen tot wankelen brengen. En
wanneer dat bereikt was dan moest onmid
dellijk vóór den infanterie-aanval een artil
lerievuur als een orkaan ontketend worden.
Hoe goed de Franschen en Engelschen
dit alles hadden bedacht, blijkt hieruit; dat
volgens Duitsche berichten, op tal van
plaatsen achter het Duitsche front vliegers
der geallieerden zijn geland die, voorzien
van allerlei springstoffen, tot opdracht had
den de achterwaartsche verbindingen der
Duitschers, hunne spoorwegen en militaire
inrichtingen te vernielen.
Wat is nu het resultaat geweest van dezen
grootsch opgezetten aanval? Dat na de ver
overing der eerste Duitsche verdedigings
linie over een breedte van 25 K.M., de Fran
schen hier en daar ook nog tot de tweede
linie zijn doorgedrongen, doch dat daarna
het groote offensief in het zand verloopen
is'en weer vervallen in de vroegere gevech
ten van allen dag. Af en toe geschiedt weer
eens een grooten aanval, die öf door de
Duitschers met groote verliezen voor den
aanvaller afgeslagen wordt (terwijl ze zelf
het aanvallen ook niet afgeleerd hebben) öf,
wanneer de Franschen succes hebben, gelijk
dezer dagen bij de verovering van den heu
vel bij Tahure, hen toch niet verder brengt
dan de tweede verdedigingslihie.
Inmiddels heeft ook het Fransche leger
bestuur eenige dagen na het offensief voor
gegeven, dat het in Champagne niet om een
doorbraak te doen was geweest, doch om
de uit de wegruiming van een lastige vijan
delijke stelling; welke bewering, na de meer
vermelde order van Joffre, die niet zijn
eerste van dien aard is, van eene merk-
waardigen ommekeer tot bescheidenheid ge
tuigt.
Afgezien hiervan mag niet ontkend wor
den dat deze „wegruiming" den Franschen
veel materieel succes heeft opgeleverd aan
krijgsgevangenen en oorlogstuig, en zulks
beduidend meer dan de Duitschers van hun
kant. Maar het kon niet anders of zulk een
strijd moet de aanvallende partij veel men-
schenoffers kosten en het is de vraag of een
„wegruiming van een lastige vijandelijke po
sitie" zooveel menschenoffers waard is.
Een herhaling van Fransche successen als
het onderhavige behoeft voor de toekomst
volstrekt niet uitgesloten te zijn, al zullen
de Duitschers meer dan ooit zich daarop
voorbereid houden. Doch de thans opgedane
ervaring met de moderne versterkingen is
niet geschikt om de mogelijkheid van een fi
nale doorbraak door ons grooter te doen
worden, al wordt daaraan nog zooveel aan
menschen en oorlogsmateriaal verspild. In
dit opzicht mag de Duitsche pers zeer zaker
van mislukking van het offensief der geal
lieerden spreken. Vol zelfvoldoening schrijft
dan ook de Berlijnsche medewerker der
Frankfurter Zeitung
„Een van de grootste slagen van dezen
oorlog is met een niet te loochenen misluk
king voor onze tegenstanders geëindigd en
ook de politieke gevolgen die men in Lon
den en Parijs ervan verwachtte zijn achter
wege gebleven. De ontwikkeling der Balkan
gebeurtenissen ten onzen gunste heeft men
niet kunnen tegenhouden. De neutrale vol
ken zijn niet er toe gebracht om ten gunste
van Frankrijk en Engeland partij te kiezen.
En ons opperste legerbestuur heeft ondub
belzinnig kunnen constateeren, dat onze ac
tie tegen het Russische leger niet het minst
door den aanval in het westen beïnvloed".
De oorBog.
