"BINNEN LANDT"
WA do<*. De Oostenriiksche kroon is in de
zelfde verhouding gedaald.
Daarentegen wordt de wisselkoers op Lon
den steeds beter. De pond sterling staot ge
noteerd op 4.76, hetgeen de hoogste koers
is sedert Augustus.
Hongkong, 5 Jan. (R.) Vijandelijke
geïnterneerden maakten een tunnel vnn 14
meter in de richting van den spoorweg Kaou-
lounCanton. De tunnel werd nog bijtijds
ontdekt om de ontsnapping van de gevan
genen te kunnen verhinderen.
Kopenhagen, 7 Jan. (W. B.) De
.vredesexpeditie van Ford is heden voormid
dag met de Deensche, Zweedsch-Noorweeg-
sche gedelegeerden over Warnemünde naar
Den Haag vertrokken
Verspreide Berichten.
internationaal Comité van
vrouwen voor duurzamen
vrede.
Het Internationaal Comité van vrouwen
voor duurzamen vrede bericht, dat het Duit-
sche Nationaal Comité een verzoekschrift
heeft gericht tot de regeeringen van alle
Duitsche staten, om de volkshaafaanwakke-
ring op de scholen tegen te gaan.
Een verzoekschrift, samengesteld uit
naam van vele ouders, verlangt, dat het den
onderwijzers van alle scholen verboden zal
worden den haat tegenover andere naties bij
de kinderen aan te wakkeren, een practfjk,
die tegenwoordig systematisch door vele
leeraren wordt toegepast.
Een van de ernstigste trawanten van den
oorlog is de volkerenhaat, die mede een der
grootste hinderpalen is tot het weder opbou
wen der sociale en economische belangen
der naties onderling. Deze internationale
haat, voortgevloeid uit de herhaaldelijke toe
passing der lage moderne oorlogsmiddelen,
en op onberekenbare wijze aangewakkerd
'door de onverantwoordelijke houding der
pers in alle landen, dient den regeeringen
tot doeltreffend middel om de groote massa,
welke direct of indirect aan den oorlog deel
neemt, enthousiast te houden.
Het is daarom de taak van de opvoeding,
om zoover zij daartoe bij machte is, het op
komend geslacht zoo te leiden, dat het bij
meerderjarigheid volkomen in staat zal zijn,
de plichten te vervullen, die een Staat hem
opleggen kan.
Het principe: „Bereid u in tijd van vrede
voor op oorlog", moet nu luiden: „Bereid
u in oorlogstijd voor op vrede."
De taak van het komend geslacht is, weer
op te bouwen wat in dezen volkeren-oorlog
vernietigd werd.
De goede verhouding tusschen naties, die
onontbeerlijk is voor de ontwikkeling der mo
derne beschaving, moet in het belang van
alle Europeesche staten na den oorlog wor
den hersteld.
Deze haataanwakkering van sommige
Duitsche leeraren brengt ernstige gevaren
j zich, gevaren met onberekenbare ge
volgen voor de toekomst/Ieder dus, die zich
tot taak heeft gesteld te werken voor een
duurzamen vrede, moet zich hiertegen ver-
setten.
Het feit, dat in andere landen de jeugd
eveneens wordt opgehitst tegen de Duit
schers, moet ons niet beinvloeden; wij moe
ten niet uit het oog verliezen, dat er ook
in die landen mannen en vrouwen zijn, die
zich krachtdadig verzetten tegen dergelijke
handelwijzen.
Koning Peter.
Koning Peter van Servië bevindt zich nog
altijd in Saloniki. De Times verneemt uit
'Athene, dat zich in Saloniki 6000 van de
40.000 Serviërs bevinden, die op Grieksch
gebied zijn gevlucht.
Wie is de gevangene?
Nadat, aldus een brief van het Fransche
front in de Figaro, een Duitsche loopgraaf
was vermeesterd, bevonden zich twee Fran
schen in een verbindingsgang, toen een
Duitscher naderde, de revolver in de hand.
Hii verklaart, het wapen op hen richtend,
hen gevangen, maar daar komen de Fran
schen tegen op. „Wij zijn met zijn beiden,
jij bent alleen ,dus ben jij onze gevangene."
Voor die redeneering bezwijkt de vijand en
de Fransche militairen ontnemen hem zijn
revolver.
