BINNENLAND.
KOLONIËN
I" I
Won der Marwitz (leger van kolonel-generaal noledal en verscheidene secloren van de
jVon Tersztyanski) begon den 2en October Fassanerkam werden door de Itniiaansche
lia eene buitengewoon hevige artillerie-voor-1 artillerie zwaar beschoten. Bersaglieri vie-
iereiding. Van 9 uur voormiddags af braklen den Col Bricon Piccolo herhaalde malen
aanval los.'Onder het meest meedogen- j aan; de laatste maal konden zij ook in de
looze menschenverbruik kwamen de Russi- platgeschoten verdedigingswerken dringen,
sche troepen tot twaalf malen toe aanstor-Zij werden echter door onze tegenaanvallen
men, de beide gardekorpsen zelfs zeventien weer teruggeworpen. Ook een vijandelijke
maal. Het onlangs bij Koresnlca zwaar gesla- nachtelijke aanval tggen den Passo di Val
gen vierde Siberische legerkorps is blijkbaar Maggiore mislukte.
.uit de vijandelijke liniën verdwenen. Alle, Rome. 3 0ct. (Stefani.) Officieel com-
aanvallen vielen ineen onder buitengewoon 1 munjqU^
In het Astico-dal en op het Asiago-plateau
beschoot de vijandelijke artillerie bij voort
during bewoonde plaatsen. In Arsiero is
eenige schade aangericht.
Er worden nieuwe goed geslaagde aan-
valsoperaties onzerzijds bericht in de hoo-
ge bergstreek. Bij den Cismon (Brento) be
klom een van onze afdeelingen de rotsach
tige hellingen en slaagde er in den tweeden
top van den Bolericon te bezetten, ten zuid
westen van de eerste (no. 2604) die reeds
in ons bezit is.
In de boven-Cordevole deden vijandelij
ke afdeelingen in den nacht van 1 Öetober,
na een bommenvuur een aanval op onze
vooruitgeschoven stelling op de hellingen
van den Sief, maar zij werden onder verlie
zen teruggeslagen.
In de Karnische Alpen, tusschen den berg
Cogliano en den Pizzq Collina hebben onze
afdeelingen langzamerhand een bergtop om
singeld. Zij slaagden er in den 2776 meter
hoogen top te bereikenn. De vijand liet bij
zijne vlucht wapens, munitie en veel mate
rieel achter.
Aan het Julische front is de vijandelijke
artillerie krachtiger in actie tegen bewoon
de plaatsen en tegen onze linie ten oosten
van het dal.
Een vijandelijk vliegtuig wierp een bom
op Agardo zonder slachtoffers te maken of
schade aan te richten.
B e r 1 ij n 3 Oct. (W. B.) Bericht uit het
groote hoofdkwartier van heden voormid
dag.
In Zevenbergen zijn in de streek van
Bekokten (Baranykut) ten noorden van Fo-
garas de voorwaarts rukkende Duitsche en
O.-H. troepen gestuit op overmachtige Ru-
meensche krachten, voor wier aanval zij
zich weer terugtrokken. Aan de grens ten
westen van den Rotenturm-pas trachtten
de Rumeniërs onzen postenketen door te
breken. Kleine gevechten zijn daar gaande.
In het Hötzinger gebergte werden vijande
lijke aanvallen afgeslagen.
Legergroep von Mackensen. Oosten-
rijksch-Hongaarsche monitors vernielden de
pontonbrug, die in den rug van de ten zui
den van Bukarest over de Donau gegane
Rumeensche troepen over de rivier was ge
slagen. De gister uit een breed front op de
linie CobadinuTopraisarTuzla herhaalde
vijandelijke aanvallen mislukten wederom
op den tegenstand van de dappere BuL
gaarsche en Turksche troepen. Er werden
meer dan 100 gevangenen gemaakt.
Weenen,3 Oct. (W. B.) Officieel Be
richt van heden middag.
