Naar bet land m belofte! 14d* Jaargang. „DE EEMLAN DER". Zaterdag 4 December 1915. f FEUILLETON. N° 135 Tweede Blad. Uitgevers: VALKHOPP ft Co. Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT I. Intercomm. Telefoonnummer 66. BINNENLAND. Kameroverzicht, tweede Kamer. Berichten. jfeetdredacteun Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. A BONN EM ENTSPR1JS: jffT 8 maanden voor Amersfoort Idem franoo per post et g f r- 1.50. Per week (mof gratis verzekering tegen ongelukken) O.IO. Afzonderlijke nummers j Wekelyks bijvoegsel ndo Hollandtche Huisvrouw (onder redaotio ran Thórèse van Hoven) per 3 mnd. 50 ets. Advertentiön gelieve men liefst vóór 11 uur, familie* advertenties en beriohten vóór 2 uur in te zenden. PRIJS DER AD VERTENTIËN. V«n 1—6 rogel. f 0.50. Elko regel moer 0.10. Dionslnanbiodingen 25 cents bj) vooruitbetaling. Groote lottora nnnr plaatsruimte. Voor liandol en bodrijf bestaan tooi voordooligs bepalingen tot liet liurlm.nld advertooron in dit tilrnl, bij abormomont. Ecne oiroulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Inkwartiering. Limburgsche novelle van H. J. LAMBERTS HURRELBRINCK. blijde, levendige vroolijklieid bij dc - Een ionge sehoonen van Roosdaal! Weer zullen door Jict volk" manoeuvres teihouden worden in dc omstreken van hun üorp; weer zal de inkwartiering komen; weer, evenals voor enkele jaren, zullen door de heu velen worden gccchood de onschuldige, niets rakende schoten uit geweren en kanonnen en eveneens de schuldige, harten treffende lach der jonge krijgers; weer zullen dc jeug dige maagden in bewondering gadeslaan den sloeren moed. den sluwen list der aanvallers en vcr^digers. voorthollen over kale stoppel velden den gewissen schijndood tegemoet, onder de muziek van het kanongebulder, en des avonds zullen zij dansen met vijanden en vrienden van vaderïaiidschen bodem op de tonen van een harmonica of van een kris krassende viool. In hun beeldrijken geest aanschouwen ze reeds dc helden, die hunne gasten zullen zijn .gedurende die feestdagen: flinke, kranige jeugdkerels met glundere oogen en puntgokncvcldc lippen; dan plots wreed verstoord hunne faiilasicn door dc ^uide knorslem van den vader, „woeveur dat die kerels weer de boel mooslc kominc op- vrele, dat et c schandaol. c gemein schan- daol waor." En als een der dochleren schuchter, met verlegen slem, hem onder hel oog brengt, dat heer d'r toch veur betaold woort, dan met op het tafelblad beukenden vuistslag: waal, betaole, belaole, die onnuuzele zestig cents, dè luizige mark, es ze dicli veur minstens drei frank opvrele mil hun oetgerammelde preien; dal ze hun vas en zeker minstens veer tien daag hbbbe lacte vaste urn zich 'bic hun de hoek Ie laole volstoppe enwoeveur, wotveur, heer zou wel ins wille weilc woe- vcuj.' dal douno >aool, dat "vcriX/lioclo VCtll al dal polver, veur doezende en doezende francs, zonder dat er ouch nog nier eine piot ene kor rel schroot in z'n bats1) kreeg niks anders es flauwe kul, ten kecnderechtig speul, en dao doen zich auw kerels mit gries haor cd knievels aon mit, kernels en generaols of wie dat luug hèt't waos um te lache, um zich kapot te lache es el neet zoe triestig vvaor, want noe wiste ze mitein ouch woo dc cents bleve, dies te noblcntz-coblentz ccdcre maond nao den ontoager lias Ic hringe, es te dich ten minste neet d'n boel onder de vol1) wous laole verkoujie schandaol, schandoal en nog ins schandaol", en ieder