„DE E EM LAN D E R". Zaterdag 2 September 1916. BUITENLAND. N° 54. Eerste Blad. 15'* Jaargang. Uitgevers: VALKHOFF Co Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT I. Intercomm. Telefoonnummer 66. Waarom strijd? Lvan Nynatten A. J. Looxma van Welösren bartin Rengers. J. Bonk Mr. A. van Traa. Politiek Overzicht De wereldstrijd in het westen. AHIERSFOORTSCH DAGBLAD MARIE VAN VERSENDAAU Hoofdredactie: j Mf Q j van SCHAARDENBURG. A BONN EU E NTS PR US: jper 8 maandeD voor Amersfoortf I.SO. Idem franco per poet.. 1.80. Per week (met gratie verzekering tegen ongelukken) 0.12®. Afzonderlijke nummer»0.05. Wekelijkeoh bijvoegsel nDe HoUandsch* Huisvrouw* (onder 1 redaotie van Thérèse Hoven) per 8 mnd. 50 ets. (Wekelijksoh bijvoegsel nu nuf per 8 mnd. 58 et». PRUS DER ADV ERTENTI ËN: Van 1—6 regel».. f Elko regel meerO. Dienstaanbiedingen 1—6 regels.. Groote loiters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeolige be pat m tot hot herhaald advertoeren in dit Blad, bij abonnom Eone oiroulaire, bevattendo do voorwaarden, wordt aanvraag toegezonden. I.Y fit*. Kennisgeving. Burgemeester en Wethouders der gemeente Amersfoort brengen ter algemeene kennis, dat gedurende 8 dagen, te rekenen vanaf heden, ter secretarie ter inzage ligt een plan tot het vast stellen van eeh rooilijn voor een gedeelte van den Liendertschen weg, en dat bezwaren hier tegen bij hun college kunnen worden inge bracht. Amersfoort, 1 September 1916. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Secretaris/ De Burgemeester, A. R. VEENSTRA. v. RANDWIJCK. Toen het vorige jaar de zetel van den heer Veis Heyn dien wij noch als raadslid, noch als wethouder zouden willen missen in het zeer linksche district III gehandhaafd moest worden, waren de rechtsche partijen er wat happig op om het op 'n accoordje te gooien waarbij over en weer alle hachelijke aftredenden overgenomen zouden worden. Nu er ditmaal geen rechtsche zetel bij be trokken is en er niets te verliezen valt, wil rechts maar al te graag 'n kansje wagen. De 'tijdsomstandigheden, welke toen Tiet ac- coord moesten rechtvaardigen, zijn precies dezelfde gebleven, maar nu wordt er niet meer van gerept. 7.iet. dat is toch grenzeloos onoprecht en i'^consequent. De Eemb. heeft tegengesproken dat het de R.-Kath. geweest zijn, die tot verbreking van den godsvrede gedwongen hebben. Het blad stelt de antirev. dus mede verantwoor delijk. Wij weten niet of het de bedoeling van de Eemb. was om er de aandacht van af te leiden, dat de R.-Kath. hier den toon aangeven en dat de andere in het koor mo gen meezingerl, dan wel of inderdaad de an dere „christelijke" partijen even strijdlustig waren. Maar zooveel is zeker, dat er onder de gematigde rechtsche kiezers, vooral de chr.-hist., zeer weinig lust voor den verkie zingsstrijd gevoeld werd. En die lust zal er stellig niet grooter op geworden zijn nu er van de 4 plaatsen misschien juist daarom niet één voor hen kon overschieten. Wij begrijpen ook niet wat rechts voor 'heeft met dezen verkiezingsstrijd. Beduidt ihet oppositie tegen de huidige gemeente politiek, welke Amersfoort tot zoo grooten vooruitgang bracht? Het is bijna niet aan te nemen, want van oppositie behalve soms van roomsche zijde bleek nooit iets. De onti-rev. raadsleden gingen gewoonlijk in al les me% Waarom dan nu tegenover mannen van wie men weet, dat zij het gemeentebestuur ,ook verder krachtig steunen zlillen, tegen- candidaten gesteld? En wat is het program van die tegencan- 'didaten Zullen zij de gemeentepolitiek bestrijden? .Welke reden bestaat daartoe dan