N° 132 14de Jaargany. „D E EEM LAN DER". Woensdag 1 December 1915. BUITENLAND. BINNENLAND. Nabetrachting over den Gemeenteraad. Verspreide Berichten. ootdredacteuri Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. ^lootdr Uitgevers: VALKHOPP Co. ABONNEMENTSPRIJS: fet 8 maanden voei Amersfoort f 1»©0« Idem franco per post1»50. Par waek (met gmtis ver7ckering tegen ongelukken) O.IO. Afzonderlijke nummers 0.05» Wekelijks bijvoegsel ndt TlólUindtche Huitct ohm»" (ondor redootie «nn Thórèse van Hoven) por 8 mnd. 50 ets. ^dvertentiön gelieve men liefst vóór 11 uur, familie* I advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden. Bureau: UTRECH TSCH ESTR AAT 1. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIÜN: Van 1—6 f 0.50. Elk. rag.l moot.0.1». Eionstannbiodingoo 2.1 ui-ui» u; ...oruilbotiiling. Groot® lotlera naar pta.tsniimto. Voor humiol on bedryl bo.toan t.oi roordooligo bopalingon tot hot herhaald odvortooron in dit Blad, by abounomont Eooo circulaire, boy.ttondo do voorwaardon, wordt op aanvraag toegezonden. Niemand scheen gisteravond bedroefd te frijn over de ongesteldheid van den heer Hof land, welke dit welbespraakte raadslid belette 'de zitting bij te wonen; allen maakten den in druk zich er over te verheugen, dat de verga dering, ondanks de 31-puntige agenda, in 3 kwartier afliep, wat ongetwijfeld te danken was aan de afwezigheid van genoemd raads lid Nu was het weer zoo'n heel ouderwetsche Vergadering, zooals wij niet gedacht hadden ooit weer hier te beleven. De heer Hofland kan dikwijls vermoeiend zijn en het is wel •eens rustig hem 'n keer te missen, maar toch, hii behoort in het raadsmilieu, zonder hem ontbreekt er iels, gevoelt men 'n leegte. Over leegte gesproken: het was ontzettend Heg gisteravond; niet op de publieke tribune, daar is altijd veel belangstelling als de raad •fc avonds vergadert; maar in de zaal zelf was het beroepspubliek dun gezaaid. De achter ste rij links was zelfs geheel uitgestorven Van de 19 leden ontbraken er 7; en onder die 7 de roerigste: Hofland, Jorissen en Ach ter bergh. Zoodat men wel begrijpen kan, dat er niet veel gezegd werd. Veel belangrijks bood trouwens de agenda niet; behalve dan natuur lijk de troditioneele, ditmaal zeer lange lijst van voorstellen tot grondverkoop. Zonder gedachtenwisseling werd aangeno men het voorstel tot oprichting van 'n tijde lijk bureau voor de levensmiddelenvoorzie ning en tot het verleenen van 'n crediet voor dat doel. Wie had kort geleden nog, durven ■voorspellen, dat zoo iets in 1915 reeds met algemeene instemming geschieden zou Laat ons toch nooit bespotten denkbeelden die nog niet de onze zijn, wie weet hoe spoedig wij ze we) tot de onze zullen moeten ma- kon Punt 7, toelichting van den heer Hofland op z'n voorstel tot het verleenen van 'n cre diet van 9300 ter uitvoering van het raads besluit inzake de cokesverstrekking, moest nu natuurlijk van de agenda gevoerd worden. Zoo wreekt het zich opnieuw dat de heer Hof land in de voor-vorige vergadering verzuim de spijkers met koppen te slaan. De Raad ging mee met het afwijzend ad vies van B. en W. op het adres van den heer v. Ginkel houdende verzoek tot opheffing der geheimhouding van het verhandelde betref fende zijn persoon in de raadszitting van 7 Sept. Schuchtere pogingen om den man z'n zin te geven werden aangewend door de hee- ren Leinweber en v. Duinen. Er is voor het een en voor het ander wat te zeggen. Het zou wel wat ongerijmd zijn, als 'n particulier, zij het ook 'n belanghebbende, het initiatief kon nemen om de geheimhou ding van het gesprokene in 'n vergadering met gesloten deuren te doen opheffen ;de voorzitter heeft