15d' Jaargang. DE EEMLANDER". Zaterdag 12 Augustus 1916. BUITENLAND. N* 37. Eerste Blad. Uitgevers: VALKHOPF Co. Bureau* UTRECHTSCHESTRAAT 1. Intercomm. Telefoonnummer 66. Politiek Overzicht hoofdredactie! MARIE VAN VERSENDAAL. Mr. O j. VAN SCHAAROENBURa ABONNEMENTSPRIJS: 8 maanden voor Amersfoort f I.SO. Idem franco per post1.80. t Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken)* 0.125. ULftonderljjke nummers0.05. Wekelijksoh bijvoegsel nDt Hollandtdu Huütvrouw* (onder redactie van Xbéröee Hoven) per 8 mnd. 00 ets» fWekelijksoh bg voegsel #/W» ms per 8 mnd. 53 ets. PRIJS DER AD VERTEN Tl ËN: Van 1— b regela0.80. Elke r-Agol meer0.15. Dienstaanbiedingen 1—8 regols.. O.OO. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrjjf bestaan zeer voordeelige bepalingen tot het herhaald adverteeren in dit Blad, bij abounomeut- Eene circulaire, bevattende de voorwurden, wordt op aanvraag toegezonden. Kennisgeving. RAADSVERGADERING. De Burgemeester van Amersfoort. Gezien art. 41 dar Gemeentewet, Brengt ter 'kennis van de ingezetenen, dat de Head dezer gemeente zal vergaderen op Dins- tg don 15. Augustus aanstaande, das nomid- gs ten 7 ure. Amersfoort, 11 Augustus 1916. De Burgemeester voornoemd, H. W. VAN ESVELD, l.-Burg. Hooi Nederland. De Hollanders kennen hun eigen land niet. Ziedaar 'n klacht welke voor den. oorlog telkens geuit werd door bestuurders van Vreemdelingenverkeer en thans herhaald wordt door de Hollanders die nu beginnen Itun land te leeren kennen. Nederlanders met welvoorziene geldbuidel bereisden de geheele aardbol, met uitzonde ring slechts van het vaderland. Bescheide ner beurzen volgden hen 'n eindwe?gs na, al brachten zij het dan ook niet verder dan tot den Rijn of Belgiëmaar binnen «He gren zen kenden zij slechts enkele luxedorpen. Ên zelfs zij, wier middelen geen vacantie- uitstapje toelaten, dachten er niet aan door vr^troic'^ 0f fietstochten op vrije dagen al was het maar hun provincie te gaan ontdek ken; men lanterfanterte Zondags wat langs de pantoffelparade van z'n woonplaats en versleet liever n goed deel van den dag in kroeg of café, dan dat men er op uittoog om ép schoonheid der natuur buiten de naaste omgeving van z'n stad of dorp te leeren kennen. Nu ae oorlog buitenlandsche reizen zeer bezwaarlijk maakt, wordt Nederland drukker bereisd. En welken toerist gij ook spreekt, ge zult hem opgetogen vinden over het on gekende schoon van het eigen land. 'n Lieflijk plekje is het meest noordelijke Nederlandsche grondgebiedhet eiland Schiermonnikoog'n badplaats weike in vredestijd 'n Duitsche kolonie schijnt, maar thans aan de Nederlanders is teruggegeven. 'n Aangename tocht met de comfortabele ,,'badboot" brengt den reiziger in 5 uren van Groningen naar het groene eiland. De vaart over het Reitdiep, kronkelend door het welvarend Groningerland, langs rijke bouw landen en aardige oude dorpen met hun droomerige kerktorens, is op zich zelf leeds n genot. En de overtocht van Zoutkamp raar Schiermonnikoog biedt alle genoegens van 'n zeereisje, zonder het groote euvel der I van een Duitsche flottille, en een ander be- seeziekte. speurt vliegtuigen in de lucht. Dan is het houden straatweg, het ddrp snijdend, dan tusschen aardige villatjes en ten slotte door het golvende, begroeide duinlandschap naar het badhotel, groot forsch gebouw op een der hoogste duinen aan de Noordkust Hier concentreert zich het badleven en in het seizoen is het 'n tref nog een van de 60 kamers vrij te vinden. Uit de ruime serres en van het breede terras heeft men 'n 'neer- lijk uitzicht over de zee, de altoos prachtige zee. Op de eerste verdieping overziet men het geheele eiland met uitzondering van