op eens, met name bij de anti-rev. Zullen zij het gemeentebestuur wèl steu nen? Waarom dan den stembusstrijd ont- ketend^^Goede politieke zede brengt toch mee, dat als er geen punt van geschil be staat, de vacante zetels overgelaten worden aan die partijen, welke ze bezet hielden. A1 s het inderdaad niet de bedoeling is om Amersfoort in z'n prachtige ontwikke lingsperiode te stuiten, dan kunnen wij geen ander verschilpunt tusschen de candidaten ontdekken dan dat de rechtschebetere ke rkgangers. zijn dan de linksche Maar mag dit nu fn deze tijden 'n aanlei ding zijn om 'n verkiezingsstrijd uit te lok ken? Is dat nu 'n vraag van belang bij de vervulling van 4 zetels, niet in den kerke- raad, doóh in den gemeeivte raad De kiezers" zullen goed doen zich duidelijk over dit lichtvaardig bedrijf uit te spreken. De Eemb. weet ook niets te vertellen van het program der candidaten. Ze zijn de •christelijke beginselen toegedaan, zegt het blad, en alleen zulke candidaten mogen de stem der kiezers krijgen. Of zij ook de beste candidaten zijn, is bijzaak. Overi- géns verzekert het blad, dat zij trouwe stads bestuurders zullen zijn. Vager kan het al niet. Zijn dat nu motieven om de raadsmeer- derheid, waarop het gemeentebestuur staat kan maken, te verzwakken De socialisten blijven élthans in zoover consequent, dat zjjj ten allen tijde voor alle vacatures candidaten stellen. Wij mogen niet verhelen, dat wij gaarne 'n vrijzinnigen arbeider als candidaat voor 'een der vaca tures gezien zouden hebben. Maar vóór alles moet natuurlijk gezorgd worden.voor ge schikte candidaten. En als de vrijz. kies- ver. den arbeider, die geschikt en bereid was, niet kon vinden, dan pleit dit niet tegen <ie kiesvereeniging, doch tegen de arbeiders «elye, die zich buiten de vrijz. kiesvereeni ging hielden. Wenschen de arbeiders ver tegenwoordigers uit hun eigen kring in den Raad, dan kunnen zij dit niet beter bereiken dan door toe te traden tot de kiesvereeni ging. Toonen zij zelve geen belangstelling, hoe kan men hen dan vinden. Loopen zij liever achter de soc.-democraten aan, dan geraken zij nog verder van huis. Want voor dat dezen uit eigen kracht hun ipannetjes in den Raad kunnen brengen, moet er nog heel wat water door de Eem' stroomen. Stemmen de arbeiders ditmaal op de soc.-dem. candi daten, dan kan de verzwakking van de kan sen der vrijzinnige candidaten slechts den rechtschen ten goede komen. En als de ze tels-van de heeren Gerritsen en v. Achter- bergh door rechts veroverd mochten wor den, kunnen wij de arbeiders daarmee toch heusch niet feliciteeren. Wie de gezonde vooruitstrevende politiek van ons gemeentebestuur bestendigd svil zien, kan en mag Donderdag niet anders stemmen dan Ire district I en in district III en De rust, die reeds sints een paar weken was ingetreden op het oorlogstooneel in het westen, is in de laatste dagen soms tot een bijna volkomen stilstand geworden. Uit de bulletins, die de verschillende hoofd kwartieren uitgeven, hebben wij meermalen vernomen, dat het slechte weder de opera- tiën belemmerde. Dat alleen kan echter den stilstand niet verklaren, want die heeft een paar weken geduurd. In dien tijd is het niet altijd slecht weer geweest, maar zonneschijn en heldere lucht hebben geen- leven in den strijd kunnen brengen. De gisteravond en heden morgen ontvangen berichten getui gen intusschen weer van herleving van den strijd, zoowel in het westen als in het oosten. Op dezen stilstand is niet van toepassing de uitspraak „que le combat finit faute de combattonts". Volgens eene Fransche op gave