Bij Petroseny en in den omtrek van' den
Veres Toronyier (Rotenturm) pas werden
Rumeensche aanvallen afgeslagen. Bij Ba-
ranylent (Bekokten) is een troep van Duit
sche en O.-H. strijdkrachten gestuit op een
krachtigen Rumeenschen tegenstoot, die de
verbonden troepen iets terug drukte.
S o f i a, 3 O c t. (W. B.) Communiqué van
den generalen staf.
Aan het Donau-front hebben wij het
eiland Malak Kalafat tegenover Widin be
zet. Wij beschoten de haven, het station
en de kazernes van Kalafat met goed ge
volg. Bij het dorp Gigtein dreven wij een
hooge bloedige verliezen van den tegenstan
der. Waar vijandelijke afdeelingen in de ge
heel plat geschoten loopgraven konden drin
gen, zoo b.v. ten noorden van Zaturcy, wer
den zij door een tegenstoot er dadelijk weer
Uitgeworpen. Bij herhaling dreef de Russi-
ache artillerie, door te vuren op eigen loop
graven, de troepen aan tót den storm, of
Irachtte de terugvloeiende aanvalsgolven tot
•mkeeren te dwingen. Er is vastgesteld, dat
de tijdelijk in sommige loopgraven gedron
gen vijand onze gewonden, die daar waren
achtergebleven, vermoordde. Onze verlie
zen zijn betrekkelijk gering.
Het succes van den tegenaanval ten
noordwesten van de Graberka werd nog uit
gebreid. Het aantal gevangenen, die werden
Ingeleverd, steeg tot 41 officieren en 2578
manschappen; de buit bedraagt 13 machine
geweren.
Front aartshertog Karei. Bij de voortzet
ting van hunne aanvallen aan den oostelij
ken oever van de Zlota Lipa gelukte het den
Russen vooruit te dringen tot aan de Ly-
«onia-hoogte (ten zuidoosten van Brzezany).
Zij zijn door de Duitsche, O.-H. en Turksche
troepen weer teruggeworpen. Ten noorden
van de Dnjestr gelukte eene korte aanval
van de Duitsche afdeeling.
We enen, 3 Oct. (W. B.) Officieel be
richt van heden middèg.
Front aartshertog Karei. Ten noorden
van Bohorodozöny mislukte eene poging van
de Russen om over de Bystrica Zolotwinska
te gaan. Ten zuidoosten van Brzezany span
de de vijand al zijne krachten in om in het
bezit te komen van de hoogte Lusonia. In
verbitterde gevechten werd hij afgewezen.
Front prins Leopold. In Wolhynie brak
gisteren, na het door de nederlagen van 27
en 28 September afgedwongen uit
stel, een nieuwe Russische storm los
tegen het leger van Tersztyanski. Na
een roffelvuur van verscheidene uren
wierp de vijand zijne massa's tegen de
tusschen Swiniuchy en Zaturcy staande O.-
H. en Duitsche strijdkrachten. In het gebied
van Swiniuchy liep de vijand 17 keeren
Itorm, ten zuidwesten van Zaturcy tot twaalf
malen toe. Ook ten noorden van Zaturcy
breidde de strijd zich uit over alle deelen
van het aangevallen front. Er kon worden
waargenomen welk een ruim gebruik de vij
and van zijn geschutvuur maakte tegen zijne
eigen loopgraven en tegen de terugvloeien
de regimenten. Volgens de verklaring van
gevangenen hebben qjle troepen de op
dracht gekregen Wladimir Wolynsh tot el-
ken prijs te winnen. De nieuw aangevulde
Russische garden werden wederom opge
offerd, voor de derde maal in eene korte
spanne tijds. Alle offers waren echter vruch
teloos; de Russen werden overal teruggesla
gen en onze stellingen zijn volledig in ons
bezit. De vijand heeft zich eene nieuwe zwa
re nederlaag berokkend.
