m DE E EM LAN DER". Dinsdag 25 lanuari 1916. BUITENLAND. FEUILLETON. DE STERKSTE. IT 177 Jaarrang. Uitgevers: VALKHOFF 6 Co. Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1. Kennisgeving. Het Telegraaf-schandaal. Hoofdredacteur! Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. ABONNEMENTSPRIJS: ftr S maandon root Amersfoort Idem franoo per poet Per week (met gratie Tertekering tegen ongelukken) JLfaonderlt(ke nummer» Wekelijks bijvoegsel .ie HoUandtche Euinrmuc" (onder redaotie ▼en Tbérèse ven Hoven) per S mild. 30 ct». Wekelijkich b(jvo.g»el „fbk nu mnT per 8 mnd. 40 CU. 1.00. i 1.30. o.io. o.os. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—5 regel»«.30. Elke regel meer0.10. Dienstaanbiedingen S3 cents b# vooruitbetaling. Grooto letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan teer voorxloehge bop.ilingen tot hot herhaald advorloeren in dit Blad, bij abonnement. Eene circulaire, bovattende de voorgaarden, wordt on aanvraag toegeiondon. HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort brengen ter openbare kennis, dat P. Lobel, koop man te Amersfoort, bij adres van 15 Januari 1916 bij Hare Majesteit de Koningin in beroep Is gekomen van hun besluit d.d. 31 December 1915, afgekondigd den 4. Januari 1916, waarbij hem voorwaardelijk vergunning werd verleend tot het oprichten van een drogerij van haze-, •konijne- en geitcvellen, in het perceel alhier ge- Jegen aan de Bolderstraat No. 12, kadastraal bekend Sectie E, No. 3147 en tot het oprichten van eene inrichting tot het bewaren en verwer- ken ven lompen in het perceel alhier gelegen aan de Bolderstraat No. 10, kadastraol bekend Sectie E, No. J148. Amersfoort, 20 Januari 1910. Burgemeester en Wethouders voornoemd. De Secretaris, De Burgemeester, ft. R. VEENSTRA VAN RANDWUCK. De Telegraaf zorgt wel voor sensatie. En ielkens is het wat nieuws, wat ongehoords. Maar nu ten laatste schijnt het blad toch zelf hel kind van de rekening te worden. •n journalistieke kringen, en ook wel daar buiten, was het reeds lang bekend, dat het aan de Telegraaf 'n bizarre toestand was. Vandaar dat de uitlatingen van zoovele hul- debetuigers bij de arrestatie van den zooge- naamden hoofdredacteur Schroder de meer ingewijden eigenaardig aandeden. Wij zeggen „zoogenaamde" hoofdredac teur en bedoelen daarmee geenszins onaan genaam te zijn aan den heer Schroder, doch willen slechts zeggen dat hij niet meer dan tn naam hoofdredacteur, inderdaad echter 'n figurant was, die door de eigenlijke leiders van het blad als journalist misschien gewaar deerd doch overigens als 'n quantité négli- geable behandeld werd. De rol welke hij ge dwongen werd aan te Telegraaf te vervullen, was verre van aangenaam en meermalen kwajn hij dan ook in verzet. Zoo erg liep het ten slotte, dat hij 2 Dec. zijn ontslag vroeg. Op het oogenblik echter dat het tot 'n cata strofe zou komen, kwam als 'n reddende engel de justitie tusschen beide met hare op zienbarende arrestatie van den heer Schro der. Deze en vele andere onthullingen van wat rich aan de Te'«0:aaf afspeelt, zijn thans openbaar geworden tengevolge van 'n con- flir* in eigen boezem. Naar aanleiding van het plotselinge ont slag van 'n aantal redacteuren met langen staat van dienst, heeft de Amsterdamsche Pers Zaterdagavond 'n buitengewone leden vergadering gehouden, waarvoor de agenda slechts vermeldde „Arbeidstoestanden aan de Telegraaf". En daar is 'n boekje opengedaan. Niet al leen over do arbeidstoestanden f Uit het uit voerige verslag dat in de pers gepubliceerd is, blijkt, waf trouwens