„DE EEMLANDER".
N" 149.
15"* Jaaraang.
Uitgever»; VALKHOFF ft Co.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 46.
Intercomm. Telefoonnummer 60.
Kennisgevingen.
Nabetrachting over den
Gem enteraad,
FEUILLETON.
ZONNEWEELDE
Hoofdredactie
MARIE VAN VERSENDAAU
Mr. D. I. VAN SCHAARDENBURa
AB0NNEMÏNTSPBU8:
8 tbmndut too» amitbctl t J*®®'
Mem franco po» post..
Paw.ek (mot([t*tnT.re«k.nne t»s« ong»lakk«)
ataodnltjk. nummers
Wek.IiikKb biirooxnl ,Df Bollmtlicto Huftram louder
re dee tie ren Thérè.» Horen) per li mnd. BO cl*.
Wekeli'kseh bpToexeel .Pah me me»" per 8 mnd. 5» cti.
PRIJS DES A.DVKBTENXUSN
l*"t regelsm 1 O.SO.
Elke rejjel moer M aa aa aa a# a# 0.19»
Di®naUanbiedinpr«n 1—9 r®got®,. 0.50.
Groot-e letters naar plaatsruimUb
Voor handel eu bodrijf beataan neer voordeetfga bepalingen
tol het herhaald ndvertoerun in dit Blad» otf abonnement.
Eeno circulaire, bevattende da voorwaarden, vrordk
aanvraag toegezonden.
op
VERORDENING OP DE
WINKELSLUITING.
De Burgemeester en Wethouders vort Aroerw
foart doen te wetert, dat door den Raad dier
gemeente in zijne vergadering van 19 Dec.
2910 is vastgesteld dc volgende verordening-
Verordening op de winkel
sluiting.
Artikel 1. Het is verboden ©en winkel (inbe
grepen barbierswinkels en kopperssalons) voor
het publick geopend te hebben
1. vóór 's morgens 5 uur en na 'a avonds 1Q£
uur;
n. op Zaterdag;
b. op den dag, voorafgaande aan den Hemel
vaartsdag en aon de Roorosch-Katholieke feest
dagen, die als Zondag worden gevierd,
c. op werkdagen van 22 November tot on
met G December en van 17 tot en met 24 De
cember
d. op 31 December tenzij deze oen Zondag
is;
o. op de volgende dagen
den Donderdag, vooralgaande aan het Israë-
lietische Paaschfeest, 'indien dit feest op een
Maandag aanvangt
den MaanÓJag en den Dinsdag, voorafgaan
de aan hiei Israë iietischie Paaschieest, indien
dit feest op een Woensdag aanvangt;
den 17oensdag en den Donderdag vooraf
gaande aan het Israëlietische Paaschfeest, in
dien dit feest op een Vrijdag of Zaterdag aan
vangt
den dag, waarop het Israëlietische Paasch
feest eindigt;
den dag, voorafgaande aan dien, waarop
onderscheidenlijk het Israëlietische Nieuwjaars
feest, het Loofhuttenfeest en liet Israëlietische
Slotfeest aanvang t
2. op andere dagen vóór 's morgens 5 uw
en na 's avonds 8 uur.
Artikel 2. De bepolingen van art. 1 zijn niet
ven toepassing op
e. apotheken
b. inrichtingen, waarvoor in of krachtens de
verordening op <le tapperijen, koffiehuizen en
logementen een sluitingsuur is bepaald;
c. winkels in stations.
Artikel 3. Het in artikel 1 genoemde ope-
ningsuw wort? tot 's morgens 3 our vervroegd
voor water- en vuurneringen, doch uitsluitend
voor den verkoop von water en vuur.
Artikel 1. Is op het uw, voor de winkelslui
ting voorgeschreven, nog publiek in den win
kel aanwezig, dan mag dit, ook door de win
kelbedienden, nog bediend worden, doch niet
langer düi> gedurende een half uw.
Artikel 5. Een winkel wordt ook als voor
het publiek geopend beschouwd, zoolang er
publiek aanwezig is of er winkelbedienden aan
wezig zijn.
A G. ?V' 1 n on do wen, waar
op het volgens art. 1 verboden is, een winkel
voor het publiek geopend te hebben
a. in een inrichting, als in art. 2 sub b be
doeld, waren, waarvan redelijkerwijze kan wor
den vermoed, dat deze niet voor gebruik ter
plaats© zijn bestemd, te verkoopen
b. uit een inrichting, als in art. 2 sub b. be
doeld, waren mede te nemen, welke aldaar op
de wen, in den aanhef van dit artikel be
doeld, zijn gekocht.
