•EEN STRIJD OÏDE ZO! DE EEMLAN DER 15d* Jaarc?ang. Dinsdag 24 October 1916. BUITENLAND. FEUILLETON. N- 98. 51 - - - MARIE VAN VERSENDAAL. m/\MC V«n Hoofdredactie: Mr D f VAN SCHAARDENBURG. if Uitgevers: VALKHOFF Co, A nON'NEM ENTSPRIJS Per ft maanden voor Amersfoort Idem franco per post /oL-orino lAcsn oncreiuaKen 0.05. Huisvrout»" {onder f 1.30. 1.80. Per w#>ek (mr-t^prniis verzekering tpgen ongelukken! - Afzonderlijke nummers WekeHjksch bijvoegsel „De Holland sche redactie van Thérése Hoven) per 8 mnd. 50 ets. Wekolnkcfih bijvoegsel ,Pak me mee*" per 3 mnd. 52 ets. Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 46. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER AD VERT.ENTIIiN Van 1—5 regels.. f O.SO. Elke regel meer - 0.15. Dienstaanbiedingen 15 regels.. 0.50. Qrooto letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrjjf bestaan zeor voordoolige hepalingon tot het horhaald advorteoron in dit Blad, bij abonnomont. i Eono circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Politiek Overzicht De wereldstrifd aan het Somme-front. Er gaat schier geen dag voorbij, waarin Wij niet hooren van den strijd aan de Som- ïï\e, die steeds met onverminderde hevig heid blijft voortwoeden. De moed cn de volharding, waarmee gestreden wordt, ver dienen inderdaad bewondering. De beide pertijen geven elkaar daarin niets toe. vYan- neer er gestreden werd om den eereprijs .voor moed, beleid en trouw, dan zou men werkelijk in verlegenheid verkeeren aan welke partij die prijs moet worden toege kend; men zou geneigd zijn te zeggen: Zij yerdienen beiden den prijs. Niet daarom echter wordt de strijd ge voerd; men strijdt om de palm der overwin ning. Hoe* staat het daarmee? Eene opmer kelijke bijdrage om hierover ons oordeel te bepalen, levert het laatste wekelijksche overzicht, dat Reuter heeft gegeven van den toestand op het Britsche front. Dat overzicht begint met deze woorden: „Op het weste lijke front is de week betrekkelijk schaarsch in gebeurtenissen geweest op het Somme- front. Er zijn plaatselijke.. vorderingen ver kregen, maar er is geen algemeene voor^ uitgang ondernomen." Daarop volgt eene opsomming van cle verschillende inciden ten van den strijd gedurende de week, die is verloopen, en ten slotte wordt de totaal uitslag aldus samengevat: „Dat de vijand slechte zelden in staat is ook maar tijdelijk den grond te herwinnen, dien de geallieer den eenmaal hebben genomen, en dat hij niet voor onbepaalden duur beheerschende stellingen kan vasthouden, waaraan hij het grootste gewicht hecht, zijn de beide facto ren van den Somme-veldtocht,- waarvan ge durende de afgeloopen week weer het voor beeld is geleverd. De druk op zijne liniën houdt aan. De met succes toegepaste dwang, dien hij ondergaat, heeft meer na druk gekregen. Maar men moet niet den ken, dat het breekpunt noodwendig dicht nabij is." Wanneer het breekpunt niet dicht nabij fs, dan is het vooreerst nog niet bereikbaar. Hier hebben wij dus de erkenning van En-' gelsche zijde, dat het doel 7 dat men wil be reiken met den strijd, die voor bijna vier maanden is begonnen, nog ligt in een on bereikbaar verschiet. Men gaat vooruit, maar uiterst langzaam. Sedert het einde van de vorige maand is de vooruitgang zóó ge ring, dat hij haast niet is te bespeuren. Sedert 1 Juli heeft de gecombineerde En gel soh-Fransche strijdmacht aan de Somme 300 K.M.2 terug gewonnen van het door de Duitschers in het begin van den oorlog veroverde gebied. Maar het geheele gebied, dat de Duitschers bezet houden in België en Noord-Frankrijk, is 50.000 K.M.2 groot. Over de offers, die gebracht zijn om die Ons arbeidsvermogen hangt voor een groot deel af van de waardeering die we Ondervinden. I 300 K.M.