BINNENLAND.
0e Grieksche gezant Athos Romanos op last
van zijne regeering op de Quai d Or say
heeft afgelegd.
Geïnterviewd door een medewerker van
fle Echo de Paris over de juiste strekking,
antwoordde de gezant:
„Uit alle berichten, die ik van mijne re
geering ontvang, blijkt, dat Griekenland te
genover de mogendheden der quadruple
entente de meest welwillende neutraliteit
blijft handhaven, zooals trouwens door Zai-
mis, toen hij aan de regeering kwam, ver
zekerd is."
Petersburg, 30 Oct. (Tel.-agent-
schap). Communiqué van den grooten gene-
ralan staf.
Den 28en October hadden op het geheele
front van de Zwarte zee tot de rivier Ser-
vitzjay voorpostengevechten plaats. In de
tuurt van de stad Hassankala en van het
dorp Kaprikev wierpen onze vliegtuigen
bommen op Turksche magazijnen en afdee-
fincren.
Petersburg, 31 Oct. (Tel.-agent-
schap). Communique van den grooten gene
ral en staf.
In het Sevritsjaidal,i ten zuidoosten van
her Tortoemmeer, op den pas van Merge-
mirsk, ten westen van Melashkert en in de
Ardjishstreek hadden schermutselingen
plaats tusschen voorpostenpatrouilles.
Londen, 30 Oct. (R.) Officieel be
richt. Het hulpschip Hythe, dat als mijnve-
ger dienst deed, is in den nacht van 28 Oc
tober ter hoogte van het schiereiland Galli-
poll, na een botsing met een ander En-
gc'sch schip, gezonken. Van de 250 leden
der bemanning worden 100 vermist.
Tweede telegram. Twee officieren
en T' - van de Hythe worden vc-mist.
Konstantinopel, 30 Oct. (W. B.) Of
ficieel bericht.
Aan het Dardanellenfront is de Fransche
duikboot Turquoise in den grond geboord.
De bemanning van 26 koppen is gevangen
genomen.
Konstantinopel, 31 Oct. (W. B.)
Communiqué van het hoofdkwartier.
Aan het Dardanellenfront hield het plaat
selijke vuurgevecht ook gisteren aan. Onze
artillerie, die werkzaam antwoordde, verniel
de eenige vijandelijke loopgraven en mijn-
werperstellingen.
Overigens is er niets te berichten.
Petersburg, 31 Oct. (Tel.-agent-
schap). Communiqué van den grooten gene
ral en staf.
In de Oostzee namen onze kruisers een
Duitsch stoomschip in de Bothnischee golf
en een ander stoomschip werd genomen
door een duikboot.
Londen, 30 Oct. (R.) Aan de Parij-
sche editie van de Daily Mail wordt uit Ro
me gemeld: De Russische vloot hervatte in
den morgen van den 29en October het bom
bardement van Varna en Burgas. De be
schieting duurde den geheelen dag en richt
te aanzienlijke schade aan.
Washington, 30 Oct. (R.) Minister*
^ansing deelde mede, dat het departement
van marine definitief heeft vastgesteld, dat
>et stuk projectiel, gevonden op het passa
giersschip Hesperian, dat den vierden Sep
tember gezonken is, een bestanddeel is van
een torpedo. Dat doet de officieele Duit-
sche verklaring te niet, dat het schip niet
door een Duitsche duikboot tot zinken is
g-v-acht.
Londen, 31 Oct. (R.) Lloyds bericht,
dat in Halifax (Nieuw Schotland) het Neder-
landsche stoomschip Hamborn is opge
bracht, onder verdenking, dat het Duitsch
eigendom is.
Stockholm, 30 Oct. (W. B.) Het
Zweedsche telegraafbureau bericht, dat de
onderhandelingen, die in het begin van Juli
te Stockholm zijn aangeknoopt tusschen
Z-.veden en Engeland met het doel overeen
stemming te v--in verschil". ;ide eco-
kwestiën, niet tot het gewenschte
resultaat hebben geleid en niet zullen wor-
rezet. Van beide kanten wordt ver
klaard. dnt d*5 bpëindiging var deze onder
handelingen geen schade zal doen aan de
vriendschappelijke handelsbetrekkingen tus-
s rl<* beide landen.
