DE EEMLANDER".
Zaterdag 9 September 1916.
BUITENLAND.
N* 60. Eerste Blad.
15de Jaargang.
marie van versendaal.
Hoofdredactlei j Mf j vapj schaardenbuRO.
'n Spannende strijd.
A. van Nijnatten
A. J. Looxma van Weideren
baron Rengers.
J. Bonk
Mr, A. van Traa.
AMERSFOORTSCH
Uitgevers: ^VALKHOFF Co
A BONN EU E NTS PB US:
£>er 8 maanden voor Amersfoortf 1.30.
Idem franoo per poet.. 1.80.
j Per week (metgratis verrekering tegen ongelukken) 0.126.
(Afzonderlijke nummers 0.05.
Wekelybsob byvoegsel DHollandtché RuiwrouuP (onder
redactie van Tbérèse Hoven) per S mnd. 00 ets.
(Wekelgkseb bgveegsel êBüt m% m*T per 8 mnd. 52 ets.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER AD VERTENT1ËN:
Van 15 regel».. f 0.8U.
Elke regel moor0.15.
Dienstaanbiedingen 15 regola.. 0.50.
Groote loiters naar plaatsruimte.
Voor handel on bedrijf bestaan zeor voordeolige bepalingen
tot het herhaald advorteeron in dit Blad, by abonnement.
Eeno circulaire, bevallende do voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Kennisgeving.
UITSLAG DER VERKIEZING.
Burgemeester ©n Wethouders der gemeente
Amersfoort brengen ter op en bone kennis, dat
tdo bij hen van de hoofdstemburcaux ingekomen
Ito roe essen-ver baal van den uitslag der op den
yen September 1916 gehouden stemmingen voor
tfe verkiezing van vier leden van don Gemeen
teraad van Amersfoort (Ie en Die kiesdistrict)
ter secretarie der gemeente voor een ieder ter
Inzage zijn nedergelegid.
Amersfoort, 8 September 1916. s
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
De Secretaris, De Burgemeester,
A. R. VEENSTRA. v. RANDWLJCK
D(ft zal 'n spannende herstemmingsstrijd
geven. De vrijzinnigen mogen zich wel duch
tig inspannen, want anders ziet het er be
denkelijk voor hen uit.
'n Betere opkomst in I bleef bijna de
helft der kiezers thuis kan al 'n heel stuk
helpen. De heer van Nijnatten had reeds 'n
voorsprong van 13 stemmen en de heer Ren-
gers bleef 11 stemmen achter, die zijn wel in
te halen. En de kiezers zullen nu toch wel
beseffen dat zij door thuis te blijven de kan
sen van den minst gewenschten candi-
daat bevorderen.
Maar in IE hebben de rechtsche candida-
ten 'n grooteren voorsprong; daar zullen de
ïinksche candidaten bijna honderd stemmen
meer moeten behalen, ja eigenlijk nog meer
want de clericalen zullen nu wel hun aller
uiterste krachten inspannen en al wat be-
houdziek is optrommelen om de oandidaten
van vooruitstrevend-Amersfoort te weren.
Reeds werd van den kansel in de R. K. kerk
propaganda gemaakt voor de clericale can
didaten.
Het is toch eigenlijk 'n treurig verschijn
sel dat er in elk der*beide districten nog
in dsitrict I:
en
in district III:
en
Politiek Overzicht.
De wereldstrijd aan den
Balkan.
Van de werkzaamheid van het leger, dat
met Saloniki als hoofdkwartier in Macedo
nië door de Entente is bijeengebracht, is tot
dusver naar buiten weinig of niets gemerkt.
Griekenland heeft den druk, dien de aan
wezigheid van dit leger in zijn gebied te
weeg brengt op zijne binnenlandsche aan
gelegenheden, ruimschoots-— ondervonden.
Maar buiten de grenzen van zijn bezettings-
gebied is het leger nergens opgetreden. In
de vorige maand verluidde, dat generaal
Sarrail den tijd gekomen achtte voor offen
sief optreden. Daarvan is echter niets ge
komen. De Duitsch-Bulgaarsche strijdmacht
in het Balkan-gebied voorkwam dit offen
sief, door harerzijds met groote kracht en
nadruk van de stTeek van Seres en het
Ostrowomeer uit de beide vleugels aan te
tasten van de stellingen, die door de geal
lieerden in een halven kring om Saloniki
bezet zijn. Zij heeft daardoor hare positie
aanmerkelijk versterkt voor het nu nog on
zekere geval, dat het offensief van het En
tente-leger mocht beginnen.