B e r 1 ij n, 7 Oct. (W. B.) Officieel wordt
uit het groote hoofdkwartier gemeld:
Het Fransche offensief in Champagne
duurde voort. Na een krachtige, allengs tot
de uiterste hevigheid gestegen, beschieting
•door de artillerie hervatten de Franschen
bij het aanbreken van den dag hun aanval
len, die ten Noordwesten van Souain ineen-
vielen onder zware verliezen voor den vij
and, die daarbij 2 officieren en 180 man aan
gevangenen inboette. Bij zes aanvallen in
massa door de Franschen -ten Westen van
den straatweg van Sommery naar Souain
konden in de richting van St. Marie gedeel
ten van twee nieuw aangekomen divisies op
één plaats in onze eerste linie binnendrin
gen. Door een onmiddellijk ondernomen
tegenaanval werd de vijand er weer uitge
worpen. Twaalf officieren, 21 onderofficie
ren en 550 man bleven als gevangenen in
onze handen. Twee machinegeweren wer
den buitgemaakt. Ten oosten van genoem
den straatweg kon de vijand bij zijn massa-
aanvallen geen noemenswaard succes beha
len. Tegen een klein stuk loopgraaf ten Oos
ten van het gehucht Navarin, waarin hij zich
kon handhaven, is de strijd nog in gang. Al
leen bij en ten Noorden van Tahure gelukte
het den vijand na een met wisselend succes
gevoerd gevecht ongeveer 800 Meter loop
graaf te vermeesteren. De aanval werd door
onzen tegenaanval tot staan gebracht. Po
gingen van den vijand om de ctalling ten
Noorden en Noordoosten van het gehucht
Beauséjour door te breken mislukten geheel
en al. Waar de vijand tot in onze loopgra
ven opdringen kon werd hij afgemaakt of
gevangen genomen. De stelling is geheel in
ons bezit; 3 officieren en 300 ma zijn als
gevangenen weggevoerd, terwijl 3 machine
geweren des vijands werden afgenomen. Op
een hevigen doch succeslooze aanval in den
morgen tegen de stelling bij de steenbak
kerij ten Noorwesten van Ville s Tourbe
volgden in den loop van den dag slechts
zwakke uitvallen, die afgewezen of door ar
tillerievuur in den aanvang gesmoord wer
den. Ten Noorden van Atrecht geschiedden
slechts onbeduidende aanvallen met hand
granaten. In het Aisnedol bij Sapigneul ge
lukte een zwakke Fransche overval op een
uitspringend stuk loopgraaf.
P a r ij sf 7 Oct. (Havas.) Namiddag-com
muniqué.
In den loop van den nacht bombardeerden
de Duitschers hevig het geheele front. Ten
noorden van Scarpe probeerden ze achter
eenvolgens 4 tegenaanvallen* tegen de on
langs door den Franschen veroverde stellin
gen in het bosch ten westen van den weg
van Souchez naar Angèrs. Al deze aanvallen
werden volledig afgeslagen. Een hevig we-
derzijdsch bombardement had plaats ten
zuiden van de Semme in de sectoren van
Andréchy, Gagny en Ancourt, evenals ten
noorden van de Aisne in de streek van Tra
cy le Val en het bosch van St. Mard. In
Champagne gingen de Duitschers tegen het
einde van den dag herhaalde malen tot ver
bitterde aanvallen over in achtereenvolgen
de gelederen tegen de stellingen, die ze pas
ten N. van Tahure verloren hadden. Al de
ze aanvallen mislukten onder zware verlie
zen voor den vijand. In Eparges lieten de
Franschen twee mijnen ontploffen, die de
verdedigingswerken des vijands ernstig be
schadigden. Een hevige kanonnade had
plaats tusschen de Maas en den Moezel, ten
noorden van Flirey en in Lotharingen.
P a r ij s, 7 Oct. (R.) Avond-communiqué.
Twee tégenaanvallen der Duitschers in
Champagne zijn met groote verliezen voor
hen teruggeslagen. In België, Artois en Lo
tharingen hadden hevige artilleriegevechten
plaats, in de Argonnen gevechten met hand
granaten.
