DE EEMLANDER".
Zaterdag 27 Mei 1916.
BINNENLAND.
FEUILLETON.
DE TREKVOGELS
N° 281 -sde Blad.
14de Jaargang.
'Hoofdredactie:
Mr. D. J. VAN SCHAARDENBURG.
Uitgevers: VALKHOFF 6 Co.
ABONNEMENTSPRIJS:
- VrW,»
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Idem franco per post 1*5®*
v Per week (meC gratis verzekering togen ongelukken) 0.10.
Afzonderiyke nummera 0.05.
ïWekelijksch bijvoegsel „Dé Hollandtcht HultvrowS' (onder
redactie van Thérèse Hoven) per 3 eind. 50 ets.
TVekelgksoh by voegsel „Pafo nit mee" per 8 mn<L 40 ets.
C=
Dienstaanbiedingen 25 cents by vooruitbetaling.
Groote lettei*3 naar plaatsruimte.
Voor handel on bedryf bestaan zoei voordooligo bopaliugon
tot hot herhaald advertooron in dit Blad, bij abonnomont.
Eone circulaire, bevattende do voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT I.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
De Staatscourant van 26 Mei bevat
t>.S- 'de volgende besluiten:
op verzoek eervol ontslagen E. J.
Kempees te Wageningen als leeraar aan de
Rijks Hoogere Land-, Tuin- en Boschbouw-
■chool te Wageningen; idem dr. H. R. Kruyt,
els assistent voor de scheikunde aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht en benoemd als
•oodanig dr. W. D. Helderman aldaar.
Vragen inzake minister Posthuma
Het Tweede Kamerlid, de heer Scha
per, heeft de volgende schriftelijke vragen
gericht tot den Minister van Binnenlandsche
taken, minister van Staat, tijdelijk voorzit
ter van den ministerraad:
1o. Kan de Minister aan de Kamer me-
üedeelen of de Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel nog langen tijd rust zal
tnoeten nemen?
2o. Indien dit het geval is, acht de Re
geering zich alsdan tegenover het landsbe
lang verantwqord voor een in dezen tijd zoo
gewichtig departement zelfs geen minister
od interim te benoemen?
3o. Zoo ja, hoe worden dan op dit oogen-
blik de zaken aan het departement van Land
bouw, Nijverheid en Handel geregeld, en
aan wie is de leiding hieraan toevertrouwd?
Hebben personen, buiten het departement
Staande, hierop rechtstreekschen invloed?
Buitengewoon oorlog.crediet ete.
De Tweede Kamer heeft gisteren
fönder hoofdelijke stemming de motie-Ter
Laan aangenomen inzake den militairen ge
neeskundigen dienst en daarna z. h. s. het
wetsontwerp betreffende het buitengewoon
fcorlogscrediet van 100 millioen.
De Indische legercommandant.
Naar wij vernemen is da generaal-
ntajoor W. R. de Greve van het leger in
Nederlandsch-Indië bevorderd tot luitenant-
generaal, commandant van het leger in Ne-
'derl -Indië.
Nederland en de oorlogt
De wittebroodsregeling.
De burgemeester van Assen heeft beslo
ten geen gebruik te maken van de door den
minister geboden gelegenheid, om toe te
Staan dat voor één dag in de week witte
lbrood vervaardigd en verkocht zou mogen
worden.
Niettegenstaande de burgemeester van
Leeuwarden verlof heeft verleend tot het
bakken van wittebrood, hebben de meeste
bakkers van Leeuwarden en omstreken be-
♦loten hiervan geen gebruik te maken.
Vermenging ongebuild
tarwemeel.