Er zijn tegen het beleid van generaal Sar
rail reeds meermalen stemmen opgegaan.
Gisteren vermeldden wij wat de Matin en
meer dan 200 kiezers zijn, die zóó weinig de Echo de Paris hebben geschreven om de
gevoelen voor den vooruitgang van Amers- j noodzakelijkheid te doen uitkomen, dat ge-
foort dat zij tegenover candidaten van wie
men weet dat zij het gemeentebestuur bij z'n
streven om Amersfoort vooruit te brengen,
kraohtig zullen steunen, de voorkeur geven
oan candidaten van wier program hun niets,
niemendal bekend is. Zijn er onder die kie
zers natuurlijk velen, die geen sikkepit afwe
ten van wat er hier eigenlijk omgaat en die
slechts stemmen gelijk het hun gelast wordt,
er zullen toch ook wel winkeliers en handel-
drijvenden onder zijn, die zelf profiteeren van
'Amersfoort's vooruitgang, en die er het
grootste belong bij hebben dat nieuwe in
woners zich hier vestigen. En nu, uit dank
dat ons gemeentebestuur alles doet om
Amersfoort als woonplaats aanlokkelijk te
maken, nustemmen ze voor de tegencan-
didaten. Zijn dat nu zakenmenschen of suk
kels?
Hoe het zij, zij die Amersfoort vooruit wil
len brengen en hoe kan dat anders dan
door 'n vooruitstrevenden gemeenteraad;
wat vermogen B. en W. met 'n tegenstre-
venden of onzekeren Raad? zullen deze
idagen pootaan moeten spelen.
Zoo traag zijn de vrijzinnigen In I opge
komen, dat het weinig scheelde of de socia
listen, althans ~één hunner, ware in her
stemming gekomen. En als er dan weer eens
Ouderwets gemanoeuvreerd was met het roo
ide spook, dan zou rechts stellig 'n goede
kans gemaakt hebben.
Nu dreigt het gevaar vooral in ID. Daar
mag nu al wat vooruitstrevend is wel te hoop
loopen om te voorkomen dat de beide Ïink
sche zetels ingenomen worden door mannen
Voor wier verkiezing 'n beroep gedaan werd
Op hen die malcontent waren over de thans
gevolgde gemeente-politiek, al heeft deze
Amersfoort reeds tot 'n begin van nieuwen
bloei gebracht.
Maar vooral in de tegenwoordige omstan-
üigheden is zoo dringend behoefte aan 'n
vooruitstrevend, democratisch gemeentebe
stuur; en dit is niet bestaanbaar zonder 'n
Sterk Ïinksche meerderheid in den raad. Ver
zwakking van de meerderheid zal verslap
ping van het bestuur meebrengen, er zal im
mers weer geschipperd moeten worden,
Weer naar de oogen gezien van de roomsche
raadsfractie.
Amersfoort moet en zal vooruit, al waren
t ook tweemaal zooveel roomsohen en anti
revolutionairen.
Komt thuisblijvers, huismusschen, komt
Voor den dag. Propagandisten, aan het werk.
Jedere vrijzinnige moet nu propagandist zijn.
Bn ieder vooruitstrevend en democratisch
kiezer sterarae
neraal Sarrail tegen de Bulgaren het offen
sief zal nemen. Men verlangt, dat Sarrail
regelrecht en beslist zal optreden op de
geschikte plaats, om den tegenstander geen
tijd te laten, zijne legers op nieuw te groe-
peeren en aan de Bulgaren hulp te brengen.
Inmiddels zijn de Bulgaren andermaal of
fensief opgetreden, ditmaal tegen den nieu
wen vijand Rumenië, hun vijand par excel
lence. In samenwerking met de Duitschers,
die op dit oorlogstooneel als hulptroepen
zijn aan te merken, hebben zij de vesting
Tutrakan door storm genomen, waarbij zij
20,000 gevangenen hebben gemaakt. Deze
jSlag is dus raak geweest en geeft den in
druk, dat de Bulgaren, wel verre van zelf
hulp te behoeven, eerder aan hunne bond-
genooten eene kostelijke hulp verschaffen.
