„DE E EM LAN DER". Zaterdag 9 October 1915. BUITENLAND. N° 87 Eerste Blad. 14de Jaargang. floofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. Uitgevers: VALKHOFP Co. ABONNEMENTSPRIJS: Pét 8 maanden roor Amersfoort f Idem franco per post Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) - U.I V. Afeonderlgke nummers Wekelijks bijvoegsel nde HollondacJie Huisvrouw" (onder redactie Van Thérèse van Hoven) per 8 mnd. 50 ets. Advertentiên gelieve men liefst vóór 11 uur, familie- advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden. Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—t regot.f O.SO. Pike regel meer «0.10. Dienstaanbiedingen 25 cents bij vooruitbetaling. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeoi voordeelige be palingen tot het herhaald adverteeren in dit Blad, bij abonnement. Eene circulaire, bevattende do voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Kennisgeving, Burgemeester en Wethouders van Amersfoort brengen ter kennis van belanghebbenden, dat aan particulieren toebehoorende beplantingen over de openbare wegen niet lager dan 3 M- uit den grondslag mogen hangen en het licht der lantaarns over de straat niet mogen onder scheppen. Beplantingen, die op bovenbedoelde wijze het openbaar verkeer of de straatverlichting be moeilijken, moeten binnen 14 dagen na heden door de betrokken eigenaren verwijderd zijn. Amersfoort, 6 October 1915. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Secretaris, De Burgemeester, A. R. VEENSTRA. VAN RA ND WDCK. Een jaar ballingschap. Het was zoo stil en rustig in het Amers foort der eerste mobilisatie-maanden. De stad scheen uitgestorven; het garni zoen was naar de grenzen; dagenlang zag men geen enkele uniform. De burgers, nog onder den indruk van het vreeselijk gebeuren rondom, bleven in hun huizen, angstig, afwachtend, vreezend altijd de schending onzer neutraliteit, 'n inval van i~en der strijdende grootmachten. 1 otdat plotseling inderdaad de tijding jm van 'n invasie; maar 'n vreedzame in- ie van ongelukkigen, van verdreven bur gers en vluchtende soldaten. De eersten moesten gehuisvest, de laatsten geïnter neerd worden. En ook Amersfoort kreeg van beiden rijkelijk z'n deel. Saterdag 10 October, dus juist 'n jaar ge- en, arriveerden in den laten avond, bijna ijktijdig, honderden uitgewekenen en dui zenden geïnterneerden, in triestige optochten geleid naar de kazernes dezen, naar de voor hen in gereedheid gebrachte lokalen genen. En toen scheen in eenen de spanning te wijken, waarin de Amersfoortsche bevolking twee bange maanden verkeerd had. Het was of men z'n krachten gespaard, z'n energie verzameld had, om ze nu te kunnen aanwen den. Het is bewonderenswaardig wat in die eer ste dagen door onze medeburgers verricht is. Welke goede geest moet in hen gevaren zijn om hen zooveel liefde te doen bewijzen aan de steeds in aantal groeiende vluchtelingen, om hen zooveel opofferingen zich te doen getroosten f Toen is gebleken, wie goud had'in beurs en in hart I En wie niet I Maar de laatsten waren wei nig talrijk. Intusschen hield de stroom Belgen nog steeds aan. Twee, drie dagen lang reden de treinen met vluchtelingen en geïnterneerden binnen, weldra gevolgd door verwanten, die onder de geredde soldaten hun zoon of man kwamen zoeken. Het wederzien na zooveel bange weken was dan roerend. Maar velen ook vonden hem niet. Nu is 'n jaar verstreken en nog mag onze gulle gastvrijheid niet verflauwen. Het is waar, sommigen hebben onprettige ervaringen opgedaan met hun bescherme lingen; staaltjes van oneerlijkheid en ondank baarheid zijn ons verteld; maarBelgen zijn ook menschen. En bij 'n algemeenen uit tocht van de