Meek en allen bezield met één en dezelfde
gedachte: „Straggle for life."
Vrouwen en huilende kinderen, doodelijk
ontstelde bemanning en passagiers, allen
ïiadden, ontdaan, slechts één gedachtezich
ie redden en naar het dek te spoeden. Het
jvas een niet te beschrijven er nooit weer
le vergeten tooneel, voor een herhaling waar-
jan ten allen tijde hoop verschoond te
■blijven.
Er waren zeker geert vijf minuten verloo-
~9en tusschen het vernemen van den knal en
iet moment dat ik, voorzien van mijn red-
üingsgordel en enkele andere in der haast
gegrepen benoodigdheden, op het dek ver
scheen.
Dat was een schouwspel op het paradedek
Ie klasse f Allen vrouwen en mannen, passa
giers zoowel als de talrijke stewards, stewar
desses, muzikanten, kellners, koks, hofmees
ters, in één woord allen, voorzien van red-
idingsgordels, liepen op het dek, zich angstig
afvragende .wat de naaste minuten brengen
zouden. Ontstelde gezichten, verwarde klee-
ren, angstig starende moeders, vol zorg voor
tuin huilende kinderen, alles krioelde door
een, angstig naar het sloependek starende
lof de reddingsbooten, die de verlossing bren
gen moesten, naar beneden kwemen en een
Ieder bezield met de gedachte zich een
plaatsje aan de reeling te verschaffen, ten
einde zoo noodig zich het eerst van een
plaatsje in de booten te kunnen verzekeren.
Vóór op de plecht van het schip een groot
deel van, zoo niet het geheele stokersperso-
i\eel en anderen van de bemanning, even
eens allen van reddingsgordels voorzien. Op
het achterdek de passagiers tweede en derde
klas, zich meer onstuimig dan die op het
paradedek verdringende om de booten, waar.
van enkele met vrouwen f. kinderen, afge
laden werden, het sein tot „strijken" afwach
tende, en daar de neer opdringende beman
ning en mannelijke passagiers ten deele
mede in bedwang gehouden door het tactvol
Optreden van twee leden der passagiers, die
het zeemansvak tot hun gilde hadden ge
kozen 1
Op de brug de stoere kapitein Van den
Heuvel met zijn officieren, beraadslagende
wat te doen en afwachtende de dingen die
komen zouden, inmiddels trachtende zich op
'de hoogte te stellen van den omvang van de
ramp en zich zekerheid te verschaffen om
trent de direct voor de hand liggende ge
volgen.
De noodvh j in top, de rinen verstrekt, dë
6' *t gillende maakte dit tafereel, tot
'een onbeschrijfelijk droevig geheel en het
eenige gerui 'ellende was het feit, dot het
p—^htig kalm weer was en fn de onmiddel
lijke nabijheid stoombooten en oorlogsvaar-
te'jen gereed lagen om de uit t zetten red-
'dingsbooten op te .nemen.
ag passéj'^s staan wenken, staan wui
ven, en vragendewaarom komen die boo
ten niet bo^ 'zij?
In de Noordzee kan eer dergelijke groote
boot Ster niet langszij komen, doch alleen
tn de nabij1- blijven om de booten met
hbemanning en bevolking op te -men.
C w 25 minuten na de catastrophe was,
tengevr-ijo van de gegeven noo 'seinen, een
der Engelsche torpedobooten in de onmid
dellijke nabijheid en met Jen scheepsroeper
V" - nschelijke stem bereikbaar. „A
ir" struck my steamer. Room 1 full water.
Three men of the crew killed and 5 or more
injured", waren de woorden van de kapl-
teinsbrug dooi den scheepsroeper uitgestoo-
f en door de zich op het paradedek ver
dringende passagiers woord voor woord op-
g' m. neen verslonden I
„I take care of you and give you any as
sistance", was het wrJer-antwoord van den
bevelvoerenden officier van het oórlogs-
l" -1 nis hemelsche muziek in de
ooren klonk.
„Did you hear it? I take care of you
Afaren de woorden die von mond tot mond
gingen. Hebt ge het gehoord. „Ik zal u be
schermen was de vraag die men honderden
molen gesteld werd en door enkele passa
giers in hun zenuwachtige verstrooidheid tal
loze malen herhaald.