Het getal der in de laatste dagen ten zui
den van Brody ingeleverde gevangenen be
draagt 41 officieren, waaronder een kolonel
en 2578 man.
Petersburg, 3 Oct. (Tel .-agent
schap).. Communiqué van den grooten gene
ralen staf.
In de streek ten oosten van Nowo Alexan-
oever van de Stroema. De aanval werd door
j ons vuur gebroken. Een van onze bataillons
deed een bojonetaanval en bracht 40 ge-
j vangenen thuis.
Onze vliegers wierpen bommen op een
troepentransport en een naar Serres gaan-
I den trein.
Londen, 5 Oct. (R.)Fransch officieel
I bericht uit Saloniki.
Tengevolge van de Servische overwinnin
gen in de Kaimakcalanstreek .hebben de
Bulgaren hunne stellingen bij Starkovgieb
aan de rivier Brod verlaten. Zij schijnen in
noordelijke richting terug te gaan. De Ser
viërs bezetten Sovic, de Franschen Petorac
drowsk -begonnen de Duitsche formatiën ,e- vijandelijke troepenafdeeling door kanon.
gen zes uur 's avonds na een bombardement
van achter hunne prikkeldraadversperringen
te voorschijn te komen. Zij werden door ons
vuur.terug gedreven in hunne loopgraven
van uitgang.
Aan de Servecz-rivier bombardeerde de
vijand onze stellingen in den sector Krinki
Ostachin en om een uur 's nachts stelden
hij in dien sector zich op tot een aanval,
dien wij door ons vuur stuitten.
In de streken Jatoestsy, Volia Sadovska
en Schelvow spelen zich verwoede gevech
ten af. Onze troepen vermeesterden op som
mige plaatsen elementen van de stelling
van den vijand, die met de uiterste hard
nekkigheid tegenstand biedt.
Aan de Tsjinioewka-rivier en in de streek
der hoogten op den rechteroever van de Zlo
ta Lipa houden de verwoede gevechten niet
op. Aan de Tsjeniewka deed de vijand,
die aanzienlijke versterkingen had aange
voerd, tegenaanvallen, die wij door ons vuur
terugsloegen. Wij brachten den vijand zwa
re verliezen toe. De verbitterde strijd duurt
nog voort in die streek.
Wij maakten hier den 2en October meer
dan 1000 gevangenen. Het globale cijfer
van de op 30 September en 1 en 2 October
in die streek gevangen genomen tegenstan
ders bedraagt 5000, waaronder 6 Duitsche
officieren en 600 soldaten.
IConstantinopel, 3 Oct. (Milli).
Officieel communiqué van 19 September.
(Turksche tijdregeling).
Op het Galicische front hernieuwden de
Russen in den morgen van den 19en hunne
aanvallen. Onze troepen sloegen die aan
vuur uiteen. Bij het dorp Riahowo gelukte
het den vijand een brug over den Donau te
slaan, waardoor hij in staat was, sterke
troepenafdeelingen over de rivier te bren
gen. Oostenrijksche monitors vernielden de
brug.
In de Dobroedsja deed de vijand een aan
val op onze troepen op de linie Besjaul-
Amsatsja-Perweb", die door ons vuur tegen
gehouden wërd; een tegenaanval van onze
troepen eindigde met het terugwerpen van
den vijand in zijne oude stellingen en de
vernietiging van een -vijandelijk bataillon,
waarvan het overschot, n.l. twee officieren
en 100 man, gevangen genomen werden.
Op het overige gedeelte van het front
hadden-zwak artillerie-vuur en patrouillege
vechten plaats.
Aan de kust van de Zwarte Zee beschoot
op 1 October een vijandelijke torpedoboot
de stad Mangalia zonder succes.
Weenen, 3 Oct. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
Op het zuidoostelijke oorlogstooneel is
niets van belang gebeurd.
B e r 1 ij n, 3 Oct. (W. B.) Bericht uit het
groote hoofdkwartier van heden voormid-
dag.