bevolking eener groote haven stad moet men niet de élite der menschheid verwachten. Honderden vluchtelingen hebben inmid dels Amersfoort verlaten maar driemaal zoo- vcol ballingen zijn er weer bijgekomen. Amersfoort, heel Holland, moet nog steeds n gastvrij oord blijven. Want de Belgen die thans hfer vertoeven, zijn misschien bekla genswaardiger dan zij die verleden jaar kwa men .Toen vonden zij, na slechts enkele dagen ontbering, rust en hadden het vooruit zicht althans de hoop, spoedig terug te kee- ren .Maar zij die n u hier zijn hebben allang de gedachte aan 'n gedwongen uitstapje naar n vreemd land laten varen, zij zijn zich welbewust van hun ballingschap, welke hen maandenlang reeds ver van hun vaderland n kommerlijk bestaan doei leiden en mis schien nog even geruimen tijd voortduren kan. Maar het meest gaat ons ter harte het lot van de geinterneerden, die duizenden on schuldige jonge mannen, die in den bloeitijd huns levens reeds langer dan 'n jaar beroofd zijn van hun vrijheid, opgesloten zitten, in zéér gemengd gezelschap, in houten barak ken midden op de hei. Zij zullen het zeker materieel beter hebben dan hun kameraden in de loopgraven en de Hollandsche autoriteiten stellen alles in het werk om hun het leven zoo dragelijk mogelijk -te maken, hun nuttige en aangename aflei- 'ding te verschaffen, maar hun het hoogste, het voornaamste wat het leven waard waakt geleefd te worden, hun de v r ij h e i d te ge ven, dat vermogen zij niet. Gedenken wij dan hunner en beseffen wij dan onze onuitsprekelijke voorrechten, vóór alles het geluk onzer vrijheid, wij, die daar toch eigenlijk geen ziertje meer aanspraak op hebben dan z ij I Politiek Overzicht Griekenland en de dreigende Balkanoorlog. Binnen een minimum van tijd nadat het Grieksche ministerie Venizelos zijn ontslag had aangeboden aan den Koning, die ver klaard had de Venizelos-politiek niet „tot het eind toe" te kunnen volgen, is een nieuw kabinet gevormd door Zaïmis. De samenstel ling van dit nieuwe kabinet, welke door ons is medegedeeld, geeft nog geen opheldering omtrent alle punten der staatkunde die Grie kenland tegenover de gewichtige gebeurte nissen op den Balkan zal volgen, doch zoo veel is wel zeker, dat dit kabinet zich niet in de armen der quadruple-entente zal werpen, terwijl het evenmin vaststaat dat het uit de bepalingen van het Servisch-Grieksche bondsverdrag tot de noodzakelijkheid zal concludeeren eener gewapende Hulpverlee ning aan Servië in de dagen die komende zijn. In de Woensdag gehouden Grieksche Ka merzitting namelijk hebben vier der minis ters die thans aan het bewind gekomen zijn, te weten Goenaris (nu met de portefeuille van buitenlandsche zaken belast), Dragoenis, Rhallis en Theotokis, de staatkunde van Ve nizelos als een gevoels-politiek veroordee- lende, sterk de vraag in twijfel getrokken of Griekenland ondanks het verdrag met Servië wel verplicht is dit land te steunen. Zoo verklaarde Theotokis dat dit verdrag volgens zijn meening fei telijk onmiddellijk had opgehouden te be staan toen Servië (tijdens de jongste onder handelingen met de geallieerden) toege stemd had in den afstand van Macedonische streken aan Bulgarije, die Griekenland en Servië in den tweeden Balkan-oorlog ge meenschappelijk hadden veroverd, terwijl Goenaris hier nog aan toevoegde dat toen indertijd Griekenland een oorlog over woog tegen Turkije wegens de Griekenver volgingen en aan Servië de vraag richtte of het op deszelfs bijstand kon rekenen, het op een beleefde weigering gestuit is. Verder wees Goenaris er op, dat Grieken land het verdrag ook niet nagekomen was toen Servië door de Oostenrijkers werd aan gevallen. In de lange rede, tfelke