het verre oostpunt. Over de duinen en wei den heen ontwaart men duidelijk de Prie- sche kust en bij ebbe schijnt het in einde- looze zandbanken zich uitstrekkend strand tot aan het vasteland -door te loopen. In het Westen is Ameland goed zichtbaar. En vrij steil beneden het hotelterras het Schiermonnikoogsche strand met z'n koets jes, badstoelen en kleurige tentjes, overgang van Hollandsche en Duitsche strandgarnee- ring. Naar het W. buigt het strand zich al spoe dig om de westpunt heen. Bij de stormen van dezen.winter zijn de duinen hier zeer geteisterd, op den uitersten rand staan nu nog twee villa's, welker lot bij nieuw duin- verlies niet twijfelachtig is. Naar het O. strekt zich het bij laag water soms kilometer- breed strand nog heel ver uit. De duinen worden hier laag, dalen verderop bijna on merkbaar tot het strand neer. Reeds even buiten het officieele badstrand krijgt de wan delaar het rijk alleen. Hier en daar plekken nog 'n paar menschen tegen de duinhelling aan, en het ongerepte zand verraadt slechts het voetspoor van een of twee wandelaars van den vorigen dag. Wie de aangrijpende en wisselende schoonheid der zee in onge stoorde eenzaamheid genieten en volkomen zich overgeven wil aan de stemmingen, wel ke de onmetelijke watervlakte wekt, vindt daardoor nergens betere gelegenheid dan hier. Heel ver weg schuift zich langzaam 'n hel wit streepje voort, kort boven den horizont. Ha is 'n Zeppelin. Hij draait en keert, en stijgt en daalt. En uw \redige stemming wordt plofs wreed gestoord door'pijnigende gedachten aan het wreedste gebeuren in de wreede wereld, welke gij gehoopt zoudt heb ben hier althans ontvlucht te zijn. 't Mocht watl Als straks in de frissche eetserre de heerlijk-zongebruinde badgasten onder geanimeerde tafelkout het niet over dadige maer degelijke maal gebruiken, ont dekt een hunner aan den kim de silhouetten Al spoedig krijgt men het eiland in zicht. Zeer lang maar zeer smal, aan beide kanten in bijna onafzienbare zandbanken uitloo pend, steekt het met zijn twee slanke /uur- even 'n gehaast van de nieuw-gekozen gas ten naar het terras om door kijkers het, hier alledaagsche verschijnsel, gade te slaan. En alweer gaan de gedachten naar dien grüwe- torens en het hoog op de duinen gelegen 1 lijken oorlogf Zoo klein als dat eilandje te badhotel scherp tegen den horizon af. Aan Schiermonnikoog s zuidelijken oever is de zee buitengewoon ondiep, zoodat de boot met geen mogelijkheid het eiland nade ren kan, doch 'n flink eind buiten de kust ankeren moet. De passagiers stappan dan over in 'n groote motorroeiboot, welke ech ter evenmin het land bereiken kan en daar om onderweg z'n menschenvracht overlaadt Op 'n groote, platte boerenwagen. Plassend en spattend door het ondiepe water brengt het tweespan de reizigers dan eindelijk naar den vasten grond. Zoo ondiep is het hier, dat wij bij onze terugkeer 23 minuten lang „zee in" reden voordat wij de roeiboot weer bereikten. En door het ge wicht van het getal reizigers, raakte zij ter stond weer „aan den grond." De landing geschiedt dus wel primitief, maar is toch hoogst interessanten als men slechts goed weer heeft wij kregen op Onzen rijtoer door het water 'n korte, kiach- midden van de onafzienbare watervlakte, is ons geheele land fe midden van de wereld zee, die zilt is-van tranen en rood van men- schenbloed. Maar waarom getreurd? Is het geheele leven geen strijd tegen den lieven mede- mensch, die ons beloert en belaagt en naar eigen voordeel uit onzen ondergang streelt? Hier gebeurt het meer bedekt, heimelijk, on der valschen schijn, ginds ruw maar open lijk, hier vreedzaam, ginds onder stroomen bloeds. En terwijl wij nog