DE EEMLANDER". Woensdag 9 Augustus 1916 *"bü it enlan d" FEUILLETON. DE EERSTE MEI. N- 34. 15-* Jaargang, MARIE VAN VERSENDAAL. Hoofdredactie) Mf D j VAN SCHAARDENBURG. Uitgevers: VALKHOFF C ABONNEMENTSPRIJS: Pet ft maanden too* Amersfoortf 1.30. Idem franco per post1.80. Per week (met gratie Terzekering tegen ongelukken) 0.13». 'Afzonderlijke nummers 0.05. "Wekehjksoh bijvoegsel Bollandtcht Buimrouu>" (onder redactie van Thértse Hoven) per 8 mnd. 50 ets. Wekelytsob btiveegsel .At mi «w per 8 mnd. 53 ets. Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT I. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER A DVERTENTIÉN: Van 1—b regelsf 0.80. Elke rogol meer e 15. Dienstaanbiedingen 1—5 regels.. 0.50. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeor vooidoolige bepalingen tot het herhaald advertoeren in dit Blad, b\j abonnement. Eeno circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt aanvraag toegezonden. op Kennisgeving. HINDBRWET. Burgemeester en Wethouders von Amers foort, Gelezen het verzoek voi\ de firma Verloop en Coingekomen 20 Juni 1916 om vergun ning tot het uitbreiden van hare stoomoliesla- gerij door plaatsing van een nieuwen stoom ketel van 30 M3. verwarmond oppervlak met oververhitier van 20 M*. verwarmend oppervlak en een stoommachine von 60 tot 95 P.K. in het perceel alhier gelegen aan dè Kleine Koppel kadastraal bekend sectie D, no. 883. Besluiten^ De beslissing op het vermelde verzoek te verdagen op grond dot het onderzoek nog niet Is voltooid. Amersfoort, 4 Augustus 1916. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Secretaris. De Burgemeester, A R. VEENSTRA- v. RANDWIJCK Politiek Overzicht De wereldstrijd In het westen en oosten. Generaal Joffre, de Fronsohe opperbevel hebber, heeft zijne landgenooten en Frank- rijk's bondgenooten een hart onder den riem gestoken. Wij hebben enkele dagen geleden, op den tweeden verjaardag van den oorlog, aan de zijde van de Entente om strijd hooren verzekeren: „De eindoverwin ning zal aan ons zijn". Aan die verzekering heeft nu generaal Joffre het gezag van zijn naam verleend. In een gesprek, dat hij voerde met Amerikaansche dagblad schrijvers, heeft hij verklaard, dat het keer punt van den oorlog bereikt is. Hoe leng de strijd nog zal duren, lag niet aan hem om te zeggen. Het kon nog weken, mis schien nog maanden duren, voordat de krachten van den vijand voor goed zijn ge broken. Maar hij verkondigde als volstrekt zeker, dat dit oogenblik zal komen. Zijne motieven voor deze verzekering heeft generaal Joffre niet kenbaar gemaakt; hij heeft het gelaten bij het afleggen van eene verklaring, waarbij de stelligheid van toon het ontbreken van redenen moet ver goeden. Alleen wordt gezegd, dat de geal lieerden thans gevolg geven aan hunne on derlinge afspraak om gelijktijdig strijd te voeren, zoodat het aan de tegenpartij niet mogelijk is hare reserves van het eene oor- 'logstooneel over te brengen naar een ander, waar de strijd voor 't oogenblik minder he vig woedt. Dat is ontegenzeggelijk een voor deel voor de Entente Een tweede voordeel voor haar is hierin gelegen, dat de Entente-legers in gevechts- waarde thans hooger staan dan in het begin. Tot dusver was men, op grond van de uit komsten van vroegere oorlogen, van mee ning, dat de gevechtswaarde van een leger in den loop van den oorlog daalt. Dat staat in verband met de verliezen, die worden ge leden. Die treffen het meest de beste ele menten, die zich meer aan het gevaar bloot stellen dan de minder