Venizelos heeft gehouden teneinde zijn politiek te verdedi gen, heeft hij de kritiek van de bo vengenoemde afgevaardigden beantwoord, door er op te wijzen, dat Griekenland bij het uitbreken van den Oostenrijksch-Servi- schen oorlog Servië den besten dienst meende te bewijzen door neutraal te blij ven en de verbindingslijnen van Servië te beveiligen, die anders aan een aanval van Bulgarije zouden hebben blootgestaan. Deze houding van Griekenland had Servië tot dus ver tegen een aanval van Bulgarije be waard. En wat Servië's concessies in Ma cedonië betrof, voerde Venizelos aan, dat deze concessies gemeenschappelijk ge- wenscht werden door de geallieerden, die feitelijk ter wille van Servië in ocfrlog waren geraakt. Griekenland mocht, aldus Venize los, Servië van deze concessies geen ver wijt maken, daar het hier overmacht gold. Wanneer Griekenland thans zou toelaten, dat Servië door Bulgarije werd overweldigd, dan berokkénde het zichzelf voor de toe komst een nog veel erger Bulgaarsch ge vaar. En tegenover Theotokis, die waar schuwde tegen Rusland's propaganda voor de Slavische expansie en tegen Italië's begeerigheid naar Noord-Epirus en de eilanden in de Egeische zee, betoogde Venizelos dat het Slavi sche gevaar niet van Rusland, doch van Bulgarije dreigde en zoo merkte de piemier fijntjes op Theotokis heeft zich nooit voor Italië's eerzucht bang gemaakt, zoolang dit rijk nog deel uitmaakte van den driebond. Uit dit alles mag men gerust concludee ren, dat de kansen dat Griekenland aan een Balkan-oorlog zal deelnemen, zoodra Bulgarije den aanval op Servië opent, on der het kabinet-Zaimis voorhands aanmer kelijk zijn verminderd. Het zal de ontwik keling der Balkan-gebeurtenissen afwachten. Wat de houding van Griekenland zal zijn tegenover de landing in Saloniki, zal nog moeten blijken; tot dusver gaat deze onge hinderd door. Koning Konstantijn heeft, steunende op de sterke oppositie, die in de Kamer tegen de politiek van Venizelos tot uiting is geko men, in diens, volgens den vorst te ver gande plannen ingegrepen. Het lijkt er naar of Venizelos deze*plannen ten berde heeft gebracht zonder er de Kroon in te kennen en dan mag zijn optreden gerust een staats greep worden genoemd. De koning, die doorgaat voor een wijs en voorzichtig staatsman, geniet als gelukkige aanvoerder van het Grieksche leger in den laatsten Balkan-oorlog on der de Grieken de populariteit en de liefde van den volksheld. Maar hetzelf de Grieksche volk heeft zich bij de dit jaar gehouden verkiezingen in meerderheid uitgesproken tegen de politiek van Goenaris eiuvóór die van Venizelos, die nog steeds in de Kamer een machtigen aanhang, en als de stemming ten zijnen gunste zoo geble ven is, nog de meerderheid heeft. Volgens een Reuter-bericht uit Athene hebben de aanhangers van Venizelos toege zegd hun steun aan het nieuwe kabinet te verleenen, teneinde in deze kritieke tijden de verwarring niet grooter te maken. Zulk een toezegging kan echter uit den aard der zaak nooit anders zijn dan een toezegging onder voorbehoud en daarom bergt de poli tieke constellatie in Griekenland ten allen tijde de kiem in zich van ernstige conflicten. Ze stelt daardoor aan de wijsheid van ko ning, kabinet en volksvertegenwoordiging de hoogste eischen. Met steeds stijgende belangstelling mag daarom worden tegemoet gezien welke we gen de Grieksche staatkunde tegenover de troebelen van den Balkan zal inslaan. De oorlog. B er 1 ijn, 8 Oct. (W. B.) Officieel be richt uit het groote hoofdkwartier: Na de vergeefsche doorbraakpogingen der Franschen op 5 en 6 October, was in Champagne de dag van gisteren betrekke lijk kalm. Het loopgraafstuk ten oosten van Navarin, dat de Franschen nog bezet hiel den, is in den voormiddag door een tegen aanval van vijanden gezuiverd, waarbij eenige gevangenen en twee machinegewe ren in onze handen vielen. Tegen den 'avond nam het vijandelijk artillerievuur op nieuw toe. 