reeds bij velen be rend is, dat de leiders van de Telegraaf 'n wonderlijke rol spelen in ons land. De eigenlijke leider van de onderneming is heer h.C. Holdert, broeder van den directeur P. W. J. Holdert. Hij is in waarheid de hoofdredacteur en doet artikelen opne men, waarvan de heer Schroder niets afweet. Over z'n verdere gedragingen is ter verga dering heel wat uitgelekt. Voorzoover zulks echter redactioneele aangelegenheden be treft, zal het meer de journalisten versteld doen staan dan het publiek interesseeren. Ernstiger echter is wat meegedeeld werd omtrent het zoogenaamde anti-smokkelbu- reau van dien heer Holdert. Daaraan waren verbonden personen, over wie zeer ongun stige dingen verteld werden. Zoo werden na men genoemd van een Engelschman, van een gewezen spion in Duitschen dienst, van een Belgischen avonturier en eenige Hol landers van minder allooi. Sommigen dezer speurders gaven zich dikwijls ten onrechte uit voor inspecteurs van de N. O. T. Met voorbeelden werd aangetoond, dat zij het ook tot hun taak rekenden smokkelarij en andere ongerechtigheden uit te lokken. Ze ontzagen zich zelfs niet met vervalschte documenten te werken, om toch maar resultaten te kun nen leveren. -Hel pleit voor den heer Schröder dat hij, toen hem verzocht werd om te komen naar den zetel van dit „anti-smokkelbureau' (ten huize van den heer Holdert) om daar aan de berichten een scherperen en meer journa- Üf 1 en vorm te geven, zulks weigerde. (Ook andere leden der redactie hebben zich niet met deze gevaarlijke bendè willen inlaten). De rapporten werden toen builen weten van den hoofdredacteur Schroder in de Telegraaf opgenomen. En dit werd de aanleiding tot de ontslagaanvrage van den heer Schroder. En hieraan weer had deze te danken dat hij den 2ion December uit z'n voorloopige hechte nis ontslagen werd, daar bleek dat hij niet meer de verantwoorlijke hoofdredacteur was. Het materiaal door bovengenoemde speur ders verzameld, werd ook opgezonden naar de Fransche en Engelsche legatie te 's Gra- venhage. Zietdaar eenige van de hoogst onsmake lijke onthullingen. Onsmakelijk, maar bo venal ernstig. Want het is nu duidelijk dat de Telegraaf het orgaan was, dat althans in zeer nauwe connectie stond met een spion- nenbureau van zeer verdacht allooi. Dat de heer Schroder /rij uitgaat, staat wel vast. Hij is het werd destijds reeds door de N. R. (_rt. voorspeld minder het slachtoffer ge weest van de justitie dan wel van de redactie der Telegraaf. Maar de rol, welke de heer Holdert speelt, schijnt minder fraai te zijn. In alle geval is aan het prestige van de Telegraaf door het bekend worden van al deze Riten, de genadeslag toegebracht. Hoog was dit prestige in breede, breede kringen al lang niet meer. Maar er waren toch altijd nog oningewijden die zwoeren bij dit blad. Men herleze slechts de sympathie-betuigin gen bij de arrestatie van den heer Schroder *-r r c^er. nu wel opengaan. De „adelaar" ligt geveld! De oorlog. Berlijn, 24 Jan. (W. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Er was eene ijverige artillerie- en lie- gersarbeid aan beide zijden. Een vijandelijk eskader wierp bommen op Metz. Een bom viel op het bisschoppelijke paleis, een an dere in den tuin van een lazaret. Twee bur gers werden gedood, acht gewond. Een vliegtuig van het eskader werd in een lucht- strijd neergeschoten. De bemanning werd gevangen genomen. Onze vliegtuigen bcwierpen stations en militaire inrichtingen achter het vijandelijke front met bommen; zij behielden daarbij de overhand in eene reeks luchtgevechten. P