N* 185
15d' Jaargang.
DE E EM LAN DER'.
Dinsdag 6 Februari 1917.
BI JITFNI .AND.
ZONNEWEELDE
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 46.
Verspreide Berichten.
KOLONIËN.
FEUILLETON.
MARIE VAN VERSENDAAu
Hoofdredactie: Q VAN SCHAARDENBURG.
Uitgevers: VALKHOFF Co.
ABONNEMENTSPBU8:
f Per f maanden vooi Amereloort f J-*®-
Idem tranco per post.. .u
Pet week (met gratis verrekering tegen ongelukken) - O.JJM.
Ai&on<Jerli|ke nummers *j
Wak.lukaah bijv..*..! .0. Botom,.*.
redactie vau Ihérèse Hoven) per 6 mnd. OO cl«.
v Wokelr.kseh biivoegsel Wtreldntiu" per 8 mnd. et».
PRIJS DER AD VER TEN TIEN
Elke regel moor0.15.
Dienstaanbiedingen 1—regels0.30*
Groote letters naar plaats rui into.
Yoor handel on bedril bestaan zeur vuordoohge bepalingen
tot het herhaald advertuerou in dit Blad, bij abonuonumfc.
Eono circulaire, bevattende do vomvoardou, wordt op
aanvraag toogezondon.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
Kennisgevingen.
0. Burgemeester der gemeente Amersfoort
dunkt bekend, dat de Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel,
Uezien artikel 6 der Dis tributiewet 1916, heeft
jfOtdgevonden te bèpalen, dat met ingang van
keden tót nader vast te stellen datum geen melk,
«Kïlkbestanddeelen of melkproducten zullen mo
len worden gebezigd bij de bereiding van brotyi.
Amersfoort, 3 Februari 1917.
De Burgemeester voornoemd,
VAN RAND WIJ CK.
De Burgemeester der gemeente Amersfóort
maakt bekend, dat de Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel,
iv. Gezien artikel 6 en artikel 8 der Distributie-
7 Ileeft goedgevonden te bepalen
1. dat het niet geoorloofd is erwten te ver
werken tot split erwten
2. dat de bij beschikking d.d. 22 Januari j.lv
No. 7610, Af deeling Handel, voor groene erw
ten vastgestelde maximumprijzen ook zullen gel
den voor de aanwezige voorraden spliterwten.
- Amersfoort, 3 Februari 1917.
De Burgemeester voornoemd,
VAN RANDWÏJCK.
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort
brengen ter algemeene kennis, dat de ingevolge
art. 17 van het Koninklijk besluit van den 16.
December 1902 (Staatsblad no. 222) opge
maakte (alphabetische lijst, bevattende de namen
der in deze gemeente metterwoon gevestigde
eigenaors of beheerders van een of meer ter vor
dering aan tc bieden paarden, gedurende de
maand Februari dezes jaars voor een ieder op
•de Secretarie dezer gemeente (Afdeeling Mili
taire Zaken) ter inzage is nedergelegd.
Amersfoort, 31 .Januari 1917.
Burgemeester cn Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
A R. VFpvr<^ro.A VAN RANDWÏJCK.
De oorlog.
B r 1 ij n 5 F e b r. (W.-B.). De Ameri-
-nsche amibassadaur Gerard heeft heden
namiddag zijn paspoorten gevraagd.
Weenen, 4 Febr. (W. B.) De minis-
I ter van huitenlandsche zaken Czernin had
j heden eene'Bespreking van een uur met den
gezant van de Vereentgde Staten Penfield.
Washington, 5 Febr. (R.). Wilson
j heeft geconfereerd met de secretarissen van
de departementen van oorlog en marine
I over de middelen tot bespoediging van de
L wetgevende maatregelen om de regeering te
machtigen tot het in bezit nemen van
scheepswerven, munitiefabrieken #en werk
plaatsen voor verdere uitrusting, als dat noo-
dig mocht zijn.
New-York, 5 Febr. (R.). De ontvan
ger van de rechten in de haven van New-
York heeft een bom gevonden op de trap
van zijn huis.
New-York. 5 Febr. (R.). Blijkens een
I telegram uit Manilla, hebben de marine
autoriteiten beslag gelegd.op 17 Duitsche
handelsschepen, die in de baai van Manilla
voor anker, lagen. De bemanningen zijn van
de schepen verwijderd.
