EEN STRIJD OM DE ZON. 15d* Jaarciang, „DE EEMLANDER". Dinsdag 29 Augustus 1916. BUITENLAND. FEUILLETON. N' 51. AMERSFOORTSCH DAGBLA -hoofdredacties MARIE VAN VERSENDAAL. I Mr. D. J. VAN SCHAARDENBURG. Uii - vers: VALKHOFF Co, ABONNEMENTSPRIJS: (per 8 maanden toot Amersfoort f 1.30. Idem franco per poet1.80. Pér week (met gratis verzekering tegen ongelukken)» 0.125. Afzonderlijke nummers0.05* ^Vekelijkaoh bijvoegsel „De HoUandscht Huisvrouw" (onder redaotie van Thérèae Hoven) per 8 mnd- 50 ets. (Wekolijksoh bijvoegsel tn# mee* per 8 mnd. 52 ets» 0= Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1. Intercomm. Telefoonnummer 65. PRIJS DER ADVERTENTI EN: Van 1—5 regels.. f 0.80. Elke regel meer 0.15. Dienstaanbiedingen 1—5 regels0.50. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedryf bestaan zeor voordoeligo bepalingen tot bet herhaald adverteeron in dit Blad, bij abonnement. Eone circulaire, bevattende do voorwaardou, wordt op aanvraag toegezonden. f De oorlog. Be r 1 ij n, 2 8 Aug. (W. B.) Berioht uit liet groote hoofdkwartier van heden voor middag/ In het Sommegebied deden des avonds en des nachts onze westelijke tegenstan ders onder aanwending van sterke krachten en na ruime artillerie-voorbereiding pogin gen om onze liniën ten noorden van de ri vier door te breken. Tegen de fronten bij rThiepval, Mouquethoeve en Delvillebosch— (Ginchy deden de Engelschen meermalen stormloopen tegen onze stellingen, tegen Onze tusschen Maurepas en Clery gelegen Stellingen de Franschen. De aanyallen mis lukten gedeeltelijk na een bajonetstrijd, ge deeltelijk door een tegenstoot. Ten zuiden van de" Mouquethoeve en in het Delville bosch wordt in kleine loopgraafdeelen nog verder gestreden. Op het overige westelijke Front is, afge zien van een levendige vuurwerkzaamheid in de avonduren aan beide zijden van het La Bassée-kanaal en aan den oostelijken Maasoever niets van belang gebeurd. P arij s, 2 8 Aug. (Havas). Namiddag- communiqué. Verscheidene Duitsche aanvalspogingen Op onze stellingen voor het dorp Fleury Werden door onze grenadiers met gemak afgewezen. Overal elders was de nacht rustig. Avondcommuniqué. Aan het Somme-front artillerie-actie. Op den rechter Maas-oever deden de Duitschers ten Oosten .van Fleury een machteloozen aanval. Zij bombardeerden onze loopgraven bij Vaux-Chapitre. Overi gens had de dag een kalm veroop. Londen, 28 Aug. (R.) Officieel be richt. Generaal Haig rapporteert: Ondanks het slechte weder, hebben wij vorderingen ge maakt ten oosten van Delville en geslaag- Be ondernemingen uitgevoerd ten oosten van de Mouquethoeve. Er was veel vijande lijk granaatvuur in Delville en ten noorden van Pozières. Onze artillerie was ook werk zaam. Avondcommuniqué. Ons ver dragend geschut heeft op ver schillende punten tusschen Bapaume en Miraumont troepentransporten met goed ge volg beschoten. Er was bij tussohenpoozen yijandelijk artillerievuur tusschen Pozières en Thiepval. Onze artillerie en loopgraaf- mortieren waren elders aan het front in werking. In den avond van 26 Augustus heeft een hevige storm acht van onze vliegtuigen overvallen; vijf machines keerden niet terug. Berlijn, 28 Aug. (W.-B.). Bericht uit Het groote hoofdkwartier van heden voor middag. Front Hindenburg. Bij Lennewaden bracht een patrouille-onderneming 2 officieren en 57 man als gevangenen aan. Ten noordoos ten van Swimoechy.