N* 167 14-' Jaargang, „DE E EM LAN DER". Donderdag 13 Januari 1916. BUITENLAND. FEUILLETON. L «gevers: VALKHOFF 6 Co. Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT I. Dore Tijden. Politiek Overzicht. DE STERKSTE. Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. ABONNEMENTSPRIJS: 8 maanden voor Amersfoort f I.OO» Idem franco per post1.50. Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) - 0.10. Afzonderlijke nummers 0.0*5» Wekelijks bijvoegsel „de Hoïlandsche Huisvrouw" (onder redactie van Thérèee van Horen) per 8 mnd. 50 ets. Wekelgkfoh bijvoegsel vHah we metT per 8 mnd. 40 cis. intercomm. Telefoon: ummer Có. PRL/S DER ADVERTENTIËN: Van 1—5 regels.a a* It f 0.50. Elko regel meer0.1C- Dienstaanbiedingen 25 cents bij voeruitbetaling. Grooto lottere naar plaatsruimte Veor handel en bedrijf bestaan zoor vmrdeellge bepalingoa tot het herhaald advertoeron in dit Blad, bij abonnement. Eono circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt u pi aanvraag toegezonden. Kennisgevingen. LANDSTORM. OPKOMST LM WERKELLJKEN DIENST DER JAARKLASSE 1912. (Eerste gedeelte). De Burgemeester van Amersfoort brengt ter openbare kennis, dat de in de registers van den Landstorm ingeschreven personen der jaarklasse 1012, wier geslachtsnamen aanvangen met een der letters van A tot en met J, bij dezen worden opgeroepen om op Woensdag, den 2en Febru ari a. s., des voormiddags te 10 uur aanwezig te zijn te Amersfoort in de Cantine der Infante- rie-kazerne aan den Leu9derwegf ten elndo bij het leger in werkelijken dienst tG worden ge steld. Ook de vrijwilligers van den Landstorm der aangeduide faarklasse, behoorende tot land- stormafdeelingen, voor zoover deze vrijwilligers zonder de aangegane verbintenis landstorm- plichtig zouden zifn, zijn in deze oüroeoing be grepen de door hen aangegane vrijwillige ver bintenis zal vóór den vastgesteld en datum v«n opkomst zijn verbroken. Aan eiken lcndstormolichtige, die ingevolge de bovenstaande oproeping in werkeliikerv dienst moet komen, zal, voor zoover d:ens adres ter gemeente-secretarie bekend is, nader een brief van oproeping worden bezorgd, uitgereikt of toegezonden. Amersfoort, 12 Januari 1916. Do Buvcremeester voornoemd, VAN RANDWIJCK. Burgemeester en Wethouders van Amers foort n Gelezen het verzoek van D. Prins Jrv ingeko men 2o November 1915, om vergunning tot het uitbreiden van eene bakkerij door bijplaatsing van een cleclro-motor van 14 P- K. voor het drij ven van een kneedmachine, in het perceel, al hier gelegen aan den Hof No. 26, kadastraal bekend Sectie E, No. 555; Besluiten^ de beslissing op voormeld verzoek te verda gen op grond dal het ingestelde onderzoek nog niet is volbracht. Amersfoort, 7 Januari 1916. Burgemeester en Wethouders voornoemd. De Secretaris, De Burgemeester, R. VEENSTRA. VAN RANDWIJCK. Naar aanleiding van ons voorstufcje- van gisteravond schrijft ons een lezer: Statistiek, c'est l'art de grouper les chif- fres. Op de cijfers van het Centraal Bureau waarop uw artikel van heden doelt, zou ik wel eenige aanmerkingen kunnen maken. De stijging van sommige artikelen leek nie zoo abnormaal, dat ik het huishoudboek je December 1013 en '15 eens vergeleek voor de volgende artikelen 1013. 1015. 1. Witte suiker 24 ct. 27!, ct. 2. Stroop 16 ct. 16 ct. 3. Rijst 13 ct. 16 ct. 4. Zout 4 ct. 4 cf. 5. Vermecelli 23 ct 30 ct. 6. Sunlicht zeep. 25 ct. 28 ct. Stijging was dus 1. 14 statistiek zegt 22 2. nihil 36 3. 23 „2 *5 4. nihil 12 <A 5. 30 71 6. 