„DE E EM LAN DER".
Maandag 10 Januari 1916.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
DE STERKSTE.
N° 164
Uitgevers: VALKHOFF Co.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
14flo Jaargang.
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden voor Amersfoort f 1*00»
Idem franco per post1»50»
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) O.IO.
Afzonderlijke nummers 0.05»
Wekelijks bijvoegsel EoUatidschHuisvrouw" (onder redaotie
van Thérèse van Hoven) per 8 mnd. 50 ets.
Wokelijksch byvoegeel „Plak m$ mie" per 8 mnd. 40 ets»
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER ADVEUTENTIËN:
Van 1—5 regolaf o.50i«
Elke regel meer0.10*
Dienstaanbiedingen 05 cents bij vooruitbetaling.
Groote lettors naar plaatsruimte.
Voor handel en bedryf bostaau zoor voordoeligo bopalingoa
tot hot herhaald advertoeron in dit Blad, bij abonnoment»
Eone circulaire, bevattende do voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
De oorlog»
8er 1 ijn, 9 Jan. (W. B.) Bericht van het
opperste legerbestuur uit het groote hoofd
kwartier van heden voormiddag.
Ten zuiden van den Hartmannsweilerkopf,
aan den Hirzstein, gelukte het gisteren de
loopgraven, die den 21en December in han
den van den vijand waren gevallen, te her
overen. Daarbij zijn 20 officieren en 1080
jagers gevangen genomen en 15 machine
geweren buit gemaakt.
P a r ij s 9 J a n. (Havas). Namiddag-com
muniqué.
In Artois voerden onze Batterijen een
Werkzaam vuur uit op de Duitsche loopgra
ven ten westen van Blairville. In Champagne
bombardeerden wij vijandelijke gangen ten
zuidwesten van de hoogte van Mesnil, waar
troepenbewegingen werden gemeld.
Avond-communioué.
In de Argonne sprong een Duitsche mijn
ten westen van de Butte de Mesnil. Er volg
de een granaatgevecht om den krater, die
in ons bezit bleef. Onze kanonnen brachten
eer.e munitie-bergplaats in de vijandelijke
linie van Fille morte tot ontploffing.
In dc Vogeezen bombardeerden wij met
effect voorraden ten westen van Metzeral.
De Duilschers stonden bij de ontruiming van
het dorp bloot aan het vuur van onze 75
m.ïvï. kanonnen. Bij Stockwier, ten noord
westen van Munster, brachten wij verschei
dene branden te w^pg in de vijandelijke wer
ken.
Ten zuiden van den Hartmannsweilerkopf,
ru eene reeks vruchtelooze aanvallen, vol
gende op een hevig bombardement, namen
de Duitschers een smallen rug ten noorden
van den Hirzsteintop; onze troepen, die den
top bezetten, zijn dientengevolge teruggeno
men. Ons nauwkeurig courtinevuur bracht
den vijand zware verliezen toe. De artillerie-
«trijd duurt voort.
Londen, 9 Jan. (R.) Communiqué van
het hoofdkwartier in Frankrijk..
In den afgeloopen nacht was de zelfde
werkzaamheid als gisteren ten zuiden van
Armentières, waar de vijand een zwaar ge
weermachinegeweer- en artillerievuur on
derhield. Ons bombardement ten zuiden van
Prelenghien veroorzaakte een ernstigen
brand in de vijandelijke liniën.
B e r 1 ij n, 9 Jan. (W. B.) Bericht van het
opperste legerbestuur uit het groote hoofd
kwartier van heden voormiddag.
De toestand is onveranderd.
Weenen, 9 Jan. (WB.) Officieel be
richt van heden middag.
Voor twee dagen op alle punten in Oost-
Galicië en aan de Bessarabische grens on
der zware verliezen teruggeslagen, herhaal
de de vijand gisteren zijn aanvallen niet,
maar richtte slechts bij tusschenpoozen het
vuur van zijne kanonnen tegen onze liniën.
Hij laat versterkingen aanrukken.
Aan de Kormin m Wolhyië hebben onze
troepen Russische verkenningsafdeelingen
uiteen gedreven.
Overigens geen bijzondere gebeurtenis
sen.