^n den boog van Luzk,1 wezen Oostenrijksch-Hongaarsche troepen de aanvallen van Russische aideelingen af. Front aartshertog Karei. Ten noorden van de Dnjestr gingen des avonds sterke Russi sche krachten vooruit om aan te vallen. Het aanvankelijke succes van den vij and bij Delejow werd1 door nachtelijke tegen- stooten geheel uitgewischt. Verder noorde lijk kwamen tusschen Toustobaby en Zawa- low aanvalstroepen onder den invloed van het spervuur niet tot ontwikkeling uit hunne stormstellingen. In (ie Karpathen werden Russische aanval len ten noordwesten van Kukulu en op Stara Wipczyna teruggeslagen. Aan de grens van Zevenbergen zijn Ru- meensche gevangenen ingeleverd. Weenen, 28 Aug. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. Front aartshertog Karei, ^an d<« zuid-oos telijke en oostelijke grensmurep, van Hon garije wisselde gisteravond onze nieuwe vij and Rumenië in een sluipoverval de eerste schoten. Aan den Rotenturn-pas traden heden morgen de wederzijdsche voortroe pen met elkaar in het gevecht en werden de eerste Rumeensche gevangenen inge bracht. In de Karpathen wezen wij ten noordwes ten van de berg Kukul een sterken Russi- schen aanval af onder zware verliezen voor den vijand. Ook ten noorden van Mariampel eindigde een gisteravond ondernomen aan val voor de Russen met een volledig échec. Zij werden overal, ten deele in een tegen aanval, teruggeslagen en lieten vele gevan genen in onze handen. Front Hindenburg. Het leger van kolonel- generaal von Tersztyanski verijdelde Rus sische aanvalspogingen. Verder waren er geene bijzondere aanvalspogingen. Petersburg, 26 Aug. (Tel.-agenr- schap). Namiddagcommuniqué van den groo- ten generalen staf. In de streek van het meer Koldytsjew trachtten vijandelijke formatiën vooruit te gaan; maar zij werden door onze artillerie onder vuur genomen en keerden terug in hunne loopgraven van uitgang. Aan de Szcrara-rivier, ten zuiden van den spoorweg Baranowitsji—Loenitrets, vielen de Duitschers, ongeveer twee bataillons sterk, onze vooruitgebrachte elementen aan, die de loopgraven op den westelijken oever van de rivier bezet hielden; zij werden terug geslagen. Aan de Stochod, ten zuiden van Sto- bykhwa, sloten onze verkenners een Oosten- rijkschen post in en namen een deel van de bezetting gevangen. In de stTeek van de Dnjestr, ten noorden van Mariampol, maakten onze troepen ten gevolge van een gevecht zich meester van een bosrhje (-ten oosten van het dorp De- leioeff, waar zij zich versterkten. Zij maak ten een officier en 37 soldaten gevangen en namen twee machinegeweren. W- e ener., 2 8 Aug. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. Aan de Cauriol wérd _weer hevig gestre den. Nadat een aanval van den vijand in ons geschutvuur was mislukt, slaagde des avonds eene Italiaansche afdeeling er in, met krachtige ondersteuning van de artil lerie, in onze stelling op den top te dringen. Heden morgen wierp een tegenaanval den vijand er weer uit. Aan het front in het kustland werd in de streek van den berg San Gabriele Nova Vas door de Italiaansche artillerie levendig be schoten. W e e n e n, 2 8 A u g. (W. B.) Gisternacht verscheen de Rumeensche gezant in het ministerie van buitenlandsche zaken om de nota te overhandigen, volgens welke Ru menië van 27 Augustus negen uur des avonds af zich beschouwt als zijnde in oor logstoestand met Oostenrijk-Hongarije. Weenen, 28 Aug. (Corr.