Artikel 7. Onverminderd de bepolingen op
het venten, in de verordening betreffende de
straat-politie opgenomen, is het venten op d<en
openbaren weg verboden, behalve met druk
werken, op de wen, waarop het volgens art.
1 verboden is, winkels voor het publiek ge
ef to hrbken.
Artikel 8. Bwgemeester en Wethouders zijn
bevoegd, een al dan niet voorwaardelijke ont
heffing te verleenen van de verbodsbepalingen
dezer verordening:
a. algemeen ten aanzien van alle winkels
voor enkele, door hen aan te wijzen, dagen of
gedeelten van dagen;
b. ten aanzien van olie winkels op een ten
toonstelling, fancy-fair of andere soortgelijke in
richting van tijdelijken aard, voor een door
Burgemeester en Wethouders te bepalen tijd
vak.
Van de ontheffingen, sub a bedoeld, wordt
door Burgemeester en Wethouders openbare
kennisgeving gedaan.
Artikel 9. De dagen bedoeld in art. 1 sub b
en .c, worden telken jare tenminste veertien da
gen tevoren door Bwgemeester en Wethouders
bij openbare kennisgeving aangewezen.
Artikel 10. De opsporing van overtredingen
dezer verordening wordt in het bijzonder op
gedragen aan dc dienaren der Gemeente-politie.
Artikel 11. Overtreding van eene der bepa
lingen dezer verordening wojdt gestraft met
hechtenis van ten hoogste zes dagen of geld
boete van ten hoogste 25.
Artikel 12. Deze verordening treedt in wer
king op den dag na dien waarop zij is afge
kondigd.
Zijnde deze verordening aan de Gedeputeer
de Staten van Utrecht in afschrift medegedeeld.
En is hiervan, ingevolge raadsbesluit van 19
December 1916 afkondiginggcschied, waar het
behoort, den 21sten December 1916.
Bwgemeester en Wethouders voornoemd.
De Secretaris, De Burgemeester,
K. KAAN Jz. VAN RANDWIJCK.
L.-S.
De Bwgemeester en Wethouders van Amers
foort doen te weten, dat door den Raad dier
giemeente in zijne vergadering van 19 Decem
ber 1916 is vastgesteld de volgende verorde
ning»
„Verordening tot wijziging der veror
dening, houdende het verbod van het
gebruik von gas uit de gemeentelijke
gasfabriek en von elecfriciteit door
mi-Vol Vein het gemeentelijk kabel
net op bepaalde plaatsen en bepaal
de tijdstippen."
Artikel 1. In art. 1 sub 2 worden de woor
den „in de gezelschapszaal" vervangen door
„in een localiteit, die uilsluitend als gezel
schapszaal voor logeergasten wordt gebe
zigd."
Artikel 2. Deze verordening treedt in wer
king op den dag na dien waarop zij is afge
kondigd.
Zijnde deze verordening aan do Gedeputeer
de Staten van Utrecht in afschrift medege
deeld.
En is hiervan ingevolge raadsbesluit d.d. 19
December 1916 afkondiging geschied waar het
behoort, den 20. December 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
De Secretaris, De Burgemeester,
K. KAAN l.-S. v. RANDWIJCK
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
Gelet op artt. 6 en 7 der Hinderwet*
Brengen ter kennis van het publiek, dat een
door de firma Klaas Baving, Joh. Schut Inge
diend verzoek, met bijlagen, om vergunning tot
het oprichten van eene werkplaats voor het
herstellen van automobielen en motorrijwielen
en het in voorraad 'hebben van 400 Liter ben
zine in een buiten het geboiiw gemetselde put,
in het perceel alhic-i gelegen aui de Barchman
V/uytierslaon, bij het Kadaster bekend onder
sectie C, No. 2155 op de Secretarie der ge
meente ter visie ligt, en dat op Donderdag den
Iden Januari aanstaande, des vooriuiddags te
half elf wen gelegenheid ten Raadhuize wordt
gegeven om, ten overstaan van het Gemeente
bestuur otf van één of meer zijner leden, be
zwaren feegen het oprichten van de inrichting
in te brengen.
Tot het beroep, bedoeld in art. 15, le lid
der Hinderwet, zijn volgens de bestaande ju
risprudentie, alleen zij gerechtigd, die over
eenkomstig artikel 7 der Hinderwet voor het
Gemcenebestuur of één of meer zijner letten
zijn verschenen, teneinde hunne bezwaren mon
deling toe te lichten.