# terug te winnen, i« men vrijwel ingelicht. De Engelschen hebben officieel opgegeven, dot de verliezen in het eerste kwartaal van den Sommeslag van hunne eigen en hunne koloniale troepen zijn ge- weest 314,530 manschappen en 13,301 of ficieren. In de legercommissie van de Fran- sche Kamer is voor hetzelfde tijdperk het verliescijfer opgegeven als 400,000. Hier in zullen ook de verliezen, bij Verdun be grepen zijn. Men komt dus tot een totaal- verlies van bijna drie kwart millioen man op dat ééne oorlogstooneel voor de maan den Juli, Augustus en September 1916. Daar komen de verliezen van October nog hij- Drie kwart millioen menschen hebben de geallieerden verloren in hunne pogingen om aan de Somme door het Duitsche front heen te bi-eken. Wat is er mee bereikt? De waarschuwing van Reuter, dat men niet moet denken, dat het breekpunt noodwen dig dicht nabij is, zegt ons dat duidelijk genoeg. Men moet met blindheid geslegen zijn, om niet te zien tot welke slotsom men onverbiddelijk m<"»et komen bij overweging van deze cijfers. Helaas men i s met blind heid geslagen. Eergister is de radicaal- socialistische partij, d. i. de partij, die in het Fransche parlement den toon aangeeft, te Parijs in eene algemeene vergadering bijeen geweest. In het besluit, dat de in deze vergadering beerschende stemming uitdmkt, komt wederom de verklaring voor, dat elke vrede wordt afgewezen, die niet „aan Frankrijk het gebied teruggeeft, dat het ontrukt is, en aan het land de onmisbare waarborgen van veiligheid^ geeft." Men wil dus van geen vrede weten, voordat de Duit schers zijn verjaagd niet alleen uit Noord- Frankrijk, maar ook uit Elzos-Lotharingen, want dat wordt verstaan onder het aan Frankrijk ontrukte gebied. Dat is terecht in het Britsche lagerhuis door Sir Edward Car son genoemd „een Hercules-werk, dat de geallieerden hebben te verrichten". Maar of het zal zijn te bereiken, daarnaar vraagt men niet. De oorlog. B e r 1 ij n, 2 3 Oct. (W. B.) Berioht uit het groote hoofdkwartier van heden voormid dag. Met onverminderde sterkte ging gisteren de geweldige artilleriestrijd op den noorde lijken oever van de Somme. Van den na middag tot diep in den nacht vielen tus- schen Le Sars en Les Boeufs de Engelschen aan. De Franschen sluiten zich daarbij aan tot Rancourt met zeer sterke krachten. Onze dappere infanterie, voortreffelijk on dersteund door artilerie en vliegers, wees in hare platgeschoten stellingen alle aanvallen bloedig af. Slechts ten noordwesten van Sa illy drongen de Franschen in een smalle rest van een loopgraaf der voorste linie. Bij een nachtelijkén aanval gelukte i-» den voormid^g ons offensief in het noordelijke gedeelte van het Ainbosbosch ten noorden van Ghaulnes. Heden nacht werd daar, in gevolge een ontvangen bevel, onze verdedi ging verlegd in een ten oosten van het bosch in gereedheid gebracht® stelling. Tusschen de Argonne en de Woëvre was het artillerievuur zeer 'levendig. In de nabijheid van de kust, alsmede in het "Somme- en het Maasgebied was eene zeer levendige vllegersactie. 