-bureau). De Neue Freie Presse verneemt van diploma tieke zijde, dat de Rumeensche minister-pre sident, Bratianu, gisteren, Zondagmorgen, den Oostenrijksch-Hongaarschen gezant, graaf Czernin, nog ontvangen heeft en hem verklaarde, dat hij de neutraliteit kon, wilde en zou handhaven. De in den namiddag te houden Kroonraad zou dat' bevestigen. Op datzelfde tijdstip was echter het door den Rumeenschen minister van Buitenlandsche Zaken, Porumbaru, eigenhandig ondertee- kende stuk, dat de oorlogsverklaring ''nhield, reeds in handen van den Rumeenschen ge zant te Weenen. Den 26en Augustus werd graaf Czernin des voormiddag door koning Ferdinand ont vangen: de koning verklaarde den gezant, dat hij geen oorlog wilde en dat hij hoopte, dat de Kroonraad een besluit zou nemen tot handhaving der neutraliteit. B e r 1 ij n, 2 8 Aug. (W. B.) Officieel be rioht. Aangezien Rumenlé smadelijk ue mer voos- tenrijk-Hongarije en Duitschland gesloten verdragen gebroken heeft en onzen bondge noot gisteren den oorlog verklaarde, heeft de keizerlijke Duitsche gezant in Rumenië last gekregen zijn passen aan te vragen en aan de Rumeensche regeering te verklaren, dat Duitschland zich thans eveneens beschouwt met Rumenië in oorlogstoestand te zijn. B e r 1 ij n, 2 8 Aug. (K. N.) In tegenstel ling tot de Italiaansche oorlogsverklaring, welke lang verwacht was en koel werd opge nomen, heeft de Rumeensche oorlogsver klaring, die eerst tegen 2 uur 's nachts be kend werd en door de couranten derhalve niet meer kon worden besproken, in bree- den kring het volk verrast, aangezien men de krisis overwonnen waande. In de politie ke kringen daarentegen was men wel be kend met den ernst van den toestand, ter wijl men in militaire kringen reeds lang op alles ten volle was voorbereid, hetgeen spoedig tot schade der Rumenen zal blijken. In elk geval heelt thans het gebeele Duit sche volk eenzelfde gedachte: namelijk dat de toestand van onzekerheid heeft opge houden. Dat Oostenrijk-Hongarije den nieu wen tegenstander niet alléén behoeft tege moet te treden, begrijpt men in Duitschland vanzelf. De oorlogsverklaring van Italië is te Ber lijn overal met volkomen kalmte opgeno men en de ochtei\dbladen hebben daarop nuchtere commentaren geleverd. Aan den feitelijken toestand wordt niets gewijzigd, evenmin aan den militairen toestand. In dit opzicht krijgt men thans zelfs vrijere hand. De Italiaansche toelichting, die door tusschenkomst van het Zwitsersche gezant schap werd aangeboden, is zeer arm aan motieven en bevat weinig nieuws. Aan het slot echter wordt de ware reden genoemd, n.l. dat het niet aangaat den eigenaardigen tweeslachtigen toestand langer te handha ven. Budapest, 28 Aug. (W. B.) De Ru meensche oorlogsverklaring werd hier zon der bijzondere ontroering ontvangen, want de pers had reeds voor geruimen tijd de aandacht gevestigd op de verdachte hou ding van Rumenië. De Pester Lloyd schrijft: De oorlogsver klaring heeft ons niet onvoorbereid over vallen. Het laat zich aanzien, dat met het tre den van Rumenië in den oorlog de we- reldstrijd streeft naar zijn toppunt. De on- zijdigheidscomedie, die men tot dusver in Bukarest speelde, zal blijken eene vruchte- looze poging te zijn. Wij doorzagen dat spel steeds; alle maatregelen werden tijdig en grondig genomen om dezen nieuwen aan slag zonder uitwerking te maken. De Magyar Orszag schrijft: Wij werkten de ontwikkeling van Rumenië steeds met de grootste welwillendheid in de hand. Wij waren de sterkste waarborg voor zijne vei ligheid. Onze diplomatie vertroetelde Ru menië -letterlijk. Maar zijn grootheidswaan zin liet niet toe, dat gevoelens van bevrien de buurschap in Rumenië wortel vatten. De ar paj.Vf, v»... "7.