Aan het Hongaarsche front heeft men de
grensstreek van Zevenbergen zonder strijd
aan de Rumeniërs moeten laten. Irr tegen
stelling daarmee hebben de Bulgaren in het
gebied, dat zij in 1913 aan Rumenië hebben
moeten afstaan, de sints dien tot bescher
ming van den rivierovergang met versterkin
gen van nieuwe constructie uitgeruste ves
ting Tutrakan, aan den zuidelijken Donau-
oever, veroverd. TutTakan ligt op slechts 55
Kilometer afstand van Bukarest en is het
eindpunt van den spoorweg BukarestTu
tTakan, die de snelste verbinding vormt tus-
schen het groote militaire reservoir van Ru
menië en de Dobroedsja. Met dit succes
gaat nog een tweede samen: de bezetting
van Dobric, een ander strategisch gewichtig
punt in de Dobroedsja, waarmee beslag ge
legd is op het zuidelijke eindpunt van den
spoorweg MedzidjeDobric, die voor den
opmarsch van de Rumeensch-Russische
krachten van belang is.
Het is dus een dubbel succes, dat de ver
bonden Duitschers en Bulgaren hebben ver
kregen bijna terstond nadat zij de grens van
de Dobroedsja, tusschen Donau en Zwarte
zee, hebben overschreden. Terwijl eener-
zijds de Rumeensche verdediging van eene
gewichtige operatiebasis is beroofd, Heeft an
derzijds de Bulgaarsche aanval door de be
zetting van Dobric een krachtig steunpunt
van zijn rechtervleugel verkregen. De
Dobroedsja is voor de Rumeniërs als
een groot brughoofd te beschouwen
die hun den vrijen overgang van den éenen
oever der Donau op den anderen moge
lijk maakt. Dit wordt ook begunstigd door de
brug over de Donau bij Czernovoda,
die ligt in den spoorweg naar Constanza,
de Rumeensche haven aan de Zwarte zee,
.waarvan de spoorweg Medzidje—Dobric een
zijtak is. Reeds voor eenige dagen heeft de
Entente-pers verklapt, dat een Russisch
hulpleger in de Dobroedsja bijeengebracht
was. Dit leger heeft men zien optreden in
den strijd om het bezit van Dobric. Het ligt
voor de hand, dat de aanwezigheid van dit
Russische hulpleger ten 2uiden van de
Donau de Bulgaren met gevaar dreigde. De
Bulgaarsch-Duitsche inval in de Dobroedsja
blijkens eene mededeeling in het laatste
bulletin van het Duitsche hoofdkwartier doen
ook de Turken er aan mee kan dus ge
dicteerd zijn door den wensch, om een
grendel te doen op de Rumeensch-Russische
uitvalspoort. Welke verdere oogmerken
daarmee verbonden zijn,-zal nader moeten
blijken. De Donau is een groot beletsel voor
troepenoperatiën. Pe Rumeniërs hebben nog
vóór de oorlogsverklaring getracht een brug
over de Donau te slaan bij Kladovo, hetgeen
doet vermoeden, dat zij bij verrassing den
zuidelijken Donau-oever op Servisch gebied
wilden bereiken. Maar dat is door waak
zaamheid verijdeld. Nu hebben de Bulgaren
op een ander punt een slag uitgehaald, die
den Donau-overgang jroor den tegenstander
bemoeilijkt.
Het is te voorzien, dat het aan de Donau-
linie spoedig levendig zal worden. Dit is ook
de meening van de Temps, die een betoog
levert, dat tegen Bulgarije spoedig een be
slissende slag moet worden ondernomen,
en schrijft: „De Bulgaren weten, dat zij niet
hebben te verwachten door ons te worden
ontzien en die zekerheid kan hen aansporen
lot verzet. Wanneer echter ons optreden te
gen hen, onvoldoende doorgezet, ons slechts
secundaire voordeelen mocht opleveren,
zoodal Bulgarije verder het koppelteeken
tusschen Duitschland en Turkije blijft uitma
ken, dan zou het Duitsche plan met het Oos
ten zeker gesteld zijn. De centrale mogend
heden en hunne bondgenooten zouden
daarin een nieuwen ruggesteun vinden.
