„DE EEMLANDER". Donderdag 4 Mei 1916. BUITENLAND. FEUILLETON. N° 261 14-' Jaargang. Uitgevers: VALKHOFF Co. Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT I. Intercomm. Telefoonnummer 66. Politiek Overzicht De opstand In Ierland. ra DE TREKVOGELS MERSFOORTSGH Hoofdredactie: q. J. VAN SCHAARDENBURG. ABONNEMENT8PBUS: Per 8 maanden .oor Amersfoort f l.OO. Idem franco per poBtI-50. Per week (met gratie verzekering tegen ongelukken) O. I O. Aitonderlijke nummers ©.05. Wekelttkscb bijvoegsel „De Boltandecha BuiserouuT (onder redactie van ThSrèae Hoven) per 8 mnd. 50 ets. Wekelijkscb bijvoegsel ,Pbi ma maf per S mnd. 40 Ct». f #.50. o.i o. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—5 regels.. Elke re^el meer Dionstaanbiudiugon 25 cents by vooruitbetaling. Grooto letters naar plnatsruind#» Voor handel en bedrijt bestaan zeer voordeoLige bepalingen tot hot herhaald ad verteoren in dit Hlad, bij abonnoninnt. Eene circulaire, bevattendo de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Kennisgeving. De Burgemeester ven Amersfoort Gezien artikel 33 der Kieswet Brengt ter openbare kennis, dat de door het Gemeentebestuur genomen beslissingen op dc ingekomen verzoekschriften om verbetering der Suppletoire Kiezerslijst 1916—1917 voor deze gemeente voor een ieder ter gemeente-secreta rie (afdeeling ÏÏT) zijn nedergelegd en in af schrift tegen betaling der kosten verkrijgbaar gesteld. Amersfoort, 3 Mei 1916. De Burgemeester voornoemd, v. PANDWUCK. Hoe is de opstandbeweging in Ierland ont staan, die op Paaschmaandag zoo plotseling ln Dublin tot uitbarsting is gekomen? Alles wijst er op, dat de organen van liet Britsche gezag onverhoeds zich hebben bevonden te genover eene krachtig georganiseerde be weging. Bij de uitbarsting, de vonk in het kruitvat, kan misschien het toeval in het spel zijn geweest. Maar overigens moet het toeval hier worden uitgeschakeld; men heeft hier onmiskenbaar te doen met eene wijdvertak te, met zorg voorbereide onderneming. Met het antwoord op de vraag wie als draadtrekkers achter deze beweging zitten, is men in een deel van de Engelsche pers spoedig gereed. De opstanil in Ierland is het werk van Duitschland. Dat staat b.v. voor de Spectator zoo vast als een paal boven water, die schrijft, dat de Duitschers hebben gehandeld op grond van de overweging, dat wanneer een toestand van onvastheid, of schijnbare onvastheid, in' Groot-Brittannië kon worden teweeggebracht, de Entente daardoor zwaar geschokt zou moeten wor den. „Het lag dus voor de hand, dat het oogenblik om de rebellen los te laten in Du blin, waar de grond met zorg was voorbe reid door Duitsch geld en Duitsche intrige, zou zijn wanneer eene politieke krisis in Lon den was ontstaan." De schuldige is, volgens deze voorstelling, dus eigenlijk Duitschland, dat geene moeite heeft ontzien om onder de bevolking van Ierland eene stemming aan te kweeken, die haar ontvankelijk zou.maken om op te staan tegen het wettige gezag, en de leiders van de opstandbeweging met raad en daad, met wapenen en met geld te steunen. Iatusschen maakt men zich op die wijze het antwoord op de vraag al te gemakkelijk. Duitschland heeft een breeden rug, om er de zonden op te la den, die in Ierland bedreven zijn. Het Is ook wel aannemelijk, dat Sir Roger Casement van Duitschland uit een anti-Britsche propa ganda heeft gevoerd en voor het onderne men van den tocht, die zoo ongelukkig voor hem geëindigd is, Duitschen steun heeft ge vonden. Maar zieker is van daar niet de hoofdleiding uitgegaan voor de anti-Brüsche beweging, die met zoo verrassende kracht in Ierland tot uiting is gekomen. Daarvoor moet de blik