Naar kat land van belofte!
14do Jaargang.
„DE E EM LAN DER".
Donderdag 14 October 1915.
BUITENLAND».
FEUILLETON.
■r
N° 91
Hoofdredacteur: Mr, D.J. VAN SCffAARDENBURG.
Uitgevers: VALKHOFF Co.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Amersfoort t J*®®*
Idem franco por post
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) - U.1JJ.
Afzondorlijke nummers
Wekelijks bijvoegsel „de HoUandachc Huisvrouw (onder redactie
▼an Thérèse van Hoven) per 3 mnd. 50 ets»
Advertentiön gelieve men liefst vóór 11 uur, familie*
advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regel»..f 0.50.
Elke regel meer0.10,
Dienstaanbiedingen 25 cents bij vooruitbetaling.
Groot© lotters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen
tot het herhaald advertoeren in dit Blad, bij abonnement.
Eene circulaire, bevattende do voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
De oorEog.
Ber 1 ij n, 13 Oct. (\V. B.) Officieel be
richt van het groote hoofdkwartier.
Engelsche aanvallen ten noordoosten van
iVermelles werden afgeslagen. Ten oosten
van Souchez verloren de Franschen weder
om eenige loopgraafstukken, waarin ze zich
op 11 October nog hadden kunnen handha
ven. In Champagne mislukte gisterenavond
een Fransche aanval ten zuiden van Tahure.
Een aanval die hedenmorgen herhaalde
malen in verscheidene gelederen op hetzelf
de punt werd herhaald, viel geheel in ons
vuur ineen. In de Vogeezen verloren de
Franschen aarr de westelijke helling van
Schratsmannebe e$n deel hunner loopgra
ven.
P a r ij s, 13 Oct. (Havas). Namiddag
communiqué.
Een aanval der Duitsche infanterie op de
Fransche stellingen ten Noordoosten van
Souchez werd, evenals de vorige malen,
volkomen afgeslagen. Gedurende den nacht
hadden wederzijdsch artillerie-actiën plaats,
die vooral hevig waren tusschen Somme
en Oise, in de streek van Andéchy, ten
Oosten van Reims en in de richting van
Moronvilliers. De Duitsche batterijen be
schoten hevig de streek ten Zuiden van Ta
hure en ten Oosten van den heuvel van
Mesnil. De Fransche artillerie reageerde
krachtig, terwijl de Franschen opnieuw van
loopgraaf tot loopgraaf voorwaarts gingen
ten Oosten van het versterkingswerk ge
naamd „Trapeze". Vrij levendige gevechten
met loopgraafwerktuigen hadden plaats in
den sector van Flirey en Leviger, waarbij
van weerszijden de artillerie tusscnenbeide
kwam, in de omstreken van Reillon in de
Vogeezen Na een volledig fiasco van hun
aanval op het front LingeSchratzemimnele
hernieuwden de Duitschers tegen het einde
van den dag hunne poging, na voor
bereiding door de artillerie. Het geheele
front werd aangevallen, doch alle aanvallen
mislukten. De Duitschers konden slechts op
een enkel punt, nl. op den heuvel van Linge,
vasten voet krijgen in een loopgraaf van
onze voorste linie op een front van 60 tot
80 Meter. Een tegenaanval der Franschen
stelde hen in staat onmiddellijk een deel
ervan te heroveren.
Een eskader van 19 vliegtuigen wierp 150
bommen op het station Bazancourt, waar be
wegingen der Duitschers waren gesigna
leerd. Een ander eskader van 18 vliegtui
gen bombardeerde het kruispunt Achiet Le
grand nabij Bupaume. Andere vliegtuigen
bombardeerden eveneens den spoorweg na
bij Warmericourt.
Parij s13 Oct. (R.) Avond-communi
qué.