22 vijandelijke vliegers werden door luchtaanvallen en nf- weeryuur neergeschoten; elf liggen achter onze liniën. Vliegtuigen van den vijand wierpen bommen op Metz en plaatsen in Lotharingen. Militaire schade werd niet aan gericht, maar wel Stierven vijf personen en werden zeven anderen ziek tengevolge van het inademen van. het van de bommen af komstige vergiftige gas. Parijs, 23 Oct. (Havas). Namiddag communiqué. Ten noorden varr" de Somme voerden de Franschen gisteren op het einde van den dag eene kleine operatie uit, die volkomen slaagde. Na eene korte artillerie-voorberei ding namen de Franschen met één slag den geheelen heuvelkam 123 ten noordwesten van Sailly-Saillisel, waarop zij den 18en voet hadden gekregen. Ten zuiden van de Somme hernieuwden de Duitschers, ondanks een levendig bom bardement in de bosehstreek ten noorden van Chaulnes, gedurende den nacht de 'po gingen niet tegen de nieuwe Fransche stel lingen. Verder naar het "zuiden mislukte een onverhocdsche Duitsche aanval op de Fransche loopgraven in de buurt van den spoorweg. Het totale aantal gevangenen, dat door de Franschen sedert 21 October ge maakt werd in den sector Chaulnes, bedraagt thans 450, waaronder 16 officieren. Tusschen de Avre en de Olse namen de Franschen een kleinen post en berokkenden verliezen aan de Duitschers. In Champagne lieten de Duiischecs &en mijn springen ten zuidoosten van den heuvel van Mesnil. Een Fransche tegenaanval wierp hen aanstonds uit den trechter, dien zij eerst bezet hadden. Heden morgen wierpen Duitsche vliegtui gen verscheidene bommen op Luneville. Er waren geene slachtoffers; de materieele schaden waren onbeduidend. Op het Somme-front werden den 22en twee Duitsche vliegtuigen neergeveld. Drie waren genoodzaakt met averij op den grond te komen. Gisteren wierpen 24 Fransche vliegtuigen 4200 K.G. projectielen op de hoogovens te Hagondance en Bussingen (ten noorden van Metz) en op es stations Thion- ville (Diedenhofen), Mézières-les-Metz, Longwy en Metz-Sablons. De objectiefs wer den bereikt. Denzelfden dag bombardeerde een ander Fransch eskader de munitie bergplaats te Mons-en-Chaussée (Somme). Eindelijk leverde in den nacht van 22 op 23 Oclober een bombardement op fabrieken le Rombach en te Mars-Latour goede uitkom sten. Londen, 23 Oct. (R.) Communiqué van generaal Haig. Gedurende den nacht vijandelijk bombar dement tusschen eL Sars en Gueudecourt. Onze troepen bezetten den naasten rand van twee mijnkraters, gisteren door den vijand gevormd te Stuff en maken daar op bevredigende wijze hunne stellingen in orde. Berlijn, 23. Oct. (\V. B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier van heden voor middag. Front prins Leopold. Behalve een tijdelijk levendig vuur ten westen van Luzk en de nu verrichte elgeheele verdrijving der Russen van den westelijken Najarowka-oever zijn geene bijzondere gebeurtenissen te berich ten We en en, 2 3 Oct. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. De westeb'jke oever van de Narajowka is door het veroveren van het laatste kleine stuk terrein, dat nog door .de Russen be zet was, volkomen van den vijand gezui verd. Op de overige frontdeelen is, behalve plaatselijk levendig artillerievuur, niets ge beurd. Petersburg, 23 Oct. (Tel.-agent- schap). Communiqué van den grooten gene- ralen staf. Ten noorden van Vidzy, zuidelijk van het Drisviatymeer, kwam een vijandelijk vlieg tuig neer in onze kantonnementen. Pogingen van den vijand om de Boldoerka over te steken, een zijstroom van de Styr, ten noorden van Virle en Brg^y werden door ons vuur afgewezen. Aan de Narajowka, in de streek van Svistelniki en Rapanowki, is de strijd tot rust gekomen. Van de rest van het front is niets belang rijks te berichten. Weenen, 23 Oct. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. Op het front in het kustland nam het Italiaansche artillerievuur gisteren weer in hevigheid toe. In Tirol en Karintië was de gevechtsarbeid gering. Rome, 23 Oct. (Stefani). Officieel communiqué. Gisteren was de vijandelijke artillerie ac tief in de streek van Plava (Midden-lsonzo), ten Oosten van Görz en in den sector van Doberdo (Karst-plateau). Ons geschut heeft hier en daar vijandelijke werktroepen en proviand-colonnes uiteen gejaagd. Vliegers van beide partijen hebben ver kenningstochten ondernomen. In het Fri gidedal (Wippach) is een vijandelijke Alba tros in een luchtgevecht neergeveld. Op het Karstplateau hebben onze naar de vijandelijke liniën oprukkende afdeelingen gevangenen gemaakt, terwijl een rijke buit, uit wapenen en munitie Bestaande, hun in handen viel. Ber 1 ij n, 2 3 Oct. (W. B.) Bericht uit het groote hoofdkwartier van heden voor middag. Aan het front van aartshertog Karei is geene verandering in den algemeenen toe stand. v Aan den Predealpas maakten wij 560 Ru- meniërs, waaronder zes officieren, tot ges vangenen. Legergroep Mackensen. Ondanks stroop menden regen en teen doorweekten grond gingen wij in de Dobroedsja in een onver^ moeid en snel opdringen, het hier en daar zich yertoonende verzet brekende, over dei* spoorweg ten oosten van Murfatlar verder. Constanza is juist acht weken na de oor logsverklaring door de Duitsch-Buigaarsche troepen genomen. (Konstanza is het eindpunt van de spoor wegverbinding van Bukorest met de Zwarte Zee). Op den linkervleugel naderen wij Cerna- woda. Een vliegtuig landde ver in den rug van den vluchtenden vijand, vernielde twee op den grond liggende vliegtuigen en kwam ongedeerd terug. Weenen, 23 Oct. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. Tn de gevechten bij Predeal werden zes Rumeensche officieren en 555 manschap pen gevangen genomen. De toestand is over 't geheel genomen onveranderd. Sofia, 23 Oct. (Bulg.-ag.) Communi qué van het hoofdkwartier. Langs de Donau is het rustig. In de Dobroedsja hebben de verbonden troepen den 22en dezer de vervolging van den vijand voortgezet. Des namiddags om één uur reed onze ruiterij Constanza bin nen. In den avond hebben afdeelingen van on? zen rechtervleugel de linie Islismeiepe— Aleleap bereikt en bezet, terwijl troepen van den linkervleugel de linie Idris Voyons— heuvel 127, zes kilometer ten Zuiden van Medjldie (halverwege Constantza-Cernavo- da)de hoogten vijf kilometer ten noorden van Vouyons-Mamont en den voet van heu* vel 158 bezetten. Een Russisch eskader, dat met zijn ge schut aan den strijd deelnam, trok zich te. rug en verdween in noord-oostelijke rich, ting. Een Duitsch watervliegtuig is achter het vijandelijk front bij een vliegloods, bij het dorp Karaksum, geland; na de schildwach ten gedood te hebben, vernielden de Duit sche vliegers twee vliegtuigen. Het waters vliegtuig is behouden teruggekeerd. Konstantinopel, 22 Oct. (W. B.j Communiqué van het hoofdkwartier. In de Dobroedsja zetten onze troepen en die van onze bondgenooten met succes dé vervolging van den vijand in noordelijke richting voort. Bukorest, 230ct. (Rumeensoh ogenfr schap). Officieel communiqué. Noordelijk en 'Noordoostelijk front. Te Tulges en Bicaz artillerie-actie. In hel Trotus-dal trekt de vijand zich terug, na het dorp Brustwioasa in brand te hebben gesto ken. In heHJzul-dal hebben wij alle aanval len van den vijand, die van daar uit in het Oituz-dal trachtte te komen, bloedig afge slagen. Aan de grens Is het dezen nacht Uit het Noorsch van Hulda Garborg. Vertaald door A. M. VAN DER LINDEN-VAN EDEN. Maar Liv vluchtte lachend op een grooten ïtcen, en begon de koeien