misschien gelijk dat de leden zelfs in comité-generaal huiverig zouden zijn ronduit te spreken, als zij wisten dat-zelfs biuten den raad openbaarmaking gevorderd kon worden. Maar daar kan terstond tegen overgesteld worden, dat de raadsleden ook bi' gesloten deuren niets moeten zeggen, wat zii, als de geheimhouding niet meer noodig is, niet openbaar zouden willen zien. Afge zien van het onderhavige geval geeft men al licht aanleiding tot gissingen ten nadeele van den betrokken persoon en tot verdenking van de raadsleden, dat ?ij dingen zouden gezegd 'hebben, welke z:j niet in het publiek kunnen herhalen. Bij het voorstel om B. en W. machtiging te V€ leenen tot het verhuren van huizen en landerijen, diende de heer v. d. Wal 'n heele seiie amendementjes in op de gestelde voor waarden. Veel pleizier had hij er niet van, want de voorzitter wist ze hem bijna alle uit de hand te slaan. ooHocj. e r 1 ij n, 3 0 Nov. (W. B.) Bericht van net opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. De gevechlsarbeid bleef tot 'artillerie-, werpmijn- en müngevechten op verschillen de plaatsen van ^et front beperkt. Par ij s30 Nov. (R.) Avond -communi qué. WÖS snseuwM> en mistig met dooi In Champagne. Behalve de gewone kanon- nede wordt op het geheele front slechts gra- paatstrijd bericht in Artois, in de streek van M50S, en in Champagne. B e r 1 ij n, 3 0 Nov. (W. B.) Bericht van fret oppersfe l^~-'-estuur uit het groote loofdkwartier van heden voonnidJ «g. De toestand op het oostelijke oorlogstoo- neel is onveranderd. Een Duitsch vliegtuigeskader viel de spoorwegwerken van Ljachowitsji (ten zuid westen van Baranowitsji) aan. W e e n e n, 3 0 Nov. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. Van het Russische oorlogstooneel is niets nieuws te berichten. Petersburg, 93 O Nov. (Tel -agent schap). Communiqué van den giooten gene- ralen staf. Uit de streek van Riga wordt op sommige plaatsen eene wel geslaagde actie van onze artillerie bericht. In de streek ten zuidwes ten van Pinsk begon de tegenstander in.den avond van den 28en een aanval tegen het dorp Komora. De beweging werd gisteren tegen den middag gestuit en herhaalde zich sedert niet. In den avond van den 26en viel een van onze afdeelingen eene opstelling van den vijand aan ten westen van het dorp Kozlinitsji. Na een strijd met bet blanke wapen werd een groot deel van de Oosten rijkers aan de bajonet geregen. Drie Oosten- rijksche officieren en 85 soldaten werden gevangen gemaakt. Onze verliezen bij deze krachtige actie waren onbeduidend; wij had den 4 dooden en 10 gewonden. Op het geheele front, en de golf van Riga tot de grens van Rumenië, was de dag van gisteren rustig. Weenen, 30 Nov. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. Voor het brughoofd van Görz zijn zeer sterke Italiaansche krachten van alle fronten bijeengetroken. Tot den aanval ging de vij and alleen over bij Oslavija. Hij werd te ruggeslagen; slechts een smal frontstuk werd iets achteruit gebracht. De stad Görz kreeg In den nacht weer een honderdtal zware bommen ïn binnenwijken. In den sector van de Doberdo-hoogvlakte be gonnen na eene voorbereiding van vier uren door de artillerie, aanvallen van bijzondere zwaarte en volharding tegen den Monte San Michele en de streek San Martino. Op den Monte San Michele sloeg het honved-infan- terieregiment uit Budapest no. 1 acht massa- stormen bloedig af. San Martino werd drie malen in dichte.massa's aangevallen. Hier handhaafde het honved-infanterieregiment no. 4 uit Nagyvarad in een verbitterd hand gemeen zijne stellingen. Ook ten zuidwesten van de plaats werd een vijandelijken aanval afgewezen. Rome, 30 Nov. (R.) Officieel