„DE EEMLAN DER". Vrijdag 31 December 1915. BINNENLAND. FEUILLETON. N° 157 Tweede Clad. 14** Jaargang. DE STERKSTE. Hoofdredacteur! Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURQ. ABONNEM E NTS PR IJS: Fit 8 maanden Afljorefoort f J*®®* Idem franco pot jjoaf1*®"» Per week (met gratia verzekering tegen ongelukken) 0.10, Afiondoilyke nummers 7"®* Wekelijks bijvoegsel ad» Hollandtckt.Huhvrouitf' (onder redactie Van Thérêse van Hoven) por 8 mnd. 50 ets. Advertentiön gelieve men liofat vóór 11 uur, familie- advertenties en beriohten vóór 2 uur in te zenden. Ullgeveis: VALKHOFP O Ca. Bureau: U TR EC H TSC H EST R A AT 1. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIÜN: Pan I—G rog©latt f 4».50w Elke regel moero.lO, Dienstaanbiedingen S5 0011(9 btf vooruitbetaling. Orooto lottera naar pluataruiinta Voor handel eo bodryf bestaan e«o« roord©©lig© bepalfngea tol hot herhaald idverteoren 10 dit lilad, bij' ibonnooiiuL Eono circulaire, bevattoudr de voorwaarden, wordt op aanvraag toegozondoo. Stateri'üeneraat. Bescherming van den arbeid. fïet Voorloopig Verslag is verschenen nopens het wetsvoorstel van den heer Schaper c.s. be** treffende bescherming* van den arbeid. Verscheidene leden konden niet goedkeuren lat de voorstellers voor zoodanig* voorstel van het recht van initiatief gebruik gemaakt hebben. Men meende, dat voor het ontwerpen van een 200 diep in het maatschappelijk leven ingrijpen de regeling meer kennis van de feitelijke toe standen op het gebied van den arbeid noodig is dan waarover de voorstellers konden beschikken. Alleen dc Regeering is in staat een volledig en onpartijdig onderzoek naar de toestanden op 'hét gebied van den arbeid in te stellen en behoorlijk rekening te houden met de tegenstrijdige belan gen, die bij een regeling van den arbeidsduur betrokken zijn. Anderen betoogden, dat een algemeene rege ling van den arbeidsduur der arbeiders dringend noodig is, en dat, waar de Regeering nalaat zulk een regeling voor te stellen, het te loven is, dat een ernstige en weldoordachte poging werd ge daan om de algemeen bekende en erkende be- v aren van den te langen werkduur door wette lijke bepalingen te bestrijden. Vele leden meenden ,dat in de bestaande tijds- standigheden vaststelb'ng van algemeene be ringen omtrent den arbeidsduur niet wensche- is. Op het gebied van industrie en handel *iaat thans een groote mate van onzekerheid, aar men den slorm ziet aankomen, noemden j het niet verstandig', de weerstandskracht der .dernemingen te verzwakken. Het verdient irom de voorkeur te wachten totdat de storm voorbij is. Eenige leden meenden, dat, ook afgezien van de tegenwoordige tijdsomstandigheden, het oog*enblik voor de vaststelling van een wette lijke regeling betreffende den arbeidstijd nog niet gekomen is. Andere leden betoogden, dat juist in tijden van crisis behoefte bestaat aan bescherming der arbeiders tegen de zelfzucht van op winst belus- v ondernemers en ook van arbeiders, die enkel •net hun eigen verdiensten rekening houdende, zich een overmatigen arbeidsduur laten welge vallen. Men begreep niet, waarom <ie voorstellers hun toelichting hebben doorspekt met allerlei socia listische krachttermen, waar de geheele Kamer van meening is, dat wettelijke beperking van den arbeidsduur wenschelijk is. En waar, blijkens ,1e toelichting, het wetsontwerp beoogt de ondcr- \emers te verzwakken en het partijbelang der voorstellers te dienen, meende men, dat zulk een bedoeling niet kan strekken de aanneming te be vorderen van een regeling, die op zichzelve be schouwd, in beginsel bij alle politieke richtin gen steun vindt. Daartegenover werd opgemerkt, dat men niet kan aannemen, dat de Kamer dit wetsontwerp zou