De Franschen gaan langzaam vooruit ten
zuiden van Thelus nabij Atrecht op den weg
naar Rijssel. Een door den vijand onderno
men overval ten zuiden van Roye mislukte
volkomen.
De Fransche artillerie veroorzaakte twee
hevige ontploffingen in de vijandelijke linie
in het district Juirucourt, waar het station
Guignicourt afbrandde.
B e r 1 ij n, 7 Oct. (W. B.) Officieel be
richt van het groote hoofdkwartier.
Legergroep Hindenburg. Voor Düna-
burg drongen onze troepen over eene breed
te van 5 kilometer in de vijandelijke stelling.
Ten zuiden van de Drysviatymeeren is de
vijand verder achterwaarts gedrongen. Een
aanvallende Russische cavalerie-brigade is
over hoop geschoten. Tusschen het Bogins-
koje-meer en Smorgon herhaalden de Rus
sen hunne, aan verliezen rijke, doorbraak
pogingen, die zonder uitzondering mislukten.
11 officieren en 1300 man werden gevan
gen genomen.
Legergroep Leopold van Beieren. Niets
Legergroep Von Linsingen. In de ge»
vechten bij Tschartorysk is de vijand uit de
bosschen ten westen dezer plaats verdre
ven.
W e e n e n, 7 O c t. (W. B.) Officieel be
richt Aan de grens van Bessarabië en bij
Krzemienice in Wolhynië zijn verscheidene
Russische aanvallen afgeslagen.. Overigens
is het aan het front in Oosl-Galicië en aan
de Ikwa rustig. Ten noorden van Dubno en
aan de Poetilofka heeft de vijand op" talrijke
punten, onder groote verspilling van munitie,
met sterke strijdkrachten aanvalspogingen
gedaan, die overal onder groote verliezen
voor de Russen werden afgeslagen. Hier en
daar kwam het tot een verbitterd gevecht van
man tegen man. Zoo bij Olyka, waar de di
visie uit Linz de Rossen met de gewone koel
bloedigheid ontvangen heeft. Wij hebben
ongeveer 800 man en verscheidene officie
ren gevangen genomen. Ten noordoosten
van Kolki, aan beide zijden van den spoor
weg van Sarny naar Kowel is de vijand aan
den westelijken oever der Styr aanvallend
opgetreden. Een tegen-aanval van Oosten-
rijksch-Hongaarsche en Duitsche troepen
voltrekt zich mej succes.
Oostenrijksch-Hongaarsche bataljons heb
ben den Russen het hardnekkig verdedigde
dorp Koelikowitsj aan de Styr ontnomen,
waarbij 200 krijgsgevangenen werden ge
maakt. Duitsche troepen hebben den vijand
uit zijn stellingen bij Tsartorysk verdreven.
Bij de Oostenrijksch-Hongaarsche troepen
aan den bovenloop der Szezara is niets bij
zonders voorgevallen.
Weenen, 7 Oct. (W. B.) Van het zuid*
oostelijk oorlogstooneelDe Oostenrijksch-
Hongaarsche en Duitsche strijdkrachten heb
ben gisteren tusschen de monding der Dri-
na en de IJzeren Poort op talrijke punten den
overgang over de Save geforceerd. Op de
Donau-linie werden de vooruitgeschoven
Servische troepen teruggeworpen.
Basel, 7 Oct. (W. B.) Volgens een par
ticulier bericht aan de Basler Nachrichten
uit Milaan heeft de Servische regeering
reeds alle maatregelen getroffen om den ze
tel der Skoepsjtina, de banken en de ge
wichtige staatsbureau's naar Pristina over te
brengen.
Weenen, 7 October- (W. B.) Offi
cieel bericht.