Londen, 1 Nov. (R.) De parlementaire
correspondent van de Daily News bericht,
dat de regeering gedurende de laatste twee
maanden bezig is geweest met de oprichting
van een nieuwen generelen staf. Dit werk is
nu voltooid.
Ottawa, 30 Oct. (R.) Gehoor gevende
ren den oproep van den koning, om meer
manschappen, heeft de Car.adeesche regee-
ring besloten de overzeesche troepenmacht
met honderdduizend man te vermeerderen.
De Canadeesche troepen tellen reeds
101,400 man, terwijl er in Canada 71,500
geoefend worden. De re<;eering had reeds
machtiging voor een leger van 150,000
man. De thans gemelde vermeerdering tol
het totaal op een kwart-millioen brengen.
Sofia, 30 Oct. (Bulgaarsch agent
schap). Keizer Wilhelm heeft aan kroon
prins Boris, prins Cyrili, minister-president
Radoslawof en den opperbevelhebber Sebe-
kow het TJzeren Kruis verleend.
Zurich, 3 0 O c t. (Havas). De Neue
Freie Presse te Weenen drukt de hoop uit,
dat de veldtocht in den Balkan het begin
van het einde van dén oorlog aangeeft. Deze
hoopvolle verwachtingen, welker weerklank
men in talrijke Oostenrijksche en Dui'sche
bladen vindt, velt merkwaardigerwijs somen
met eene verdubbeling der klachten over de
Huurte, tc-wijl tevens de uitingen van hot
verlangen naar een spoedigen vrede in aan
tal toenemen.
De Neue Freie Presse schrijft: „De voort-
letting von den oorlog heeft geen andere
teden don de vrees, die sommigen voor den
Rede koesteram De benauwde volken swij-
gen, bedwongen door woorden en inblazin
gen, maar in werkelijkheid het slachtoffer
van de weerzinwekkende zelfzucht der ver
antwoordelijke personen."
Rome, 30 Oct. (Havas). Men zal zich
herinneren, dat door Duitsche katholieke
bladen een heftige campagne tegen de Fran
sche katholieken is gevoerd, wien zij verwe
ten, Duitsche wreedheden aan de kaak te
hebben gebracht in geschriften, uitgegeven
door de katholieke comités voor Fransche
propaganda. Deze bladen hadden zelfs be
richt, dat de Duitsche bisschoppen aan den
Heiligen Stoel hadden verzocht, dit comité
te verloochenen.
Het antwoord van den paus hierop is nu
verschenen in den vorm van een brief aan
de te Fulda vergaderde Duitsche bisschop
pen. Dit schrijven beteekent een aanklagen
de veroordeeling van het Duitsche episco
paat; het verzekert tevens opnieuw, dat de
eenige gewettige vrede diegene is, welke
steunt op de gerechtigheid.
De Paus verklaart dat hij, die zich gerech
tigd waant in woord of geschrift, de hou
ding der katholieken in andere landen te
mogen afkeuren, een grove dwaling begaat,
want daardoor zou hij het vuur brandende
houden, hetwelk de menschelijke rede en
de naastenliefde moesten blusschen.
Daarom, zoo vervolgt de Paus, verdubbe
len wij onze smeekbeden, om tot een vrede
te geraken, die aan de wenschen en verlan
gens der menschheid en aan de rechten der
volkeren voldoet.
Kopenhagen, 30 Oct. (W. B.) Lui
tenen:- Layto". commandant van de Engel-
sche duikboot E 13, daar bekend door ;t
gebeurde bij Saltholm, is hedennacht van de
marinewerf ontvlucht. In het geheele land
werd de polit;° hiervan in kennis gesteld.
B e r 1 ij n, 3 0 Oct. (W. B.) Officieel. In
België en Noord-Frankrijk zijn de laatste
dagen weder twee nieuwe, groote spionnage-
ondernemingen ontdekt. In België heeft men
te doen met een wijdvertakte organisatie,
waarvan 21 leden zijn gevangengenomen.
