„D E tEMLANDE R".
Woensdag 31 Mei 1916.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit den omtrek.
STADSNIEUWS.
N* 284
14de Jaargang.
AMERSFOORTSC
Hoofdredactie:
MARIE VAN VERSENDAAL.
Mr. D. J. VAN SCHAARDENBURO.
Uitgevers: VALKHOFF ft Co
ABONNEMENTSPRIJS:
8 maanden voor Amersfoortf l.OO.
Idem franco per post1.30.
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) - 0.10.
Afzonderlijke nummers - 0.03.
^"ekelijksch bijvoegsel „Dé Hollandsche Huisvrouur" (onder
redactie van Thérèae Hoven) per 8 mnd. 50 cis.
(Wekelrjksoh bijvoegsel „ftoh mé mee?' per 8 mnd. 40 cis.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT I.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
f 0.50.
- 0.10.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regels
Elke regel rueer
Dienstaanbiedingen 25 cents bij vooruitbetaling.
Groote lettors naar plaatsruimte.
Voor handel en hodrijt bestaan zoor voordooligo bopalingon
tot het herhnald advorteeron in dit Blad, bij abonnement.
Eone oirculaire, bevattende do voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Morgen, Hemelvaartsdag,
xal het Amersf. Dagblad NIET
verschijnen.
De oorlog.
B e r I ij n, 3 O Mei. (W. B.) Officieel be
richt.
.Levendige vuurgevechten hadden plaats
öp het front tusschen het kanaal van La Bas-
sée en Arras. Ook Lens en zijn voorsteden
werden weer beschoten. In den omtrek van
Souchez en ten Oosten van Tahure misluk
ten 2wakke vijandelijke uitvallen. In den
sector .van heuvel 304 tot aan de Maas
heerschte een verhoogde gevechtswerk
zaamheid. Tusschen het Ravenbosch en het
bosch van Cumières veroverden de Duitsche
troepen de Fransche stellingen tusschen de
Zuidelijke kam van den Mort Homme en het
'dorp Cumières over de volle uitgestrektheid.
Aan ongewonde gevangenen vielen 35 offi
cieren en 1313 manschappen ons daarbij in
handen. Twee tegenaanvallen in den omtrek
van het dorp Cumières werden door ons af
geslagen. Ten oosten van de Maas verbe
terden wij door een plaatselijke uitoefening
van druk de nieuw verworven linie in het
bosch van Thiaumont. Het vuur van weers
zijden bereikte hier af en toe de grootste
hevigheid. Onze vliegers vielen met merk
baar succes gisterenavond hét vijandelijk
eskader van torpedojagers voor Ostende
een. Een Engelsche tweedekker viel na een
luchtgevecht bij St. Eloi neer en werd door
ons geschutvuur vernield.
P a r ij s 3 0 Mei. (Havas). Namiddag-
communiqué.
Aan den linker Maasoever verdubbelde
gister tegen het einde van den dag het bom
bardement in hevigheid tusschen den Mort-
homme en Cumières. Kort daarna richtten
dé Fransohen tegen de gezamenlijke stellin
gen van dien sector een zeer krachtigen aan
val, waarin zij eene versche, pas op dit
front aangekomen divisie in het vuur brach
ten. Aan den Franschen linkervleugel wer
den alle Duitsche aanvallen, die gericht wa
ren op de oostelijke hellingen van den Mort-
'homme, waar de Fransche liniën gevestigd
zijn, gebroken door het Fransche vuur.
[Verder oostelijk, in de streek van het Bois
des Caurettes, moesten, na verscheidene
vruchtelooze pogingen van de Duitschers,
die zware verliezen leden, de Franschen
hunne elementen terugnemen ten zuiden
van den weg BethincourtCumières. Einde
lijk konden op den Franschen rechtervleu
gel, ondanks herhaalde pogingen, de Duit
schers hen niet verdrijven van den zuide
lijken zoom van het dorp Cumières. Het
bombardement hield met hevigheid aan in
'den loop van den nacht.
Aan den rechteroever was een zeer leven
dige artilleriestrijd in de westelijke streek
van het dorp Douaumont.