Naar aanleiding van een mededeeling van
den directeur van den provincialen keurings
dienst in Friesland, dat hij reeds herhaalde
malen heeft geconstateerd, dat het door de
regeermg voorgeschreven bruinbrood In
plaats van uit enkel ongebuild tarwemeel,
door meerdere bakkers in deze provincie
Wordt bereid uit een mengsel van gebuild en
Ongebuild tarwemeel en soms onder bijvoe
ging van rijstmeel en roggemeel en dat het
inbeslagnemen van dergelijk brood meestal
(tiet mogelijk is, wijl het onderzoek van het
herdachte brood daarvoor te veel tijd vordert,
heeft.de commissie der Koningin van Fries
land zich gewend tot den minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel met de vraag of
de burgemeesters bij gebleken overtreding
bij wijze van stTaf kunnen overgaan tot in-
houdfng van het goedkoope regeeringsmeel
of dat daarvoor voorafgaande ministerieele
machtiging noodig is. De commissaris ont
ving daarop van den minister ten antwoord,
dat de burgemeester zonder zijne machtiging
de bakkers, die zich aan voormelde overtre
ding schuldig maken, kunnen straffen met
het inhouden van het goedkoope meel.
Voor Joodsche oorlogs
slachtoffers.
Hier te lande heeft zich gevormd een com
missie, bestaande uit de heeren L Wage
naar, te Arnhem, A. Asscher, A. S. Eitje, mr.
D. E. Lioni, A. S. Onderwijzer, allen te Am
sterdam, en Alfred Polak, te Tilburg, die zich
ten doel stelt, gelden in te zamelen voor de
Joodsche oorlogsslachtoffers In Rusland,
Galicië, Polen en Palestina. De commissie
heeft zich tot een aantal voornaamste Joden
in den lande gewend om aldus te komen
tot de vorming van een groot hulpcomité
voor de Joodsche oorlogsslachtoffers.
Rubber in brieven.
Voor het prijsgerecht te Londen werd vol
gens de „Times" dezer dagen door den pro
cureur-Generaal de verbeurdverklaring ge-
ëischt (en door den rechter conform beslist)
van een groote hoeveelheid rubber, die in
de brievenmails der Nederlandsche booten
„Tubantia", „Gelria" en „Hollandia" gevon
den was.
Er werd door den procureur-generaal op
gewezen, dat de behandeling dezer zaken
tot op zekere hoogte de bepalingen der
Haagsche vredesconferentie in de war
bracht, die particuliere correspondentie van
het in beslag nemen op zee vrijstellen.
De Duitschers hebben echter getracht van
deze bepaling voordeel te trekken door per
brief of per postpakket contrabande te ver
zenden.
Zoo is uit de beëedigde schriftelijke ver
klaringen gebleken, dat bij het onderzoek
van de brievenmalen der drie genoemde
schepen van uit Brazilië per brief aan G.
Vogtman Co. te Hamburg verzonden wa
ren per s.s. „Tubantia" ongeveer 173 pakjes
rubber en evenveel pakjes wol; per s.s. „Gel
ria" 1390 pakjes rubber en per „Hollandia"
1265 stukjes rubber.
De zaak is daarom vooral van belang, al
dus de procureur-generaal, omdat er in de
neutrale landen zeer over wordt geklaagd,
dat Engeland de bepalingen der Haagsche
vredesconferentie zou schenden. Het kan
daarom niet algemeen genoeg bekend ge
maakt worden, dat Engelands vijanden on
der bescherming van diezelfde In Den Haag
vastgestelde bepalingen trachten op ruime
schaal te smokkelen, hetgeen b.a. uit onder
schepte briefwisseling gebleken is. Zoo
schreef b.v. Rudolf W. H. Hoffmann uit Para
aan Vogtmann Co.„Hetgeen ik heden
verzend medegerekend, hebt gij thans van
mij rubber ontvangen voor een verkoop
waarde van 13000 mark.
Oe handel en de sulkernood.
De moeilijke toestand waarin de grossiers
in suiker op het oogenblik verkeeren, is het
hoofdonderwerp der besprekingen geweest
in de op 25 Mei te Utrecht gehouden be-
Suikerbond.
Was de levering tot op heden onregel
matig en lang niet voldoende, thans begint
de toestand zeer te nijpen, daar niet alleen
niet voldoende geraffineerde suiker wordt
beschikbaar gesteld, doch ook de fabrieken
die z.g.n. afgedraaide suiker vervaardigen,
de aflevering hebben gestaakt.
