N# 32. 15d' Jaarnang. Maandag 7 Augustus 1916. BUITENLAND. FEUILLETON. DE EERSTE MEI. hoofdredacties j „DE E EM LAN D E R". ABONNEMENTSPRIJS: £>er 3 maanden voor Amersfoort f 1.30, Idem franco per post.. J'JJJ; j Per week (mot gratis verzekering tegen ongelukken) - l^fzoriderl-ykQ nummers 0.0t5* Wekelyksob by voegsel nDt Hollandtchs Hui»vroiiu>" (onder redaclio van Thérèae Hoven) per 3 mnd. 50 ets. IwekeJüksob byvoegse) 9Pak nu m$S' per 8 mnd. 5d ets. Bureau: UTRECHTSCHESTRAAT Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—5 regels.. f 0.80. Elke regel moorM 0.15. Dienstaanbiedingen 15 regoh.. 0.50. Groote lettors naar plaatsruimte. Voor handel en bedryt bostaao zoor voordeelige bepalingen tot het horhaald advertoeron in dit Blad, by abonnoment. Eone oirculaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Politiek Overzicht D© verkoop van Deensch West-lndië. Terwijl het nog steeds onzeker is welke Veranderingen op de wereldkaart zullen worden aangebracht als gevolg van den ver- liietigingsoorlog, dien de mogendheden van de oude wereld met elkaar voeren, slaan de (Vereenigde Staten van Noord-Amerika een anderen weg ra om op een zeker punt hun gebied uit te breiden. Zij hebben den „all- migthy dollar" te baat genomen om zich het bezit te verschaffen van de Deensche eilan den in West-lndië. Als die poging slaagt, dan ihebben zij op onbloedige wijze hun bezit ver meerderd. De eerste stap daartoe is gedaan: verleden Vrijdag is te Washington het ver drag onderteekend, waarbij wordt bepaald, dat Deensch West-lndië aan de Vereenigde Staten zal overgaan voor een koopprijs van 25 millioen dollars. Om rechtsgeldig te zijn, moet dit contract van koop en verkoop nog bekrachtigd wor den door den Deenschen rijksdag en door den Senaat van de Vereenigde Staten. Er schijnt geen twijfel over te bestaan, dat de toestemming van den Senaat der Unie zal worden verkregen. Die hooge vergadering heeft in 1867, toen Denemarken onder den indruk van het rampspoedige jaar 1866 be leid was de drie eilanden St.-Thomas, St.- Jean en Sainte Croix te verkoopen, die transactie doen mislukken. Maar in 1000, toen er andermaal over den verkoop onder handeld werd, was de Senaat van gevoelen veranderd. De redenen, die deze omkeering hebben teweeg gebracht, zijn sintsdien nog klemmender geworden, nu het Panamaka naal gebouwd is. De uitstekende haven, die' op St. Thomas aanwezig is, heeft daardoor nog eene hoogere waarde gekregen. Daarentegen heeft in Denemarken eene verandering van de stemming plaats gehad in omgekeerden zin. Zestien jaren geleden werden tegen het plan van dezen verkoop ernstig^ bezwaren ingebracht, die vooral in da Eerste Kamer weerklank vonden; het oud ste lid van die vergadering, een man van 00 jaar, deed door zijne stem tegen, waar door de meerderheid kwam aan de zijde van de tegenstanders, het plan mislukken. Deze oppositie is niet ontwapend, ofschoon de koopprijs ditmaal veel grooter is en van 5 op 25 millioen dollars is gebracht. Er is ook nu weer eene beweging in Denemarken op touw gezet tegen den verkoop van deze eilanden, waar sints twee eeuwen de Dane- brag waait en welker bevolking zestien jaren geleden den wensch te kennen heeft gege ven om onder Deensch gezag te blijven. Het parlement te Kopenhagen zal zich over deze verkoop hebben uit te spreken. Waar dat is vooreerst nog niet te verwach ten. Het Deensche regeeringsorgaan, de Po- lifiken, kondigt dit aldus aan: „Men mag hier niet voorbij zien, dat er een soort lafente onderhandeling over den afstand van de Deensche Vv est-Indische eilanden gevoerd is