12 28 Nu is rijst geen bewijs, daar de quaiiteit zeer kan verschilllen, al bemerkt men het soms niet. Het artikel zeep klopt bij mij m=t de statistiek. Mijn onderzoek kan ik'niet ver der uitstrekken bij gebrek aan genoegzame gegevens. Maar de cijfers van het Bureau lijken me wel aanvechtbaar. Mogelijk kunnen Amersfoortsche deskun digen betere gegevens verschaffen. Na het Dardanellen- avoniuur. Een bericht, dat Sir Charles Monro, de bevelhebber van de strijdmacht der gealli eerden die aan de Dardanellen verzameld is geweest, gezonden heeft over de laatste da gen, die aan de ontruiming van Sedd ui Bahr voorafgingen, maakt melding van een hevi- gen aanval met kanonnen en geweren en eindigende in een stormloop met de bajonet, die den 7en Januari door de Turken is ge daan op de Britsche liniën. Er wordt gezegd, dat die aanval bloedig is afgeslagen, en dat de verliezen hebben bedragen 5 officieren en 130 man aan dooden en gewonden. Dit bericht doet de vraag rijzen: Hoe is hiermee de mededeeiing te rijmen, dat bij de ont ruiming van Sedd ul Bahr slechts hét verlies van één gewonde is geleden? De ontruiming was, zoo hebben wij uit de dépêche van den opperbevelhebber vemoi&en, geheel afge'.oo- pen den Oen Januari om vier uur 's morgens. Nu is de vraag: wat wordt onder de ontrui ming verstaan? Als men er iets meer onder begrijpt dan alleen de opneming van de manschappen aan boord van de schepen, dan Is het wel waarschijnlijk, dat de eerste opgave, die als verliescijfer noemde één ge wonde, zal moeten worden herzien. Er is meer wat voor herziening vatbaar is. Als men den uitbundigen lof leest, die wordt gebracht aan het beleid, dat bij de uitvoe ring van de ontruiming heeft voorgezeten, dan krijgt men den indruk, dat er naar wordt gestreefd de overtuiging te vestigen, dat het verlaten van den heeten grond van Gallipoli eigenlijk eene overwinning is geweest. Maar daarmee loopt men gevaar het tegendeel te bewerken van 't geen wordt beoogd. Het zal moeielijk gaan de wereld te overreden, dat het een bewijs van buitengewoon beleid is, wanneer men eerst de verovering van Kon- stantinopel en de vernietiging van het Turk- sche rijk heeft verkondigd als het doel van eene onderneming, waarvoor eene reusach tige land- en zeestrijdmacht is uitgezonden, en ten slotte met eene haast, die veel gelijkt op eene vlucht, den uitersten punt van het schiereiland ontruimt, zonder dat ook maar het geringste is bereikt van 't geen men zich had voorgesteld. De Daily News is eerlijk genoeg om te erkennen, dat de schitterende wijze waarop de eindoperatiën in Gallipoii zijn volbracht, niet het feit kan verbloemen, dat dit het einde is van eene groote onderneming. Toen de geallieerden de taak aanvatten om den ingang van de Dardanellen te forceeren, hadden zij voor oogen, dat het slagen van doze tegen het hart van Turkije gerichte on derneming eene groote politieke uitwerking zou hebben in de Balkonlanden. Zij hadden ook voor oogen, dat het openen van den weg naar de Zwarte zee Rusland in staat zou stellen den overvloed van zijne graanvoor raden naar het westen te zenden en de mo gelijkheid zou openen de Russische legers langs den directen weg van nieuwe wape nen te voorzien. Dit alles behoort nu tot de onbereikbare idealen en de geallieerden zijn tiians genoodzaakt zich de vraag voor te leg gen, op welke basis nu verder de strijd zal moeten worden gevoerd. In verband hier mee verdient de aandacht eene stem, die zich in de vorige maand reeds heeft laten hooren, maar die thans, nu het Dardanellen- avontuur