IJ. E. VAN NIE
Stalhouderij v.h. C. SCHIMMEL
advertentien.
Oemeub. ZIT- EN SLAAPKAMER
AH© weekabormé's ©p dit blad, di© in he! besii sijn ©ener verzekeringspolis, zijn volgens de bepalingen in die polis v«r.
meld, tegen ongelukken verzekerd tot een bedrag van
400
30©
2S©
ISO
Ingezonden Stukken.
- MEK.
Duitsche Les.
AMERSF00RT8CH
WISSEL- en EFFECTENKANTOOR
FORTMANN HEHENKAMP,
ONTVANGEN
Elecirischt Ornamenten
Utrechtschesiraat 18
AMERSFOORT
C. E. WOLFF te Maarssen.
Ondergeteekenden berichten hiermede, dat zij
de Stalhouderij v. h. O. SCH8I¥SÉVIEL;
Utreehtsehe straat No. 26 en 28, van de Cura-
triee in het faillissement P. A. v. d. ZWAAN,
hebfoeu overgenomen, en Van af 1 Nov.
a. s. op gelyken voet zullen voortzetten. s>
Amersf, Stalhouderij
C. TH. RUYGROK.
Tele?. Mo. 64.
J. TH. VAN NES. 3© No! 30.
Vulhaarden en Kachels zijn de
Amerikaansche Vulkachels,
lersche groene en blauwe Vulkachels,
Caioriferen, rond en achtkantig,
Fcrnuiskachels, Potkachels,
enz. enz.
MAARSIVfA en SCHAAKS,
Langestraat 45, Hoogeweg 14. Telef. Interc. 378
Velledig Amersfsortsch Adres- en hrbeeft 1918.
de Nieuwe huizennummering, in de binnenstad.
Druk en Uitgave van A. W. H. EYMANN,
iEMDS van net MKBFNITKI OMBLAD.
25-30 Oct. 1915.
Deze wekelijksche opgaaf, samengesteld nit de advertentien in den
loop eener week in dit blad geplaatst, geschiedt kosteloos.
WONINGGIDS Mil KEI
25-30 Oct. 1915.
Deze wekeltjksche opgaaf, samengesteld nit de advertenüëa in den
loop eener week in dit blad geplaatst, geschiedt kosteloos.
g@QQ GULDEN Ml levens.
GULDEN bij
overlijden
GULDEN bii vei lice
van één band of voet
GULDEN bij ver
lies van één 002
GULDEN bij ver
lies van een duim
@0
lange'ongeschiktheid -*W overlijden van een nana or voet —w~ nes van een oog lies vaa eon duim "W<W S ^Jvinge? IS SL^nde^Jwngèr!
Uitkeering dozer bedragen is gewaarborgd door THE OCEAN ACCIDENT GUARENTEE CORPORATION Ltd., Directeur voor Nederland Edwap.d Heijüan, Rokin 151, Amsterdam*
j~ Nov. Amicitia. Concert Louis Clösson,
|pïanist).
3 Nov. Alg. Verg. Handelsschool.
5 Nov. De Zwaan. Verg. Glasverz. Mij.
6 Nov. Theosof. Loge. Lezing-Veen.
6 Nov. Luth. Kring.
11 Nov. Amicitia. Pianoavond Myra Hess.
16 Nov. Ned. Protestantenb. Lezing dr. v.
Mourik Broekman.
17 Nov. Amicitia. De Verloren Zoon.
24 Nov. Theosof. Loge. Lezing-Fr. van
Ceden
25 Nov. Amicitia. Braun's Operette-gezel-
fchap.
8 en 9 Dec. Amicitia. Mannenkoor.
•13 en 14 Dec. Amicitia. Toonkunst.
Dec. Amicitia. Liederavond Meta Reidel.
Jan. Amicitia. Conceri. Alex Schmuller,
Jvic list).
113 Jan. Amicitia. Kamerconcert Hollandsch
Strijkkwartet.
29 Jan. Theosof. Loge. Lezing-v. Maanen.
3 Febr. Amicitia. Concert Hanna Verbena
23 Febr. Theosof. Loge. Lezing-dr. de
Hartog.
9 Maart. Amicitia. Liederavond liona Du-
rigo.
Burgerlijke Stand
1 November 1915.
GEBOREN:
Johannes, z. van Cornelis van de Vlasak
ker en Johanna Spijker.
Gosina, d. van Hendrik Karei van Leeu
wen en Marie Eijsink.
Jannetje, d. van Aart van 't Veld en
Geertje van de Veen.