Petersburg, 9 Jan. (Tel.-agentschap).
Communiqué van den grooten genernlen
stef.ï
Van de golf van Riga tot de Pripjet is
geene verandering. Ten zuiden van de Prip
jet trachtte de vijand op nieuw zich meester
te maken van Czartorysk; hij werd tweemaal
met gevoelige verliezen terug gedreven.
In Galicië verdreven onze troepen op
eenige plaatsen aan de Midden Strypa den
v'jand voor goed van den oostelijken oever
van de rivier.
Volgens nadere berichten hebben wij den
7en in het gevecht ten noordoosten van
Czernowitz 20 officieren en 1175 soldaten
gevangen gemaakt en drie machinegeweren
genomen.
Weenen, 9 Jan. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
Op het Italiaansche oorlogstooneel niets
nieuws.
Rome, 9 Jan. (R.) Officieel communi
qué.
Het was rustig op het geheeie front be
halve in den sector van Görz, waar eene in
tense artillerie-actie was.
Ce11inje, 8 Jan. (R.) Het officieele
communiqué van 6 Januari.
De vijand heeft een groote offensieve be
weging onuernomert tegen ons Noordelijk
front met aanmerkelijke troepenmassa's.
Deze hoeft zich uitgebreid van de rivier de
Tara tot aan Rugowo, en van de zijde van
Moikowats in de richting van Bouchido, Be-
rana en Rozai. De aanvallen waren bijzon
der hevig. De vijand had op dit punt 20
bataljons geconcentreerd, die gesteund wer
den door vele kanonnen en machinegewe
ren. De strijd werd gedurende den nacht
voortgezet. De Oostenrijkers leden daarbij
zware verliezen; ook onze verliezen zijn ge
voelig. Wij hebben onze stellingen meeren-
deels gehandhaafd, behalve de dorpen God-
scha en Goducow en de streek links van
Touriak, die de vijand bezette. De strijd
wordt hardnekkig voortgezet. Op de andere
fronten vond een hevig artillerie-duel plaats.
B e r 1 ij n, 9 Jan. (W. B.) Bericht van het
opperste legerbestuur uit het groote hoofd
kwartier van heden voormiddag.
Er Is geene verandering in den toestand.
Weenen, 9 Jan. (W. B.) Officieel be
richt ven heden middag.
Ten oosten van Berane hebben de Mon-
tenegrijnen opnieuw stand gehouden. De
door hen bezet gehouden hoogten werden
stormenderhand genomen, waarbij wij een
kanon buitmaakten.
Aan de Tara schermutselingen.
Aan de grens van Herzegowina en in het
gebied van de Bocche di Cattaro zijn onze
troepen in een gevecht tegen de Montene-
grijnsche stellingen gewikkeld.
Athene, 8 Jan. (R.) Uit Mytilene wordt
bericht, dat de militaire autoriteiten daar de
Oostenrijksche, Duitsche en Turksche con
sulaire agenten hebben gevangen genomen
om dezelfde redenen waarom de arrestatie
in Saloniki is geschied.
Konstantinopel, 9 Jan. (W. B.)
Het Weensche Correspondentiebureau be
richt, dat de regeering als eerste vergel
dingsmaatregel van de arrestatie van de
consuls in Saloniki heeft bevolen, dat de
hier achtergebleven ambtenaren van de En-
gelsche en Fransche ambassade en nog
.eenige anderen, in 't geheel tien personen,
moeten worden in hechtenis genomen. Men
gelooft, dat de regeering nog tot meer ar-
restatiën zal overgaan als maatregel van
vergelding voor de intemeering van duizend
onderdanen der staten van den vierbond,
die in Saloniki is geschied.
Konstantinopel, 9 J an. (W. B.)
Communiqué van het hoofdkwartier.
Dezen nacht ontruimden de Engelschen,
ten gevolge van een havigen strijd, onder
he\ ige verliezen, Sedd ui Bahr geheel. Geen
enkele is achtergebleven.
De vertegenwoordiger van het agentschap
Milli aan de Dardanellen bericht, dat de
Turksche troepen den \iiand volkomen ver
dreven hebben van Sedd ul Bahr. Het
schiereiland Gnllipoli is nu van den vijand
gezuiverd.