Mondeling, telegrafisch en per request is
het ministerie op de hoogte gebracht van
den moeielijken toestand waarin de groot
handel in suiker verkeert. Ook het suiker
bureau, waarnaar men werd verwezen, kan
den handel niet helpen, daar er eenvoudig
geen suiker meer schijnt beschikbaar te zijn.
Algemeen vond men het noodzakelijk dat
een paar bestuursleden van den Suikerbond
door de regeering werden aangewezen om
zitting te nemen in het suikerbureau.
Er werd besloten in dezen geest een ver
zoek tot de regeering te richten.
Men meende te weten, dat er nog heel
wat ruwe suiker in het land is en de nood
zakelijkheid werd aangetoond, dat de minis
ter deze suiker in beslag dient te nemen, wil
er eenigszins in den nood worden voorzien.
De kaarsenfabriek te Gouda
Stopgezet.
De Kon. Stearinekaarsenfabriek Gouda is
thans, wegens gebrek aan grondstoffen, zoo
goed als geheel stopgezet. Slechts in een
enkele afdeeling wordt nog gewerkt. Onge
veer 500 werklieden, mannen en vrouwen
worden hierdoor getroffen. De werklieden
zijn niet ontslagen en moeten zich dagelijks
aan de fabriek vertoonen. Ze ontvangen 85
pet. van hun weekloon. Voorloopig werkt
een gedeelte van het personeel nog gedu
rende drie dagen per week.
Spionnage?' Men schrijft aan De
Tijd van de Belgisohe grens:
Enkele dagen geleden is aan de grens on
der Goirle de Duitsche commandant van het
dragonder-regiment uit Poppel, door de
Nederlandsche militairen gearresteerd onder
verdenking van spionqage. Hij was met ze
keren A. Geerlings, bijgenaamd Gust van de
Panhoef, wonende op Belgisch grondgebied
onder Poppel, over de grenzen geleid en was
in 't bezit van een Duitsch paspoort, onder
teekend door den commandant te Turnhout,
Winter genaamd. Bedoelde officier kwam
herhaaldelijk uit Goirle en onderhield daar
connecties met enkele families. De laatste
maal echter, dat hij op Nederlandsch grond
gebied kwam, weer vergezeld van boven
bedoelden Geerlings, had men hem gezien
in 't bezit van een fotostel en begon men
den Pruis te wantrouwen.
Toen hij dan ook des avonds aan de grens
verscheen om naar zijn Heimath terug te
keeren, hield de militaire wacht hem aan en
werd hij voor den kantonnementscomman-
dant van Goirle geleid. Daar werd hem zijn
fototoestel ontnomen en ook zijn pas, maar
gefouilleerd werd hij niet. Zelfs werd hij niet
tot nader order vastgehouden, maar hem
werd gelegenheid gegeven met zijn trouwen
geleider Geerlings weer over de Belgische
grens naar zijn standplaats Poppel terug te
keeren.
Bij ontwikkeling van de platen van het
fotographietoestel kwamen te voorschijn
fotogTaphieën van den Lindeboom en het
stadhuis te Tilburg, van een molen onder
Goirle en van de woning van een der heeren
zou er op kunnen wijzen dat het den Dm't-
schen olficier om niets anders dan schil
derachtige kiekjes te doen geweest is.
Red. U. D.).
Het feeet van ,|Onze Vloot".
Het tienjarig herdenkingsfeest van dc
Nederlandsche Vereeniging „Onze Vloot"
is op luisterrijke wijze te 's Gravenhage
gevierd. Des voormiddags werd in tegen
woordigheid van onderscheidene autoriteiten
in de kunslzalen d'Audretsch de maritieme
tentoonstelling geopend; daarom had in de
receptiezaal van het gemeentegebouw aan de
Javastraat een ontvangst door het gemeente
bestuur [flaats, waarbij het woord werd ge
voerd door den burgemeester jhr. Van Kar-
nebeek namens de gemeente en door den
heer Van Bemmelen, voorzitter van het
hoofdbestuur van Onze Vloot
's Middags had daarop een algemeene
vergadering plaats, waarin de heer Van
Bemmelen een feestrede hield, waarbij hij
mededeelde dat aan de vereeniging ter ge
legenheid ran haar 10-jarig bestaan het
praedicaat „Koninklijke" was verleend. Vei-
volgens was er in de „Twee Steden" een
receptie, waarop o.a. verscheen de adjudant
van H. M. de Koningin, de kapt. ter zee jhr
Hooft Groalland om aan het hoofdbestu-ir
Hr. Ms. gelukwenschen over te brengen
Z. K. H. de Prins der Nederlanden kwam
persoonlijk gelukwenschen. Voorts gaven tal
van autoriteiten van belangstelling blijk.
