DE EEMLANDER".
Vrijdag 9 Februari 1917.
BUITF.N1.AND.
ZONNEWEELD2
N* 188
15"* Jaargang.
FEUILLETON.
MARIE VAN VERSENDAAL.
loofdredactle: Mr Q j VAN SCHAARDENBURO.
1»
Uitgevers: VALKHOFF Co.
A BON N EM EN ÏSPK IJ S.
nuuindtiu voul Amerelourt 1
Idem iranco pur pottt
p.i „.„k (n.etgr»HBv«re«kerio* tefreo ongelukken! - J>
•Allomleili ke nuinmen
W„k.lnk«ch bijvoegsel
roda-lm van 'ilierè*# Hoven) p«r A mnd.
"Wekeii ksch bjivoogft©! Wertldrenu per i mnd.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 46.
lntercomm. Telefoonnummer 6S.
PRIJS DER AUVERTENTIEN
Vmn 1—kregele.. f
Jilku rescl mcer O.lSSt
Dienstaanbiedingen 1—5 O.RO*
Groot*» letter» naai plaatsruimte.
Voor handel en bodrijl boeUiau /.our oor duo tlx* bcpaliugon
tol het herhaald adverteoruii in dit Blad, bii abonnement*
£eno iiirculair*. bevattonde de voorwaardeu, wordt op
aanvraag toegezonden.
ten de hoeveelheid „weten" en „kunnen"
Bezuiniging in de keuken.
I.
Inleiding.
r\a croeie ouwe tijd de tijd ven onze
t groot-"overgroot- en bet-overgrootmoeder, j Hie van de ^svrouw^tegenwooH,^ moet
dót was, naar de overlevering wil, de tijd
jran de zuinige huisvrouw.
£i En tóch!
z Wat zouden de oude dames van toen
met de traditioneele bezuinigingsmiddelen
tan toen uitrichten in onzen tijd?
Ook zuinigheidsbegrippen maken hun ont
wikkelingsgeschiedenis door. En wat in
licht van een bepaalden tijd roekeloos en
verkwistend lijkt, wordt vaak een bespa-
Zéér zeker niet. georganiseerd; spreeksters zouden uitgenoo-
Want de beperking, die haar intieme ge- j digd kunnen worden, en de moeilijkheden
zelligheid en haar degelijkheid zeker niet voor de huisvrouw van den tijd zouden in
miste, zou met een te engen band omslui- onderling overleg zeker wel wat nader tot
een oplossing kunnen worden'gebracht!
Laten we toch ons voordeel doen met
ringsmiddei, wanneer men het bekijkt met
de oogen van een eeuw later.
t<tf De eerste petroleumlamp moet als onge-
triciteit betreft —"we zien hel immers, hoe
"bedenkelijk de behoudende, „zuinige" plat
telandsbewoner het hoofd schudt, als men
hem voor 't eerst komt spreken over het
vervangen van zijn petroleumlampen door
meer moderne verlichtingsmiddelen, of als
een gaskomfoor geprezen wordt boven zijn
kolenfornuis. Tot ten slotte na eenigen tijd
ook hij moet erkennen, dat 't voordeelig
uitkomt„als men er maar mee weet om
♦e gaan."
Juist, daarin zit 'm de knoop.
g AI s men er maar mee weet
om te gaan; dat wil zeggen, als men
met goeden wil en gezond verstand het
ïileuwe systeem dóórdenkt, zich er zoo goed
logelijk van op de hoogte stelt en met ver-
inde krachten de bezwaren zoo klein'
togelijk, de voordeelen zoo groot moge*
lijk tracht te maken.
I „Vereende kracht" is 'n factor, die door
de tegenwoordige huisvrouw tot wie ik
In deze artikeltjes toch in hoofdzaak spreek
nog lang niet .genoeg wordt meegeteld
En toch heeft ze ongemerkt de som van
het „kunnen" der huisvrouw helpen ver-
rooten en is ze in staat dit nog steeds te
;n.