Ij o ii (1 e ii9 Jnu. (IC.). Officieel
bericht. Gailipol! is geheel ontruimd.
Londen, 9 Jan. (R.) Generaal Monro
rapporteert, dat de geheeie ontruiming van
het schiereiland Gallipcii met succes ten
uitvoer is gebracht. Al ie kanonnen en hou
witsers zijn weggevoerd, met uitzondering
van 17 versleten stukken geschut, die men
opgeblazen heeft vóór het vertrek der troe
pen. De verliezen bedragen één Engelsche
soldaat. De Franschen. leden geene ver
liezen.
Konstantinopel, 9 Jan. (W. B.)
Het agentschap Milli meldtAan de Darda
nellen hebben wij met Gods hulp den vijand
nu ook van Sed-ul-Bahr verdreven. Wij heb
ben nog geene bijzonderheden ontvangen
over den slag, die sedert drie dagen voor
bereid was en gisterennamiddag door onzen
aanval begonnen was. Wij weten slechts,
dat alle vóór den strijd bij Sed-ul-Bahr en
Tekke-Bunrun aangelegde loopgraven door
ons bezet werden. De buitengewoon groote
oorlogsbuit kon nog niet geteld worden. De
verliezen van den vijand moeten zeer groot
zijn.
Een van onze vliegers heeft een vijande
lijken tweedekker van het Farman-systeem
aangevallen. Hij bracht hem naar den grond.
Het vliegtuig viel in vlammen gehuld bij
Sed-ul-Bahr neer.
De vijand, die aan dit front sedert bijna
een jaar alle middelen aanwendde, om ons
in het hart te treffen, leed als eenig resultaat
groote verliezen aan menschen en aan ma
terieel en werd tot de vlucht gedwongen.
Hij heeft alle hoop moeten opgeven, dank zij
de dapperheid van ons leger, dat vertrou
wend op zijn recht, eèn moed en volharding
toonde, die waard zijn in de geschiedenis te
worden geboekstaafd.
Wij prijzen degenen, die in de vervulling
van hun plicht den dood hebben gevonden.
Sofia, 8 Jan. (W. B.) De pas bekend
gemaakte Turksch-Bulgaarsche overeen-
over de nieuwe grensregeling bevat opmer
kelijke bepalingen over het recht van de
Turksche regeering om het afgestane
spoorwegstuk KuleliBurgasAdrianope!
gedurende vijf jaren in volle vrijheid te ge
bruiken. Volgens die bepalingen kan de
Turksche regeering op dat stuk in vredes-
tend en oorlogstijd rekruten, troepen, wape
nen, munitie, levensmiddelen enz. geduren
de de eerstvolgende vijf jaren in volle vrij
heid, zonder beperking of controle van de
Bulgaarsche regeering vervoeren.
Petersburg, 9 Jan. (Tel.-agent
schap). Communiqué van den grooten gene-
ralen stof.
In de kuststreek openden de Turken den
7en een levendig geweervuur; zij trachtten
onder bescherming van den mist over te
gaan op den rechteroever van de Arkhave,
maar werden teruggeslagen.
In Perzie sloegen wij, ten zuiden van het
Oermiameer in de streek van de Djighat-
rivier, Turksche troepen terug. De vijand,
die het offensief had genomen tegen do stad
Assadbadan, ten westen van Hamadan,
vluchte naar Kenchaves; hij verloor 40 doo-
den en liet talrijke gewonden op het terrein.
Konstantinopel, 9 Jan. (W. B.)
Volgens uit Turksche bron ontvangen par
ticuliere berichten hebbeiT de Russische
strijdkrachten, die den 29en December bij
Sauds Boelak verslagen waren, gepoogd, zich
naar Oermia terug te trekken. Zij werden
door Turksche en Perzische ruiters vervolgd
en moesten in de richting van Miandoab te
rugwijken, waarbij ze 400 dooden, waar
onder 4 officieren, een aantal gevangenen
en oorlogsmaterieel verloren. De Turksche
en Perzische ruiterij is tot in de buurt van
Miandoab gevorderd.