Op hetzelfde oogenblik naderen echter
zeven of acht Duitschers. Toen waren de
hekken vcrhangenl Degene, die zijn wapen
had uitgeleverd, past dezelfde logica toe, als
-de Franschen zoo even deden hooren ,en nu
is het de beurt van de Franschen, om zich
ie ontwapenen.
Intusschen woedt de strijd voort. Daardoor
dagen in de buurt der gevangenen opeens
ongeveer even veel Franschen op als er
Duitschers waren. Toen wist men niet meer,
wie zich gevangen moesten geven. En daar
het regende, besloten de vijanden af te dalen
in een der schaarsche ondergrondsche
schuilplaatsen, die de bommen hadden ge
spaard. Na eenig over en weer gepraat,
wenschten, volgens de Fransche voorstel
ling van feiten, de Duitschers niet naar hun
linies terug te keeren en stonden zij er op,
in Fransche gevangenschap te geraken.
Daar zich nog twintig Duitschers bij de tien
aansloten, werden den volgenden dag op
deze vreedzame wijze dertig vijanden aan
de Fransche bevelvoering overgedragen.
Het Duitsche aanzien in
Griekenland.
De correspondent van de Daily Mail seint
uit Athene, naai- Reuter aan eenige bladen
ieinL In de laatste tien dagen heeft het aan
zien van DuitscMand den ergslen knauw ge
kregen, sedftit de oorlog begon. De reden
hiervan is, dat de Duitschers en hun bond-
genooten er niet in geslaagd zijn in Mace
donië op te rukken en dat generaal Castel-
nau categorisch verklaard heeft, dat de stel
ling der geallieerden onneembaar is. Daar
komt bij, dat het Grieksche leger, in geval
Bulgaren of Turken de grens over kwamen,
zou vragen, waarom dit gebeulde. Generaal
Moschopoelos heeft de regeering laten we
ten, dat men van zijn legercorps niet kon
verwachten dat het zich bij een inval rustig
zou houden. Daarna hebben de aanvoerders
van het derde, vierde en vijfde legercorps
den minister van oorlog en den generalen
staf nog medegedeeld, dat zij hun man
schappen niet in bedwang zouden kunnen
houden, indien de Bulgaren ol Turken het
land binnen kwamen.
Te Kawala heeft zich een muiterij voorge
daan, waarbij de manschappen uitriepen:
Laat ons vechten of laat men ons afdankenf
Zelfs in den boezem van het kabinet is er
gisting geweest en in een vergadering kort
voor Kerstmis hebben Rallis en admiraal
Kondoeriotis ronduit verklaard, dat er geen
enkele reden was, waarom Grieksche troe
pen aan Bulgaarsche troepen zouden veroor
loven de Grieksche grens over te trekken.
Het kabinet is zoodoende in vele opzichten
gedwongen geweest het onvermijdelijke te
aanvaarden en heeft den minister van Oor
log opgedragen, den generaals, die over de
troepen bevel voeren, te bevelen, dezen zoo
op te stellen, dat zij klaar zijn om, zoo noo-
dig, tegen de Bulgaren op te treden. Het ge
vaar voor een geheele ineenstorting van het
Duitsche aanzien kan aanleiding geven tot
de een of andere poging om in Macedonië
aan te vallen, indien een voldoend aantal
uitsluitend Duitsche troepen verzameld kun
nen worden, maar men denkt niet, dat een
werkelijk ernstig doorgezette aanval te ver
wachten is.
De Noorsche consul te
Saloniki.
Seefelder, de consul van Noorwegen, die
te Saloniki op löst van generaal Sarrail werd
gevangen genomen, was, naar Havas meldt,
een Oostenrijksch onderdaan, bekend koop
man te Saloniki. Hij was honorair consul en
geen beroepsconsul van Noorwegen, stond
dus niet in politieke betrekking tot het kabi
net te Christiania.
B e r 1 ij n-C onstantinopel.
De trein voor de proefrit Constantinopel
Berlijn is gisteren Sofia gepasseerd. De trein
bestond uit verscheidene leege slaapwa
gens, waaruit de gevolgtrekking gemaakt
wordt dat de lijn spoedig geopend zal wor
den voor een geregeld personenverkeer.
DeEngelscheninKameroen.
De Engelsche bladen geven nadere bijzon
derheden omtrent de verovering van Banjo,
in het noordwestelijk deel van Kameroen, op
de Duitsche troepen die het verdedigden.