Ej Of gaven op h u n eenvoudige wijze de
.thee- en koffiekransjes in den „goeien
cuden tijd" niet ongewild een beeld van
- tamenwerken, van profiteeren van eikaars
.ervarin^? Werden dóór niet wat toen voor
de huisvrouw de meest gewichtige punten
In haar leven voorstelden: de „groote
Wasch", de „inmaak", „de schoonmaak", de
„dienstboden", „de slacht", enz. enz. J:e-
©proken en bekritiseerd, totdat nu ja.
wel niet op de voor Ons misschien meest
gewensohte wijze de jongere het geleerd
had van de oudere, de onwetende, van de
aan ervaring rijkere, om het op hóór beurt
weer door te géten ten algemeenen nulte
Toen waren, in die beperkte kringetjes
door moeilijk verkeer vrij wel van an
dere kringetjes afgeslepen geen cursus-
ten of scholen op huishoudelijk gebied noo
^dig; de vrouw was, van haar jeugd af, met
;het huishoudelijke werk één.
f Moeten we dien tijd terugwenschen?
De eorlog.
Washington, 7 Pebr. (R.) Staals-
uic va»» yu»vuu" vb:""".secretaris Lansing heeft eene aanvrage in-
worden geëischt, zou aan haar blik onttrek-eikaars ondervinding, ons niet schamen griend om een ^ajf millioen dollars he
ken de vrije ruimte, die voor haar werkkring voor het aannemen en toepassen van een schikbaar te stellen tot ondersteuning be-
jr. .1. fan. lc^.„ «.rt. waar riie vnnr 1 schermin? en overbrenging v<m de Ameri-
kanen in Europa.
N e w-Y o r k, 8 F e b r. (R.) Alio te West-
point beschikbare 6 duims-kanonnen zijn
naai New-York gebracht om te worden ge
bruikt in de forten tot bescherming van de
stad.
Philadelphia, 8 Febr. (R.) Gedele
geerden van 28 staten, vertegenwoordigen
de drie millioen leden van den Duitsch-Ame-
rikaanschen nationalen bond, hebben trouw
beloofd acn de Vereenigde Staten en in
stemming betuigd met Wilson's handeling
van het afbreken der diplomatieke betrek
kingen met Duitsohland.
De leden hebben ook de belofte gedaan,
toch óók recht heeft op waardeering en wat dat zij als het tot den oorlog komt een regi-
elleen zijn stempel van „onbekendheid" j ment Duitsch-Amerikanen op de been zul-
moet verliezen om daarmee ook de „inbe- len brengen.
minclheid" kwijt te zijn. I Ne w-York, 8 Pebr. (R.) Een Duitsche
Er wordt veel geklaa .d tegenwoordig, en S(0fcerf die vroeger in dienst geweest is op
véél wordt er anders gewensrht. I hèt stoomschip Pennsylvania, werd in dei\
wat dat „andors-wenschen betreft, laten nacht tusschen balen verscholen gevonden
we er .nee voortgaan: w e n s c h e n is op de pier van eene Ameriknansche lijn.
ngroote kracht; maar wat de Het resultaat is onbekend. Volgens een ge-
„klachten aangaat: blagen heeft rucht heeft deze ontdekking een plan ver-
even noodig is els voor andere vakken. goeden raad, waar die voor ons gezin tol
En diarom wenschen we de eeuw van mrt kan zijn en aan dén anderen kant, laten
onze overgroo'moeders riet terug; maar in j we ons afwennen om angstvallig binnen on-
onzen lijd! den tijd van wetenschappelijken re vier muren te beweren, wat w ij aan be-
vooruitgang, verlangen we wèl terug de sparingsmethoden hebben uitgedacht: 't is
hetechte belangstellingen de groote 'toewijding geen schande om te erkennen,
die het kenmerk waren van de huisvrouw dat men zich oefent in zuinjg-
van toen. - z ij n I
Niet, omdat zooals toen voor dé Laten we in dezen tijd tenminste eens he-
vrouw nu eenmaal geen ander middel zou ginnen wij huisvrouwen om af te leg-
bestaan om zich in Két leven nuttig te ma-1 gen dat ongelukki-e begrip van of"?schei-
lende'lüxe gestaan hebben tegenover "de;*», im" omdat zij, die het vak vSn huis-denheid, (Ke meenng van ,met mijn huis
«elf-gegoten vetkaarsen; en wat gas en elee- vrouw gekozen heeft, er de consequen-en met mijn keuken heen niemand iets te
k.i..rt i.'ia elan Kol immorc KnO
tie van dient te aanvaarden en die is: het maken", de hinderlijke gewoonte om denk-
goed mo-
beeldige muurtjes op le trekken rondom
ons eigen terrein en niet te willen zien
en niet te willen hooren wat daarbuiten
aan haar toevertrouwde gezin zoo
gelijk te verzorgen.
