„DE E EM LAN DER". Dinsdag 2 November 1915. N° 107 14de Jaargang. Hoofdredacteur) Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. Uitgevers: VALKHOFP ft Co. ABONNEMENTSPRIJS: |>er 8 maanden voor Amersfoort t Idem franco per post J*®"* Per week (met gratis verzekering togen ongelukken) - O. I u. Afzonderlijke nummers yü®# Wokelijks bijvoegsel »d$ Hollondtch* Butsvr«nJ'onder redactie Tan Thórèse van Hoven) per 8 mnd. 50 ets. Advertentiön gelieve men liefst vóór 11 uur, familie- advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden. Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1. Intercomm. Telefoonnummer 66. o.io. PRIJS DER AD VERTENTI ÉN: Van 1—5 regels f 0.50. Elke regel meer Dienstaanbiedingen 25 cents bil vooruitbetaling. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeolige bepalingen tot het herhaald adverteeren ir. dit Dlad, Lij abonnement. Eene circulaire,bevattende de voorwaarden, word! op aanvraag toegezonden. Kennisgeving. De Burgemeester en Wethouders van Amers foort, Gelet op art. 264 der Gemeentewet, Doen te weten, dat het Te aanvullingskohier der straatbelasting over het dienstjaar 191 d, goedgekeurd door Gedeputeerde Staten van Utrecht, in afschrift gedurende vijf maanden op de Secretarie der Gemeente voor een ieder ter lezing ligt. Amersfoort, I November 1915. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De "Secretaris, De Burgemeester, A. R. VEENSTRA. VAN RANDWIJCK. Weekkroniek. Minister Treub's belastingplannen. De Grondwetsherziening. Dat er aan gewerkt werd, was reeds be kend. Maar dat het zoo'n monumentaal ge bouw zou worden, heeft niemand, die niet achter de schutting mocht kijken, durven vermoeden. En nu het er staat, is iedereen over de stoutheid van den koenen, bouwmeester ver bluft. Nog geen jaar torst minister Treub de portefeuille van Finantiën, of-hij heeft reeds n belastingstelsel in elkaar gezet, zooals geen ander het hem zou kunnen nadoen. Minister Treub is niet teruggedeinsd voor de reuzetaak om de rijksinkomsten op te voeren tot de duizelingwekkende hoogte der uitgaven. Hij heeft het werk terstond aange pakt, de noodige millioenen hier gezocht en daar gezocht, ze op elkaar gestapeld, en ziet, het is bereikt. Het nieuwe belastingcomplex heeft zoo zeer de algemeene bewondering, ook van de oppositie, gewekt, dat de critiek, waarmee men anders vaak reeds aankomt alvorens de zaak bestudeerd te hebben, tot dusver zwijgt of slechts enkele schuchtere opmerkingen waagt. Zoodra de menschen met belasting te doen krijgen, worden de meeste immoreel. De mensch heeft nu eenmaal de eigenaardige neiging om voor de voordeelen, die hij ge niet, zich zelf iets minder en z'n buurman iets meer dan billijk is te laten betalen. En zoo zal ook bij de beoordeeling van Treub's belastingplannen wel allereerst het eigenbelang geraadpleegd worden. Zoo doen de particulieren, zoo doen de politieke groepen. De eersten vinden die belastingen de ra- ioneelste, welke den buurman het zwaarst treffen; de laatsten keuren die af, welke de partijgenooten doen bloeden. De Coalitie zal hare finantieele specialitei ten wel onmiddellijk aan 'n minutieuse stu die gezet hebben; maar haar persorganen hebben de resultaten daarvan niet kunnen afwachten om alvast hun afkeer van de be lasting op de doode hand te luchten. Onder de „doode hand" toch zijn begrepen de kloosters en stichtingen, die, hoe rijk zij soms mogen zijn, maar liefst den buurman laten betalen voor de bescherming welke ook zij genieten. En het zou ons niet verwonde ren, als zoometeen van roomsche ziide even eens oppositie komt tegen de voorr.aam-be- ïasting; het