naar elders gewend worden. De in Breslau verschijnende Schlesische Zeitung heeft nagenoeg gelijktijdig met de berichten over hgt uitbreken van den op stand in DubUri* e%n schrijven ontvangen van haren correspondent te New-York, dat kan bijdragen om licht te werpen op de voorgeschiedenis van den strijd' in de hoofd stad van Ierland. Men leest daarin o.a. dit: „Door alle middelen van de strengste cen suur en persbeinvloeding trachten de En- gelschen te verhinderen, dat er in het bui tenland berichten doordringen over den te- genwoordigen toestand in Ierland. Geheel kunnen zij dat intusschen niet beletten, aïïenninst hier in de Vereenigde Staten, waar de raillioenen hier levende Ieren wel middelen en wegen vinden om zich over den toestand van hun moederland en van hunne in Ierland achtergebleven landslieden inlichtingen te verschaffen. Het beeld, dat uit deze bronnen te verkrijgen is, moet in derdaad zeer somber genoemd worden. Een waar schrikbewind drukt op het groene eiland, ,en ofschoon de Ieren sedert eeuwen aan de vreemde tirannie gewend zijn, schijnt zich toch langzamerhand eene mate van verbittering en verontwaardiging opge zameld te hebben, die zich aanhoudend in kleine weerspannigheden, opstootjes enz. lucht maakt en die zich gemakkelijk ook wel eens in grootere en gevaarlijker uitbar stingen kan uiten." Hier wordt de opstand, die op Paasch maandag is uitgebroken, met ronde woor den voorspeld, niet als een gevolg van Duit sche intrige en Duitsche aansporing, maar van het schrikbewind, dat het Engelsche ge zag over de Iersche bevolking uitoefende. Dit wordt nader aldus uitgewerkt: „De Engel- schen weten natuurlijk heel goed hoe het in het land staat, en hei is misschien juist het gevoel van onzekerheid en angst, dat hen tot steeds nieuwe misgrepen en inbreu ken op de vrijheid leidt. Zoo hebben zij aan verscheidene Sinn Feiners het bevel doen toekomen Ierland te verlaten. Deze weige ren echter aan dit bevel te gehoorzamen, met geweld kunnen zij niet weggevoerd worden, en zoo dragen deze gevallen slechts er toe bij, de verbittering van de Ieren nog te doen toenemen." Het is duidelijk, dat dit geschreven Is vóór den opstand. Nu heerscht de staat van beleg in Ierland; de militaire overheid heeft volle vrijheid om met de elementen, die haar ongevallig zijn, te handelen naar willekeur en zij maakt daarvan een ruim gebruik. Maar de correspondent van de Schlesische Zeitung geeft nog op een ander punt in lichting; hij doet ons zien den weerklank, dien de in Ierland heerschende stemming gevonden heeft aan de andere zijde van den oceaan en zegt: „In de Vereenigde Staten zitten de Ieren volstrekt niet stil. Zij beschikken over goed bestuurde en goed ingelichte organen. De groote nationale conventie van het Iersche raa* die onlangs werd gehouden, heeft zich tot eene indrukwekkende manifestatie ont wikkeld. De Amerikaansche Ieren maken er geen geheim van, dat zij althans de meer derheid van hen besloten zijn de nationale beweging in hun moederland met alle krach ten te ondersteunen. Een uitvoerend comité van de Vrienden der Iersche vrijheid heeft onlangs eene in zeer nadrukkelijke termen gestelde oproeping laten uitgaan, waarin alle Ieren van Amerika „in het dringendste levensbelang van het Ierendom" om gelde lijke bijdragen voor het werk der bevrijding van Ierland worden aangezocht. De in de dagbladen opgenomen lijsten toonen aan, dat het beroep op de Iersche vaderlands liefde niet te vergeefs is geweest." Dit kan strekken tot bevestiging van de meening, dat men niet naar «Duitschland moet zien om te zoeken naar een antwoord op de vraag, waar de oorzaak van den Ierschen opstand is te zoeken. Te minder be staat daarvoor reden, wanneer men let op wat de geschiedenis leert over de verhouding tusschen Ierland en Groot-Brittannie. Daar over nog eenige opmerkingen tot besluit. De oorlog. B e r 1 ij n, 3 M e i. (W. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofd kwartier van heden voormiddag. Ten westen van Dixmuiden drongen Duit sche afdeelingen, in aansluiting aan een vuuroverval, in de Belgische liniën en na men eenige dozijnen manschappen gevan- gen. Q In de streek van Four de Paris (Argonnep drongen onze patrouilles tot over de tweede Fransche loopgraaf; zij brachten eenige ge vangenen terug. Aan beide zijden van de Maas is de toe stand onveranderd. Luitenant von Althans schoot boven het Caillettebosch zijn zesd3 Fransche vliegtuig neer. Bovendien werd een Fransch vliegtuig in den luchtstrijd ten zuiden van het werk Thiaumont naar den grond gebracht. Twee andere vliegtuigen werden door onze af- weerkanonnen ten zuiden van den Talou-rug en bij de hofstede Thiaumont, een vijfde door machinegeweervuur bij Hardoumont neergeveld. De bestuurder van laatstge noemd vliegtuig is dóód, de waarnemer zwaar gewond. Par ij s, 3 Mei. (Havas). Namiddag-com muniqué. In de Argonne beproefden de Duitschers gisteren tegen het einde van den dag, na een levendig bombardement met traanbom- men, een kleinen aanval met een effectief van drie compagnieën op de Fransche loop graven tusschen Harazee en Four de Paris. Zij kregen een oogenblik voet in de voorste Ioopgraaielementen, maar konden zich daar niet handhaven en trokken zich terug, zwaar geteisterd door het Fransche vuur. In de streek van -Verdun waren de beide artillerieën tamelijk werkzaam in de secto ren Morthomme en Douaumont. Een Fransch stuk vèr dragend geschut bombar deerde het station Sebastopol ten oosten van Vigneulles en deed brand ontstaan in de stationsgebouwen. In Lotharingen waren patrouillegevechten fn de streek van Moncel. Avondcommuniqué. Er was een hevig bombardement in den sector Avocourt. Onze troepen namen na een schitterenden aanval tegen het einde van den namiddag Duitsche stellingen ten noordwesten van den Mort-hommc; zij maak ten daarbij omstreeks honderd gevangenen en vier machinegeweren buit. Op de rest van het front was bij tusschen- poozen artillerievuur. Londen, 3 Mei. (R.) Communiqué van het Britsche hoofdkwartier. Br is idets van belang gebeurd in de laatste 24 uren. De operatiën aan beide zij den bleven beperkt tot artillerieactiën en geringen mijnarbeid. Wij bliezen heden drie mijnen op ten oosten .van Souchez en bom bardeerden gelijktijdig de vijandelijke loop graven. Ook waren er tamelijk hevige bom bardementen van Saint-Eloi zuidwaarts en ten westen van Angres. Onze vliegtuigen voerden gisteren heel wat werk uit, ondanks de onweders. Er wer den weinige vijandelijke vliegtuigen gezien. Londen, 3 Mei. (R.) Tennant ver klaarde in het Lagerhuis, dat gisterenavond een Zeppelin over de Oostkust van Schot land vloog. Zij liet bommen op een akker vallen, die geen schade aanrichtten. Londen, 3 Mef. (R.) Generaal French maakt bekend: Een vijandelijke vliegmachi ne deed heden middag tegen vier uur een aanval op Deal. Zij kwam uit de richting van Ramsgate en- liet zes bommen vallen. Het station en verschillende huizen werden ern stig beschadigd. Een man werd zwaar ge wond. Voor zoover bekend, is dit het eeni ge persoonlijke^ongeval. Het vliegtuig ver dween In de wolken. Onze vliegers stegen op om het te vervolgen. Londen, 3 Mei. (R.) Officieel bericht. Vijf of zes luchtschepen, misschien nog meer, ondernamen gisterennacht een raid op punten, gelegen tusschen Rottray Head (Schotland) en de noordelijke kust van Nor folk, maar er zijn slechts twee pogingen ge daan om in het binnenland te dringen. Er zijn omstreeks honderd bommen geworpen op ver uiteengelegen plaatsen, die meeren- deels zijn gevallen in onbewoonde streken of in zee. Slechts in ééne plaats was de scha de van eenigszins ernstigen aard; hier zijn zes mannen en drie vrouwen gedood, 19 mannen en 8 vrouwen gewond en 18 huizen beschadigd. Elders werden slechts twee per sonen licht gewond. Slechts eens kwamen de invallers binnen het bereik van de af- weerkanonnen, in welke gevallen zip zich on middellijk terug trokken. Verdere berichten melden, dat In Deal twee mannen en eene vrouw gewond en twee huizen ernstig beschadigd zijn> terwijl in twintig huizen de ruiten zijn gebroken. B e r 1 ij n, 3 Mei. (\V. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofd kwartier van heden voormiddag. Van het oostelijke oorlogstooneel nietf nieuws. Ween en, 3 Mei. (W. B.) Officieel communiqué van heden middag. Ten oosten von Razancze scho >t een O.-H. strijdvliegcr een vijandelijk vliegtuig neer. Verder is er niets van belang gebeurd. Petersburg 3 Mei. (Tel.-agentschap). Communiqué van den grooten generalen stof. De vijandelijke artillerie beschoot de sec toren in de streken van Jacobstndt en Dwinsk. In de streek ten Oosten van de Wid~. za en Tweretsj trachtten de Duitschers na artillerie-voorbereiding uit hunne loopgra ven te komen om aan te voTlen, maar zij werden door ons vuur tegengehouden. In den morgen van 2 Mei gingen Duitsche afdeelingen na een bombardement tol het offensief over in de streek van het dorp An tony, ten Noordwesten van het dorp Posta- vy, maar werden teruggeworpen Een twee de aanval had hetzelfde lot. In de streek van Boranowitsji en het Ochlnsk-kanaal had een levendig artillerie duel plaats. Ten Zuiden van Olyk vorderden wij eenigszins. In de streek van Sopanow, ten Noordwesten van Kremenetz, liet de vijand een mijn springen, waarvan wij den trechter bezetten. In de streek ten Noordwesten van Yor- molintz, ten Zuiden van Proskoerow, moest een Albatros wegens averij aan den motoi landen. De Duitscho vliegers werden ge» vangen genomen. Weenen, 3 Mei. (W. B.) Officieel be richt van heden middag. De strijd in het Adomellogebied duurt voort. Bij Riva en ln de streek van den Col dl Lano kwam het tot hevige artillerie"-e- vechten. Een ftaliaansLhen aanval op den Rotswand-top werd afgewezen. B e r lij n, 3 Mef. (W. B Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofd kwartier van heden voormiddag. Van het Balkan-oorlogstooneel niets nieuws. Weenen, 3 Mei. (W. BOfficieel be richt van heden middag. Op het zuidoostelijke oorlogstooneel heerscht rust. B e r lij n, 3 M e i. (K. N.) Het Berl. Tage- blatt ontleent aan het Atheensche blad Nea Hellas, dat de Engelscne en Fransche ge zanten aan de regeering van Griekenland hadden medegedeeld, dat de geallieerden met het oog op Griekenland's weigering om de Grieksche spoorwegen af te staan voor het vervoer van Servische troepen, verschei dene Grieksche haver.s -jou bezetten om dit vervoer te verzekeren. Athene, 3 Mei. (R.) Wij zijn gemacK* tigd het in de Grieksche pers zeer verspreide bericht tegen te spreken, dat de Entente gezanten de instructie hebben gekregen ge zamenlijk een stap bij de Grieksche regee- Door tegenstanders beleedigd en door tijdgenooten miskend, is niet zoo erg als door vrienden vergeten te zijn. door ANNA HUBERT VAN BEUSEKOM. 