*Een tijd als de tegenwoordige zegt in
elk geval de huisvrouw iets, maakt een in1
druk, al is die soms verre van prettig, spoort
haar aan tot het inspannen van alle krach
ten.
En terwijl het vroeger waarschijnlijk zou
zijn aangekomen op haar physieke kracht,
haar uithoudingsvermogen, daar doet onze
tijd voornamelijk een beroep op haar ver
standelijke vermogens; haar overleg, haar
vaardigheid in het toepassen van wat zij,
met haar ruimere opvoedingskensen, van de nooit iemand sterker gemaakt.
wetenschap heeft mogen afluisteren.
Sterker maakt de inspanning, die de
Dat is de taak van de huisvrouw in moeilijkheden aandurft; sterker zal een
gonzen tijd. j geslacht te voorschijn komen? dat gestaald
En waar ook thans van „vereende krach- j is door de harde noodzakelijkheid van te
ten" meer te verwachten zal zijn dan van de moeten aanp-'ken, aanpakken physiek
enkelingen, daar komt het er nu slechts op i maar óók moreel.
aan om de „krasse" praatavondjes van onzeIk noemde hier rnet nadruk, als één van
voorouders te moderntseeren tot bijeenkom
sten op eenigszins groote schaal en meer
in den geest der 20e eeuw.
Ik denk aan de „Vereeni'-ing voor Huis
vrouwen", die haar afdeelingen over het
geheele land zou kunnen verspreiden; ik
denk aan de Soc. Democratische Vrouwen
Clubs, die aan het vergaderen gewend zijn,
aan Woningbouw-vereenigingen, aan Toyn-
bee-vereenigingen (,,Ons Huis.")
Ik noem ook de afdeelingen van de ver-
eenigingen, die Vrouwenkiesrecht trachten
te veroveren; hebben hii^r leden naast war
de m.i. meest insIeéSfdè huïpnvddelen, het
„gesprokerf woord", het met elkaar behan
delen van belangrijke kwesties op huishou
delijk gebied.
Minder krachtig is misschien de uitwer
king van het „geschreven woord"; echter
heeft ook dit zijn waarde, waar het in staat
is een grooter aantal belangstellenden te
bereiken.
Dat zou ik willen probeeren; ik zou u in
dit blad willen wijzen op enkele bezuini
gingsmaatregelen, die zonder veel moeite
ijdeld om bommen te plaatsen aa«n booïd
van stoomschepen.
N e w-Y o r k, 8 Pebr. (R.) De qgenten
van eene Skandinavische stoomvaartlijn be
richten, dat aan Duitschland is verzocht den
veilicer. overtocht te verzekeren van het
stoomschip, waarmede Bernstorff en zijn
gezelschap, omstreeks 200 leden tellende,
in de vólgende week den overtocht zullen
doen.
Washington, 8 Febr. (R.) Officieel
wordt bericht, dat Engeland en Frankrijk
een vrijgeleide hebben toegestaan voor
Bernstorff en zijn staf.
N e w-Y o r k, 8 Pebr. (Havas). Het ver
trek van craaf Bernstorff en de andere le
den dor Duitsche diplomatie is bepaald op
aanstaanden Dinsdag. De bondsautoriteiten
overwegen het bijzondere geval van den
bewezen Duitschen consul-generaal te San
Francisco, die wegens deelneming aan aan
zijn toe te passen in ieder gezin; ik zou voor
me belangstelling in politieke vraagstukken u o.a. willen behandelen: het besparen van
niet ook in heel veel gevallen een open i brandstof, het kiezen van ons voedsel, het j slagen tegen de veiligheid van den Ameri-
oo^ noodig voor de belangen van het ge- bereiden van voedzame, niet dure gerech- kaanschen staat waarschijnlijk zal achter-
zin? - I ten, rekening houdend dat spreekt /an-1 blijven en behandeld worden als een ver-
Ik wijs verder op lichamen, die, met een zelf! met de eischen, die voor dezen
meer gemengd programma, toch ook de j djd zich dringend op den voorgrond plaat-
huisvrouw bereiken: departementen van desen.