is immers 'n bekend feit, dat vooral roomsche ouders hun kinderen graag 'n serie voornamen geven. Op ditzelfde leelijke standpunt zich stel ende, zouden de liberalen de plaatskaarten- belasting kunnen afwijzen, omdat de klassen en standen, waarin de liberalen het sterkst vertegenwoordigd zijn, de meeste reizigers leveren. Het is natuurlijk niet te,verwachten, dat de liberalen zulk 'n enghartigheid aan den dag zullen leg.r;en. Intusschen, serieuse critiek op Treub's voorstellen zal niet uitblijvengeen werk is feilloos, dus ook dit niet. Maar laat de kleine politiek daarbij zwijgen. Vooral de verscheidenheid der heffingen lijkt ons 'n uitnemend ding. Hoe meer soor ten belasting, ties te meer zekerheid dat iedereen op zijn beurt getroffen wordt. Bij enkele, weinige groote belastingen zijn er allicht lieden die door de mazen heenglip pen maar bij zoo groote verscheidenheid is dat niet mogelijk; wie van de eene vrij loopt, wordt gebeten door de andere. En dat zal ook juist de belastingen popu lair maken. Iedereen weet dat er veel geld noodig is, dat er dus meer, veel meer opge bracht zal moeten worden en dat er naar ge streefd wordt dat aan dien zwaarderen druk niemand ontsnapt en dat vooral aangeklopt wordt bij wie het meest te missen heeft. En wat ook psychologisch goed gezien is, is dat de opbrengst van elke bron 'n bestemming heeft, welke voor die groep belastingplich tigen sympathiek moet zijn. Zoo bijv. de plaQtskaartenbelastirg voor verhooging van de afschrijving jet spoorwegkapitaal, de veergeldheffing voor de landsverdediging, op te brengen door hen die niet de wapens dragen. Minister Treub heeft aangedrongen op spoedige behandeling, dreigt zelfs met heen gaan zoo deze belastingreorganisatie moest achterstaan bij de grondwets-herziening. Dat kon wel eens meeningsverschil geven in het linksche kamp. De grondwetsherzie ning wordt toch en met recht eveneens urgent geacht en er zijn er, ook onder de vrijzinnigen, die voor haar den voorrang eischen. Ons komt het voor dat de belastingreor ganisatie wel het meest dringend zal zijn. De dubbeltjes moeten er zijn; zonder geld loopt het spaak. En als men van de rechter zijde wil dat zij de politiek buiten spel zal laten, moet men ook niet zelve deze er bij halen. Boven politieke overwegingen gaat toch Ket landsbelang. Het huidige kabinet werpt wel rijke vruch ten af. Bijna gelijktijdig twee zoo hoogst ge wichtige voorstellen: de belasting-reorgani- _satie en de grondwetsherziening; beide, on derwerpen welker aanneming n keerpunt zouden beteekenen in onze politieke ge schiedenis. Conservatieven zullen het %ofd schud den over deze voorstellen en zij zullen bij hun bestrijding argumenten te over kunnen aanvoeren. Ze nog eenmaal verwerpen en, in hun gehechtheid aan het oude (en dus tot verdwijnen gedoemde), de zaak waarom het gaat, vertragen dat zullen zij ook kun nen; maar haar tegenhouden, dèt vermogen zij niet. De voorgestelde grondwetsherziening ligt geheel in de lijn onzer democratische ont wikkeling en, eenmaal de democratie aan vaard hebbende wie zou haar nu nog in ernst willen bannen fs er geen mogelijk heid om ook deze consequentie niet te aan vaarden. Evenredige vertegenwoordiging, algemeen kiesrecht, vrouwenkiesrecht, ze zijn alle onvermijdelijk; andere landen heb ben ze reeds, wij zouden er nog wat mee kunnen wachten maar komen doen ze toch. Waarom dan den schijn van achterlijkheid of van tegen-den-stroom-in-willen-roeien op ons te laden Dat het de vrijzinnigen zijn, die er mee uitkomen, strekt hun daarom zoo tot eere, omdat zij weten, dat zij daarmee hun eigen partij den grootsten slag