A. J. Looxma v. Weideren
baron Rengers
A. van Nynatten
J. Bonk
Mr. A. van Traa.
EEN STRIJD 01OE ION.
15" Jaargang.
„DE EEMLAN DER".
Woensdag 6 September 1916.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
N' 57.
Uitgevers: VALKHOFF Co.
i
Bureau: UTREC H TSCH EST RAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
Kennisgevingen.
Een laatste woord.
A. van Nynatten
A. J. Looxma van Weideren
baron Rengers.
J. Bonk
Mr. A. van Traa.
By zonder mooi witlich L
Klem model 40.60, 75, WO Walt
Hoofdredactie!
MARIE VAN VERSENDAAL.
Mr. D. J. VAN SCHAARDENBURO.
AB0NNEMENTSPBIJ3t
fjPer 8 maanden voor Amersfoort f 1.30.
Idem franco per post 1.80*
j Per week (met gratia verzekering tegen ongelukken) 0.133.
(Afzonder]gko nummers0.05*
pTekelijksob by voegsel „De Bolland eche Huisvroute** (ondef
redactie van Thérêse Hoven) per 8 mncL 50 cis.
(Wekelyksch by voegsel 9Pak me meï per 8 mn<L 53 cis*
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—B regels.* f 0.80*
Elke regel moer 0.15.
Dienstaanbiedingen 15 rogels 0.50.
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedryf bestaaa zeor voordeelige bepalingon
tot het herhaald adverteeren in dit Blad, bij abonnement*
Eono oirculaire, bevattende do voorwaarden, wordt op
aanvraag toegozonden.
HINDERWET.
Burgemeester cm Wethouders van Amers
foort,
Gelet op orttf. 6 en 7 der Hinderwet,
Brengen ter kennis van het publiek, dat een
door de finma Roodejstedn Co., Scharbier*
straat 3, alhier, ingediend verzoek, met bijla
den, om vergunning Hot het uitbreiden van eeno
meubelmakerij, door plaatsing van, een electro
motor van, 3 P. K. tot het aandrijven vain eene
gecombineerde lint- en cirkeLoaagmachine in
liet peroeed alhier gelegen aan de Scherhier-
Btraat No. 3, bij het Kadaster bekend onder
Sectie E, No. 4905 op de Secretarie d.er ge
meentel tor visie ligt, en dat op Dinsdag- den
*10. September aanstarende, des voormiddags te
Kalf elf uren gelegedheid ten Raadhuize wordt
gegeven om, ton overstaan van het Gemeente
bestuur of van' één of meer zijner leden, be
swaren tegen het uitbreiden van de inrichting
jn te brengen.
Tot het beroep, bedoeld in art. 15, le lid der
Hinderwet, zijn volgens de barstaande jurispru
dentie, alleen zij gerechtigd, die overeenkom
stig artikel 7 der Hindierwet voor het Gemeen
tebestuur of één of meer zijner leden zijn ver-
Schonen, ten/einde hunjve bezwaren mondeling
loc te lidhten.
Amersfoort,; der* 5. September 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
De Secretaris, De Burgemeester.
A. R. VDENSTRA v. RANDWIJCK
HINDERWET.
Burgemeester ef\ Wethouders van Amers'
foort.
Gelet op ertt. C en 7 der Hinderwet,
Brengen ter kennis van het publiek, dat een
door de firma Engelman en de Vries, alhier,
Ingediend verzoek, met bijlagen, om vergun-
Kling tot het opridhten van eene fabriek, die
nende tot opslag van benzine en aceton-ejrzats
en de verwerking daarvan tot lijm, was en le
derextract, in hot perceeJ alhier gelegen aan
de Boftd-erstraat bij het Kadaster bekend onder
Sectie E Nos. 933, 934, 935, 936, 3813 en 3811
op de Secretarie dep- gemeente ter visie ligt,
en dat op 'Dinsdag den 19. September aan
staande, das voormiddags te half elf ure<n ge
legenheid ten Raadhuize wondlt gegeven om,
ten overstaan van heft Gemeentebestuur of van
«én of meer zijner leden/, bezwaren telgen het
oprichten ven de inrichting in te brengen.
Tot het beroep,_i>edoeld in ark 15, le lid der
Hinderwet, zijn volgens de bestaande jurispru
dentie, alleen zij gerechtigd, die overeen/koon
stig artikel 7 der Hinderwet voor het Gemeen
tebestuur of één of meer zijner leden zijn ver
schenen, teneinde hunne bezwaren mondeling
too te lidhten.