De aanval tegen de ten noordwesten van
Het Tahinomeer over de Stroema opgerukte
Engelschen heeft vorderingen gemaakt.
Parij s, 3 Oct. (Havas). Namiddag-com
muniqué.
Aan den linkeroever van de Stroema wer
den twee nieuwe Bulgaarsche tegenaanval»
lea op de den 30en September door de En
gelschen veroverde stellingen na bloedige
Kopenhagen, 30ct. (W. B.) De Na
tional Tidende meidt uit Christiania, dat in
de buurt van Archangel een groote Russi
sche houtzagerij met houtstapelplaatsen, die
gezamenlijk een waarde van verscheidene
millioenen vertegenwoordigen, is afge
brand.
Oost-lndlë.
De onlusten In Djambl-
Een officieel bericht uit Djambl meldt,
volgens de N. R. Ct.: In Zuid-Djambi is de
toestand goed tot Tambesi. Het land Is ver
laten. De toestand in Noord-Tambesl en
Tabir is ongunstig. Ook in Boengo en tus
schen Moeara Tebo en Moeara Tambesi
heeft een deel van de bevolking van Toeng-
kal zich bij de opstandelingen bij Semaboe
aangesloten. Op 28 September werden 13
opstandelingen gedood. De kolonne van
kapitein Snell heeft tot 30 September 20
opstandelingen gedood.
Srand-
Uit Soerabaja wordt aan de N. R. Ct.
gemeld, dat er in den nacht van 26 Septem
ber op het eiland Koelambing een groote
brand heeft gewoed. Er werden 27 huizen
door het vuur vernield. De aangerichte
schade bedragt ongeveer 4000.
gallen weer volkomen terug. Het cijfer van 1 verliezen voor den vijand teruggeslagen. In
de den 17en en in den morgen van den de streek van de Czerna zetten de Servl-
I8en gemaakte gevangenen is 5 officieren
»n 50 soldaten.
Weenen, 3 Oct. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
ÊDe hoogten ten oosten van Görz en het
arstplateau staan aanhoudend onder een
vendig vuur. Aan het Fleimsdalfront heeft
Öe vijand zijne aanvalsactie hervat. Onze
«tellingen aap beide zijden van het Trqvie-
sche troepen hun vooruitgang voort op de
westelijke hellingen en op den grooten kam
van den Kaimakcalan. Servische Infanterie
veroverde gisteren de eerste loopgraven op
de hoogten van den Starkow Grob.
Londen, 3 Ooi (R.j Officieel bericht
uit Saloniki.
Drie Bulgaarsche bataillons vielen onze
nfeuwe stellingen. aan on d«n oosMiken
■krijgsgevangenen onderdak te verschaffen.
Van alie zijden wordt door de bevolking in
deze zaak de grootste, tegemoetkomende
belangstelling getoond.
Japan.
Londen, 4 Oct. (R.) De Times Bericht
uit Tokio, dat het kabinet-Okuma ontslag
heeft genomen, met uitzondering an de
ministers van oorlog en marine.
Yersprelde Berichten.
B e r 1 ij n, 3 O c t. (W. B.) In Heidelberg
is heden morgen na eene langdurige ziek-
te gestorven de beroemde chirurg en kan-
keronderzoeker dr. Vinzenz von Czerny, in
en Vrbemi. Op dén rechtervleugel namen den leeftijd van 74 jaren. Hij was de oudste
de Engelschen Janikoi ten oosten van de hoogleeraar van de geneeskundige facul-
Stroema. teit.
S 6 f i a, 3 Oct. (W. B.) Communiqué van
den generalen staf.
Ten Westen en ten Oosten van Leriz
(Fiorina) was eene levendige artillerieactie.
Er waren geene infanterie-gevechten.
In het Moglenitza-dal had artillerie-, infan
terie- en machinegeweervuur plaats.