De torpedoboot liet haar luid klagend ge
luid over de wijde vtekte der Noordzee klin
ken, en van alle oorden van dat wijde water
vlak kwamen groote en kleine booten ter
huloverleening opdagen.
Aller oogen waren thans naar het snepen-
dek gericht, waar de kapitein op de brug
vertoefde, en vanwaar het beslissende woord
moest komenf
Toen verscheen de kalme, vertrouwenwek-
ker,'Jo figuur van kaDitein Van den Heuvel
op het promenadedek met de mededeeling
d er geen direct gevaar was. dat de boot on
haar waterdichte schotten dreef en er vol
doend* ondiep water bij de h-^d was, om
zoo noo de boot op het droge te zetten
en het leven der passagiers te beveiligen.
Er verdween geen reddingsgordel, doch de
p ""•'teren waren eenteszins bedaard. De
torpedoboot Kteef voortvarend later door
verscheidene a"dere vergezeld in de onmid-
dHUike nabilheid der bootf d!e weldra hlêek
on te s'oomen naar de Theems waar zii he
denmiddag om 5 uur. ongeveer in de nabij
heid van Gravesend voor anker kwam.
Rus^t, zekerheid van veilig te zijn, werd
er - t gevoel der passagiers toen m°n wist,
dat de boot op 35 voet aan den grond zat en
<L mogelijkheid dieper te zinken uitgesloten 1
was.
Het diner werd, ols gewoonlijk, om 7 uur
opgediend, en al ontbrak de irnjztek en al
was de eetlust niet buitengewoon, de m°este
pasagiers verschenen aan tafel. Het gedruk
te menu ontbrak, want de drukkerij was on
der water en het onderwerp der gesprekken
was de ontploffing en de gelukkige redding.
Nationale Vrouwenraad van
Neder Ja nd. In Hotel Wittcbrug te Den
Haaa hield gisteren namiddag de Nationale
Vrouwenraad van Nederland eeu buitenge
wone algemeene vergadering onder voorzit
terschap van mevr. Van Bïema—Hfimans.
Deze wees er op. dat het een verblijdend
feit :s, dat de Nationale Vrouwenraad, be
staande uit zoo vele heterogene bestanddee-
len. het vrouwenkiesrecht op zijn agenda kan
plaatsen. Door het voorstel tot Grondwets
herziening Is het kiesrecht, zegt spr.. voor
ons actueel geworden. Deze regeering doet
als een moeder, die een rechtmatig -erzoek
van een kind niet wil weigeren, doch het
ook niet- kan toestaan, omdat haar man er
tege*i is. Ze belooft nu. dat ze morgen wel
licht het verzoek zal toestaan. Als er ooit
een tijd geweest is, dat de Staat een beroep
dient te doen od de medewerking van allen
dan is bet zeker in dezen tiid. En toch laat
de Staat de helft van de krachten ongebruikt.
Snr. wijst er nog op. dat de huidige wet tal
van vrouwen buiten de coöperatie houdt
Applaus volgde op deze rede.
Aan de orde kwam vervolgens het voorstel
van het Dageliiksch Bestuur in zake Grond
wetsherziening „De Nationale Vrouwenraad
van Nederland richte een adres ran de
Tweede Kamer der Staten-Generaal ten einde
de daadwerkelfike invoering van vrouwen
kiesrecht te verzekeren, zoodra het nieuwe
art. SO van de Grondwet in werking treedt.
Mevr. Van Riel-—Smeenge spreekt er haar
vreugde over uit. dat de Vrouwenraad een
weg heeft kunnen vinden om inzake vrou
wenkiesrecht van zijn meening te doen blij
ken. Met het vrouwenkiesrecht zal de vrouw
on het gebied van den socialen arbeid een
krachtigen draing kunnen uitoefenen. Be
zwaren zijn hier niet ceoDperd en spr. meent,
dat het den besten indruk naar buiten zal
maken, indien het adres bii acclamatie werd
goedgekeurd, f Applaus).
Door mei. Mart—Kramers, die hulde brengt
voor de samenstelling van het adres, wordt
bepleit, de namen van alle comité-leden on
der het adres tc plaatsen.
Nadat aldus was besloten en het adres dus
bii acclamatie was goedgekeurd sloot de
voorzitster de vergadering.
De „Telegraaf *-onthullingen.