Amersfoort, deii listen December 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretoris, De Burgemeester,
A. R. VEENSTRA. v. RANDWIJCK.
Gelukkig, we hebben weer een vierden
wethouder. Het duurde lang, maar 't kwam
toch klaar.
Wij wenschen den heer Van der Wal van
harte geluk met zijn plaats achter de voor
zitterstafel en ook ons zeiven wenschen wij
geluk.
Een stoere Fries, die op zijn stuk weet
te staan, zal heel wat schadelijken invloed
van zekere zijde kunnen neutraliseeren.
De heer Overeem, de „kameraad" van
Holland deed zijn joyeuse entrée in de raad
zaal en stak in het tweede bedrijf dezer zit
ting zijn maidenspeech af onder groote be
langstelling van de publieke tribune, 't Was
daar vol, stampvol. Ampbltheatersgewijze
hadden ze plaats genomen op de banken
en op mekaars schouders, de winkelsluiters
en duurtetoeslag-liefhebbers als gas-, water
leiding-, school-, gemeentereiniging- en dis
tributiebedrijf-bedienaren en gracieus maak
ten ze doorgang voor het Amersf. Dagblad
en deszelfs vertegenwoordigers.
Deze vergadering stond in het teeken van
stemming voor leden der diverse commis
sies. 't Was stemmen voor en stemmen na
en telkens herstemming tusschen twee edel-
achtbaren, om uit te maken, wie weer in her
stemming zou komen met een derde, en de
heeren, die in herstemming waren mochten
zelf nog niet eens meestemmen, kassianf
Twee en een half uur is er wel zoek ge
bracht met den rondgang van de „goudvis-
schenkom" in Me raadzaal. Hadden de hee
ren toch maar te voren overleg gepleegd,
net als met de wethoudersverkiezingen.
Wat een papierverlies nu vooral die brief
jes en een verspilling van tijd en zoo'n
zwaar werken voor den Voorzitter, die al die
namen ontcijferen moet en niet minder voor
het stembureau, dat ditmaal bestond uit de
heeren Tromp van Holst en Nieuwendijk.
Al waren er nog zooveel stemmingen,
„stemming" was er echter niet; de hee
ren verveelden zich gruwelijk en Hepen tel
kens de zaal uit om een trekje te doen aan
sigaar of sigaret. Toen kwam een voorstel-
Hofland in om de vergadering 't was
Maandag avond maar te verdagen tot
Dinsdagavond, welk voorstel B. en W. over
namen in dien zin, dat na de afwerking der
commissies tot sluiting zou worden overge
gaan.
Aldus geschiedde. De duurtetoeslag zou
niet meer aan de orde komen en de heele
publieke tribune liep leeg. Alleen de pers-
lui bleven zitten en we hebben 't nooit zoo
ruim gehad in 't aanhangsel der raadzaal,
als in die oogenblikken, toen de resteeren-
de commissies gekozen werden.
Werkelijk een beklemmende stilte. Ook
de ventilator, die zoo gezellig snorde stond
stil.
't Was tooh sneu voor de duurtetoeslag-
liefhebbers, die er zoovele uren reeds op
gewacht hadden.
Dit was de derde keer al dat deze op do
agenda stond.
Langzaam maar zekerf
Dinsdag avond was 't iets minder vol ff
de roef en verscheidene raadsleden hadde#
gespijbeld. Toch zaten ze daar zoo genoeg
lijk péle-mêle bij mekaar.
Da heer Nieuwendijk gaf in overwegin|
maar niet veel elgemeene beschouwingen
aan de winkelsluiting to wijden* een wtf»
ze raad.
De heer Kroes verzocht rekening te hoi»
den met de R. K. feestdagen, evenals met
de Israëlietische, wat geschiedde; en de heef
Leinweber vond, dat men in Amersfoort
gastvrij moest zijn en de menschen 's avond#
laat nog gelegenheid geven tot het koopea
van een kadetje of sigaartje en een druifj#
voor een zieke.
Toch werd het nog hopeloos elkaar-mi*»
verstaan over de vraag, wonneer een winket
gesloten is.
Wethouder Jorissen argumenteerde ew
werd welsprekend over apotheken, die open
waren en toch n ie t open waren en legds
ons 't verschil uit tusschen „sluiten" en
„lichten uit."