Aan beide zijden van de Wardar was
zwak artillerie-vuur. Sterker artillerie-vuur
was ten Zuiden van het Doiran-meer en aan
den voet van de Belasitza Planina.
Aan het Stroemafront heerscht rust. Hevig
artillerievuur en hardnekkige gevechten wa
ren aanhoudend bij Karatsjakiouj.
Aan de kust van de Egeische Zee was het
rustig. v
Londen, 4 Oct. (R.). De Daily Tele
graph bericht uit Athene, dat het kabinet
ontslag genomen heeft met uitzondering van
den premier en den minister van buitenland-
sche zaken. Men verwacht, dat Kalogero-
poelos het ministerie zal reconstrueer,'n.
De Morning Post bericht uit Athene Een
Italiaansche strijdmacht heeft Argyroeastro
bezet. Een tweede Italiaansche macht is
door Britsche troepen ir. Santi Quaranta aan
land gezet en heeft Delvino bezet. In deze
beide gevallen trokken de Grieksche troepen
zich terug.
Saloniki, 1 Oct. (R.) Een besluit van
het comité voor de nationale verdediging
roept onder de wapenen alle uitgewekenen
en bewoners van Macedonië van de lichtin
gen 1907 tot 1915. Zij, die aan deze oproe
ping niet gehoorzamen, zullen voor de re
volutionaire rechtbank gebracht worden.
Konstantinopel, 3 Oct. (Milli).
Officieel communiqué van 19 September.
(Turksche tijdregeling).
Aan het Perzische front zijn Russische
aanvallen in de richting van Develtekad met
ernstige verliezen voor hen teruggeslagen.
De geslagen vijand vluchtte in noordooste
lijke richting.
Aan het Kaukazische front waren scher
mutselingen en op sommige punten zwakke
infanteriegevechten.
Op andere fronten is niets belangrijks
gebeurd.
Peters burg, 3 O cl (Tel.-agent-
schap). Communiqué van den grooten ge
neralen staf.
Aan het Kaukazische front Is niets be
langrijks gebeurd.
Kopenhagen, 3 Oct. (Ritzau). In
Vadsö (Noorwegen aan het Varangerfjord)
zijn gisterenavond 30 man van de beman
ning van de Bergensche stoomschepen Haf-
nia en Hekla aan land gezet. Deze beide
stoomschepen zijn gistervoormiddag voor de
Russische kust, op ongeveer 30 zeemijlen
afstand van Kiberg, door een Duitsche duik
boot in den grond geboord. De bemannin
gen zijn in hunne eigen booten door de
duikboot in storm en regen naar het Va
rangerfjord gesleept.
Kopenhagen, 3 Oct. (W. B.) De Na
tional Tidende bericht uit Christiania:
De gisteren in de IJszee in den grond ge
boorde Noorweegsche stoomschepen -had
den te zamen een inhoud van 6267 tonnen.
Zij-waren" voor meer dan 5 millioen kronen
tegen oorlogsgevaar verzekerd. Waarschijn
lijk zal heden eene verhooging van de pre
mie voor de oorlogsverzekering van kracht
worden.
Het verlies van Noorwegen aan schepen
gedurende den oorlog bedraagt tot heden
21.600 ton, hetgeen 8.14 van den gehee-
len tonneninhoud der Noorweegsche han
delsvloot beteekent.
De Russische stoomvaartverbinding tus
schen Vardö en Archangelsk is wegens het
optreden van de Duitsche U-booten voor-
loopig gestaakt.
B e r I ij n, 3 Oct. (W. B.) Niet-ofiicleel
bericht.
Luitenant-generaal von Schöler, com
mandant van een divisie, is door een keizer
lijke kabinetsorder aan het ministerie van
Oorlog verbonden. Hij zal den minister van
Oorlog naar diens bijzondere aanwijzingen
vertegenwoordigen.