goeden. De ondervin ding, in dezen oorlog opgedaan, heeft echter deze meening, althans voor een deel, te niet gedaan. Op het westelijke oorlogstooneel legt het Fransche leger thans meer weer standsvermogen aan den dag dan in het be gin van den oorlog. Ook in aanvalskracht is het vooruitgegaan. Het Engelsche leger heeft in den loop van deze twee jaren de ontwikkeling doorgemaakt van een vrijwilli gersleger tot een volksleger, dat zijne krach ten put uit alle lagen der bevolking. Ook het Russische leger is thans aanmerkelijk beter dan vroeger. Dit wordt door een Zwitserschen deskundige, den luitenant-kolonel Egli, in eene beschrijving, die hij geeft van een be zoek aan het Duitsch-Oostenrijksche front, aldus uiteengezet: Het Russische leger is, dank zij den steun van de bondgenooten, heden wat de mate rieels uitrusting betreft, vooral die met ka nonnen en munitie, er veel beter aan toe dan ooit te voren. Het kan heden op bree- de fronten een langer durend en zeer werk zaam voorbereidingsvuur onderhouden. Reeds vroeger was de graad van geoefend heid der Russische artillerie niet slecht; maar de batterijen waren slechts voor samenwer king in kleiner verband geoefend, zoodat het concentreeren van eene massale vuurkracht op enkele punten, voor de beslissing van ge wicht, dikwijls niet tot stand kwam. Nu is dat anders: de Russen hebben vermoedelijk onder Fransche leiding geleerd, artillerie- massa's in werking te brengen tegen de plaatsen, waar zij de beslissing zoeken. Verder moet erkend worden, dat de Rus sische bevelvoering belangrijk is vooruitge gaan wat de keuze van de aanvalsrichtingen en de eenheid in de uitvoering betreft. Ze ker zijn ook vroeger reeds groote massa's gezamenlijk in den strijd geworpen, maar meestal haperde het toch bij hunne samen werking tegen een gemeenschappelijk doel. Dat is nu anders geworden; in hun laatste offensief hebben zij aan de Styr successen behaald, die te danken waren aan de goede kfuze van het aanvalspunt, waartegen eene overmacht van krachten in werking kon wor den gebracht. Goede keus van het aanvalspunt en goede aanwending van het artillerievuur zijn din gen, die ook bij niet-Russische generaals voorkomen. Maai alleen de Russen hebben die geweldige massa's infanterie en caval- lerie tot hunne» beschikking, die in het vuur worden gebracht, zonder iets of iemand te ontzien. Er is eene opeenhooping van kracht, die zonder voorbeeld is. bij deze aan vallen aanwezig. De aanvalstroep wordt in 12 tot 16 liniën zoo dicht mogelijk bij de te nemen stelling opgesteld. In den regel ruk ken afdeelingen ter sterkte van eene halve compagnie, op omstreeks 200 Meters front, dus in vrij dichte tirailleurslinie, op. Daar achter volgen de andere afdeelingen op meer of minder groolen afstand, zoodat de eene golf na de andere komt aanzetten. Snel volgt de eene linie op de andere. Aan terug wijken kunnen de Russische liniën niet den ken. Dat wordt door het achter de aanvals- troepen liggende spervuur van de Russische artillerie verhinderd. De eenige weg, die voor de Russische soldaten over blijft, is dus voorwaarts door den vijand heen. Dat is hard en onmeedogend, ja onmenschelijk, en veroorzaakt ontzettende verliezen; maar het niet ontzien van de eigen krachten leidt tot het doel, wanneer de aanval niet door de kracht van het vuur van den ver dediger geheel ineen valt. Êene versterking van den Russis- hen offensfeven geest is ook hierin te zoeken, dat de Russische officieren thans in afwijking van de vroegere taktiek mee