„DE E EM LAN DER". Zaterdag 29 Januari 1916. FEUILLETON. N° 181 Tweede Blad. 14** Jaargang. BINNENLAND. Berichten. DE STERKSTE. Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. Uitgevers: VALKHOFF Co. ABONNEMENTSPRIJS: ?.r S maanden voor Amersfoort 1 l.OO. Idem franco per post1»50. Per week (met gratia verzekering tegen ongelukken) O.in. Afzonderlijke nu mme ra 0.05. Wekelijks bijvoegsel „<U Hollandêcht Huisvrouw" (onder redactie van Thérèse van Hoven) per 8 mnd. 50 ets. fTekelijksoh bijvoegsel nu nuf per 8 mnd. 40 ets* Bureau: UTRECHTSCH ESTR AAT 1. Intercomm. Telefoonnummer 66. o. 10. PRIJS DER ADVERT ENTIËN: Van 1—B regels((.50. Elke regel rneor Dienstaanbiedingen 25 cents bjj vooruitbetaling Grooto lettors naar plaatsruimte» Voor handel en bédrjjt bestaau tem Vvordoelige béi>alln-,u tot het herhaald ndvorteeren in dit Blad, by atonnoment Eone circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt 01 aanvraag toegezonden. Staten-üeneraaL Melk tegen verminderde prijzen. De minister van Landbouw, Nijverheid en Handel deelt in een Nota mede, dat in verband Xiet het treffen van de noodige voorbereidende maatregelen, door geen der gemeentebesturen nog vóór het einde van het jaar 1915 met de verstrekking van melk tegen verminderden prijs een aanvang is gemaakt. Daar derhalve ten laste van het dienstjaar 1915 te dezer zake geen uitgaven zijn gedaan, heeft de min:ster het voornemen het noodige te doen, tot intrekking der suppletoire begrooting die op dat dienst- faar betrekking heeft. Naar aanleiding van de verdere opmerkingen waartoe het afdeelingsonderzoek aanleiding heeft gegeven, erkent de minister gaarne, dat het verleencn van riikssteun bij de levensmid delenvoorziening niet geheel zonder beden king Is. De Staat behoort ook naar zijn meening ten deze niet verder te gaan, d«m door de omstan digheden geboden wordt. Deze stelregel is ech ter door den minister bii de h^nnlïng van zijn standpunt inzake de melkvoorzienrng nauwkeu rig in het oog gehouden. Fr bestaat dan ook, .'•ncr het hem wil voorkomen, geen grond voor 'e door verscheidene leden uitgesproken mee ring, dat hij zich luerbif zon hebban laten lei- d n door de wenschen van de no'Meke groep »r> de Kamer, die naar bet i*>r.;cbt dezer leden, onder te letten op de fi«anc?eele gevolgen ?1ke staatshulp met zich hr^nirt, de mepning -n? wenschen fe vindon, dat de Staat verplicht en bereïd^ïs buln te verleenen. zoodra het den burgers moeil;:k v*»t uit eigen middelen Vn hun behoeften te voorzien. De vrees, dat het verjon op ven staatshulp ten gevolge kan hebben dat nrtg boocrere prij zen voor de rne^k wo"t»n nr,»sfe/-V dan reeds thans bet geval is, eebt de nvnis'er niet ge grond. De in overleg met de verscVUende dis trictscommissies voor de me^voorriening in de onderscheiden gemeenten cretroffen prijsrege ling toch is zooduvor, dat de veehouders voor hun melk het normale hedroor van andere win- 'ers ontvangen, vermeerderd met een bedrag /oor verhoogde productiekosten, hetwelk in de meeste distrieten 14 ets., in enkele 2 ets. per L. bedraagt. Hierdoor is hel u*tera~rd mtoresloten dat de veehouders groote wmsten maken. De opmerk in (ren. (v^menVf dn«r d#> leden, dlP Tl? hun meening te kennen gaven, dat het voor stel der reercerinor nM ver «•enoe'T «raat, geven den minister aanle:ding mMe te dee1 en, dat hü ^m de reeds gepnemde <rr*en vriiheid kon vinden aan den m®ntre<rel e«n zoodanige uitbreiding te geven, dat veer n»Vheheeftigen melk to en verminderden nri's zou worden be** ;r' 1 fptd ^nrJf echter door gemeente- b n. door welke ri;ks-|p«n> vrdt