hebben de Duitschers in den loop van de gevechten aan de Somme 40 divisiën daar bijeen getrokken. Als antwoord daarop heeft Wolff's bureau verkondigd, dat in den slag aan de Somme tot dusver van de Fran- schen 23, van de Engelschen 37 divisiën, in 't geheel dus 60, vastgesteld zijn in de voor ste liniën. Uit dezelfde bron is medegedeeld, dat in het strijdgebied vqj Verdun 66 divi siën door de Franschen in het vuur zijn ge bracht. -Wanneer men tegenover de sterkte van de wederzijds aangewende strijdkrachten stelt de verkregen "uitkomsten, dan kan men die slechts uiterst gering noemen. Den Ien Juli zijn de Franschen en Engelschen hunne po ging om aan da Somme door het Duitsche front heen te breken, begonnen met een massa-aanval tegen den omstreeks 40 KM. breeden sector, die van Gommecourt over de Somme heen naar het zuiden gaat. Slechts op de van Ovillers tot Soyecourt reikende helft van dezen sector gelukte het hun op den eersten dag in de geheel stuk geschoten voorste loopgraven van de Duit schers voet te krijgen. Óp alle andere plaat sen mislukte hun aanval onder zware ver liezen en nog heden staat daar het Duit sche front ongeschokt. Na dezen eersten aanval zijn nog op acht dagen, een maal zelfs drie dagen achtereen, van 16 tot 18 Augustus, massa-aanvallen tegen dezen gaandeweg teruggebogen iront- sector gedaan; daarbij waren soms 12 divi siën aan de zijde der aanvallers in actie. Verder zijn nog partieele aanvallen bijna dagelijks, sóms ook bij nacht, uitgevoerd. De meesten van die aanvallen zijn öf mis lukt M, als zij slaagden, ging het behaalde voordeel meestal weer door tegenaanvallen verloren. Zoo verklaart zich de korte af stand van 9 10 KM., dien de aanvallers in twee maanden tijds vooruitgekomen zijn. Nog geringer is het succes van de pogin gen om zich zijwaarts, vooral in de richting naar B&p&ume, uit te breiden. Hej Êngelsch-Fransche .offensief aan de Somme heeft dus, ondanks de kracht die is aangewend, slechts geringe, in ieder geval geene beslissende vorderingen gemaakt. Hoewel met groote volharding telkens en telkens weer werd aangevallen, konden slechts yoordeelen van beperkte plaatselijke beteekenis verkregen worden. Zoo schijnt het ook verder te zullen gaan. Dat is althans de overtuiging van den Duit- schen opperbevèlhebber aan de Somme. De bekende Amerikaansche dagbladcorrespon dent von Wiegand, die met dezen krijgsman een onderhoud heeft gehad, vermeldt als rijn oordeel, dat dit offensief hopeloos is. Hij verdacht daarvan nog geenszins het einde. Hij zegt: „Men moet den vijand nemen zooals hij werkelijk is. Hij is taai en hardnekkig, en ik ben volledig op een win- terveldtocht voorbereid. Maar mijn front doorbreken kunnen zij niet; dat is geheel uitgesloten." De aan de Somme strijdende legers wor den door hem op \lA millioen geschat. De ven'eeling der krachten is nu vrijwel gelijk. In hel begin is het niet zoo geweest. „Het offensief werd door ons verwacht, maar wij hebben misschien niet verwacht, dat onze vijanden zich zoo deugdelijk er op zouden voorbereiden, dat zij zulke reusachtige ki^ohtenmassa's zouden samentrekken en zulke groote hoeveelheden munitie bijeen zouden brengen. De vijand heeft zich wer- "kclijk zeer goad voor het offensief voorbe reid, beter dan wij dachten. Hij heeft veel geleerd door de ondervinding." Op de vraag wat de ziel van den slag aan de Somme is, wasset antwoord: „Artillerie, artillerie en nog eens artillerie! De partij, die den tegenstander de meeste artillerie in het aangezicht kan werpen, en wier infan terie het best de ^granaten werpt, zal