opgaan tot den storm. Daarvan is echter de keerzijde het verschrikkelijke verlies aan officieren, dat er het gevolg van is, zoodat het voorkomt, dat bataillons door luitenants en compagnieën door vaandrigs worden gecommandeerd. Door dit alles zijn de omstandigheden, waaronder de legers van de centrale mo gendheden thans den strijd hebben te voe ren, bij vroeger vergeleken verzwaard. D© oorlog. B e r 1 ij n, 8 A u g. (W. B.)J3ericht uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Ten zuiden van het kanaal van La Bassée, in de streek van Loos, was eene levendige vuuractie. Tusschen Thiepval en de Somme, inzon derheid bij Pozières, bij Bazentin-le-Petit en ten zuiden van Maurepas, zette de vijand zijne hevige aanvallen voort. Dit leidde op sommige plaatsen tot verbitterde gevechten van dichtbij, die in hoofdzaak ten onzen gunste beslist zijn. Slechts op enkele plaat sen, o.fl. bij Pozières en ten oosten van Hem, wordt nog gestreden. Ten zuiden van de Somme werden aanval len van Fransche handgranaatafdeelingen bij Estreés en Soyecourt afgewezen. In het Maasgebied was de artilleries-trijd aan beide zijden van de rivier zeer Jevendig. Ten noordwesten, westen en zuidwesten van het voormalige werk Thiaumont vielen vijan delijke aanvallen in ons vuur volkomen in een; verder zuidelijk werden aanvalsplannen in de kiem verstikt. Er werden eenige hon derden gevangeren ingeleverd. Een Engelsch vliegtuig viel ten zuidoosten van Kamerijk in onze handen. P a r ij s, 8 Aug. (Havas). Namiddag-com muniqué. Ten noorden van de Somme is de Fran sche infanterie,-die opereerde aan den rech ten-vleugel van de Britsche troepen, in den loop van een floor de verhonden troepen tegen Guillemont gerichten aanval vooruit gegaan ten oosten van hoogte 130 (ten noorden van Hardecourt). Er werden een veertigtal gevangenen gemaakt ten oosten van de hoeve Manecu. Heden morgen tracht te de Duitschers tot twee malen toe ons te ontnemen wat wij gisteren veroverd hadden. Telkens teruggedreven door ons infanterie- vuur, moesten de Duitschers teruggaan. Zij lieten talrijke lijken, voor d&Frnnscfte liniën. Het aantal vallede ge-angenen, die wij gis teren in die streek .naakten, bedraagt 230, waaronder twee officieren. Aan den rechter Maasoever werd het bombardement gedurende den nacht hervat met de uiterste intensiteit. Op het front ThiaumontFteury deden de Duitschers om 5 uur 's morgens een reeks hevige aanvallen met groote effectiefs op de Fransche stellin gen van het dorp Fleury tot ten noorden van het werk Thiaumont, vergezeld van sper vuur achter de Fransche liniën. Alle aanval len werden gestuit langs den weg van Fleu ry en in het dorp door het vuur van de Prensche machinegeweren, die aan de Duit schers groote verliezen toebrachten. Het ge lukte den Duitschers *oet te krijgen in het werk Thiaumont na een verwoed gevecht, dat nog wordt voortgezet. In de Vogeezen werden Duitsche afdee lingen, die trachten de Fransche loopgraven bij Sennonnes aan te randen, met gemak uiteengejaagd door geweervuur. Londen, 8 Aug. (R.). Communiqué van het Britsche hoofdkwartier. In den afgeloopen nacht mankten wij vor deringen in plaatsen ten oosten van het Tro- nesbosch. De strijd in der. omtrek van Guil lemont bij het station duurt voort. Tweede telegram. Ten zuidwesten van Guillemont werd onze linie 400 yards vooruitgebracht. De vijand deed vier aanval len ten noordwesten van Pozières. Drie mis lukten; door de vierde kon hij 50 yards loop graaf bezetten. B e r 1 ij n, 8 