gevTaagd. de wensch te kennen gegeven, aan het begrip 'eken, in dien zin idtbreHing_ te geven, dat daaronder mede worden verctsan, zwakken en ouden van dagen, die naar het oordeel van den medicus melk nood'g h«?hk»pn. d**n bestaat daar tegen bii den minister geen bezwoer. De minister is van oordeel, det het beter is, te dezer plaatse niet in te gaan op het oordee', door sommige en een:ge andere loden in ver schillenden zin uitgesproken inzake de brief wisseling door hem gevoerd met het gemeente bestuur van Amsterdam, waar het verschil van meening tusschen hem en dat gemeentebestuur van geen belang is voor de beoordeeling van dit wetsontwerp. De Staatscourant van Zaterdag 29 Ja nuari bevat o.a. de volgende koninklijke be-* sluiten benoemd tot commies ter directie der re gistratie en domeinen te 's Gravenhage H. H. Visscher, thans surnumerair aldaar; te Maastricht G. J. van der Zwart, te Den Haag benoemd tot gouverneur der residentie de generaal-majoor van den grooten staf.H. Kemper, inspecteur van het militair onder wijs, thans aangewezen als plaatsvervangend gouverneur der residentievoor geval ont stentenis, ziekte of afwezigheid van den gou verneur tot waarneming van diens betrek king aangewezen de generaal-majoor J. van Delft, commandant der le divisie op verzoek eervol ontheven van het beheer over het post- en telegraafkantoor te Wilder- vank C. Brug en hij benoemd tot commies der posterijen en telegrafie 2e klasse. DeongesteldheidvanH. M. de Koningin. Naar wij.vernemen heeft de bof waaraan H. M. de Koningin lijdende is een zeer bevredigend verloop. Wij vernemen dat Hare Majesteit de Koningin bij den burgemeester van 's Gra venhage belangstellend heeft doen informee- ren naar de ramp die Scheveningen getrof fen heeft door het vergaan van Schevenin- ger loggers in den jongsten storm. H. M. de Koningin-Moeder heeft een aanzienlijke gift geschonken voor het op 3 Februari a.s. te geven jaarlijksche concert van het Residentie-orchest, ten bate van het ondersteuningsfonds van de leden van dit orchest Gisterenmiddag heeft de nieuwbenoemde gouverneur-generaal van Nederlandsch Indië Mr. graaf van Limburg Stirum den voorzitter der Tweede Kamer, Mr. Goeman Borgesius, ontvangen. Jhr. Mr. W. H. de Beaufort, be noemd tot secretaris van het Nederlandsche gezantschap te Stockholm en bestemd om op te treden als tijdelijk zaakgelastigde bij de Scandinavische Regeeringen, is in de Resi dentie uit zijn laatste standplaats, Parijs, aan gekomen. H r. M s. Noor d-B r a b a n t. Naar wij vernemen zal Hr. Ms. Noordbrabant waar schijnlijk in de maand April uit Nederland om de Kaap de Goede Hoop naar Indië ver trekken voor aflossing van personeel. Werkloosheidsverzekering Bij circulaire van 19 Januari 1916 heeft de minister van Financiën zich>in zake de werk loosheidsverzekering tot de gemeentebestu ren gewend in verband met eene eventueele beëindiging der noodregeling op 30 April 1916. Allereerst wordt daarin de aandacht ge vestigd op de omstandigheid, dat de noodre geling er in geslaagd is, te voorkomen dat de scherpe crisis, die in Augustus 1914 uitbrak, de werkloosheids-verzekering ontwrichtte, door de kassen uit te putten en het vertrou wen der arbeiders in dezen vorm van zorg voor de toekomst te verzwakken. Tijdens de crisis heeft de werkloosheids verzekering zich in drievoudigen zin ontwik keld. In de bestaande werkloozenkassen nam over het algemeen het aantal leden, soms zelfs zeer belangrijk, toe. Nieuwe cen trale (over het geheele land zich uitstrekken de) werkloozenkassen, werden opgericht in beroepen, waarin de verzekering tot nu toe geen of weinig voet had, terwijl ten slotte de ze verzekering zich zeer duidelijk uit den plaatselijken naar den landelijken vorm ont wikkelde. Het aantal verzekerde arbeiders, bii het begin der crisis ongeveer 70.000, wordt thans op pl.m. 120.000 geschat, en zal ver moedelijk tegen 1 Mei a.