De directie van de Telegraaf (F. H. J. Hol-
dert), de adviseur van de Telegraaf (H. M. C
Holdert) en de heer J. C. Schroder (wiens
kwaliteit niet wordt genoemd) publiceeren
in dat blad thans de volgende verkla
ring (welke dus in strijd is met hetgeen het
communiqué van „De Amsterdamsche Pers"
hierover mededeelde)
Wij verklaren, dat de heer G. Simons nim
mer bij de directie, noch bij den adviseur
noch bij de hoofdredactie van „De Telegraaf"
met twee Duitsche heeren geweest is, om
ons te verzoeken pro-Duitsche artikelen in
„De Telegraaf' te publiceeren. Verder dat
hij ons nimmer een voorstel in dien geest
gedaan heeft.
Het bestuur van de Vereeniging „De
Amsterdamsche Pers" heeft andermaal een
buitengewone spoedeischende ledenvergade
ring uitgeschreven, welke zal gehouden wor
den a.s. Dinsdagavond.
De verkoop van stoomvfs-
schersvaartuigen.
Men meldt nog uft Umuiden aan de
N. R. Ct.:
De stoomvisscherijvloot alhier is thans
reeds met 22 stoomtreilers verminderd; 16
werden naar het buitenland verkocht en zes
treilers zijn gebleven, terwijl nog serieuse
onderhandelingen gevoerd worden over den
verkoop van 6 stoomtreilers, misschien nog
over meer.
Van de 300 opvarenden der verkochte
stoomtreilers zal een belangrijk gedeelte tij
delijk zonder werk zijn, terwijl hun aantal
nog vermeerderd zal worden door hen, die
tengevolge der opheffing of inkrimping van
maatschappijen en haar aanhang, overcom
pleet zullen worden.
De handel en de handelsinrichtingen, ge
baseerd op een aanvoer door 150 stoom
treilers, zullen haar gebied moeten beper
ken, in plaats van uitbreiden. Vermindering
van aanvoer beteekent eveneens verminde
ring van vervoer. Spoor-, stoomboot- en mo-
torvervoer zal minder worden, kortom, eer»
sterke vermindering van het aantal stoom
treilers zal een zeer nadeeligen invloed op
het bedrijf in zijn geheelen omvang uitoefe
nen. De Hollandsche Spoor breidde haar
goederen-station en haar middelen van ver
voer voor visch belangrijk uit. De Visschers-
haven wordt verruimd met meer dan de te
genwoordige ruimte. Groote industrieën en
handelsinrichtingen vestigden zich de laat
ste jaren aan de Zuidzijde van de Visschers-
haven en nog kort geleden onderging de
ijsfabriek van de Vischhandelvereeniging
een belangrijke uitbreiding, ter vergrooting
van haar productievermogen.
Stakfng voerlieden 'sGra-
v e n h a g e. Betreffende de staking van de
voerlieden in de Bouwvakken te 's Graven-
hage wordt van de zijde der stakers verno
men, dat thans door 19 patroons (waaronder
ook georganiseerden) aan de eischen der
arbeiders is toegegeven. Door 73 voerlieden,
dat is ongeveer de helft, kon daardoor het
werk worden hervat. Bij 15 patroons wordt de
staking nog voortgezet.
Een goede vangst. Door de re
chercheurs te Rotterdam werd Dinsdag
avond in de Isaac Hubertstraat, waar hij
zich op verdachte wijze ophield, aangehou
den de 21-jarige A. v. T„ uit de Rubens
dwarsstraat. Hij werd in het bezit gevonden
van verschillende inbrekerswerktuigen. Hij
bekende op weg te z»jn naar een huis in de
Isaac Hubertstraat. In bedoeld pand werd
toen door de politie een huiszoeking inge-
steld en daar vond men vier bossen sleutels, j
waaronder er waren waarvan de baard nog
niet bewerkt was, benevens 15 glassnijders, j
waarvan er eenige waren met diamant. Men
vermoedt met deze a*' houding een goede
vangst te hebben gedaan.
De Watersnood.
Uit Anna Paulowna.
Dijkgraaf en Heemraden van den Anna
Paulownapolder namen het besluit den dijk
Oudersluis-Klelne Sluis-Ewijcksluis met een
kistdam op te hoogen, zoodat ook bij hoo-
gen vloed het water niet in den Westpolder
zal loopen.