Op het Engelsche en het Belgische front
was een vrij levendige artilleriewerkzaam
heid.
Avond-communiqué.
Er W8s een allerhevigst bombardement in
de streek van Morthomme en Cumières
Rechts van de Maas was middelmatige ar
tillerie-arbeid. Elders aan het front is niets
gebeurd.
Berlijn, 3 0 M e i. (W. B.) Officieel
Ten zuiden van Lipsk rukten Duitsche af-
deelingen voorwaarts over de Schtschara,
waarbij ze een Russische blokhuisstelling
vernielden.
W e e n e n 3 0 Mei. (W. B.) Officieel
bericht van heden middag.
Er waren levendiger artillerie-gevechten,
Inzonderheid aan het Bessarabische front en
Wolhynië. Overigens waren er geene bij-
rondere gebeurtenissen.
Petersburg, 30 M e i. (Tel.-agent-
schap). Communiqué van den grooten gene-
ralen staf.
In dennacht van den 29en trachtte de
vijand, na artillerie-voorbereiding, het offen
sief te nemen in de streek ten noordoosten
van Augustinhof; maar hij werd door ons
vuur in zijne loopgraven terug gejaagd.
Vijandelijke vliegtuigen wierpen eeruge
bommen op het spoorwegstation Vileyka en
het ten noordwesten daarvan gelegen vlek
.Voystom.
-In Galicië richtte de vijand een hevig vuur
IVan zware en lichte kanonnen, handgrana
ten en mijnwerpers tegen onze loopgraven.
.Tegelijk deed hij een infanterie-aanval. Na
onzen voorpost te hebben teruggedrongen,
liet de vijand twee van onze gangen, die
nog niet geheel geladen waren, springen.
Onze aangerukte versterkingen verdreven
door een tegenaanval de Oostenrijkers uit
de door hen bezette loopgraven en herstel
den den vroegeren toestand.
Ten noorden van Buczacs trachtte een
sterke vijandelijke troep onze loopgraven
aan te vallen, maar ging terug nadat hij door
ons geweer- en handgranaatvuur was ont
vangen.
B e r 1 ij n, 3 O M e i. (W. B.) De Keizer is
weer naar het front vertrokken.
Weenen, 3 0 Mei. (W. BOfficieel
bericht van heden middag.
Gisteren viel het pantserwerk Punta Cor-
bin in onze handen. Ten westen van Arsiero
dwongen onze troepen den overgang af over
de Posinabeek en maakten zich meester van
de hoogten aan den zuidelijken oever. Vier
hevige aanvallen van de Italianen op onze
stelling ten zuiden van Bettale werden af
geslagen.
Rome, 30 Me i. (Stefani). Officieel
communiqué.
De toestand is langs het geheele front over
het algemeen onveranderd, behalve in de
streek van de Posina en de Boven-Astico,
waar de vijand gisteren het offensief her
vatte. In het Lagarina-dal en den Pasubio-
sector was intense artillerie-arbeid aan beide
kanten. Oe groote transport-arbeid van den
vijand werd door onze artillerie gestoord.
Ten Zuiden van de Posina deed de vijand,
na een krachtige artillerie-voorbereiding, eon
aanval in de riohting van Sogli di Campinilia
en den Monte Priafora. Na een verwoeden
strijd handhaafden onze troepen zich in deze
stellingen.
Op het plateau van Asiago en in de Su-
gana-vallei traden verkenningsafdeelingen
actief op. De vijandelijke artillerie begon
een bombardement op Ospedaletto (circa 7
K.M. ten Westen van Borgo). In de stréek
van Tofana en den Boven-Boite werd een
zwakke aanval van de vijandelijke infanterie
afgeslagen.
Op de Noordelijke hellingen van den
Monte San Michele werd een lange vijande
lijke loopgraaf door het springen van een
groote mijn vernield.
B e r 1 ij n, 3 0 Mei (W. B.) De Duitsche
en Bulgaarsche strijdkrachten bezetten ten
einde een klaarblijkelijk voorgenomen ver
rassing door de Entente-troepen te voorko
men de belangrijke Roepelpas aan de Stroe-
ma. Ons overwicht dwong de zwakke Griek-
sche posten zich terug te trekken. Overigens
worden de Grieksche souvereiniteitsrechten
gewaarborgd.