is prijsgegeven, zeker in kracht zal winnen. De National Review heeft in haar nummer van December 1915 dringend ge waarschuwd voor een veldtocht in het oos ten; zij schrijft: „Het Is niet anders dan natuurlijk, dat de tribune-politiekers die hopeloos weinig heb ben gelezen van militaire geschiedenis en volslagen onkundig zijn van de hoofdwaar heden der oorlogvoering, zich inbeelden, ctat expeditie-legers even vlug kurmen wor den afgezonden, als zi| hunne redevoerin gen houden. Zij hebben divisiën zonder ein de naar Gallipoli „geworpen", zij zouden verdere divisiën in den B'lkan „werpen", zij zouden legerkorpsen naar Bagdad of Timbuktu „slingeren". Wanneer de pacifist van beroep zich op het oorlogspad begeeft, wordt hij een razende Roeland. Zijn ijver kent geene grenzen. Als de groote inspan ning, die men zich aan de Derdanellen heeft getroost, in nuttiger banen was geleid, zou de geheele oorlog anders zijn verloopen. Maar zelfs het genie van lord Kitchener is niet in staat, expeditielegers uit half of in "t geheel niet geoefende troepen onder on ervaren staven te imoroviseeren, wanneer zit daarbij nog in onbekende landen worden gezonden. Ook hij zou slechts eene cata strophe beleven. Daarom moet men krachtig tegen deze neven-veldtochten protesteeren. Deze oorlog kan slechts op één weg en al leen op dien weg gewonnen worden: na melijk door de Duitschers te verslaan. Wij kunnen de Turken slaan totdat zij zwart in het gezicht zijn, en zullen toch den oorlog verliezen, als wij niet ook de Duitschers verslaan. -Als wij de Duitschers verslaan, kunnen wii den oorlog tegen de Turken of iemand anders niet verliezen, want dearna zal alles aan de overmachtige zeemacht in den schoot vallen. Het is natuurlijk, dat de „Egyptische school" en de „Indische school" van onze militairen andere voorstel lingen hebben Maar wij kunnen ons niet veroorloven, onze strategie van den Nijl uit te laten dicteeren. Slechts aan de Theems kan do ware toestand in de juiste verhou ding gemeten worden." Dit werd gezegd vóór de ontruiming van de Dardanellen. De les, die daarin is ver vat, spreekt nadat deze ontruiming Is ge schied, nog des te luider. D« oorlog. B e r 1 ij n, 12 Jan. (W. B.) BerlcKf van het opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Ten noordoosten van Le Mesnil vielen de Fvanschen over eene breedte van om streeks 1000 Meters onze stelling aan. De aanval leed schipbreuk; de vijand trachtte inderhaast onder ons vuur zijne loopgraven weer te bereiken. Eene herhaling van den aanval werd door ons artillerievuur verhin derd In de zuidelijke omwalling van Rijssel vloog gistermorgen de in een kazemat ge borgen munitievoorraad van een pioniers park in de lucht. De belendende straten werden natuurlijk in zeer belangrijke mate daardoor geteisterd. Het reddingswerk was gisteravond zoover gevorderd, dat 70 doode en 40 zwaar gewonde burgers waren gebor gen. De bewoners van de stad meenen het ongeluk aan een Engelschen aanslag te moeten toeschrijven. De Roode kruis-vlaggen, die voor eenigen tijd uit de buurt van het spoorwegstation te Soissons waren verwijderd, werden gister, toen wij de spoorwegwerken opnieuw be schoten, weder geheschen. Par ij s12 Jan. (Havas). Namiddag- communiqué. Er is geene enkele gebeurtenis le vermel den in den loop van den nachtjÉbehalve tus- schen de Argonne en de Maas, waar onze artillerie een troep vijandelijke werksoidalen in de streek Malancourt heeft uiteen ge jaagd. Ber 1 ij n, 12 Jan. (K. N.) Het Berl. Tageblatt