com muniqué. De verschrikkelijke artillerie-strijd duurt zonder ophouden voort aan het front van de Trentino, waar de kazerne en het spoorweg station van Levico werden gebombardeerd. Eene vijandelijke colonne in Carnia werd door de artillerie in stukken geschoten. Hevige tegenaanvallen tegen de nieuwe Ita liaansche stellingen op den Monte Nero mis lukten. Er was een geringe vooruitgang van de Italianen bij Görz, waar de allerhevigste strijd voortduurt. De Italianen bereikten den naasten omtrek van San Martino. Op het Karstplateau werden in 't geheel 264 gevan genen gemaakt. B e r I ij n, 3 0 Nov. (W. B.) Bij Rudnik, ten zuidwesten van Mitrowitza, zijn vijande lijke strijdkrachten door gedeelten van het le ger van Koevess terug geworpen. Hier en ten westen van Sitnica zijn door de troepen van het leger van Gallwitz een duizendtal ge vangenen gemaakt. Bulgaarsche troepen namen den 28en Prizren; zij leverden meer dan 3000 gevan genen en 8 kanonnen in. Weenen, 30 Nov. (W. B.) Officieel berioht van heden middag. Ten zuidwesten van Priborj wierpen wij de Montenegrijnen terug naar Plevlje. Aan de Montenegrijnsche grens ten zuidwesten van Mitrowitza overvielen de Oostendijksch- Hongaarsche troepen de Servische achter hoede; zij namen haar materieel en gevan genen of. De Bulgaren naderen Prizren. Athene, 30 Nov. (R.) De verklarin gen, die minister-president Skoeloedis gis teren deed aan de gezanten van de Bntente- mogendheden, maken in hoofdzaak het ant woord uit van Griekenland op den Ieatsten gezamenlijken stap. De grondslag van Grie- kenlands antwoord is de onzijdigheid, die zal voortgaan welwillend te zijn jegens de Entente, zoo long op de souvereine rechten geen inbreuk wordt gemaakt en geene be perkingen van militairen aard worden opge legd. Er is geene aanwijzing, dat de Entente voornemens is hare oorspronkelijk? eischen j te wijzigen. De regeering en de dio'omaten hopen op eene bevredigende oplossing. B e r 1 ij n, 3 0 Nov. (Kor. Norden). Uit Lugano wordt aan het Berl. Tageblatt ge seind. dat volgens een mededeeling van den consul van Montenegro te Rome, koning Nikita een manifest heeft uitgevaardigd, waarin hij het volk herinnert aan de traditie, dat de Montenegrijnen liever willen sterven, dan slaven worden. Hij is vast besloten tot het uiterste tegenstand te bieden en zal zijne residentie, indien het noodig mocht blijken, van den eenen berg naar den anderen ver plaatsen. Peters burg, 3 0 Nov. (Tel.-agenty schap.) Communiqué van den grooten ge- neralen staf. - In de kuststreek deden de Turken op ver scheidene punten pogingen om vooruit te komen, die allen met .gemak gestuit werden. Op het front van de samenvloeiing van de Tsjorokh en de Oltytsjai tot de Parsinvlakte en in de streek van Khorossan deden onze verkenners welgeslaagde verkenningen. In de streek van den berg Kalik Ghiadoek, ten oosten van Doetakh aan de Euphraat begon nen de Turken een offensief in de richting van het dorp Moella Bekir, maar zij werden terug geslagen. Op de rest van het front is geene veran dering. Londen, 3 0 N o v. (R.) Uit d? officieele nadere bijzonderheden over de gisteren ge melde gevechten in de lucht, bUjkt, dat de duikboot, die door een Engelsche vlieg machine gebombardeerd werd, doormidden werd geschoten en binnen vijf minuten ge zonken is. Het watervliegtuig, dat neergeschoten werd was de Albatross, die in de zee terecht kwam en zonk. L o n d e n, 3 0 N o v. (R.) Volgens een be richt van Lloyds is het Engelsche stoom schip Dotteral in den grond geboord. L o n d e n, 3 O N o v. (R.) Maarschalk Kit chener is in Engeland aangekomen. Er zal Donderdag eene kabinetsvergadering zijn, die