Twee colonnes waren er uit Britsch Nige
ria langs verschillende wegen naar opgerukt
en kwamen ongeveer tegelijkertijd voor
Banjo aan, waar de Duitschers een sterke
stelling hadden ingenomen in de bergen. Het
scheen een onbegonnen werk, tegen een zoo
sterke positie 'n aanval te wagen, maar niet
temin begon men er den 4en November mee.
De infanterie viel van vier verschillende kan
ten aan, gesteund door het vuur uit drie ka
nonnen; de manschappen klommen steeds
hooger over de rotsen ,door doornig struik
gewas en onder een hevig vuur van geweren
en maxims en van hier en daar achter de rot
sen verborgen scherpschutters, 's Avonds
was men halverwege den berg, en den vol
genden morgen werd de aanval voortgezet,
terwijl de verdedigers het garnizoen telde
23 Europeanen en 200 inboorlingen, met 3
mitrailleuses rotsblokken naar beneden
wierpen en dynamietbommen. Dat duurde
tot de avond viel en een geweldig onweer
losbarstte. Den heelen nacht duurde het
schieten voort
Op den morgen van den derden dag was
het mistig weer, zoodat het bij het aanbreken
van den dag niet mogelijk was de positie te
verkennen. Het schieten was echter heel
zw akjes, en toen de mist optrok, zag men een
witte vlag boven op den top. De vijanden wa
ren gedurende den nacht in kleine groepjes
weggevlucht uit hun stelling, die ze blijkbaar
onneembaar hadden geacht.
Den volgenden dag paradeerden de Brit-
sche troepen voor generaal Cunliffe en
'twas, volgens den brief van een Engelsch
officier, die in de „Westm. Gaz." gepubli
ceerd wordt, de moeite waard die zwarte grin-
nekende gezichten van de neger-soldaten te
zien en hen te hooren juichen.
Munitie-aanmaak'.
De loonen voor munitie-aanmaak, verleend
aan vrouwen en meisjes zonder eenige voor
afgaande kennis of ervaring zijn, naar de
Daily News zegt, verrassend hoog. De direc
teur van een munitiefabriek deelde onlangs
mede, dat in zijn fabriek verscheiden meis
jes werkten, die niet de minste bekwaamheid
hadden, toen ze bij hem kwamen, en die
thans ieder bijna 4 p. st. per week verdienen
na een maand onder hem te hebben gewerkt.
V1 i e g o n g e 1 u k. Op het vlieg
veld te Lunéville zijn twee vliegers neerge
stort. De propellor sloeg een der mannen
het hoofd af, de andere werd in hopeloozen
toestand naar een ziekenhuis gebracht.
Dc Keizer van China.
De jeugd-geschiedenis van beroemde man
nen en vrouwen is dikwijls reeds bij hun le
ven al in zekeren zin legendarisch gewor
den. Zoo was het b.v. met de voorlaatste Kei
zerin-Moeder, zoo schijnt het ook te zullen
gaan met Joeansjikai. Wij laten hieronder
volgen wat wij over de jeugd van dezen
merkwaardigen man vinden meegedeeld in
een Engelsch blad, zonder te kunnen beoor-
deelen of die mededeelingen wel geheel
juist zijn. Wat er later gedurende en na
den Bokseropstand en, nog later, gedurende
de revolutie, de verwijdering der Mandsjoe-
dynastie en de vestiging van de republiek
met Joeansjikai is voorgevallen, willen
wij bekend veronderstellen.
„Joeansjikai is een zoon uit een familie in
Honan. Het was een boerenfamilie, met
eenig eigen grondbezit, doch volstrekt niet
rijk. De jongen liep waarschijnlijk nog zorge
loos en vrij rond in veld en bosch, op een
leeftijd dat de zoons van ambtenaren en ge-
Ieeiden reeds bleek en verzwakt waren door
het harde blokken. Aan zulke oorzaken zal
het wel zijn toe te schrijven, dat Joeansjikai
een zoo krachtig lichaam en een zoo goede
gezondheid geniet, dat hij op een zoo ver
bazend gezonden e el lust kan bogen en zoo
boerscn-ruw in zijn gedragingen kan wezen.
De latere Keizer blonk niet uit als leer
ling h;j kwam maar ternauwernood door het
klein-ambtenaars-examenmaar voor het
hoog ene examen zakte hij zonder pardon.