Aleida, d. van Arris Bronk en Antje
Schouw.
Leonhard, z. van Bastiaan van Asperen-
Vervenne en Johanna Hendrika Caroline
Boon.
Een builen huwelijk geboren kind van het
Vrouwelijk geslacht.
Telefonisch Weerbericht.
Na al
waar;::-:'.;:! ff in den mor een
1 November 1915.
Medegedeeld door kei Kon Ned Met
Instituut U de BiU
Hoogste stand 767.5 te Haparanda.
Laagste stand 747.1 te Vlissingen.
Verwachting tot -den avond van 2 Nov.:
Meest matige O. tot Z. wind; zwaar be
wolkt tot betrokken; kans op regen vooral in
het Zuiden, in het Noorden iets zachter.
Fietslantaarn aansteken 5.02.
4lel opnemen van ingezonden stukken beteekoni
geenszins dat de nedaclie met den inhoud
instemt.
De copie wordt aan den inzender niet
teruggegeven.
Aan
den Eerw. Heer P» J. van Schaik,
Kapelaan.
In Uw ingezonden stuk van j.l. 29 Oct. in het
Amprsfoortsch Dagblad wordt door U Eerw.
Heer o.m. geschreven
„Wanneer would-be correspondenten zich
neerzetten tot het maken van een verslag over
een wetenschappelijk betoog, dan is men, zoo
als men dat noemt „aan de Joden overgeleverd"
en verder:
Maar de gelegenheid om hier de Roomschen
in cücu een kapelaan een knauw te geven is te
mooi, om onbenut te laten voorbijgaan"
ïe. Waarvoor diende de uitdrukking „aan
de Joden overgeleverd" ter Uwer verdediging?
2e. Met welk recht deedt U dit
5e. Of wilde U de gelegenheid hier niet on
benut lat- voorbijgaan, om de Joden een
knauw te geven
4c. Hoe denkt U dan wel over het Bijbelsch
voorschrift:
„Doe nimmer aan een ander, wat gij niet
zoudt willen, dat U geschiedt".
Met betuiging van meeste hoogachting en U
geachte Redactie dankzeggend voor de ver
leende plaatsruimte,
UEd. Dw. Dnr.,
JAC. VAN DAM,
Leeraar b/d Israël, Gem.
Amersfoort, 1 Nov. 1915.
Mijnheer de Redacteur,
Vergun mij nog even op onze apengeschïe-
aenis terug te komen.
De redactioneele noten op mijn laatste inge
zonden stuk verraden een debaters-handigheid
een „Mr." volkomen waardig. Hiervoor mijn
compliment.
De hoofdzaak echter wordt door U geheel
over het hoofd gezien. Mijn voornaamste grief
was, dat U is afgegaan op een verslag, dat blij-
kens zijn inhoud kant noch wal raakte en door
mij dan ook geheel gedesavoueerd wordt. Bij
een klein onderzoek naar de mogelijke juistheid
van het door U gewraakte verslag, zoudt U, ik
ben er vast van overtuigd, een aanval tegen
mij in de pen gehouden hebben,
in uw notentrits zwijgt u hierover. Mag ik hier
uit de conqlusie treklcen: „Qui tacet, consentire
vidciur? Welnu, dan wil ik hiervan gaarne
nota nemen.
Nog een woordje s.v.pl. over uwe bemerkin
gen m margine.
1. „Critiseeren is het woord niet", schrijft u.
Maai Mhr. de Re<L, qualificatie als: „Onzin
loor Roomsche eenvopdigen van geest goed
moedig geslikt", is dat geen critiek? Ik zou zeg
gen meer dan dat, afmakende, vernietigende
kritiek.
2. Noen, Mhr. de Red., ik verlang volstrekt
juet, dat U zich een verslag van meer dan een
L jaar geleden herinnert, maar U vermoedde
toch, dat dé Eembode ccn verslag zou hebben,
Want U schrijft: „al zal de Eembcde er stelle
een verslag yan gehad hebben". Welnu, had
dan even getelephoneerd, U staat immers met
de Redactie op den meest vriendschappelijken
voet en U zoudt bevonden hebben, dat uw bron
nu juist niet de goede was.
3. Wij hebben op onze lezingen en vergade
ringen nog nooit een correspondent van uw
blad gezien. Mogelijk, dat hij zich ook van bui
ten laat inlichten. Zich Roomsch noemende, cor
respondenten van liberale bladen zijn nu juist
geen Roomschen, zooals wij ons dit gaarne
voorstellen. De kring der lezers van uw blad
zal zich onder de Roomschen niet uitbreiden,
ook al was het geheele Redactie-personeel
Roomsch, indien de richting principieel van de
onze blijft verschillen.