De gevechfsactie aan het Italiaansche
front bepaalde zich gisteren tot de gewone
artillerie-gevechten, alleen tegen het noor
delijk deel van de hoogvlakte van Doberdo
bij Pelsano trachtten afdeelingen van een
Italiaansch regiment aanvallend op te tre
den. Deze poging mislukte volkomen. Onze
troepen jaagden den vijand gedurende den
nacht tot over zijne voorpostenstellingen te*
rug.
Rome, 7 Oct (R.) Het officieele com
muniqué meldt een aantal kleine gevech
ten ten N.-W. van het Arsiero-plateau,
waarin de Italianen voordeel behaalden door
den krachtigen steun, dien de artillerie hun
verleende.
6ij kikkers is zelfs de minnezang gekwaak.
Roman van
IS. TEIRLINCK.
De jongeling antwoordde niets op die rede.
Hij had een weinig natuurgeschiedenis ge
leerd, in de boeken 't was alf Te meer,
daarvoor was hij in het Lischboschje niet ge
komen. Ernstiger zaken, zóó dacht hij, moest
hij met zijne vriendin afhandelen. Hij legde
rijnen arm rond de lenden der deerne, leid
de haar naar den omgevallen wilgetronk en
sprak:
„Zet u hier neder, Manda, ik moet u
spreken."
Hij stond vóór haar; zij zag, met hare
bruine, nieuwsgierige kijkers naar hem.
„Brengt ge goed nieuws?" vroeg ze.
„Goed en slecht," verklaarde hij.
haat het slechte maar weg en vertel het
goede, lachte zij.
„Luister: hebt ge gisteren den zoon van
den bankier niet gezien?"
„Ja, zei ze zonder de minste aarzeling,
-'Lier, in het Lisch&oschje gisteren mor
gen."
„En
Met verontwaardiging lei ze uit:
„Die man kent geen schaamte hij heeft
mij over schandelijke dingen gesproken
Maar 'k zei hem: neen, mijnheer!"
„En wat vroeg hij?"
„Mijne liefde! O, welke liefde!"
„En
„lk zei niets dan: neen neen, mijnheer!
Ik heb hem den rug gekeerd en ben naar
onzen stal getrokkenik moest de koeien
mei Wat meent hij wel
„Goed, Mandaik wist dat gij zoo
zoudt gehandeld hebben ik ken u! Gij hebt
geweigerd.... stout geweigerd! Maar be
denk het wel: Henri Van Wallegem zal zich
wreken!"
„Hij mag!Ik ben gereedik zal mij
verweren!" zei ze krachtdadig.
„Ja, ja, ge zijt sterk en moedigmaar
hij is rijken valsch en slecht! Hij zal zich
wrekenIk heb hem gisteren gezien, in
de KroonHij was zat!"
„Zat?Ja, dat zal met hem altijd hetzelf
de zijn: zat van den avond tot den morgen!...
Zwelgen als een verken!Het is eene
schande, dat rijke menschen zoo mogen
brassen en zuipen!"
„Hij was van al de duivels gebeten
nauwelijks was ik binnen, of hij viel tegen u
uittegen die fiere boerendochter, welke
hij wel zou weten te dwingen!"
„Mij dwingen, ha ha hal" Zij brak een rijs
van den tronk en speelde er mede in het
water. Emiel bezag, vol bewondering, de
kloeke meid, die zooveel vertrouwen in hare
eigene macht stelde.
cHii viel tegen u uitmaar ik stond
hem te woord en ik heb het hem ferm
gezeidToen was het tegen mij: hij zou
mij vindenmij een danske leeren
mij het duur doen Jpetalen hij heette mij
boerenkinkelMaar ik zweeg nietik
zei hem zooveel, dat hij van koleire weg
liep!"
Zij hief met haar twijgje de linzeschijfjes
op en smeet ze verder. Zij keurde noch goed
noch af. Toch sprak ze stil:
„Dat is het slechte nieuws! V/aar is het
goede?"
Hij voer voort:
„Desmet, die daar ook dronken zat, wilde
daarna tegen mij beginnen 't En ging
ook niet!Dan ben ik vertrokken maar
onderwege heb ik over dat alles gedacht
over de vervolging, die u en uwe familie
wachtwant ge woont in Van Wallegem's
huis."