Budapest, 3 Oct. (W. B.) Een ko
ninklijk bevel bepaalt, dat de dienstplichti
ge afgevaardigden van den rijksdag, die in
het begin van de zitting verlof hadden ge
kregen om de vergaderingen ta kunnen bij
wonen, zich weer moeten aanmelden om
dienst te doen, ofschoon de zitting niet for
meel gesloten maar slechts verdaagd Is.
Kopenhagen, 3 Oct. (W. B.) De Na
tional Tidende meldt uit Malmö, dat het
Zweedsche ministerie van Oorlog maatre
gelen neemt om alle jonge Zweden, die als
dienstplichtig staan ingeschreven en die op
het oogenblik in het buitenland vertoeven,
met het ocg op hun oefening in den wapen
handel op te roepen.
Kopenhagen, 2 Oct. (W. B.) De
National Tidende verneemt uit Christiania,
dat het ministerie van buitenlandsche za
ken aan de regeeringen van de oorlogvoe
rende staten heeft medegedeeld, dat Noor
wegen bereid Is aan tweeduizend zieke
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
Zitting van 3 October.
Koloniale Raad.
Nadat op verzoek van den heer L' o K m a n
besloten is heden de regeling van werk
zaamheden op de agenda te plaatsen, om
nader te kunnen spreken over behandeling
van de Grondwetsvoorstellen, waaromtrent
volgens dien afgevaardigde misverstand
schijnt te bestaan, is voortgegaan met de
behandeling van de ontwerpinstelling van
een Kolonialen Raad voor Ned.-Indië.
Overeenkomstig het amendement-Fock
wijzigt de Minister den naam in Volksraad.
Het amendement-Mendels, om het aqntal
zaken, waarover de Volksraad moet worden
geraadpleegd, uit te breiden met ontwerpen
van wetten of algemeene verordeningen, be
lastingen, heerendiensten of militaire ver
plichtingen, wordt ingetrokken, nadat de mi
nister onder de verplichte onderwerpen ook
persoonlijke militaire lasten heeft opgeno
men.
Een ander amendement-Mendels, om den
Volksraad het recht van enquête te verlee-
nen, werd door den minister ontraden.
Het amendement-Heeres, om de mogelijk
heid te openen bij algemeene verordeningen
het aantal ontwerpen, waarover de Volks
raad moet worden geraadpleegd, uit te brei
den, wordt door den minister eveneens be
streden.
Het amendemént-Heeres wordt aangeno
men met 50 tegen 17 stemmen. Het amend.-
Mendels verworpen met 48 tegen 17 stem
men.
De Minister neemt een amendement-
Marchant over om den volksraad te doen
bestaan uit „minstens" 39 leden, in plaats
van 39 leden, benevens een amendement-
Fock, waarbij wordt bepaald, dat de voor
zitter bezoldigd zal worden.
Het amendement-B o g a a r d t, om den
Volksraad te doen bestaan uit 42 leden,
waarvan 18 Europeanen, 18 inlanders en 6
vreemde Oosterlingen, w'aarvan de helft te
benoemen door den Gouverneur-Generaal
en de andere helft te kiezen door locale
raden, werd na bestrijding door den minis
ter, ingetrokken.
Bveneens wordt ingetrokken het amende-
ment-M e n d e 1 s om léden-Europeanen en
niet-leden-Europeanen in afzonderlijke sec
ties onder te brengen. Het amendement-
Me n d e 1 s om de bepalingen omtrent de
samenstelling van den Volksraad slechts
zes jaar te doen gelden, werd bestreden dooT
de heeren Fock en Nolens.
Begrooting 1917 Algemeene
Landsdrukkerij.
Aan het wetsontwerp tot vaststelling van de
begrooting van inkomsten en uitgaven van het
Staatsbedrijf der Algemeene Landsdrukkerij
voor het dienstjaar 1917 wordt het volgende
ontleend:
De vermoedelijke opbrengst von het in 1917
af te leveren drukwerk wordt geraamd op
ƒ660,000. In vorige jaren, te beginnen met
1911, waren die opbrengsten 1911: ƒ499.197;
1912: ƒ547,635; 1913: 560,365; 1914:
ƒ506,446; 1915: 527,747.