Hedenavond is er in het Kurhaus een feest-
voorstelling, welke door Koningin en Prins
zal worden bijgewoond. Het feest denkt men
hedenavond te besluiten met een vuurwerk
op zee voor Scheveningen.
Nat. Ver. totsteuneanmiliciens.
Vanwege den opperbevelhebber van land
en zeemacht wordt het volgende medege
deeld:
Blijkbaar wordt nog niet geno'egzaam ge
weten en niet genoegzaam begrepen van
hoeveel belang voor den soldaat de mede
werking van de Nationale Vereeniging tot
Stuen aan Milicens is, welke vereeniging
zich ten doel stelt den dienstplichtige, die in
de burgermaatschappij terugkeert, in de ge
legenheid te stellen arbeid te vinden om al
dus In zijn onderhoud te kunnen voorzien.
Verschillende aanwijzingen ter zake zijn
reeds aan de korpsen van het leger uitgege
ven, terwijl het niettemin blijkt, dat nog ge
durig ten opzichte van aanvragen en ver
strekken der groene kaarten verkeerde
lijk gehandeld wordt, wat er niet zelden toe
leidt, dat de soldaat, onvoldoende bekend
met den aard van den werkkring van de Na
tionale Vereeniging tot Steun aan Miliciens,
zich tot haar wendt om voorziening in be
hoeften te vragen, welker behartiging niet
tot de taak behoort, welke deze vereeniging
zich heeft gesteld.
Ook wordt de genoemde vereeniging
klaarblijkelijk meermalen verward met het
Kon. Nat. Steuncomité.
Het is het verlangen van den opperbevel
hebber van land- en zeemacht, dat de com
pagnies- (eskadrons-, batterij-, enz.) com
mandanten de ter zake verstrekte aanwijzin
gen goed zullen kennen en nauwkeurig zul
len opvolgen en "dat mede de hoogere chefs
hieraan hun aandacht zullen schenken, opdat
aldus verkregen worde, dat de groene
kaarten (uitsluitijd aan de aldeeling „Beheer
Landmacht" van het Algemeen Hoofdkwar
tier aan te vragen) op den juisten tijd zul
len worden uitgereikt aan de dienstplichti
gen, die zich daartoe aanmelden, terwijl om
trent de beteekenis dier kaarten de dienst
plichtigen in hun belang door de compag
nies-officieren bij herhaling en nadrukkelijk
moeten worden onderricht.
Hierbij is er de aandacht op gevestigd, dot
gezorgd moet wordij, dat bij overplaatsing
van dienstplichtigen de voor hen ontvangen
groene kaarten worden overgegeven aan
het onderdeel, waarbij zij zijn overgegaan.
Ten slotte is er op gewezen, dat de mede
werking, welke door de officieren aan d,
meergenoemde vereeniging eventueel word(
bewezen, van het grootste belang is om bij
den terugkeer der dienstplichtigen in de bur
germaatschappij werkloosheid en armoede to
voorkomen.
Vereeniging „Tot Steu n". In
het hotel „De Keizerskroon" te Apeldoorn
is de algemeene jaarvergadering gehouden
der vereeniging „Tot Steun", onder voorzit
terschap van mr. G. Kirberger.
In het jaarverslag wordt gezegd, dot niet
tegenstaande de ongunstige tijdsomstandig
heden, de vereeniging toch met haar zegen
rijk werk kon doorgaan, al was er geen spra
ke van uitbreiding harer werkzaamheden. Op
31 December 1915 bedroeg het aantal voog
dijkinderen van het hoofdbestuur 76. Het
totaal getal van de aan dat bestuur toever
trouwde pupillen was 115, een aantal vrije
pupillen niet meegerekend. Het aantal ver
pleegden van het hoofdbestuur en de af-
deelingen bedroeg in het afgeloopen jan'
801.