->-cror» ontnemen, dat door eene duizendjarige ge schiedenis met ons verbonden is, zal alle Hongaren tot dapperen afweer bereid vin den. De Az Est zegt: Zevenbergen kan gerust zijn. Hongarije zal tot den laatsten man strij den om dezen roofzuchtige™ overval op zij ne grenzen terug te slaan. P a r ij s, 2 8 Aug. (Havas). De dubbele oorlogsverklaring werd gisteravond op een laat uur bekend in Genève door bulletins van de dagbladen, waarom het publiek let terlijk vocht. Zij maakten een diepen indruk. Het optreden van Rumenië aan de zijde van de Entente werd sedert eenige dagen als zeker beschouwd. Twee dagbladen, een te Lausanne en een ander te Genève kondig den dit aan als een voldongen feit. Daaren tegen werd de oorlogsverklaring van Italië volstrekt niet verwacht. Over het algemeen is het publiek' in Ge nève van meening, dat de Fransche mi nister-president Briand de groote bewerker is van de dubbele oorlogsverklaring, die is geschied. Salonlkl, 27 Aug. (R.). De Bulgaren kwamen den 25en in Kavalla. Alle forten op één na werden hun in ongeschonden staat met bewapening en munitie overge geven overeenkomstig de bevelen, die da Grieksche bevelhebber uit Athene had ont vangen. B e r 1 ij n, 28 Aug. (W, B.) Bericht uil het groote hoofdkwartier van heden voor middag. Aan het Moglenafront stelden de Bulgaren zich in het bezit van de hoogten ten zuiden van Zborsko. Aan de Ceganska Planina mis lukten Servische tegenaanvallen. P a r ij s, 2 8 Aug. (Havas). Dee Engel- sohe schepen, die Kavalla bombardeerden^ verschaften aan de Bulgaren een antwoord, dat misschien niet verwacht was. Ook op het iaqd ontmoetten de Bulgaren tegensla gen. Elf hevige aanvallen mislukten ondet het vuur van de Servische kanonnen in da streek van Kukuruz. Het is duidelijk merk baar, dat de Duitsohers en Bulgaren te veel van hunne krachten vergden, door eene groote beweging te beginnen om Salonikl door hunne vleugels in te sluiten. Zij raak ten spoedig buiten adem en blijven op do plaats of wijken terug, terwijl de wezenlijke gevechten nog niet begonnen zijn. Saloniki, 28 Aug. (R.) Oificieel be richt. Op het Doiranfront bracht de Britsche ar tillerie de vijandelijke kanonnen, die onza stellingen bombardeerden, tot zwijgen. Da Bulgaren beschoten Mekes op het Stroema- front Konstantinopel, 27 Aug. (W, B.) Communiqué van het groote hoofdkwar tier van den 26e. Aan het Kaukasus-front wordt ons offen sief op den rechtervleugel, in weerwil van vijandelijke tegen-aanvallen, voortgezet. Petersburg, 28 Aug. (Tel.-agent- J ai-ootof) generalen staf. Aan het Kaukazisdh'e front van Kycci tot aan het meer Van duren de gevechten voor^ Onze troepen verdreven de Turken uit da loopgraven aan den linkeroever van de riviet Maula, die zich bij Nourik in de Euphraal stort, en gingen op den westelijken oever over. Ten noorden van Bitlis sloegen wij dool een tegenaanval den vijand terug naar het zuiden; wij namen daarbij 11 officieren en 200 Askari's met drie machinegeweren. In de richting van Mossoel zitten wij de TurkenJ op de hielen in de streken van Neri en Sakhir. - Konstantinopel, 27 Aug. (W.