10 - - - ,,'t Is bepaald een bokser of oen Apach", zei ïna zachtjes. „Als er geen couloir was en de coupé naast ons niet vol menschen zat, slapie ik hier zóó weer uit", beweerde ik, heuseh een beetje angstig en hoewel de bereisde Ina dat zeer overdreven vond en lachend haar schouders ophaalde, bekende" ze naderhand, dat ze dit gezelschap in den beginne toch ook niet aan genaam vond. Later bleek het tweetal echter van een door trapte goedigheid, 't Waren „gens du Midi" moeder en zoon, die van den vorigen dag al op reis waren en heelemaal naar Marseille moesten, maar omdat de moeder niet tegen het sporen in een derde-klar*ewagen bleek te kunnen, had haar zoon bVjDetaald voor de tweede klasse en zich telkens bezorgd over haar^ heenbuigend noemde hij haar „petitc mère", wreef haar voorhoofd en polsen met •oen kwalijkriekend soort Eau de Cologne en pelde toen een sinaasappel, waarvan ui haar de partjes voerde alsof ze een klein kind was. „II est si bon, mon Gaston", zuchtte 't menschje met halfgeloken oogen naar ons opziende, toen zoonlief de couloir inliep met een handjevol pitten om deze uit 't raampje te werpen. We twijfelden dan ook niet meer aan zijn onkreukbare braafheid en lieten hem later vol Vertrouwen op onze handbagage passen, toen we in den restauratie-wagen gingen eten. Onze boeken bleven bijna de geheele reis gesloten, want er was veel te zien. Eerst de prachtige bosschen van Fontainebleau en reeksen bloei ende vruchtbóomen en toen we Dijon voorbij waren, de groene bergachtige oevers van Saóne en Rhöne. De Rhóne vooral was prachtig; een breede, onstuimige rivier, die er af en toe be paald onheilspellend uitzag. Schepen of stoom- booten zag men er bijna niet op. Het prettigst vond ik het echter in den restauratie-wagen. Daar kregen we zoo'n koninklijk gevoel van „somen-op-reis zijn," terwijl we over elkaar aan een netgedekt tafeltje zaten en „la douce France" nan ons voorbijvloog! We waren veel meer in de stemming dan den vorigen dag en voelden hoe langer hoe meer „den Fran- schen draai" over ons komen. Het menu was tamelijk uitgebreid en heel lekker, maar zelfs als we niets te eten hadden gekregen, zou 't toch leuk geweest zijn, daar te zitten rond kijken en gewoon hardop je op- en aanmer kingen te maken. Onder de mee-etenden amuseerden ons vooral die van 'l tafeltje naast ons. Twee nuffig-opgeprikte, precies eendere meisjes van een jaar of zes, zeven, zatenfdaar tegenover haar ouders: pa, een onbeduidend blond, blozend mannetje, net een radijsje, moe der groot n zwaar gebouwd met drie onder kinnen. 'n ongemakkeliik gezicht en handen vol ringen. De spichtige, sproetige dochtertjes waren zóó kwistig versierd, dat we er onze oogen niet af konden houden. Ze droegen witte strikken met schitterende spelden in 't haar, witte jurkjes met bloote halsjes, waaromheen zich èn een horlogckettinkje èn een ketting met medaillon slingerden, belletjes in de ooren, aan ieder handje een armband en een ringetje, verder ceintuurtjes met blinkende gespen, schoentjes met gespen en dan hadden ze nog elk naast haar bord een opzichtig taschjc lig gen met een zakdoekje en een fleschje reuk! Ze aten peuterig netjes en spraken gpen wpord, keken wel af en toe angstig moe aan, die ze bepaald onder hypnose had cn van lieverlede kwamen we tot de conclusie, dat pa gewis een winkel van valsche diamanten en namnak- artikelen hield en zijn kinderen en vrouw als étalage gebruikte. Te Lyon, waar we „vingt minutes d'arrêt" hadden, stapten we uit om aan het buffet een kop thee te gaan drinken, die echter van een besliste ondrinkbaarheid bleek te zijn, zoodat we besloten liever vruchten te nemen. „Deux bananes et deux pommes dc M c s s i n e", bestelde Ina aan den welgedanen kellner. „Vous diles?" vroeg deze zeer verbaasd. „Deux bananes et deux orange s", verbe terde ik en