mijmeren over het hachelijk bestaan van die jonge borsten daar aan boord van lucht- en zeeschip, klinkt ons uit de tegenoverliggende serre dansmuziek tegen, waarbij hun Hollandsche kameraden, de matrozen van het bewakingsdetachement, met zang en dans den avond zorgeloos door brengen in gezelschap van de dorpsche schoonen. Straks mengen zich eenige bad gasten onder hen, en de lach en leut, die tige stortbui zal geen toerist 'n klacht of i gevlucht zijn uit het land van den rouw en ♦nopperwoord doen hooren. Doch het is te begrijpen, dat de inwoners het graag anders xouden wenschen. Aan den voet van den groenen dijk, waar badgasten en bewoners de expeditie al ge- ruimen tijd hebben gadegeslagen, worden de passagiers in den letterlijken zin des woords aan den dijk gezet. En na zoo'n langen rit lol iedereen bever te voet dan boven op den bolderbolderwagen den korten afstand naar de bewoonde wereld afleggen. Het dorpje, met z'n heldere, vriendelijke onder het groen verscholen huisjes, waarvan vele een jaartal uit de 18e eeuw dragen, ligt 5 minuten land waarts van den dijk. Het is het eenige dorp Iran het eiland en telt 700 zielen. Een van He eerste huizen, uit de verte reeds door z'n boog, rood dak zich onderscheidend, is het botel v. cL Werff, pas aanmerkelijk vergroot •n over welks voortreffelijkheid de logeer gasten niet gauw uitgepraat zijn. Bn n goed kwartier slingert de wel-onder- 't gebrek, stijgen hier weer luid jubelend op en weerhouden de gedachten te gaan naar de schepen des doods ginds tegen den hori zon. En intusscl\en voltrekt zich weder daar buiten over de nu niet van menschenbloed rossige zee het grootsche, eeuwigboeiende schouwspel van de zonsondergang in ma jesteitelijke kleurenpracht. De wereldstrijd aan het Suezkanaal. De strijd ten oosten «van het Suezkanaal doet in den laatsten tijd weder meer van zich spreken. Het geldt hierbij niet een aan val tegen het kanaal zelf; men heeft te doen met een strijd op 40 èt 45 KM. afstand van het kanaal, die zich tot dusver bepaalt tot voorposten- en verkenningsgevechten. Met eene strijdmacht van 14,000 man dit is de sterkte die voor de Turksche troepen wordt opgegeven kan men er niet aan'denken het zwaar verstedete en door talrijke Engel- sche troepen verdedigde kanaal zelf aan te vallen. Daarvoor zijn veel grootere krach ten noodig. Toch heeft deze strijd zijne be- teekenis, want hij is eene aanwijzing, dat de Turken het groote bezwaar van het troepen vervoer in dat van verkeerswegen ontbloote gebied hebben overwonnen en een strijd macht, die geenszins als eene quontité né- gligeable is aan te merken, op het schier eiland Sinai bijeen hebben. Katia, dat het tooneel is van dezen strijd, is eene oase in het noordwesten van den Arabischen woestijn; het ligt aan den ouden karavaanweg, die van El Kontara aan het Suezkanaal over het aan de kust Van de Middellandsche zee gelegen El Arish naar Jaffa leidt. Dit is de weg uit Egypte naar Syrië en Palestina, die ook door Napoleon is gebruikt op zijn bekenden tocht. El Katia is het 't verst naar het westen vooruit ge brachte punt, dat de Turken bezet hielden tot bescherming van hunne basis en van hunne verbindingen in den rug. De Turken schijnen 't er op aan te leggen hunne linie verder vooruit te brengen, om dichter bij het kanaal te komen, en in verband daarmee hunne verbindingen met het achterliggende gebied beter in te richten. Hierbij is het tot de gevechten gekomen, waaromtrent berich ten zijn ontvangen. Het plan van het Turksche legerbestuur om aanvallend*op te treden tegen Egypte en het Suezkanaal, gaat terug tot het treden van Turkije in den wereldstrijd. Eene derge lijke onderneming- vindt