-B.J, Communiqué van het hoofdkwartier van del? 26sten. v Aan het Irak-front werd In den EuphraatJ sector het vijandelijk legerkamp door suc cesvolle aanvallen bestookt. In den Tigris-sector vielen Mudsjahids een vijandelijken trein aan ten zuiden van dj linie Sjeikh Said Ali—Garbi, waarbij bult ia hun handen viel. - In Perzlë werden op het Russische fronl 66 K.M. ten zuid-oosten van Hamadan, in Uit het Noorsch van Hulda Garborg. Vertaald door A. M. VAN DER LINDEN-VAN EDEN. >Ja, is Ket geen wonder? En dan zijn er "nog mensohen die niet aan wonderen geloo- IVen. Stel je nu eens voor, het is slechts eenige weinige weken geleden, dat ik een klein droog zaadje in de aarde legde, en eenige dagen daarna kwam er een klein Spruitje te voorschijn, dat kleine, lichtgroen gekleurde blaadjes in wilden overmoed naar buiten begon te vertoonen. En plotseling (verstopt het zich listig tot heel naarbinnen Jn het hart, en een, twee, drie, is het heele Wonderwerk voltooid. Is het geen mirakel?" irJa, en dan zulk een bloemkool!" riep Kaare uit „Nu moet u den jongen geen grillen ln Ket hoofd brengen, en hem bewegen kool te gaan planten, in plaats van onzen berg stroom te bedwingen", zei Eli. Mevrouw Bshme was bijna beleedigd: „En &1 was dat zoo? Al die paardekrachten ma ken de menschen in de war. Maar weet |s wel dal ik alweer honger heb. Ja, Kaare, ik heb al éénmaal ontbeten. En weet je wat mijn ontbijt was? Haring en brij, knaap! Om klokke vijf uur in den morgen. Ik, die eens zoo'n afschuw van eten had dat ik schreide, wanneer ik warm rundvleesch voor ontbijt kreeg." „Haring en brij!" Kaare lachte en schudde het hoofd. „Ja, dat smaakt goed. Toch zou ik liever wat anders hebben." Mevrouw Böhme nam hem onder den arm„Ja, kom mee I Wij krijgen vandaag aardbeien, zie ik." „Ja, daar kan je van op aan." Oude Mdrga kwam op hetzelfde oogen- blik in de veranda met een blinkenden kope ren ketel; zij hief dien omhoog en spoedig zaten allen om de witgedekte tafel, waar de reseda van Kaare om strijd geurde met de koffie. n. KONING KAARE. Na het ontbijt stonden Eli en Kaare weder in dé veranda en zagen uit in den glans van den zomerdag. Zoo menigen zomer en witten winter hadden zij hier geleefd, en toch voelde Eli zich nog jong en was vol verwachting. Maar de verwachting betrof nu haarzelve nietnu was het Kaare en zijn leven en zijn werk, dat haar in beslag nam. Nu zou het uit komen of hij de mensch was, dien zij had gedroomd van hem te kunnen makennu zou het blijken of hij geheel ongedeerd was heengekomen door het samenleven met haar, wier innerlijk een afgrond vol onrust gij yer- lanaen was geweest, Zij had het zoo dikwijls hooren zeggen dat een jongen een vader moet hebben en er waren er velen die meenden, dat zij, die zelve zoo weinig „meester" over haar leven was geweest, nauwelijks de rechte kon zijn om een kind op te voeden. Wat het misschien een teeken van verstoktheid, dat zij van het oogenblik at waarop zij de verantwoordelijk heid voor 'hem op zich nam, geloofde dat zij hem meer kon geven dan de meeste moe ders hun kinderen konden geven omdat niemand kon begrijpen hoe dierbaar en duur gekocht hij haar was, en omdat zij eens voor altijd voor haar leven gekozen had. Zij was -toen jong, en het kostte haar veel alle brug gen af te breken naar de gouden sprookjes van het leven. Maar toen het gedaan was, had zij haar roeping helder vóór zich gezien en zij had zich om niets of niemand anders bekommerd. Als er nog iets als geluk voor haar te vinden was in de wereld, dan was het deze roeping. AI het andere was voorbij. Zooals zij naast Kaare stond in den witten glans, geleek zij op hem als een oudere zus ter. Zij