P a r ij s, 3 0 Mei. (R.) De overbrenging
van het Servische leger van Korfu naar
Saloniki is volbracht.
Konstantinopel, 30 Mei. (W. B.)
Bericht \an het groote hoofdkwartier.
Op het Irakfront bracht in den sector van
Telahie op den rechteroever van den Tigris
ons geschut twee kanonnen des vijands tot
zwijgen. Wij maakten op dezen oever ze
ventien wagens met vee buit en namen bij
een overval 24 Engelschen gevangen.
Op den rechtervleugel en in het centrum
hadden patrouillegevechten, aan den linker
oever op zichzelf staande schermutselingen
plaats. In den sector van Smyrna verjoeg
ons geschut drie' vijandelijke vliegers, die
over Phokia vlogen. Eenige vijandelijke oor
logsschepen onderhielden gedurende korten
tijd een schutvuur, dat zonder uitwerking
bleef, op den heuvel ten westen op het
eiland Keusten en trokken zich vervolgens
terug.
Londen, 30 Mei. (R.) Generaal Nor-
they, opperbevelhebber van de Britsche troe
pen, die Duitsch Oost-Afrika van het Zuiden
binnendringen, seint, dat zijn troepen den
vijand gedwongen hebben Neu Langenburg
te ontruimen. Zij bezetten de stad en ver
overden groote hoeveelheden munitie en
levensmiddelen van allerlei aard. Een vijan
delijk garnizoen, dat Mamema (23 mijlen
O.N.O. van Abercorn) bezet houdt, is inge
sloten.
Londen, 30 Mei. (R.). Bericht van
Lloyds.
Het stoomschip Dalegarth is in den grond
geboord. Het stoomschip Southgarth even
eens van de bemanning zijn 22 personen
gered.
Londen, 30 Mei. (R.) De datum van
de economische conferentie der geallieer
den te Parijs, is vastgesteld op 14 Juni.
Stockholm, 30 Mei. (W.-B.). Vol
gens Svenska Dagbladet" hebben de En-
tente-staten toegestaan, dat Amerikaansche
levensmiddelen naar Polen worden doorge
zonden, doch onder beding, dat Duitsohland
en Oostenrijk beloven, geen voedsel uit de
door hen bezette streken weg te voeren. Het
antwoord der Duitsche en Oostenrijksche
regeering is nog niet ontvangen*
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
In de zitting van Dinsdag werd voortge
zet het wetsontwerp inzake de regeling U. L.
O. en M. U. L. O.
De heeren Van der Molen en Van
Wijnbergen verklaarden zich beiden in
genomen met het ontwerp, dat aan het
voortgezet lager onderwijs vrijheid van ont
wikkeling zal geven. Beiden waren 't ook in
theorie eens met den heer Gerhard.
Ook de heer De Visser is dankbaar
voor de indiening van het ontwerp. Hij wijst
er voorts op, dat het II. L. O., ondanks alle
voorspellingen van het tegendeel, steeds is
vooruitgegaan en verbeterd. Hij betreurt
echter, dat het ontwerp het M. U. L. O. tot
lager onderwijs stempelt, terwijl de ineen-
schakelingscommissie dergelijk onderwijs tot
middelbaar onderwijs wilde rekenen.
Minister Cort van der Linden acht
thans niet het tijdstip gekomen om te ver
anderen aan het subsidiestelsel. Hij wil daar
om van afzonderlijk subsidieeren van M. U
L. O.-scholen en verplichting tot toelating
van on- en minvermogende leerlingen voor
de bijzondere school niet hooren; meer ge
voelt hij voor uitbreiding van de subsidie
vakken dan voor inperking daarvan. Hij wil
voorts ook het U. L. O. handhaven, dat uit
de maatschappij is opgegroeid en'het voort
gezet lager onderwijs het karakter van lager
onderwijs, waaruit het is opgegroeid, doen
behouden.