haar motief in de gewichtige beteekenis, die Egypte heeft voor de Britsche wereldheerschappij. Dat heeft Napoleon reeds ingezien. Engeland heeft Egypte politiek en militair stevig in zij ne hand genomen. Zoo is thans Egypte een van de gewichtigste, maar ook een van de kwetsbaarste plekken van de Britsche we reldheerschappij. Van het gewicht van een Turksch offen sief tegen Egypte is dan ook ieder overtuigd. Het is alleen nog eene vraag, of dit offensief uitvoerbaar is. Daar de Engel- sche vloot de MiddcMandsche zee be~ heerscht, kan van een aanval van zee uit en het overbrengen van eenigszins bedui dende troepenafdeelingen langs den zeeweg geen sprake zijn. De aanval moet dus van de landzijde geschieden. Maar bij een of fensief van clie zijd'1 leidt de eenige weg, die kan worden gevolgd om van Turkije naar het Suezkanaal te komen, over het schiereiland Sinai en door den daar aanwe zigen woestijn. Om ondervinding te verzamelen over de uitvoerbaarheid van deze onderneming, is in Januari en Februari 1915 een tocht onder nomen, waarbij 20.000 man Turksche troe pen den marsch begonnen naar het kanaal. Na een marsch van twintig dagen is dit kleine leger den woestijn van het Sinai- schiereiland doorgetrokken. De Engelschen werden overal terug gedreven en het ge heele Sinai-gebied werd in Turksch bezit genomen. Daardoor was tevens de basis voor de later te ondernemen hoofdexpedi tie ver naar het westen vooruitgebracht en eene goede beveiligingslinie gewonnen. De woestijnmarsch was schitterend geslaagd; mensch noch dier hadden honger of dorst geleden. Geen man was onderweg gestor ven; het aantal zieken was slechts 1 op de 1000. Ook eene zv. are batterij was mee gevoerd en had de marcheerende troepen zonder moeite bij kunnen houden. Aan het Suez-kanaal werd een aanval ondernomen, waarbij enkele compagnieën er in slaagden den westelijken oever te bereiken, natuurlijk slechts tijdelijk, want met'het oog op de overmacht van den vijand werden zij spoe dig terug geroepen. De terugtocht werd zon der bijzondere verliezen verricht.^ Het heeft lang geduurd, voordat het Turksche legerbestuur de op dezen tocht opgedane ondervinding heeft gebruikt voor eene nieuwe onderneming. Die lag wel in de bedoeling, maar de gebeurtenissen op de andere oorlogstooneelen, in 't bijzonder de strijd aan de Dardanellen en op het schier eiland Gallipoli, alsmede aan den Kauka- sus, in Perzië en Mesopotamië verhinderden, dat er dadelijk uitvoering aan gegeven we d. Of de gevechten bij El Katia, waarvan nu bericht is ontvangen, enkel van plaatselij ken aard zijn, of de voorboden van eene grootere offensieve beweging, is nog niet met zekerheid te onderkennen. In ieder ge val blijkt, dat het plan niet is opgegeven en dat ook naar die zijde de Turken op daad werkelijk optreden bedaoht ziiru De oorlog. B er 1 ij n, 11 Aug. (W. B.) Bericht uit hst groote hoofdkwartier van heden voor middag. Ten noorden van de Somme, deden En- schen, kleurlingen en blanken, op zich zelf staande aanvallen zonder resultaat. Ook mislukte een dikwijls herhaalde stormloop van Fransche troepen dicht bij den noorde lijken oever van de rivier tegenover de standvastige volharding van Saksische re- sei etroepen-afdeelingen. Overigens waren er geene gebeurtenissen van bijzonder belang. P a r ij s 11 Aug. (Havas). Namiddag communiqué. Ten noorden van. de Somme voert* de Fransche artillerie een werkzaam vernie- lingsvuur uit op de Duitsche versterkingen. In den loop van eene détail-operatie maak ten wij gevangenen en namen twee machi negeweren in een boschje ten noordoosten van Hardecourt. Aan den linker Maasoever voerden wij een aanval bij verrassing uit op Duitsche