Washington, 5 Febr. (R.) Men
hoopt nog, dat Duitschland zich van het uit
lokken van vijandelijkheden zal onthouden;
maar het leger en de vloot bereiden zich
voor tot hetgeen kan gebeuren. Wanneer
Oostenrijk instemt met. Duitschlands poli
tiek van vreesanjaging, dan is het zeker, dat
ook de breuk met dit land zal volgen. De
vertegenwoordigers van de Vereenigde Sta
ten in het buitenland hebben de instructie
gekregen, dat zij de neutrale regeeringen
moeten laten weten, dat president Wilson
gelooft, dat 'het bevorderlijk zal zijn voor
den vrede, wanneer de onzijdigen het voor
beeld van Amerika volgen.
Washington, 4 F„ebr. (R.) Men ver
neemt, dat de Duitsche bemanningen aan
boord van de in de havens der Philippiinen
geïnterneerde schepen beproefden de
machines te vernielen. De autoriteiten na
men de noodige maatregelen tot bescher
ming. Er zijn 22 Duitsche schepen in de
havens der Philippijnen, waarvan 17 zich
bevinden in Manilla.
New-York, 4 Febr. (R) Naar alle
waarschijnlijkheid hebben de douane-amb
tenoren heden avond beslag gelegd op alle
Duitsche schepen in New-York en Hoboken,
waaronder de Vaferland en andere groote
Transatlantische stoomersr f>e Duitsche
kanonneerboot Geier, die geïnterneerd is in
Honolulu, is door de bemanning in brand
gestoken en uitgebrand.
Manilla, 5 Febr. (R.) De autoriteiten
hebben de binnenruimten der Duitsche sche
pen onderzocht. Zij vonden in-negen stoom
schepen de machinekamer vernield. In de
overigen brandden de vuren onder de ledige
ketels.
Londen, 5 Febr. (R.) Bericht van
Lloyds.
De Russische bark Garhet Hill en het
Deensche stoomschip Larokruso moeten ge
zonken zijn. Het Engelsche schip Isle of
Arran is in den grond geboord door een
Duitsche duikboot.
21 man van de bemanning van het En
gelsche stoomschip Eavestone zijn aan land
gebracht, vier man zijn omgekomen.
Londen, 5 Febr. (R.) Bericht van de
Engelsche admiraliteit.
Het Britsche stoomschip City of Birming
ham is den 27en Januari 1.1. door een vij
andelijke duikboot /onder voorafgaande
waarschuwing getorpedeerd, toen hij zich
op een afstand van 12G mijl van het naast
bijgelegen land bevond. Het schip had een
bemanning van 145 koppen en 170 passa
giers aan boord, onder wie QO vrouwen en
kinderen.
Er stond een hooge zee, maar niettemin
waren alle booten 10 minuten ha de ont
ploffing reeds neergelaten en hadden alle
passagiers en de bemanning het schip ver
laten.
Overeenkomstig de Britsche traditie bleef
de kapitein aan boord, totdat het schip on
der hem wegzonk; hij v erd een half uur
later opgepikt.
Het gedrag van de bemanning en passa
giers was in één woord bewonderenswaar
dig. Volgens het rapport van den kapitein,
namen de vrouwen in de booten plaats, nis-
of zij aanr tafel gingen; eenmaal in de boo
ten, begonnen zij te zingen. Drie uur later
werden de booten door een hospilaaischip
opgepikt.
Uit een onderzoek bleek, dat de scheeps
dokter en drie leden der bemanning ont
braken; vermoedelijk zijn dezen verdron
ken.
Londen, 6 Febr. (R.). Officieel be
richt.
Overlevenden van het Engelsche stoom
schip Bavertone, die heden aan land werden
gebracht,- berichten, dat het schip in den
grond .gehiv>rd is door gfonaatyuttr van een
Duitsche duikboot. De kapitein en drie ma
trozen zijn gedood, de tweede stuurmans
maat ernstig gewond. Onder de dooden was
de matroos Wallace van Baltimore (Veree
nigde Staten).
Van cle verschillende oorlogstooneelen,
geen nieuws.
Warschau, 5 Febr. (W. B.) In de
laatste zitting van den provisioneelen Pool-
schen Staatsraad werd rapport uitgebracht
over de werkzaamheden van het uitvoerend
bewind. Daarna ging men over tot de be
noeming van departerr entschefs. Aangewe
zen werden voor financiën: Dziefzbicki; pol
tiek: graaf Rostworowski; binnenlandsche
zaken: LenySicki; economische aangelegen
heden: Janicki; arbeid: Kunowski; justitie:
Bukcrvecki; eeredienst en onderwijs: Tono-
rakl.