Konstantinopel, 9 Jan. (W. B.)
Communiqué van het hoofdkwartier.
Aan het Irakfront deed de op eene divisie
geschatte vijand, die zich in Alle-
garbi bevond, een aanval met het doel Kut
el Amara te hulp te komen, den 6en en 7en
Januari onder bescherming van vier oor
logsschepen op onze stellingen bij Sjeik
Said. De zeer hevige aanval werd door een
tegenaanval van onze troepLn, die eenige
gevangenen maakten, geheel afgeslagen. De
verliezen van den vijand worden op 5000
man geschat. Vooral een vijandelijk caval-
lerie regiment leed zeer zware verliezer
Petersburg, 9 Jan. (Tel.-agentschap).
In de Zwarte zee boorden onze torpedoboo
ten een groot stoomschip in den grond, ko
mende van den Bosporus om steenkolen te
laden. Zij hadden daarna een gevecht met
den kruiser Goeben. Onze door de vijande-.
lijke kruiser vervolgde torpedobooten gingen
terug onder bescherming van een linieschip,
dat zich in de buurt bevond. Er volgde en
kort gevecht op langen afstand, waarna .iei
Goeben, partij trekkende van hare gruoto!
vaartsnelheide snel verdween naar den Bos*
porus. Wij hadden geene verliezen en geentf
averij.
Londen, 9 Jan. (R.) Officieel bericht
Het slagschip King Edward VII is op een
mijn gestooten en moest wegens de zware
zee verlaten worden. De bemanning is er in
haar geheel afgekomen. Er zijn geene men-
schenlevens verloren gegaan; slechts twee
man liepen lichte kwetsuren op.
(De King Edward VII was een slagsc hip
van 16.000 ton, gebouwd in 1905 en be
wapend met 4 kanonnen van 30.5 c.M., 4
van 23.4, 10 van 13 c.M., 12 van 7.6 en 12
van 4.7 c.M. en met vier torpedolancecrbui-
zen. De bemanning teldee 780 koppen)
Londen, 8 Jan. (R.) Bericht vun Lloyds.
Het Noorweegsche stoomschip Boulctir is
in den grond geboord. Vijftien man vnn de
equipage zijn aan land gebracht.
Londen, 9 Jan. (R.) Bericht van
Lloyds.
Het Noorweegsche stoomschip Bonhcur,
dat eerst als gezonken werd gemeld, zit op
het strand.
Washington, 8 J an. (R.) De Duit»
sche nota betreffende het in den groncl bo
ren van de William P. Frye houdt de belofte
in, dat aan de niet-strijdenden zal worden
verzekerd, dat zij in veiligheid zullen worden
gebracht, wanneer een prijsschip in den
grond moet worden geboord. Zij zullen nief
worden gedwongen in de reddingsbooten to
gaan, behalve wanneer de toestand van da
zee en de nabijheid van de kust dc volstrek
te zekerheid biedt, dat zij de naastbijzijndo
haven zullen bereiken.
Duitschland weigert gecommitteerden naar
Amerika te zenden, maar geeft in overwe
ging de verdere kwestiën schriftelijk te be
handelen en stelt voor het geschil over de
uitlegging van het Pruisisch-Amerikaansche
verdrag te onderwerpen aan een bijzonder
scheidsgerechtshof van vijf leden, dot zal bij«
eenkomen te 'sGrovenhoge op den 15en
Juni 1916.
Washington, 9 Jan. (R.) De Amen-
kaansche regeeringskringen schijnen te voe-»
len, dat Duitschland door de toezeggingen
van Bernstorff feitelijk alles heeft aangeno
men wat door Amerika werd verlangd, voor
zooveel de operatiën van de duikbooten
aangaat. In de diplomatieke kringen wordt
de meening uitgedrukt, dat Duitschland
slechts zoekende is naar eene keuze van
woorden, niet al te bitter voor den Duit-»
schen trots, om tegemoet te komen aan hef
verlangen, dat het de Lusitania- en de andere
duikboot-gruwelen, waaraan het zich gedu
rende achttien maanden heeft schuldig ge
maakt, zal desavoueeren.