Aug. (W. B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Hindenburg-front. Aan den Serwetsch- sector en ten zuiden daarvan was de artil lerie-actie levendiger. Partieele aanvallen van den vijand werden afgeslagen. Herhaalde pogingen van de Russen om bij Tzaretsc (aan de Stochod) veld te win nen, bleven zonder succes. De vijand leed «ware verliezen. Ten westen van Luzk zijn sedert heden morgen nieuwe gevechten aan den gang. Ten noordwesten van Zaloce mislukten vijandelijke .aanvallen. Ten zuiden van Za- locze wordt in denstrijd van de troepen van het leger van Bothmer aan het Russische opdringen halt geboden. Hier werden 9 of ficieren en meer dan 700 man gevangen genomen. Front aartshertog Karei. Ten zuiden van den Dnjestr traden sterke Russische krach ten aanvallend op tegen de linie Tlumacz Ottynia. De verbonden troepen betrokken gereed gemaakte achterwaartsche'stellingen. In dp Karpathen werden de aan beide zij den van het Bialy—Czeremoszdal verkregen voordeelen uitgebreid. Weenen, 8 Aug. (W.-B.). Officieel bericht van heden middag. Front aartshertog Karei. De troepen in de Karpathen wonnen op de hoogten ten oosten van Jablonica (district Deltyn) en bij Worechta terrein en maakten meer dan 1000 gevangenen; vier machinegeweren werden buitgemaakt. Ten zuidwesten van Delatyn sloegen de troepen van generaal Kövess wederom krachtige aanvallen van do Russen of. Ten Oosten van Ottynio en Tlumacz viel de vijand gistervoormiddag met een groote troepenmacht aan. Eén van de aanvallende vijandelijke afdeelingen (Long ten Westen van Ottynia tot voorbij onze eerste linie door, maar zij werd door een tegenaanval van Oostenrijksch-Hongnorschc troepen ge heel terug geworpen, waarhij moer dan 1000 .gevangenen in onze handen bleven. Bij Tlumacz is de verdedigingslinie door den met overmacht uitgevoerden vijandelij ken aanval naar de streel, t n Westen van deze stad achteruitgebraclv Ten Zuiden van Wertelka zuiverden onze troepen den linkeroever van de Seréth van vijanden. Meer dan 700 Russen werden ge» vangen genomen en vijf machinegeweren buitgemaakt. Front Hindenburg. Bii Zelncz veil -p de dog van gisteren betrekkelijk rustig. Ten Zuidwesten van Torczyn in Wolhy nië sloeg het leger van generaal Tersze- tyanszky in den loop von don mórgen een reeks-krachtige Russische aar' dien nf. De vijand werd gedeeltelijk in een tegenaanval teruggeworpen. De troepen van generaal Ftith verijdelden ten zuiden \"t-,n de Stobycb.wo v nrV' om ver scheidene pogingen van de Russen om de rivier over te komen. Peters burg, 8 Aug. (R.) De Russen hebben eene groote overwinning behaald ten zuiden van de Dnjestr in de richting van Tysmenitza. Het vijandelijke front is inge drukt over eene uitgestrektheid van 16 mij len. Tlumacz en de hoogten ten zuidwesten van den spoorweg Kolomea—Stanislau— Lwow (Lemberg) zijn genomen. Onder de tof dusver gemaakte gevangenen zijn 2000 Duitschers. Petersburg, 8 Aug. (Tel.-agent- schap). Namiddag-communiqué van den grooten generalen staf. Bij de Sereth rukken onze troepen op en versterken zich op het veroverde terrein. In deze streek namen wij in den loop van de gevechten op 4 tot 6 Augustus in het geheel 166 officieren en 8415 soldaten gevangen, terwijl wij 4 kanonnen, 19 machine-geweren, 11 loopgraafmortieren, mijn werpers en eert belangrijke hoeveelheid ander oorlogsmate riaal bult maakten. Aan het front bij de Stochod in de streek van Stobykhva naderde een vijandelijke af- deeling één van onze regimenten. De Oos tenrijkers staken de handen in de hoogte.' De