toebrengen. Zij of feren hun eigen partijbelang, hun machts positie op aan hun beginselen, aan hun trou^v aan de democratie en aan de toe komst van ons volk. Zij zijn als die manne lijke insecten die na de paringsdaad ster ven. Evenredige Vertegenwoordiging, Alge meen Kiesrecht en Vrouwenkiesrecht kun nen den vrijzinnigen slechts nadeel toeL -en- gen. De vrouwen zijn in meerderheid niet liberaal; onder de mannen die nog geen kie zer zijn, zullen nog minder liberalen geko zen worden. Beide groepen zijn dankbaar stemvee, de eerste meer in de hand en de macht der geestelijken, de tweede in die van de volksmenners. De rooden en de zwarten zullen 'n enor me stemmentoewas mogen verwachten maar voor de vrijzinnigen is geen winste wegge legd. Zij zullen de partij van het evenwicht zijn, zij zullen niet door hun aantal maar door hun gehalte 'n rol, 'n groote rol kun nen spelen. Uit partijoverwegingen moge men het be treuren, dat de liberalen in de meeste colle ges hun numeriek overwicht verliezen zul len de b i 11 ij k h e i d daarvan zal men niet kunnen betwisten, wanneer blijkt dat zij „naar evenredigheid" op niet meer plaat sen recht hebben. Wij moetén nu eenmaal de periode doormaken dat de c ij f e r s be slissen wie er regeeren zullen. Wie het ver keerd vindt, houde niet tegen, rekke die pe riode niet nog meer doch bevordere juist dat zij zoo spoedig mogelijk achter ons ligt en betere tijden aanbreken. In de volgende jaren zullen de vrijzinni gen stellig gehoond en nog vaker dan vroe ger „ten doode gedoemd" geheeten wor den telkens als blijkt dat zij zetels aan zwart of rood moeten afstaan. Zij hebben dan ech ter 'n dubbele troost: le. dat zij het zelve geweest zijn, die consequent en trouw aan hun beginsel dien nieuwen voor henzelf zoo onvoordeeligen maar voor de politieke ont wikkeling noodzakelijken toestand gescha pen hebben; en 2e. dat zij, de vrijzinnigen, naast, tegenover en boven de andere par tijen zullen staan als de eenigen die niet het partijbelang doch slechts het beginsel dienen; de élite dus; en de élite is a 11 ij d de minderheid, anders zou zij immers geen élite meer zijnl De ooriog. B e r 1 ij n, 1 Nov. (W. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uii het groote hoofd kwartier ven heden voormiddag. In Champagne gingen de Franschen des namiddags bij Tahure ,tot den tegenaanval over; zij werden afgewezen. De door onze troepen den 30en October bestormde Butte de Tahure is vast in onze handen gebleven. Het getal der in de beide laatste dagen ge maakte gevangenen is gestegen tot 31 offi cieren en 1277 man. Bij Comhres kwam het tot levendige ge vechten met middelen voor den strijd van man tegen man. Luitenant Bölcke. bracht den 30en Octo ber ten zuiden van Tahure een Fransche tweedekker naar den grond en stelde daar mee het zesde vijandelijke vliegtuig buiten gevecht. In de streek van Belfort hadden verschei dene luchtgevechten plaats, waarin de Duit- sche vliegtuigen succes hadden. P a r ij s, 1 Nov. (Havas). Namiddag-com muniqué'. In Champagne werd gisteravond de strijd voortgezet in de streek van Tahure zonder dat er wijziging kwam in de respectieve stel lingen. De Franschen maakten een "hon derdtal valiede gevangenen boven en be halve de vroeger opgegevenen. P a r ij s, I Nov. (R.) Avondcommuniqué. De Duitschers bereidden in de streek van Lombaertzijde onder een hevig bombarde ment een aanval voor, dien onze artillerie verijdelde. In Champagne bombardeerden de Duitschers op het geheele front tusschen heuvel 198 en Tahure en ten zuiden van dit dorp onze stellingen, terwijl de infanterie de loopgraven met ladders bezette. Onze