's Nachts kwam het op enkele plaatsen tot infanterie-aanvallen, die allen werden afgeslagen. Bij een succesvollen uit val op een vooruitgeschoven vijandelijke stelling ten Zuiden van St. Marie Py na men wij van den vijand 6 officieren en 250 man gevangen. In het Oosten van het Ar- gonnerwoud bij Malancourt, zijn verschil lende vijandelijke mijngangen door spring stoffen vernield. P a r ij s, 8 O c t. (Havas). Namiddag-com muniqué. Ten noorden van Atrecht houdt het ka nonvuur aan, vooral gedurende den nacht. In de richting van Souchez en omstreken, evenals in-de sectoren van hoogte. 140, en La Folie heerscht -groote activiteit zoo wel bij de Duitsche artillerie als bij de ant woordende Fransche artillerie. In de omge ving van Roye, ten noorden van de Aisne, in de richting van Tracy le Val en het Bosch van St. Mard in Champagne bombardeerden de Duitschers hevig dè Fransche stellingen Tusschen de wegen naar St. Hilaire en St. Soupiet en tusschen Souain en Sommery be antwoordden de Fransche batterijen over al het vuur zeer krachtig. Een levendig gevecht wordt gevoerd in de loopgraven ten zuidoosten van Tohure, nabij de heuvel van Mesnil en tusschen de Maas efi de Moesel. Een Fransche mijn vernielde in het bosch van Malancourt de sappeurswerken des vijands. Par ij s, 8 October. (R.) Avond-com muniqué. De Duitschers hebben heden na eene he vige beschieting een feilen aanval op Loos ondernomen, dat zij in het noorden bereikt hebben, ten zuiden werden zij onder zware verliezen volkomen teruggeslagen. Wij maakten nieuwe vorderingen in Champag ne ten zuid-oosten van Tahure, verkregen asten voet in de stelling genaamd „Tra peze" en veroverden verscheidene loopgra ven des vijands, benevens twee vooruitsprin gende versterkingen op het front van des ijands tweede verdedigingslinie. Wij maak ten meer dan 200 krijgsgevangenen en namen een loopgraafmortier en een aantal machinegeweren. Artillerie-actiën hadden plaats in de Ar- gonne, het Bois le Prêtre en in de Vogee- zen. Be r 1 ij n, 8 Oct. (W. Bk) Officieel be richt van het groote hoofdkwartier. Legergroep Hindenburg. Russische aan vallen ten Noorden van Kosiany en ten Zuiden van het Vischnew-meer zijn afgesla gen. Legergroep Leopold van Beieren. De toestand is onveranderd. Legergroep Von Lissingen. Bij Ne we en Omyt, ten Zuidwesten van Pinsk, zijn Rus sische posten door ons verdreven. Onze aanval in de streek ten Noordwesten van Tsartorysk maakt vorderingen. De Duitsche troepen van het leger van generaal Von Bothmer sloegen verscheidene Russische aanvallen af. W e e n n, 8 Oct. (W.B.) Van het Rus sische oorlogstooneel: De vijand deed giste ren aanvallen over het geheele front in Ga- licië en Wolhynië. Zijn aanvallen, waarbij groote menigten troepen en ammunitie ge bruikt werden, bleven zonder succes. Aan do grens van Bessarabië, op de hoogten ten noorden van den Dnjester en aan de Stiypa i'jn de Russische stormcolonnes uiteenge dreven, voor zij bij onze versperringen kwamen. Ten noordwesten van Tornopol zijn de Russen op twee plaatsen onze loopgraven binnengedrongen, zij werden echter door de toesnellende Duitsche en Oostenrijksch- Hongaarsche hulptroepen hedenmorgen te ruggeworpen. Hetzelfde geschiedde met een vijandelijken aanval op het ten noord-westen van Kremenetz liggende dorp Sapanof, dat gisteren als middelpunt van verbitterde gevechten meermalen van bezitters wisselde, maar nu voor goed in onze handen