sedert de zestiger jaren van de vorige eeuw, en dat deze kwestie telkens weer zal opkomen, zoolang er een kooper is, vooral thans, nu de waarde van de eilanden stijgen de is. Hef spreekt echter van zelf, dat deze kwestie, zooiend de oorlog duurt, evenmin voorbereid als beslist kan worden." Het is namelijk aan twijfel onderhevig of deze zaak kan worden beslist door den tegenwoordigen rijksdag. In Denemarken is In Juni 1915 eene nieuwe grondwet aange nomen, waarbij ook aan de vrouwen het stemrecht is verleend. Er is besloten het in werking treden an deze grondwet uit te stel len, totdat de oorlog geëindigd zal zijn. Men vraagt zich dus af, of het tegenwoordige parlement kan beslissen over eene wet, hon delende over afstand van grondgebied, zon der rekening te houden met de tegenwoor dige stemming van het land. Ook moet de bevolking van West-lndië opnieuw gehoord worden. Dit alles maakt, dat er nog een ge ruime tijd kan verloopen voordat deze nieu we transactie, die de beide regeeringen heb ben gesloten, voor uitvoering vatbaar is. De oorlog. Londen, 5 Aug. (R.) De gevechten van deze'week bestonden voornamelijk In een strijd om het bezit van een of twee hoogge legen punten op den rug tusschen Thiepval en Girillemont, die directe waarnemingen toelaten over net zich naar het Oosten uit strekkende terrein. Vroeg in den morgen van Zaterdag den 29en Juli, had een verwoed gevecht van man tegen man plaats in de buurt van den molen ten oosten van Pozières en bij het bosch van Foureaux. Duitsche tegenaanval len bij het bosch ven Delville werden afge slagen. Den volgenden morgen waren de Engel- sche aanvallen in samenwerking met de Franschen gericht tegen het dorp Guille- mont .van het Noordwesten en westen uit. Er werden 250 gevangenen gemaakt. De Engelsche linie werd tot aan het spoorweg station vooruitgebracht. De Maandag en Dinsdag werden door ons besteed aan het versterken van onze stel lingen, die wij tevens een weinig vooruit brachten. De mist, die boven het geheele plateau hing, maakte iuchtverkenningen bui tengewoon moeilijk. De vijand was daardoor in staat nieuwe batterijen in stelling te bren gen, welker ligging moeilijk te ontdekken viel. Het belemmerde uitzicht bemoeilijkte ook het bombardeeren van de vijandelijke stel ling; in verband daarmede werden de infan ten' e-aanvallen gestaakt. Een in onze handen gevallen order van een Duitschen generaal, die tegenover ons bevel voerde, gedateerd 3 Juli, bevat dezen veelbeteekenenden zin:. „De beslissing van den oorlog hangt af van een overwinning van het tweede leger can de Somme. Het belangrijke terrein, dst op zekere plaatsen verloren is, zal door onze aanvallen heroverd worden, na de aankomst van versterkingen. Voor het oogenblik is het vooral van belang onze tegenwoordige stellingen tot eiken prijs te behouden en ze te verbeteren door plaatselijke tegenaan vallen." De Duitsche voorspelling is niet uitgeko men. Er kwamen wel versterkingen, maar er werd niets heroverd. Integendeel de Duit schers zijn gestadig teruggedreven. Hunne twee voornaamste versterkte stellingen zijn genomen en zij zijn thans op onvoorbereide stellingen teruggetrokken. De kroon van het plateau, waar direct uitzicht is op het vlak ke terrein naar het Oosten, is door de Brit- sche troepen bezet. B er 1 ij n, 6 Aug. (W. B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier van heden voor middag. De gevechten bij Pozières duren voort. Des avonds zijn plaatselijke aanvallen van den vijand bij het bosch van Foureaux en ten Noorden van de Somme mislukt. In het Maasgebied heeft de artillerie