Washington, 8 Jan. (R.) De Oosten*
rijksche zaakgelastigde Zwiedinek heeft offi-
cieus onder de aandacht van staatsecretaris
Lansing gebracht, dat het Italiaansche oor-»
logsschip Giuseppe Verdi twee kanonnen
aan boord heeft.
Wij bedriegen en vleien de geheeie we
reld maar ons zelve het meest.
ROMAN VAN ANNA WAHLENBERG.
Geautoriseerde vertaling door
B. NORTAKKER.
11
Birger stond weer op hel punt zich op hem
te •werpen, maar aarzelde opnieuw.
Dc ander had de deur gepasseerd, nu keer
de hij zich om en liep terug. En weer keek
hij naar binnen, mét cle wilde oogen wild
opengesperd onder de opgetrokken wenkbrau
wen. Alsof er een onzichtbare muur opge
trokken was lusschon hem on de twee vrou
wen daarbinnen, overschreed hij ook nu den
drempel niet. maar vervolgde zijn wandeling
heen en terug.
De onzichtbare getuige stond op zijn post.
half beschaamd over zijn spionneeren, maar
zijn post verlaten durfde hii niet. Elk oogen-
blik kon er immers een ongeluk gebeuren. En
nog steeds werd het gesprek in de aangren
zende kamer eieci kalm als tevoren voortge
zet. voornamelijk door dc heldere altstem
van Karin Prwell.
De zwakke stem van de oude mevrouw
werd slechts uu en dan vernomen, in enkele
.eenlettergrepige woorden, zoo zacht uitge
sproken, dat ze klonken als angstig gefluis
ter.
Het werk van het verbinden scheen te vor
deren.
De verpleegster vroeg hoe hel verband zat.
en of de patient den pa.ntoffei wilde aanheb
ben of niet. Toen klonk de dank vnn de oude
dame, en kort daarna verscheen mevrouw
Orwell opnieuw in de deur, die ze evenwel
achter zich sloot om haar schoonmoeder rust
le geven.
„Nu moot je me zegen, wrat ie wilde. Hen
drik." zei ze. toen ze tegenover haar man
stond, met vasten blik en in een ongedwongen
houding.
Orwell keek haar somber aan en mompel
de iets onverslaanbaars. De ontembare wil
demansbui kampte nog in hem. maar steeds
zwakker. En geheel onverwachts zonk hii op
een stoel neer met de handen voor hel gelaat.
..Miin hoofd," zei hij, „het brandt zoo."
Zijn vrouw trad op hem toe en bleef bij
hem staan.
„Mijn handen zijn koel," zei ze.
En de groote hand liet zich gewillig van
het voorhoofd wegschuiven. Zijn hoofd rustte
in dc smalle, koele handen, overwinnaars
zonder geweld.
Maar liet moede hoofd kon zich niet op
houden. Het zonk op zijde en naar beneden,
lot het tegen de knie vein zijn vrouw rustte.
Slap. weerstajidsloos, hulpzoekend lag het
in haar japon, een paar bevende zuchten gin
gen over de blauwroodc lippen, fluisterende
woorden weerklonken van de lippen der
vrouw.
„Zoo. nu wordt het wel beter, wel beter"....
Birger behoefde niet meer tc zien. Hij ging
denzelfden weg terug als hii gekomen was.
Den dag daarop gaf Karin Orvvcll liaar
lessen op school zoouls gewoonlijk. Aan het
einde daarvan, toen ze nog gebogen stond
over de teekening van een der leerlingen, liep
Birger Enefeldl toevallig door de klasse. Het
zelfde gevoel van schaamte, dat zich van hem
had meester gemaakt, toen hij ongezien In
haar woning stond tc spionneeren. kwam
weer over hem. Wist zij wat liii gedaan had?
Ilad ze liel gehooid van haar dienstmeisje?
En was ze ook hoos over dit indringen in
haar privaat leven?
Hij hoopte flauw, dat hii langs haar zou
kunnen gaan, zonder dat zij op hem lette.
Maar toen hii vlak bij den katheder kwam.
waar zij stcmd, keek zij op, en de uitdruk
king op haar gezicht was zeer ongelijk aan
de officieele vriendelijkheid van haar ge
wone begroetingen. I Was die van een vriend,
die een vriend ontmoette.