^. ongeveer 130.000 kunnen bedragen. Gewezen wordt voorts op de sterk vermeer derde belangstelling der gemeentelijke over heid in de werkloosheidsverzekering, tijdens de crisis tot uiting gekomen door de oprich ting van tijdelijke werkloozenfondsen, be doeld om de bestaande verzekering tegen on dergang te behoedert (thans 120 gemeenten met een gemeentelijk werkloozenfonds). Na deze inleiding wordt onmiddellijk de vraag gesteld, of voor de overheid op het ter rein een b 1 ij v e n d e taak is weggelegd, welke vraag bevestigend wordt beantwooH De minister wendt zich tot alle gemeente besturen, om met het Rijk b 1 ij v e n d samen te werken tot ondersteuning en aanmoedi ging der werkloosheidsverzekering. Naar de minister zich voorstelt, zal deze nieuwe re geling onmiddellijk aansluiten aan het einde der noodregeling (1 Mei 1916). De belang rijkste punten, waarin zij verschilt met den toestand, die op het gebied der werkloos heids-verzekering vóór het uitbreken der cri sis bestond, worden achtereenvolgens aan gevoerd. a. In plaats van eene bemoeiing der over heid met de werkloosheids-verzekering in slechts een dertigtal gemeenten, allen door de gemeentelijke overheid, zal treden eene bemoeiing op nationale basis, over het ge heel e land door gemeenten en Rijk te zamen. b. Het Rijk zal, indien de Staten-Gene- raal daartoe hunne medewerking verleenen, in den bijslag, dien de overheid verleent, woortaan de helft bijdragen. c. De contributie (premiën, bijdragen), door de verzekerde arbeiders te betalen aan de werkloozenkassen zullen zoodanig moe ten gesteld zijn, dat er gelegenheid is tot vol doende reserve-vorming voor de jaren met slechte bedrijfs-conjunctuur. d. De bijslag zal niet meer worden ver leend op de uitkeeringen der werkloozen kassen (gelijk tot het uitbreken der crisis het geval was), doch op de, door de verzekerde bijeengebrachte contribution, en wel in den regel tot een bedrag van 100 der bijeen gebrachte contributiën. e. De reglementen der werkloozenkassen zullen moeten zijn goedgekeurd, alvorens zij tot de nieuwe regeling kunnen worden toe gelaten ,en wel door den minister van Finan ciën, voor zoover betreft centrale werkloo zenkassen, door de besturen van gemeente lijke werkloozenfondsen, voor zoover plaat selijke werkloozenkassen aangaat. Ten slotte wordt gewezen op de invoering met 3 Januari 1916 der intercommunale ar beidsbemiddeling, die, naar de minister meent, de uitbreiding der verzekering en hare vestiging op soliden grondslag belangrijk zal kunnen bevorderen. Journalistiek. Met ingang voi\ 1 Februari a.s. is de heer W. Timmers te 's Gravenhage benoemd tot redacteur-ver slaggever van het te Rotterdam verschijnend Industrial Weekblad. Nederland en de oorlog* Kon. Nat. Steuncomité. De 73ste lijst van bij het Kon. Nat. Steuncomité 1914 ingekomen bijdragen, van 2 tot en met 8 Januari 1916, vermeldt een totaal bedrog van 12,835.87 ?