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, af-Dat ik mij bovendien gaarne beschik-
deelingen van den Volksbond (of anderebaar £tel voor het beantwoorden van vra-
drankbestrijdersvereenigingen.) die bij u mochten opkomen, behoef ik
Bijeenkomsten -met niet al te veel toe-na mijn voorafgaand pleidooi voor samen-
hoorsters misschien, zoodat de intimiteit er werking" zeker wel r te herhalen?
niet onder lijdt, en vragen of opmerkingen
vooral niet worden uitgesloten gezellige
proatavonden dus, zouden kunnen worden
MARTINE WITTOP KONING.
Bussiim, .Jan. 1917.
oordeelde naar het gemeëhe recht totdot
"Zijn straftijd om is.
Weenen, 8 Febr. (W. B.) De Wierver
Allg. Zeitung bericht, dat de besprekingen
tunner het ministerie van buitenlandsche
zaken en den Amerikaanschen gezant voort
duren. De diplomatieke betrekkingen tus
schen de Vereenigue Staten' en Oostenrijk-
Hon^arije bestaan voort; tot een eindresul-
tr ^bben de besprekingen voorlóopig nog
niet geleid.
In Amerika zijn stroom.,, en van be«
moeiingen aanwezig, die, stiekken om hel
voortduren van de diplomtaieke betrekkin*
gen mogelijk te maken.
Weenen, 8 Febr. (Corr.-bureav). D®
dagbladen constoteerrn, dut ook de dag van
gisteren in de Amerikaonsche krisis geeno
verandering heeft gebracht. De minister van
luitenlancTsche zaken Czernin had ook pis*
teren weer eene ontmoeting met den Ame»
rikaanschen gezant Penfiold. Of de betrek*
kingen tusschen Amerika en Oostenrijk*
Hongarije worden nT ebroken, of de vreed
zame of de oorlo 'sstemming zal overwin*
nen, is van hier uit niet te beoordelen.
Stockholm, 7 Febr. (Zweedsrh fele-
graafbureauj.^e hier geaccrediteerde Ame-
rikaensche gezant werd reeds hij de over
handiging vim, de nota van Wilson von 5
Februari door den minister van buitenland*
sche zaken ingelicht, dat Zweden de stap
van de Vereenigde Staten waarschijnlijk nicl
zou navolgen. Een daartoe strekkend hesluit
werd in den gisteren gehouden ministerraad
genomen.
Kopenhagen,* 7 Febr. (W. B.) Poll.
tiken bericht, dot de nota van Wilson geeno
uitnoodigimg of aanvrage inhoud, .naar
slechts eene meening uitdrukt, die tenge
volge van haren vorm naar het diplomatiek©
gebruik geen antwoord eischl. De inhoud
van de nota werd besproken in den minister
raad, die in den loop van gister voormiddag
plaats hed. Alle ministers namen daaraan
deel. Later had de minister van binnenland-
sche zaken eene tusschenkorast met da
^meriköansche gezant Egan, waarbij hi]
deze hel reeds gemelde standpunt van da
Deensche regeering meedeelde. Een nader
antwoord zal niet gegeven worden.
Christian! a, 8 Pebr. (Noorsch te*
legr;-fyjreau).
De uitnoodigmg door de Amerikaansch#
regeering tot Noorwegen gericht, om een*
zelfde houding els Amerika ten opzichte van
de Duitsche verklaring, betreffende den kw\-
log ter zee, aan te nemen, heeft de Noon-
sche regeering in dézen zin beantwoord, dol
zij niet van meening is, zich bij den stap
van de Vereenigde Staten te kunnen aan
sluiten.