De vijand heeft met sterke strijdkrachten
zijne aanvallen hernieuwd ten noordoosten
van Souchez tegen het z.g. „Hakmes-bosch"
ten Oosten van den spoorweg van Souchez
naar Angres; tegen onze stellingen aan. den
vijfden kruisweg, op den heuvelkam van
Vimy; tegen de versterkingen welke wij ver
overden in het bosch van Givenchy en de
naburige loopgraven. Niettegenstaande de
buitengewone hevigheid van het bombarde
ment dat voorafging aan deze aanvallen en
de herhaalde wanhopige aanvallen des
vijands was de vijand alleen in staat binnen
te dringen in eenige gedeelten van loopgra
ven in het bosch van Givenchy, die vol
komen vernield waren door de zware gra
naten. Overal elders behielden wij onze po
sities en sloegen wij de Duitschers terug, die
zware verliezen leden. Bizonder hevige ar
tillerie-actiën hadden plaats ten Zuiden van
de Somme, in den sector van Nichons, in
Champagne ten noorden van Souain en tus
schen Massiges en de Argonnerv ten noor
den van Laharase, tusschen Maas en Moezel
en ten noorden van Flirey. In de Vogee
zen verdreef ons vuur een vijandelijken aan
val op de stellingen in het Hauch-dal.
B er 1 ij n, 13 Oct. (W. B.) Officieel be
richt van het groote hoofdkwartier.
Legergroep Hindenburg. Ten Westen
van Dunaburg viel een Russische aanval in
ons geschutvuur ineen. Pogingen des tegen
standers om de door ons bezette eilanden
in het Miadziol-meer te vermeesteren mis
lukten. Een Russische aanval ten Noordoos
ten van Smorgon, die tot aan onze versper
ringen kwam werd afgeslagen. Een onzer
luchtschepen bestrooide hedennacht de ver
sterkte met troepen bezette stad Dunaburg
overvloedig met bommen.
Legergroep Leopold van Beieren Niets
nieuws.
Legergroep von Linsingen. De vijand
werd uit zijne stellingen bij Rudca-Bielsko
en Wolskaja verdreven, eveneens over de
linie van Alexsandria tot de hoogten ten
noorden daarvan.
De Duitsche troepen van het leger-von
Bothmer wierpen den tegenstander ten
noordwesten van Haiworenka (ten Z.W. van
Burkanow) uit verscheidene stellingen.
Ween en, 13 Oct.. (W. B.) Officieel.
Bij Burkanow aan de Strypa is ook de vierde
gisteren vermelde- Russische aanval door
Oostenrijksch-Hongaarsche en Duitsche ba
taljons afgeslagen.
Petersburg, 13 Oct. (P. T. A.) Com
muniqué van den grooten generalen staf.
In de streek van Riga ten oosten van het
Babite-meer vermeesterden wij een Duitsch
watervliegtuig.
Op het front in de streek van Dwinsk wer
den alle aanvallen des vijands afgeslagen.
Een gevecht in de nabijheid van Schloss-
berg ten westen van Illoekst eindigde met
de verovering van de hoogten ten noordwes
ten van dit dorp. Gedurende den nacht
trachtten de Duitschers de verloren stellin
gen te heroveren, doch ze werden terugge
worpen.
Er was een kanonnade over het geheele
front.
De Duitschers trachtten verscheidene ma
len; hun toestand te herstellen, in. de streek
van het dorp Gateki ten zuiden van. het Dem-
men-meer doch staakten hunne pogingen
tengevolge der groote verliezen die ze leden.
In de streek ten oosten van het dorp Ga-
vrantzy vielen de Duitschers ons twee malen
aan, doch elke keer werden ze teruggeslagen.
Ondanks het hevige vuur der Duitschers ver
overden onze troepen de landengte tusschen
het meer en het zuidelijke deel van den klei
nen Drisviaty. In de streek tusschen de
Narotsch en Vischneuskoie-meren had een
levendig artillerieduel plaats. Ten zuiden van
de Pripjet aan den linker oever van de Styr
ten noorden van Rafalowska werd de tegen
stander verdreven uit de boerderij Alexan
dria en het dorp Roedkabeer-Kavolskahier
namen wij 5 officieren en 200 soldaten ge
vangen en maakten wij 2 mitrailleuses buit.
Het oflensief des vijands tegen Karpilow
ten noordwesten van Klewan werd afgewe
zen.