Voor 1916 werd geraamd 550,000.
De betrekkelijk bgoge raming voor 1917
vindt haar oorzaak in de belangrijke stijging
der papierprijzen. Aangezien door de Lands
drukkerij aan de departementen en verdere in
stellingen het papier geleverd wordt tegen den
door haar betaalden inkoopsprijs, en deze we
derom tot dekking van de exploitatiekosten met
25 opcenten wordt verhoogd, was eene hoo-
gere raming van de opbrengst van het druk
werk uit dien hoofde trawenscht Li
Het zuiver verlies dat het bedrijf in 19f$
vermoedelijk zal opleveren, is gelijk aan hel
bedrog waarmede de exploitatie-uitgaven d#
exploitatie-ontvangsten overtreft.
De exploitatie-uitgaven bedroegen ƒ727,154.
de exploitatie-ontvangsten 663,500, het verï
liescijfer wordt dan 63,654.
Het kapitaal bedroeg op den len Jan. 1910
fl.057,687,74.
De berekening toonde aan dat op 1 Januari
1917 het in do Landsdrukkerij gestoken kopi*
taal naar raming zal bedrogen 990,237,77%'
waorvan de rente volgens het percentage a<f
Wt pet, zal bedragen 44561.
Bouwfonds departement van
bi nn en 1 a nd 8 che zaken.
Ingediend is het wetsontwerp tot vaststelling
van d*e begrooting van inkomsten en uitgaven
van het bouwfonds voor het departement van
binnenlandsche zaken voor het dienstjaar 1917<
In totaal is aangevraagd een som vari
f S.471.218, waarvan f 2.615.568 voor vervolgd
termijnen von reeds door de Stoten-Generoal
aanvaardde werken en f 813.400 voor nieuwe
werken, benevens f 40.000 voor onvoorzien^
uitgeven.
Het artikel Provinciale gouvernementsgebouw
wen wordt gespecificeerd als volgt
a. bouw autogarage voor den commfssarfl(
der Koningin in Noord-Brabant f 6000;
b. verbouwing provinciaal gouvernementage-i
bouw te Arnhom f 150.000.
c. huur van tijdelijke gebouwen voor het pröl
vinciaal bestuur te Arnhem f 2250J
d. verhuring provinciaal gouvernementsg»
bouw te Groningen, f 95.000;
Totaal f 253.000.
Wat de onder b. genoemde verbouwing bef
treft, door den aankoop van een perceel bij hef
gouvernementsgebouw is het voor de verb
wing beschikbare terrein aanzienlijk vergroof
en wordt de gelegenheid geschapen een mee
oordeelkundige verbouwing uit te voeren, da1
op het oorspronkelijk beschikbare
mogelijk was.
Een bedrog van f 3G3.400 is noodig om mei
den bcuw voor het Rijkskrankzinnigengesticht
et Woenscl tijdig gereed te kunnen zijn.
Een post van f 2S00 is uilgetrokken voor dé
vervanging van het tonnenstelsel in het Rijkst
krankzinnigengesticht to Grave door rioleerinj^
een -hygiënischen maatregel, die veel ongerief
zal wegnemen.
Een post van f GOOO strekt om de afwepj.
king van het nieuwe gebouw der Rijkskweek^
school voor vroedvrouwen te Rotterdam voorf
te zetten.
Voor de Rijksuniversiteit te Leiden is uitgejf
trokken 1.306.875, te weten: f 100.000 (verW
volgtei mijn), voor bouw laboratorium voof
anorganische scheikunde; f 100.000 voor verij
bouwing Universiteitsbibliotheekf 1.000.00(j
(evenals voor het loopende jaar) voor bouw zie*<
kenhuisinrichtingf 6875 voor aanschaffing
machineriën physiologisch laboratorium efl
f 100.000 voor bouw nieuw natuurkundig la-
bortorium, zijnde dit laatste een eerste etrmijn
van het benoodigde, hetwelk volgens een voor-*
loopig opgemaakt plan geraamd wordt op
f 300.000 voor den bouw en de Inrichting, waar-!
naast 250.000 noodig zal zijn voor de aon^
schaffing van machinerieën en hulpmiddelen
voor het onderwijs.