De regeering voegde er bij, dat op dif
oogenblik te Stockholm beraadslaagd wo«"dt
tusschen de drie noordelijke staten over de
houding, die zij, op den gTondslog van hel
volkenrecht, ten opzichte van Duitschlond'f
verklaring zullen aannemen.
Ch r i s 11 a n i a, 8 Pebr. W. B:) Hel
beurscomité heeft besloten voorloopig d©
noteering van alle scheepvaart-aandeelen en
van die der Walvisch-maatschappijen te sto
ken.
De regeering heeft den uitvoer van^bont
voor ski-fabriratie verboden. Het verbod
wordt onmiddellijk van kracht. Voorts is
uitvoerverbod ultgevaard-Vd voor mergel
en slijpmateriaal, dat 8 Febr. van kracht
wordt.
Een vrouw, die wapens bezit, maakt oor
log met zichzelf.
ROMAN VAN
OLGA WOHLBRttCK
met autorisatie vertaald
dcor
Mevr. 1. P. WESSELINK—VAN ROSSUM.
97
Gloeiend heet steeg het bloed Lou in de
•\flapen.
„Met mij heeft u nog nooit iets te doen
gehad, mijnheer Wfcchmann. Ik ben pre-
cies op de hoogte van de aangelegenheden
▼en mijn vader."
En daar zij een bijzonder dreigende uit-
grukking ,n z.jn oogen zag, voegde zij er
haastig aan toe, zonder nadenken, alleen
gedreven door den wil van haar vader al
«rat dreigend en leelijk was verre te houden:
„M:jn vader is op reis. H:j heeft mij de
•org voor al zijn zaken toevertrouwd.''
v,Zoo ja, dan
Met enkele woorden zette hij haar het ge
val ui'een. De heer Hörselkamp had al zijn
fciew onbeantwoord gelaten, op zijn aan-
-umuwen geen acht geslagen. Toen had hij
inlichtingen ingewonnen bijden advocaat.
Alles in huis behoorde aan de vrouw. Daar
was niets te halen/Hij had aan de vorstin
geschreven. Vier weken geleden had zij hem
vijfhonderd mark gegeven, en beloofd de
geheele som acht dagen later te betalen.
Hij had" gemaandx— vergeefs. Niet eens
antwoord ontvangen. Toen had hij verno
men, dat de Heksensabbath naar het bui
tenland zou gaan. Die was ook van -zijn on
betaald marmer. Hij had een voorloopige
beschikking gekregen en in de goederen
loods van het station beslag doen leggen op
de groep.
„Zoo juffrouw. En nu is mijn laatste
woord els ik niet op zijn minst tienduizend
mark krijg dan blijft de groep hier.".
Zeer bleek, slechts met uiterste inspan
ning er in slagende haar kalmte te bewaren,
prevelde Lou
De groep behoort ons niet meer die is
verkocht."
„Het spijt mij, juffrouw, het marmer be
hoort mij."
„De groep moet op een bepaalden dag In
New-York zijn, de kooper heeft een bij con
tract bepaaldev boete vas'gesteld. Voor het
geval ze te laat komt dat gaat toch *\iet."
Zij voelde, dat het belachelijk was, wat
zij zei, zij verwachte ook, dat hij zou lachen.
Maar hij lachte )n het geheel niet, bleef
integendeel beleefd naar haar luisteren, tot
zij uitgesproken was.
„Ja juffrouw, dan moet u betalen, het is
hoog tijd."
Zij knikte.
„Natuurlijk, wij zullen betalen»"
„Lang leen ik niet meer wachten, juffrouw.
Drie jaar heb ik gewacht."
„Neen, dat spreekt van zelf."
„Drie dagen geef ik u den tijd. Ik wil u
niet dringen."
„Natuurlijk drie dagen dat is vol
doende."
Zij was nu heel kalm. En haar kalmte ging
op den man over, zoodat hij dieper groette
dan te voren en n8ar een verzoenend woord
zocht en er toch geen vond, omdat het hem
plotseling was, alsof het fijne, witblonde ge
laat in het zelfde strakke marmer was ver
anderd, als het marmer van de Heksensab
bath was.