Kitchener zal bijwonen. B e r 1 ij n, 3 0 N o v. (W. B.) De sociaal democratische rijksdagfractie heeft het vol gende besluit genomen: Met voorbijgang en uitschakeling van de fractie, gaat Liebknecht door het indienen van „korte vragen" voort durend zijn eigen gang, ofschoon juist dit maal geene bezwaren van tijd of van ande ren aard aanwezig waren om de door hem zelf mede opgestelde besluiten van de fractie te eerbiedigen. De rijksdagfractie keurt ten scherpste'deze voortgezette uitdagingen van Liebknecht af en wijst elke verantwoordelijk heid af. Bukarest, 29 Nov. (W. B.). Toen de koning begon met het voorlezen van de troonrede, klonk uit een hoek van de zaal, waarin de afgevaardigde Mille, d'"e uitgever is van de Russisch gezinde bladen Dimieatra en Adeverul, geroepen: Weg met de regee- ringl Nog een tweede maal werd getracht de zitting te storen. Nadat de voorlezing van de troonrede geëindigd %vas, volgde een ap plaus, dat minuten aanhield. Ds afgevaar digde Mille kreeg voor de door hem-verwek te stoornis van den naast hem stasnden af gevaardigde een oorveeg en na de zitting van verscheidene afgevaardigden een pak P a r ij s, 3 0 Nov. (R.) De Kamer heeft het wetsontwerp aangenomen tot machtiging van den minister van oorlog om de lichting van 1917 onder de wapenen te roepen. Londen, 30 Nov. (R.) Naar aanlei ding van het gepraat over \rede, zegt de Westminster Gazette: Het is een opmerkelijk feit, dat er geen noemenswaardige vredesbe weging is te bespeuren in een der geallieer de landen, welke tegen Duitschland strijden. Wij verlangen den vTede alleen op voor waarde, dat onze 'kinderen en de latere ge slachten bevrijd zullen blijven van eene her haling van deze verschrikkingen. Wij heb ben dezen oorlog niet teweeggebiacht. Wij hebben Europa niet koelbloedig *n dezen strijd gestort en kunnen geen genoegen ne men met een vrede, die de midden-Furopee- sche militaire kaste de vrijheid laat dit pro ces te herhalen, wanneer zij door geheime voorbereidingen haar doel wil bereiken. Wij voelen, dat de geheele beschaving bedreigd wordt door het dogma van het onbeperkte geweld, gerechtvaardigd door den staat of de militaire noodzakelijkheid, die door de Duitscfie regeering bij het begin van den oorlog aangeroepen en meedoogenloos door den Duitschen generalen staf doorgevoerd werd. Wij gelooven, dat wij, door aan deze dingen een einde te maken, de neutralen dienen, zoowel als onze ei^en zaak, en ziin nog tot n-oof^re ^rrets herc-id dan die, welke wij reeds gebracht hebben. W e 11 i n g t o n3 O N o v. (R.) De eerste minister van Nieuw Zeeland beschouwt het voorstel van Ford betreffende eene vredes missie onbeschaamd en eerloos. Ik drukte de hoop uit, dat er geen vrede zal zijn an ders clan met aanneming van de eischen, die door de geallieerden gesteld zullen worden. Keulen, 30 No v. (W. B.) In de bui- tenlandsche pers worden nog steeds allerlei vermoedens uitgesproken over de voorge nomen reis naar Rome van kardinaal Mer- cier. Alle bijzonderheden en combinatiën, die daaiover zijn verspreid, zijn ongegrond. N e w-Y ork, 30 Nov. (R.) De voorge nomen leening von 50 millioen dollars aan acht Londensche banken met het doel den wisselkoers iusschen Groot-Brittannië en de Vereenigde Staten gemakkelijker te maken, is reeds meer dan volteekend. De nieuwe val van den wisselkoers op Duitschland en Oos tenrijk wordt hier toegeschreven aan de meer afdoende werking van de blokkade der geallieerden. Londen, 30 Nov. (R.) Officieel wordt uiteengezet, dat het bestellen van tarwe in Canada niet op verzoek van de Britsche re geering is geschied. N e w-Y ork, 3 0 Nov. (R.) De Times be richt uit gezaghebbenden