loopgraven ten oosten van hoogte 304 en brachten gevangenen mee. Aon den rech teroever was eene middelmatige actie van de beide artillerieën. Er was granaatactie ten noorden en noordwesten van het werk Thiaumont en kanonnade bij tusschenpoo- zen op de rest van het front. In den nacht van 9 Augustus bombardeer den Fransche gronaten de stations Vouziè- res en Vazencourt. Avond-communiqué. Wij veroveren verscheidene loopgraven ten Noorden van de Somme en maakten vorderingen bij Hem. Ten Zuiden van de Somme en bij Verdun artilleriegevechten. Londen, 11 Aug. (R.) Officieel be richt. Generaal Haig seint*. Wij kwamen gister vooruit ten noorden von Bazentin le Petit en ten noordwesten van Pozières. Een krach tige tegenaanval op laatstgenoemde plaats weid met zwaar verlies voor den vijand te ruggeslagen. Tweede telegram; Tusschen de Ancre en He Somme is de toestand onver anderd. Behalve de talrijke dagelijksche vluchten, hééft het koninklijke vliegerskorps geslaag de tochten op grooteren afstand gedaan, waarop de Zeppelin-loodsen te Brussel, de spoorweginrich'.ingen te Bergen (Henegou wen), de spooi weginrichtingen en lucht- schiploodscn te N^men, de spoorwegstation Busigny en Kortrijk werden aangevallen. Van de 68 machines, die aan deze toch ten deelnamen, zijn slechts twee niet terug gekeerd. B e r 1 ij n, 11 Aug. (W. B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier van heden voormid dag- Front Hindenburg. Tusschen het Wicz- niewmeer en Smorgon en in de streek ten noordoosten van Krewo werden talrijke Rus sische aanvallen zonder moeite afgewezen. Aan het Stochodfront bepaèlde de tegen stander, na zijne nederlaag van de laatste dagen, in het algemeen zich tot eene leven dige artillerie-actie. Partieele aanvallen, die hij beproefde ten westen van het Nobelmeer, bij Lubieszow en ten zuiden van Zarecze, ge lukten niet. Ten zuiden van Zalocze begonnen gevech ten namen een grootere uitbreiding aan. Een Russische aanval, die tusschen Bia- loglowy en Horodyscze aanvankelijk veld won, werd door een Duitschen tegenstoot tot staan gebracht. Sterke vijandelijke aan vallen in de streek van Troscianiec/\^prden bloedig afgewezen. Zijne pogingen om aan de Sereth bij Horodyszce voordeelen te be halen, mislukten geheel. Front aartshertog Karei. Zuidwestelijk van Monasterzyska en in den hoek van de Dnjestr en de Bystrycza vielen sterke Rus sische krachten aan. Voor de overmacht van den tegenstander moest de dappere verde diger op sommige plaatsen terugwijken. Te genaanvallen vingen den vijandelijken storm aanval op en brachten den strijd tot staan. De reorganisatie van de verbonden troe pen, die werd bevolen om rekening te hou den met de verschuiving der Russische krachten, is in uitvoering. In de Karpathen trachtte de vijand vruch teloos de door ons behaalde voordeelen ons wéér te ontnemen. W e e n e n, 11 Aug. (W. B.) Officieel berioht van heden middag. Front aartshertog Karei. Onze troepen in de Karpathen sloegen wederom ten zuiden van Zabic sterke Russische aanvallen af. Ten noordoosten van Stanislau en ten zuidwesten van Monasterzyska viel de vijand weer aan met overmachtige krachfeiL Hij behaalde wel eenige plaatselijke voordee len, maar werd ten slotte na harden strijd tot staan gebracht. De in dit gebied strijden de krachten zijn thans bezig die streken te bereiken, die hun met het oog op de ver schuiving der krachten van den tegenstan der zijn aangewezen. De Russen bezetten Delatyn en Tysmienica; ook Stanislau is zonder strijd door ons ontruimd. Legergroep Hindenburg. Ten zuiden van Salocze zijn Russische massa-aanvallen door tegenaanvallen afgeslagen. Ook bij Troscia- nice is de vijand bloedig afgewezen. In den Stochodboog van Kaszowka nam eene O.