is. Even eens hebben wij ten zuidwesten van Olyka overwegende Russische strijdkrachten te ruggeworpen in een gevecht, waarbij het 89ste infanterie regiment en het 31ste land weer infanterie-regiment van Teschen bij zonder op den voorgrond trad. Zeer hevig is er ook gevochten ten zuiden van Olyka. Ten noor. noord-oosten van Kokil hebben wij door onze tegen-aanvallen opnieuw ter rein gewonnen. Wij ontnamen den vijand de dorpen Lisowo en Galoezia. In t geheel werden er in de gevechten op gisteren en eergisteren in Wolhynië onge veer 4000 Russen gevangen genomen. De vijand heeft zeer groote verliezen geleden. P e t e r s b u r g, 8 O c t. (P. TA.) Commu niqué van den grooten generalen staf Op het westelijke front bracht het vuur on zer schepen nabij Chlok de Duitsche batte rijen tot zwijgen en bracht het aan hunne loopgraven groote schade toe. De gevech ten bij Dwinsk houden niet op. Na een he vige beschieting deden de Duitschers ver scheidene verbitterde aanvallen in de streek ten zuiden van den spoorweg naar Ieviege die aanvallen der Duitschers op het dorp Gorboenovka en de omringende hoogten werden afgeslagen. Zich herstellende viel de vijand opnieuw aan en bezette hij een deel onzer loopgraven. Terzelfdertijd slaagden wij op onze beurt erin den vijand te verdrijven uit de loopgraven nabij het dorp Sproeghin ten noordwesten van Gorboenovka. In de streek op den weg naar Dwinsk ten zuiden van deze plaats dunen de gevechten voort. Op bijna het geheele front van Dwinsk ont wikkelde zich van twee zijden een hevig ar tillerievuur. In de streek van het Obolemeer van den overgang der rivier de Drisviatitza en verder ten zuiden tot aan de omgeving van Smorgon en Krewo duren oe hevige ge vechten voort. In andere streken worden de gevechten eveneens voortgezet. Onze meest succesvolle gevechten wer den geleverd op den westelijken oev^r van de rivier de Spiaglitza en in de streek van de dorpen Semenki en Nefedy ten zuiden van het Vischnewsk-meer. In de streek van de overgangen der Pripjet bij Nevel ten zuidoosten van Pinsk rukte de ijand op naar het dorp Komoc en bezette hij dit. Ten noordwesten van Tschartorysk ont stond een heet gevecht met de bajonet nabij het dorp Gouta-Lissovskeia. Het dorp gaat van de eene hand in de andere over. De aan vallen des vijands op het dorp Lissovo wer den afgeslagen. Door een krachtigen aanval de streek ten zuiden van Tschartorysk be zetten onze troepen, ondanks het woedende mitrailleurvuur en de herhaalde tegenaan vallen des vijands, zijn stellingen ten oosten der gehuchten Mlacheff, Bolchey en Stary- govssk en veroverden vervolgens het dorp Czernysk. Met behulp van een gepantserden trein gelukte eveneens onze aanval op de stellin gen des vijands ten Westen van Mochanitz en Stavok, ten Noordoosten van Klevan. In deze gevechten maakten wij 1800 krijgsge vangenen met een nog niet bekend aantal officieren en mitrailleuses. In gevechten waarbij wij succes hadden in de streek tus schen Doebno en Loetsk namen wij even eens 1500 soldaten, 19 officieren en 5 mi trailleuses en een schijnwerper. Aan den linkeroever van de rivier de Ikwa namen wij gisterenavond na een gevecht van man tegen man het dorp Sapanoff, ten Noordoosten van Kremenetz. Hier maakten wen 3 officieren en 256 soldaten krijgsge vangen, benevens 3 bommenwerpers. Een hierop volgend tegenaanval van den vijand werd afgeslagen. Wij wonnen eveneens door een aanval het dorp Semikovtze aan de Strypa, ten Zuidwesten van Tarnopol. Gedurende de aanvallen op de hoogten ten oosten van Boetchatch werden 10 offi cieren en meer dan 300 soldaten gevangen gemaakt. B e r 1 ij n, 8 Oct. (W. B.) Officieel be richt uit het hoofdkwartier. Het