Maandag 6 November 1916.
BUITENLAND."
FEUILLETON~
De Koningin.
N' 109.
15oe Jaargang.
Voor de verkiezing van
een td van den Gemeen
teraad in district I op
Donderdag 9 November
wordt den kiezers drin
gend aanbevolen te stem
men op
J. BONK.
Hoofdredactie: ^^^N^^BURO. „DE, EEMLANDE R".
i
ABONNEMENTSPRIJS:
PK IJS DEK ADVERTENT IËN
Idem franco per post.. 1.80.
Per week (mot gratis verzekering tegen ongelukken) - 0.126.
Afzondei lijke 0.05.
Wekelijksch bijvoegsel nDe Hollandsche Huiscrouw" (onder
redactie van ThérèBe Hoven) per V, mnd. 50 ets.
Wekelijkècli by voegsel ,Pak me mee" per 3 mnd. 52 ets.
Elko regel moor.. o. 15.
Dienstaanbiedingen 15 regels0.50.
Groote lettors naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrjjl bestaan zoer voordeolige bepalingen
tot hot herhaald adverleeren ia dit Blad, by abonnement.
T.eno circulaire, bovattende de voorwaarden, wordt op
•ianvraag toegozonden.
Bureau: UTRECHTSCHESTRAAT 46.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
Kamer van Koophandel.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
'Amersfoort brengen hiermede ter openbare ken
nis, dat op Donderdag 30 November 1916, des
voormiddags van 10 tot des namiddags 1 ure,
ten Raadhuize dezer gemeente, zal plaats heb-
iben eene verkiezing van drie leden van de
Kamer van Koophandel en Fa
brieken te Amersfoort, en zulks ter vervul
ling der plaatsen, ontstaan door de periodieke
aftreding van de heeren: H. Meursing, S. van
Vollenhoven en het bedanken van den heer A.
Eysink.
De stemming geschiedt bij ongcteekende
briefjes, waartoe met het zegel der gemeente
gewaarmerkte stembriefjes, ten minste acht da-
gei\ vóór den dag der verkiezing, door den
burgemeester aan de kiesgerechtigden worden
toegezonden.
Den kiezer, die zijn slembriefje verloren of er
geen ontvangen heeft ,wordt gelegenheid vcr-
«ohaft, om er aan het stembureau een te beko
men.
Het openen der stembriefjes geschiedt dade
lijk nk afloop der verkiezing.
Van onwaarde zijn briefjes, welke niet ge
waarmerkt zijn met het zegel der gemeente,
welke onderteekend zijn, welke niet duidelijk
een persoon aanwijzen, of waarbij of waaraan
andere stembriefjes zijn ingesloten of vastge
hecht.
Amersfoort, den 30en October 191Ö.
Burgemeester en Wethouders,
De Secretaris, De Burgemeester,
A. R. VEENSTRA. VAN RANDW1JCK.
Politiek Overzicht.
Het herstel van het koninkrijk
Polen.
Gisteren hebben de beide vertegenwoor
digers van het hoogste gezag in het door
Duitschland en Oostenrijk-Hongarije geza
menlijk op Rusland veroverde gebied van
het voormalige koninkrijk Polen een mani
fest uitgevaardigd, dat het besluit verkon
digt, door de beide keizers genomen, om uit
dit gebied een zelfstandigen staat in het
leven te roepen met een erfelijk mo
narchalen en constitutioneelen regeerings-
vorm.
Alles aan dezen nieuwen staat is nog on
zeker. Alleen de wil om hem te vormen be
staat en is met nadruk kenbaar gemaakt.
De uitvoering zal van dezen stond af ter
hand genomen worden. Het bestuur zal
worden georganiseerd. Het land stond, se
dert de Russen waren verdreven,gedeeltelijk
onder Duitsch, gedeeltelijk onder Oosten-
rijksch bestuur. Nu zal het vereenigd worden
oncle één bestuur, dat zal worden samen
gesteld uit in het land zelf aanwezige ele
menten. Wie het hoofd zal zijn, in wiens
noam dit bestuur zal handelen, is nog niet
bekend. Vroeger zijn reeds namen genoemd;
heden hoort men weer een nieuwen: dien
van prins Leopold, broeder van den koning
ven Beieren, die met den aartshertog-troon
opvolger van Oostenrijk het opperbevel
deelt over het oostelijke oorlogsfront.