verwerpen op grond dat de voorstellers in hun toelichting van hun meening* omtrent het kapitalistische stelsel hebben doen blijken. Vele leden waren van oordeel, dat de voorstel lers te veel hebben gelet op de voordeelen en te weinig op de bezwaren, aan een wettelijke l'cgc-, ling van den arbeidsduur verbonden. Eenige leden-wezen erop, dat om tot een goe de wetgeving betreffende arbeidsduur te komen, een afzonderlijke regeling voor elk bedrijf 'of althans voor elke groep van bedrijven noodig is. Velen, hadden in meerdere óf mindere mate bezwaar tegen den omvang en de uniformiteit der voorgestelde regeling. Voorts werd betoogd, dat ook de regeling van den werktijd der spoorweg arbeiders niet in dit wetsontwerp thuis behoort. Ook ten aanzien van de invoering van den TO-urigen arbeidsdag en van de daarmede ver band houdende regeling van den nachtarbeid voor fabrieken cn werkplaatsen werd bezwaar geopperd. Een ander bezwaar bestond hierin dal de voor stellers te ver zijn gegaan in het overlaten van regelingen aan algemeene maatregelen van be stuur. Tegenover deze bezworen werd o,a. opgemerkt dat de bedenkingen legen de algemeene strek king neerkomen op een verdediging van de be langen der werkgevers. Men betoogde dat de le den, die bedoelde bezwaren opperden niet ge noeg hebben gelet op dc in de toelichting ge schetste nadeelen van een te langen arbeidstijd. De arbeider* mag niet worden verlaagd tot een werktuig en zijn geestelijk en stoffelijk welzijn mag niet worden opgeofferd aan de zoogenaam de eischcn van het bedrijf. Berichten. De Staatscourant van Vrijdag 31 De cember bevat o.a. de volgende Koninklijke besluiten eervol ontheven de kapitein ter zee M. H. Hale wijn van het bevel over het nachtschip te Willemsoord en dit bevel opgedragen aan den kapitein ter zee A. Pieren bevorderd bij het departement van finan ciën tot commies J. S. Vellman, adjunct commies en tot adjunct-commies mej. M. H. Jacobsen, klerk benoemd tot surnumerair bij de registratie en domeinen H. Sillevis te den Haag ;N. F. Vie Is te Maastricht; L. H. Berdenis van Ber- lekom te Overveen (gem. Bloemendpal); F. C. Kuijlaars te Breda; H. G. Berghuis van Woortman te Nijkerk; J. Raven te Amersfoort en A. C. Roem Jr. te Venlo benoemd bij het departement van justitie tot adjunct-commies mr. B. J. F. Steinmetz, candidaat-notaris te den Haag benoemd tol ambtenaar der reclasseering, standplaats Breda, C. L. M. Brantjes te Tete- ringen; te Arnhem S. N. Jonkman, inspec teur van politie te Groningen; te den Haag F. \V. N. Hugenholtz, Tweede Kamerlid te den Haag; te Amsterdam H. G. Binnendijk te Zutphen; te Groningen dr. H. R. Offer- haus, Nederlandsch Hervormd predikant te Rolde benoemd bij het departement van water staat tot commies C. H. Conrad, adjunct commies benoemd tot directur van het post- en te legraafkantoor te Uden J. Vierhout, thans te Milligen; tot idem te Krabbendijke B. van Ham, commies-titulair der posterijen en te legrafie; tot directeur van het telegraafkan toor te Goes F. T. C. Remerij, commies der telegrafie le kl. benoemd tot curator der Nederlandsch- Indische Bestuursacademie mr. D. Foclc, oud minister van Koloniën, lid der Tweede Ka mer. H. C o 1 ij n. Het Eerste Kamerlid, de oud-minister de heer Coiijn, dezer dagen van zijn reis naar Nederl.