overtrekken van de Donai en de Save neemt een gunstig verloop. Ten Zuidwesten van Belgrado zijn 4 officieren en 216 man gevangen genomen en 2 machinegeweren buitgemaakt. Tegenover Ram vielen na een gevecht 3 kanonnen in onze handen. Weenen, 80ct. (W. B.) Van het zuid oostelijk oorlogstooneel: De Oostenrijksch- Hongaarsche en Duitsche troepen 1 ebben de forceering der Beneden-Drina, der Save en van den Donau voortgezet. De pogingen der Serviërs om zich tegen onze ondernemingen te verzetten of te verijdelen, mislukte op alle punten. Londen, 9 Oct. (R.) Aan de Daily Te legraph wordt uit Niss d.d. 4 dezer gemeld: Hedenmiddag vloog een vijandelijke vlieger, het was moeilijk te zien of het een Oosten- rijksche of een Bulgaarsche was, over Nisj ea wierp daar bommen, waardoor drie Oos- tenrijksche krijgsgevangenen, een meisje en nog een ander kind gedood werden. Mate- rieele schade werd niet aangericht. W e en en, 8 Oct. (W. B.) Van het Itali- aansche oorlogstooneel: De Italianen hebben gisterenmiddag op de hoogvlakte van Fol- garia, aan 't geheele front, met sterke strijd krachten nieuwe aanvallen gedaan, die even els alle vroegere, bloedig werden afgesla gen. Bijzonder hevig was de strijd om een onzer steunpunten ten noordoosten van den Maroniaberg. Hier kwamen drie vijandelijke bataljons, dicht op elkaar gedrukt, aanstor men; zij zijn door de vernielde versperrin gen gedrongen, maar werden door afdeelin- gen van het I4e infanterie-regiment uit Op- per-Oostenrijk met de bajonet teruggewor pen. De geheele aanval is geëindigd met de vlucht der Italianen naar de posities, waar uit ze vertrokken waren. In 't noordelijke ge deelte van den Doberdo-sector heeft de vij and weer eer? vergeefschen aanval gedaan. Bij Selz hebben afdeelingen van het 87e infanterie-regiment de Italianen verjaagd uit de in hun strijdlinie gelegen steengroeve; zij hebben een tegenaanval afgeslagen en de vijandelijke stellingen in de lucht laten sprin gen. Rome, 8 October. (Officieel be richt). In de zone tlsschen Adiga en Brenta duurt de activiteit onzer troepen, die ge steund worden door een hevig artillerievuur, voort. In het Plezzo-bekken werd een poging des vijands zijne stellingen te versterken verhinderd door ons artillerievuur. In Gorzia en op het Carso-plateau blijven de aanvallen onzer kleine afdeelingen succes hebben. Peters burg, 7 Oct. (P. T. A.) Com muniqué van den grooten generalen staf: Bij het Tortoem-meer trachtte de vijand in den nacht van 4 op 5 October het dorp Keghy in het dal van Sevitchay te bezet ten, dcffch hij werd door ons vuur teruggedre- veen. Op de rest van het front hadden al leen enkele schermutselingen tusschen voorposten plaats. Sofia, 8 O c t. 1 uur 's midd. (B. T. A.) De Koning heeft aan den ministerraad een schrijven gericht, waarin hij meedeelde, dal hij, als opperbevelhebber van al de strijd krachten des rijks, den minister van oorlog Jekof met het opperbevel over het veldleger had belast. Sofia, 7 Oct. des avonds (B. T. A.) De vertegenwoordigers van de Ententè-mogend- heden zijn hedenavond met extra-treinen vertrokken met hat personeel der gezant schappen. De Russen zijn over Roetsjoek, al de anderen over Dedeagatsj gegaan. Aan het station werden zij uit naam der regee ring uitgeleide gedaan door den secretaris generaal van het ministerie van buitenland sche zaken, in naam des Konings door het hoofd van het politieke kabinet Dobrowitsj en den adjudant des Konings generaal Sa- wof. Twee ambtenaren van het ministerie van Bfcitenlandache zaken zullen hen verge zellen tot aan de grensstations, Roetsjoek en Dedeagatsj.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1915 | | pagina 1