a r ij s, 2 4 J a n. (Havas). Namiddag communiqué. Er was slechts zwakke ariilleriearbeid op he; geheele front. In Arte is werden granaten en torpedo's gewisseld op de barricades voor Ne uville, ten noordoosten von Roye en ten zuiV^-'-n var Soyecourt (zzuidelijk van de Somme). n Prapschen 1 nonneerden le vensmiddelkonvooien; Ae Duitschers wier pen tien projectielen op Nancy des morgens tusschen 7 en 8 uur. Avond-communiqué. De vijand voerde een allerhevigst bom bardement uit bij den mond van de Yser en in de streek van Nieuwpoort. 20.000 grana ten werden door de Duitschers verschoten. De infanterie trachtte te voorschijn te ko men, maar ons 'courtinevuur belette haar de loopgraven te verlaten, op een paar afdee- lingen na, die door ons .vuur onmiddellijk uiteengejaagd werden. De artillerie was aan beide zijden zeer actief in de streelc van Boesinghe, het Sas en Steenstraete. Kleine vijandelijke troepen, die trachtten te het Sas over het kanaal te komen, werden door ons geweer- en moxim- vuur terug gedreven. In Artois, ten westen van den weg AtrechtLens, beproefde de vijand een nieuwen aanval, die onmiddellijk gestuit werd door granaat- en geweervuur. Een tweede aanval verder zuidwaarts mislukte eveneens. Onze batterijen ten noorden van Soissons vernielden Duitsche loopgraven op hoogte 129 ten oosten van de hoeve Go- dat. In het district Reims veroorzaakte onze artillerie, door vliegtuigen voorgelicht, ern stige schade aan eene Duitsche batterij. Londen, 2 4 Jan. (R.) Communiqué van generaal Douglais Haig. Wij bliezen in den nacht een mijn op bi i Saint-Eloi, waardoor vijandelijke loopgraven zwaar beschadigd werden. Een kleine pa trouille kwam bij Verloren hoek door de draadversperring van den vijand en vuurde van de borstwering in de dicht bezette loop graaf; zij trok zich daarna zonder verlies terug. In den omtrek van Loos was de weder- zijdsche artillerie actief. Wij brachten be langrijke schade toe aan de vijandelijke loopgraven ten noordoosten van Armentiè- res. Bij Pilken brachten wij vijandelijke Ioop- graofmortieren tot zwijgen. Berlijn, 24 Jan. (W. B.) Officieel be richt. In den namiddag van den 23en hebben twee van onze watervliegtuigen de lucht schiphallen te Hongham (ten westen var. Dover) mei bommen beworpen. Er werd vastgesteld, dat daardoor een groote brand is ontstaan. Londen, 24 Jan. (R.) Het persbureau bericht, dot een Duitsch vliegtuig om vier uur namiddags over Dover vloog. Alle af- weerkanonnen kwömen tegen dit vliegtuig in actie en het werd vervolgd door twee Biit- sche machines. B e r 1 i j n, 2 4 Jan. (\V. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Ten noorden van Dunaburg werd een Russische spoortrein door onze artillerie in brand geschoten. W e e n e n, 2 4 J a n. (W. B.) Officieel be richt van heden middag. Op het Russische oorlogstooneel is niets nieuws voorgekomen. Petersburg, 24 Jan. (Tel.-ogent- schap). Communiqué van den grooten gene- ralen staf. Bij Illuxt kanonneerde onze artillerie met succes Duitsche werktroepen, die werkten aan verschansingen. Aan de Midden Slrypa, in de streek van Boerkanow, verstrooide het vuur van onze artillerie de tegenpartij. In de streek van de Beneden Strypa was een artil lerieduel. In het gevecht om het bezit von de door de ontploffing van mijnhaarden ont stane trechters ten noorden van Czernowitz maakte de vijand gebruik n slikbommen. W e e n e n, 2 4 J a n. B.) Officieel be richt van heden middag. Pogingen van den vijand om naderbij te korr .n in den sector Lafraun en een nieu we aanval van eene Italiaonsche