„Ja", zuchtte zij en zij boog het schoone
hoofd.
„En ik zei tot mij zeiven: Ik zal Manda het
best tegen dien kerel beschermen door met
haar te trouwenThuis gekomen heb ik
moeder gesproken."
Zwijgend bleef het meisje.
„En moeder heeft er niets tegen ik
mag met u trouwen, zoo ge mij getrouw
blijft.
Met lichte aarzeling in de stem zei hij dit.
Zij hief het hoofd en vroeg koel:
„Uwe moeder twijfelt
„Dat niet, Mandamoeder houdt veel
van umaar zij is ouder dan wijZij
kent de macht van het geld.-Daarom
sprak ze zóó.... moet ik u niet alles zeg-
gen
„Ja, zeg allesEn gij
„Hoe, ik
Hij greep hare hand vast.
„Neen!nooit heb ik getwijfeld
nooit zal ik twijfelen."
Zij liet weder haar hoofd zijgen en deed
met hel rijs het water spatten.
„Ge zijt sterk, Mandaen we zullen
trouwen."
Ze zag niet op en sprak niet.
„Moeder heeft nog gezeid, dat het een
dubbel huwelijk moest zijn."
„Een dubbel huwelijk?" vroeg ze opziende.
„Ja, MandaReini en Melanie zien el
kander geerne ze mogen ook trouwen."
Ze stond recht en smeet het wilgerijs weg.
„We zullen trouwenalle vier op den
zelfden dag," besloot hij.
Ernstig sprak zij:
„Misschien
Verwonderd staarde hij haar aan.
„Misschien!herhaalde zij. „Gij zijt recht
zinnig geweest, ik moet het ook zijn.Gij
zult alles weten, allesEn dan zult gij en
Melanie en uwe moeder van meening ver
anderen."
„Ik nooit!"
„Misschien!" zei ze voor de derde maal.
„Manda," een licht verwijt lag in zijne
stem, „ik heb niet getwijfeld aan uen gij
gij twijfelt aan mij
„lk twijfel aan uwe liefde niet, neen....
maar aan de sterkte van uwe moeder!"
„Evenals gij, is moeder kloek van geest,
Manda.
Luider, doch beraden sprak zij:
„Ik ben arm 1"
„Arm
- „Ja, ik en Remi zijn arm Vóór eenigs
dagen ben ik alles te weten gekomenWe
kunnen op het Rattenhof niet meer be
staan wij hebben geld moeten leenenP
Aandachtig luisterde nu de jongeling.
„Ge moet alles weten," voer zij voort,
„allesEn daarna zult gij mij zeggen of
de Penninck's met de Moereels' trouwen
kunnen."
„Op voorhand zeg ik ja," sprak hij met
vuur.
„En zult gij alles aan uw moeder zeggen?'5
„Alles.... maar zij ook zal niet veranderen.'5
„Wacht eerst!" En rapper, met meer klem
vertelde zij: „We moeten geld aan den ban
kier drij duizend frank!Vader heeft
ze geleend vóór twee jaarEn wanneer
zullen wij ze kunnen betalen De zaken
staan dit jaar niet beterwe zijn niet ge
lukkig onlangs stierf onze arme BruineP
En stiiler voegde zij er bij:
„Vader spreekt van naar Amerika te ver
trekken
Aan zulk nieuws had Emiel zich niet ver-
wacht. Uiterst verbaasd riep hij:
„Naar Amerika?"
„Ja," bevestigde Zij, ,naar dat verre land...,
daar kan een boer nog bestaan, heeft vader
aan moeder gezeid. Hij heeft een boek ovei
Argentina en daarin leest hij, als hij maat-
een half uurken over heeftZijn hoofd i$
er val vanfGe weet, vader is koppigl"
Wordt vervolgd*