Voor do Rijksuniversiteit te Groningen wordji
gervaagd f 129.290 als f 109.500 voor ultbrehj
ding der bibliotheek; f 117.90 voor verfwerkeri
en nieuwe gebouwen; en f 8000 voor aan
schaffing von instrumenten voor otologisch la
boratorium.
Voor de Technische Hoogeschool te Deilt
wordt gevraagd f 748.450, waaronder f 62.95^
voor bouw laboratorum voor microscopisch^
anatomie; f 200.000 (tweede termijn) voor,
stichting nieuw loboratorium voor analytische
scheikundeT 200.000 (vervolgtermijn) voo^
gebouwen Verversdijk-Executieveld en f200.000
(eerste termijn) voor bouw van een laborato-,
rium voor mlcrochemie en metallogrephieeiï
f 32.00C voor wijziging van het hoofdgebouw^
dat jiu door de bibliotheek is verlaten en be
stemd is voor zetel van het college van cura-
toren en tot huisvesting van de administratie
waarvoor totaal f 63.900 is geraamd. Voorloog
pig' zal alleen de inrichting der administratis
afdeeling, als urgent, ter hand genomen behoor
ven to worden, waarvoor de genoemde som von
f 32.500 is uitgetrokken.
De totaalkosten voor de stichting van een lo^
bora tori Um van micro-c hom ie en metallogra4
phio .bovenbedoeld, waarvoor thans een eerste
termijn van f 200.000 wordt voorgesteld, zijn
geraamd, met Inbegrip van inwendige inrlchj
ting, doch ronder aenschaffing van onderwijl
hulpmiddelen, instrumenten of machinerieën^
op f 780.009.
Voor geboywen der rijks hoogere bingear^
scholen wordt geraamd f 437.553, alsvoor
voltooiing von. den bouw der "rijke hoogere bur
gerschool te Middelharnis f 86.000 (waardoor
de raming ad f 114.000 voor bouw en f 16.000
voor inrichting met f 26.000 wordt overschre
den); idem te Apprngedom f 97.000 (waardoor
de roming ad f 129.000 voor bouw en f 17.000
voor inrichting met f 29.200 wordt overschre
den) uitbreiding idem te Coevorden f 11.853;
te Heeronvcen f 8000; te Sappemeer f 46.500;
bouW idem te Ouö-Beijerlend 78.000 en te
Amersfoort f 100.000 (beide een eerste ter'
mijn) en uid>reiding idem te Breda f 10.000.
Berichten.
De Staatscourant van Dinsdag 3 Oc
tober bevat o.m. de volgende Kon. Besluiten!
op verioek eervol ontslagen met dank Dit
v. Nievelt te. Utrecht als directeur- der dis
recte belastingen, invoerrechten en accijna
zen;
benoemd als zoodanig J. F. v. NieuwkuijKj
inspecteur dier middelen te Haarlem le af
deeling;
benoemd tot tijdelijk leeraar in de Male!»
sche taal en land- en volkenkunde vart
Ned.-Indië aan den Hoofdcursus, de gepen
sioneerde majoor der infanterie van het In
dische leger H. J. Voskuil;
benoemd tot militair apotheker 2e klasse
W. F. Woutman, thans tijdelijk;
op verzoek eervol ontslagen de Ie luite
nant N. A. Spronk van het 13e regiment
infant, en hij benoemd tot reserve le luite
nant bij dat corps;
benoemd tot burgemeester van Sieen J.
G. Mansseni yari Baarn jhr^JBr. J, W- H,