schandaal met hernieuwden vuistslag beze geld. „Mè vader", weer een der schoonen, angsl- lispelend, „es geer ze absolut neet bei uch in hoes wilt höbbe, dan kint geer ze toch ur- gens anders onder daak bringe: ich höb ge huurd, dat Kwoib Hermans 'l veur twie mark de maan deit." „Waat, waattwie markich zal de kèl. dc schinnaos, dè aofzetler, veur eedcre piot en veur ecdere daag ene markt in z'n les duië; meinslc 110e dat ich gek, stapelgek bin gewore?" „Mees ze ucli noc lock veur drei irancs Ppete -Halt dien moul, doe niksnut, en gang d'n necre keere,3) dan dcisle beier es al die on zin oet te sloon. en dich ouch". tot andere pruttelende dochter, „gank de keui inelickc; geer maakt mick laam mit cur geklets en schele wauwel." Ook bij Iluibers een raaswocdc bij liet ver nemen van 't weder te verwachten krijgsspel ln onze grensstreek, een toorn, echter niet met krachtwoorden en vloeken geuit, „dao kaom er gcine fetsch wijcr mit. dat gaof al- leraaol niks", zooals de voor zijn sluwheid cr gierigheid alom bekende boer overwoog. „Mer zich schlil hauwe. da's veul beter' heer zou er ins mit i'n vrouw euver prakke- zeere, die waas pront zoe geschcidl es heer. eu die weerp 't geld ouch neet 't vinster oet. die areijde ene -ent ouch dreiinvil um, venr- <lat ze n'em oetgaof dat waos ouch de inzige maneer um veuroct tc kommc. ins get in 't laoke te lcckc veur d'n aaien daag." Zwiigstil zitten zc over elkaar, de vrek en z'n Kalricn. „Jè waat zouc ze doen um dat gespuus oct het hoes te hauwe, die opvreters." „Es ich ins zag. dat icli krank, miserabel krank waor". geeft de boerin in overweging. „Mè, dat gicf niks, absoluut niks", verze kert hij, „de wets toch wel, dal cr allied c paar van die kerels veuroet komme um alles te inspecleere; die zouc natuurlik e dokter hole um diah Lc onclerzeuke en de zuus dj nog al krcnkelik eet, doe mit dien drei cn negentig kilo, nog veer kilo mies cr eus verlce." „Da's woer, dao höbs te geliek in, dus dao neet mie vaanes veer dan ins zagtc, dat «<v keenies de mazele hauwe, Jat er zeuvcul es besmettelijke ziekte in hoes waos". „Niks, niks, dat zien dc dokters ouch wel, dat et neet woer is." „Of mond- en klauwzeer in dc stal of tri* chin en bie de verkes." „Ouch neet, ouch neet." „Dat de hond dol waor gewore: 't zal ze misschien bang maoke." „Ncin, ncin. da's allemaol niks weerd; zoe gemekekelik laole ze zich neet kulle." „Dan weit ieli niks mie, dan moos dich mer get prakkezeere, dao moot get op .gevondc were, want dat zek ich dich, maan, ich wil geinen inzige van dat soldaotegeluug in hoes hóbbe 't zou gel schoons zien, veer spaorc et us~ oet ooze mond en dan zouc die vrem praiên et us komme opvrete noets, noets van z'n leve." „Geliek hObs te, icli bin gans mit dich cin- verslandemè wach ins get, dao hob icb get, Jumniig Marante, da's en goodvidée." „Waat, waat?" „Dc spraoks zoe metein van krank zien cn van keenderes veer ins zagte. da's te in 't keenderbed laogs. ich höb wel ins gehuurd dat woe e kraomvrouw is dat dao gei in kwartiering kump." „Zek is dat 110e dat schoen idéé: flat lieiis te ouch wel veur dich könne hauwe; ieh krijg dich dao e keend, zoe fi-blc fors in e paar weke lied laot nao dich kiekc, gek da'fc te bos." „De verstcis mich neet vrouw; ich zek hun dat mèr." „Jao. dat zulle ze dich mer direk zoe ge- luive; dao höbs dich nog al c gezich veur". „Ze Iïooyc mich neet lc geluive: veer zulle liet (hun luine." „Waat luine?" m „Wel