van beide partijen, vooral rechts van de rivier, groote kracht ontwikkeld. Om wat vroeger het verdedigingswerk van Thiaumont was, hebben verbitterde infanteriegevechten plaats. Het aantal, in den sector van Fleury gemaakte gevangenen is tot 16 officieren en 576 man gestegen. In het Chapitre-bosch zijn wij gisteren opnieuw vooruitgegaan. Hier zijn 3 ongewonde officieren en 227 man in onze handen gevallen. Ten noord-oosten van Vermelles, in de Argonne, en op de hoogte van Combres, hebben wij met goed gevolg mijnen laten springen. Op verschillende punten zijn pogingen van vijandelijke patrouilles afgeslagen; bij Graons en op de hoogte van Combres zijn aanvallen der onze;:, geslaagd. Door ons afweergeschut ten Noorden van Promelles en ln een luchtgevecht ten Noord westen van Bapaue zijn vijandelijke vlieg tuigen neergeschoten. Pa r ij s, 6 A u g. (Havas). Namiddag-com muniqué. Ten zuiden van de Somme stelden twee kleine aanvallen ons In staat Duitsche loop graven ten Zuidwesten van Estrées binnen te dringen. Ten noorden van de Aisne is een onver- hoedsche aanval der Duitschers op de Fran- sche stellingen op het plateau van Veau- clercq door het Fransche versperringsvuirr onmiddellijk gestuit. Op den rechter Maas-oever hebben wij in plaatselijke gevechten het door ons ton Noordwestenn van het werk Thiaumont veroverde terrein belangrijk uitgebreid en in dezelfde streek een tegenaanval afgeslagen. In de streek van Fleury en de sectoren Cha- pitre en Le Chenois duurde de artillerie actie voort, maar de infanterie trad niet op. In den nacht van 5 Augustus hebben Fransche vliegeskaders 40 bommen gewor pen in de streek van Combles, 84 op het i station Noyon, 30 op de stations Tenay en Sedan, 40 op het station Conflans, 60 op het station en de spoorwegwerkplaatsen te MetzSablons en 40 op militaire werken te Rombach (ten Noorden van Metz). Verschil lende van deze eskaders hebben achtereen volgens raids ondernomen, één zelfs zeven in den loop van denzelfden nacht. Aan het Somme-front zijn twee Duitsche kabelbal lons door Fransche vliegers in brand ge schoten. Een Duitsche vlieger heeft 4 bom men geworpen op Baccarat; mengchen wer den niet getroffen; er is alleen onbeduiden de schade aangericht. Avondcommuniqué. De Duitschers bombardeeren Thiaumont, Fleury, Chapitre en Chenois. De infanterie deed gecne aanvallen. L o n d e n, 6 Aug. (R.) Communiqué van het Britsche hoofdkwartier. Er zijn nieuwe vorderingen gemaakt in de bosschen. Tweede telegram. Ten oosten van Pozières zijn wij gevorderd in de streek van Martinpuich. De vijand viel twee malen den grond aan, dien wij wonnen ten noordwes ten van Pozières. In een van deze aanvallen, waarin de vijand brandende vloeistoffen ge bruikte, drong hij ons tijdelijk terug uit een van de veroverde loopgraven; later echter wonnen wij alles terug behalve een strook van 40 yards. De tweede aanval werd terug geslagen met vgrlies voor den vijand. Er was veel werkzaamheid in Carency, Loos en St.-Eloi. Wij deden invallen in loop graven en veroorzaakten vele verliezen. De artillerie ondersteunde de vliegtuigen en vernielde verscheidene kanon-emplacemen ten. Berlijn, 6 Aug. (W.-B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Front Hindenburg. Ten zuiden van Za- recze, aan de Stochod, hebben wij de nog verd Tegenaanvallen werden afgeslagen. 