Amersfoort, dep 5. September 1916.
Burgemeester en Wethouder^ voornoemd
De Secretaris, De Burgemeester,
A. R. VBENSTRA. v. RANDWIJCK
HINDERWET.
Burgemeester ep Wethouders van Amers
foort.
Galet op ontt. 6 en 7 der Hinderwet,
Brengen ter kenni» van het publiek, dat een
door G Keaylc Kzn. ingediend verzoek, met
bijlagen, om veiglmnlng tot het uitbreiden van
eene caooo-chocolade- en siwlcerwer kfaibriek
door bijplaatsing van «en 40 P.K. Svenska
electro-draaistroommotor tot het in beweging
brengen van veredh.ilLende machinerieën in het
perceel alhier gelegen aan den Amhemschen-
weg No. 168 en 170 bij het Kadaster bekend
Onder Sectfë B, No. 2732 en 2852, op dei Se
cretarie der gemeente ter visie Egt, en dat op
Maandag dep 18. September aar^staande, des
voormiddags te half elf uren gelegenheid ten
Raadhuize wordt gegeven om, ten overstaan van
het Gemeentebestuur of van één of meer zijner
leden, bezworen tegem het uitbreiden von de
inrichting ijn te brengen.
Tot het beroep, bedoeld i-ni art. 15, le lid der
Hinderwet, zijn volgens de bestaande jurispru
dentie, alleen zij gerechtigd, die overeenkom
stig ar tikel 7 der Hindiesrwet voor het Gemeen
tebestuur of één tof meer zijner leden zijn ver'
schenen, teeneinde hunne bezwaren mondeling
toe te lichten.
Amersfoort, den 4. September 1910.
Burgemeester en Wethouder/s voornoemd
De Secretaris, De Burgemeester,
A. R VEENSTRA. v. RANDWDCK
Toor de verkiezing van 4 leden van
den Gemeenteraad op Donderdag
7 Sept. a.s. bevelen wij met de
meeste arihdraiig aan:
In district I
en
In district III
en
Wij weten niet of alle vrijzinnigen wel
voldoende de beteekenis van den stembus
strijd, welke morgen beslist zal worden, be
grijpen.
In de laatste jaren worden raadsverkie
zingen hier van niet zoo heel veel belang
geacht. We hadden 'n vooruitstrevend ge
meentebestuur en 'n flinke vrijzinnige meer
derheid. We konden ons zelfs de woelde
veroorloven twee vrijzinnigen om één zetel
te doen vechten, ja eens hebben wij zelfs
om billijkheidsredenen 'n zetel aan 'n soc.-
democraat cadeau gedaan.
Het kwam er dus om het verlies van 'n
zetel niet op aan. 'n Ongunstige uitslag zou
ook geen wijziging in het gemeentebestuur
gebracht hebben. Wel ware verzwakking te
betreuren geweest, maar het gemeentebe
stuur zou z'n taak toch hebben kunnen
voortzetten.
Maar nu staat het scherper. Er is niet
één vacature, maar er zijn vier v r ij z i n-
nige vacatures. Eén oogenblik van
vrijzinnige laksheid, en we zijn vier zetels
kwijt, en daarmee de meerderheid in den
Raad.
Weg, sohoone toekomstdroomen van
nieuw-Amersfoort
Wij zeggen niet dat de kans groot is
I en III stelden de laatste jaren nooit te leur
maar de kans is er toch. De afwezigheid
van zoovele militairen zal het stemmencijfer
der vrijzinnigen ongetwijfeld drukken. Om
nu van andere onberekenbare factoren niet
te spreken.
Kiezers, doet dus uw plicht T Kiest vrij
zinnig.
Wie rood stemt, verbetert de kansen van
rechts.
Stemt vroeg. En loopt dan meteen nog
even aan bij uw onwilligen of tragen buur
man, en laat hem niet met rust, voordat hij
u beloofd heeft te zullen stemmen op
in District I op
en
in district III
en
De oorlog.
B e r 1 ij n, 5 Sept. (W. B.) Bericht uit het
groote hoofdkwartier van heden voormiddag.
De groote slag aan de Somme duurt voort.
Onze troepen staan tusschen Leforest en de
Somme in heeten strijd. Ten zuiden van de
rivier verweren zij zich £p een 20 KM. breed
front van Barleux tot ten zuiden van Chilly
tegen den aanstormenden tegenstander. Het
dorp Chilly ging verloren.