-Indië hier te lande teruggekeerd, woonde gisteren voor l eerst weder de vergadering bij van de Eerste Kamer der Staten-Genereal. Nederland en de oorlog, N e d e r 1 a n d e r s i h.D u i t s c h e n dienst. Men meldt uit Berlijn aan de N. Ct.: Bij het begin van den oorlog studeerde aan de hoogeschobl alhier een jong Neder lander, Gerard Loeber. Door de oorlogsgeesl drift dier dagen meegesleept.besloot hij, dienst in het Duitsche leger te nemen*. Mij liet zich naturaliseeren en trad nis vrijwilliger onder de wapenen, en in den veldtocht te gen dc Russen is hij bij Milan gesneuveld. De te Hilversum levenclé ouders van den overledene hebben thans te zijner nagedach tenis aan de hoogeschool le Berlijn een ka pitaal vermaakt, van welks renten elk jaar een jong student in de kunstgeschiedenis zal worden ondersteund, non te wijzen op den datum waarop hun zoon is gevallen. Losgelaten door de Duitse hers. Te Amsterdam is, niter de Tel. meldt, aan gekomen, de luitenant Lafayette Lauder, een Engelsche officier van gezondheid. Der ze officier was in Augustus 1914 door de Duitschers te Le Caheau gevangen geno men na den. terugtocht van de Engelschen uil Bergen en té Meerburg bij fialle, later te Willenburg, gevangen gezet. Hij werd dooi de Duitsche autoriteiten over de gren zen gezet, waarom werd hem niet medege deeld. Hij had slechts weinig* geld bij zich, doch wist Amsterdam te bereiken. Van daar is hij naar Engeland vertrokken. Belgen naar Engeland. Gistermiddag 4.15 arriveerde ie. Rotter dam met den trein uit Roosendaal een ge zelschap vluchtelingen uit België, dit mei toestemming van de Duitsche Regeeririg naar Engeland werden overgebracht. Het gezelschap bestond uit een zestigtal personen, waaronder een drietal mannen een een priester; overigens allen vrouwen met een twaalftal kinderen. Hun was door de Amerikaansche legatie te Brussel uitgeleide gedaan tot Roosen daal; daar werden zij door het Engelsche consulaat overgenomen en naar Rotterdam gebracht. Op het station te Rotterdam werden zij in de gelegenheid gesteld vreemd geld te gen Hollandsch geld te wisselen en voorts door de zorgen van het Engelsche consu laat in verschillende hotels ondergebracht. Heden zullen zij de reis naar Engeland voortzetten. Aanhouding van brieven malen. Gisteren is te Rotterdam ook nog een gedeelte van de post ontvangen, die te Falmouth uit-het s.s. Frisia door de Engel sche autoriteiten in beslag is genomen. De stukken waren ongeschonden. (N. R. Ct.) Op een mijn geloopen. Volgens een ontvangen draadloos tele gram zou het Nederlandsche stoomschip El* lewoutsdijk in de Noordzee bij het lichtschip Galloper op een mijn zijn geloopen. De bemanning is aan boord van de „Ba tavier 111". Hel schip behoort aan Solleveld van der Meer en T. H. van Mattum k stoom vaart-maatschappij te Rotterdam. Het meet bruto 2200 en netto 1412 ton. Het Oranje-Krui8. Dc Koninklijke Nationale Bond voor Redding- vezen en Eerste Hulp bij Ongelukken „Het Oraiiije-Kruis" heelt onder voorzitterschap yQa don Prins in de Luthersche Diaconesscninrich- ting aan den Koninginneweg te Amsterdam zijn z«sde algemeene vergadering gehouden. Prins Hendrik sprak daarbij een openingsrede uit, waarin hij zeide tc betreuren, dat deze orga nisatie niet gereed heeft kunnen zijn voordat de groote Europeesche oorlog uitbrak. Integen deel, de ook voor Nederland verklaarde oorlogs toestand heeft het werk der commissie, die daar toe, onder voorzitterschap van den inmiddels afgetreden ondor-voorzittcr ds. A. S. Talmo, aangewezen werd, vertraagd. Wut intusschen niet verhinderd heeft, dat deze commissie op den vnstgesteldcn tijd met hoar arbeid gereed was cn in het voorjaar bij den raad van bestuur een uitgewerkt plan von samenwerking tusschen de verschillende verecnigingen heeft ingediend, Het is intusschen ook hier weer gebleken samenwerking tusschen velen eischt oen minu- tieuse voorbereiding en veel overleg. Reeds bij de besprekingen in den raad van bestuur bleek het wenschelijk dc in Juni le houden algemeene bondsvergadering uit te stellen, om vóór de openbare behandeling de besturen der verschil lende verecnigingen