Nadat zij maandenlang zich bepaald had
den tot het overbrengen van berichten via
Nederland naar Frankrijk, zijn zij in Septem
ber ook overgegaan tot het voorbereiden
van dynamietaanslagen op spoorwegwerken,
bruggen en andere bouwwerken. Verder
hielpen zij dienstplichtigen uit België naar
Frankrijk vluchten.
Onder de in hechtenis genomenen be
vinden zich weder vier vrouwen, die mede
werkzaam waren bij de tegen de veiligheid
van de Duitsche troepen gerichte misdrij
ven.
De in Noord-Frankrijk ontdekte spionna-
ge-organisatie werd geleid door de vrouw
van een in het Fransche leger dienende of
ficier, die in Parijs persoonlijk door de mili
taire autoriteiten voor haar werk geïnstru
eerd en naar Noord-Frankrijk gezonden
werd. Onder hare helpers, die gearresteerd
zijn, bevinden zich nog twee vrouwelijke
personen. In welk een omvang de spionage
georganiseerd was, blijkt hieruit, dat de
Fransche spionagedienst de gearresteerden
onder hooge nummers in zijne lijsten ver
meldt. Ook van de in deze zaak gearresteer
den is reeds het bewijs verkregen, dat zij
zich in talrijke gevallen door het zenden van
militaire berichten naar Frankrijk aan spion-
nage hebben schuldig gemaakt.
In een derde spionnage-affaire in België is
den 26en October vonnis gewezen. Negen
personen zijn ter dood veroordeeld en gis
teren terechtgesteld. Onder de tien anderen
die tot tuchthuisstraf veroordeeld werden,
bevinden zich weder drie vrouwelijke perso
nen.
Budapest, 30 Oct. (Corr.-bureau). De
maatregel van Rumenië, waardoor de prijs
van het iritvoergraan verhoogd wordt met
100 pet. boven den prijs van het voor de
binnenlandsche consumtie bestemde graan,
wordt gekenschetst als eene handelwijze,
wa»r> an rrr>en voorbeeld bestaat in de eco
nomische geschiedenis, want als de toonge
vende kringen in Rumenië daaraan vasthiel
den, zou het graanverkeer onmogelijk wor
den. De praktische beteekenis van deze
zaak moet niet overschat worden; maar het
staat vast, dat men hier te doen heeft met
eene belangwekkende maar niet gelukkige
poging om den buitenlandsche verbruiker te
belasten, welke poging echter door hare
voorbeeldelooze stoutheid zich gemakkei.ik
zou kunnen wreken aan de economische be
langen van Rumenië.
Engeland.
Londen, 31 Aug. (R.) Er komt lang
zaam verbetering in den toestand van den
koning. De pijn vermindert, maar de koning
is nog zwak. De pols en de temperatuur zijn
normaal.
Frankrijk.
Pa rij s, 3 0 Oct. (R.) De Kamer is tot
den 4en November verdaagd. De regee-
rings-verklaring zal op dien dag worden af
gelegd en verder zal dan de interpellatie
over de aanwezigheid van zekere Oostenrij
kers en Duitschers in Frankrijk in behan
deling komen.
Rusland.
Petersburg, 310ct. (R.) Men bericht
dat Goremykin benoemd is tot rijks-kanse
lier. De Birshewin Wjedomosti meldt, dat aan
Goremyk het oppertoezicht over Buiten
landsche en is opgedragen en dat hij
hierin wordt ter::ijde gestaan door Sjebeko,
oud-gezant te V^eenen. Er wordt voorts ge-
m^d. dat de ciaar het ontslag heeft aan
vaard von Sazor.ow, Cheritonow en Kriwo-
schcsïn. Chwostow (tot dusver minister van
Binnnenlandschc Zaken) wordt minister-pre
sident.
China «n Japan.
Peking, 30 Oct (R.) Japan heeft aan
de Chineesche regeering den vriendschap-
pelijken raad gegeven, de maatregelen uit
(te stellen, die ten doel hebben het herstel
van de monarchie, omdat dit een stap is die
bijna zeker verwarring ten gevolge moet
hebben, den vrede in het Oosten bedreigt
en de belangen der Europeesche mogend
heden, die in den oorlog gewikkeld zijn,
schaadt.