ontleent aan bladen uit Genève, dat volgens aldaar uit Parijs ontvangen be richten, den 11 en Januari bij Chalons Sur Maine een spannend luchtgevecht heeft plaats gehad. Een Fransch luchteskader was in strijd gewikkeld met vijf Duilsche vlieg tuigen, toen plotseling een lichte Duitsche tweedekker van groote snelheid een Fransch vliegtuig van terzijde aanviel. De bestuurder Landron werd gedood. Het vliegtuig stortte naar beneden. De waarnemer, kapitein Cour- tois, kwam ook om. P a r ij s, 1 2 J a n. (R.) Namiddagcommuni qué. Twee watervliegtuigen wierpen acht bom men neer op Duinkerken, die onbeduidende schade aanrichtten. De artillerie vernielde Duitsche loopgra ven en werken ten noorden van de Aisne en in Champagne. De Duitschers bliezen een mijn op bij hoogte 285 in de Argonne; in den grooten krater, die daardoor ontstond, werd den geheelen dag gestreden. De Fran* schen houden den zuidelijken hoek bezet. De Duitschers beproefden een aanval mei" stikgas tusschen de Argonne en de Maas. Een Fransch courtine-vuur belette den vij. and uit zijne loopgraven te komen. Fransch) artillerievuur teisterde de Duitsche slullin, gen op de Maashoogten en in de Vogeczeo. Londen, 12 Jan. (R.). Communiqué van het Britsche hooidkwortier. In den afgeloopen nacht deden wij een inval in vijandelijke loopgraven ten oosten van Armentières. Een machinegewet -em placement binnen hunne liniën werd opge blazen. De troep keerde daarna terug K onze loopgraven; zij bracht twee gevangeê nen mede. De artillerie was heden werkzaam it.tr* beide zijden in Vermelles, Wieltje en Pilken, Be r 1 ij n, 12 Jan. (W. B.) Bericht vaiï het opperste legerbestuur uit het pronto hoofdkwartier van heden voormiddag. Bij Tenenfeld, ten zuidwesten van llluxt, viel een Russische aanval met groot verlies voor onze stelling ineen. Ten noorden van Kosciuchnowka wierp een patrouille-com mando Russische voortroepen op de hoofd stelling terug. We enen, 12 Jan. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. Het slagveld aan de Bessnrnbische grens was ook gisteren weer het tooneel van ver bitterende gevechten. Kort na den middag begon de vijand onze stellingen met artil lerievuur te overstelpen. Drie uren later be- Iederen diep- aanvalscolonnes in onze maal achter elkaar en om 10 uur des avonds voor de zesde maal trachtten zijne vele ge lederen diepe aanvalscollonncs in onze liniën te breken, steeds te vergeefs. Onder steund door de voortreffelijk werkende ar tillerie, sloegen de dappere v erdedigers nlle aanvallen af. De terugtocht van de tegen standers ging soms over in eene ongeregel de vlucht. Zijne verliezen waren groot. Vooc een bataillon-sector logen 800 doode Russen. Het infanterie regiment no. 33 uit Noord» Moravie en de honved-regimenten 33 en 307 onderscheidden zich bijzonder. Verder waren hier en daar schermutselin gen in het noordoosten. Petersburg, 12 Jan. (Tel.-agent schap). Communiqué van den grooten gene» ralen staf. Een kleine Duitsche afdeeling trachtte tus schen Olay en Weik naar den rechter oever van de Misse over te steken, doch werd door het vuur onzer wachtposten uiteengejaagd Onze verkenners ondernamen bij het Kan» gern-meer, bij Tsjaoek en ten Oosten van Plankenes, verkenningstochten, waarbij zij op een numeriek sterkeren vijand stuitten, waarmede een gevecht van man tegen mart werd aangebonden, dat geheel in ons voor dele eindigde. Onze verkenners sneden ia de buurt van den spoorweg bij Poniewits twee rijen prikkeldraad door en dreven d« Duitschers met handgranaten uit hun loop graven. Geluk kan nooit iets blijvends zijn, omdat de menschen niet dat wat zij hebben doch slechts dat wat zij niet hebben, kunnen blij ven waardeeren. ROMAN VAN ANNA WAHLENBERG. Geautoriseerde vertaling door B. NORTAKKER. 