over het ingediende plun le-polsen. Nu dit geschied is, blijkt het noodig, dat met enkele vereerd gingen opnieuw overleg gepleegd wordt, zoodot het bedoelde voorstel in deze vergadering nog niet in behandeling kan komen. Spr. sprak ten slotte den wcnsch uit, dut liet nog le plegen overleg spoedig goede resultaten zal mogen hebben. Het jaarverslag van <len secretaris, dr. C. J. Mijnlieff, werd vervolgens, uitgebracht. Hieraan is hel volgende ontleend De maatregelen, waartoe de oorlog den Bond noopte, doch die uiteraard bescheiden moeten zijn, omdat de Bond zijn eigenlijke taak in vre destijd zoekt, konden slechts bestaan in het zoo veel mogelijk steunen van de verecnig*ing „Het Nederlandsche Roode Kruis." Op grond van artikel 'I der statuten heeft het bestuur dadelijk het kapitaal en het Centraal- Bureou .ter -beschikking van het Roode Kruis gesteld, en alle daarvoor in aanmerking komen de vereenigingen verzocht haai personeel cn materieel zooveel mogelijk ter beschikking te stellen. Toen breede scharen von vluchtelingen voor den naderenden vijand onze zuidelijke grens overstroomden, heeft het bestuur zich verplicht geacht aan het NederlandscK Comité tot steun van Belgische en andere slachtoffers f 1500 te schenken om mede te helpen aan de o^dersteu* ning van die ongclukkigen. Inmiddels heeft dc Bond, hoezeer ook de aan dacht in beslag génomen werd door den nu zoo belangrijk geworden oorlogsarbeid, zijn arbeid zoo goed mogelijk voortgezet. Nieuwe onderhandelingen weiden mei de Vereeniging „Het Nederlandsche Roode Kruis' aangeknoopt, om op grond van de te Leeuwar den aangenomen conclusies tot aïgchécle over eenstemming tc konten omtrent dc onderling© verhouding tusschen beide verecnigingen cn do samenwerking van beide verecnigingen bij ram pen. De Bond heeft aan commissie voor Noord- Brabant, die intusschen rechtspersoonlijkheid gevraagd en verkregen heeft, 10UU ter beschik king gesteld voor het aanschaffen vun een rie- kayautowagen. Hel Centrnul-Büreou voor het Ornntc-Kru!* werd ten dcele nog in het verslagjaar nader ge ïnstalleerd en niet dc inrichting van ccn nvga rijn van leermiddelen ten dienste v >n hel ón derwijs in Eerste Hulp bij Ongeluk!:<n een be gin gemaakt. De aanwezige leermiddelen wa* en voortdurend in gebruik. I cn opzichte van hei getal leden-begunstigers deed de oorlog zich op min mingename wijze gevoelen. In 1011 verminderde hei aantal van 232 tol tot 223. Het aantal buitengewone U-den verminderde met één. daar de Vereeniging „Volksweerbaarheid" voor haar lidmaats' hop bedankte. Het aantal der gfewoiv leden, dat zich voor onderlinge samenwerking in „Het Oranje-Kruis" vcreenigd heeft, vermeerderde me.l drie. De begrooting voor 7016, sluitende met een eindcijfer voor dc ontvangsten cn uitgaven van 6800, werd eveneens goedgekeurd. Bij dc daai op volgende bestuursverkiezing, noodig geworden door hef bedanken van de lu e- ren ds. A. S. Talma cn Cl». Moens, door het over lijden von mr. H. J. van Ogtrop cn door hel periodiek aftreden van dc heeren jhr. mr. Cl» Ruys de Becrenbrouch cn dr. G. J. Teljcr, koos dc vergadering de heeren A. W. F. Idcnbug, ds. F. C. Fleischer, mr. J. A. van Sonsbeeck, dr. A. C. M. van Moorse) "en dr. Th. Moinat. Zonder discussie werd aangenomen het voor stel vnn dc Nederlandsche Vereeniging von Spoorwcgorlscn, luidende De Nederlandsche Vereeniging van Spoorweg artsen stelt voor een commissie te benoemen, ten inde een onderozek in tc stellen, in hóeverre de lichamelijke cn geestelijke gezondheidstoestand van het verantwoordelijke personeel bij het snelverkeer te land (spoorweg-, automobiel-, elect rische tram-verkeer, enz.) voldoende wórdt gecontroleerd in verband met de veiligheid van het