artillerie en machinegeweren maakten snel een einde aan elke mogelijkheid van een aanval. Londen, 1 Nov. (R.) Veldmaarschalk French deelt mede: Op 29 October des avonds had een hevig bombardement plaats in de streek van '/peren. Overigens was de artillerie aan beide kanten door het natte en mistige weer gedurende de laatste paar da gen niet zeer actief. Aan beide zijden wordt steeds met mijnen gewerkt. Uit de verlies- lijsten van de zeven Duitsche bataljons, die aan den strijd bij Loos hebben deelgenomen blijkt, dat de verliezen de sterkte van den vijand wel met 80 hebben verminderd. B e r 1 ij n, 1 Nov. (W. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofd kwartier van heden voormiddag. Legergroep Hindenburg. Aan beide zijden van den spoorweg ToekoemRiga bereikten onze troepen in den aanval de algemeene linie RaggasemKemmazy (ten westen van Schlock)Kaunzenne. De vijandelijke tegen- stooten werden afgeslagen. Ten westen en zuidwesten van Dunaburg werden sterke Russische aanvallen afgewe zen. Tussdnen de Swenten- en ïlseraneren was de strijd bijzonder hevig; hij duurt op eenige plaatsen nog voort. Op zich zelf staande vijandelijke aanvallen fen noorden van het Driswiatymeer mislukten eveneens. De tegenstander had groote verliezen. Bij Olay, ten zuidwesten van Riga, werd een Russisch vliegtuig tot landen gedwon gen. De bestuurder en de waarnemer wer den gevangen genomen. Legergroep Leopold van Beieren. Ten oosten van Baranowitsji werd eene Russische nachtelijke aanval na een gevecht van man tegen man afgeslagen. Legergroep Linsingen. De toestand is in het algemeen onveranderd. Een vijandelijke tegenstoot ten noorden van Komarow bleef zonder succes. De Duitsche troepen van het leger van Bothmer werden bij Siemjkowce (aan de Strypa ten noorden van Burkanow) aangevallen en staan daar nog in strijd. Weenen, 1 Nov. (W.B.) Officieel be richt van heden middag. Aan de Szcara hebben do Oostenrijksch- Hongaarsrhe troept een nachtelijkert aan val afgeslagen na een hevig handgemeen. Aan het Kormyn-front hebben wij ver scheidene sterke nachtelijke aanvallen ten N. van Breniawaf afgeslagen. Aan de Strypa ontwikkelden zich na een afgeslagen aanval hevige gevechten. Weenen, 1 Nov. (W.B.) Officieel be richt van heden middag. Op het Noordoostelijk oorlogsterrein be draagt de in Oct. veroverde buit van de onder Oostenrijksch-Hongaarsch commando slaande troepen: 142 officieren en 26.000 man, 44 machinegeweren, 1 kanon, 3 vlieg tuigen en ander materieel. Door de Duitsche en Oostenrijksch-Hon- gaarsche troepen van generaal von Kövess werden tot heden gevangen genomen 20 officieren en 6600 man. Buitgemaakt wer den 22 kanonnen, ^3 machine-geweren, 30 munitie-wagens, een zoeklicht, veel gewe ren, artillerie-munitie, zeer veel infanterie- munitie en nog 44 oude of vernielde ka nonnen. B e r 1 ij n1 Nov. (W. B.) Het getal der door de Duitsche troepen in October in het oosten ingeleverde gevangenen en de ge maakte buit bedraagt: legergroep Hinden burg 98 officieren en 14.482 man gevangen, 40 machinegeweren buit gemaakt; leger groep Prins Leopold vanBeieren 32 officieren en 4134 man, 2 machinegeweren; legergroep Linsingen 56 officieren en 8871 man, 21 machinegeweren; leger van Bothmer 3 offi cieren en 1525 man, een machinegeweer; le gergroep Mackensen 55 officieren en 11.937 man, 23 kanonnen. Afgezien van een groot getal kanonnen en 16 machinegeweren van ouder maaksel, is de totale buit 244 officieren en 40.949 manschappen, 23 kanonnen en 80 machine geweren. Weenen, 1 Nov. (W. B.) Officieel be richt van heden middag. De op 18 October aangevangen en den 28en October