Hij had te weinig tiici over gehad voor boe
kenstudie, en te veel gedaan aan rijden, bok
sen en schermen. Dank zij kruiwagens, werd
hem eindelijk een baant;~ gegeven, bij wat
wellicht nog het best als de militaire inten
dance kan worden omschreven. En in dien
tak van dienst werkte hij zich naar boven.
Hij kwam in de gratie bij Lihoeus-sjang en
werd door dezen naar Korea gezonden, om
daar den invloed der Japanners te bestrij
den. Deze ektie liep uit op mislukking, daar
China in Korea tegen Japan een verliezend
spel speelde.
Joean viel in betrekkelijke ongenade;
doch in 1896 was hij v/eer in de gunst. Dank
zij den invloed van zijn beschermer, Li-
Hoeng-Sjang, werd hem het commando ge
geven over een militair kamp bij Tientzin,
waar hem werd opgedragen een troepenaf-
tleeling te drillen naar Japansch model en
van de manschappen even goede soldaten te
i naken als de Japanners. In korten tijd was
Joean s divisie in heel China beroemd ge
worden om haar voortreffelijkheid. De tucht
was zóó streng, dat er, spottenderwijs, wel
eens gezegd werd dat er van de minderen
in die divisie door de meerderen slechts op
twee manieren notitie werd genomen, n.l.
door hen te bevorderen of door hun den
kop te afslaan."
Een loon van 2Va ct. per uur*
Ondanks den oorlogstoestand hebben de
Fransche Kamer en Senaat nog tijd gevon
den den toestand der Fransche huiswerk
sters onder de oogen te zien. De Kamer
heeft eenstemmig een wet aangenomen,
waarbij minimum loon in de kledingindus
trie is vastgesteld. In den Senaat is deze
wet met groote welsprekendheid verdedigd
door Jean Morel, die uitgebreide inlichtin
gen gaf omtrent den toestand der huisar
beidsters, vooral op het gebied van klee
ding- en kunstbloemenindustrie. De eersten
verdienen gemiddeld 5 cent per uur in Pa
rijs, 2lA cent in de provincie. De werktijd
duurt 12 tot 19 uur per etmaal en wordt ge
sleten, zooals vanzelf spreekt, in de ellen
digste overvulde, ongezonde krotwoningen,
terwijl er geen voldoende levensonderhoud
mee kan verdiend worden. Een groot aantal
werksters verdient niet meer dan 200 fres,
dus nog geen 100.— per jaar; terwijl een
bekend werkgever in Parijs, gevraagd naar
zijn oordeel omtrent het minimum loon
noodzakelijk voor het levensonderhoud van
een vrouw te Parijs, meende dat dit niet on
der 350 fres. mocht dalen.
De bloemenmaaksters kunnen in het druk
ste van het seizoen 2 3 fres. verdienen,
doch daarvan moeten zij nog verschillende
extra's zelf betalen, o.o. de verhitting van
het strijkijzer. En daarnaast staan dan nog
zooveel tijden van werkeloosheid. De afge
vaardigden, die met aandacht den spreker
volgden, moesten zelf toegeven, dat derge
lijke loonen onvermijdelijk tot prostitutie
leidden.
De spreker haalde nog enkele treffende
voorbeelden aan: Een vrouw begon 's och
tends om 3 uur reeds te naaien in bed
van wege de kou. Een ander bleef den gan-
schen dag en halven nacht aan haar naai
machine zitten zonder op te staan.
Een ongehuwde moeder werkte 15 uur
per dag om voedsel voor haar kind te ver
schaffen. Een weduwe met een kind werkte
17 uur voor 1.75 fres. Een arbeidster ver
diende per dag 95 centimes, waarvan zij 65
besteedde voor kaas, brood en groente;
voor woning, kleeding, vuur en licht en al
de rest bleef slechts 30 centimes, dus nog
geen 15 cent overf Sommige eerste-klasse
kleermaaksters konden niet meer dan 30
centimes per dag verdienen.
En deze toestanden zijn niet te danken
aan den slechten toestand der bedrijven,
Integendeel: Verscheidene dezer zaken kee
ren een hoog dividend uit en drijven een
kolossalen uitvoerhandel. Zij zijn zelfs ge
negen een hooger loon uit te keeren, mits
ook de andere firma's hiertoe gedwongen
worden. Zij zouden gaarne een wettelijk
minimum loon ingevoerd zien. De arme
huiswerksters kunnen zich niet tot vakver-
eenigingen aaneensluiten; alle middelen om
haar hiertoe te krijgen hebben in welk land
ook, schipbreuk geleden, deelt „Jus Suffra-
gu" mede, waaraan wij bovenstaande ont
leden*
Smakelijk eten.