afdeeling aan de Rombonhelling werden afgewezen. Rome, 24 Jan. (R.) Officieel commu niqué. Op den linkeroever van de Adige (Etsch) opende de vijand een hevig machinegeweer vuur op onze stelling op de noordelijke hel ling van Zugnatorta. Hij deed echter geen aanval en veroorzaakte geene schade. De weikzaamheid van onze artillerie in het Plezzo-bekken en in den Tolmein-sector, die de vijand aanhoudend in onrust hield, noop te hem zijn versterkingsarbeid te staken. Gis terennamiddag opende de vijand een hevig vuur op de noordelijke hellingen van den Monte San Michele. Onze artillerie ant woordde en bracht de vijandelijke batterijen in minder dan een kwartier tot zwijgen. Berlijn, 24 Jan. (W. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Een vijandelijk vliegtuigeskader, dat van den Griekschen grond was opgestegen, wierp bommen op Monnstir. Verscheidene inwoners werden gedood of gewond. Weenen, 24 Jan. (W. B) Officieel bericht van heden middag. Gisteravond bezetten wij Skutari. Eenigo duizenden Servische soldaten ,dic het gar nizoen van de stad vormden, trokken zich naar het zuiden terug, zonder het op een strijd te laten aankomen. Voorts nikten onze troepen in den loop van gisteren binnen in Niksic, Dnnilovgrad en Podgoritza. De ontwapening van het land werd tot het huidige tijdstip zonder wrijvingen voltrokken. Op sommige punten wachtten de Montene- grijnsche afdeelingen het verschijnen van onze strijdkrachten niet eens af, maar legden de wapenen reeds vroeger neer om naar huis te kunnen gaan. Op andere plaatsen gaf ver reweg het grootste gedeelte van de ontwa penden de voorkeur aan de krijgsgevangen schap boven de gelegenheid, die gegeven werd om huiswaarts té gaan. De bevolking ontving onze troepen overal vriendelijk en niet zelden met plechtigheid. Buitensporig heden, zooals b.v. in Podgoritza zijn voorge komen, hielden op zoodro de eerste Oosten- rijksch-Hongaarsche troepenafdeeling ver scheen. Weenen, 25 Jan. (Corr.-bureau.) Hef bericht van onzen generalen staf van den 24en vermeldt, dat in Podgoritza buitenspo» righeden zijn voorgekomen, die met het ver» schijnen van de eerste O.-H. troepen ophiel den. Voor zooveel tot dusver bekend is ge worden, bestonden deze onlusten in eene bloedige botsing tusschen de Montenegrij- nen en de in de buurt van Podgoritza wonen de Albaneezen, die aan den hekenden Alba- neeschen aanvoerder Issa Boletinncs en zijn zoon het leven kostten. De oorzaak is nog niet opgehelderd. Verscheidene Montene- grijnsche ambtenaren kwamen de oprukken de O.-H. troepen tegemoet en verzochten den bevelvoerenden officier zijn intocht te bespoedigen, opdat ergere dingen zouden worden voorkomen. Bij ons binnenrukken in Podgoritza was het reeds rustig in de stad. Rome, 24 Jan. (R.) Telegrammen uit Athene berichten, dat de Oostenrijkers Sku- tnri hebben bezet. L y o n, 24 Jan. De koning van Monte negro is heden avond om vijf uur hier aan gekomen. Hij werd aan het station ontvangen door den prefect en andere autoriteiten en werd op zijn rit naar het hotel door het pu bliek toegejuicht. Daar werd hij bezocht door den minister van staat Denys Cochin, die hem welkom heette namens de regeering. Sofia, 23 Jan. (W. B.) In een gesprek met den vertegenwoordiger van de Utro deelde de minister van onderwijs Peschew mede, dat de Duitschers de Bulgoarsche re geering hebben uitgenoodigd, de steden en districten Prizren, Djekowö, Pristina, Kruze- watz, Kuprija, Pozarewatz en Prokuplje, die tot dusver door de Duitschers bezet waren, in bezit te nemen. Zij werden door de Bul- gaarsche bestuursorganen overgenomen. Men moet de oogen wijd openen voordat men trouwt, en ze half dicht doen als men getrouwd is. ROMAN VAN ANNA WAHLENRPT?0. Geautoriseerde vertaling dooi B. NORTAKKER. 