ct keend." „Zek, belazer dich 110c wce's lc wèls. mè mich nccl." „Huur noc loch ins vrouw, waat ich ge- dach höb: zoe gauw es die rangeerders, of wie die kérels hcile, in Roosdaal konunc, gels dioh in bed ligkc cn dan ligke veer eus jong ste neve dich." „Och loup nao dc weerlich, mit dcc onzin, die lui zulle neet zien, dat e keend jjan twie cn e haaf jaor neet pas geborc is E' Ze mooie 11'et oucih neet zien; veer ligke n'et good onder de dekens, dc trèks cm 't mutske good euver dc kon, deis Ier nog c voile of zoo get veur eii dan zekkc veer em, dat ct zich good moot stil hauwe 'tis e schlum keend oos Wullemkc." „Dat is el", zei dc moeder in fiere 11 Irots. „Noe dan, woeveur zou ct dan neet lukkc?" „Afijn, 't is te probccre." Enkele weken later verschijnt werkelijk de commissie, belast met dc zorgen voor de in kwartiering in Roosdaal, met vriendelijke pretlachies welkom goheeten door dc lalloo- ze buitenmeisjes, die met vluchtige fluister stemmen, met vertrouwelijke knipoogjes vra gen: „zckl hicre, schikt us es uch bleef, get kwieke, fideelc jongens, loer." Minder gul. minder hartelijk ontvangen door de vaders, die brompruttelcnd verzoe ken: „cr hun tocli neet te veul te sclukkcn. dat gei plaots genog liauwe weer um ze good lc ligke. Een builQngcwoon vriendelijk onthaal daar entegen bij Iluibers: ,.'t Speet em toch zoe kolossaal, dat heer decz kier de hicre neet van deens kos zien; 't waore toch zoe'n charmante jongens gc- wees, die er de veurigc kier had gehad, toen ouch de manoeuvres hei gcwccs waore; zên vrouw waos gek, stapelgek op hun gewès en zou ze mei et grootste nlczcer van dc. we reld weer bei zich höbbe. mè ongelukkig 't ging neet, 't wao.s veur deez kier onnicugc- lik; z'n vrouw laog jus in.'t kinderbed, die zou <lus neet veur de braof ionges könne zör- ge de liiere waore zeker ouch getrouwd, die wiste zeker ouch, dat cl zonder vrouw neet ging. „Is el al lang geleiie", vraagt een der hce- ren. toevallig een Limburger. „Gisteren 'hicre; gisteren aovend um karteer veur acht gelukkig is alles good gegange. zoe gezond cs ene vusch; zc heet ai twie le- leure sop op en e ganse berg zoermoes mit snel; moot ze ins zien hicre, geneert ucb neet, geer zeel toch zeker ouch getrouwd; 't zal lieur plczeeV doen; ze is raozend dol op '1 militaire volk", en met zachte, aanmoedigen de duwtjes sloot hij zijn bezoekers binnen het aangrenzend vertrek Ze moostc zich zclvcrs ouch cuverluuge, dat heer de woer- hcid zag. dan koste zc mitein ins zeen waat veur een monter wief er hauw en waat veur een flink kinneke ze heum hauw gegeve es 'l ten minste neet sleep." Werkelijk een kranige vrouw onder dc propere heldere" lakens, die vriendelijk den gasten toeknikt; naast haar liet één-dag-wicht zorgvuldig gewikkeld in luiers en windselen, hel gezichtje door dichten sluier bedekt. „Proficiat* Madame", begint dc Limburger officier, 't heet uch gei kocd gedoon wie ieh zeen." „Goddank neet, menier." „En wie hèt ct kinneke?" Tucn hel mirakel, het wonder: een schraal slemmelie. dat piept uil de windselen van onder den sluier: „ich heil Ullcmkc." Iluibers cn zijn vrouw plots krijtwit van geweldigen schrik, dc heeren vuurrood van onbedaarlijk lachen. Wullemkc kreeg later klappen, Iluibers dubbele inkwartiering. Dij. 3) Billen. 