met versche troepen her nieuwde derde stormloop van de Italianen tegen ons front in het Kustland begint te verlammen. Gisteren deed de vijand welis waar nog te vergeefs een aanval met een sterke strijdmacht op den noordrand van de hoogvlakte van Doberdo en op andere plaat sen met zwakkere leger-afdeelingen, maar toch is zijn aanval niet meer algemeen. Al moge de strijd ook nogmaals opvlammen, het offensief op het hoofdfront, dat door het Italiaansche legerbestuur met groote woor den was aangekondigd en met minstens 25 infanteriedivisiën ondernomen werd, is te pletter geloopen tegen den nimmer wanke lenden muur van onze troepen, die van de ov "winning verrekerd zijn. De slag aan de Isonzo is, na twee weken te hebben geduurd, door ons gewonnen. Ons strijdfront is over 't geheel genomen, niet veranderd. Ook behielden de verdedigers van Tirol en Karintië de stellingen, die zij sedert het begin van den oorlog heldhaftig hebben verdedigd, vast in de hand. Door de ze successen heeft ons leger weder bewezen, hoe ijdel en wuft alle aanspraken van onzen voormaligen bondgenoot zijn op onze zuid westelijke grensstreken, die hij door een arglistigen aanval in den rug gemakkelijk dacht te kunnen veroveren. In de gevechten in de tweede helft van October heeft de vijand minstens 150,000 man verloren. Rome, 1 Oct. (R.) Officieel communi qué. Ons offensief is de Boven Cordovols maakte inieuwe vorderingen. Wij sloegen aanvallen van den vijand terug in de Fal- zarego-zóne en op den Podgaraheuvel. In het Harst-gebier gebeurde niets van belang. S a 1 onalci, 3 1 Oct. (Havas). Op bevel uit Londen zijn de Engelsche troepen in Sa- loniki naar het Servische front vertrokken; zij hebben thans hunne vereeniging met de Servische troepen tot stand gebracht. B e r 1 ij n, 1 Nov. (W. B.) Kra- gujevac is door de Duitsche troepen genomen. Berlijn, 1 Nov. (W. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. In een voortgezetten aanval werden de hoogten ten zuiden van Grn Milanovac in bezit genomen. In de richting van Kraju- jevac is de vijand over den Petrovackar- en den Lepenicasector teruggeworpen. Kragu- jevac is in Duitsche handen. Ten oosten van de Morawa is tegen een hardnekkig verzet van de Serven de Trivunovoberg genomen. Er werden eenige honderdengevangenen gemaakt. Het leger van Bojadjeff was den 30en Oc tober onder achterhoedegevechten den vij and tot in de algemeene linie hoogten van Planinica (zuidwestelijk van Zajecar)Sla- tina (noordwestelijk van Knjazewac)ooste lijk van Svrljig—westelijk van Pola Palan- ka—oostelijk van Vlasotince gevolgd. Weenen, 1 Nov. (W.B.) Officieel be richt van heden middag. In de streek ten Westen van de Morava bereikten de verbonden troepen, terwijl zij nier en daar in hevige gevechten met de \ijandelijke achterhoede gewikkeld waren, de hoogten ten Zuiden en Zuid-Oosten van Grn Milanovatz en Kragujevatz. Tusschen 7 en 8 uur des voormiddags werd heden op het arsenaal en de kazerne van Kragujevatz de Oostennjksch-Hongaarsck rn kort daar op de Duitsche vlag geheschen. In den hoel' tusschen da Morava en Re-* sava veroverden de Duitsche troepen, na hevige gevechten, de gewichtige hoogte van Tr^"novo Brdo. Bulgaarsche troepen veroverden op den straatweg naar Parazin dc hoogten ten Wes ten van Planinica en in het Nisavadal de hoogten ten Westen van Bela Polanka. Londen, 2 Nov. (R.) De Times bericht van den 29en.In de officieele marinekrin gen zegt men, dat heden Russische troepen bij Varna aan land zijn gebracht. B r i n d i s i, 3 0 Oct. (Havas.) Eene Ita liaansche flottille heeft deelgenomen aan het bombardement van Dedeagatsch en heeft