14 „Nee Birger," zei ze vlug. „het was geen kindergril, noch de eerste, noch de tweede Veer. Ik heb van beiden gehouden en heb heide koeren geloofd, dat het de echte liefde was. Maar ze waren niet zooala ik gedacht had. Het was onmogelijk de illusie' vol te hou den." Zii zweeg, en ook hij zei geen woord. ..Zoo, nu weet ie, hoe ik ben", voegde zii «r aan toe. „Ik kan zeker moeiliik me zelf V?grijpen of anderen kennen. En daarom, zie leJa, Birger. ik ben baing voor me zelf. Ik wil je geen verdriet doen. Jou niet. Jij «oudt het misschien dieper voelen dan ande- •en „Goed. ik bcgriip het." En hii ging bii de tafel zitten en verborg rijn gezicht in de handen. Zij had hem afgewezen. En om haar wei gering zoo zacht en barmhartig mogelijk te ^ken had ze haar bekentenis afgelegd. Wat hii als liefde van haar kant had opgeval, was slechts vriendelijkheid en kameraadschap ge weest. En deze vergissing had hii slechts aan zich zelf te danken, omdat hii niet scherp ziende genoeg was geweest deze gevoelens te onderscheiden van een inniger en dieper liefde. 't Was krankzinnigheid geweest om zich zoo over te geven aan zijn verbeelding, als hij in den laatsten tijd had gedaan, zich daar in te verdiepen als in een nieuwe wereld. Te gelooven dat iemand liefde voor hem kon opvatten, voor hem, die tot nu toe door nle- man bemind was, die altijd buitengesloten was. die slechts zijn plaats vond in den hoek of achter den rug van een ander. Waanzin) Waanzin Hii zou 't liefct weggeloopcn ziin, zijn hoofd tegen den wand gestooten hebben tot het ha merde en hii aan zien zelf en zijn martelende gedachten kon ontsnappen. Een hand raakte zijn arm aan. kroop zachl- ies naar hoven, greep ziin pols om rijn ge zicht te bevrijden van de beschuttende han den. „Birger." De stem klonk zoo lief en zacht, dat ze ternauwernood verstaanbaar was. Maar hii gaf geen antwoord, en de handen lieten zich niet wegtrekken van het gezicht. „Birger, ik keb immers niet gezegd, dat ik niet van je houd." Nu daalden de handen en keek hij op. .Wat bedoelde ze, wat wilde zij „'t Is maar, zie ie. dat ik niet op me zelf durf vertrouwen, en ik wil er echt onomsloo- telijk zeker van zijn, dat ik van iou houd, en dat het nooit meer'een ander kan zijn. Ik wil wachten, zie ie." „Ja zeker," zei hij. „je ïnc^l wachten." „Trouwens, we hadden ens toch niet kun nen verloven vóór over anderhalf jaar, als ik de school afgeloopen heb. Oom Simon zou het toch niet eerder toestaan." „Nee. waarschijnlijk niet." Hii had zijn gelaat afgewend, en wist niet goed wat hij antwoordde. Hij dacht er aan. hoe practisch en verstandig ze was. En hii dacht aan zijn eigen zinneloosheid van zoo even. Neen, liun gevoelens liepen wel wüd uiteen. De hare hadden zeker nooit in de maat met de zijne geklopt. Al haar vriende lijkheid.'haar zachte stem. haar snreken over eerlijkheid en een wachttijd zeker slechts een poging-om op de beste en oemakkelijk- ste wiize van de zaak af te komen. Zii was bii de tafel gaan zitten, ver van 'hem af. en boog zich voorover. „Weet ie, Birger," begon ze. maar zweeg leen. En ook hij zei niets. „Weet ic, Birger, ik stond op 't punt om bot niet le zeggen, om oneerlijk te zijn en niets van de twee verlovingen te zeggen." „Stond je op het punt Plotseling