De toestand van den spoordijk if vrij gun
stig. Men weet het doorsijpelen van het wa
ter te keeren, door een laag kiel langs den
dijk aan te brengen.
Leniging van den nood.
Het bij de algemeene watersnood-com
missie ingekomen bedrag is thans tot
1,064,117.06^ gestegen.
De hulp van het Roode Kruis.
Men schrijft ons:
Wel duidelijk hebben de laatste weken het
hoofdcomité van het Roode Kruis geleerd,
van hoe groot belang het is de beschikking
te hebben over gewesteliike depóts, voorzien
van goed geordende en behoorlijk geïnven
tariseerde materialen en goederen, waaraan
bij een ramp als deze overstrooming onmid
dellijk behoefte bestaat.
Daartoe is de beschikking over één hoofd-
deüót niet voldoende.
Zeker, het Roode Kruis was met zijn be-
zendingen gereed. Het was dank zij de mo
bilisatie van onze weermacht op alle gebeur
lijkheden voorbereid en daarvoor tot snel
Ingrijpen in staat. Maar alles had wezenlijk
nog vlotter kunnen gaan, wanneer de veree
niging niet alleen in den Haag, maar ook
meer in de nabijheid der geteisterde streken
filialen van het hoofddepót had bezeten ter
beschikking van de gewestelijke commissa
rissen, ten einde onmidellijk daaruit te kun
nen putten.
Twee provinciale depóts ziin thans in wer
king gesteld: het provinciaal denót van het
Nederlandsche Roode Kruis voor Noord-
Holland, voorlooDig geinstalleerd in lokali
teit van de reeds bestaande noodziekenin-
richting te Haarlem, ond<*r beheer van dén
gewesteliiken commissaris jhr. van Riems
dijk, en het deoót voor Utrecht, voorloopig
gevestigd in de bp«*~ande noodziekeninrich-
ting te Amersfoort, onder toezicht van den
gewestelijken commissaris dr. Jorissen.
Buitenlandse he deelneming.
Nog hebben de regeeringen van Italië,
China, Cuba en Chili, door middel van hun
ne diplomatieke vertegenwoordigers te Den
Haag, svmn^+hie doen betuigen aan den Mi
nister van Buitenlandse*"* Zaken, naar aan
leiding van den watersnood.
De president der Portugeesche Repu
bliek heeft telegrafisch aan H. M. de Ko
ningin zijn diepgevoelde sympathie betuigd
fn verband met de overstrooming.
H. M. de Koningin heeft op dezelfde wij-
z* den president haren hartelijken dank be
tuigd.
GEMEENTE AMERSFOORT.
Opgave van personen, die vertrokken zijn van
19 tot en met 31 December 1915.
Coenraad Schild, geb. 1887, N.-H., naar
's-Gravenhage (van L. Nacasiusstr. la), Orgel
maker.
Wed. W. H. N. Lagerweij, N.-H., naar 's-Gra
venhage (van Kamp 1).
Antonia van Vulpen, R.-C, naar Rotterdam
(van Hellestr. 35).
Jantje van den Vorm, G.-K., naar Rotterdam
(van Schimmelp.-str. 49).
Jacob van de Kamp, geb. 1876, N.-H., naar
Renswoude (ven Lageweg 161), Boerenknecht.
Wed. B. Harperink, R.-C., naar Doesburg (van
St. Andriesstr. 15).
Wiecher G. Zwello, geb. 1891, D.-G., naqy
Kampen (van Westerstr. 90), 2e Luit. Inf.
Gerrit E. Nellestein, geb. 1875, N.-H., naar
Soest (ven Soesterweg 269), Beambte N. C. S.
Maria Molenaar, G.-K., naar Amsterdam (van
Utr. str. 38).
Hendrikus H. Lensing, geb. 1890, R.-C., naar
Zeamslag (van Zuidsingel 70), Opzichter.
Alida F. Blok, N -Hv naar Amsterdam (van
A. h. O. Stadhuis 5).
Christiaan G. Koeslag, geb. 1897, R.-C., naar
Jutnhaas (van Zuidsingel 55).
Gijsbert® C. Lever, N.-H., naar Zwolle (van
Bloemend, str. 48.
Theodora Gijtenbeek, R.-C., naar Middelburg
(van Molenstr. 15).