In Galicië, aan de Strypa in de streek ten
westen van Trembovlia vermeesterden onze
troepen, hun vroeger behaald succes verder
ontwikkelende, het dorp Vasniouveluk. Het
hevige gevecht dat hier woedt, evenals in de
streek van het dorp Haivoremka dat gisteren
begonnen is, vermindert niet. Een deel van
onze cavalerie vertrok onopgemerkt uit het
dorp Haivoremka en wierp zich, snel zijn
front ontplooiende, op de linies des tegen
standers. Met dapperheid en volkomen
doodsverachting sloeg de cavalerie zich door
drie versterkte linies des vijands en sabelde
ze den tegenstander neer, die een ongere
geld vuur opende en eindelijk de vlucht nam.
Schitterende wapenfeiten der cavalerie
hadden eeneens plaats nabij de dorpen
Krzivoluka en Kosrylovol in de streek ten
Z.W .van Ozortkov.
B er 1 ijn, 13 Oct. (W. B.) Officieel be
richt uit het groote hoofdkwartier.
De tegenstand der Serven kon onze voor-
waartsche beweging slechts in geringe mate
tegen houden. Ten zuiden van Belgrado
werd het dorp Zelznik en de hoogten ten
oosten daarvan en aan weerszijden van Top-
siderska bestormd. De aanval op Pozarewac
gaat onder gunstige omstandigheden voor
uit. De weg van Posarewac naar Gradiste is
in Zuidelijke richting overschreden.
Londen, 12 Oct. (R.) Aan de Times
wordt uit Boekarest gemeld, dat de Bulgaar-
sche bank aan den Donau tegenover Roe-
meensch gebied ondermijnd wordt. Men is
koortsachtig bezig met het aanleggen van
loopgraven te Roetsjoek. De burgerlijke be
volking van Vidin is daaruit verdreven.
Weenen, 13 Oct. (W. B.) Officieel.
Onze aanvallen maken, ondanks den hefti-
gen tegenstand van den vijand, overal vor
deringen. Aan den benedenloop van de Dri-
na hebben onze troepen de Serviërs uit ver
schillende loopgraven geworpen. Ten zuiden
van Belgrado werden den vijand eenige
hardnekkig verdedigde steunpunten ontno
men. De Servische tegenaanvallen zijn
steeds met groote verliezen voor den vijand
mislukt.
Ni si, 8 Oct. (R.) Den 5 October heeft
de vijandelijke artillerie aan het Donau-
front in den sector Ram-Gradisjte 467 pro
jectielen van zwaar kaliber geworpen. In
hetzelfde front, van Ootche en Pantchewo
heeft de vijandelijke artillerie de vesting
Belgrado en de stellingen bij Samar be
schoten.
Tegelijkertijd heeft de vijandelijke artil
lerie van de'hoogten van Bejanca ongeveer
200 projectielen afgevuurd en eveneens het
vuur geopend op den sector Ostroejnitza-
Obrenowatz. Op geen enkel punt van het
geheele front verwierf de vijandelijke artil
lerie eenig resultaat.
Rome, 14 Oct. (R.) Uit berichten uit
Nisj blijkt dat de Bulgaren finaal verslagen
zijn in de richting van Kragoejewatz. De
aanvallende Macedoniërs werden door de
Servische artillerie neergemaaid.
Weenen, 13 Oct. (W. B.) De Südsl.
Korr. bericht uit Saloniki: In volkomen te
genstelling met de mededeelingen der En
tente-pers kan worden geconstateerd, dat de
aanwezigheid van troepen der geallieerden
in Saloniki, zoowel in de Grieksche bevol
king als in het leger een toenemende ont
stemming veroorzaakt. In de kringen der
Grieksche officieren welke de officieren
der troepen van de geallieerden niet groe
ten, heerscht zelfs verbittering tegen de
indringers, en deze verbittering neemt toe,
nu de leiding van het expeditie-leger alle
maatregelen treft, die wijzen op een lang
durig verblijf in Saloniki. Er hebben tot nog
toe geen nieuwe ontschepingen plaats ge
had, evenmin rukten de troepen verder op
naar Servië. Tot nog toe zijn er geen toer
bereidselen getroffen, waaruit men kan op
maken, dat de vreemde troepen spoedig zul
len vertrekken.