3) Het voorportaal bezemen. Vergadering van Vrijdag 3 December. Geopend te 4 u. 35. Besloten wordt ook Dinsdagavond en Don derdagavond te vergaderen. De heer F e e n s t r a vraagt verlof de re- geering te interpelleeren over de bestrijding van het mond- en klauwzeer. De vergadering wordt verdaagd tot Dins dag 11 uur ter voortzetting van het comité- generaal. De Staatscourant van Zaterdag 4 De cember bevat o.a. de volgende Koninklijke besluiten benoemd tot adspirant-vice-consul de candidaten voor den consulairen dienst T. G. E. Huffnagel, B. Kleijn Molenkamp en A. J. Schrikker benoemd tot directeur van het post- en te legraafkantoor te Voorburg P. G. Colmjon, thans te Rijssen; op verzoek eervol ontslagen uit den mi litairen dienst met pensioen wegens vol brachten diensttijd de kapitein der infanterie van het Indische leger F. J. C. Mulder. Het comité-generaal. Het Comité-Generaal der Tweede Kamer werd bijgewoond door de minister van Bin- nenlandsche Zaken, Buitenlandsche Zaken, Oorlog, Justitie, Landbouw en Marine. De journalisten en het c o m i t é-g eneraal. Men meldt ons uit Den Haag: Dank zij de bemoeiingen van het be stuur der Haagsche Joumalisten-Vereeniging waren de journalisten, die de zitting der Tweede Kamer bijwonen, bij 't gisteren ge houden comité-generaal, niet weder, gelijk bij een vorige dergelijke gelegenheid, ge steld voor het alternatief om öf het Kamer gebouw, gedurende den duur van het comité- generaal te worden opgesloten, öf op straat den afloop van het comité-generaal af te wachten, doch was ditmaal door den voor zitter der JKomer een der ruime geriefelijke sectiekamers van het gebouw welwillend ter beschikking van de heeren gesteld, terwijl zij volledige vrijheid hadden om het gebouw, wanneer zij wilden, binnen te gaan of te ver laten. Minister P1 e y t e. De Minister^ van Koloniën, Mr. Pleytc, is Donderdagavond uit Gelderland te Den Haag teruggekeerd en heeft gisteren zijn ambtsbezigheden weder hervat. Tevredenheidsbetuiging. Do Minister van Justitie heeft zijn bijzondere te vredenheid betuigd aan den rijksveldwachter (brigadier-titulair) M. van Bergen te Groes- sen (gemeente Duiven) wegens het moedig, beleid- en tactvol optreden tegen vier smok kelaars, waardoor tegen dezen proces-ver baal kon worden opgemaakt, wegens het zich bevinden in een in staat van beleg verklaard gebied, waarin hun het verblijf is ontzegd, en waardoor zij te dezer zake konden worden overgeleverd aon de justitie. Nederland cn de oorlog, De NederlandocFie ©verwec Trust in het Britsclie parlement. Reuter bericht ons uit Londen: In het lagerhuis vestigde Dolziel de aan dacht op den uitvoer van goederen naar neu trale landen, die vatbaar zijn om voor oor logsdoeleinden te worden gebruikt, als zij weder uitgevoerd worden naar Duitschland. Hij haalde speciaal de lijnzaadolie voor Ne derland aan, waarvan de invoer door Enge land en de uitvoer naar Duitschland abnor maal zijn toegenomen. Hij vroeg of de regee ring tevreden is over de werking van de Nederlandsche Overzee Trust, welker leden uit een 'handelsoogpunl nauw met Duitsch land verbonden zijn, en gaf in overweging een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de operoliën van de Trust. De regee ring is in het verleden niet streng genoeg geweest; meer vastheid is in de toekomst vereischt. Bigland zeide, dat, nu Duitschland de Haag sche conventie op zijde heeft gezet, Enge land zich daardoor niet gebonden moet ach ten, maar een® conferentie van bondgenoo- ten en onzijdigen moet bijeenroepen tot be paling van de regelen, volgens welke de overzeesche handel moet