4. Dergelijke lezingen zijn toegankelijk voor een
ieder, Roomsch en niet-Roomsch. Wij stellen
er zelfs prijs op, wanneer niet-Roomschen ons
de eer van een bezoek willen aandoen. Debat
laten wij in den regel niet toe, omdat de onder
vinding maar al te vaak heeft geleerd, dat de
bat meestentijds verloopt in bijzaken, terwijl
de zaak, waar het om gaan moest, onaange
roerd blijft.
Alle vragen, ook buiten het verhandelde om,
worden beantwoord, schriftelijk zoowel als mon
deling. Om zeker te,zijn het juiste antwoord
te kunnen geven, behoudt zich de inleider het
recht voor, het antwoord op een eerstvolgende
bijeenkomst te g'even. Van dit recht maakt men
zelden gebruik.
Wat verstaat U onder „voor Roomsche ooren
pasklaar-gemaakte wetenschap". U bedoelt
hiermede toch geen vervalschte wetenschap?
5. Men behoeft nu juist geen geregeld lezer
te zijn van het A. D., om te weten, dat aan
„voor n i e t-Roomsme oorcn-pasklaar-gemaak-
te wetenschap" een ruime aandacht wordt ge
schonken. Zeker de „bevriende zijde" geeft mij
meermalen inzage van het A. D.; over het alge
meen schenken wij Roomschen meer aandacht
aan hetgeen bij niet-Roomschen omgaat, dan
men wel denkt. Het tuighuis der tegenstan
ders is ons even goed bekend als ons eigen
arsenaal.
5. II schrijft: „Schr. zou het toch stellig ook
niet aangenaam vinden indien zijn opvattingen
aldus (pyramidale onzin) betiteld werden". Nu,
Mhr. de Red., U waart aardig op weg in uw
eerste artikel mij zoo'n aangenaamheid toe te
duwen. Meendet U niet, dat „eenvoudigen van
geest goedmoedig zonder schaterlachen zoo
veel onzin slikten.
7. Ik lees de Fakkel niet, maar zonder gere
geld lezer te zijn, kan men toch wel weten, dat
de tendenz van dat blad voor ons Katholieken
allerverderfelijkst is, al zijn de heeren er van
nog zoo „conservatief en oer-deftig". Wie zijn
dat nog meer
U, Mhr. de Red., hartelijk donk zeggend voor
de verleende plaatsruimte, hoop ik niet te veel
van Uwe gastvrijheid misbruik gemaakt te heb
ben.
Met de meeste hoogachting.
Uw dw.
P. J. VAN SCHAIK,
Kap.
P.S. Aan „De Tijd" heb ik verzocht, voortaan
wat beter uit te kijken en geen verslagen op te
nemen, die niet te verdedigen zijn.
Onderschrift van de Redactie.
Over elke door den geachten schrijver ge
maakte opmerking ware een uitvoerige polemiek
op te zetten. De verleiding daartoe is zeer groot
maar wij gelooven toch dat het daarvoor hier
niet de plaats is. Het verstandigste woord
waarmee wij volstrekt niet villen zeggen, dat
de rest o n verstandig zou zijn I heeft de ka
pelaan wel gezegd in zijn P.S. Maar als Z.Eerw.
daarmee begonnen was, had dan deze geheele
polemiek niet kunnen achterwege blijven? Wij
zijn toch geheel onschuldig aan de „onjuistheid'
van 't verslag; we meenden, dat althans „de Tijd"
voor roomsche zaken wel een betrouwenswaar-
dig leidsman zou zijn. Als wij daarop afgaande
kapelaan's rede signaleerden, nogmaals, niet
„critiseerden"; als de schr. dat „critiek" noemt,
moet hij zelf wel 'n zeer lichtvaardig criticus
zijn en als dan Z.Eerw. dat verslag geheel
desavoueert, dan moet hij toch begrijpen dat
onze gewraakte „critiek" niet z ij n, immers ge
heel andere, opvattingen gold doch de door
hem zelf verloochende, zotteklap in de Tijd. Het
verwijt onder no. 6 is" dus even onbillijk als z'n
geheele vorige stuk.
Ten slotte wat 3 betreft: als wij zeggen dat
wij naar verscheidene roomsche vergaderingen
een verslaggever zenden, dan geeft het toch
geen pas daarop te antwoorden: „wij hebben
nog nooit een correspondent van uw blad ge
zien".