dus met de bondgenooten samengewerkt aan het gemeenschappelijke doel. B e r I ij n, I Nov. (K. N.). Hit Constanza wordt via Budapest aan den Lokal Anzeiger geseind, dat gisterenmorgen (31 October) al daar gezien werd een Russische vloot, be staande uit acht eenheden die naar het oos ten stevende. Twee e theden schenen zwaar beschadigd te zijn, er kwam geen rook uit de schoorsteenen. Vermoed wordt, dat het dezelfde vloot was die Warna beschoot. Berlijn, 1 Nov. (K. N.) Het Berliner Tageblatt verneemt uit Sofia, dat de geheele Donau als gevolg van de snel!.- vorderingen der Bulgaarsche en Duitsch-Oosiénrijksche operatiën als volkomen veilig beschouwd kan .worden. Volgens de bladen te Sofia zal het postverkeer over de Donau tusschen Bulgarije en het westen van 5 November «f worden ingevoerd. So f i a, 3 1 Oct. (Havas). De Bulgaarsche gezant te Petersburg Madjorow, die protes teerde tegen de beschuldiging tegen Rados- lavow en naar Bulgarije had willen terug- keeren, is onmiddellijk gevangen genomen en opgesloten. Ber 1 ij n, 1 Nov. (K. N.) De Voss. Ztg. ontleent aan de Minerva te Bukarest, dat reeds tamelijk vergevorderde diplomatieke onderhandelingen tusschen Bulgarije en Griekenland tot de volgende overeenkomst zouden hebben geleid: Bulgarije heeft Grie kenland verzekerd, dat het Monastir, Gewgheli en Doiran niet zal annexeeren. Reeds het kabidnet-Venizelos heeft indertijd verklaard, dat Griekenland aanspraak maakt op deze steden indien Servië die zou af staan of verliezen. Bulgarije heeft zich tegen deze aanspraken niet verzet. Ook ziet Bul garije er van af om iets te ondernemen tegen Grieksch Macedonië, waardoor de hangende kwesties tusschen de beide staten volkomen geregeld zijn. Sofia, 31 Oct. (Bulgaarsch agent schap. De pers van de quadruple-entente ver spreidt eene menigte onjuiste berichten over den binnenlëndschen toestand van Bulga rije. Die berichten zijn alle uit den duim gezogen. In tegenstelling daarmee is de bin- nenlandsche toestand van Bulgarije overal uitmuntend. Men kén zich daarvan reeds bij het eerste gezicht overtuigen, mits het niet aan goeden wil ontbreekt. Konstantinopel, 1 Nov. (W. B.) Communiqué van het groote hoofdkwartier. Van het front aan de Dardanellen valt niets van belang te vermelden, afgezien van plaatselijke gevechten, die deels hevig, deels zwak waren. Bij Sedd-ul-Bahr namen twee vijandelijke kruisrs aan het gevecht deel, door verschei dene plaatsen zonder succes te beschieten. Bij Sedd-ul-Bahr en Ari Burnu heeft onzo artillerie drie stellingen van vijandelijke mijnwerpers vernietigd. Onze batterijen aan de zeeëngten hebben vijandelijke troepen- afedelingen uiteengejaagd, die bij Mortoli- man en Elia burnu gezien waren. Konstantinopel, 1 Nov. (W. B.) Communiqué van het hoofdkwartier. Op het front in den Koukasus hebben wij twee achtereenvolgende pogingen van den vijand om ons te overrompelen, met succes teruggeslagen. Verder geen nieuws* Londen,! Nov. (R.) Volgens een telë- grem van Lloyds is het Engelsche stoom schip Toward in den grond geboord. De ge heele bemanning is gered. Washington, 1 Nov. (R.) Bemstorfl zal morgen een bezoek brengen aan Lansing, om de onderhandelingen over het Lusitania- geval te hervatten. Londen, 1 Nov. (R.) Runciman, de pre sident van den Board of trade, heeft aan' den correspondent van de Chicago Dailyj News eene verklaring gegeven over de fi- nancieele positie van Groot-Brittannië. Hii sprak de beweringen tegen, dat Groot-Brit tannië op den rand van het bankroet zoi^ ïijn en dal de positie van Duitschland veel

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1915 | | pagina 1