Het zal een staat zijn met eigen bestuurs
instellingen en met een eigen leger. Aan do
organisatie van dit leger zal in de eerste
plaats de aandacht gewijd zijn. De nieuwe
staat, in den oorlog geboren, zal door don
oorh'g zijn recht op bestaan nog hebben te
bewijzen. Hij is bestemd de bufferstaat te
ziin. die de grenzen van het Duitsche rijk
en van Oostenrijk-Hongarije tegen Rusland
moeten beveiligen. De allereerste zorg moet
d 's zijn aan den nieuwen staat een lege:
te verschaffen, cp deugde!i;!:en voet inge
richt Daartoe zullen de beide westelijke "na-
buurstaten hunne medewerking verleenen;
het manifest verklaart uitdrukkelijk, dat de
samenstelling, opleiding en aanvoering van
dit leger in gemeenschappelijk overleg zal
geschieden.
De bepaling der grenzen van het nieuwe
koninkrijk Polen blijft voor nadere regeling
voorbehouJen. Natuurlijk, want dat is- op dit
oogenblik nog niet mogelijk. Het is niet eens
zeker of het tot eene grensbepaling zal ko
men. Dat zal eerst kunnen geschieden, won
neer bij den vrede Rusland het bestaan van
dezen uit zijn eigen lichaam gesneden nieu
wen staat zal hebben erkend, en daaraan
zijn wij nu nog lang niet toe. Dat Duitsch
land en Oostenrijk hun besluit verkondigen
tot wederoprichting van het koninkrijk Po
len, bewijst alleen, dat de wil daartoe bij hen
aanwezig is. Maar er blijkt ook uit, dat het
vertrouwen bij hen bestaat, dat wanneer zij
aan dezen wil uitvoering geven, dit niet weer
te niet gedaan zal worden gedaan door den
loop, dien de oorlogsgebeurtenissen verder
zullen nemen. Dit vooral maakt het verschij
nen van dit manifest tot eene daad van be-
teekenis. Men ziet daarin eene aankondi
ging van wat uit dezen wereldstrijd zal voort
komen.
Tot blijde verwachtingen moet dit mani
fest het volk der Polen stemmen. In de 18e
eeuw is aan dit volk de groote ongerechtig
heid begaan, dat zijn eigen bestaan vernie
tigd werd. Achtereenvolgens in 1772, 1793
en 1795 is het gebied van Polen verdeeld
onder de drie naburige rijken: Rusland, Oos
tenrijk en Pruisen. Door het verdrag van 24
October 1795 werd de derde verdeeling van
Polen voor goed geregeld en Polen uit de
rij der staten geschrapt. In den tijd van Na
poleon kreeg een deel van Polen gedurende
enkele jaren een schijnbaar nationaal be
staan terug; maar het congres te Weenen in
1815 maakte daaraan weer een einde. Thans
heerscht er vijandschap tusschen de drie
partners, die indertijd het gebied van Polen
onder elkaar hebben verdeeld, en de loop
van den strijd, die sedert 2' jaren aan den
gang is^heeft aan twee der deelgenöoten de
goede kans verschaft, dat zij het gedeelte
lijke herstel van Polen kunnen uitspelen als
troef tegen hun vroegeren deelgenoot, die
nu hun bittere vijand is. Het is te begrij
pen, dat dit vreugde moet opwekken bij het
volk der Polen, al wordt di<5 vreugde geiem-
perd door de vrees, of van éené op derge
lijke wijze herkregen vrijheid is te verwach
ten, dat zij Polens herstelde zelfstandigheid
op duurzamen grondslag zal kunnen vesti
gen.
De oor'og.
B e r 1 ij n 5 N o v. (W. B.) Bericht uit het
groote hoofdkwartier van heden voormiddag.