we lachten uitbundig om Ien's ver gissing. „O, wat spreek ik toch een schandelijk Fransch! Natuurlijk wist* ik wel dat het „orange" was, maar ik vergis me met de een voudigste dingen. Help me toch alsjeblieft en corrigeer zooveel mogelijk al mijn ongerech tigheden", smeekte Tnn, ,.ik hen zoo hang, dat ze me op „les Calvaux" anders zullen uit lachen/' Maar die vrees bleek ongegrond. Monsieur Bertrands doet tenminste erg verrukt over ons Fransch en vindt dat we „trés peu d'accent" hebben. Die goede Samuel Bertrands! Hij was nog in geen velden of wegen te bekennen toen we tegen achten te Valence aankwamen. Toch ver zonden we maar vast onze telegrammen: ..Arrivées sans difficultés" naar huis, lieten onze koffers en handbagage zoolang onder de hoede van een beambte en ijsbeerden wat voor 'f stationsgebouw op en neer. Vlak er voor op een pleintje, geflankeerd door twee lantarens, die net werden aangestoken, prijkte een monsterslandbeeld van een man, die zijn rech terhand opsteekt, alsof hij een tram aanroept en in de linker eer paraplu vasthoudt. Desiré Bancel stond er op 't voetstuk, maar we kon den hem absoluut niet thuisbrengen cn terwijl Ien halfluid madame R°rfrands beschrijving van haar echtgenoot repeteerde? „tall, grey, spectacles, pointed beard and moustach e", cn we met arendsblikken om ons heen-zagen of er geen dergelijk mansper soon in onze nabijheid viel le ontdekken, kwam uil 't stationsgebouw op een drafje iemand naar ons toegeloopen: Monsieur Samuel Bertrands himself! Na zich met een diepe buiging te hebben voorgesteld vroeg hij, of wij de beide Hollandsche Jongedames waren en maakte toen duizend excuses over zijn te laat zijn. Hij dacht dat de trein pas over achten aankwam en hoopte toch vooral niet, dat we in ongerustheid gezeten hadden. Al pratend voerde hij ons naar zijn rijtuig, een open brikje mef..vier plaatsen wikkelde ons vaderlijk in eenige capes en shawls, die er in lagen, laadde, geholpen door twee fact urs, dc koffers en handbagage voorop den bok, be steeg deze met een: „Allons Aiglon, dépèche- toi", tegen 't paard en voort ging het Calvaux- w a arts. Het was een beele rit en een zwaar vrachtje voor den armen Aiglon, die ons bijna twee uur lang voorttrok over een eindeloozen, witten weg, nu eens stijgend, dan dalend. In den hel-* deren maneschijn reden we langs akkers, bos schen en bloeiende vruchtboomen en kwamen, na de brug ever een smalle, kronkelende rivier te zijn overgestoken aan een eledrisch verlicht dorpje: Montvendre. „Encore vingt minutes", zei monsieur, die zich telkens omwendde cn bezorgd vroeg of we 't niet koud hadden. Maar we zaten best en! vonden den rit in den maneschijn zeer roman tisch en volstrekt niet onaangenaam. De aankomst op „les Calvaux" was allerzon derlingst. Na een poort, die wijd open stond, te zijn doorgegaan, reden we zoo maar par does 't erf over ondfcr een soort van open schuur, de zoogenaamde „hangar", waarvan de eene zijde geheel in beslag genomen werd door een gcmelsckU bassin, waarin watei stroomde Veel plaats' om uit te stappen was er niet en daarbij werden we nog zeer in on tas bewegingen belemmerd door een reuzen- grooten, geelharlgen hond, die woedend blaf* fend om ons heensprong. Ina, Vreezen d, dat ze verslonden zou worden, vluchtte gillend op, een hoop brandhout; Ik bleef recht op in 't rijtuig staan tot er in het huis aan de ovci> zijde een deur openging en madame Bertrands, een tamelijk gezette dame, naar builen trad, gevolgd door de meid, die ccn olielampje droeg, dat bijna op 't zelfde oogenblik uitwoei» (Wopdi xfcryotóüjï.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1916 | | pagina 1