Tusschen Corinthe en Patras (Griekenland)
groeit aan de wingerden der zeekusten een
zeer zoete druif met kleine donkerroode,
dicht op elkander liggende bessen, die,
versch -^geten, niet zeer aangenaam sma
ken en daarom niet voor de wijnbereiding
gebruikt worden. Daarentegen vinden deze
druiven gedroogd gretig aftrek, en komen
onder den —am van anten en rozijnen in
den handel.
In :<?deren wijnberg vine men op een ge
schikte plaats een open vlakte; tijdens den
oogst wordt daar een laag paarden- en ezel-
mest gelijkmatig uitgespreid tot een hoogte
van 30 c.M.; in dezen m—worden de rijpe
vruchten gelegd; het drogen doet alsdan de
zon. Wat de mest daarbij te doen heelt, laat
zich gemakkelijk verklaren. Dit warme bed
zonnestr op én
geeft des nachts zeer langzaam de warmte
.i- weer is de druif op de
ze mesilaag in 10 of 12 dagen gedroogd.
Een regenbui of onweer veroorzaakt belang
rijke schade.
loop^-u. dan worden de
druiven uit den mest gevischt, van de tros
sen gedaan enkomen dan in de gebruike
lijke bakken van geitevel, waarvan de haren
naar binnen r«®keerd zijn. Dat daarbij niet
enkel rozijnen en krengen, maar ook vele
beste '-*eelen van de mestlaag in de zak
ken ko nen, behoeft niet gezegd. De gevul
de a - *- geladen en
aldus naar de havenpb- vervoerd, waar
de producten aan de tusschenverkoopers
worden \erkocht, die ze weder leveren aan
den Europeeschen groothandel. Bij dezen
overgang worden de zakken van geitenhaar
op den grond leeggeschud en de krenten of
rozijnen worden, na gewogen te zijn, over-
gepakt in langwerpige houten kistjes. Ook
dit geschiedt alles behalve zindelijk, want
om er zooveel mogelijk in te krijgen, wor
den de rozijnen door de werklieden met de
laarzen er ingestampt
Het is noodig, dit te weten, opdat men
niet verzuime, de krenten of rozijnen te
wasschen, al is het ook algemeen bekend
dat vooral krenten met veel vuil vermengd
zijn. Ook bakkers dient dit te worden aan
bevolen.
De laatste huwelijksvoltrekking*
Enkele uren voor de Bulgaarsche troepen
hun intocht in Monastir deden, had in de
stad nog een romantische gebeurtenis
plaats. Toen de Serviërs, evenals de buiten-
landsche consuls de stad verlieten, bleef al
leen de Engelsche consul achter. Zijn bruid,
een jonge Grieksche, was n.l. uit Kruscovo
naar Monastir overgekomen om daar te
trouwen. Het paar begaf zich door de verla
ten straten naar de kerk en daar werd het
huwelijk door de geestelijke voltrokken. Het
bruidspaar steeg daarop in een automobiel,
die het een paar uur voor de aankomst der
Bulgaarsche troepen naar Fiorina in Grie
kenland voerde. Het was de laatste huwe
lijksvoltrekking in het Servische Monastir en
d* laatste ambtsvervulling der Servische be
sturen.
Kei woord „restaurant".
Het woord „restaurant", welks gebruik
men op het oogenblik in Duitschland ver
bieden wil, vierde in 1915 zijn 150sten ge
boortedag, zoo meldt de „Dordtsche Cou
rant. Het moet in 1765 te Parijs ontstaan
zijn. Daar had een herbergier boven de
deur van zijn restaurant de volgende variant
op Mattheus 11 vs. 28 uit den Bijbel ge
maakt: „Venite ad me omnes, qui stomacho
laboraris, et ego vos restaurabo". (Komt her
waarts tot Mij, allen, die vermoeid en belast
rijt en Ik zal u rust geven). Tengevolge van
deze misplaatste aanhaling van een Bijbel
woord werd daarna te Parijs de eigenaar van
een herberg schertsenderwijs „le restau
rant", de „rustgever" genoemd. Van daar
vond het woord zijn weg door de heele we
reld. De beteekenis van restaurant veran
derde echter langzamerhand; het was niet
meer de naam van den eigenaar der her
berg, maar werd die van de herberg zelf.