worden gevoerd. Terwijl Engeland zich houdt aan de Haag sche conventie, heeft Duitschland zich door neutrale landen gevoed. Met betrekking tot de uitvoeren naar Nederland zeide hij, dat de invoer van alle vethoudende sloffen, die niet voor Nederland zelf gevorderd worden, moet worden verboden, zelfs wanneer dat mocht beteekenen de staking van den invoer van Nederlandsche margarine in Engeland. Wanneer de onzijdigen niet sterk genoeg zijn om hun aandeel van de vastgestelde regeling uit te voeren, dan kon van Enge land niet gevergd worden al de rechten van de onzijdigen onder de internationale wet te eerbiedigen. Hij hoopte, dut de regeering eene conferentie van alle betrokken natiën zou bijeenroepen, opdat er een einde komc aan het verschaffen van goederen aan den vijand door onze vrienden. Lord Robert Cecil zeide in zijn antwoord, dat er geen uitvoer van lijnzaodolie uit En geland heeft plaats gehad sedert Juni, be- Een verstandig mensch kan zich niet voor stellen waartoe 'n dwaas wel in staat is. Roman van IS. TblRLlNCK. 59 v Herkent hij Emiel Een glimlach schijnt zich rond zijnen be- slijkten mond te vormen, terwijl hij zachter, bedaarder zegt „Ha, 't is Jümiel!Ge zijt vrij dat is goed, goed, goedi" Maar daar is weer de krisis, die hem be stormt, hem doet schuimen en kermen. Allen huiveren. „bchrikkelijkl" bekent de boer. „En is daar niets aan te doen?Is iemand om den dokter?" vraagt hij aan Vincke. „Ja," zegt deze, „ik heb eenen knecht na. Brakel gezondenDe doktoor zal niet lang meer weg zijn!Maar of hij helpen zal, Penninck, dat is wat andersEn hij schudt bedenkelijk het hoofd. „Neen, het zal niet meer helpen," beves tigt Manda, uie moeielijk hare aandoening overmeesteren kan. „Vadertje, vadertje!" hoort men in eens roepen. Het is Wardje, het kind, dat naar den lijder haastig toeloopt, doch door Ko- ben vastgegrepen werd. Dezen morgen, bij zijn ontwaken, zag het zijnen vader niet, heeft hem overal gezocht en eerst nu ge vonden." Hal nu heb ik u toch!Laat mij los: ik wil bij vadertje gaan!" Maar Koben laat niet los; en Rochus be ziet zijn kind met verwilderden blik, wil recht springen, vluchten och God! hij kan niet meer! Te zwak hij is te zwak! Hart verscheurend kermt hij „Weg!Doe Wardje weg!Ik zou mijnen jongen bijtenEn hij zou ook razend worden!Razend, razend! Och, dood mij, menschen, dood mij toch, dood mij toch!" Hij valt met het aangezicht tegen den grond. Een oogenblik daarna heft hij het weder op en kreunt „Te drinken! Geef mij te drinken!" En met moeite kruipt hij op zijne knieën uit de gracht en steekt aan Vincke de beide handen uit. „Burgemeester, als 't u belieft, laat mij drinken!" Daar krinkelt hij zich in de hevigste pij nen op den grond Ze zijn niet ver van Vien's huisken. De knecht ijlt weg en na eenige oogenblikken komt hij terug met een glas vol water. Man- da grijpt het, gaat moedig naar Rochus toe dn reikt hem het vocht. Doch nauwelijks heeft de ellendige man het blinkend glas, het glinsterende water gezien, of zijne oogen als vlammen; wild slaat hij het glas weg, huilt vervaarlijk, klauwt en schopt met de voeten, bijt in de aarde, terwijl zijn rug zich krampachtig naar omhoog kromt. De medelijdende deerne springt, bij dit ijselijk tooneel, verschrikt achteruit. ,,'t Ware beter, dat hij dood lage!" be sluit zij. „Veel beter!" herhaalt Emiel. En nu valt des meisjes blik op het kleine Wardje, dat, door Koben vast gehouden, bevend van