-j, makende met het totaal der vorige lijsten een totaal aan ontvangsten en toezeggingen van 3.578.700.79. Beslaglegging. Men deelt ons mede, dat de Duitschers op den trein, die, zooals gewoonlijk, uit Leip zig naar ons land boek- en muziekwerken vervoerde, beslag hebben gelegd, zoodat de zendingen, die men verwachtte, voorloopig in ons land niet zullen aankomen. V r ij stelling van Onderwijzers. Naar den minis van Oorlog is geble ken, is een van de commissarissen der Ko ningin van oordeel, aan 's ministers brief van 5 November 1913 de bevoegdheid te kunnen ontleenen, aan landstormplichtige personen, werkzaam bij eenige gemeentelij ke inrichting van onderwijs, vrijs'^'ing of voorloopige vrijstelling van den weTkelijken dienst te verleenen. In verband hiermede heeft de minister aan de commissar» en der KoningF 'n de provinciën meegedeeld, dat het niet 'e be doeling is gewe»'-* f,e vermelden bri*f aan hen verWndo bevoegdheid uit strek ken óók tot bii het onderwijs werkzame per sonen. Hij wenscht don ook de beslissing in zake het al dan niet verleenen van vrij stelling of voorlopige vrijstelling aan deze categorie van personen aan zich te o» n. In algemeenen zin toch staat beharti ging van de onderwïïsbelaneen aan den minister van Binnenlandsche Zaken; de be oordeeling, in- hoeverre ;n eenig gevel de noodzakelijkheid aanwezig is om een bij het onderwijs betro'-Ven 1or1stormp1'vMige niet aan zijn werkkring te onttrekken, behoort dan ook aan den minister te worden overge laten. Op de beslissing, welke de minister van Oorlog naar [ing van het advies, dnt zijn genoemde arrd' --«en* aan hem mocht verstrekken, zal nemen, zullen pit den eard der zaak de belniv van iWn ir.illi dienst van invloed ~i*n. Het Duftsche ij ze r-u it v o e r« verbod. Uit handelskringen wordt gi-sohi en: Het door de Duitsche regeer!;uitgevaar digde uitvoerverbod op staaf- (da-u onder ook profielijzer als hoek- en T-iuer) uiiiversaol strippen en bandijzer heeft in bij den han del in die artikelen betrokken kringen groote bevreemding gewekt, doordien de Duitsche regeering tegelijk met de uitvaardiging van dit verbod, heeft bepaald, da» alleen dun con sent tot uitvoer gegeven zal worden, indien een door haar bepaalde minimumprijs wordt besteed. Dientengevolge zullen geer» uitvoer- consenten verlengd worden voor contracten vóór 8 Januari gesloten; de walswerken kun nen dus hun contracten niet uitvoeren en deze moeten dus als geannuleerd beschouwd worden. De Nederlandsche industrie komt du- voor het feit te staan dot zij het door haar aange kochte materiaal niet uit Duitschland gele verd zal kunnen krijgen, don na het aangaan van nieuwe contracten tot belangrijk hoi re prijzen. De bij de thans genoemde artikeleh betrokken handel heeft zich reeds gewend tot de Nederlandsche regeering ten einde de juiste opvatting van de Duitsche -regeering te leeren kennen, en hij zo) bij de rege< ing aandringen dat deze zal trachten te verkrij gen dal alsnog uitvoervergunningen ten op zichte van vóór 8 Januari gekochte goederen worde gegeven De R ij n d a m óp een in ij n. De Leeuwarder Crt. geeft het relaas vn. een pasagier van De Rijndam over het on- geluk dat dit schip trof. Wij nemen er hef volgende uit over In het vooruitzicht weldra den Oceaan» stoomer te zullen verlaten, waren de meeste passagiers naar hun hut gegaan om dè kof fers te pakken en alle* voor het verlaten de? boot te regelen. Het was ongeveer half tien in den morgen, toen ik werd opgeschrikt door een knal, eet schok, een trilling, die mijn pen niet in staa» is te beschrijven, en die thans nu ik 8 uil daarna veilig op de Theems ben, nog door mijn leden gaat, en die ik nooit weer kan vergeten. Een schok, die de boot in tweeen scheen te splijten, die dit logge gevaarte van circa 18.000 ton als een kaartenhuis schudde, een schok, die door merg en heer ging en alles romdom mij in het niet deed verzinken. Snel