had haar jeugdige slankheid behou den en haar frissche, bruine gelaatskletir, maar bij de slapen waren zilveren strepen in het glanzend, bruine haar gekomen, dat in een dikken wrong in haar hals vastgelegd was. Haar oogen waren nog vol glans, maar soms sloten de oogleden zich als in een droom of in plotselinge vermoeidheid, en de kleine groef om den mond werd dan zoo diep en scherp. Dan zag men haar haar 40 jaren oon. De eenvoudige, gladde japon deed haar slankheid beter uitkomen en de witte kanten kraag viel zoo. zacht om de mooie) fijne ronding van haar hals. Over al haar bewegingen lag een weldadige rust, ofschoon zij van natuur vroolijk en levendig was. Kaare kon zich zijn moeder nief anders herinneren dan in deze eenvoudige kleeding, en met de gouden broche van grootmoeder en de lange, fijne ketting met vier kleine dia manten in het schuifje. Maar van haar groot vader, den ouden overste, van wiens gedach tenis zij bijna een godsdienst maakte, droeg zij soms een ring met opaal, in ouden roco- co-stijl gevat. Kaare en mevrouw Böhme waren beiden jaloersch op dezen grootvader. „Hem dank ik het, dat ik tenslotte een mensch geworden ben," zei Eli dikwijls. Hij bad haar geleerd den weg te vinden in haar eigen binnenste, toen olies om haar h?en weg "viel. Hij zei „ga uit in de zon, kind; zit niet in de schaduw waar de goddeloosheid troont." Deze woorden van hem hadden haar moed gegeven tot de breuk, waarover zij, niettegenstaande alles, nooit berouw had ge had. En zijn dood was zoo mooi en vol ver hevenheid geweest dat zij het nooit kon ver geten. Het deed goed om er aan te denken; de herinnering aan zijn helder, zacht ter ruste gaan was ais een ster waar zij gaarne naar keek. Zijn vastheid van geloof was zon der wedergade en „rechtschapen" was een woord dat hl] altijd gebruikte. „Wees slechts rechtschapen en natuurlijk, mijn kind," zei hij „dan kan je hel uithouden met jezelve totdat de jaren je lot een filosoof beginnen te maken." En zij, die geen moeder had, en haar vader toen nog weinig kend», zij be waarde ieder woord yam dezep grootvader in haar hart. Het was een voorrecht iemand ge kend te hebben die zoo alfSers was dan da meesten. Hij was zoo eenvoudig, de oude overste; maar zijn tijd was misschien ook' eenvoudiger, ofschoon hij was opgegroeid onder den naklank van de groote revolutie- van Rousseau en Voltaire. Zeker is het dal Eli op een wondervolle wijze den familietrek met dezen grootvader gevoelde; zij verlang de naar de zelfde eenvoudigheid en natuur lijkheid, naar zijn rust en klaarheid. Maar zij had nog zulk een langen weg te gaan. Zij leunde een oogenblik tegen Kaare'j schouder aanhet was als een kleine, vlucÜ- tige liefkozing. Al haar gedachten gingeS^ naar hemmaar zij moest hem niet plagen met haar overwegingen. En zij richtte zicK; weer op. Kaares blik was op nieuw als vezj weg en onwillekeurig kwam haar een woord in "den zin, dat grootvader eenige dagen vóóej zijn dood had gezegd. Het was op een namid^ dag terwijl zij bij hem in de gezellige kamer^ zat en de stralen van de zon over het portre( van zijn gestorven vrouw gleden, die hij had liefgehad met een liefde, die aan aanbiddin» grensde. „Alle me*sohen blijven ten sloft» alleen," zei hij on zuchtte daarbij zoo smarte lijk. Toen had ElQiaar arm om zijn hals ge legd en gefluisterd „U mist grootmoeder io<$j grootvader." /Wordt vervolgd^

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1916 | | pagina 1