Met de organisatie van de oorlogszaken is
men thans in het stadium gekomen, dat
daarvoor een eigen departement aanwezig is.
Pllandski bracht hierover rapport uit.
Tot departementale onderdirecteuren zijn
benoemd: Mackowskl: justitie; KozerOwski:
economische aangelegenheden, en Turowicz:
arbeid.
K o n s t a n t i n o p e 1, 5 Febr. (Milli.)
De grootvizier Said Halim Pacha heeft den
sultan om gezondheidsreenen ontslag ver
zocht uit zijn ambt. De sultan heeft dit ont
slag verleend en heeft den minister van bin
nenlandsche zaken Taloat Bey opgedragen
een nieuw kabinet samen* te stellen. In het
nieuwe kabinet is Talaat grootvizier en mi
nister van binnenlandsche zaken; ook is hij
tijdelijk belast met de portefeuille van fi
nanciën. Hassa Kiarim Effendi is sjeikh-ul-
islam en minister van de vakoefgoederen,
Nessimy minister van buitenlondsche za
ken, Walil minister van justitie en voorzitter
van den raad van stat$, Enver Pacha minis
ter van oorlog, Djemal Pacha minister van
marine, Sjukri Bey openbaar onderwijs en
tijdelijk posterij en telegrafie, Sjeref Bey
(afgevaardigde van Cesarea) handel en
landbouw, Mure it Bey (gouverneur van den
Libanon) openbare werken.
De sultan verleende aan Talaat Bey bij
den titel van grootvizier dien van pacha.
Het nieuwe kabinet wordt algemeen gun
stig ontvangen. Verscheidene leden van, het
vorige kabinet hebben zitting in het nieu
we kabinet, dat de vroegere politiek zal
voortzetten, namelijk de krachtige voortzet
ting van den oorlog aan de zijde van de
bondgenooten totdat de eindoverwinning
bereikt zal zijn. Toen de stoet van den nieu
wen grootvizier zich naar de verheven Por
te begaf, werd hij door de bevolking met
warmte begroet.
Tweede telegram. Grootvizier Ta
laat Pacha heeft heden zijn nieuw ambt aan
vaard. Hij ontving de gelukwenschen van
de hooge dignitarissen van het rijk, de sena
toren en afgevaardigden, het corps diplo
matique, enz.
B e r 1 ij n 5 Jan. (W. B.) Dezer dagen
is hier eene Duitsch-Ieische vcreeniging in
't leven eroepen met hel doel de beidé
landen dichter tot elkaar te brengen. De»*
vereeniging zal in de eerste plaats r naar
streven de economische en cultureele betee-
kenis van Ierland en tevens de politieke
kennis van den lerschen toestand in zoo
ruim mogelijke kringen van het volk te vei*
sp den. Onder de lellen van het bestuur
bevirden zich de rrewezen Amerikaonsche
consul-generaal te München St-John Gaff*
ney, een geboren Ier, en de lersche
schrijver Georee Chatterton Mil'.
r 4
S t e e n k o l e; n s c h a a r s c h t e in
Duitschland.
In Mainz is het heel erg met de steen*
kóolschanrsdue gesteld. Het gemeentebe*
stuur heeft besloten ter besparing van- ko
len alle scholen, schouwburgen en museeën
voor tien dagen te sluiten. Tusschen hall
twee 's middags tot het vallen van des
avond is geen gas te krijgen. Om mid/ier*
nacht wordt de heele straatverlichting ge
doofd. Ook geeft de stad steenkoolkanrten
uit.
Het algemeen kommando te München
heeft tot nog krasser maatregelen zijn toe
vlucht genomen ten gevolge van den steen*
koolnood. Daar moeten alle schouwburgen#
bioscopen, concert- en vergaderzalen vooiv
loopig gesloten blijven. Hetzelfde lot is allen
scholen, de universiteit 'en de technische
hoogeschool beschoren, evenals allen ver
zamelingen en museeën van den stoat. Da
koffiehuizen sluiten om tien uur. Men rekent
erop, dat dit besluit acht tot veertien dagen
van kracht zal zijn.
OosMndi?
Jan Dinger, t
Volgens een te Den Haag uit O.-Indfë
ontvangen telegram is de welbekende heer
Jan Dinger, directeur van verschillende cut
tuurmaatschappijen, overleden.