36 K.M. telefoondraad In een huis
Voor een nieuwe sky-scraper In New-
York, een gebouw waarin 800 kantoormen-
schen zullen worden opgeborgen, Is het aan
leggen van de huistelefoon aanbesteed. Toch
wac de laagste inschrijving nog bijna 10.000
dollar. Wat te begrijpen valt, wanneer men
weet, dat er alleen 36 K.M. draad noodig
was.
Een n;€uw beroep.
Heeft men wel eens van een kofferpak-
ster gehoord? Een Deensch actricetje, door
den oorlog zonder werk, gewend aan reizen
en trekken en dus op de hoogte van het vak
„inpakken", kwam op het idee zich aan te
bieden als kofferpakster voor particulieren.
Ze verdient er reeds goed geld mee en
kwam dezen zomer zelfs handen te kort.
Kamerverkiezing. De Ned.
meldt, dat de Centrale antirev. kiesvereeni-
ging in het district Weststellingwerf geen
candidaat zal stellen tegenover den heer F.
W. N. Hugenholtz.
Nederland an da aoriog»
Ford's expeditie.
Ford's expeditie zou hedenochtend onge
veer 5 uur met een extra-trein uit Duitsch
land te Oldenzaal en hedenmorgen te 10 u.
54 min. in Den Haag aan het Holl. Spoor-
str on aankomen. Een der heeren van het
gezelschap, de heer Kiefoth, is reeds giste
rennamiddag in Den Haag aangekomen, om
een en ander te kunnen voorbereiden.
Aan het station in Den Haag zal het gezel-
schep worden ontvangen door het regelings
comité en door een aantal jongedames. De
stationschef heeft de eetzaal van het restau
rant voor de ontvangst afgestaan.
Hede~- en Zondagavond zullen er van 8
tot half-elf gezellige bijeenkomsten worden
gehouden in het hotel Wittebrug, ter ken
nismaking met de leden van het gezelschap.
Maandag en Dinsdag worden er openbare
vergaderingen gehouden in de groote zaal
van den Dierentuin in Den Haag, Woensdag
te Amsterdam in Bellevue en Vrijdag In de
Doelezaol te Rotterdam.
Het hoofdkwartier zal gevestigd zijn In het
hotel Wittebrug.
Boter.
De minister van L., N. en H. heeft met in
gang van 10 dezer bepaald
a. dat de maximumprijs voor boter, be
stemd voor verbruik in Nederland, geleverd
door producenten aan verkoope.s van boter,
gedurende het tijdvak van 10 tot en met 31'
Januari ƒ1.00 per Kg. zal zijn bij verpak
king in wil fust van 50 Kg.
Bij verpakking in wit lust van 25 Kg. kan
vorengenoemde prijs verhoogd worden met
1 cent per Kg.
Bij verpakking in Delftsch of Leidsch fust
van 20 Kg. kan vorengenoemde prijs mei 5
cents per Kg. en bij verpakking in Delftsch'
oi Leidsch fust van 10 Kg. met 6 ct. per Kg.
verhoogd worden.
Bovengenoemde prijzen zijn franco station
van afzending;
b. dat de maximum-prijs voor boter ver
kocht aan verbruikers gedurende bovem er-
meld tijdvak van ƒ1.80 per Kg. zal zijn.
De verkoop aan verbruikers tegen détail*
prijs kar. geschieden afhankelijk van de ta
leveren hoeveelheid.
Voor boter bereid onder rabbinaal toe
zicht kan door de rijks commissie van toe
zicht op de Botervereenlging, in overleg met
de betrokken handelaren of boterbereiders,
een verhooogde prijs worden toegestaan.
(Stct.)
Aardappelen.
De Vereeniging van handelaren in aard
appelen te Axel, besloot den minister van
Landbouw te verzoeken, om inventarisee-
ring van den voorraad aardappelen in die
streek, aangezien er reusachtige hoeveelhe
den aardappelen aanwezig zijn, niet voor
binnenlandsch verbruik geschikt. Komt nief
tijdig een uitvoer-vergunning, dan zullen
groote verliezen worden geleden.