-H. afdeeling eene vijandelijke vóórstelling. Bij de troepen van generaal Fath werden nieu we poginjjtn om den overgang te verkrijgen gesmoord in ons artillerie-spervuur. Petersburg, 11 Aug. (Tcl.-agent- schap). Namiddagcommuniqué van den groe ten generalen staf. In de streek van de Stochod bij de dorpen Lioebasjef, Voelka Lioebasjefska, Slobykhwa en Zaretsjie waren hevige gevechten. Aan de Sereth rufcten wij verder vooruit, ondanks den hevigen tegenstand en' de verwoede te genaanvallen van den vijand. Ondanks de pogingen van den vijand om ons offensief te stuiten, verdreef generaal Saharof hem uit de dorpen van het bosch aan den rechteroever van de rivier; hij be reikte de beheerschende hoogten en levert nu strijd aan de linie Trostianetz- Neste- rowtsie. Onze cavalerie viel twee malen de Duit sche infanterie aan en bracht haar in ver warring, waardoor haar offensief werd ge stuit. In deze streek heeft generaal Eek gedu rende de gevechten van 4 tot 10 Augustus 268 officieren en 13.000 soldaten gevangen genomen; bovendien vielen nog meer dan 1000 gewonde Duitschers en Oostenrijkers in zijne handen. In den loop van den lOen Augustus na men wij tv/ee officieren van den generalen staf, 104 andere officieren en 4872 minde ren gevangen. De verliezen van den vijand aan dooden en gewonden zijn ontzettend. Bij den spoorweg Monasterzisk Nizniow ontwikkelen wij verder ons succes. Onze in- fanterieregimenten verdreven den vijand uit een bosch ten Noordwesten van Doebenka aan de Koropetz en drong in het zuidelijke deel van Monasterzisk, waar het gevecht voortduurt. De vijand deed tegenaanvallen, welke wij afsloegen. Wij maakten hier 2500 gevangenen, onder wie een Oostenrijksche regimentscomman dant met zijn geheelen staf en de aalmoeze nier van het regiment. In de richting naar het westen bereikten onze afdeelingen den linkeroever van de Zlota—Lipa en nemen na een gevecht het dorp Lazarowka; hier werden meer dan 1000 Oostenrijkers en Duitschers gevangen geno men. Eén van onze Orenburgsche kozakken- regimenten deed een charge tegen den vij and; het maakte meer dan 200 gevangenen en drie machinegeweren buit. Een Duifsch* regiment, d^t de Zlota-Lipa bij het dorp Za- darowz overtrok, trachtte een tegenaanval te doen op den sector, dien wij bezet houden en werd met enorme verliezen teruggesla gen. Onze cavalerie-afdeelingen hebben, nadat zij de Zlota-Lipa bij de uitmonding door waad hadden, den vijand aangevallen; zij wierpen hem terug en bereikten bij de ver volging den linkeroever van de Dnjestr in; de bocht ten Zuiden van het dorp Orestie- Zelonie. Het totale aantal gevangenen, door ons in de gevechten van 8 en 9 Augustus gemaakt, bedraagt 5000. In de richting van Stanislau naderden de rechtervleugel onzer troepen de Dnjestr ten Zuiden van Mariampol; zij bereikte den rech teroever van de Bystritza, waar zij bruggen gingen slaan. In de streek ven de Vorochta hebben onze troepen na strijd verscheidene hoogten be zet. We en en, 11 Aug. (W. B.) Officieel: bericht van heden middag. Aan het front in het kustland hervatten de Italianen hunne pogingen tegen den sec tor Plawa. Zij vielen ook onze nieuwe stel lingen aan op de hoogten ten oosten van? Görz met aanzienlijke krachten. A! deze- aanvallen werden afgeslagen. Ook mislukten verscheidene aanvallen van den vijand in de Dolomieten. Rome, 11 Aug. (Stefani). Officieel communiqué. De dag van gisteren kenmerkte zich "dooi; een nieuwe schitterende overwinning vart onze wapenen. Met stijgende kracht vol hardend in den hevigen aanvole die den

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1916 | | pagina 1