4 doord en vijand bezette zandheuvels gezui- officieren en 300 man zijn gevangen ge nomen en 5 machinegeweren buitgemaakt. Bij en ten noordwesten van Zalocze heb ben de Russen ten westen van den Sereth- oever terrein gewonnen. Front aartshertog Karl. Bij het leger van Bothmer hebben voorveldgevechten zonder bijzondere beteekenis plaats gehad. De door de Duitsche troepen in de Karpathen behaal de voordeden werden uitgebreid. Weenen,6 Aug. (W. B.) Officieel be richt van heden middag. Aan het front van aartshertog Karei zijn in het Capul-gebied tal vin Russische aan vallen mislukt. Ten zuiden van Jablonica en Tartarow zijn de Oostenriiksch-Hongaarsche en Duit sche troepen, ondanks den hevigen tegen stand van den vijand voortgcrukt. Het leger van Kövess heeft ten Zuidwesten van Dela- tyn krachtige aanvallen van de Russen af geweerd. Meer Noordwaarts is niets bijzon ders voorgekomen. Front Hindenburg: Bij Zalocze wordt aan de westelijke hellingen van het Sereth-dal met wisselend geluk, verbitterd gestreden. De verbonden troepen van generaal Fath hebben in de voor ons gunstig geëindigde gevechten bij Zarecze ten zuiden van de Stobychwa 4 Russische officieren en »00 man gevangen genomen en 5 machinege weren buitgemaakt. Petersburg, 6 Aug. (Tel .-agent- schop). Namiddagcommuniqué van den grooten generalen staf. Ten Zuiden van Brody aan de rivieren Graberka en Sereth werd den geheelerr dag hevig gestreden, waarbij het ging om het bezit van de dorpen en hoogten op den lin keroever. De vijand bood hardnekkigen te genstand en ondernam verscheidene molen tegenaanvallen. In de straten der dorpen ontwikkelde zich een verbitterd gevecht; wij waren genoodzaakt den vijand uit de ver schillende gebouwen te verdrijven. Onze aanval werd echter met een volkomen suc ces bekroond. Alle tegenaanvallen werden afgeslagen en de tegenstand van den vijand gebroken. Onze troepen bezetten de dorpen Zoyghin, Ratistche, Pchistopady, Mendsi- goury, Gnidava'en Zalocze, en den gchee- len kam der hoogten tusschen genoemde dorpen. Een van onze kozakkenregimenten deed een charge tegen de vijandelijke in fanterie en artillerie en wierp den vijand in Zuidwestelijke richting terug. In den loop van deze gevechten namen wij 95 officie ren en meer don 3000 soldaten gevangen. In de streek van Dora, Jaremtsje en Ja blonica,' .en aan de Pruth, ten Zuiden van Delatyn, ondernam de vijand een offensief, dat door ons vuur gestuit werd. Avondcomniuniqué. Aan de rivieren Graberka en Serefh richt te de vijand een hevig artillerie-vuur tegen de streek, die wij gisteren bezet hadden. Volgens nadere berichten is het aantal gevangenen op 4 en 5 Augustus gestegen tot 140 officieren, onder wie een regiments commandant, en meer don 5500 soldaten. Er komen nog steeds gevangenen binnen. Wij veroverden machinegeweren en bom menwerpers. W e e n e n, 6 Aug. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. Aan het Isonzo-front bleef het artillerie vuur hevig op het brughoofd bij Görz en op de hoogvlakte van Doberdo. Op zich zelf staande aanvallen op onze stellingen ten Oosten van Redipuglia en bij Selz werden afgeslagen. De etad Görz had gisteren van de beschieting veel te lijden. Het hospitaal van de Broeders van Barm hartigheid werd getroffen en beschadigd. Verscheiden personen werden gedood. Aan het Oostelijke gedeelte van het Ti- rolsche front staan onze hooggelegen stel lingen in de streek bij Paneveggio voortdu rend aan een hevig kanonvuur bloot. Plaat selijke aanvallen van een Italiaansch batal jon mislukten onder zware verliezen voor den vijand. Ten zuiden van de Val-Sugana namen onze afdeelingen in een kleinen aanval 2 officieren en 76 man gevangen. Daarbij werden 5 machinegeweren buitgemaakt. Roman door Mr. L. H. J. LAMBERTS HURRELBRINCK. 