Mijnheer de Hoofdredacteur.
De Gym. en H. B. S. leeraar D. J. Polak, valt
over het zinnetje: „Aan de Joden overgeleverd'
Ik heb met deze spreekwijze niets onaange
naams bedoeld aan het adres der Joden. De
Hooggeleerde behoeft het dus niet op zijn fat-
soen te trekken. Of moet ik hier denken aan
den waard en zijn gasten?
De spreekwijze: „aan de J. overgeleverd"
zoo heb ik altijd gemeend en meerdere met mij
is een zeer oude, oorspronkelijke Roomsche
spreekwijze en vindt haar oorsprong in de
historie: Christus aan de Joden overgeleverd
ten speelbal, die met Hem deden, wat zij wil
den, Hem van Annas naar Caiphas, van Pilatus
naar Herodus, van Herodus naar Pilatus brach
ten, zonder meer. In de scherpe beteekenis van
„van Dale" hebben wij deze spreekwijze zelden
hooren bezigen. Van Dale is wel een taai
autoriteit first class, maar geen onfeilbaar leer
gezag, zijn uitleg kan best een persoonlijke op
vatting zijn. Van Dale is# lang niet altijd juist
in zijn verklaring van Roomsche spreekwijzen.
Heeft „Stellv/agen" ook een Gym. leeraar en
niet Katholiek het niet noodig geoor
deeld, een bijzonder woordenboek voor Room
sche woorden en spreekwijzen uit te geven.
Zijn wijsheid te putten uit woordenboeken
heeft zijn gevaar. Dr. Johnson zegt hiervan:
-Dictionaries are like watches: the owrst is
better thans none, and the best cannot be ex
pected to be quite true".
V«n Dale, die de Joden zoo maar onbarm
hartige menschen noemt, is misschien groo-
ter antisemiet dan ik.
daarom zou ik antisemitisme kweeken? Ik
heb onder de zonen Israels geen enkelen vij
and en misschien nieer vrienden dan de heer
Polak onder de Roomschen.
Ik stel er prijs op, te verklaren, dat ik als
trouw zoon der Kath. kerk, die steeds hst anti
semitisme heeft veroordeeld, mij daaraan niet
zal schuldig maken.
Heeft de heer Polak, de wetenschappelijk
hoogstaande leeraar, wel eens den strijd der
Kath. kerk tegen het anti-semitisme bestu
deerd. Zoo neen, dan wil ik hem met genoegen
den weg wijzen, 't Is geen „voor Room
sche ooren pasklaar gemaakte
wetenschap" hoorl
Van anti-semitisme kan mij de heer Polak
dus niet beschuldigen. Wij staan dus voor het
andere alternatief: domheid.
Ach, hooggeleerde, wij, Katholieken, wij zul
len voor de zooveelste maal hier weer deemoe
dig het hoofd buigen en maar weer slikken, dat
het terrein der wetenschap door ons Kath. niet
kan betreden worden. Wij weten het: Katho
licisme en domheid zijn synoniem. Het intellect
vindt men vooral, bijna uitsluitend, onder de
zonen van het oude volk. Van daar dat bij de
baantjes-jagerij de semieten vooraan staan en
wij Kath. bescheiden de achterhoede vormen.
P. J. VAN SCHAIK,
Kap.
BBBra
Heden overleed zacht en kalm
Zeist, onze geliefde Zuster, Behuwd
zuster., Tante en Oud-Tante
Mejuffrouw CATHARiHA MARTHA VAH DER MARK,
in den ouderdom van ruim 69 jaren.
Uit aller naam.
P. VAN DER MARK.
Amersfoort, 29 October 1915.
Geen bloemen.
Begrafenis Maandag 1 November, 12 I
I uur, van uit Koninginnelaan 14, op de
N. Begraafplaats te Amersfoort.
Ruime gem. ZIT- en SLAAPKAMER (on
Suite), zonder pension. Zeer rust. en gunst. gel.
Brieven onder no. 1081 bur. Amersf. Dagblad.
GROENTEN m BUK
(IV. HOOGENSTKAATEN A Co.)
GROENTEN IN GLAS
(HOIXAXUIA.)
Hij blik ejlr» korting.
Doet thans uwe inkoopen.
Verkrijgbaar bij J. VAV GESDKÜEV,
Telepli. '104. Arntiemsehestr. 35.
Op heele schroeffiessche.i.
If. w. van der welde.
Stoovestrnnt 12. Telepb. Ko. 29.