Deze doodstijding zal ook hier te lande
door zeer velen met leedwezen worden ver
nomen.
De heer Dinger, die een groot deel van
zijn leven in Indië heeft gesleten, was, aldus
de N. Ct., door zijn uitgebreide kennis van
het cultuurwezen en op het gebied van han
del en nijverheid een zeer gezaghebbend en
invloedrijk man. Hij bewoog zich op velerlei
maatschappelijk gebied en genoot om zijn
karakter en bekwaamheid de algemeene ach
Hij, wiens oogen vaak door tranen beneveld
lijn geweest, slaat soms een diepen blik in
het hart zijner medemenschen.
ROMAN VAN
OLGA VPOHLBROCK
met autorisatie vertaald
door
Mevr. I. P. WESSELLNK—VAN ROSSUM.
81
Zij beproefde te glimlachen, stalt hem de
mand toe.
„Lieve jonge vriend", herhaalde zij.
■ji ie'n? moei'eIiik moederlijk te zijn in
dit toilet, moeielijk de waardigheid op te
houden, die een dame op zulk een oogenblik
paste.
Ontzettend was het, dat hij juist op zulk
«en schandaal moest komen. Modisten
dienstboden dat kwam er niet op aan.
Waar iemand uit de groote wereld. Als
«r haar maar iets in de gedachten wilde
•chleten, als zij dat alles maar als een grap
kon voorstellen. Maar die domme Lou stond
•r «oo bleek en angstig bij bezat in het
i—— tegenwoordigheid van geest,
Zij beproefde te lachen.
„Stel je voor, beste Gerhard mijn man
zoo zijn kunstenaars nu eenmaal hij
vermoordt mij met zijn zittingen. Ik ben er
gewoon van doorgegaan. Drie uren ben
ik nu al in het atelier dat is toch werke
lijk £>raaf, niet waar T'
De opwinding trilde nog in hasfr stem en
haar lachen had iets krampachtigs.
Zij viel zich zelf in de rede, greep weer naar
het zij-den kleed, cn keek hulpeloos langs zich
heen.
„Ik ben werkelijk niet in ontvangtoilet. En
nog wel vandaag, np gij er zoo plechtig uit
ziet zoo"
Zij wachtte. Als hij zich nu vlug verklaarde,
dan was de situatie gered. Dan kon zij „kin
deren" zeggen en Lou een beetje beknorren
om den schijn tenminste te redden. Maar Ger
hard fluisterde zeer verlegen:
„Ik moet u mijn verontschuldigingen maken,
mevrouw zeer zeker was het niet in den
vorm. Maar ik kwam zooeven van de uni
versiteit en daar
Mevrouw knipte, blijkbaar zonder iels te be
grijpen met de oogen hoegenaamd geen
samenhang zag zij tusschen de universiteit en
het onverwachte bezoek in rok en witte das.
Daar vlogen weer eenige deuren krakend
in het slot, harde, haastige schreden joegen
over den parketvloer.
„Sina, Si-na voor den duivel, nog eens.M
Lou snelde haar vader in de aangrenzende
zaal tegemoet
„Papa er is bezoek ik smeek u
Hij duwde haar weg, kwmad, bevend van
toorn.
„Wat Is er weer? In geen enkele kamer is
J&eA veilig voor vreemde ateoschca. Ga toch
op straal zitten, daar kunnen jelui voor je
laten de fileeren. Hier wil ik rusDhebben."
Lou drukte haar vader de hand voor den
mond:
„Papa Graaf Gerhard ik smeek u 1
„Het kan mij niet schelen. Hel spijt mij weL
Ik heb hem niet uitgenoodigd."
JGraaf Ober wall is cr", zei mevrouw Sina
uit de hoogte, terwijl zij roet het hoofd naar
Gerhard wees
„Zoo ja
Hörselkamp trok de'schouders op, stak zijn
vuisten in de zakken van zijn kiel, keerde zich
naar den jongeman.
„Vergeef mij, mijnheer Hörselkamp
„Ik heb de eer, .mijnheer heb de eer
ben druk aan mijn werk, mijn waarde; neem
mij niet kwalijk, ik ben blij, als u komt
maar menschen als wij, weet u. hebben werk.
Ja
Het bloed steeg Gerhard in het gelaat.
Heel stijf, heel koel zei hij:
„Dal spreekt van zelf, mijnheer Hörsel
kamp."