27 Plots een kreet, een gil... tien jaren gevan- enisstraf heeft de vertegenwoordiger van den taat tegen hem geëischt. „Tien jaren" 't eenige, wat hij heeft ge hoord... tien jaren... tien jaren... cn woester, krijschender dat geschrei in dolle razernij... tien... tien jaren. „Geleidt den beschuldigde weg" de voor zitter tot de marechaussees. Dezen hebben met forsche armen gedragen die logge, slappe massa, waaruit slechts één teeken van leven, één kreet... „tien... tien jaren"; zij hebben hem gesleept de trappen af naar de nauwe gang. waarin de kleine deuren met zwarte cijfers, naar zijn cel bewuste loos hebben zij hem op het neergelaten bed 'gelegd. Als Peters na langen tijd ontwaakt is hij alleen; een kort strijken van zijn hand over het voorhoofd, als wil hij wegwrijven dat duister doffe daarbinnen... waar is hij; wat Is er met hem gebeurd?... God in den Hemel... hij herinnert zich... 't is nu alles plots klaar T?°r hem; hij ziet ze weer die rechters, dien Aenen vo{* hem, die met hem sprak en «ok met dien Judas, dien schurk, dat kreng, die Gretchen heeft uitgescholden en dan dien anderen rechter. links van hem, die gezegd heeft... tien jaren... het eenige. wat hij ge hoord heeft van alles, wat hij heeft gespro ken. tien jaren, verd... nog, omdat hij geld heeft willen lecnen van dien hondsvot... ja alleen lecnen; ze hebben hem niet willen gc- -loovcn; zc hebhen allemaal gelachen... hij heeft het wel gezien en ook gehoord, achter hem en toch was het zóó... toch was het de waarheid hij zou het teruggebracht heb ben zoo zeker als God... hij zou nooit een cent van dat crnpule hebben willen houden... voor zijn eigen 'gevoel niet. Tien jaren... tien lange jaren, geen gezicht, geen naam. geen mensch, tien jaren als een hond geketend... neen erger, oneindig veel erger; dat dier mag liggen, den gcheelen dag Luiten zijn hok zijn, als de zon schijnt en als het lust er in heeft; 't mag zich verwarmen onder het stroo, als het koud is, wanneer het wil... 't mag wegloopen, lerugkeeren, wanneer het wil; 't wordt geaaid, vriendelijk toegesproken door zijn meester, 't mag zijn jongen bij zich hebben en hij, hij, een mensch, tien jaren tusschen deze muren, tien jaren weggerukt van zijn kinderen, tien jaren op gesloten, tien jaren-een slaaf, opstaande, den langen dag beginnend, als anderen het be velen, werkend, erwten pikkend, als men het hem gebiedt, uitrekkend zijn leden op den met kettingen aan den muur bevestigden stroozak, op het oogenblik, dat het reglement voorschrijft, dat hij moet slapen, onverschil lig of hij moede is of niet, tien jaren lang een machine, een werktuig, tien jaren, erger, veel erger dan de dood. Jien jaren-, omdat de .winkel yan Gretchen en zijn smidse verbrand ziju was dat zijn schuld had hij soms den boel in brand ge stoken... kon hij er iets aan doen, dat hij ziek is geworden; als hij gezond was gebleven, dan zou hij in tien jaren rijk zijn geweest hij zou z'n vrouw, zijn dochtertje, zijn zoontje, alles, alles hebben kunnen geven, wat ze maar gedroomd hadden hij had Marieke naar een deftig pensionaat kunnen zenden, waar ze Fransch had kunnen leercn cn pianospelen en nog veel meer voornaams de centen lagen d'r al voor klaar Jeangske had alles kunnen worden, waarvoor hij genieïg- heid had gevoeld en dat had hij alles zelf kun nen zien, zelf er zich in kunnen verheugen en nu... nu zijn ze bij die anderen... die Pruis- sen... die mogen nu later trotsch zijn op „zijn" kinderen. Tien jaren... hij kan dood gaan echt dood gaan en dan zal er niemand, van alle maal, die hij lief heeft, bij zijn sterfbed komen als een beest, kan hij liggen te crepeeren... o God... o