Rechts werden nieuwe Fransche aanval
len tegen onze liniën en tegen de op 3 Sep
tember in de buurt van de Souville-kloof'ge-
wonnen stelling afgeslagen.
P a r ij s, 5 Sept. (Havas.) Namiddag-
communiqué.
Op het Somme-front belemmerde het
slechte weder, dat den ganschen nacht aan
hield, de operatien. De Fransche troepen
richten zich in op het veroverde terrein ten
noorden van de rivier. De Duitschers wier
pen een krachtigen tegenaanval, uitgaande
van het Anderlusbosch, tegen de Fransche
stellingen tusschen Combles en Leforest.
Onder het vuur van onze kanonnen en ma
chinegeweren genomen, geraakten de aan
vallers in ontbinding; zij stroomden terug
naar de linie, van waar ze waren uitgegaan.
De Duitschers, die zware verliezen hadden
geleden, hernieuwden hunne poging niet.
Ten zuiden van de Somme trachtten de
Duitschers slechts te reageeren op een en
kel punt van het front ten oosten van Bel-
loye-en-Santerre, waar verscheidene aan
vallen werden afgewezen door ons Vuur. De
Duitschers lieten nog een honderdtal ge
vangenen in onze handen.
Op den rechter Maasoever is de nacht
betrekkelijk rustig geweest in de sectoren
Fleury en Chenois. Wij maakten 50 nieuwe
gevangenen, waaronder twee officieren. De
Duitsche aanvallen op eene kleine redoute
ten zuid-oosten van het werk Thiaumont
leden volkomen schipbreuk.
Een, Fransch vliegtuig, dat werd aange
vallen door vier Duitsche machines, kon
zich van zijne tegenstanders ontslaan. Een
van dezen, die van dichtbij werd gemitrail
leerd, kwam in de streek van Chaulnes op
den grond neer.
Avondcommuniqué.
De vooruitgang in het Somme-gebied
hield aan. Aan de belangrijke voordeelen,
in de stellingen ten noorden van de rivier
verkregen, werd nog toegevoegd de ver
overing van Ormecourt. Talrijke Duitsche
tegenaanvallen ten zuiden van de Somme
werden teruggeslagen met bloedige verlie
zen.
6650 gevangenen en 36 kanonnen, waar
onder 28 zware, werden sedert 3 September
buit gemaakt aan het Sommefront.
Ten noorden van de Somme gingen de
Franschen vooruit ten oosten van Lnforestj
zij bereikten den westelijken zoom van hef
Anderlus-bosch en namen in storm de
hoeve Hopital, het Rainettebosch en een
deel van de Marrière-bosschen en bezetten
ten noordoosten van Clery het uiteinde van
den heuvelrug, waarover do weg Boucha-
vesnes—Clery loopt.
Londen, 5 Sept. (R.) Officieel be-*
richt van het Britsche hoofdkwartier.
Gedurende den nacht breidden wij onzo
winsten uit in de buurt van Guillemont. On
danks den hardnekkigen tegenstand van den
vijand en den aanhoudenden stortregen gin
gen onze troepen tot 1500 yard beoosten
Guillemont vooruit en kregen voet in het
Lenze-bosch.
Verder naar het zuiden viel na een harden
strijd het geheele sterke verdedigingsstelscl
van den vijand op een front van duizend
yards in en om Falfemont in onze handen.
Er worden steeds gevangenen ingebracht
Hun aantal sints den 3en -September be
draagt meer dan duizend.
Bij Ginchy wordt aanhoudend gestreden,
De strijd sedert Zondag had tot uitkomst,
dat het nog overige deel van de tweede
Duitsche verdedigingslinie van de hoeve van
Mouquet af tot aan het vereenigingspunt
met de Franschen geheel door. ons veroverd
werd.
Gedurende den Zondag waren de vijande
lijke luchtkrachten zeer actief. Er werden
voortdurend luchtgevechten geleverd en de
vijandelijke vliegtuigen werden gedwongen'
op een afstand van eenige mijlen van hunne
eigen liniën te blijven; zij slaagden er niet in
het werk van onze vliegmachines ook maar
in de geringste mate te belemmeren.