Het bericht uit Konstantinopel, dat de
spoorwegbrug bij den Demir Kapoe is opge
blazen door Bulgaarsche benden, is niet be
vestigd.
Rome,140ct. (R.) Wij zijn in staat
te melden dat de regeeringen der quadruple-
entente alle maatregelen hebben genomen
voor een krachtige actie met een groote
macht tegen Bulgarije. Honderdduizend man
zijn reeds in Saloniki geland.
Keulen, 14 Oct (W. B.) De bericht
gever der Köln. Ztg. meldt uit Konstantino
pel:
Naar ik verneem zeide de sultan bij zijn
laatste audiëntie aan Enver Pacha woorde
lijk:
„Mijn dapper leger zal de Engelschen, diè
van de Dardanellen vluchten, ook in Ma
cedonië weten aan te treffen."
Weenen, 13 Oct. (W. B.) Officieel.
Gistermiddag begonnen de Italianen een le
vendig geschutvuur uit kanonnen van zwaar
en gemiddeld kaliber tegen de hoogvlakte
van Lafraun. Ook tegen eenige deelen van
het front in de kuststreek ontwikkelde de
Italiaansche artillerie een verhoogde werk
zaamheid.
Pogingen van Italiaansche afdeelingen in
fanterie om te naderen tegen Vrsu en het
bruggehoofd van Tolmein werden afgewe
zen.
In het Noordwesten van de hoogvlakte van
Loberdo dwong een overval de Italianen uit
hunne voorste dekkingen te vluchten.
R ome, 1 3 Oct. (R.) Officieel. Na een
hevige voorbereiding door de artillerie ge
durende den dag van 11 October wierp de
vijand den nacht daarop volgende zijn infan-
teriecolonnes tegen onze stellingen aan den
bovenloop van den Chiazzo-stroom. Dank zij
de vastberadenheid onzer troepen en de uit
werking van het flankvuur der kanonnen, mi
trailleuses en geweren, werden de aanvallen
des vijands tijdens de duisternis afgeslagen
onder hevige verliezen.
Petersburg, 12 Oct. Communiqué
van den generalen staf.
In de kuststreek trachtten de Turken, ge
bruik makende van de mist de rivier de Ark-
have op een aantal punten te overschrijden.
Deze pogingen, die tijdig weiden bemerkt,
werden afgewezen door ons vuur. Ten noor
den van Ichkan in de streek van den berg
Biraket ontstonden eenige gevechten met
Turksche afdeelingen, die tevoren terugge
worpen waren. Het geweer- en kanonvuur in
de streek van net dorp Keghyk ten zuidoos
ten van het meer van Tortoem namen een
meer levendig karakter aan. Het offensief der
Turken aan de kust van Gopal ten noord
westen van Melazghert werd nabij het dorp
Ekkrech gestuit. De vijand werd terugge
worpen. In het kustgebied van het meer van
Van ten oosten van het dorp Vastan hadden
eenige gevechten plaats. Op de rest van het
front is de toestand onveranderd.
Konstantinopel, 12 Oct. (W. B.)
Het hoofdkwartier deelt mede:
Aan het Dardanellen-front beschoot onze
artillerie een vijandelijk kamp in den omtrek
van Bujuk Kemikli en bracht daar zware
verliezen teweeg.
Bij Ari Burnu en Sed-ul-Bahr was van
weerszijden zwak infanterie- en artillerie
vuur en bomgevechten. Op 10 October werd
een vijandelijke vlieger, die in de streek ten
Oosten van Elarisj een verkenningsvlucht
deed, door ons naar beneden geschoten. Het
vliegtuig werd buitgemaakt en de bemanning
gevangen genomen.
Overigens valt er niets te melden.
Londen, 13 Oct. (R.) De treiler Vultu
re uit Gumsby is op de Noordzee tot zinken
gebracht. Men gelooft dat de tien man ster
ke equipage verdronken is; drie lijken zijn
gevonden.