Gód... heeft hij dat verdiend, omdat hij ze niet in den honger dood heeft willen jagen? Tien jaren... tien jaren, de eenige gedachte, waarvoor zijn stompe hersenen open zijn... tien... tien jaren, de eenige klank, die in zijn ooren gonst... tien jaren, de enkele schraap- schrauwe kreet, die hij uit de verzengde keel stoot Een brommend gezoem om hem heen, een mug, in zijn cel gevlogen door het kleine open venster niet lang; weldra zeilt ze weer weg, naar buiten; 't ontvlucht het graf, die steenen kist, waarin bij moet blijven tien- tien jaren. O God, was hij toch maar dat beestje, dat insect Acht dagen later heeft de Rechtbank Anvold Peters veroordeeld in overeenstemming met den eisch van den officier van justitie tot tien jaar gevangenisstraf. De ongelukkige heeft zijn schuld aan de Maatschappij betaald, zijn misdrijf geboet. Tien jaren heeft hij geleefd tusschen dc hooge muren in het tuchthuis. Den eersten tijd, na zijn vonnis, een opstand in zijn ziel tegen het lot, dat hem heeft ge slagen met zulk een onmenschelijke wreed heid. Dagen lang heeft hij gezeten op z'n driepoot voor het zwaar getralied ruitje, den blik om hoog naar buiten, naar de wereld, waaruit ze hem hebben verbannen... omdat... omdat... en dan weer die doldriftige raaswoede... die vloeken... dat God verwenschen... Die wist toch... Die had zoo iets toch nooit moeteu permittecren, als het ten minste waar was, dat Hij goed en rechtvaardig was, zooals z'n vader en de pastoor hem altijd geleerd had den... allemaal onzin... gekheid, bestaat niet. En dat Gretchen ook niet schreef, niets van zich of de kinderen liet hooren... hij begreep het niet; de broers hebben het haar zeker verboden, maar toch, als zij absoluut gewild had, dan zou ze hem zoo stiekura wel een briefje hebben kunnen tenden, al was het maar een paar regels geweest, dat hij wist waar ze waren, zij kende toch zijn adres-... no. 17... verd... verd... nog. Jezus Christus, waarvoor heeft hij toch maar niet gedaan wat het eerst in z'n herse nen is opgekomen waarvoor heeft hlj^zich niet met die sleutels ln de Geul geworpen, dan was nu alles lang uit geweest, dan zou hij niet hier moeten zitten... tien jaren; de broer* zouden toch wel voor Gretchen gezorgd hetx ben... alléén, zonder hem. Toen op* zekeren dag is bij hem in zijn cci gekomen een bejaard heer met goedig, eerwaardig gezicht 'n regent van de gevan genis, zooals hij zich noemde; deze heeft met hem gesproken, kalm, bezadigd; hij heelt hem overtuigd, dat hij verkeerd handelde met zicK niet te onderwerpen aan de beproeving, hein opgelegd, al was deze nog zoo zwaar dat, als hij voortging, zooals nu, met niet meer to werken, altijd maar te denken over hetzelfde, waar toch niets meer aan viel le veranderen, hij dan weer ziek, misschien wel gek zou worden en dan zou hij zeker nooit meer zijn vrouw en kinderen terug zien, waarvan hij zoo veel hield, voor wie hij eigenlijk hier zat, zooals hij altijd had beweerd Hij heeft niet geantwoord, slechts voor zichl gestaard met strakke oogen. „Zeg vriend" weer de oude man, terwijl hij gemoedelijk de hand op zijn schouder legt: „zou het niet je grootste zaligheid ztjü ze weer te zien?" „Ja, ja, zeker mijnheer, in n grootste zalig- held" krachtig beslist, terwijl plots de dofff verdwaasde oogen flikkeren. „Welnu, wees dan ook een man, overwin j6 zeiven, zet die gedachte uit Je hoofd, dat if de eenige manier om dat te bereiken, eea* maal weer bij hen te zijn. „Jk zal 't probeeren, mijnheer; Ik bewo|< het u." fWordt vervolgd-f

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1916 | | pagina 1