Bij twee verschillende gelegenheden
openden onze vliegmachines vuur op de
vijandelijke troepen op den grond. De ver
schillende gevechten hadden tot resultaat
dat drie vijandelijke vliegtuigen neergescho
ten en, naar het schijnt, vernietigd werden,
Verscheidene andere machines van den vij
and moesten in beschadigden toestand lan
den. Eén van onze vliegtuigen vernielde een
vijandelijken kabelballon. Twee van onze
machines worden vermist
Avondcommuniqué.
De strijd, die heden werd gevoerd, had tof
uitkomst de verdere versterking van onze
stellingen in het Lenze-bosch. Ondanks hef
hevige artillerievuur en het weder, dat nief
Conservativisme is gewicht aan de klok
fler eeuwigheid.
Uit het Noorsch van Hulda Garborg.
Vertaald door
A, M. VAN DER LINDEN-VAN EDEN.
12
Eli had indertijd een stuk van Sörli's grond
ien een gedeelte boschgrond kunnen koopen,
Omdat zij van de familie was, en omdat oude
Brita, Sverre's moeder, van haar had gehou
den van toen zij een kind was af. Sverre had
feenige jaren op school gegaan in Viken,
waar Eli's vader woonde, en Eli was dikwijls
Sn den vacantietijd op 3örli geweest. - En
JSverre en „Hans van de pastorie," de neef
/van den dominee, werden medeminnaars.
Maar toen Sverre ontdekte dat Eli Hans
Holdt liefhad, stortte hij zich Jn een roes van
.drinken en van een v/oest leven, zoodat Brita
freesde dat hij verloren was. De muziek was
pijn grootste vreugde geweest, maar op zeke
ren avond brak hij zijn viool stuk op zijn
pnieën en trok hij het bosch in. Twee dagen
lang wist Brita niet waar hij was. Zij liep rus
teloos rond zonder te kunnen slapen en
Strong haar handen in iammer en svee, En
zulke dagen en nachten had zij vele om hem
doorgebracht. Drie kinderen had zij zien be
graven; toen dacht zij dat geen grooter smart
een mensch kon nederbuigenmaar nu wist
zij dat er iets was, dat nog erger is. Zij ge
voelde zich als een bladerloozen, van schors
beroofden boom in den winterstormen, zon
der bescherming, zonder hoop. Daarom
streed zij om Sverre als een w/jfjesdier om
haar verdrinkende jongen. Zij moest hem
redden uit schande en vernedering of ster
ven. En h8ar liefde en haar gewonde trots
gaven haar de sterkte van een man. „Om
hen, die op het kerkhof liggen, 'heb ik bittere
tranen gestort", zei ze, „maar om Sverre heb
ik bloedige tranen geschreid." Zij wilde hem
liever dood aan de zijde der anderen zien
liggen, dan dat hij zich op deze wijze te
schande maakte voor zich zeiven en zijn ge
slacht.
Op een donkeren herfstavond ging zij zit
ten in zijn kamer en wachtte hem op. Zij
staarde in de gloeiende kolen op den haard
met oogen, móe van 't werken en dacht tel
kens hetzelfde; „Nu moet er een eind aan
komen; één moet hier de meester zijn, en
een dronkaard mag het niet worden."
Toen hij eindelijk kwam, stond zij op en
ging hem tegemoet tot bij de deur; „Wie is
dat?" Hij schrikte toen nij haar hier zag op
dezen tijd van den nacht. Wat moest dit be
duiden? En hij zei boos: „Kan u niet zien dat
ik het ben?"
Haar oogen zagen hem strak aan. „Ik wilde
dat het zoo was, Sverre, dan zou ik je zóó
niet behoeven te zien. Maar nu wil ik je één
djng_2egg£ni ie hebt le kiezen lusschen ie
eigen tehuis of de plaats vanwaar je nu komt.
Zooals je nu bent, kom je hier niet meer bin
nen."
Sverre staarde haar aan: „Ben je gek ge
worden, ga heen!"
Maar Brita bleef staan.
„Wanneer je nuchter thuis komt, staan alle
deuren voor je open, maar nooit meer zullen
ze je binnenlaten wanneer je thuiskomt als
een zwijn."
Toen hief hij de hand op om haar te slaan.
Brita bewoog zich niet. Zij nam slechts zijn
hand en dwong die omlaag: „Sverre, weet je
wat je gingt doen?"
Zij zonk neer op een stoel en barstte in
tranen uit
En toen op eens wierp hij zich voor haar
neer.
„O moeder, ik ben ziek!" En hij verborg
het hoofd in haar schoot en schreide als een
kind.