Staten-Generaal.
GronHweiabei-zieoing.
Bij de Tweede Kamer zijn thans ingekomen
de wetsontwerpen tot het
lo. in overweging nemen van een voorstel
van verandering in het lie, IIIc en IVde hoofd
stuk der Grondweten
2o. in overweging nemen van een voorstel
van verandering in de Additioneele Artikelen
der Grondwet.
De minister van Binnenlandsche Zaken deelt
mede, dat de voorstellen der Staatscommissie
tot voorlichting der Regeering omtrent het meest
aannemelijke stelsel van kiesrechtregeling door
de Rcgecring in hoofdzaak onveranderd zijn
overgenomen.
Aan de Memorie.van Toelichting worden om
trent de hoofdbeginselen van de wijzigingsvoor
stellen de volgende bijzonderheden ontleend:
Algemeen kiesrecht.
Ten aanzien van de voorgestelde wijziging van
art. 80 merkt de minister op, dat de „kentee-
kenen van geschiktheid en maatschappelijken
welstand" geen verdediging meer vinden. De
individualiteit der Liezers is ondergegaan in de
massa. Men zoekt de waarde van de uitspraak
der kiezers in het collectieve oordeel over be
ginselen van rechtsvorming, welke, getoetst aan
eigen levenservaring, als het rechtgevoel bevre
digend worden aanvaard. Men verwacht dat op
den duur het gezond verstand der massa de per
sonen zal weten aan te wijzen die het best in
staat zijn deze beginselen in praktijk te bren
gen. De partijgroepeering met haar parlemen
taire fractiën, fractiebesturen en fractievergade
ringen, met haar extraparlementaire organisatie,
met haar verkiezingsleuzen, partij-leiders en
propagandisten, is een poging tot realisatie van
het massale politieke en rechtsbewustzijn. Wat
van den kiezer tegenwoordig wordt verlangd, is
niet bekwaamheid tot oordeelen over tal van
vragen von staatsbeleid, maar alleen een zoo
danige belangstelling in de publieke zaak dat
hij zich rekenschap geeft met de beginselen van
welke politieke partij hij zich het best kan ver
eenigen.
Het noodwendig gevolg van dezen ontwikke
lingsgang is dat geen rechtsgrond bestaat om
een deel der burgers, levende en arbeidende in
dezelfde nationale en zedelijke gemeenschap
als de overigen, van het bü uitstek nationaal be
drijf verwijderd te houden. Er is geen enkele
rechtsgrond waarom ook zij geen deel zouden
hebben aan de vorming van die gemeenschap
pelijke overtuiging die de hechte grond moet
zijn van Staatsbestuur en wetgeving.
Uitsluiting van een deel der burgers van het
kiesrecht splitst de natie in twee deelen, het
eene medebevelend, het andere alleen gehoorza
mend. Splitsing leidt de politieke energie in re
volutionaire baan. Deelneming van allen wekt
en bevordert de nationale gedachte. Zij kweekt
het gevoel van saamhoorigheid en lotsgemeen-
schap; zij geeft den vasten bodem waarin het
zelfbestuur der natie wortelt.
De ontwikkeling der democratie te midden
waarvan wij leven vertoont ongetwiifeld ernstige
gebreken en het is een open vraag in hoever zij
in staat zal zijn die gebreken te overwinnen en
zich te handhaven. Die ontwikkeling echter is
niet te stuiten en de eerste voorwaarde om het
parlementaire stelsel verder op te bouwen is
dot de vaste grondslag gelegd worde, die alleen
in het algemeen kiesrecht te vinden is.
Het passieve kiesrecht voor
de vrouw.