De artillerie-actie, die overging naar het
front ten noorden van de Ancre, was ten
noorden van de Sömme zeer hevig.
Plaatselijke aanvallen van den vijand ten
oosten van de Ancre, lep noorden van Cour-
celette, bij Gueudecourt en ten noordwesten
van Sailly zijn afgeslagen.
Legèrgroep van den kroonsprins. Daar de
vijand in den laatsten tijd achter onze linie
in Champagne gelegen plaatsen, die door de
bevolking niet ontruimd waren, van Reims
uit herhaaldelijk beschoot, hebben wij gis
teren hierop met een beschieting van deze
stad geantwoord.
Rechts van de Maas hier en daar leven
diger artilleriegevechf'en.
P a r ij s> 5 N o v. (Havas). Namiddag-com-
mufïiqué.
Ten Noorden van de Somme hebben de
Duitschers hunne pogingen tegen de Fran-
sche loopgraven in het bosch van St.-Pierre
Vaast niet herhaald. Het aantal gevangenen
op dezen sector door de Franschen ge
maakt, bedraagt vijftig.
In den loop van den nacht was er met
tusscher.poozen artillerie-gevecht op den
rechteroever van de Maas. In de streek van
Douaumont, Vaux en Laufée, ten Oosten
van het fort Vaux, was het bombardement
vrij levendig.
Avondcommuniqué.
Ten noorden van de Somme voerden wij
met succes verscheidene aanvallen uit in
den loop van den dag en maakten een reeks
vorderingen ten zuiden van Letronsloy tot
ten zuiden van het bosch van Saint-Pierre
Vaast.
Tusschen Lesboeufs en Sailly-Saillisel
brachten wij onze liniën verscheidene hon
derden meters vooruit in de streek van
Letransloy. Ten oosten vai) Sailly-Saillisel
veroverden wij een loopgraaf en een groot
deel van het dorp Saillisel. Ten zuiden van
het dorp maakten onze troepen, van drie
zijden het bosch Saint-Pierre Vaast aanval
lend, belangrijke vorderingen; zij namen
drie loopgraven, die het noordelijke deel
van het bosch van Hom verdedigden, en
de geheele linie van de vijandelijke stellin
gen aan de zuidelijke grens. Hevige tegen
aanvallen werden met grannot en bajonet
teruggeslagen. Wij maakten 522 gevange
nen, waaronder 15 officieren.
Aan den rechter Maas-oever was artille
rie-duel in de streek van Douaumont. Wij
bezetten het dorp Vaux geheel.
Op de rest van het front was het rustig.
Londen, 5 Nov. (R.) Bericht van ge
neraal Haig.
Wij vielen heden aan op verscheidene
punten buiten het front en maakten vorde
ringen; wij namen eenige gevangenen. Op
den uitersten rechtervleugel verdreven wij
de Duitschers; in het centrum mankten wij
vorderingen op een front van meer dan
1000 yards. Wij maakten ons meester van
den hoogen grond in de buurt van den heu
vel Wariencourt.
Het weer blijft stormachtig.
B e r 1 ij n, 5 Nov. (W.-B.) Bericht uit het
groote hoofdkwartier van heden voormid
dag.
Een goed voorbereide operatie heelt ons,
bijna zonder dat wij verliezen leden, in het
bezit van het dorp Moskeikii ten Oosten
van Godurisjki gebracht. De vijand liet meer
dan oO gevangenen, verschillende machine
geweren en mijnwerpers in onze handert.
Overigens is de toestand niet veranderd.
Weenen, 5 No v. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
Op het legerfront van prins Leopold is
niets van belang gebeurd.
Weenen, 5 Nov. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
Op den Karst richtten de Italianen gis
teren hunne grootste krachtsinspanning te
gen onze stellingen in het zuidelijke deel
van de hoogvlakte. Ditmaal was het gebied
van Januano het brandpunt ven den strijd;
onze loopgraven aldaar werden van de
vroegte af onder levendig vuur gehouden,
dat telkens voor het oprukken van de infan
terie in sterkte toenam. Alle. aanvallen,
vooral de laatste, die om 8 uur 's avonds nog
ondernomen werd, vielen ineen onder de
zwaarste verliezen van den vijand.