te roepen met een 'heldere stem; het klonk als zong zij een jube lende hymne in het rosse licht der onder gaande zon, die bosch cn vlakten en haarzelve *met een gouden sprookjesglans omhulde. Kaare stond, als bctooverd, naar al die heer lijkheden te zien. Maar ten slotte bleef zijn blik hangen aan den gletscber, hoog tegen den zoom der heuvels. Wolken, purper ge kleurd, goudomrand, weerkaatsten tegen de ecuwig witte reinheid van de glelschers en hingen als een vlammenzee rond Kvoseggens geweldigen spits. Toen herinnerde hij zich den dag op het f1 dne iaar geleden, toen hij den eersten keer met bewustheid de majesteit en de heer- lilkbeid van den gietscher had gezien, en hnwillekeung had gedacht dat, hoe dichter hij hij hem was, des te gelukkiger hij moest zijn. u was hij zoo hoog tot diens glans gena derd dat hij hem een weerschijn zag werpen óp alles, wat hij op aarde liefhad; en geluk kiger dan hij nu was, kon immers niemand worden. lederen Zaterdag kwam Eli met versnape ringen en bracht dan tegelijk de post van het I kerspel mee. Dezen avond was het laat ge worden; 't was druk geweest, de laatste dagen, en eerst toen de koeien in den stal stonden, kwam zij vermoeid cn warm, met haar knap zak op den rug, den heuvel op. Zij keek rond toen zij den saeler had» bereikt, maar alles Was stil en vredig. Geen spoqr van menschen, dan de rook, die omhoog steeg uit een school steen van het kookhuis. Zij ging er heen cn trad binnen. Ja, daar stond Brita de Zaterdag- sche brij te roeren, die, vet en geel, om den lepel opspatte. Eli groette en zette haar knapzak neer. „Hó. dat treft dat je de brei van zuren room op het vuur hebt. Brita, want hier zie je een hongerige ziel vóór je.'' Toen vroeg zij naar Gunnar en Liv, en hoor de dat Liv in den stal was en Anna hielp met melken, en dat Gunnar met Kaare was uitge gaan. „Zoo, is die hier?" „Ja, hij is hier." Eli scheen niet bijzonder verwonderd, want in den laatsten tijd was hij hier een dagelijksche gast. Toen zij even gerust en een glas melk ge dronken had, ging zij naar den stal. Het was zoo stil daarbinnen, men hoorde niets dan nu en dan het rammelen aan een ketting. Zij liep den half donkeren gang in; vandaar had zij door de open deur het gezicht in den ouden, houten stal. De wanden waren van een warme, bruine kleur, zooals wanden van echt, goed hout met de jaren worden, en door de vensters aan den achterwand viel een ge temperd, groenachtig licht In hetvbegin kon I zij bijna niets onderscheiden, maar toen zij aan het halfdonker gewend was, zag zij Anna en Liv op lage krukjes zitten, druk bezig met melken. Zij leunden het voorhoofd tegen de lendenen van de koe, en de krachtige mclk- stralen spoten als kleine, vroolijke fonteinen neer in de witgeschuurde, .houten emmers. Ëen welgedane, twaalfjarige jongen met dik blond haar over het voorhoofd, onder een kleinen villen hoed, wiesch de spenen vooraf in koud water, ernstig en plechtig als een priester in de uitoefening van zijn ambt. Eli vond dat zij nooit zulk een mooi en roerend beeld van vrede en welvaart had gezien. Zij wilde niet sloren, maar zette zich zwij gend op een vat, dat in den gang stond en gaf zich over aan de rust en de weldadige stem ming om haar heen. Maar toen raakte zij even aan een emmer, die daar stond, en Liv zag op, glimlachte en boog zich over haar werk. Zij was blij dat Eli haar gelaat niet kon zien, omdat het op dat oogenblik vuurrood was geworden. Anna keek ook op, maar zij vertrok geen spier van haar gelaat; niets of niemand mocht storen in het melken; dit was