We worden knap in dat college;
De heer Hofland had lachsucces met zijn
neutjesmotie-tapperijen vóór acht uur del
morgens dicht en zijn veronderstelling,
dat de voorzitter wel niet erg op de hoogte
zou zijn van 't bedrijf eener water en vuur-
nering. Een humoristisch moment, niet 'I
minst om 't oolijke gezicht van 't roode
raadslid.
't Begrip eener water- en vuurnering drong
door tot 't begrip van mr. Stadig. Hij zie ef
verder de jurisprudentie maar eens op na.
Ook de heer van Nijnatten deed een duif
in 't zakje.
Water- en vuurnering omvat meer dan
verkoop van „water en vuur", n.l. ook klet
ne ingrediënten als een schepje thee en een
beetje koffie. Dat was de kwestie I
De vraag of de winkelbedienden na slul>
ting nog den winkel mogen opruimen bracht
de gemoederen der heeren Holland en Niet»
wendijk in opschudding. Ook is het zeer las
tig na te gaan, of winkeliers, die door hun
winkel de straat moeten bereiken, klanten
f wel vrienden, die op hun verjaarsfuif ge
weest zijn, uitlaten, waarop de voorzitter den
heer Koning, die dit geval naar voren brachl
aanraadde om voor te stellen de verjaarde
gen maar af te schaffen.
Mr. Sladig had het nog over de loyal#
concurrentie" en achtte het een crime siga
ren, na 't sluitingsuur der winkels In een
café gekocht daar bulten op te rooken; en
toen wethouder Jorissen en de heer van Nij
natten voorbeelden gaven van gevallen*
waarin t' kan voorkomen, dat men iets uit
een apotheek noodig heeft, zonder eerst een
Wacht nooit 't gunstige oogenblik af,
maar schep het.
ROMAN VAN
OLGA WOHLBRÜCK
met autorisatie vertaald
door
Mevr. I. P. WESSELINK—VAN ROSSUM.
1
De ouderwetsche karos van de bedaagde
gravin Marie Antoinette Oberwall, reed
•chokkend en krakend den doorrit in van
Het aan de Kupfergraben gelegen huis, dat
•edert meer dan een eeuw aan de familie
Oberwall toebehoorde.
Koetsier, knecht en rijtuig waren even
paarden overvoerd en bedaard
die voor deren eeivmaal 's jaars plaats
hebbenden rit van de oude gravin opzette
lijk getraind werden, mochten noch door
loepen noch door zweepslagen uit het eenj
•n voor goed vastgestelde langzame tempo
febracht worden.
Gesteund door haar kamenier en den
frijzen hofmeester, stapte de gravin uit. Als
Iw®re- donkere wolk ging de breede,
-wier den zwart crêpe «tuier bijna oefen.
bare gestalte langs de tamelijk steile, met
donker-blauwe loopers belegde trap omhoog
tot de tweede en laatste verdieping, waar
haar kamers zich bevonden.
Voorzichtig werd zij neergezet in haar
grooten, rooden met brokaat overtrokken
leuningstoel met de vergulde armleuningen.
Zwijgend nam de kamenier den crêpe kap
van het ravenzwart haar en den met dons
gevoerden crêpe-mantel van de schouders.
Daarna wierp zij een stukje geparfumeerd
papier In den knetterenden gloed van den
haard.
De hofmeester rolde gerulschloos een
bruin lederen stoel onder het met zwart
doek omhangen portret van den in 1871
gesneuvelden generaal Oberwall en om
hulde het als altijd op dezen dag den
sterfdag van Zijne Excellentie met een
doorzichtig overtTek van zwarte tule. Daarna
verwijderde hij zich zacht, terwijl de oude
gravin, die nog altijd haar Fransche ge
woonten getrouw bleef, de kamenier gebood
het water, dat boven het houtblok in een
tinnen kannetje borrelde, in de warmweter-
stoof te gieten.
Ongeduldig trommelden haar met ringen
bezette vingers op de armleuningen en de
blik van haar diepliggende donkere oogen
ging gelaagd en onrustig door de kamer.
„De gordijnen sluiten niet", zei zij kort.
Door een rralle spleet der saamgetrok
ken donker-roode fluweelen draperieën was
een gouden fonkelende zonnestraal in het
steeds donker gehouden vertrek gedronf
en danste uitdagend op het Sèvres garni
tuur van den Itoogen «chooi-steenmantel,
twee hemelsblauwe vazen met pikante, door
rozen omgeven Bragonardgroepen, en een
ronden klok, waaivan de wijzer door een
gouden Amor werd geleid.