Theod. J. Jansen op de Maar, geb. 1892. R.-C.,
naar Deventer (van Langestr. 39), Winkelbed.
Jan van der Veer, geb. 18S9, N.-H., naar Hoe
velaken (van A. de Arnh. poortwal 22), Metse
laar.
Petronella J. Wi'nen, N.-H., naar Utrecht (van
B. Wuytierslaan 38).
Gerrit de Man, geb. 1885, N.-H., naar Zutphen
(van Hellestr. 35), Koopman.
Melis van den Heuvel, geb. 1870, R.-C., naar
Hilversum (van Methorststr. 8), Kellner.
Jan Smeenk, geb. 1888, geen kerkgen., naar
Groningen (van Leusderweg 168), Typograaf.
Samuel van Tiin. geb. 1899, N.-I., naar Nijkerk
(van Pepersteeg 2).
Evert Zwnrt, geb. 1892, N.-H., naar Nijkerk
(van Hoge weg 57), Boerenknecht.
Wilhelmus G. H. van Lier, geb. 1894, R.-C.,
naar Besoyen (van P. Piiperstr. 45, Reiziger.
Geurtje Kommer, N.-H., naar Wollhezen (van
Weltevreden 1).
Johannes C. de Groot, geb. 1896, R.-C., naar
Zeist (van Kruiskamp 62.
Albertus ten Noever dc Brauw, geen kerkgen.,
naar Den Haag (van H. v. Viandenstr. 4).
Gerritje W. Heistra, N.-H., naar Beam (van
L. Nicasiusstr. 19).
Hendrikus von Es, geb. 1896, N.-H., naar Am
sterdam (van H. v. Viandenstr. 32.
Cornelia PiiDers, R.-C., naar Den Haag (von
Breestraat 50.
Jan Stapper, geb. 1885, R.-C., naar Alkmaar
(van Puntenb. laan 2a), Sergeant.
Reinirus R. van Valkenhoef, geb. 1891, R.-C.,
naar Stompwiik (van Kamp 79), Wagenmaker.
Franciscus Huysmans, geb. 1895, 'R.-C., naar
Rijssen (van J. v. Tolliusstr. 21), beambte H.S.M.
Abraham Hartz, geb. 1897, N.-I., naar Hilver
sum (van Utr. str. 38), Bakkersknecht
Wed. J. R. van 't Hof, N.-frL, naar Den Haag
(van Plantsoen 16).
Wessel Radstake, geb. 1881, G.-K., naar Wa
peningen), van Arnh. str. 26a. Opzichter* i
Antonius E. Sleurink, geb. 1888, geen kerk
gen., naar Soest (van Soesterweg 50), Bakker.
Cornell» Fennis, geb. 1887, R.-C., naar Bor-
culo (van 't Zand 9), Onderwijzer.
Reinierus R. van Valkenhoef, geb. 1859, R.-C.,
naar Hoogland (van Kruisk./Liendert 1, Landb.
Albertus Bloemendaal, geb. 1860, N.-H., naar
Barneveld (von Zonstr. 2), Landb. knecht.
Hilligonde H. A. van de Zuidwind, R.-C., naar
Wpgeningen (van Arnh. weg 7).
Opgave van personen, die van woning zijn
veranderd van 19 tot en met 31 December 1915.
Lambertus Smink, R.-C., van Achter de Kamp
4 naar Kruisk. Liend. 1, Landbouwer.
Willem F. van der Kolk, N.-H., van Molenstr.
27 naar Hellestr. 0, Commissionair.
Philip A. Manné, N.-H., van Hellestraat 101
naar KL Spui 46.
Johan Valkhoff, geen kerkgen., van Zuidsin
gel 38 naar A. Paul. laan 30, Boekhandelaar.
Willem van Leuveren, N.-H., van Soesterweg
2511 naar Weistraat 1.
Cornelia van Til, H.-A., van Stationsstr. 13
naar Methorststr. 8, Meubelmaker.
Gerrit Hovestad, N.-H., van Aldegondestr. 37
naar Zuidsingel 63, Bakkersknecht
Albert van Putten, N.-H., van Aldegondestr. 103
naar P. Pijperstr. 26, Glazenwasscher.
Cornells J. van Nimwegen, N.-H., van L. Ni-
cas. str. 6 naar L. Nicas. str. 3, Serg.-Majoor.