publiek verkeer, en zoo noodig die maat regelen te nemen, welke cr toe kunnen leiden, dat wettelijke waarbprgen daaromtrent, het ont staan van gevaren.zooveel mogelijk tlachten te voorkomen. Dc namen der commissieleden zullen néder be kend gemaakt worden. Nadat uit de vergadering een woord von donk tot den Prins was gericht voor diens leiding, sloot de voorzitter de bijeenkomst Bestrijding der Tuberculose. Gisterenmiddag hield de Ned. Centrale Ver eeniging tot bestrijding der Tuberculose ecno vergadering in Hotel „Victoria" tc 's Graven- hoge, onder voorzitterschap von jhr. S. M. S. de R a n i t z, die de aanwezige leden welkom heette en vervolgens hulde bracht aan de nage dachtenis van dr. Van Gorkom, aan wicn de Vereeniging groote verplichtingen heeft. Spr. achtte het heenguun van dr. Van Gorkom ccn groot verlies voor dc medische wetenschap. Na ampele discussie, werden het ontwerp ge wijzigde begrooting over 1915 en het ontwerp begroting* voor 1916 goedgekeurd. Na benoeming van leden tot het nazien von dc rekening van den secretaris-penningmeester werd tot Ld van den Raad van Bestuur gekozen Als ge van iemand een dienst verlangt, vraag clan eerst u zelf af, of ook gij hem een dergelijken dienst zoudt willen bewijzen. ROMAN VAN ANNA WAHLENBERG. Geautoriseerde vertaling door B. NORTAKKER. 5 „Nu hoe staat het er mee, gaat het wat?" vroeg de rector, terwijl hij wees op het pa pier met de vele cijfers. En- van de wiskunde kwam hij op de an dere onderwerpen von studie, en den onge- lijken aanleg der leerlingen voor de verschil lende takken van wetenschap. En dit gaf hem aanleiding' zich te verdiepen in be schouwingen over de begaafdheden en capa citeiten der menschen in het algemeen. Het had hem altijd geïnteresseerd de ont wikkeling van bepaalde familie-eigenschap- pen te volgen bij de verschillende leden van hem bekende geslachten. En hij beweerde dat men in groote families altijd een of meer terugkomende karakter-eigenschappen terug- Pond, als men moeite deed, deze te bestu deren. »,En welke steeds terugkeerende karakter eigenschap kan men in Oom Simons famiH« nagaan?" vroeg Blencla, haar te intieme vraag verzachtend door een groote belang stelling. De rector greep zich nadenkend om den kin. „Ja," zei hij, „dat zijn er verschillende." „Iets dat oom Simon en Birger gemeen schappelijk hebben?" vervolgde de vraagster. De rector wierp een blik op zijn zoon, die onaangenaam getroffen, zich onwillekeurig eén weinig terugtrok. „Birger en ik hebben uiterlijkniet zoo* heel veel gelijk," zei hij. „En ook hebben wij geen sterk sprekende karaktereigenschap pen gemeen." Het trok in de spieren rondom Birgers oogen. Deze analyse maakte hem zenuwachtig. Hij had altijd een gevoel dat er iets ontbrak aan de verwantschap tusschen hem en zijn vader. Zijn moeder had niet behoord tot dezelfde klasse van menschen. En hij zelf was bijna veertien jaar vóór hij in het vader lijk thuis kwam bij zijn eerste bezoek; er bijna twintig jaar, toen hij daar bleef. Ee>, kind, dat in huis geboren wordt, neemt als van zelf alles in het bezit wat daar is, din gen en levende wezens, hij bezit die en be schikt er over met een natuurlijk recht. Maar Birger had nooit goed kunnen ingroeien in dit huis. Niets daar zelf niet zijn eigen vader behoorde hem als iets vanzelf sprekend. Niemand had hem tenminste doen voelen, dat hij een tak van den boom was met het zelfde sap in de aderen als deze. Maar hier voor derden bediscussieerd en aangetoond worden als een wilde loot, die nauwelijks iets gemeen had met de familie en het ge slacht was toch meer dan hij kalm kon ver dragen. Het was een schande voor hem. Opnieuw wierp de rector een blik op zijn zoon, die dezen scheen te