veld winnen. Maar artill®r»© speelt de hoofdrol in «lug." Er zijn op beide zijden omstreeks 10,000 kaponnen aan het werk. Het is niets onge woons, wanneer op een kleinen sector van het Duitsche front 200,000 granaten op één dag kunnen worden geteld. „Hat is eene symfonie des doods; het bronzen orkest Houdt nooit op te spelen. De hel heeft geene verschrikking in vergelijking met deze on derwereld." De oorlog» B e r 1 ij n, 1 Sept. (W. B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. De Engelsche werkzaamheid ten noorden van de Somme bleef, afgezien van enkele handgranaataanvallen beperkt tot eene ster ke artillerie-ontplooiing. Fransche aanvalspo- gingen tusschen Maurepas en Clery werden door ons vuur onderbonden. Een onzerzijds ondernomen tegenstoot bracht ons weer in het bezit van het vroeger verloren terrein b.j Longueval en aan het Delvillebosch. Ten zuiden van de Somme begonnen des avonds de na de voorbereiding van de laat ste dagen verwachte Fransche aanvallen. De tegenstander legde den hoofddruk op het front BarleuxSoyecourt. Het kwam tot een verbitterden strijd van man tegen man in den sector Estrées—Soyecourt. De vastbe raden tegenaanvallen van Saksische regi menten maakten snel een einde aan den aanvankelijken vooruitgang van den vijand en wierpen hem terug in de stellingen, waar van hwij v/as uitgegaan. Overigens werden cfe vijandelijke stormtroepen, die in hunne loopgraven gereed stonden, daar in hunne loopgraven vastgehouden. Óp het verdere front ontwikkelde onze tegenstandets op verscheidene plaatsen eene levendige vuur- en patrouille-werk zaamheid. In het Sommegebied werden zes, aan de Maas een vijandelijk vliegtuig in den lurcht- strijd neergeschoten. Verder viel een vlieg tuig neer in ons afweervuur ten oosten van Yperen. Par ij s, I Sept. (Havas). Namiddag- communiq'ué. Aan het Somme-front was de Fransche artillerie werkzaam in de streek Estrées Soyecourt. Tusschen de Oise en de Aisne verricht ten wij een coup de main op een Duitsche loopgraaf voor Nouvron en brachten gevan genen terug. In het bosch van Apremont mislukte eene kleine Duitsche poging te Croix Saint-Jean. Ten oosten van het Bois le Prêtre deed ons spervuur een aanval mis lukken, dien de Duitschers in den zin had den. Op het verdere front was het rustig. Londen, 1 Sept. (R.) Officieel bericht. Generaal Haig bericht, dat de vijand gis teren vijf tegenaanvallen deed op een front xöd 2000 yards tusschen öuinchy. en het bosch. De vijfde poging drong op twee pun ten van een klein front in een voorste loop graaf. Wij veroorzaakte eene groote ontplof fing in het district Beaurains en ontwikkel den gas op een punt bij "den Yperenboog. Avond-communiqué. Uit de détails van den Duitschen aanval blijkt, dat de verliezen van den vijand zeer zwaar waren ten gevolge van het geconcen treerde vuur van loopgraafmortieren, machi negeweren en veldgeschut. Er waren vele gevechten in ae lucht. Vijf vijandelijke machines werden vernield, ze ven beschadigd naar den grond gebracht. De Britsche ondernemirigen leverden suc ces. Vijf Britsche vliegtuigen gingen verlo ren. B e r 1 ij n, 1 S e p t (W. B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Aan het front van prins Leopold van Beieren is van zee tot in de streek ten wes ten van Luzk de toestand over 't algemeen onveranderd. Ten zuidwesten van Luzk slaagden de Russen er in terrein te winnen" maar onder de tegenaanvallen van de Duit sche troepen moesten zij onder'zware ver liezen weer terugwijken. Twee officieren en 407 man bleven als gevangenen in onze honden. Eenige