De beschouwingen der Regeering leiden er toe
dot de principieele uitsluiting der vrouw van het
kiesrecht niet gehandhaafd mag worden. Het zal
veeleer de taak des wetgevers zijn vast te stellen
in hoever de maatschappelijke toestanden het
verleenen van het kiesrecht wettigen. Het laat
zich voorzien, dat de wijziging, die deze toestan
den ondergaan, tot geleidelijke uitbreiding van
het kiesrecht zullen nopen. De wetgever blijve
te dezen aanzien geheel vrij. Met één uitzonde
ring. Het kiesrecht mar niet worden toegekend
of onthouden op grond van verschil in maat
schappelijken welstand. Het aannemen van der
gelijk kenteeken ware een niet gerechtvaardigde
terugkeer tot het ten aanzien van het mannen-
kiesrecht prijs gegeven standpunt. De wetgever
moet zich rekenschap geven van den invloed der
vrouwenbeweging op het rechtsgevoel der natie
en op de maatschappelijke functie door vrou
wen uitgeoefend, maar hij wachte zich voor een
nieuwe splitsing in maatschappelijke klassen, die
in onzen tijd geen rechtsgrond heeft, en het ge
voel ven saamhoorigheid van de verschillende
deelen van het volk ten ernstigste zou schaden.
Bij de tegenwoordige samenstelling onzer
maatschappij schijnt er geen gegronde reden te
zijn om de vrouwen niet tot het passieve kies
recht toe te laten.
Evenredige vertegenwoordiging.
Ook de invoering van een stelsel van even
redige vertegenwoordiging wordt een ei9ch des
tirds genoemd.
Evenredige vertegenwoordiging is ook bij een
baperkt kiesrecht en bij een partijvorming waar
bij de individueele eigenschappen der kiezers op
den voorgrond treden op goeden grond te ver
dedigen en inderdaad heeft het denkbeeld van
een vertegenwoordiging der minderheden in
gang gevonden vóórdat het partijwezen zich in
zijn tegenwoordigen vorm hed ontwikkeld. Deze
ontwikkeling bepaalt echter de beginselen die
thans de evenredige vertegenwoordiging behoo-
ren te beheerschen. De krachten die in het volk
leven behooren tot uiting te komen in het parle
ment. Een stelsel van evenredige vertegenwoor
diging, dat rekening houdt met wat werkelijk
geschiedt, moet derhalve allereerst mogelijk ma
ken dat de partijen in het land in haar relatieve
sterkte kunnen optreden in de Staten-Generaal.
Een gezonde ontwikkeling van het politieke le
ven cischt bovendien dat denkbeelden welke af
wijken van de programma's der georganiseerde
partijen, vaak door eminente personen buiten
het partijverband voorgedragen, zoodra zij ge-
noegzamen invloed hebben verkregen, evenredig
aan dien invloed worden vertegenwoordigd. Deze
denkbeelden zijn niet zelden de vruchtbare kie
men waaruit zich later gesloten partijen ontwik
kelen. Bovendien is het gewenscht dat de voor
keur der kiezers voor bepaalde personen en de
locale belangen, nog steeds belangrijke factoren
in het volksleven, niel geheel worden verwaar
loosd.
Het komt den minister voor, dat de Staats
commissie bij haar voorstellen met deze begin
selen volledig rekening heeft gehouden en op
gelukkige wijze de groote technische moeilijkhe
den, die de toepassing dezer beginselen mede
brengt, heeft opgelost. De minister aarzelt dan
ook niet deze voorstellen in het aangeboden
wetsontwerp te belichamen.
De uitsluitingen.
Dat zij aan wie wegens de zwakheid hunner
vermogens het beheer hunner goederen is ont
nomen, van het kiesrecht moeten worden uitge
sloten, behoeft geen betoog. Ook zij, die zonder
eigen arbeid of vermogen geregeld op kosten
van anderen leven, voldoen niet aan de gestelde
voorwaarde. Zij kunnen zich geen denkbeeld vor
men van ccn geregelde maatschappejijke orde.
Uitgesloten worden daarom allen, die wegens
bedelarij en landlooperij onherroepelijk veroor
deeld zijn. Er zijn ongetwijfeld nog anderen, die
tot dezelfde categorie kunnen gerekend worden,
maar juist het onbestemde van hun leven maakt
een bevredigende definitie onmogelijk. Het is be
ter enkele onbevoegden toe te loten dan wellicht
vele bevoegden uit te sluiten.