De gezonken Engelsche
onderzeeër.
De N. C. schrijft nader
Toen wij de meening uitspraken, dat de.
geredden van de bij Tessel vergane Britsche
duikboot E. 17 niet zouden mogen worden
geinterneerd, hebben wij over 't hoofd ge
zien art. 13 van de Haagsche Conventie van
18 October 1907 over de toepassing der
beginselen van de Conventie van Genève
over den oorlog ter zee.
Dat artikel bepaalt uitdrukkelijk, dat ten
aanzien van schipbreukelingen die door een
neutraal oorlogsschip worden opgeno
men, maatregelen moeten worden genomen,
die verhinderen, zoover dat mogelijk Is, dat
zij weder deelnemen aan den oorlog.
&e Intern eerde Duitsche deserteurs*
Aan den minister van Binnenlandsche za
ken wijl de zaak wordt beschouwd al#
eene van volkenrechterlijken en niet van mi
litairen aard is door een aantal ingeze*
tenen van Bergen een adres verzonden-
waarin invrijheidstelling wordt verzocht van
de te Bergen geïnterneerde Duitsche deser
teurs. In het adres wordt o. m. aangevoerd
dat de deserteurs niet tot de beflfgerenten
behooren, wier interneering voorgeschreven
Is, aangezien ze ongewapend over de gren
zen gekomen zijn. Waar zelfs ontvluchte
krijgsgevangenen op onzen bodem de vrij
heid herkrijgen, eischen recht en billijkheid
dat ook deze deserteurs, die niet terugdeins
den voor de grootste moeilijkheid om zich
los te maken van de plichten die In tegen
spraak waren met hunne innerlijke overtui
ging (Elzas-Lotharingers b.v.) in vrijheid ge.
steld worden. Adressanten voeren voorts
aan dat de deserteius, die in uniform of ge*
deeltelijk gewapend door de grenswacht lijn
geïnterneerd, gemakkelijk hun deserteur-zijn
zullen kunnen aannemelijk maken, wat door
den minister van oorlog vereischt wordt voor
hunne vrijlating nè den vrede, waarbij adres
santen echter van meening zijn, dat hier-
mede niet tot zoolang behoeft gewacht te.
worden, daar er geen reden bestaat voor de
veronderstelling dat deze deserteurs zich
weer bij hun leger zullen scharen en daar
door de wederpartij schade zullen doen.
Wij gaan verder zoo vervolgt het adres
o. I. is deze interneering niet vereenlgbaar
met strikte neutraliteit en daartegen ln-
druischend, omdat elke handeling, die niet
door wet of tractaat is voorgeschreven en
die den schijn heeft van bedekt Ingrijpen ten
behoeve van een strijdvoerende natie, niet
neutraal Is en omdat een deserteur slechts
verantwoording schuldig is aan en strafbaar
is voor eigen militaire overheid.
Berooving van vrijheid, u itsstel-
ling om door arbeid aan hun In nood ver-
keerende gezinnen ondersteuning te zen
den, bittere zorg daarover, wantrouwen In
het heden, angst voor de toekomst,, ziedaar
het lot der mannen voor wier belangen wij
opkomen.
Excellentie! geef dezen menschen hun
vrijheid! Ons verzoek Is eerbiedig, ,moa.*
ernstig en dringend, omdat hef rechtvaardig
is.
De adressanten deelen nog mede dat zij
bij de adhaesie-betuigingen voor dit adrei
spontaan toezeggingen tot geldelijken
steun ontvingen, ook voor eventueele emi
gratie naar Amerika en ook werk aanbiedin
gen van fabrikanten, die gebrek hebben aan'
bekwame vakwerklieden.
Het adres is onderteekend door J. M.
Bosch van 's-Gravemoer, J. M. Graadt van
Roggen, C S. Adama van Scheltema, mej.
Lucie Baart, F. de Heer Kloots, A. Bruch*
ds. F. W. J. van den Kieboom, H. Sieberf
Coster, J. Sterken en D. A. Klomp.
Tewerkstelling geïnter
neerden.
Uit de legerplaats bij Oldebroek worden
Maandag ruim 60 geïnterneerde Belger
naar Apeldoorn overgeplaatst en onderga
bracht in de voormalige Zulderkerk ean de
Loolaan. Bij verschillende werkgevers sullen
zii arbeid vinden; de meestten worden werkr