En de herinnering kwam bij hem op aan
eene kleine heks, die hij op den sneeuwitten
Blocksberg had gezien, waarmee hij onwil
lekeurig zijn eerbiedire waardeering voor
den meester aan den dag legde.
„Buitengewoon goed gelijkend heeft Papó
't er uit gehaald"
De vaste greep van de stijve vingers
werd losser, de zwarte, slappe hoed viel op
den grond. Hij bukte zich snel om er naar
te grijpen en met deze beweging herkreeg
hij ook weer de hardheid van den zaken
man.
„Zooals wij hebben afgesproken, juffrouw,
geen uur langer, ik groet u."
Hij liep de deur uit, struikelde over zijn
eigen voeten, stootte met zijn schouder
tegen een/ouden kop. Een zacht gerinkel^
met sleutels klonk. Een rauwe oude vrou
wenstem stiet zacht een boozen roep uit.
Lou stond npg altijd op dezelfde plaats
gezicht, kwam de vroegere kindermeid bin
nen.
„Zoo'n schaapskop. Haasje, rent mij oude
vrouw bijna omver. Maar ge hadt toch wel
een beetje horder kunnen praten. De angst
knaagde aan mijn hart daar achter de deur.
Wat wilde de kerel Geld
„Ja."
Het haast klanklooze geluid scheen in de
lucht te blijven hang-en. Van de een of an
dere plaats drong het gekijf van dienstbo
den naar binnen. De oude spitste de ooren
„Hoor je Anton stookt ze op. Als zij
er van wakker wordt ik bedank er voorl
Het is me een huis God beware een
huis men wordt krankzinnig."
Lou staarde voor zich uit, zonder iets te
hooren. All%s was als een woeste droom
wat zich sedert gis'eren om'haar afspeelde.
Zij wist niets van Gerhard. En zij wilde niet
aan hem denken, diep beschaamd over de
scène van gisteren. Zij mocht het ook niet
nu r^een te storten/
p.- 1--1, vftriAnffen naar rust en
vrede, naar goedheid en stille woorden
rr L'°t.
En dat alles zocht zij daar in het oude
huis aan de Kupfergrafcen, waar de voet
stappen geluidIoo% over de dikke tapijten
gleden, en de voorname traditie van een
oud geslacht als een heiligdom werd be
waard.
Dat waren haar heerlijkste uren geweest,
als zij aan de voeten van de oude gravin
had mogen zitten en de knokige, beringde
hand bruusk, maar toch goedig het haar uit
«is vasttenaaeld. hoedend met hoogrood I haar voorhoofd had gestreken*
Het was zoo wonderlijk In de weldadig©
stilte bij hel knetterende vuur naar de sla
gen van haar eigen hart te luisteren f Te
mogen hopen. Zij las graag de welgekozen
en verstandige woorden van graaf Oberwall
en ai maakte zijn tegenwoordigheid haar
ook verleden zoo voelde zij zich toch
dichter bij hem door zijn werk, dat zij in
zich opnam als de uitdrukking van een voor
namen, helderen geest. Het viel -haar niel
op, dat hij zich zoo afgemeten jegens haar
gedroeg, zop weinig met haar sprak. Wat
kon zij, dom, klein meisje ook geven. Alleen
een beetje bewondering en dankbaarheid,
dat hij een zoon bezat, dien zij liefhad.
Liefhad op haar wijze; in stil vertrouwen
op de voorname goedheid. Feesturen waren
het, als de deur open ging en Gerhard zelf
een kort bezoek bij zijn groo'moeder bracht.
Heel vluchtig kuste hij don haar hand,
met een nauwelijks merkboar verzoek om
verontschuldiging in den blik zijner oogen,
dat hij het zoo verstolen deed, als de
oude dame schijnbaar indommelde in haaf
rood brocaten leunstoel met de verguld©
armleuning. AJs hij dan wegging, lachte de
oude mevrouw achter zijn rug, Jcort en een
beetje spottend.
„Ëen aardige jongen, mijn Gerhard, is het
niet, kleine? Ik wou alleen, dat hij een
beetje levendiger was."
(Wordt vervolgd.)