De uitoefening van het kiesrecht is gemeen
schapsplicht. Een eerste gevolg van dit politieke
axioma is, dot de uitoefening van het kiesrecht
beperkt wordt tot hen, die behooren tot het Ne-
derlandsche staatsverband. Een tweede gevolg
is dat zij, die door hun zedelijke defecten den
gemeenen grond waarop de politieke strijd wordt
gestreden hebben verlaten, van het kiesrecht
moeten worden uitgesloten .Hier de juiste grens
te trekken zonder eenige willekeur is onmogelijk.
Aangenomen is dat onherroepelijke veroordee
ling tot een gevangenisstraf van ten minste een
jaar voldoende grond is om, hetzij tijdeliik, het
zij blijvend het kiesrecht te onthouden. Ook zij,
die herhaaldelijk op openbare dronkensc^ao
worden betrapt, behooren althans voor een tijd
lang niet ter stembus te gaan. De formuleering
is aldus gekozen, dat niet alleen het delict be
doeld in art. 455, maar ook dat in art. 426 Straf
wetboek tot uitsluiting kan leiden.
Een nadere voorloopige uitwerking van deze
beginselen is opgenomen in het te wijzigen art.
3 der Kieswet.
De bedeelden.
Voor de uitsluiting van bedeelden is bij alge
meen kiesrecht, gelijk trouwens bij ieder zeer
uitgebreid kiesrecht, geen genoegzame grond.
Bedeeling is geen schande, ofschoon er oorzaken
zijn, die tot bedeeling voeren die wel schande
zijn. In den regel echter is bedeeling correctief
van maatschappelijk, niet van zedelijk effect. Be
deelden missen ook niet de levenservaring die
onmisbaar is voor de uitoefening van het kies
recht. Een kiesrecht gebouwd op maatschappe
lijken welstand, vindt in de bedeeling allicht een
grens, ofschoon de grens in de praktijk niet naar
recht en billijkheid is af te bakenen. Voor een
kiesrecht dat met maatschappelijken welstand
breekt, valt deze grens weg. Men rechtvaardigt
de uitsluiting der bedeelden op grond van hun
onzelfstandigheid Waarom zouden zij die onder
steuning genieten,jninder zelfstandig zijn dan zij
wier arbeid, wier inkomen van anderen afhanke
lijk is Hel ware juister te oordeelen dat vrees
voor armoede meer afhankelijk maakt dan ar
moede zelve.
Ook zij die hun belastingplicht niet voldoen,
behooren niet te worden uitgesloten. Immers be
lastingbetaling is geen criterium meer van kies
recht.
Aan de Memorie van Toelichting is toegevoegd
een in overzïchtelijken vorm gegoten samenvat
ting van de bepalingen welke in onderscheidene
landen het actief en passief mannen- en vrou
wenkiesrecht beheerschen.
Uit de paragrafen die de bovenvermelde be
ginselen belichamen, stippen wij afzonderlijk nog
de volgende aan
8. Artikel 90 wordt gelezen
Om lid der Eerste Kamer te kunnen zijn moet
men voldoen aan dezelfde vereischlen als voor
het lidmaatschap der Tweede Kamer zijn gesteld.
12. Artikel 127, eerste lid, wordt gelezen
;De leden der Provinciale Staten worden voor
vier jaren rechtstreeks gekozen door de manne
lijke ingezetenen der provincie, tevens Neder
landers of door d#» wet als Nederlandsche onder
danen erkend, die den door de wet te stellen
leeftijd, welke niet beneden drie en twintig jaar
mag zijn, hebben bereikt en door de vrouwelijke
ingezetenen der provincie, die aan gelijke voor
waarden voldoen, voor zoover de wet haar daar
toe uit hoofde van niet aan het bezit van maat
schappelijken welstand ontleende redenen, be
voegd verklaart. De verkiezing geschiedt op den
grondslag ven evenredige vertegenwoordiging.
17. Artikel 143, eerste lid, wordt gelezen
Aan het hoofd der gemeente staat een raad,
welks let m rechtstreeks voor een bepaald aan
tal jaren worden gekozen door de mannelijke in
gezetenen der gemeente, tevens Nederlanders of
door de wet als Nederlandsche onderdanen er
kend, die den door de wet te stellen leeftijd, wel
ke niet beneden drie en twintig jaar mag zijn,
hebben bereikt, en door de vrouwelijke ingeze
tenen der gemeente tevens Nederlanders, voor
zoover de wet haar daartoe uit hoofde van niet
aan het bezit van meatschappelijken welstand
ontleende redenen, bevoegd verklaart. De verkie
zing geschiedt op den grondslag van evenredige
vertegenwoordiging.