Op de andere deelen van het slagfront
duurt de artilleriestrijd voort met onver
zwakte kracht.
Rome, 5 Nov. (Stefani.) Officieel
communiqué.
Bij de Monte Pasubio en op het plateau
van Asiagó was het vijandelijk geschut gis
teren zeer actief. In l^et Travignolo-dal
heeft de vijand vijf verwoede aanvallen ge
daan op onze stelling, Ossen atoria gehee-
ten, op de hellingen van den Cima di
Bocche.
Wij sloegen eiken aanval onder zware
verliezen voor den vijand af, die ten slotte
door een tegenaanval met de bajonet uit
eengedreven werd.
Ten Oosten van Görz en op den Karst
versterken onze troepen in weerwil van
's \ijands vuur de veroverde stellingen.
In kleine operation hebben wij in den
sector ten Zuiden van den weg Oppacchia-
sella—Castagnavizza opnieuw terrein ge
wonnen en nog 200 gevangenen gemaakt,
die voor het meerendeel gewond waren.
Van 1 tot 4 November zijn nu in totaal
8982 gevangenen, onder wie 270 officie
ren, in onze handen gevallen. Het getal ge
vangenen, sedert 6 Augustus aan het Giu-
lia-front gemaakt, bedraagt 40.363, onder
wie 1008 officieren.
B e r l ij n, 5 Nov. (W. B.) Bericht uit het
groote hoofdkwartier van heden voormid
dag.
In Nooi^lelijk Zevenbergen hebben de
Russen in den sector van Tölgyes plaatse
lijke voordeelen behaald.
Aan het zuidelijk front zijn de gisteren be
gonnen gevechten tusschen de Alt-schans
en den pas van Bodza (3 K.M. ten O. van
Kronstadt) nog aan den gang. De hoogte
Rosea is door ons heroverd.
Door de bestorming van de Clabucetul
en Baxiulni hebben wij onze successen,
voorbij den Predeal-pas behaald, voltooid.
De geheele, bijzonder sterk aangelegde en
met verbittering verdedigde Clabucetul-stel-
ling is daarmee in ons bezit gekomen De
verbonden troepen hebben hier, de 14 gis
teren binnengebrachte officieren (onder wie
eèn regiments-commandant) en 647 man
schappen medegerekend, in het geheel
1747 Rumeniërs gevangen genomen, 8 ka
nonnen en 20 machinegeweren buitge
maakt. Een bijzondere vermelding verdie
nen de prestaties van ons 188e infanterie-
regiment.
Bij de opruiming van het gevechtsterrein
ten Noord-Oosten van Campolung hebben
wij tusschen het Argesului- en Torgului-
dal de lijken van 1000 Rumeniërs begra
ven.
In een vorderingen makenden aanval ten
Zuid-Oosten van den Roode Toren-pas
en in een geslaagd gevecht ten Westen
van de Szurdukr-pas (bij den Vulcan-pas)
tegen de daar voortiitgedrongen Rumeen-
sche afdeelingen hebben wij meer dan 150
gevangenen gemaakt.
Van het Balkanfront bericht von Macken-
son: Constanza en Mangolia werden van de
zee beschoten. In Constanza is schade aan
gericht. Door kust-artillerie en vliegercan-
vallen werden de vijandelijke schepen ver
dreven.
Weenen, 5 Nov. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
Ten westen van den weg door den Szur-
dukpos waren de Rumeensche aanvallen
zonder succes. Ten zuidoosten van den Ro-
lenturmpas wonnen wij terrein. Ten zuid
westen van Predeal namen Duitsche en
O.-H. troepen in verbitterde gevechten de
sterk verschanste Clabucepu-stelling en bij
de vervolging nog een tweede vijandelijke
stelling.
In het Grensgebied ten oosten van Kron
stadt ging de vijand op nieuw tot den aan
val over. In de streek van Tólgyes werd ons
front op twee plaatsen 2 K.M. teruggedrukt.