Ze liet de teekening los, en liep een paar
slappen met hem mee.
„II; kon u gisteren niet bedanken." zei ze.
..Mij bedanken", herhaalde hij. „Dal is ook
heelcmaal niet noodig."
„Maar indien het noodig was geweest, dan
zou u klaar hebben gestaan, dat weet ik."
Toen hij haar ve.rnasl had in het zomer
huisje, had ze getracht de misère van haar
leven voor hem te verbergen. Nu trachtte
ze dat niet langer. Ze vroeg hem niet eens
liet geheim le houden. Zij vertrouwde op hem
als op een vriond.
VIII.
Op zijn schrijftafel lag een respectabele sta
nd blauwe schriften. Een er van lag openge
slagen voor hem. De pen hield hij in de hand
die op hef gelinieerd papier rustte, dat vol
geschreven was met een groot, onontwikkeld
kinderschrift Maar zijn hand verroerde zich
niet. en zijn open oogen. die de kap van de
studeerlamp fixeerden, zagen deze niet. Hij
was ver weg. Ln een land aan den anderen
kant van den grooten Oceaan, in de maag
delijke heerlijkheid van de wilde wouden, in
dc wonderlijke plantenwereld van het tro
pische Zuid-Amerika. Ontelbare keeren had
hij zich daar gedroomd, doch nooit was hii
er zoo in verdiept geweest als nu. Het was
hem of hij daar liep, en zocht naar bijzondere
soorten planten die de theorieën die hij op
gesteld had, "zouden versterken of hem zou
den voeren tot nieuwe conclusies, waar hij te
voren slechts gewaagd had gissingen te ma
ken.
„Waar denk jc aan?"
De vraag kwam van Blenda, die eerst aan
geklopt had, toen binnengegluurd. en nu
reeds een halve minuut op don drempel naar
hem stond te kijken, terwijl hii haar zag noch
hoorde.
De verrassing was wel plotseling. Iiij
schrikte op en keek liaar ernstig aan. Toen
trok hij het schrift dichterbij en las den laat-
slen regel.
Aan niets bepaalds" antwoordde hij werk
tuiglijk. terwijl hij een streep zette.
„O ja, aan iets heel bizonders. Je zag or
zoo verrukt uit."
Hij glimlachte, en toen zii nu bii de taieJ
kwam en haar sommen op den hoek legde
wierp hij het schrift dicht en schoof het weg.
„Nu ja. ik stem dat toe Hel was werkelijk
«cis Lizonders" zei hij. Dc trof eist'Te ;-«-n
paar kennissen, naluurvorschers ze waren
bezig toebereidselen te maken voor een ex
peditie naar Zuid-Amerika in den volgenden
herfst. Ze wilden mij mee hebben."
„En jij denkt er over? Jc wilt
Met een gespannen uitdrukking op haa*
gezicht boog zii zich over de tafel.
,,'t Doet er niet toe wat ik wil." zei hii bit
ter. „Vader wil nlel."
Maar hij kan tooli niet over allss omtrcuft
;ou hc-slisatn? Je hebt toch zelf ook wat la
zeggen?"
Daar was het vonnis. Hij had een gevoel
alsof zij hem recht in de ziel keek en hem
verachtte. Zij had zijn lafheid ontdekt, zijnf
onmanlijkheid om de banden niet te kunnen
doorsnijden, waarmee andereu hem vast
hielden. Zij had zijn schande gezien, dat hi|
geen vrij inensoh was, doch een slaaf, die ziel?
door de omstandigheden liet hinden, doof
de wenschen en den wil van anderen.
Hij bloosde als een schuldige, maar kon
niet nalaten zich te verdedigen.
„Vader heeft me inijn opvoeding gegeven,*
zei hij. „Als lui dal niet had gedaan, dan zon
ik nu een daglooner zijn zoudcr de mogelijk-»
heid om intellectueel werk als mijn vak t«
kunnen kiezen. Hii heeft dus een zeker recW
om invloed uit tc oefenen."
Blenda. als oltild slagvaardig, hief Jiaai
energieke kin op.
II" ,/J