schrik, naar den spartelenden laveier ziel. Wat mag toch zijn vadertje heb ben „De jongen moet hier weg," zegt Manda; ze neemt hem bij de hand en streelt „Kom, Wardje, kom mee met mij." Maar het kind stribbelt tegen „Neen, neen,laat mij bij vadertje blij ven ik wil niet mee!Vadertje is ziek!Ik wil niet weg!" Remi springt bij en met moeite krijgen zij het jongetje een weinig verder. „Kom, naar het huizeke van Rochus daar moet armoe zijnf" Zij verdwijnen met het krijschende kind tusschen het hout. „De pastoor!Daar is mijnheer de pastoor," hoort men zeggen. Zóó is het inderdaad. Hij heeft ingsge- lijks het schrikkelijk nieuws vernomen en hij wil hier, zoo mogelijk, troosten. Grijs zijn zijne lokken en stram zijne beenen; ook komt de man traag nader en hij beeft door gansch zijn lichaam, als hij den rampzalige gewaar wordt. De woedende aanval is juist voorbij en Rochus ligt nu stil, met het hoofd in de droge bladeren verborgen. „Rochus-jongenl" zoo begint de herder en geroerd, doch zoet klinkt zijne stem. „Rochus, zie op, jongen ik ben hetik, de pastoor!" De laveier kijkt op en zegt haastig „Ha! mijnheer de pastoor!Goed goed ik moet u iets bekennen, vooraleer ik sterve ik moet mij biechten En nieer gejaagd: „Niet te bij, kom niet te bij ik zou bijten u bijten!" Emiel en Koben snellen nader: zij zullen hunnen herder beschermen. Doch deze, on verschrokken, paait „Rochus, stilstil!Ja, ik zal u biech ten zeker, zeker, ik zalmaar zij stil toch!" Doch de laveier reikt beide handen naar de twee jonge lieden en bidt „Dat men mij binde dat men mij binde! Zij aarzelen. Luider gebiedt Rochus „Ge moet mij binden mij binden, of ik zal bijtenu altemaal bijten Ge moet mij binden, want ik wil mij biechten." „Doe het," zegt burgemeester Vincke, „het zal hem misschien bedaren." En hij wenkt den Sampetter, die heviger beeft en toch niet weigeren durft te naderen. Doch Emiel en Koben zijn reeds aan het werk: zij binden met een paar gewrongen neus doeken, eerst de handen van den wildstroo- per, daarna de voeten. Maar hoe dof kijken zijne oogen! Hoe kruipt de bleekheid van onder zijn besmeerd voorhoofd! Verward, beslijkt is zijn dichte, rosse baardge scheurd aan flarden, zijne armzalige plunje! Hii is afschuwelijk! Neen, neen, de man zal het niet lang meer uithouden! De twee jongelingen nemen hem op en dragen hem naar zijne woning. Bur gemeester Vincke, boer Kazakke, de Sam petter volgen. Aan de onderen gebiedt de pastoor te blijven. Zij gehoorzamen. Onderwege krijgt de laveier nog een paar aanvallen; doch de^ zijn reeds zwakker en duren minder lang. Immer, vóór iedere vlaag, waarschuv/t hij de dragers, welke hem stil ten gronde laten zijgen en hem, na de krisis, opnieuw verder drogen. Ze komen met hunnen last aan de hut ei\ leggen den dolle op zijn ellendig bed. Binnen heeft Manda reeds alles een wei nig in orde gebracht. De herder doet een teeken aan de dor pelingen, welke buiten gaan; hij blijft eenige stonden alleen bij den lijder, die zijn gewe ten ontlast en het geheim van den moord onthult. „Wat, Rochus," roept de geestelijke uit," gij.... gij hebt den armen bankier ver moord, jongen?" „Ja, ikik, mijnheer de pastoor, en g<* weet nu waarom." Schier onhoorbaar zegt hij dèt. De pastoor snelt buiten en doet de wach tenden binnen komen. Daar, op dit armzalig Vtger, ligt de laveier te sterven. 1P or di^tcr vii lijd

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1915 | | pagina 5