Deze motieven maken eene beslissende
actie tegen Bulgarije, zoowel in Macedonië
als aan de Donau, dringend noodig voor
onze coalitie."
De wil tot het ondernemen van deze actie
is aanwezig; hij wordt ten slotte nogmaals
uitgedrukt in de woorden: „De gelegenheid
biedt zich ons aan om voor goed af te re
kenen met een van onze tegenstanders; laat
ons haar niet verwaarloozen." De vraag is
echter of Bulgarije in staat zal zijn daardoor
een streep te halen. De toekomst zal uitwij
zen of met de wapenfeiten, waarmee in de
Dobroedsja de veldtocht is geopend, het be
gin van dien streef is gezet.
De oorlog.
B e r 1 ij n, 8 Sept. (W. B.) Bericht uit het
groote hoofdkwartier van heden voormid
dag.
Aan de Somme was ten noorden van de
rivier voortdurend een belangrijke artillerie-
werkzaamheid. Ten zuiden van de rivier ont
brandde de infanteriestrijd des namiddags op
nieuw. Met groote verliezen zijn de aanval
lers afgeslagen. Ten westen van Berny ble
ven enkele Ioopgraafdeelen in zijne handen.
Rechts van de Maas is, zooals nader wordt
bericht, bij de gevechten van eergister ten
noordoosten van het fort Souville terrein
verloren gegaan. Het hevige wederzijdsche
artillerievuur houdt aan.
P a r ij s, 8 Sept. (Havas.) Namiddag
communiqué.
Op het Somme-front werd onze artillerie
werkzaamheid voortgezet in de verschillen
de sectoren ten noorden van de rivier. Ten
zuiden ven de rivier deden na Duitschers
in den loop van den nacht tegenaanvallen
op^de stekingen, die wij hebben veroverd
van Berny tot ten zuiden van Chaulnes zon
der ander ic&ultaat voor hen dan zware ver
liezen. j i sschen Vermand Gvillers en
Chaulnes deden de Duitschers niet minder
dan vier massa-aanvallen, ieder voorafge
gaan door een intens bombardement. Over
al handhaafden wij ten volle onze winsten.
200 nieuwe gevangenen voegden zich bij
de 400, die gisteren in dezelfde streek wer
den geteld.
Op den reel, i i Maasoever tusschen het
bosch Vaux-Chapitre en Chenois maakten
wij eenige vorderingen. Een Duitsche gra
naataanval op de nieuwe Fransche stellingen
te Vaux-Chapitre mislukte onder ons sper
vuur.
Op de rest van het front ging de nacht
rustig voorbij.
Avond-communiqué.
Bij Vermand Ovillers zijn wij weer gevor
derd. Het hevige artillerieduel duurt aan het
geheele Somme-front voort.
Verscheidene^ Duitsche aanvallen op den
rechter-Maasoever, in de streek van Vaux,
zijn afgeslagen met verlies van 100 gevan
genen en verscheidene machinegeweren,
Londen, 8 Sept. (R.). Bericht van het
Britsche hoofdkwartier.
Ten zuidoosten van Ginchy en te Riche-
boifrg-Lavoué deden wij invallen in vijan
delijke loopgraven en berokkenden er zware
verliezen.
Avondcommuniqué.
Het hoofdkenmerk van de operatiën van
heden was een intens wederzijdsch artille-
rie^bombardement.
De algemeÊTre toestand is onveranderd.
Wij hebben met goed gevolg een mijn doen
springen in het bosch ten zuiden van den
spoorweg Yperen—Rousselaere. Gisteren
zijn 10 vijandelijke vliegloodsen met goed
gevolg gebombardeerd.
Bukarest, 7 Sept. (R.) Officieel com
muniqué.
Op de noordelijke en noord-westelijke
fronten waren kleine botsingen met de voor
ste vijandelijke troepen, die werden terugge
slagen.
B e r 1 ij n 8 Sept. (W. B.) Bericht uit
het groote hoofdkwartier vai> heden voor
middag.
Qp het front van prins Leopold niets
nieuws.