In vroegere jaren, toen gravin Oberwall
nog spraakzaam was. vertelde zij vaak hoe
eens een griezelig geritsel door het uurwerk
was gegaan. De gouden Amor wees drie
maal achtereen op tien uur in den voormid
dag, waarop hij zijn tot dat oogenblik steeds
stijf uitgespreide vleugels te zamen klapte
en de klok stil bleef staan. Op dien dag en
op datzelfde uur was haar vader, generaal
Rey, ver van de zijnen op een inspectiereis
in Oost-Pruisen aan een beroerte gestorven
en sedert dien dag werd de klok niet meer
opgewonden.
De Rey's waren van Oud-Franschen adel
uit Provence. Aan den grootvader der gra
vin, markies de Rey, was het nog in bet
begin der Fransche Revolutie gelukt zijn
goederen voordeelig te verkoopen en zich
bij de eerste groep emigranten aan te slui
ten, die naar Zwitserland trok. Later ver
huisde hij naar Berlijn, ging in Pruisischen
dienst en liet zich natmaliseeren. Zijn zoon,
de latere generaal Rey, trouwde met de
dochter van een emigrant uit Languedoc.
Generaal Rey ging voor een der beste en
meest begaafde officieren van het leger
door, ondanks zijn tot het laatst volgehou
den Fransch accent bij het commandeeren
en de Fransche vloeken, waarmee hij zijn
kinderen, zooals hij de onder zijn bevel
staande soldaten noemde, bedacht.
Zijn dochter, Marie Antoinette, gaf hij
op zekeren dag in tegenwoordigheid van
I
zijn adjudant een klinkenden oorveeg, toen
zij op snibbigen toon te kennen gaf, dot een
Fransche markies haar liever was dan tien
Pruisische veldmaarschalken. Van deze
„stupidités" was natuurlijk de gravin uit
Languedoc de schuld, die haar huishouding
geheel op Franschen voet inrichtte, als een
huzaar te paard zat en van de gruwelen der
Revolutie sprak met die Gallisohe lichtzin
nigheid, welke aan het bloed van duizenden
menschen niet veel meer beteekenis scheen
te hechten dan aan den uitgestorten inhoud
van een reukHeschje. Generaal Rey ging
prat op zijn autoriteit als echtgenoot, huis
vader en Pruisisch onderdaan. Tegen den
wil zijner dames gaf hij op zekeren dag de
slanke en zeer mooie Marie Antoinette ten
huwelijk aan een zijner lievelings-officieren,
den jongen graaf Oberwall.
Na den plotselingen dood van den gene
raal zou het heel gemakkelijk zijn geweest
de verloving te verbreken. Maar de harts
tochtelijke Marie Antoinette had vuur ge
vat, en zij was het zelf, die ondanks het jaar
van rouw er op aandrong, dat het huwelijk
zou plaats vir.den. In de hofkringen der vijf
tiger jaren noemde men het jonge echtpaar
nooit anders dan de „kinderen" en tcr:> d«
weduwe van generaal Rey geheel onver-
wachl, nauwelijks zes maanden na de hu
welijksvoltrekking stierf, voelden alle oudé
dames zich geroepen bij Marie Antoinette
de plaats der moeder te vervullen. Gebelgd
trokken die zich terug, toen bleek hoezeer
de jonge vrouw er op stond haar zelfstan
digheid te bewaren en alle raadgevingen in
hei gunaiige geval met koel» afwerend»
hoffelijkheid over zich heen liet gaan. D»
vermaningen van den jongen echtgenoot
vormden de aanleiding tot de eerste ont"
stemming.
Achter den rug van haar man om trachtte
zij nu de draden weer aan te knoopen, dia
haar, met haar Fransohe bloedverwanten
verbonden. De bijl der guillotine had echter
juist in haar familie de besten en edelsten
geveld. De overgeblevenen hadden hun
landgoederen verlaten en zich in Parijs naar
de veranderde omstandigheden geschikt. In
dolle zuoht naar genot en verkwisting tracht
ten zij de verschrikkingen en ontberingen
van den tijd der Revolutie te vergeten, al
leen in geestige bonmots herdachten zij do
heldhaftigheid hunner vermoorde betrek
kingen.
Na de geboorte van haar zoon wist Mario
Antoinette haar nog steeds zeer verliefden
eohtgenoot te overtuigen van de wenscho-
iijkheid, dat zij een bezoek bij haar familio
te Parijs bod af te leggen. Deze bezoeken
werden vaker herhaald dan het den graal
aangenaam wa» en ln haar kring passend
gewht werd.
(Wordt verrolgdj