Oranjeboek.
De minister van Buitenlandsche Zaken heeft
ean de Staten-Generaal doen toekomen een
Oranjeboek, gevende een overzicht van de al-
gemeene vraagstukken en bijzondere gevallen,
welke in den loop van het tijdvak Juli 1914
tot October 1915 door zijn departement zijn be
handeld In het bijzonder zijn in deze verzame
ling behandeld vraagstukken ten aanzien waar
van de Regeering haar houding heeft te bepa
len gehad bij haar voortdurend streven om
cenerzijds nauwgezet de verplichtingen na te ko
men, welke uit de inachtneming eener strikte
onzijdigheid voortvloeien, anderzijds ook haar
rechten als onzijdige mogendheid te handhaven.
Allereerst heeft blijkens het Oranjeboek de op
perbevelhebber van land- en zeerrïacht, ten einde
het volkomen ongegronde der beweerde over
schrijding der Nederlandsche grens bij Vaals
door Duitsche troepen bij hun opmarsch naar
België (in Aug. 1914) onomstootelijk te doen
vaststellen, rapport doen opmaken door kapitein
Quanjer, houdende de feitelijke gegevens ter
zake, aan de hand van de beëedigde verklarin
gen van de ooggetuigen, waaronder vijf Belgen,
waarvan een afschrift is aangeboden aan de Bel
gische, Britsche en Fransche regeeringen.
Verder blijkt, dat de Nederlandsche regeering
in ieder afzonderlijk geval van aanhouding van
een Nederlandsch schip door Engeland, wan
neer daartoe aanleiding bleek te bestaan, ge
protesteerd heeft tegen de handelwijze der Brit
sche autoriteiten en op vrijlating va» schin «n
lediag heeft
Ook bevat het Oranjeboek nota's, gewisseld
tusschen de Nederlandsche regeering en de Duit
sche in zake de vernieling van het Ned. stoom
schip Medea, mededeeling van protesten der
Nederlandsche schepen door Duitsche vliegers
en tegen overschrijding van de grenzen door
lichtschepen; maatregelen in zake interneering,
enz.
Op den inhoud van het Oranjeboek komen
wij in een volgend nummer nader terug.
Uit de Per*
Het geval Aalberse.
Zelfs aangenomen schrijft het Vader»
land dat Mr. Aalberse op de voordracht
van Curatoren no. 1 is geweest, dan nog zou
het blad willen vragen of er eenige reden tot
beklag is, wijl Mr. Aalberse niet tot hoog
leeraar te Leiden werd benoemd.
„Er is toch niet iemand benoemd, die niet
ebenbürtig is met den heer Aalberse, maar
de hoogst bekwame mr. D. van Blom, dia
als hoogleeraar te Delft in die vakken reeds
leng ziine sporen verdiend heeft, en van
wien mr. Aalberse daar staat hij gelukkig
hoog genoeg voor zelf de eerste zal zijn
om te erkennen, dat hij meerdere aanspra
ken had dan hij.
Vermakelijk is het, dat ook „De Stan
daard" een heelen boom opzet over bet ge
val, met de conc'usic nog wel, dat de Regee
ring geen onderwijs in de jvridi-che facul
teit gedoogen wil uit de school waar mr
Aalberse toe behcort.
A's er toch iemand is, die niet spreken
moest over professorsbenoemingen, afwij
kende van de voordracht van Curatoren, is
het de hoofdredacteur van „De Standaard
in het huis van den gehangene zwijge men
over het koord."
Berichten.