branden. „Niet bizonder sterk sprekende gemeen schappelijke eigenschappen", herhaalde hij nadenkend. „Behalve één," zei hij plotse ling met nadruk. Hij maakte een pauze, als om de anderen zelve te laten bedenken welk een eigenschap dat kon zijn. En nu lachte hij tegen Birger, die steeds nerveuser werd. Zijn vaders glim lach leek hem ironisch. En hij meende, dat de bedoelde gemeenschappelijke eigenschap eenige menschelijke zwakheid moest zijn, die zijn vader nu in een aanval van open hartige zelfcritiek wilde erkennen. „Wat kan dat zijn I" zei Blenda, en keek nu den een en dan den ander aan. „Standvastigheid" antwoordde de rector eindelijk. „Als wij Enefeldts met een zaak beginnen, houden wë die vast tot we inzien dat het een dwaasheid is, ja soms nog lan ger. Die eigenschap heeft ons soms gehol pen en 'soms gefopt, maar nooit gaat die uit ons. Die is de meest kenmerkende voor ons geheele geslacht. Heel weinigen hebben deze gemist als vaderlijk geschenk en het scheelt niet veel of we zijn er een beetje trotsch op. Birger bezit die eigenschap in hooge mate." Een heete blos vloog over het gezicht van zijn zoon. De reactie was al te heftig dan dat hij die zou kunnen beheerschen. Hij had een slag verwacht, en nu kwam een lipfkozine, een uiting van waardeering, een zeldzame uitdrukking van vaderlijke tevre denheid. De beiden zagen elkaar zwijgend aan. Ten slotte zei Berger: „Heel goed, vader!" En het klonk zoo krachtig alsof hij in dit oogenblik een eed zwoer om zijn geslacht eer aan te doen. Hij werd immers meege rekend. Blenda zal stil en keek naar hen beiden. Als in een openbaring had ze antwoord ge kregen op de vragen,, die zij zich gesteld had. Die beiden moesten toch zeker warme ge voelens voor elkaar koesteren. V. De deur van mevrouw Ahrlings kamer was g^rioten, zij zelve was daarbinnen, ge plaagd door hoofdpijn en moest rust hebben om zoo mogelijk te kunnen slapen. Blenda was dientengevolge verbannen naar de eet kamer. Eerst dacht ze er aan naar het pension te gaan, maai* ze aarzelde om aan dat pl.an uit voering te geven. Ze hoopte namelijk dat Birger zou komen, want ze had weer een avond van smart voor zich, wiskunstige vraagstukken voor morgen. Zou hij haar in den steek laten? Hij had een soort proeftuin in een der buitenwijken van de stad, zooals ze gehoord had, en hij was daar 'smiddags dikwijls zoo lang, dat hij niet terugkeerde voor den avondmaaltijd. Maar in den laatsten tijd was het niet voor- ge'* ven, dat zij zich zelve moest helpen bij die moeilijke vraagstukken, 't Was of hii de dagen dat zij hem noodig had in zijn herin nering had opgeteekend en zijn bezigheden daarnaar regelde. Nu liet hij echter zoo lang op zich wachten, dat haar hoop ver vloog, en zij meende dat zij vergeten was, voor den eersten keer. Maar na eenige mi nuten wachten hoorde ze hoe de sleutel in het voordeurslot werd omgedraaid, en even daarna stond de langverwachte in de eet kamer. Hij was verwonderd haar daar te vinden. En toen hij de verklaring gehoord had, zocht hij naar een geschikte plaats om te werken. Toen maakte hij de deur van zijn eigen stu deerkamer open' en verzocht haar binnen te komen. „Wij worden daarbinnen telkens gestoord'1 zei hij. „Ze komen zeker dadelijk om te dekken." Zijn kamer, waarin ze nog niet eerder ge weest was, was groot, maar niet rijk aan meubelen. Ze waren verdrongen door een massa planken en kasten, die het grootste deel van de wanden besloegen en voor een gedeelte gevuld waren met boeken, doch hoofdzakelijk met een massa portefeuilles van grauw papier, waaruit de ongelijke grauwe randen van herbariumpapier te voor schijn kwamen. Wordt vtrvolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1915 | | pagina 5