aanvallen geschiedden heden mor gen en werden afgewezen. Tusschen de van Brody en Tarnopol aanvoerende wegen leefde het Russische artillerievuur merkbaar weder op. Aan den zuidelijken weg ging den tegenstander tot den aanval over. Bij Zborow verwierf hij op een smal front voordeelen. Overigens is hij, ten deele door een tegen aanval van Duitsche troepen, teruggewor pen^ Op het front van aartshertog Karei speel den zich op het 24 KM. breede front tus schen de Zlota Lipa, bij Nosow, en aan de Dnjestr hevige gevechten af. Op het noor- aeilJKe geueeitc vail Russische aanvallen voor ons front ineen. Verder westelijk moest aan den vijandelijken druk iets worden toegegeven. Ten zuiden van de Dnjestr braken dappere Hessische regimenten in den sector Stanis- lau den Russischen aanval. ki de Karpathen bleven partieel aanval len van den vijand tegen Stepanski en ten zuidoosten daarvan zonder resultaat. Ten zuidwesten van Schipoth handhaafden Oost- Pruisische troepen hunne stellingen volledig tegenover de pogingen van overmachtige krachten. W e e n e n, 1 Sept. Officieel bericht van heden middag. Op het front tegen Rumenië werd de vij and ook gisteren bij Orsova en bij Herkules Fuerdoe afgewezen. Overigens is het ner gens tot belangrijke gevechten gekomen. Nagy Szeben en Sepsi Szent Gyoergy zijn, in overeenstemming met den algemeenen toestond, reeds eergisteren ontruimd. Legerfront aartshertog Karei. In Boeko- wina en Oo§t-Galicië gingen de Russen weer tot den aanval over. In de Kar pathen en bij Stanislau werden zij overal afgeslagen. Ten noorden van de Dnjestr in den mon/fingsho.ek van de Zlota Lipa viel de vijand op een 24 KM. breed front aan. Ten noorden van Mariampol en bij Zawalow mislukten alle stormaanvallen. Bij Horozan- ka werden onze liniën over de plaats heen terug gedrukt- Bij Zborow kwam een sterke Russische aanval, nadat hij een beperkt plaatselijk succes had behaald, tot staan. Legerfront prins Leopold van Beieren. Het leger van Boehm-Ermolli verijdelde bij Berepelniki een Russischen aanval. Bij het leger van koionel-generaal Tersztyanszky drong de vijand op eenige plaatsen in onze liniën. Een tegenaanval van Duitsche troe pen wierp hem weer terug, waarbij hij twee officieren en 407 man als gevangenen ver loor. Ten zuidwesten van Kaszowka mislukte een aanval van den tegenstander. Petersburg, 1 Sept. (Tel.-agent schap). Namiddag-communiqué van den grooten generalen staf. Bij het dorp Laboiizy, ten Zuidoosten an Baranswitsji, werd de divisie-generaal Niki- tin gedood door een kogel in het hoofd. Ten Zuiden van het Vygonovskojemeer, aan het kanaal van Oginski, schoot onze artillerie een Duitsche vliegmachine neer, die na landing tusschen onze stellingen en die van den vijand aan ons vuur werd on derworpen en in brand vloog. In de riohüng van de buurt Wladimir Wolynski, in de streek van Lokacze en Swi- niuchi, worden hardnekkige gevechten ge leverd.- De vijand deed woedende aanval len. In de streek ten Westen van Nowo Alek- sinetz ontwikkelen zich eveneens gevech ten. In dezelfde streek vlogen vijandelijke vliegtuigen gediuends den strijd bftyen oj> ze linie en voerden verkenningen uit. Bf werd een aanval gedaan op een Duitsch' vliegtuig, dat plotseling neerstortte. In de streek van Halicz, bij het dorp Ho- rozanka, werd een verwoede strijd gevoerd. In de Karpathen, bij den Tomnaticberg, maakten onze troepen zich meester van een geheele reeks hoogten. In de streek van Dorna Watra rukten wij een weinig in wes telijke richting op. In den loop van den dog namen wij 289 officieren en 15.501 