als de gedachte enkele papieren ge- grenen, den reddingsgordel omgesjord, een laatsten blik op de anders zoo waardevolle en met zooveel zorg verzamelde, thans in wanorde op den grond verspreide papieren geworpen, een duizendste deel van een mi nuut al de verzamelde reisbenoodigdheden en kleeren, waaraan zoo menige liefdevolle herinnering verbonden, met weemoed beke ken, en de hut uitgesneld. De lange loopgang, thans opgepropt van doodelijk ver schrikte passagiers en bemanning, doods Scheiding is de beste toetssteen voor liefde. ROMAN VAN ANNA WAHLENBERG. Geautoriseerde vertaling door B. NORTAKKER. 24 - Sedert ze een half volwassen meisje was. was zc omringd en gevierd, en had, vermaak scheppend in het spel, zelf aangemoedigd, ge kozen. zich vergist, opnieuw gekozen. God weet hoe vele keeren I Het verleden had hem niet erg verontrust tot heden, nu haar aller nieuwste belangstelling ontwaakt was. Het was als een schakel in een keten, en deed hem zelfs denken aan den tijd. toen hij meen de. dat onuitgesproken teedere gedachten tus schen Blenda en hem zweefden. Die episode was zeker ook slechts een der schakels in de keten geweest. Een trilling gingv door ziin lichaam. Hij had geen berouw over zijn woorden van zooeven. hij had geen berouw dat bij haar had laten gaan. XV •Den volgenden namiddag zat Birder niet te wacb*en. Oo denzelfden tijd dat hij den vorigcr. dag zat le luisteren naar de vroo- lijke stem. stond hij nu op van zijn schrijfta fel om uit te gaan. Hij koos dezen tijd om nnnr Karin Qnvell [e gaan. om met haar vele zaken af te handelen, die verbonden waren aan de opneming van haar man in een ge sticht. waarmee hij haar behulpzaam was. Toen hij de lage, ouderwelsche kamers met de eenvoudige meubels binnen trad, trof hem een gevoel van lust en gezelligheid dal hem naar nooit tevoren opgevallen was. In een hoek van de diepe, gemakkelijke, mahoniehouten sofa met het overtrek me» elen rand zat de oude mevrouw te breien. Een zacht vuur brandde in de kfichcl. En Karin Orwell stond op. sloeg haar boek dicht, waaruit ze haar schoonmoeder voorgelezen had, cn liep haastig op hem toe met een hartelijk welkom. Toen schoof ze een leunstoel dichter bii de tafel, en trok die wat op zij. opdat hij d< oude dame zou kunnen begroeten. Deze richtte zich op uit haar kussen, reik te hem een magere, verschrompelde hand. en trok een angstig gezicht. „Hoe is het nu? Is hij daar nog vroeg ze half fluisterend met een trillenden mond. Ze wist. dat Enefeldt de zaken omtrent haar zoo'n behartigde, en ze meende, dat hij meer inlichtingen had dan haar schoondoch ter. aiTïr-wie het nog niet toegestaan was haai man te bezoeken ..Ja. en hij schijnt het daar heel goed te heb ben". antwoordde Birger met een poging de arme moeder gerust te stellen. Zij scheen dan ook zeer verlicht, en knikte een paar malen tevreden* maar daarna was dc zorg weer op haar gelaat, tc lezen. Zr ireep den vreemde bij ziin nrnr trok hem naar zich toe. en vroeg mei haar angstige, half fluisterende slem „Hoe lang zou hij daar nog moeien ziin?" „Dat kan nu nop niet beslist worden", ant woordde hij ontwijkend „Een jaar?" „Ja, dat weet men niet. Misschien wordt hij eerder beter." Zij keek nadenkend voor zich haar ge zicht werd somber, maar toen kwam er een hoopvolle ui'«drukking in haar oogen. „Een maand blijft hij daar toch nog wel zei ze. „Ja. dat is wel dc kortste tijd", antwoordde Birger. De oude vrouw richtte zich opnieuw tus schen de kussens op. ging weer zitten en be gon weer te breien, met een uitdrukking als of ze bevrijd was van een dreigend