Hon, dat de Duit- schers hier 2000 millioen pond koper heb ben besteld, om te worden geleverd na den oorlog. Portugal, Lissabon, 30 Nov. (R.) Er is een nieuw ministerie gevormd. Affonso Costa is premier en minister van financiën, Rodrl- gues Gaspar minister van koloniën, Norton Mattos minister van oorlog, Victor Coutinho minister van marine, Augusto Soares minis ter von buitenlandsche zaken. Washington (Delaware), 3 0 N o v. (R.) Heden is eene ontploffing voorgekomen in een kruitmolen van de fabriek van Dupont de Nemours. Er werden 30 personen gedood de lijken zijn volkomen onherkenbaar. Men onderstelt, dat er zand in het k<\lit is ge mengd, maar weet niet hoe dat is kunnen geschieden. Daardoor moet een vonk ver oorzaakt zijn. Kameroverzicht. Tweede Kamer. In de zitting van Dinsdag, welke te 11 uur werd geopend, doch wegens wederom onvol doend aantal leden, werd geschorst tot half twaalf, werd de Indische begrooting verder behandeld, De heer Bichon van LJsselmonde (C.-H.) verdedigde daarbij een amende ment om voor den bouw van de onderzee dement om voor den bouw van de onderzee booten K 2 en K 3 niet meer te besteden dan zelfs onder de meest gunstige omstan digheden kan worden verwerkt en daarom den desbetreffenden post met 500,000 te verminderen. De Minister meent, dat er tegen het amendement, dat niet de bedoeling heeft den bouw te vertragen, op zich zelf niet zoo heel veel bezwaren bestaan. Als alles mee loopt kunnen de bedoelde booten in 1916 en 1917 gereed komen. Voorts wijst spreker er op, dat ook de aanschaffing van torpedo's in den post is begrepen. De heer Bichon repliceert, waarna de Minister verklaart Het amendement over te nemen. Alle overige artikelen werden z. h. s. goed gekeurd. Aon de orde komt daarna de Staetsbe- grooting voor 1916. Hoofdstuk I. De heer De Meester (U. L.J opent de algemeene beschouwingen. Spr. erkent, dat onze vrijheid van handelen, o. a. op het ge bied van de scheepvaart niet is, zooals we dat zouden wenschen. We hebben ons ech ter dat te getroosten. Het is waar dat er in ons land lieden zijn, die belangrijke oor logswinsten maken. Doch daar staat tegen over en dat mag hier wel eens worden ge zegd dat duizenden en duizenden nadeelen van den ocfrlog ondervinden. Spr. weet zeer goed, dat hij geen nieuws vertelt. Toch is het noodig, dat het gezegd wordt, omdat in het buitenland te dien aan zien nog zoo veel misverstand bestaat. Spr. prees de neutrale houding der pers, doch laakte het optreden van de Telegraaf. De Kamer heeft sedert de oorlog uitbrak, een groot vertrouwen gesteld in ie Regee ring. Doch de Regeering dient nok vertrou wen te. stellen in de Kamer. Ben comité- generaal acht spreker noodig vooi een ver trouwelijke beraadslaging over de vraag ot de las'en, die de Regeering oplegt, niet te vermijden zun. Joor verschillende groepen zal een voorstel worden gedaan om In co^ mité-generanl te vergaderen. Do* regeering zal voorts goed doen te blijven binnen de perken van de wet. De vrijheidszin van den Nederlander is be kend. Dat iemand belet wordt in het huiten- land te gaan werken, gaat z. i. veel te ver- Voorts is z. i. de regeering huiten de wet ge gaan wat betreft de wolvordering. Wat den financieelen toestand betreft van ons land, er is zeer goede zorg. Een woord van hulde brengt Spr. aan den minister van Financiën voor zijn ongelooflijken arbeid in zeer korten tijd. Verder wijst Spr. er op, dat de regeering in verschillende opzichten nog had kunnen bezuinigen. Spr. meent dat grondwetsher ziening en ouderdomswet moeten gaan vóór al het andere, daartoe hebben we alleen al ons best te doen. De heer S c h a p e r (S. D.) wijst er op, dat al