Mevrouw Sina trok aan de zijden franje.
Haar man had gewoonweg zijn verstand ver
loren, en zei nu dwaasheden tegen graaf Ober-
walL Een pretendant Een man, die verliefd
was op Lou, die haar- zon trouwen zonder
geld zooals zij reilde en zeilde.
„Ik geloof dat Graaf Gerhard iets zeer
ernstigs met ons had te spreken?"
Gerhard schrok. Dat kwam hem te onver
wacht Daarop was hij in 't minst niet voor
bereid. Hij had willen weten, hoe Loji tegen
over hem stond.; in een gesprek met haar had
hij moed willen scheppen om aan de plannen
zijns vaders voorzichtig tegenstand te kunnen
bieden. Maar verder dorst hij nog niet te gaan.
De vrouw in den hoek der sofa werd door
slechts één gedachte behecrscht: 'den toorn
van haar man af te leiden. En dan zij wist uit
eigen ervaring:. Er waren situaties, die men
moest bruskeeren, mannen, die overrompeld
wilden worden. Zoo een was Gerhard Ober-
walL De een of andere uiterlijke gebeurtenis,
die sterker was dan hij zelf, moest 'de laatste
verlegenheid wegnemen.
Hörselkamp streek met de hand over zijn
gladgeschoren gezicht, eensklaps was hij ge
kalmeerd en een verlegen en toch als het ware
solidaire blik ging na&r Gerhard Oberwall, die
zenuwachtig aan zijn witte das Jrok.
JDaar was hem een licht opgegaan. Zóó
stond het dus! Tjadat was een vervloekt
onaangenaam moment. Te meer nu het zoo
officiéél was. De eerste keer toen had hij
ook hartkloppingen gevoeld tot in zijn
hals. Hij kon zich nu op eens al de vragen
herinneren voor welke hij reeds lange welcen
te voren had gehuiverd: naar familie, inko
men, vooruitzichten voor de toekomst. En wat
men hem allemaal had opgedischl: tiendui
zend mark in baar geld als huwelijksgift, de
inrichting van slaapkamer en keuken, hel
huishoudlinnen. En dan later een erfenis van
twintigduizend mark vastgelegd in een
levensverzekering. Afschuwelijk pijnlijk was
dat alles geweest. En eigenlijk zoo overbodig.
De huwelijksgift was in twee jaren wegge
smolten. Het slaapkamerameublement had hij
na den dood zijner vrouw verkocht en de ver
zekeringspolis die was toch op een kritiek
oogenblik beleend, en Hoen de oude lieden
kwamen te sterven, was er ternauwernood
voldoende over voor de begrafenis. Dan
was het met vorstin Sukewitsch eenvoudiger
gegaan. Zij bad hem den tijd niet gegund uit
te spreken. „Wal het mijne is, Is van jon.'1
En dus moest het ook omgekeerd luiden: "Wal
het zijne was was hel hare."
Onwillekeurig naderde hij zijn vrouw#
maakte den gordel van zijn kiel los, wierp
dezen haar om, hielp haar in de mouwen
zonder haar aan tc kijken, met harde, korte
bewegingen.
„Krankzinnig zoo weg te loopen. Tja
ja mijn waarde, men heeft heel wat te stel
len roet de vrouwen. Eerst maken zij iemand
het hoofd warm, en dan
Mevrouw Sina gaf hem inet den elleboog
een veclbeteekcnciiden stoot in de zijde.
„Lou is natuurlijk van heel ander hout. Een
kalm, verstandig meisje.'een juweel voor een
kunstenaar."
Nog een stoot in de ribben.
Hörselkamp schraapte zijn keel, keerde zijn
vrouw boos den rug toe.
„U wilde met ons spreken nu, kom voon
den dag, mijn waarde!"
Gerhard was de ovale tafel genaderd, speel
de met zijn doctorsdiploma, verslikte zich ia
zijn woorden, die slechts hortend over zijn llp«
pen kwamen.
Hij had Lou lief. Zeker, zeer lief. Maar hij
was vandaag slechts gekomen om een gcluk-
wensch te halen voor zijn promotie.
Mevrouw Sina kreeg een kleur en trok een
lang gezicht. Hij keek haar echter niet aa%
doch sprak verder, terwijl Hörselkamp de
handen op zijn rug gekruist hield cn een beetje
verbluft keek. Gerhard sprak door, zonder de
oogen. van de tafel op te heffen.
(Wordt vervolgd)