Peters burg, 5 Nov (Tel.-igent-
schap). Communiqué van den grooten gene*
ralen staf.
Vele menschen willen naar hun uiterlijk,
andere naar hunne uitingen beoordeeld
worden.
Roman van
ANNA WAHLENBERG.
Geautoriseerde vertaling door
G. B. NORTAKKER.
5 10
Hoe zal ik hem er toe krijgen dé zaak
met dezelfde oogen te zien ais ik. Zooals
hij daar loopt met gebogen hoofd en rim
pels in het voorhoofd alsof het ongeluk ons
terneer had geslagen. Ik moet naar hem
toe gaan. Hij moet mij aanzien.
„Frederik, hoor eens, ik denk niet zoo-
als jij. Het wordt geen scheiding, maar iets
heel anders, integendeel. Stel je voor hoe
we naar elkaar zullen verlangen overdag,
jij naar mij en ik naar jou. En nooit den
ken we meer kleingeestige, leelijke gedach
ten van elkaar, zooals we gedaan hebben."
„Leelijke?"
„Nu niet zoo zeer leelijk, maar toch
'Ja, ontken het niet Frederik, ik weet dat
jij even schuldig in- dit opzicht bent, als
Hij vertrekt zijn mond, maar kan het niet
ontkennen.
„Als jij het zegt, dan...."
„Maar dan is er nooit gelegenheid voor
zoo iets, want als men naar elkaar verlangt,
gaat al het leelijke weg.
Men denkt niets leelijl"- -;rt 'vets lee-
lijks bij elkaar, herinnert zich niet, dat er
ooit zoo iets bestond. En als ik thuis kom,
zijn we als pas verloofden. Denk je niet?"
Ik. leg mijn arm om zijn hals, 't helpt hem
niets dat hij zijn hoofd afwendt, mijn lip
pen vinden de zijne toch.
„O Frederik, zeg jal"
Hij wendt het hoofd niet langer af. Ik
kan hem kussen zooveel als ik wil. Nog
een kort tijdje, en dan zegt hij wel ja.
VI.
Is het werkelijk waar, dat ik 'rier in mijn
eigen atelier loop, dat het heelemaal van
mij is?
Ik kan het moeilijk gelooven, ofschoon
ik weet, dat het waar is.
O, mijn lief atelier, wat houd ik veel van
je. Ik kan er nooit genoeg van krijgen je
van alle kanten te bekijken, ik word nooit
moe al mijn zaken en benoodigdheden te
verschikken en te ordenen. Je bent niet zoo
groot, niet zoo elegant, maar je bent van
mij. Daarom houd ik zoo veel van je, en ook
omdat je doo» mijn handen tot stand bent
gekomen, en ingericht, en eens zult bewij
zen of ik tot iets deug of niet.
Je bent zoo veranderd, sedert den eer
sten keer dat ik je gezien heb. Toen was je
slechts een werkplaats waarin men por
tretten fabriceerde, leelijk als andere werk
plaatsen. Nu ben je iets anders, een plaats
waar arbeid een vreugde is, een plaats
waai men gaarne is. Een plekje dat men
koestert en vereert, zooals men het dier
baar omhulsel, waarin men woont, koestert
en vereert. Je behoort mij niet zoo volko
men als mijn lichaam, maar toch ben je een
soort omhulsel, een afspiegeling van mijn
wezenTEn ik vorm je naar mijn wil.
Ja, hulp en gaven heb ik wel gekregen,
doch dat is slechts materiöal dat ik naar
eigen smaak gebruik.
O, wat waren ze vriendelijk en behulp
zaam tegen mij, allemaal, Frederik die de
toestellen, en het geheele technische ge
deelte gecontroleerd heelt. Sigfrid die me
de groote palm gezonden heeft, Nils die
aan kwam sleepen met de Oostersche lamp,
Torsten die me visschersnetten bracht die
ik als gordijn wilde gebruiken, doch zelf
niet kon krijgen. En dan Dagny die met het
geborduurde tafelkleed kwam. En alle an
dere vrienden, die geschenken over mij lie
ten regenen.