bataljons-commandant, kolonel Stepa- nenko, die de Oostenrijkers tegemoet ging, werd verraderlijk neergeschoten. Onze tirail leurs schoten van alle kanten op de Oosten rijkers. Ten Zuiden van de Dnjestr traden onze af deelingen op een front van 25 werst in dé buurt van Tesmenitza (ten oosten van Stfc nislau) offensief op; zij drongen in de vijaiH delijke loopgraven en vervolgden den vijand al strijdend*. Door hun onweerstaanbare^ Wie veel van zich zelf houdt, houdt velen van zich af. Roman door Mr. L. H. J. LAMBERTS HURREL3RINCK, 29 Een oude dienstbode, die de deur opent. Een andere als vroeger: „ik zou graag even den pastoor spreken." „Wee moot ich zekke, dat geer zeet." t Limburgsch, dat hebben ze al dien tijd ook niet legen hem gesproken... zou hij 't nog kennen?" „Zekt mèr... Arnold Peters." „Good, komt mer binne; geer zult wel e minuutsje geduld moote höbbe de pastoer is jus aon 't ete." „Dat duit niks, ich zal wel wachte." „Gaot dan mèr zoe laank hei binne." Weer een verwonderd, verbaasd rondkijken In het ruime vertrek; muren met bonte be hangsels, waarop goud omlijste platen, kleu rig gestreept vloerkleed op den blinkenden hrmnen vloer, groote, ronde, gepolijste tafel, bedekt met bebloemd kleed, fauteuils met hooge rugleuningen, canapé... wat 'n rijkdom, iwat een weelde bij het plots in zijn geest fteenfeft van die vier kale witte muren, s'a driepoot en 't grenen houten tafeltje in de cel van no. 17. Lange, schrale figuur in de zwarte soutane, welke binnentreedt. Hé, 't is een andere, niet de pastoor, dien hij heeft gekend. „Wat is er van uw dienst?" „Neem mij niet kwalijk pastoor, maar 'l is zeker eene vergissing; ik zou gaarne pastoor Dirix spreken." „Pastoor Dirix, die is toch al drie jaar dood?" „DoodA. dat spijt mij." „Gij schijnt zeker heel ver weg te zijn ge weest, dat gij dit niet weel; alle couranten hebben over hem geschreven." Couranten... die waren d'r niet in de biblio theek. „Ja Pastoor, ik ben heel ver weg geweest" eindelijk verlegen stamelend, zonder den geestelijke te durven aanzien. „Zóó... maar kan „ik" u soms met iets hel pen?" „Ja, u zoudl mij een groot pleizier doen als u me zoudt kunnen zeggen, waar Madame Peters... Gretchen Peters en haar kinderen, die vroeger in Roosdaal hebben gewoond, op het oogenbilk zijn." „Vrouw Gretchen Peter3 en... gij heet ook Peters, als ik m'n huishoudster ten minste goed heb verstaan." „Ja Pastoor." „Dan zeker familie van u?" „'t Is... 't is... mijn vrouw." „Uw vrouw... en u komt mij vragen, waar die is... dat begrijp ik niet goed." Een oogenblik stille; dan zachtkens, schier fluisterend: „hebt u nooit hooren spreken oyer Eeters-. Arnold Peters, yroeger, yóóreicenliik schelen over een paar minuten tien jaren smid*hier?" „Jawel... nu herinner ik mij... dat was toen een treurige geschiedenis'en... u bent zeker die Peters?" „Ja pastoor; u begrijpt nu zeker ook, dat ik ze graag zou terugzien, m'n vrouw en kinde ren: ik bad gehoopt hier te hooren waar zij op 't moment zijn." ,,'t Spijt mij Peters; ik kan het u niet zeg gen, misschien, dat de een of andere Roos daler het wel weet; ik wil gaarne eens voor u informeeren, als u het zelf liever niet doet; ik begrijp, dat het moeilijk voor u zal zijn." „Dank u. spreekt maar liever niet over mij hier in 't'dorp; dank u ook, dat u mij zoo be leefd hebt ontvangen, ook nog, nadat ik hel u gezegd had: ik zal zelf wel probeeren hen te vinden; ik weet waar haar familie woont, daar znl ik naar toe gaan .Dan goed succes Petera." terwijl de