Londen, 13 Oct. (R.) Een Zeppelin
raid is gisterenavond gehouden over een
deel van Londen. Een aantal brand- en
springbommen werden uit de Zeppelins ge
worpen. De materieele schade is gering; dg
weinige branden werden spoedig gebluscht^
openbare gebouwen zijn niet beschadigd. De
slachtoffers zijn voor tot dusver bekends
twee -vrouwen en zes mannen gedood, be
halve één soldaat allen burgers, en om
streeks vier en dertig personen gewond.
Par ij s, 12 Oct. (Havas). Een corres»
pondent van de Associated Press te New-
York verhaalt hoe hij onlangs, met machü-
De wereld is vol dwazen. Wie er geen zien
wil, moet zich opsluiten in zijn kamer, na
eerst de spiegel er uit verwijderd te hebben.
Roman van
IS. T EI RL IN CIC.
Want die man, welke zooveel tranen had
doen storten, zooveel kleine menfechen, arme
slavers, rechtstreeks of onrechtstreeks, ge
ruïneerd had, die hardvochtige man kreeg
schrik! Hij zag hoe de oude wereld dreigde
te springen! Hij las over werkstakingen, over
sociale vraagstukken, die overal werden op
geworpen, over de sneller groeiende demo
cratie, over het geweldige anarchisme! Hij
zag, hoe de niet-bezitters den kop, tot dan
gedwee over den arbeid gebogen, omhoog
staken en met luide stem hunne rechten
eischten! Hij hoorde hun woest rumoer in de
straten der groote steden, waar zij vrijheids
zangen aanhieven, terwijl zij in dichte gele
deren voorbij de huizen Hunner meesters
trokken en hunne mocht de brutale macht
van het getal! ten toon spreidden! Hij
zag hun Meifeest en hunne blo^droode vlag
gen. die in den opkomenden iind vrij en
frank fladderden! Die wind zou storm worden
en al het oude wegvegen; eene nieuwe we
reld zou ontstaan!
Dat de rijke zich dus hoede voor den
orkaan!
En de bankier Van Wallegem heeft zich
gehoed!
Zoo meent hij het tochl
Hij heeft onroerende goederen gekocht.
Wie kan huizen en grond stelen? De eerste
kan men vernietigen, in brand steken, tot
gruis stampen, ja, maar de tweede zullen be'-
waard blijven. Grond blijft grond, niemand
zal hem rooven noch opeten!
Zoo denkt hij.
Fn voor bet naderend tempeest heefi hij
zich gehoed
Arme man
Hij zit in zijn bureau, vóór zijne papieren.
En nu onderzoekt hij, wat zijne pachtlan
den hem jaarlijks opbrengen. Dit onderzoek
brengt hem niet in een vroolijker stemming,
maar verdiept de drie voorhoofdrimpelen en
trekt de beide wenkbrauwen lager.
Neen, hij moei bekennen, zijne hoeven ge
ven heni geen rente genoeg! De grond kan
den eigenaar en den pachter niet doen le
ven; de eene of de andere moet verdwijnen!
Ook in Vlaanderen wordt de landkwestie, dit
stuk der sociale, opgeworpen en zij moet eer
lang eene oplossing krijgen. De pachters be
ginnen ongeduldig te worden en willen zich
niet langer als melkbaar vee laten behande
len. Een zijner hoeven staat reeds eenige
maanden ledig en geen nieuwe huurder
©aagt op. Andere zullen verlaten worden en
tot puinen vervallen! Zelfs boer Pennink,
een zijner beste pachters nochtans, kan het
niet meer uithouden en moest geld leenen.
Zie, daar ligt zijne rekening: hij moet reeds
drie duizend frank betalen!
Drie duizend frank een groote som
Wanneer zal de rnan dit kunnen betalen?
Wellicht nooit!
In eens schiet Van Wallegem op.
In de gang, welke naar zijn bureau leidt,
Stijgt gerucht. Duidelijk, tot hier, klinkt eene
vrouwestem. Kent de bankier ze? Hij beeft
lichtjes.
„Zij? ontvalt het hem, terwijl de deur
openvliegt en eren jonge vrouw vooruit-
stormt.