De heer Gerhard trekt op grond van
het ministerieel betoog zijne amendementen
betreffende afzonderlijke subsidieering van
M. U. L. O. in, doch dient eene motie in,
ten einde een principieele beslssing dien
aangaande te verkrijgen.
De heer Van der Molen dient een
amendement in om staatsinrichting onder te
brengen bij vaderlandsche geschiedenis.
Het amendement-Gerhard wordt verwor
pen met 28 tegen 26 stemmen. Het amen
dement-Van der Molen wordt dus zonder
stemming aangenomen, waarmede het
amendement-Otto is vervallen.
Het amendement-Otto om voor U. L. O.
acht leerjaren te eischen, wordt ingetrok
ken.
Het amendement-Otto om voor subsidie
aan U. L. O.-scholen te eischen, dot in elk
subsidievak ministens 2 uur moet worden
les gegeven, dat de klassen niet worden ge
combineerd en dat er minstens 12 leerlin
gen moeten zijn, werd verworpen met 44 te
gen 9 stemmen.
Het amendement-Van Wijnbergen om het
diploma van de Nationale Vereeniging voor
.Handelsonderwijs gelijk te stellen met de
acte voor handelskennis werd overgenomen.
De tweede lazing volgt later.
De Kamer is uiteengegaan tot 14 Juni.
Berichten.
H. M. de Koningin-Moeder, wier ge
zondheidstoestand, hoewel zeer gunstig blij
vende, haar nog niet toelaat bezoeken aan
tentoonstellingen enz. te brengen, heeft om
die reden ook de maritieme tentoonstelling
van de Kon. Ned. Vereeniging „Onze Vloot"
niet kunnen bezichtigen. H. M. heeft echter
een gift doen toekomen voor het fonds tot
steun aan ons marinepersoneel.
Prins Hendrik in Fries
land. Z. K. H. maakte gisteren, vergezeld
van den commissaris der Koningin, mr. P.
A. V. baron van Harinxma thoe Slooten, per
motorboot een watertocht naar de meren bij
Grouw. Van hier werd de reis per auto ver
volgd naar Spannenburg, waar begeleid
door het college van Gedep. Staten en den
hoofdingenieur van den provincialen water
staat de werken werden bezichtigd van de
bemaling van Friesland's boezem. Vervol
gens is per motorboot een tocht gemaakt
over het nieuwe stroomkanaal en de Lem-
sterbekken naar Follega, van waar per auto
over Huisterheide en Joure naar Leeuwar-
"den is teruggekeerd.
Op de heenreis is eenigen tijd vertoefd op
de stichting „Wilhelminaoord", te St. Niko-
laasga, en op de terugreis te „Boschoord",
te Huisterheide.
Staatsleening 1916. De
Minister van Financiën maakt bekend, dat
op de Staatsleening 1916 tot en met 27 Mei
j.l. was gestort een bedrag van
122,304,500.
Schietproef. Gisteren werd nabij
het strand te Scheveningen een schietproef
gehouden op een in staat van verdediging
gebrachte stelling.
Daarbij waren tegenwoordig de opper
bevelhebber Generaal Snijders, verschillen
de officieren van het algemeen hoofdkwar
tier en van het garnizoen den Haag en om
geving, wier dienst hen toeliet de sohietproef
bij te wonen.
Vrijwillige landstorm. Bij
beschikking van den Minister van Oorlog is
de vrijwilliger bij den landstorm, de gepen-
sionneerde luitenant-kolonel der infanterie
F. J. A. H. Hendriksz in positie gelijkgesteld
met den rang van luitenant-kolonel en met
ingang van 2 Juni a. s. benoemd tot com
mandant van het „Landstormkorps Limburg-
sche Jagers."
Mr. W. S. J. van Waterschoot
van der Gracht. Het Centrum meldt,
dat mr. W. S. J. van Waterschoot van der
Gracht, lid der Eerste Kamer, Maandagmid
dag in de tram tusschen Den Haag en Sche
veningen door een beroerte werd getToffen.
Hij werd per auto naar het gemeentelijk
ziekenhuis van Den Haag vervoerd.