als een heilige handeling van den dag. Zij had veertig zomers op Praestgard doorgebracht en zij wist geen plaats, waar het zoo goed was. „Van deze plaats houd ik het meest," was zij gewoon te zeggen. En Liv en zij gingen van koe tot koe en riepen hun toe: „Kom, schiet op!" en namen van Eli geen notitie, voordat zij klaar waren. Maar toen het laatste beest gemolken-was, kwam Kaare. Hij bukte onder de lage deur en knikte haar toe. Éli wenkte; hij moest dit lafrueltje eens zien, en zij fluisterde „is hel niet mooi?" Hij knikte en ging naast haar zitten. Hjj .was dezen zomer zoo mannelijk en krachtig geworden; zijn huid Was bruin als die van een Indiër en zijn oogen straalden hel derder dan ooit. Eli zag hem aan en legde haar hand op zijn knie. „Wat gezellig dat ik je hier tref. Ik was anders morgen bij je gekomen, in je tent bij den waterval." „U weet, het is Zaterdagavond," zei Kaare glimlachend. Maar toen kwamen Liv en Anna met dc hielk en Kaare sprong op om haar met de zware emmers te helpen. Aan tafel werd de post geopend; er was onder anderen een brief voor Kaare van advocaat Gullikscn. De Prasstgard was nu te koop en hij kon buitendien meedeelen dat er groote veranderingen in Yiken op til waren, dat de directeur-generaal op 't punt stond te vertrekken naar een nieuwe millioencn- onderneming in een eenzaam fjorddorp in Nordland „een kerspel met onbegrensde mogelijkheden." Kaare glimlachte. „Hum. De proefdieren in het Sirildal had den dus een le taai leven. Dc Maatschappij krijgt genoeg van ons." Maar over Proestgard wilde hij Gunnar spreken, wanneer zij alleen waren. En het werd een lang gesprek tusschen deze twee mannen, dien avond na den maaltijd; maar toen zij het eens waren ging Kaare naar zijn moeder, die alleen buiten op de stoep zat en vertelde haar alles. ^aar Eli zei rustig: „Ik wist het, Kaare, en ik ben er blij mee." „Ja, dat ben ik ook, daar kunt u opaan," zei Knare. „Maar moeder ik wil dadelijk trou wen. Het leven is zoo vreeselijk kort." Eli glimlachte* „Ja, ja, dat hangt van Liv af cn van Gunnar. Liv moet natuurlijk nog linnen en wol weven en alles in orde brengen; de vlasakker ligt dit jaar als een hemelsblauw tapijt over den grond van Proestgard en alles staal in bloei en noodigt als tot een feest „Maar kan dat alles niet later gedaan wor den, moeder; ik vraag in ernst: kunt u er niet eens met Liv over spreken?" En Eli beloofde er met Liv over te spreken, blij dat zij toch nog lot iets kon dienen. Een heel klein beetje jaloezie voelde zij in haar hart. Maar zij kon hem in de hecle wereld niets beters toewenscben. En dezen avond sprak zij een woord, dat gedurende twintig jaren niet over haar lippen was gekomen Het was toen zij Kaare gocdcnnacht zeidc. Zij legde haar wang tegen zijn hand cn fluisterde? „Nu ben ik gelukkig, Kaare." Laat in den nacht kwam Kaare in dc tent bij den waterval binnen sluipen; Sverre lag wakker en wachtte „Je bent vanavond zeker uit vrijen geweest,' zei hij „ik was bijna van plan je te gaan zoe-» ken." „Keer je om en zwijg, Sverre," zei Kaare, „als ik begin te pralen, dan houd ik nooit meer op." En hij gooide zijn kleeren uit en kroop in zijn slaapzak. „Ik zal nooit kunnen slapen,'- dacht hij. „maar ik ga toch maar v. a: liggen." Maar vijf minuten later sliep hij. En Sverre dacht: ja. nu heeft hij zeker aan* zoek gedaan en het jawoord gekregen, wanl zoo had hij ICaare nooit gezien. En hij zuchtte en dacht aan hel verledeili Ver, ver terug... ;-;-3 iri-t EINDE.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1916 | | pagina 1