GEVRAAG»
met degelijk pension. Br. onder lett.
BI. S. 9 Bureau Amersf. Dagblad.
Een Kantoorbediende vraagt
Brieven met opgaaf van lesgeld onder No. 1080,
Bureau Amersf. Dagblad.
(Mr. S. G. VAN WELDEREN baron
RENGERS).
Kortegrackt 11. Tel. 176.
Telegramadres „Wisselkantoor".
Assurantiën. Inoasseering van Wissels
Credieten. en Quitantiën.
Coupons. Vreerad geld.
Deposito's. Wissels op Binnen- en
Effecten. Buitenland.
Verhuurt loketten in zijn daarvoor spe
ciaal gebouwde kluis (Safe Deposit) vol
gens tarief, op aanvrage verkt ijgbaar te
zijuen kantore.
m
m
Zendi nwe Dagbladen na le
zing portvrij aan
De bibliotheek voor de
geïnterneerden,
Kamp van Zeist.
Langestraat 63, over de Kromme9traat
MA0AZI1KEN TAPIJTEN EN BEDDEH
Beh au gerij en Stofleerderij*
Matrassenfabrlek.
Bijzondere aanbieding: DIVANS,
gegarandeerd goed werk,
f 14 182325.
Dlvankleeden, f 7.50 en hooger.
Ben minne kenze
Vertegenwoordiger van
- ELECTR. BROOD-, KOEK- EN BESCHUITBAKKERIJ. -
Naar de nieuwste eischen ingericht. Prima grondstoffen
best©, worden bij ons in voorraad gelioudcn*
En:
Geheel herzien en verbeterd in verband met
Samengesteld door R. GROENVELD, Chef der Afd. Bevolking en Bnrnsrlijken Stand.
KI. Haag No. 6.
Prijs voor abouné-s vau het Amersf oor tscli Dagblad f 1.—
Niet-aboniié's f 1.25
De ondergeteekende nie*b°""pné van Amersfoortseh Dag
blad wensebt in de maand Januari te ontvangen exem
plaren van bovengemeld Adres- en Jaarboek.
Naam
Straat en huisnummer:
K.B. Men gelieve dezen Bon (liefst met eenigen spoed) te zenden aan de
StoomdrnkkerM „de Eemlander", Kleine Haag 6.
Zij die reeds op de lijst teekenden, behoeven dezen bon niet in te zenden*
OMSCHRIJVING: TE BEVRAGEN BIJ
Wordt gevraagd.
Aank. bediende op kantoor. Br. No. 1064, Bureau Amersf. Dagblad*
Agen'en v. Tuinzaden, enz...-'Firma A. Zwaan Jr., Enkhuizen
Jongste bediende. Aanm. 9—12Firma v. d. Zoo de Jongen v. Ophoven.
Werkvrouw. Aanm. 89'savonds.*v. Oldenbarneveldlaan 22.
Aank. bediende op kantoorBr. lett. M. Bui eau Amersf. Dagblad.
Biedt zich aas;.
Werkvrouw voor halve dagenBr. No. 1052, Bureau Amersf. Dagblad.
R. K. Dienstbode tegen half NovBr. No. 1071, Bureau Amersf. Dagblad.
I
OMSCHRIJVINGTE BEVRAGEN BIJ
Te huur gevraagde kamers i
Zit- en Slaapkamer met pensionBr. No. 1062, Bureau Amersf. Dagblad.
Gom. Kamors m. gebr. V. keukenBr. No. 10J5, Bureau Amorsf. Dagblad.
Pension d. HeerBr. No. 1067, Bureau Amerrf. Dagb ad.
Gemeub. Zit- en SlaapkamerBr. No. 1066, Bureau Amersf. Dagb ad.
Zit- en Slaapkamer, m. of z. pensionBr. No. 1071, Bureau Amersf. Dagblad.
Te huur geboden Kamers.
Studeerkamer v. d, avondurenBr. No. 1072, Bureau Amorsf. Dagblad.
Te huur gevraagde huizen t
Gemeubileerd Br. no. 1073, Bureau Amoraf. Dagblad.
Kleine ViUa, huur f 300.—Br. B. 7234, Ricardos Adv.-Bur., Am-
sterdam.
Huis met 1 2 H.A. graslandBr. lett. M, Boekh. P. H. Massa, Leiden,
Villa met grooten tuinBr. No. 1078, Bureau Amersf. Dagblad.
Huis met tuin of grond, Br, No, 1077, Bureau Amersf. Daglad.