De toestand is wel ernstig, doch levert
geen onmiddellijk levensgevaar op.
De heer Van Waterschoot is 71 jaar oud.
Op bijna 64-jarigen leeftijd is te 's Gra-
venhage overleden de gepensionneerde ma
joor van het Indische leger H. N. Kuypers.
Hij werd geboren te Padang den 2en Juni
1852. Als 2e luitenant, waartoe hij in 1875
werd benoemd, was hij onder-constructeur
bij de artillerie-constructie magazijnen te
Soerabaja. Voorts was hij adjunct bij het
materiaal der artillerie onder den comman
dant in de tweede militaire afdeeling. Als
majoor was hij commandant der artillerie op
Sumatra's Westkust, in 1895. In 1897 werd
hem op zijn verzoek onder toekenning van
pensioen eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend. Hij had het expeditiekruis
Atjeh 1873-1876.
Vrijdag 2 Juni a.s. zal zijn stoffelijk over
schot ter crematie naar Westerveld worden
overgebracht.
Nederland en de oorlog.
Kaas.
De maximum-prijzen voor kaas voor Mei
zullen ook voor Juni gelden.
Kalk Voor bouwwerke n.
In verband met de vele klachten over ge
brek aan kalk voor bouwwerken en voor an
dere doeleinden, deelt het uitvoerend lid van
de commissie voor het handelsverkeer met
het buitenland ons mede, op 27 Mei van
den gedelegeerde van den gouverneur-gene
raal in België bij het Keizerlijk Duitsch ge
zantschap in Nederland bericht te hebben
ontvangen, dat de uitvoer van kalk „für
Bau-und Diingezwerke" van België naar Ne
derland weder toegelaten is.
De Prinses Juliana.
Naar het N. v. d. D. verneemt, zal de Prin
ses Juliana, een der opgelegde schepen van
de maatschappij Nederland,- toch nog een
reis naar Indië maken, uitsluitend voor gou^
vernementspassagiers.
Het verkeer metEnge 1 an d.
Men meldt uit Vlissingen:
De mailboot uit Engeland is Dinsdag
avond hier aangekomen met 86 passagiers,
waaronder 40 geïnterneerde Duitschers, uit
Engelsche kampen ontslagen.
De Roode Kruis-brigade behoefde geen
hulp te verleenen, daar er geen ernstige zie
ken bij waren.
Wee rvr ij gelaten.
Wolff's Bureau meldt uit Emden:^
Het Maandag, onder verdenking van
spionnage naar de reede van Bórkum opge
brachte Nederlandsche zeilschip Commoran
(niet Holland) is vrijgelaten, nadat het ver
moeden van spionnage ongegrond was ge
bleken.
De Schröder zaken.
Het gerechtshof te Amsterdam heeft he
den in hooger beroep uitspraak gedaan in
de beide zaken, waarvoor de heer Schrö
der, de hoofdredacteur van de „Telegraaf",
door de rechtbank is vrijgesproken van de
beschuldiging van het in gevaar brengen van
de onzijdigheid van den Staat. De eene zaak
betrof het artikel, waarin van de regeering
werd gezegd, dat zij met haar uitvoerpolitiek
ten gunste van Duitschland „verraad pleegt
aan het eigen vaderland" en „aan de zaak
der menschheid"; de andere het artikel
waarin van de „groep gewetenlooze schur
ken in het centrum van Europa" gesproken
werd.
In de eerste zaak werd de beklaagde
ontslagen van alle rechtsver
volging; in de tweede werd het v r ij-
sprekend vonnis der rechtbank beves
tigd.
In het arrest betreffende de eerste zaak
wordt o.m. overwogen, dat het gelncrimfc
neerde artikel de neutraliteit ha d kunnen
schenden, maar daardoor volt de zaak niet
onder art. 100 W. v. Str., waarin gezegd
wordt dat de neutraliteit in gevaar moet
z ij n gebracht.
In de tweede zaak is de hoofdoverwc^ing
van he( arrest dat daardoor de neutraliteit
niet in gevaar had kunnen worden gebracht.
A u t o-o ngeval van den Pr i n s.