Van dien nacht af had zij hem weder.
Doch nooit in haar leven had Brita God zoo
innig gedankt.
Op Kerstavond daarna vond hij een
nieuwe viool op de tafel in zijn kamer. Eerst
durfde hij haar niet aanraken, maar even
daarna begonnen zijn vingers de snaren te
betasten en de oude tonen zongen zich op
nieuw in zijn gemoed. Eén voor één kwamen
de vertrouwde wijzen en liederen terug en
deden het ijs om zijn hart smelten en het
werd dag voordat hij de viool weglei.
En in de jaren, die daarna Voorbijgingen,
was de viool opnieuw, in ieder uur van rust,
zijn grootste vreugde geweest.
Maar toen Eli terugkwam in het kernel,
ontwaakte opnieuw de hoop in hem, totdat hij
zag dat Hans Holdt nog tusschen hen stond,
al was hij ver weg. Zijn schaduw was er al
tijd. Bn Sverre gleed weer terug in zijn droo-
menwereld met de viool, en in al de zeld
zame en wonderlijke dingen, waaraan de
kracht van den bergstroom leven zou geven,
wanneer de tijd eenmaal ddar zou zijn.
Kaare werd zijn vriend en leerling in lede
ren praktischen arbeid, en 'hij had den knaap
liefgekregen met een liefde, waarover hij
zich schaamde en die hij onbeholpen trachtte
te verbergen.
Toen gebeurde er iets dat nog eenmaal
zijn hart deed kloppen van hoop. Hans Holdt
kwam thuis als een gebroken man en stierf.
Maar Eli was niet als anderen. Zij had
zelve eens gedwaald; nu was zij bang ge
worden. Zij had zich éénmaal aan een man
gegeven en, ondanks alles, bleef zij hem toe-
behooren, Zij had eenmaal gekozen voor
haar leven. Zij was toen jong en bang voor
de eenzaamheid geweest, zij was jong, en het
leven riep haar met duizend stemmen. Maar
één ding was sterker dan allesde vrees
om nog eenmaal den afschuw voor zichzelve
te gevoelen, toen zij ontwaakte uit haai kor
ten lentedroom. Dat was, toen haar zinnen
en haar gewonde trots haar in de armen van
dokter Runge hadden gevoerd.
En Sverre wist alles. Hij had Kaar in smar
telijke spanning gevolgd, gepijnigd in zijn
hoop en twijfel gedurende al deze jaren.
En op den laatsten morgen van Holdt's
leven, hadden de twee vrienden hunner
jeugd elkaar een paar oogenblikken ontmoet,
buiten, vóór Eli's huis, Svenc kwam om Elkr
over Iets te spreken en op het pad kwam EU
hem tegemoet, 'bleek en half Buiten zichzelve
en verzocht hem met haar mee te gaan naar
Sörli, naar Brita, want Hans was er. Zij liep
alsof zij voor iets vluchtte en Sverre vroeg
haastig„Heeft hij ben je bang voor
hem, Eli?"
Maar zij spoedde zich voort. „Ach neen,
neen, niet voor hem, maar voor mijzelve*
Ach, help mij, Sverre f"
En Sverre kreeg een schok. Niet voor hem,
maar voor zichzelve was zij bevreesdDus
'had zij hem nog lief!
Maar dien naGht doolde hij door de ber
gen totdat de zon boven hun kruinen stond
en Kvaseggens „zwarten klauw" verguldde*
die zich scherp afteekende tegen den strak-
ken morgen'hemel. Toen nam hij het pad
naar beneden en kwam voorbij den vijver
met de waterlelies, waar Eli zooveel var*
hield. Hij Bleef staan en luisterde. Een man
zat aan den kant Bij het water en sloeg mef
een tastende hand eenig riet terzijde. Een
dronken man. Sverre beet de tanden op el
kaar en Balde onwillekeurig zijn vuist. Hel
was Hans. Smart, haat en verachting werderf
in hem wakker, hij deed een paar schreden
naar het pad, en een oogenblik voelde hl|
een drang in zich om dezen dronken majjj
neer te slaan als een hond. Dezen dagdief
en landlooper, die het liefste, schepsel in d^
wejeld zooveel kwaad had aangedaan. Zijïi
gedachten werden verward en pijnlijk en hel
bloed suisde in zijn ooren; één oogenblw
had hij bijna zijn bezinning verloren.
TIV.or.dt ycxïfiifidj J