Aan het verslag van den penningmeester,
den heer W. P. Kops, zijn de volgende cij
fers ontleend:
De balans sluit met een voordeelig saldo
van 5458.13.*4, zoodot het verlies van pi. m.
8000, dat verleden jaar geboekt moest
worden, met een bedrag van 5458 is in
gehaald, maar dus toch nog een bedrag van
pl. m 2500 in te halen is. De uitgaven der
doorgangshuizen Nieuw-Veldzicht, Bosch-
zicht en Beekzicht bleven ongeieer dezelfde
als in 1914, voor Oud-Veldzicht werd onge
veer 800 minder uitgegeven dan het vo
rige jaar. De huizen gezamenlijk hebben,
na aftrek van de ontvangen verpleeggeklen,
aan het hoofdbestuur per soldo ƒ9250 ge
kost.
Het nadeelig koersverschil der effecten
werd geraamd op 1660,60. De contribu
ties bedroegen ƒ500 meer dan in 1914 en
brachten 4906.70 op. Aan giften en lega
ten werd ontvangen ƒ15.498,16; tevens nog
1000 voor de verbouwing van Beekzicht
en 1500 voor den bouw van Nieuw-Bosch.
zicht. Verder werd nog door wijlen mej. G
J. Andreae, te 's Gravenhage, onder last van
vruchtgebruik, aan de vereeniging vermaakt
een kapitaal van ƒ21,400.
Tot hoofdbestuursleden in de plaats van
de heeren ds. J. A. Prins te Epe, en ds. Th.
F. Abbing te Ruurlo, werden benoemd mej.
M. Beucker Andreae, secretaresse van do
provincie Friesland, en dr. F. K. A. Rom-
bach, voorzitter van de aldeeling Utrecht,
en mr. L. Th. Jorissen te Amsterdam. We
gens de ziekte van mej. E. S. Bienfait werd
tot secretaresse gekozen mevr. A. Lende
rinkVan der Vliet.
door
ANNA HUBERT VAN BEUSEKOM.
29
't Was dicht bij de „Pas du Pont" tus-
Bchen de rotsen en we hadden best terug
kunnen gaan langs een omweg naar den
waterval, dien we hóórden, maar dat wilden
.we niet. „Geen stap terug", zeiden we tot
elkaar en op goed geluk liepen we verder.
'Tweemaal moesten we een beekje over en
Sprongen Eliza uit de Negerhut zou 't
Ons niet verbeterd hebben van steen op
Steen naar den overkant, plukten een bos
kamperfoelie en wilde rozen om van te
watertanden en kwamen eindelijk op zij van
een heuvelrug uit, waar een kl >in huisje
fnel erfje tegenaan leunde. Bovat de deur
post stond met blauw krijt geschreven: Dieu
est amour. We klopten aan. Eerst hoorden
we niets. Toen klonk er geschuifel en een
oud vrouwtje met een bril op trad naar bui-
ten, gevolgd door twee prachtig-gevlekte
geiten, die verschrikt voor Quenoppe terug
deinsden en 't erfje opliepen. Wij vroegen
't vrouwtje den weg, maar ze noodigde ons
zóó vriendelijk uit even binnen te komen,
dat we 't niet laten konden.
Zij was „la mère Farel" en zooveel als
de naaister van de streek en wij waren zeker
„ces deux demoiselles hollandaises des Cal-
vaux", die zulke mooie portretten van de
menschen maakten? Tiens quel honneurl
We wilden zeker wel een café noir hebben
en zp schoof haar naaiwerk op de tafel bij
't raam terzij en ging uit 't keukentje naast
't vertrekje een paar gebloemde kommen en
een dampende koffiekan halen.
't Zou heel onaardig geweest zijn als we
geweigerd hadden en daar er geen enkele
reden bestond viezer te zijn van héér boeltje,
dan van het Calvausche eetgerei, dronken
we met smaak onze kommen leeg en proef
den zelfs van de afschuwelijke geitenboter,
waarmee ze vol trots kwam aandragen, juist
teen père Farel binnentrad.