Zelfs Annie was hier met een bijdrage,
ofschoon ze mijn zelfstandigheidsplannen
niet volkomen goedkeurt. Als zuster van
Frederik voelt ze zich zeker verplicht hem
verwaarloosd te vinden, en toch kwam ze.
't Is heusch een heele installatie, je wordt
warm om het hart als je er aan denkt.
En papa, die lieve oude papa, die heeft
mij nog het allerbeste gegeven, zich
Heerlijk hem hier te hebben, wat een bof
dat hij zijn kamer verhuurd heeft et\ hier
heen verhuizen kon. De woning, die bij het
atelier behoort, is wel iets te groot voor
hem, maar in den herfst kunnen we kamers
ervan verhuren.
Nu heb ik twee huizen. Ik heb mijn ou
derlijk thuis teruggekregen, met al die ou
de, gezellige meubels en kleinigheden, en
met papa, die er zelf in vast gegroeid is,
zoo stil, zoo beminnelijk, zoo ouderwetsch
sierlijk en statig.
Voor hem is ('eze verhuizing ook een
voordeel. Hij zit zoo vlijtig bij zijn tafel te
retoucheeren, hij heeft iets gekregen om
zich voor te interesseeren, als hij nu maar
niet zooveel werkt, dat hij zich vermoeit.
Ik moet even naar hem kijken
Hij is zoo druk bezig, dat hij nauwelijks
tijd heeft om van de plaat op te kijken.
Wat mooi is zijn oud, grijs hoofd, zooals het
zich over de tafel heen buigt.
„Maar vadertje, u moet niet zoo vlijtig
zijn; en niet zoo lang voorover gebogen
zitten."
Hij blijft kalm doorgaan, en doet juist of
hij het niet hoort.
„Deugt het?"
't Is werkelijk verbazend hoe vlug hij de
kunst geleerd heeft. Maar het treft goed,
dat hij lang amateur is geweest.
„O, papa, u wordt zoo bekwaam en han
dig dat juffrouw Hall spoedig niets heeft te
doen. Als ze geen klanten ontvangt, moet
ze met de handen over elkaar achter het
scherm zitten.
„Dat hangt van jou af, meisje. Versohaf
je klanten, dan hebben wij beiden volop
werkP
„Ik -doe mijn best, ik ben zoo lief en be
minnelijk mogelijk, ik wilde dat u mij eens
kon zien. En ik neem drie of vier opnamen
van elk, zoodat ze kunnen kiezen. En als
ze dan nog niet tevreden zijn als ze hel
portret krijgen, ben ik nog even beminne
lijk hoe onredelijk ze ook zijn, en dan mo
gen ze nog eens weer gratis zitten. Het
grootste deel is echter tevreden met de
eerste opname. En weet u, papa, ik geloof,
dat de zaak nieuwe loten begint te schiet
ten. Het zijn niet alleen meer de klanten,
die Torsten en Nils en eenige andere vrien*
den hier heen sturen of die het atelier van
vroeger kennen. Maar er heeft zich werke
lijk een heel nieuw soort geopenbaard, dal
nu nog wel zeldzaam is, maar mijn hart
veel meer verheugt dan alle anderen. Dat
zijn de heeren en dames die buigen en
zeggen, „ik kom hier omdat ik zulk een
mooi portret gezien heb, dat mevrouw ge
maakt heeft." O, ik zou ze willen kussen.
En het lijkt of die soort zich vermeerderen
gaat.
De plaat ligt op de tafel, papa heeft di«
vergeten om naar mijn gebabbel te luiste
ren.
„Ja, je hebt altijd menschenkennis ge*
h8d, Brita."
Zijn oogen glinsteren, hij is trotsch ofl
mij, mijn vadertje, zoo trotsch als was iW
een wonder. En dat doet mij goed, wan»
als men trotsch op iemand is, dan houdt
men van hem en hoe minder reden er it
voor die trots, hoe grooter de liefde.
fWordt vervolg<L|