Gistermiddag is de auto van Prins Hendrik
op den straatweg van Heerenveen naar Leeu
warden door een achterop rijdende automo
biel aangereden, tengevolge waarvan do
auto van Z. K. H. met eenige boomen op
den Rijksstraatweg in botsing is gekomen.
Alle inzittenden kwamen er zonder lichame
lijk letsel af. De auto werd eenigermate be
schadigd.
Soldaat verongelukt. Bij
een gisternacht te Waalwijk gehouden oefe'
ning geraakte de milicien P. uit Amsterdam
tusschen een kanon en een patroon-caisson,
waardoor hem de borstkas werd ingedrukt.
Naar het hospitaal overgebracht, overleed hij
kort daarna
Het voorstel van Ged. Staten betreffende
de electriciteitsvoorziening in de provincie
Utrecht is gisteren door de Provinciale
Staten z. h. st. goedgekeurd, evenals de sta
tuien der op te richten vennootschap, zooals
die zijn geformuleerd door de commissie in
39 bepalingen, en die, rïö een uitvoerige be
spreking, werden vastgesteld.
Hoogland. Naar men verneemt, is
hier in wording de vestiging van een hulp
telefoonkantoor.
De gemeenteraad kon nu met het voor
stel: de oprichting van een kantoor als bo
venbedoeld aan te vragen, zich geheel ver
eenigen en men mag verwachten dat dezen
zomer de inwerkingstelling is verzekerd.
Een vooruitgang voor de gemeente, welke
zeker met veel ingenomenheid zal worden
begroet.
Eemb.
liaadsreralag.
Verslag van de openbare vergadering van
den Raad der gemeente Amersfoort op Dins
dag 30 Mei, des avonds 7 uur.
Voorzitter: de burgemeester.
Afwezig de heeren; Van Achterbergh, Van
Duinen en Kroes.
Na opening der vergadering worden de
notulen der vorige vergadering vastgesteld,
zooals ze ter visie hebben gelegen.
AGENDA:
1 Ingekomen stukken:
Besluit van Gedep. Staten van Utrecht d.d.
17 April 1916, waarbij wordt verdaagd de
beslissing op de raadsbesluiten.van 21 Maait
1916 tot aankoop van een complex gronden
onder Soest.
Kennisgeving.
Brief van Ged. Staten van Utrecht d.d. 17
April 1916, waarbij wordt toegezonden een
uittreksel uit het K. B. van 31 Maart 1916
no. 70, tot goedkeuring van het Raadsbe
sluit d.d. 25 Januari t. v. houdende vaststek
ling der „Verordening op de heffing van op»
centen op de hoofdsom der Personeele be*
lasting in de gemeente Amersfoort."
Kennisgeving.
Besluit van Ged. Staten van Utrecht, d.d. I
Mei 1916, waarbij wordt goedgekeurd het
raadsbesluit van 18 April 1916 no. 18511 tot
verlenging van den ontruimingstermijn van
onbewoonbaarverklaarde woningen aan d«
Coninckstraat.
Kennisgeving.
Besluit v&n Ged. Staten van Utrecht d.d. t
Mei 1916, waarbij goedgekeurd wordt het
Raadsbesluit d.d. 18 April 1916 tot verleiv
ging van den ontruimingstermijn voor een
reeks onbewoonbaar verklaarde woningen
aan de Coninckstraat.
Kennisgeving.
- Besluit van Gedep. Staten van Utrecht d.dv
1916, tot het aangaan eener kasgeldleenint»
groot 500.000.
Kennisgeving.
Besluit van Gedep. Staten van Utrecht
d.d. 8 Mei 1916, waarbij wordt verdaagd d«
beslissing op het Raadsbesluit van 18 April
1916, tot aankoop, overneming en verkoop
van grond In verband met de verbreiding
van den Leusderweg.
Kennisgeving.
Besluit van Ged. Staten van Utrecht d.d. Q
Mei 1916, waarbij wordt goedgekeurd h«4
raadsbesluit van 18 April 1916 tot verkoop
van een perceel bouwterrein aan J, Ott*
rits.
Kennisgeving,