De Staatscourant van Zondag 31 Oc
tober en Maandag 1 November bevat o. m
de volgende Kon. Besluiten:
benoemd tot adjunct-ingenieur der mij
nen B. H. D. de Jongh, ingenieur der mijnen
in Indië, met verlof hier te lande;
op verzoek eervol ontslagen mr. A. baron
van Haersolte, kantonrechter-plaatsvervan-
ger te Amsterdam;
benoemd tot schoolopziener in bet arron
dissement Alkmaar dr. A. R. van Hattum
aldaar; in bet arrondissement Wolvega G.
Blok te Steenwijk; in het arrondissement
Bergen-op-Zoom W. J. F. Juten aldaar;
op verzoek eervol ontslagen G. H. Smits,
als burgemeester van Eibergen.
H. M. de Koningin heeft in de laatste
dagen, vergezeld van een hofdame, herhaal
delijk lange wandelingen gemaakt aan bet
strand, waartoe de vorstelijke automobiel de
koningin reed tot aan bet laatste noordelijke
slag en daar wachtte op Hr. Ms. terugkeer
ven den wandeltocht, welke zich tamelijk ver
aan bet strand uitstrekte.
De Koningin na|r het Noor
den. Hedenavond te 7.43 vertrekt H. M. de
Koningin per Staatsspoor uit 's Gravenhage
tot bet brengen van bet voorgenomen be
zoek aan Friesland en Groningen.
De gezant van Japan. In
tegenstelling met een dezer dagen verspreid
bericht, dat tot gezant van Japan te 's Gra
venhage zou benoemd worden de beer Sa-
bata, directeur aan bet ministerie van bui
tenlandsche zaken te ^okio, kan thans wor
den gemeld, dat tot opvolger van den beer
Shidehara als gezant van Japan bij bet Ned
bof bestemd is de beer Kentaro Ocbiai.
Deze is thans nog te Tokio, waar bij als
gezantscbapsraad bij bet ministerie werk
zaam is en laatstelijk was bij consul-gene
raal van Japan te Moekden, de hoofdstam
van Mandsjoerije.
Tweede Kamer.
Naar men verneemt, zal de voorzitter dei
Tweede Kamer in de vergadering van Dins
dag 9 Nov. voorstellen, onmiddellijk een
aanvang te maken met de behandeling der
wetsontwerpen:
tot goedkeuring eener overeenkomst met
Rotterdam inzake ruiling van terreinen:
tot onteigening voor uitbreiding van de
halte Noord-Kraayert;
tot goedkeuring der overeenkomst met de
Hollandsche Lloyd tot nadere wijziging der
overeenkomst betreffende het onderhouden
van een stoomvaartdienst van Nederland
naar Brazilië en Argentinië;
wetsvoorstel van den heer Eland tot aan
vulling van art- 12 der wet van 9 Juni 1902
(Staatsblad no. 89) tot regeling van de bevor
dering en het ontslag enz. van militaire of
ficieren der landmacht;
tot wijziging van de wettelijke bepalingéb
omtrent den accijns on het zout;
houdende machtiging tot het sluiten van
een overeenkomst met de Batnafsche Pctro-
lcum-Maatschappii betreffende opsporing cfl
ontginning van aardolie enz. in Diambi;
en daarna, indien het desbetreffende eind
verslag tijdig is uitgebracht, de wetsontwer
pen lot vaststelling der Indisch* begrooiing.
1916.
Distillateurs. Tot administrateur
van den Bond van Distillateurs in Nederland
is benoemd de heer mr. M. M. van Velzent
te Schiedam.
HetoverlijdenvanMr. Regout.
De betrekkingen te 's Gravenhage van wij
len mr. Regout, tijdelijk gezant bij het
Vaticoan, hebben telegrafisch bericht ont
vangen dat de begrafenis van het stoffelijk
overschot v*" den heer Regout beeft plaats
gehad en dat mevrouw Regout heden Rome
denkt te verlaten.
Daar et telegram geen nadere bijzonder
heden bevat, schijnt het dus dat het stoffe
lijk overschot öf te Rome definitief aan den
«choot der aarde is toevertrouwd, M slechts
tijdelijk is bijgezet, om later wellicht naar
Nederland te worden overgebracht.
Men meldt uit Rome aan De Maasbode*
De familie van wijlen gezant Regout is aan
den Paus voorgesteld door kardinaal Van
De Paus richtte va» tooort