keerde hij zich naai* haar toe. „Ja bijna." De vlugge blik, hel sehelmsch lachje zei meer dan woorden. Die zeiden hem dat zii werkelijk dichter bij hem stond dan hij iD de laatste oógenblikken gedacht had. ze fluis terden hem in 't oor. dat zc misschien op het oogonblik heel dicht bii hem was. En plotseling vlamde ziin liefde en verlangen weer hoog op. Ilii voelde zich niet langer afgewezen. Hij was een man die griipen kon hetgeen hii begeerde. En hii was er zeker van, dat als hij haar nu in zijn armen nam. al haar bedenkingen over het verleden en de toekomst uit haar hoofd gcwischt zouden ziin. Maar hij wachtte eon oogonblik. en daarin werd hii zich bewust van je en innerlijke stem, die hem tegenhield. Br was iets in hem veranderd door haar aarzeling en bekentenis. Nu die eenmaal tusschen hem geslaan had. zou die misschien nooit geheel verdwijnen Ten minste niet voor hem, ol niet heel spoe dig. .'I Is toch zeker het beste dat ie ie niet -bindt vóór ic volkomen zeker van jo zelf bent." zei hij. Blenda trok zich terug met iets straks in haar houding. Ze had half gevreesd, half gehoopt op een ander antwoord. De nieuwe Birger Enefeldt. die eenige oogenblikken geleden zich aan haar geopenbaard had, had haar door ziin storm- achligheid overrompeld en verschrikt, en toch kon zii zich niet losmaken van het ver langen hem opnieuw zoo te zien. Maar nu gebeurde dit niet. en dat was een misrekening en daarenboven een beleedigcn- de misrekening. Toen ze echter nadacht, moest ze blij ziin. dat hii de z~ zoo opvat te. Alles was zoo haastig voor haar geko men. Zoowel ter wille van hem als voor zich zelf had ze tijd noodig om haar hart te on derzoeken en zich niet gelijk ze vroeger ge- dam had, gedachlenioos over te geven aan haar licht ontvlambare gevoelens. Ze was blii dat ze eerlijk iegens hem was rewecst, en voelde groote achting voor zich zelf. I Was nu niet meer moocüg het gesprek voort te zetten. ..Dan zullen we maar wachten." zei ze. ter wijl ze opstond. .Ja," antwoordde hii wc zullen wachten". Vóór ze echter verdween, bleef ze nog even in dc deur staan. Een zwak lachje gleed ovef haar gezicht en de blik uit haar grauwbruino oogen scheen mociliik van hem te kunnen scheiden. Spraken zc van liefde of medelijden Ilii wist het niet. Gcruimen tijd nadat zii heengegaan \vu3w zat hii nog aan de tafel mei ziin hoofd ia de handen. Dc indrukken van zoo even wa« ren als een stormwind over licm heen ge-4 gaan, en hadden hem den adem benomen. Ze hadden ziin verstond cn gevoelens In een staat van hopelooze verwarring gebracht. Ili? wist niet meer of hii haar liefhad. Hii wist: niet of hij gebonden was of niet. X. Hel huls der familie Enefeldt was zich zcU niet meer. Sedert een paar dagen was er een wonderlijke duisternis over gevallen. En die duisternis kwam hoofdzakelijk door een gesloten deur, de deur van Birger's ka mer. Wel was die ook vroeger dikwijls ge sloten geweest, als hii rust bii zijn arbeid wilde hebben. Maar hij was uil cn in geloo- pen, dan moest hii naar de bibliotheek, dan had hii iets te zeggen aan het eene familie lid, dan weer aan een ander. En terwijl hiï deze kleine uitvluchten ondernam, liet hij dc deur van zijn kamer wijd openstaan, zoo dat men kon zien hie ziin studeerlamp haar licht wierp over de groote schrijftafel mei papier overladen en den ruimen leunstoel, die op zijde was geschoven, toen hii zoo iuisl 'daaruit was opgesprongen. Wordt vervolgd*

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1916 | | pagina 1