22 riet was toch onbegrijpelijk, dat niemand jmtwoordde. Zelfs indien Karin Orwell opge houden was en nu in sohool was. haar man op zijn kantoor zat en het meisje uitgegaan, dan was toch <le oude mevrouw thuis. Haar been was nog niet ge-heel genezen, en ze kon niet uitgaan, maar ze kon in het huis wel wat rond hinken. En nadat er zoo lang ge beld was. moest ze toch pogen open te doen. Zijn onrust kwam weer terug en hij over legde, dat het het beste zou zijn een ondcr- coc-k in te stellen bij de burcu. om te hooren af ze ook een van de familieleden dezen tnorgen gezien hadden. Maar juist toen hij de stoep ai wilde dalen, meende hij iemand te ifcooren kreunen. Ademloos legde hij zijm oor op de buiten deur, het was geen vergissing. Opnieuw kwam bet gekreun binnen uit de woning. Het klonk ols het gejammer van een ziek mensrh, die niet ver verwijderd kon tijn. Hij sloeg op de deur, hij belde. Dit kreunend wezen moest loch tot zoo veel leven gewekt kunnen wor den. d&t de deur geopend werd. maar neen. het jammeren ging door, zonder dat er eenir ander teeken van leven was. Dat hield hii niet langer uit. Met den zakdoek om de hand gewikkeld, sloeg hij de ruit van de deur in zoodat de scherven rinkelend naar binnen vielen. Hij stak den arm door het glas, schoof den grendel weg en trad binnen. Maar de binnendeur stiet tegen een week voorwerp, en op hetzelfde oogenblik ontdekte hij dat dit voorwerp hel lichaam van een vrouw was dat op de mat lag. De stoot had intusschen eenige uitwerking gehad. De vrouw op den grond bewoog zid kermend en richtte zich op de ellebogen op Birger herkende het dienstmeisje. „Wat is er gebeurd vroeg hij haastig, terwijl hij trachtte haar op te richten. Zij staarde hem aan. nog niet volkome- tot het bewustzijn teruggekeerd, maar daarna vertrok haar gelaat van angst. „Hij slaat ons dood," kermde zij bevend, en beschermde haar gezicht mei de armen als voor een dreigend gevaar. „Hii slaat ons dood." „Waar zijn de anderen vroeg Birger. Maar zii gaf geen antwoord In elkaar ge kropen bleef ze op den grond zitten met de handen voor het gezicht, en herhaalde slechts in stijgende angst„Hij slaat ons dood, hij siaat ons dood." Birger snelde weg. door een leeg vertrek en nog een kamer. Zijn oor ving een dof ge vloek op en een angstig, krampachtig gejam mer. En op het volgende oogenblik keek hii in dc derde kamer. Afgebroken stukken van de meubels en van bet huisraad lagen ver spreid over den grond, en midden daar tus schen stond Orwell, ongearticuleerde, doife ver wens cliin gen uilstootend en starend naai de beide vrouwen, zijn moeder en zijn vrouw, die hij in een hoek voor zich inge sloten had. Dc oude vrouw klemde zich, neergehurkt vast aan de jonge, en het was uit haar keel dat dc angstige kreten geklonken hadden. Maar Karin Orwell stond fier rechtop, niet tegenstaande het bloed uit een wonde op haar voorhoofd langs wang en hals vloeide. Met haar lichaam beschermde ze har schoonmoeder. Den arm hield ze iets opge heven als om een aanval af te weren, en mei haar heldere, onversaagde oogen ontmoette zc den waanzinnigen blik van haar man. Bir ger had haar macht eens le voren gezien. Nu zou die zeker niet zooals toen den aanval kunnen bedwingen, dat zag men aan de ver woesting in de kamer, aan het bloed dat over haar gezicht vloeide. Het kwam er op aan niet te aarzelen, niet