gevaar Daarna wendde ze zich lot haar schoondoch ter. „Je kunt best verder lozen. Karin", zei ze ..De dokter zal hel wel prettig vinden het le hooren 't is een heel mooi verhaal." En het oude vrouwtje lachte tegen hem. Ze had het zeker in lang niet zoo góed-es huiselijk gehad als nu. terwijl ze daar in haar kalm hoekje znj met vriendelijke han den rondom haar en de dageliilcschc angst weg voor tenminste ccn maand. En toen haar schoondochter lachend haar twijfel uitsprak of doctor Enefeld de lectuur naar ziin smaak z »u vinden, knikte ze tevre den ofschoon het voorlezen een tijdlang on derbroken werd. „Ja ze moesten maar doen wat ze wilden en zich niet om haar bekommeren. Zij had l»M heel goed met i.aa' brei wc-k." Dirge.* baald* de pameren voor den dag die ondcrlet'kenrt moe:ten worden En Karin cn hij bogen zich er ove? heen en bespraken de maatregelen, vcowel die ïecds genomen waren, als die nog genomen moesten wor den. Ze was kalm cn verstandig cn niettegen staande (ie mociliikheden en dc ellende, die /ich voo; haar opstapelden, kwam er geen k!;ubt over haar lippen. Hij zou hebber, kun- iii n denken dat ze koud was. zo \de- de wee moedige trek die voortdurend op haar ge zicht lag. als het in rust was: die was er als mee samengegroeid. Maar toen de papieren gereed waren, ble ven ze praten, nu over andere dingen, over de school, de gebeurtenissen van den dag. en dies wal bun invid. En zonder het te we len bleven ze sprekei. op devrclföcn zachte?' loo?i dier ze hadden aangenomen, om de arme moeder le sparen, om voor haar de stappen, die noodzakelijk waren voor haar onpelukkieen zoon. geheim tc houden. En de oude vrouw dacht er ook niet aan. haar ver zwakt gthoor in te spannen om ',e verslaan wat aan den anderen kant van de tafel ge sproken werd. Ze had het goed tusschen haar zachte kussens en begeerde op dit oogen- blik niets meer van het leven. Dc beido jonge merjcben waren als alleen in de kamer. Er. soms vergaten ze beiden ook wefi een nood- lot. op dit huis rustte. Ze ve d'vpien zich in zal'er die hen interesseerden, maar die niet hun feiffeo intiem leven raakten. Karin had nu eon zwakke blos op haar blceke wangen. En nu en dan lachtte ze met een verlicht lachje, dat er op wees, dat re niet geschapen was voor zorgen. Toen Enefeldt eindelijk afscheid nam, deed ze hein uitgeleide. Maar toen was *f weer' stil geworden, en de weemoed lag duidelij ker dan tc voren op haa?- ge zicht. „MoVgen gq. ik naar hem toe." zei ze. Ik zal den dokter overhalen mij bii hem loc le laten." Birger. die rccd6 in de deur sloitd. kw un opnieuw binnen. „Nee doe dat niet", verzocht lui. „Je ma aki het moeilijker voor jelui beiden." Zc keek voor rich. „Wie weet wat hij voelt," zei zij. „Eu 11 wil niet. dat hij zich verlaten gevoelt XVI. Toen Birger thuis kwam. zag lui Blenda't kort ma?itcllie cn vilten hoed met veer in dc gang hangen. En een steek van zeUvcovijl cl verlangen ging door hem heen. Het was tamelijk laat. Had zc gewacht o-p hem. was ze zoo lang gebleven in dc hoop hem te treffen? En hij was haar ontvlucht Haar mantel aan den kleerhanger tooverdft hem haar beeld voor oogen. de sla??ike gestal' te met de ronde schouders, het kleine hoofd, dat zoo vrij?noedig gedragen werd op «len kleinen, iets naar achteren gebogen hals. En hij zag haar gezicht met haar frissahen teint, omlijst door donkere krulletjes, uit den hoed met witten veer voor den dag komen met dié stralende f?*ischhcid en levendigheid, dif haar kc» merk te. -V- -VJW-'.V J? Wor'Ji vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1916 | | pagina 5