Wed. P. K. Wagenaar, N.-H., van KI. St. Jans-
str. 13 naar Muurhuizen 31.
Maria P. Ouderdorp, N.-H., van A. de Arnh.
Poortwal 35 naar Coninckstr. 65'.
Derk Plekkenpol, N.-H., van Soesterweg 61
naar P. Pijperstr. 32, Spoorarbeider.
Willem Dekker, D.-G., van 'Heiligenb. weg 5
naar Heiligenb. weg 9, Fabr.-chef.
Leonardo J. van Eykelenburg, R.-C., van Die-
venweg 19 naar Leusderweg 62, Naaister.
Hannes Zalm, R.-C., van Westerstr. 43 naar
Appelmarkt 14, Bankwerker.
Lamberta M. Lambrechts, N.-H., van Helle
straat 44 naar Hellestraat 6.
Gerritje van Leyenhorst, N.-H., van Hooge-
weg 57 naar Hoogeweg 104.
Hermanus Gouw, R.-C., van A. de Kamp 1
naar Zogstraal, Sigarenmaker.
Theodora L. van de Wijngaard, R.-C., van
Teut 13 naar Zogstraat.
Maartje van Zanten, N.-H., van Pr. Marielaan
4 naar Bloemend, straat 28.
Cornelia Zegge'aor, R.-C., van Kruiskamp 87
naar Hoogeweg 32.
Peter B. Kreukniet, Rem van Arnh. weg 62
naar W. v. Mechelenstr. 13, Ambt. ter Secre'
tarie.
Wed. J. R. Schuuring, N.-H., van Utrechtsche-
straat 7 naar Langestraat 139.
Grietje Veen, O.-G., van L. Nic. str. 3 naar
Appelweg 12.
Franciscus J. v. Grosstek, geen kerkgen., van
Zuidsingel lö naar F. v. Blankenh. straat 8,
Ontv. D. B.
Van den Hak op den Tak.
(Weekpraatje).
Van den verderfelijken invloed van den oor
log op 'smenschen ziel werd reeds vaak ge
sproken.
De volgende kreet uit het gemoed, in de Köl-
nische Zeitung opgenomen, spreekt als boek-
deelen.
Zij hield lit
„De hartstocht naar de vrouw en naar den
oorlog zijn de twee krachrigste drijfveeren, die
ik in mijn leven gekend heb.
Bijna een jaar is het geleden, dat ik ziek, naar
lichaam en ziel gebroken, van het slagveld te
rugkeerde, en in al dien tijd van garnizoens
dienst en burgerlijk bedrijf heeft slechts één ge
voel, bewust en toch onbewust, brandend en
smachtend mij overheerschthet heimwee naar
het front.
Evenals een lijk den gezwollen stroom afdrijft,
soms onder water zinkt, maar telkens weer
boven komt, zoo is ook de herinnering aan den
oorlog nooit weggevaagd. Afwisselend waren
die herinneringen, schrikkelijk en schoon, treu
rig en heerlijk, maar nooit dood of ook maar
onwezenlijk. En nu de kans grooter voor mij
wordt, sDoedig weer naar het front te kunnen
gaan, schijnt het leven rn:: vójlèr toe, schiint
mrn bestaan weder een doel te hebben. Het
schieten der infanterie bij de oefeningen heeft
mij alt'M als jcn-V- d/* rrot-Voken, als
een echo van het echte geweervuur, daar ver
weg.
Thans echter hoor ik geen machinegeweer bij
den velddienst ratelen of ik word overstelpt von
vreugde gelijk eep kind vóór Kerstmis. Het
doffe dreunen van het geschut op het schietter-
rein is schooner dan het luden van groote klok
ken, en jaagt het bloed in sneller tempo door
de aderen.
Dikwijls, terwijl ik nog ongeschikt was voor
den dienst, werd ik aangegrepen door den angst
dat het plotseling vrede zou worden. En fantas
tische gedachten kwelden mij 's nachts, hoe ik
dan mijn oude uniform zou aantrekken en alleen
op reis gaan naar het front om nog ééns mee
te vechten vóór het einde, en dan met alle an
deren terug te keeren.
Want wie eens met de grijze, bestoven man
nen samengeleefd heeft, v;il en moet weer naar
hen toe; de oorlog spuit iemand vergif in 't
bloed, en dat gif laat ons geen rust meer.