Front aartshertog Karei. Aan de Zlota
Lipa, ten zuidoosten van Brzezany en aan
de Najarowka mislukten verscheidene Rus
sische aanvallen onder belangrijke verlie
zen.
*In de Karpathen hadden Duitsche onder
nemingen ten zuidwesten van Zielona en ten
westen-van Schipoth succes. Sterkere vijan
delijke aanvallen ten zuidwesten van Schi
poth werden afgeslagen.
Weenen, 8 Sept. (W.-B.). Officieel
bericht van heden middag.
Op het front tegen Rumenië zijn aan
beide zijden van den weg PetrosenyHats-
zeg sedert gisttynamiddag gevechten gaan
de. Ten westen van Csikszeveda werden onze
troepen voor den aanval van eene vijande
lijke overmacht op het Hargitgebergte terug
genomen.
Front aartshertog Karei. In de Karpa
then en in Oost-Galicië duren de hevige
gevechten onverminderd voort, die vooral
ten oosten van Halicz met groote verbitte
ring gevoerd worden. Hier herhaalde de
vijand driemalen zijne vruchtelooze storm
aanvallen. Alle stellingen zijn in ons bezit,
Op^het front van prins Leopold is de toe
stand onveranderd.
Petersburg, 8 Sept. (Tel.-agent-
schap). Namiddagcommuniqué van den
grooten generalen staf.
Na artillerie-voorbereiding vielen de Duit
schers gisteren herhaalde malen onze troe
pen aan, die gisteren een klein deel van de
vijandelijke stellingen op den linkeroever
van de Dwina, ten noorden van Dwinsk,
bezet hadden; maar zij werden door ons vuur
teruggeslagen.
Na een hevig vuur van artillerie, bomwer-
pers en mijnwerpers viel de tegenstander
onze stellingen aan in de buurt van de hof
stede Valitsk, in de richting van Kowel; hij
werd door ons vuur teruggeslagen.
In de streek van de Gnila Lipa duurt ons
offensief voort. De vijand biedt een hard-
nekkigen tegenstand; hij bombardeert onze
troepen van zijne stelling aan den rechter
oever der rivier, waarheen hij zich had te
ruggetrokken onder onzen druk.
Weenen,8Sept. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
Aan het front in het kustland stonden de
Monte San Gabriele en de bergkam van
Dol, aan het Tirolsche front onze stellingen
ten zuiden van Trevignolo en van het
Fleimsdal onder aanhoudend geschutvuur.
Ten oosten van Val Morbia bracht eene ge
slaagde onderneming van onze troepen 55
gevangenen aan.
Rome, 8 Sept. (Stefani). Officieel
communiqué:
In de streek van het Adige-dal hebben wij
zwakke aanvallen op onze stelling op den
Monte Ciovo en ten Noord-oosten van Ser-
ravalle afgeslagen.
Krachtiger was de aanval, dien de vijand
in den avond van 6 September deed tegen
onze liniën op den Civaron, in het Sugana-
dal. Na een levendige vuur-actié trok hij
zich terug met achterlating van lijken, wape
nen en munitie op het terrein.
In het Tofana-gebied hebben on/e Alpen
troepen onder begunstiging van den mist
verrassings-aanvallen ondernomen en een
sterke verschansing van den vijand op de
Totana-hellingen in het Travenanzes-gebied
genomen.
Langs het overige front was de gewone
artillerie-actie.
W e e n e n 8 S e p t. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.,
Zwakkere vijandelijke afdeelingen, die
over de Vojusa waren gegaan, werden
door onze bewakingsafdeelingen weer op
den zuidelijken oever verdreven.
P a r ij s, 8 Sept. (Havas) Namiddag
communiqué.
Er waren hevige artilleriegevechten op het
Stroema-front en in de streek van den berg
Beles en van het Doiranmeer. Op de rest
van het front wa& het betrekkelijk rustig.
Een vijandelijk vliegtuig werd neergeveld
ten zuid-westen van het Doiranmeer. Het
kwam brandend neer binnen de liniën der
geallieerden.
Londen, 8 Sept. (R.). Communiqué
van het War Office.
Aan het Doiranfront werd de artillerie-
werkzaamheid voortgezet. Onze patrouilles
deden goed geslaagde tochten.