„Ik wil en zal binnen!" roept ze. De knecht
die haar volgt, grijpt haar opnieuw vast en
.vil haar buiten sleuren. Maar de bankier,
ernstig en kalm weder, wijst met de hand, dat
de vrouw blijven mag.
„Gij hier, Thilde?" spreekt hij verwij
tend, nadat de dienstbode de zaal verlaten
heeft.
Zij treedt nader, smijt het sluiertje van
vóór haar gelaat, beziet hem onbeschaamd
en zegt stout:
„Ja, ikEn waarom niet?"
Zij is misschien dertig jaar oud, in de volle
sterkte des levens, en schoon! Zij heeft zwart
haar, dat glinstert onder den steedschen
hoed met pluimen versierd. Hare oogen,
bruin, naar het violet zweemende, schitteren
en hare roode, bloedige lippen komen voor
uit. Is het de heete Junizon of de gramschap,
welke dien gloed over haar wezen legt?
„De heb u gezegd, dat alles tusschen ons
moest gedaan zijn," spreekt de bankier, ter
wijl hij de papieren samenraapt en deze in
het coffre-fort wegsluit.
Zij komt nog nader, dicht bij het bureau
en wilder vuur springt uit hare oogen. Met
klem valt zij uit: o
„Ha! Alles moet tusschen ons gedaan
zijn!.... Waarom spraakt gij zoo niet vóór
zeven jaar, als ge mij naar Brussel deedt
gaan wonenNu is het te laat IGe zijt
mij beuEn daarom: alles moet tusschen
ons gedaan zijn Neen, neen, zóó niet!"
Hij wil haar tot bedaren brengen en zegt:
„Roep toch nietGij hebt mij niet be
grepen Ik wil zeggen, dat alle betrekking
tusschen ons moet een einde nemenHet
jaargeld zal ik blijven betalen!''
Zij spot:
„Een schoon jaargeld!.... Duizend frank!....
Wat kan ik daarmede uitzetten?.... Armoe
lijden en anders niet!"
„Is het niet genoeg vraagt hij.
„Gij durft mij vragen, of het niet genoeg
is Moet ik loopen als eene bedela
res? Mijn kamer alleen kost al zeshon
derd frankWat schiet er nog over?
Vierhonderd frank voor kost en kleeren!
Kan het zijn? En ge hebt daar „en zij
toont de geldkist„die kas vol zilver en
goud
„Werkt gij niet?"
„Werken herhaalt zij schokschoude
rend. „Ik ken geenen stiel 1"
„Waarom gaat gij naar buiten niöt wo
nen? Het leven is er zoo duur niet," legt
hij uit.
Zij huivert. v
„Naar buiten?.... ,Woar?.... Hier?.f-j
Neen, neen, neen!"
„In eene andere streekP
„Neen, neenf... Dat kan niefc de meni|
schen zouden het te gauw weten, wie en wal
ik ben!Wat zouden ze van mij niet zegt
gen? Neen, neen!..... En daarbij: ik ben nu
de stad gewoon!"-
Hare onbeschaamdheid komt terug.
„Ik ben hier gekomen om geldik moei
geld, veel, veel geld hebben!"
Hij antwoordt:
„Ik zal uw jaargeld verhoogenl"
„Neen, neen... Ik moet geld hebben...
veel, in eens!Gij kunt stervenmij
vergetenIk ken al de geldmannen
vandaag zitten ze voor u op de knieën en
morgen fffft I't lieken is uitZp
loopen achter een andere!"
„Zwijg, zeg ik u."
Hij ijst voor de schaamteloosheid dien
vrouw hij ijst meer, omdat hij bekennen;
moet, dat hij die vrouw zoo schaamteloos
gemaakt heeft. Daarom bedwingt hij de klim*
mende opbruisendheid en spreekt hij
kalmer:
„üc kan sterven, dat weet ik morgen, difi
jaar nog Ook heb ik voor u gezorgd
Door mijn schuld zijt gij gevalleniW
wil niet, dat jij slechter zoudet worden dan
gij zijt P
Slechter
Word' vervolgd.