Ook vroom wordt men door den oorlog. Mis
schien niet vroom in den zin van de kerk, maar
er is nog een andere vroomheid, die bestaat in
geloof aan de oneind'ge voorzienigheid en voor
beschikkingDe oorlog is een heilige zaak,
en wie ten oorlog gaat, moet het ernstig doen,
alsof hij een kerk binnentrad
Is dat geen oorlogswaanzin, waarvan men
huivert? Ja, de man heeft gelijk: vergif zit
hem in 't bloed. Dit zal de oorlog er in gespo
ten hebben, zoo hij zegt. Wel mogelijk, maar
we willen hopen en gelooven, dat niet allen, die
aan het front zijn of zijn geweest, aldus vergif
tigd worden. Dat zou voor de toekomstige
samenleving ook iets vreeselijks zijn. De vol
gende „toekomstplannen" spreken, goddank, van
heel andere droomen, vrediger, onschuldiger,
lieflijker.
De loopgravenkrant „La Chécha" van het
eerste Zouavenregiment vermeldt het volgende
gesprek tusschen twee Fransche soldaten in de
loopgraaf. Buiten is het donker en koudhet
regent en stormt Vier handen warmen zich aan
een kaars.
„Ja zie ja", zegt de een, „na den oorlog heb
ik een bed noodig van minstens twee meter
lengte 1"
Tjonge, ionge", zucht de anderet Reen bed
met twee dekens, deken-roo wit en frisch al,
slagroom en zoo zacht en fijn als wouwen,
haar!
,!rOU een ^an8r' breed, goed ga
«oomd dekbed, dat tot onder de matras reikt."
«De matras moet breed en stevig zijn."
«Ik zou graag een reusachtig dekbed vooi
mijn voeten hebben, heelwnaal rond en licht ak
chocoladeschuimpjes."
„He ja, zoo n dekbed dat je 's avonds, ais jó
gaat slapen, niet noodig vindt en waarvan jt
s morgens niet kan scheiden."
„Dan liggen we zoo zacht ols on mos."
„En in de kussens verzinken we tot aan deh
snor ze moeten rond zijn als een monnik en
wit als een nonnekap er, diep als een kathe*
draal I"
„En dan gaan we Verlalne lezen en Baude*
lalre."
rrJa hardop, tot om de laotstc kolen iri den
haard nog slechts spaarzaam vlammetjes spe
len."
„En buiten rukt de wind don toornig aan de
vensterluiken."
„Zie je, ik zou graag houtblokken in den haard
hebben, waar de vlammen zoo leuk om spelen
en waar een mensch zoo graag naar kijkt, zon
der er bij te denken
„En 's morgens drinken we een groote kop
chocolade en eten geroosterde snecdjes brood
en rekken ons in de veer en uit, zoo ver als we
maar kunnen."
„En het heerlijkste van alles iswe kunnen
ons 's avonds weer eens uitkleeden."
Hier is dos een ander, meer menschelijk heim-
wee, in stede van naar het front, waarnaar de
eerste smachtte. Ook dc Frensche kolonel in het
volgende verhaal heeft blijkbaar menscheliiker
gevoelens.
Een gewond Fransch officier heeft aan een
medewerker van de Temps, die hem vroeg, welk
voorval in den oorlog hem 't meest had getrof
fen, het volgende verteld:
„Het was op een nevelachtigen ochtend. De
officieren, belast met het bewaren van het ver*
band tusschen de verschillende afdeelingcn, ston
den rondom den chef in de ondernardsche
schuilplaats, waar de telefoonlijnen uitkwa
menWij wachtenTien uur, de aanval
Is bijna een 1 olf uur aan d« n gang. De berich
ten beginnen te komen, jachtig, laconiekmen
komt hier vooruitmen wórdt daar tegen*
gehoudenOp eens de stem van een tele
fonist, die klinkt als een trompet: „generaal,
kolonel B. .meldt, dat zirn mannen en hij de vij'
andelijke linie hebben doorboord. Hij houdt zé
bezet en wacht op uw bevelen."