Aan het Stroema-front bombardeerde de
vijand gedurende den nacht de brug van
Kopriva. Onze patrouilles trokken de rivier
over en vielen Jenikoi aan. Ten oosten van
Gudelli werd een sterke vijandelijke pa
trouille teruggedreven.
Bukarest, 7 Sept. (R.) Officieel com
muniqué.
Op het zuidelijke front bezette de vijand
Turtukai (Tutrakan) na verwoede gevechten.
Londen, 8 Sept. (R.) Wij vernemen
Aran gezaghebbende Rumeensche zijde: De
operatiën in het noorden hebben een gun
stig verloop. Wat den strijd in de Dobroed
sja betreft, daarvan geeft de vijand een zeer
overdreven voorstelling. Wat gebeurd is,
werd min of meer verwacht. Wat het door
den vijand opgegeven aantal krijgsgevange
nen betreft, behoeft er slechts op gewezen
te worden, dat er in het betrokken district
niet zooveel Rumeensche soldatenwaren,
als de vijand beweert gevangen genomen te
hebben.
De Rumeensche staf had steeds verwacht,
dat er in de Dobroedsja gestreden zou wor
den, maar het overtrekken van de Donau
is eene geheel andere zaak.
Het terugtrekken uit Tutrakan is geen
verrassing. Dit is niet een zwaar versterkte
plaats, zooals de Duitschers willen doen ge-
looven.
Het is een kleine stad met ongeveer 8000
inwoners, door aardwerken omgeven, maar
geen belangrijke vesting.
De «Russische opmarsch naar het zuiden
zal niet alleen in de Dobroedsja, maar ook
in andere gedeelten van het Bulgaarsche
operatiegebied gevoeld worden en zal het
Bulgaarsche offensief in het noorden ernstig
hinderen.
Stockholm, 8Sept. (W. B.) De inne
ming van Tutrakan wordt door de Zweedsche
pers als eene zeer gewichtige gebeurtenis
beschouwd. De Dagens Nyheter zegt: Op den
val van de vesting was men voorbereid. Dat
het echter eene zaak van zulk een omvang
was, vermoedde niemand. Wanneer de ver-
eenigde Duitsch-Bulgaarsche krachten nu
een zoo belangrijk succes konden behalen,
ikzn zliikt dat óf Rumenië's gaan in den
oorlog werd afgedwongen voordat het met
zijne toebereidselen gereed was, óf dot het
de offensieve kracht van den tegenstan
der onderschatte. Wat van de twee juist is,
komt overigens voor de beteekenis van het
gebeurde op hetzelfde neer.
Stockholms Dagblad schrijft: Het Rumeen
sche leger werd door een zwaren slag ge
troffen, die niet het minst door den gerin-
gen afstand van Tutrakan tot de hoofdstad
eene deprimeerende uitwerking moet hebben
op de bevolking, die nu tot het inzicht komt,
dat de begonnen strijd heel iets anders is
dan een wandeltocht.
Weenen, 8 Sept. (Corr.-bureau). Het
Neue Wiener Journal bericht uit Konstan-
tinopelIn de kringen van de hier geves
tigde Grieken wordt gevreesd, dat als Grie
kenland formeel de zijde kiest van de En
tente daaruit ingrijpende maatregelen
van de Turksche regeering tegen de Griek-
sche bevolking in Turkije zullen voortko
men. Men houdt het volstrekt njpt voor uit
gesloten, dat niet alleen de Grieksche
staatsburgers daardoor zullen worden ge
troffen maar ook de Turksche onderdanen
van Grieksche nationaliteit.
In Konstantinopel zelf leven omstreeks
60,000 Grieksche staatsburgers en onge
veer 200,000 Turksche Grieken.
Rome, 8 Sept. (Havas). Er wordt eene
herleving bericht van den revolutionairen
geest onder de Albaneesche stammen. Zi}
hebben alle Oostenrijksche levensmiddel^
bergplaatsen in Kavaga, Kroja en Alessio
geplunderd na bloedige gevechten met dai
Oostenrijksche garnizoenen. De Oostenrijk^
sche gouverneur van Albanië iBQest rijn
zetel overbrengen. naar Tirana. t