geeste lijke hem dc hand reikt „en dat God je zegene." Terug naar het station langs afgelegen, wei nig bezochte wegen; toch zijn enkelen hem gevolgd op verren afstand: ze willen hem zien den beruchten Roosdaalschen dief. hun door Toon Leendcrs gewezen, dien mensch- duivel, die tien jaren in de kast heeft geze ten. En meerderen, met meer moed bezield door hun grooten aantal, die nader en nader bij hem komen, hem aanstaren met wijd open gesperde nieuwsgierige blikken. Ilij merkt hen wel op; hij begrijpt hun zacht, geheimzinnig fluisteren, hun elkaar vertellen met even naar hem wijzende hoof den, beroerlingen, maar wat kan het hem komt de trein naac Aken. dan zal hij ze nooit meer zien. Eensklaps een bliksemen in zijn oogen, zijn kaken klemmen star op elkaar; z'n handen ballen zich tot vuisten... hij... hij... dat canaille. dat crapule... hij is ook veel ouder geworden, maar toch heeft hij direct dat valsche gcmcenc smoel herkend, die oogen van ellendigen lafaard, die hem enkel hebben durven aankijken, toen hij machteloos tus schen twee gendarmen stond. Instinctmatig, door onbewuste kracht ge duwd, doet hij enkele .stappen vooruit... zij wijken, die geheele bende, als bang voor een wild beest "én hij... dat loeder heeft ijlings het perron verlaten... is weg. Goddank, daar komt de Duitsche trein. Dienzelfden avond. Thans dc geheele hemel, ontzacbelijkc boog, waarin de gouden maansikkel te midden der duizenden en duizenden flonkerende sterren zoo velen bij elkaar heeft hij in lange jaren niet gezien; hij had ze kunnen tellen door 't smal getralied luchtgat in,z'n cel. Ook op de aarde ontelbare lichten, roode, groene, blauwe; kleurige, vurige oogen, die glimstralen over de ijzeren strepen, evenwij dig zich kronkelend naast elkaar, oneindig ver. Allengskcns donkerder het firmament door nog ijle wolken; spoedig dichter, Intenser; reusachtige rookmassa's, blaashijgend uit hooge schoorsteenen, als loodrechte dreig- armen zich opheffend uit den grond. Lange rijen van houten wagens, hoog ge stapeld met glinsterende, zwarte steenblok ken; onheilspellend gegrom van doffe gelui den, geraas en gestamp, van machines en kllngklnkelend kcttinggeramrael; een langL scherp gefluit uit de locomotief 't sein, 'daï de trein Hochrade nadert, waar hij... mlsï schicn haar zal vinden en ook Jcangskc en Marieke... morgen vroeg zal hij hen gaait zoeken, 't* is nu te laat. Eindelijk st&at de trein stil; vlug springt lii| de treden af; hij volgt de ma^ a, die ondeé reusachtig glazen koepeldak, langzaam, opJ dringend elkaar, voortschuifclt onder do bromgonzende felgele balonnen, die hun brecde bundels verspreiden over dien chaol van mcnschen, wagens, treinen en huizen. Weldra buiten het gebouw, op straal; ge% klinkcl van trams, geratel van wagens, gefluit van treinen, gesis van booten, gehijg vaa schoorsteenen, geschreeuw, geroep, geschet*, ter van mannen, 't beklemt, 't benauwt hem^ die drukte, dat ronze-bonzig gedoe hij U 't niet gewend; een angst in hem om zich Iff bewegen, te midden van dat wriemelend g«w krioel hij is bang, dat het hem zal dood* drukken en hij vlucht de eerste, de best# kleine zijstraat in, waar het kalm en stil is. Daar in de verte, lichtende lantaarn, waaiv op „Hotel." Hij zal er naai- toe gaan, vragen, wat bet kost gek, „wat het kost" dat heeft^hij Iff langen tijd niet gevraagd „wat het kost,' enflg da's voorbij, dVs geleden, daarover ndet mee* prakkezeerem (Wordt vervolgd.J,

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1916 | | pagina 1