Daarop de generaal„Die brave kerels
Die duivelsche BVkig, luitenant, ga naai
den kolonel toe, breng hem die en die orders
Zeg, dat ik hem warm de hand druk en dot hij
er op kan rekenen, eervol te worden vermeld
Wij gaan op weg, mijn kameraad en ik. Onder
een regen van ïizer en vuur bereiken wij kolo
nel B. in een biina geheel stukgeschoten wijk
plaats. Zijn offio'eren omringen hem, bestoven
en met bloed bedekt als h/j.' Ik doe verslag van
wat me werd opgedragen, maar toen ik sprak
van de eervolle vermelding, zei de kolonel, zich
oprichtend r
„O nee neeGeen onzin. Geen vermei*
dingDie zou mijn arme moeder in dei
dood jagen. Denk eens aan, ze is 78 jaar en
denkt dat fle ergens op j^ireau zitop bu*
reau I"
Dat lijkt ons een echt soldaat toe, niet waar9
Iemand, die het aan moed niet ontbreekt, als het
er op aankomt, maar die vrij is van bloeddorst,
die blijft voelen als mensch
Hoe zal het in de toekomst gaan? vraagt
menigeen zich af. Zulle- de oorlogen tol her
verleden gaan bebooren, of zullen zij nog vree-
selijker worden, zoo mogelijk
Een medewerker van dc „Echo de Paris" heeft
een gesprek gehad met den uitvinder Marconi.
Deze deelde hem mede, dat eerlang nieuwe vin
dingen aan het front in toepassing zullen wor
den gebracht.
„Maar zelfs deze vindingen," ging hij voort
„beteekenen weinig bij de verrassingen, welke
de electriciteit in de toekomst nog voor ons beM
weart. Nog te weinig heeft men er aan gedacht,
daaruit een wapen te smeden. In theorie zie Ik
reeds slagvelden zonder kanonnen, zonder ge
weren en zonder bommr^, Het is duidelijk dat,
indien wij electrische machinerieën kodden ver*
vaardigen van voldoende kracht, om door mid*
del van sterke electrische gevolgen op verren
afstand kruitvoorraden tot ontploffing te bren
gen, de oorlog geheel van wezen zou verande
ren. In volle zee iouden dan de pantserkruisers
in de lucht vliegen, en alle munitievoorraden
op de slagvelden zouden op één slag ontploffen
tot de schrapnells in den mond der kanonnen
toe. In de toekomst zal de wetenschap de stout*
ste droomen van Jules Verne en Well9 verwe
zenlijken.
Heerlijk vooruitz:chtl Zou het straks werke
lijk blijken, dat her menschdom nog niet rijp Is
voor den vrede, dat olie volkeren zich opnieuw
gaan toerusten voor den krijg? Zeker zullen er
thans in de loopgraven zijn, gemobiliseerd ol
tegenover den vijand, in wier harten dezelfde ge
voelens leven, als de Nederlandsche milicien J»
Hof in zijn gedicht„Mobilisatie-lied" heeft uit
gedrukt
Gclukkg leefden In hun dorpje,
Omzoomd door bosch en groene wel,
Een jeugdig echtpaar zonder zorgen,
In liefde als kind'ren zonnig blij.
Zij blikt vol vreugd in helder wiegje.
En jonge vader kust zijn vrouwtje
De teed're moeder van zijn wicht.
Daar klonk een kreet door gaisch de wereld
Te wapen: Op! grijpt naar 't geweer,
En haat regeert in 'smenschen hart®.
De vredesduif viel bloedend neer 1
In 't zonnig huisje adn den boschrand
Werd d'echo van dien kreet gehoord;
En 't vaderland vTOeg naar geen liefde,
De teerste band werd wreed verstoord.
In donk'ren nacht, in regenslagen.
Bij stormgeloei aan Hollands grenz,
Staart op de groote donk're heide
Naar 't ver verschiet een eenzaam mensdfc
Eens leefde hij gelukkig, vredig;
Zijn huis, zijn vrouw, zweeft voor zijn 90$
Zijn kindje lonkt hem lachend tego*
Als starren aan den Hemelboog.
En thuis bij 't wiegje neergebogen.
Snikt 't vrouwtje eenzaam en vol wee.
Zij denkt aan hem die héér behoorde
En stort tot God haar vuur'ge bee
O, God van liefde, Gol vol almacht!
Oo daual Uw wede °P
Geef mij mijn schat, mijn leven weder
Spaar Holland voor het bloedig zwaardf
Kt U VELAAR»