Met nijn grooten zwarten vilthoed in de
hand trad 't oude, gebogen mannetje op ons
toe en zijn vrouw schreeuwde hem met een
verrukt gezicht in 't oor: „Ce sont les deux
demoiselles hollandaises des Calvaux!" en
vervolgde zachter tot ons: „il est sourd, mon
pauvre vieux." Père Farel kwam nu ook bij
ons aan tafel zitten met een kom koffie en
begon te vertellen van zijn kindéren, die alle
vier hun bestemming in Amerika gevonden
hadden, 't Ging hun daar best. „C'est bien
triste que ce soit si loin", zuchtte hij even,
maar toen met een hartelijken blik naar 't
oudje over hem zei hij: „Si seulement le
bon Dieu nous laisse ensemble."
We moesten nu nog de portretten van hun
kroost bewonderen, benevens een zeer ver
bleekte foto van père Farel in zijn jonge
jaren en een daarbij behoorende van een
vrouwspersoon met groote muts op.
„Mais ce n'est pas vous, mère Farel. Het
lijkt tenminste heelemaal niet op u", zei Ien
met eenige verwondering en toen knikte 't
oude menschje lachend: „Vous avez raison,
mademoiselle, c'etait sa première. N'est-ce-
pas qu'elle était bien?"
Zij was zijn tweede vrouw en eigen kin
deren had ze nooit gehad, maar Jeanne ver
telde ons later hoe ze gesjouwd en gewurmd
heeft om haar vier stiefkinderen groot te
brengen en vooruit te helpen. Dat ze zoo
goed terecht gekomen zijn is grootendeels
aan haar te danken. „Heureusement toutes
les belles-mères ne sont pas comme tante
Emily", zei Jeanne
Je begrijpt, dat Ina 't niet onder zich laten
kon buiten waar 't goed licht was, een kiekje
van mère Farel te nemen en toen nog een
van père et mère Farel samen.
Ze begrepen er niets van, dat je met zoo'n
„petite boite" portretten kon maken, 't Leek
wel tooveren, maar mademoiselle was zeker
heel knap, en na vele zegenbeden vertrok
ken we, door père Farel begeleid, tot we aan
een klein paadje tusschen de rotsen kwamen,
dat ons tot vlak bij les Calvaux voerde.
't Was aandoenlijk die vreugde te zien,
toen mère Farel enkele dagen later de be
loofde afdrukjes halen kwam.
„Oh, que je ressemble ma pauvre petite
mère", zei ze herhaaldelijk toen ze haar
eigen beeltenis zag. „Et comme mon vieux
y est bienf Comment vous remercier ma
chère demoiselle? Tiens, je vais vous em-
brasser", en ze veegde haar mummelmondje
af en ging op haar teenen staan om Ina te
omhelzen, die geen raad wist en haar met
een bedarend: „C'est ca madame, c'est ca/'
afwerend op den schouder klopte, want voor
een paar nuchtere Hollandaises, zooals wij,
was zooiets wel wat kras.
En nu nog over gisteravond toen mon<
sieur Bertrands al glunderend yan de eer, die
hem te beurt viel een half uur voor souper-
tijd met twee kennissen kwam aanzetten, een
ouden en een tamelijk jongen dominé, die
hij toevallig te Chabeuil was tegengekomen,'
toen hij daar met 't rijtuig boodschappen
deed. Van 't souper was juist bizonder wei*
nig werk gemaakt: soep en uit 't water ge*
kookte macaroni zou er zijn, dus je begrijp!
hoe Emilytje te keer gingf Een „acces de
colère" of „crise de nerfs" van 't ergste
soort volgde. Ina en ik waren in de biblio*
theek kiekjes aan 't ontwikkelen en misten
geen woord van de scène, die vlak over ons
in de keuken tusschen het echtpaar BerJ
trands voorviel, terwijl Jeanne en Zebbek
maar-raakje ln 't salon de gasten zoolang
bezig hielden.
(Wordt nrvolgd.J