soldaten, onder wie 2400 Duitschers gevangen en veroverden zes kanonnen, 55 mitrailleurs en 7 bomwer- pers. Berlijn, 1 Sept. (K. N.) Uit Budapest wordt aan den Lokal Anzeiger geseind, dal de correspondent van de Az Est te Wee- nen over de benoeming van Hindenburg meldt, dat men in gezaghebbende kringen al daar dit feit daarmede verklaart, dal de poli tiek van Bethmann-Hollweg gezegevierd heeft. Gelijk bekend is, heeft de rijkskanse lier in diens rede van November verleden jaar uitgelaten, dat met alle mogebjke kracht tegen Rusland moest worden opgetreden. In ingewijde kringen weet men, dat veldmaar schalk Hindenburg dezelfde meening is toe gedaan; men ziet dan ook in zijn benoeming tot oppersten leider van de operation op alle oorlogstooneelen een vingerwijzing, dat dit standpunt gezegevierd heeft. Londen, 1 Sept. (R.) De Daily Tele graph bericht uit Rome: Het niet vooruitgaan van Bulgarije verschaft aan de Russen en de Rumenen gelegenheid om in het Bulgaar* sche gebied door te dringen met vermijding van eene botsing. Duitsche duikbootfen zijn uit Varna gevlucht en hebben de wijk geno men naar den Bosporus. Weenen, 1 Sept. (W. B.) Officieel be richt van heden middag. rit itci KujuuitU j.0- --- dene sectoren van ons front tusschen de Monte Santo en Meare door de Italiaansche artillerie levendig beschoten. Ten zuiden van Saliano en ten westen van Lokvëira trad de vijandelijke artillerie aanvallend op. Ons vuur dreef den tegenstander overal spoedig terug. Rome, 1 Sept. (R.)t Officieel commu niqué. Óp de noordelijke hellingen van den Mon te Cimone hebben wij vooruitgeschoven werken van den vijand vernield. Op den rechteroever van de Brenta zijk aanvallen der Oostenrijkers afgeslagen. Een vijandelijken aanval ten oosten van Görz werd eveneens afgeslagen. B e r 1 ij n, I Sept. (W. B.) Bericht uil het groote hoofdkwartier van heden voor middag. Aan de Seganska Planina en aan het Moglenafront mislukten Servische aanvallen. W e en en, 1 Sept. (W. B.) Officieel be richt van heden midadg. Van het zuidoostelijke oorlogstooneel is niets bijzonders te vermelden. P a r ij s 1 Sept. (Havas). Nomiddag- communiqqé. ;0p het Bolkan-oorlogstooneel is geene en kele gebeurtenis te vermelden. De kanon- nade duurt voort op verscheidene punten van het front. S a 1 o n i k i, 33 O Aug. (R.) Uit Athene worden sensationeele berichten ontvangen, die nog niet bevestigd zijn en daarom onder -reserve worden gegeven. Koning Konstan- tijn zou afstand hebben gedaan. De kroon prins zou regent zijn geworden. Zaimis blijft minister-president met den steun van Veni- zelos. De algemeene mobilisatie zou op nieuw bevolen zijn. Saloniki, I Sept. (R.) Vannacht om singelden vrijwillige gendarmes de kazer nes te Saloniki, waarvan de bezetting_ sa menwerking met hen geweigerd had. Een uitvalstroep werd gedwongen naar de ka zernes terug te keeren. Twee soldaten en een gendarme werden gedood. Generaal Sarroil kwam tusschenbeide. Het Grieksche garnizoen aanvaardde zijne bemiddeling en gaf zich ten getale van 1500 man met Tl officieren aan de Franschen over. Ook de bezetting van het fort Karaburun gaf zich* over. Naar verwacht wordt, zal het revolutionai re cpmité het bestuur van dit gedeelte van Macedonië op zich nemen. A t h e n e, 1 S e p t. (R.) Dertig Engelsche en Fransche oorlogsschepen zijn in den Pi» raeus aangekomen. Londen, 2 Sept. (R.) De Daily Tele* graph bericht uit Athene, dat zeven trans portschepen de Engelsch-Fransche vlooi naar deu Piraeus hebben vergezeld.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1916 | | pagina 1