met de oogen te knip pen, de kracht van den blik niet te laten ver zwakken. Zooals de kat loert op de eerste beweging van den buiteemaaktcn rat om zich opnieuw op hem te werpen, zoo wachtte de krankzin nige op het oogenblik d-at habr onbewegelük- heid verbroken zou worden. En dat gebeurde. Haar oogen waren naar de deuropening gelrokken, waar Birger zich vertoonde. En op hetzelfde oogenblik stortte de krankzinnige zich op haar. Zijn handen grepen haar schouders, groeven zich in haar zachte hals. Maar toen werd bij zelf van achteren ge grepen en van ziin slachtoffer afgerukt. Bir ger was iuist op lijd gekomen. En toen begon de strijd tusschen de beide mannen. Hard en lang was die. Enefeldt was jonger, behendiger en veerkrachtiger. Zijn spieren waren krachtig en geoefend. Maar Orwell streed met de bovennatuurlijke kracht van een waanzinnige, zijn greep was als een schroef. Ziin armen slingerden zich drukkend en belemmerend om de ledematen van zijn te genstander. Zijn groot lichaam drukte mei een centenaarslast op dezen. Langzamerhand voelde Birger zijn krachten afnemen. Hii wankelde, herkreeg opnieuw het overwicht, maar wankelde weer. De flui tende ademhaling van den krankzinnige, ver mengd met diens gorgelende, waanzinnige kreten fiolen om zijn ooren. Zijn ledematen kraakten onder de verpletterenden greep. Zijn hals werd door gekromde vingers achterover gebogen. Hii yjjclde zich een onmacht nabij Moe lang hij het nog zou kunnen volhouden wist hij niet. Maar plotseling hooide men ru moer en stemmen van vele menschcn, de ver stikkende greep werd door helpende handen losgemaaktzijn borst bevrijd van den druk kenden last. hij was weer vrij. En nu was het Orwell, die overmand werd d.ppr de nieuw aangekomenen. Het dienstmeisje, dat ontwaakt was uit haar bezwijming, had om hulp geroepen. Van alle verdiepingen en van de straat kwamen de menschen, en ook de politie was al op de plaats. En binnen een paar minuten lag dc on gelukkige gebonden op den grond, nog steeds kreten van razernij en wraakgierigheid uit- stootend. Rondom hem jammerden de vrou wen van medelijden en schrik. De mannen beraadslaagden over hetgeen gedaan moest worden en iemand riep om een dokter. Men moest zoo snoedis mogelijk een dokter halen. Toen Enefeldt tot het volle bewustzijn was teruggekeerd, zag hij om zich heen naar Ka rin Orwell en haar schoonmoeder. De oude vrouw was niet te zienwaarschijnlijk had het dienstmeisje haar weggebracht. Maar Ka rin Orwell stond «laar nog even wit en onbe- wcudik ais te voren; ze had zelfs geen po ging gedaan het bloed van haar gezicht te wassclien. Misschien voelde ze het niet eens vloeien. Op de vragen van de omstanders antwoord de zo niet en haar blik was strak gericht op den man op den grond. „Kom", zei Birger, terwijl hii haar arm op den zijne legde. En zc gehoorzaamde willoos» Iiii voerde haar naar een andere kamer, waar hij haar op een sofa plaats liet nemen, cn kussens onder haar hoofd schoof. Zonder iets te zeggen, bleef ze liggen, strak voor zich uitstarend, terwijl hij haar hoofd bette, en den vochtigen zakdoek er op legde om dea «troom bloed te stelpen. Maar na een poos sloten haar oogen zich en zc viel in een slaap, die veel op bewusteloosheid geleek en telkens afgebroken werd zoodra hii dc hand van haar voorhoofd nam. Dan keek zc naar hem op met een smeekenden, hulpeloozen blik, die hem terughield. De voorwaarde, dat zij rust kreeg, scheen te zijn, dat hij bij hairr bleef zit" ten. •Por*f< vervolgd-

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1916 | | pagina 1