zijn we niet in den oorlog betrokken, het economisch leven door den oorlog nog jaren invloed zal oefenen. Millioenen zijn gedood en gewond, millioenen lijden 0ebrek; het is thans nog geen tijd conclusies te trek ken. Wie de schade heeft is van onderge schikt belang. De arbeiders hebben echter in het oog te houden de grondoorzaken, die tot deze ramp hebben geleid. Deze oorlog- is een vonnis van de basis waarop deze maatschappij berust. De heele oorlog is een jammerlijk fiasco onzer Westersche bescha ving. Zoolang het kapitalisme nog niet is ver vangen door 't socialisme, dat samenwerking tusschen de volkeren beoogt, zal men niet' van de oorlogen afkomen. Ondankt 't fiasco der Internationale sociaal-democratie blijft Spr. van oordeel, dat de sociaal-democrattf de meest pacifistische beweging is. De ke» kelijke bladen, die de socianl-democratv verwijten doen, mogen wel hun mond hou den; het officieele christendom, dat zooveel ouder is, kan slechts een poging doen om tijdens de Kerstdagen niet te vechten. Daar na wijdt Spr. eenige beschouwingen aai) hetgeen Nederland zoo al niet doen kan om den oorlog te beëindigen, dan toch om een duurzamen vrede te bevorderen. De volken moeten voortaan beter worden ingelicht over wat er omgaat in de Kabinetten der ministeries van buitenlandsche zaken. Met die geheimdoe ning dient te worden gebroken. We hebben een Oranjeboek gekregen, doch het kwam veel te laat. Br komt bijv. een Zeppelin bo ven ons land, het volk hoort van niets er. een sensatiepers zweept het op. Waarom deelf de regeering niet oanstónds mede wat ze in verband daarmede doet? Op een belangrijke post in de di plomatie moet voorts niet de erfelijke aristocratie doch bekwaamheid den door slag geven. Ook in Duitschland klaagt men over hetzelfde euvel. De volkeren hebben met hun bloed de fouten hunner regeeringen betaald. Zeer wenschelijk acht Spr. het, dat onmid dellijk een zeer stTeng onderzoek wordt in gesteld en gevallen «fa de ontijdige publi catie van het rapport der bevredigingscom missie, waarvoor Spr. geen woorden van af keuring genoeg heeft. Het Is echter niet ze*" ker, dat een Kamerlid het rapport heeft ver' strekt. Spr. gelooft het niet. Spr. bepleit de bevordering der arbitrage en de internationale ontwapening en huldigt de door minister Treub ingestelde maximum prijzen-politiek. Een vaste lijn heeft echter z. i. te zeer ontbroken; als voorbeeld nc^mt Spr. boter en aardappelen. Met verschillen de artikelen begon het uitvoerverbod als hef te laat was. Kan de Regeering nog niet meer doen om een einde te maken aon dezen roemloozeii oorlog? Zeker voorzichtigheid is noodig, maar men kan ook te voorzichtig ziin. Kan de regeering niet bevorderen een conferen tie van neutrale staten? Aan de Regeering brengt spreker hulde voor het bewaren det neutrale houding. Een doorslag kunnen we' niet geven, wèl ons vol^ ongelukkig maken-, Spr. keurt af de houding van persorganen* die ons in den oorlog willen betrekken, waar toe hij ook rekent „de Toekomst", geredi geerd door een stelletje professoren, die zicH hebben te schamen. (Stemmen: Zeer juist") Spr. keurt voorts af de vervolging van det. leider der dienstweigeraarsbeweging die ca chet aan de beweging geeft. Door hun op treden komt er geen dienstweigeraar .meer, Men neme deze lieden toch niet ernstig. Dan stelt spr. de vraag: moeten we altijd nog maar houden volledige Tftöbilisatie? Dat het militieleger gemobiliseerd blijft is natuurlijk, maar geheel oriders staat het met den land storm. De economische toestand eischt weg zending, al was het alleen om onze linan* ciën. J

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1915 | | pagina 1