"buitfni.andz binnenland. zonneweelde „DE EEMLANDER". X Maandag 26 Februari 1917. N" 202 I5ne Jaargang. De Jaarbeurs te Dtrecht FEUILLETON. AMERSFOORTSCH DA6BLA rn J. MARIE VAN VERSENDAAL. Hoofdredactie. Mr Q f VAN SCHAARDENBURO. Uitgevers: VALKHOFF ft Co. ABONNEMENTSPRIJS: 1 1.8». - 1.8ft* 0.1 3». Afionderhjke nummer. ®-ft5« Wek.lvjk.0h bbroewl .D, BMomd»** (ond«r redMtie vu Thérèn. Horen) per 8 mnd. 50 el.. Wekeli)kieh bljroegeel Wtrildnnu" per 8 mnd. eta. 9s* maanden voo* Am«r«toort Idem Iranco per post Per week (met gratis verxekering Ugen ongelukken) Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 46. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS OER ADV EKXENTIEN Van 1—6 regels,#r o.stl« Elke regel meerO. Iff* Dienstaanbiedingen 1—6 regels.. O..Kt* Grooto lettors naar plaatsruimte. Voor handel eu bedrgl bostaan steor voordoolige bepalingoa tot het herhaald adverteeren in dit Blad, b(j abonnomout. Eeao circulaire, bevattondo de voorwaarden, wordt oq, aanvraag toogezonden. Reeds maanden lang is alom in den lande jreclame gemaakt voor de Jaarbeurs te Utrecht, ledereen heeft er de artistieke aanplakbiljetten van Roland Holst van ge- kien en menigeen die niet of slechts vage- Hjk gehoord had van de Leipziger messe, de Forre de Lyon, de Deensche Jaarmis te Fredericia zal zich afgevraagd hebben wat dal nu toch worden moet, die Jaarbeurs. Welnu, wij kunnen het hem vertellen, want wij hebben gevolg gegeven aan de uit- nöodiging van den Raad van Beheer om de Utrechtsche Jaarbeurs, welke heden ge- opeiVd zal worden, tejcomen bezichtigen. Deze Jaarbeurs is 'n wapenschouw van Nederlend's industrieele krachten. Het is geen tentoonstelling het publiek wordt t'jdens de eigenlijke Jaarbeurs niet toege laten; slechts na afloop zal deze ter bezich- tiging gesteld worden. Het is ook geen alge meen verkooplokaal er wordt niet en détail verkocht. Slechts handelaren hebben toegang, kunnen de waren bezichtigen, be sprekingen houden en contracten afsluiten. Het is dus 'n onderneming welke beoogt de Nederlandsche producten en alle goederen die in Nederland geproduceerd worden on der de aandacht te brengen van binnen- en buitenlandsche g/oot- en kleinhandelaren en dezen in de gelegenheid te stellen kennis te maken met nieuwe artikelen en nieuwe 'handelsrelatiën aan te knoopen. En dit alles ten bate van onze eigen industrie welke juist onder den druk van deze moeilijke crisis jaren tot ongekenden bloei gekomen is. De industrieelen en handelaren zullen op deze Jaarbeurs persoonlijk met elkaar kun nen verkeeren en niet als gewoonlijk door middel van hun reizigers. Hetgeen nieuwe inzichten zal geven. De groot- en kleinhan delaren zullen zich met eigen oogen kunnen overtuigen wat de Nederlandsche industrie oplevert, even goed als zoo niet beter dan datgene wat zij vroeger uit het bui tenland betrokken. In zeker opzicht wij denken meer aan de toevallige omstandigheden van het oogenblik en het buitenlandsch handelsver keer moge het tijdstip voor deze Jaar keurs niet gunstig zijn, van ruimer stand punt gezien was het juist zaak tijdig er bij te^zijn om onze industrie weerbaar te ma ken voor den economischen volkerenstrijd na den oorlog. De industrie en de handelsstand beiden hebben de groote beteekenis van deze Jaar- beuTS terstond begrepen. Had men venvacht van „succes" te mogen spreken als er 2 300 deelnemers zouden komen, het zijn er ten slotte 670 geworden. En 50.000 han delaren en nijveraars hebben legitimatie- kaarten voor bezoek aangevraagd. De pers heeft de primeur, van de Jaarbeurs gehad ,(niet voor niets is cte Hoofdredacteur van het Utr. Dagblad secretaris van den Raad van Beheeri) 'n Groote schare jour- -dat de sedert het begin van den oorlog in nalisten is gisteren in de gelegenheid ge- Duitschland en Oostenrijk-Hongariie opge- e. i i. i i a 'l L 7A :1 Vreeburg en Janskerkhof in oogenschouw te nemen. Jammer genoeg konden zij meer zien hoe het worden moest dan w a t het was. Want door allerlei tegenslag, vooral vervoersmoeilijlcheden, was er groote vertra ging ontstaan en moeten de meeste inzen dingen nog aankomen of opgesteld worden Het staat te vreezen dat heden, als de min. van Handel en Nijverheid en tal van andere autoriteiten de opening bijwonen, de Jaar beurs nog verre van „klaar" zal zijn. Maar dat het 'n schitterend bseld van de Nederlandsche industrie zal worden, dat ziet nu iedereen reeds terstond. Het valt slechts te betreuren dat enkele onzer grootste in dustrieën niet vertegenwoordigd zijn. Suc ces toewenschen béhoeven wij niet meer, dat is reeds verzekerd. Maarden kloeken ondernemers heil 1 Politiek Overzicht De financieele steun aan Tukije. - De nieuwe Turksche reeeering, waarvan Talaat Bey het hoofd is, heeft in het pro gramma van regeeringsbeleid, waarmee zij voor de Kamer is opgetreden en waarop zij een eenstemmig votum van vertrouwen van de Kamer heeft verkregen, met den mees ten nadruk verklaard, dat zij Konstantino- pel nooit zal prijs geven. Konstantinopel is de hoeksteen van het Turksche staatsge bouw. Waar de Turksche regeering zich ge noodzaakt ziet voor de verdediging van dit staatsgebouw het zwaard te voeren, is het natuurlijk, dat zij steun gezocht en gevon den heeft bij de centrale mogendheden, die hun bestaan hebben te verdedigen tegen dezelfde coalitie van vijanden, die aan Tur kije den ondergang heeft toegezworen. Tur kije is in dezen oorlog op leven en dood met het Duitsche rijk en met Oostenrijk- Hongarije verbonden; zijne troepen strijden op de slagvelden naast die van de centrale rijken, die Turkije steunen met hunne le vende en doode weermiddelen en vooral met de kennis en ervaring, die zij in de techniek van de oorlogvoering bezitten. Het zijn intusschen niet alleen betrekkin gen op krijgskundig gebied, die tusschen de leden van den vierbond bestaan. Ook door financieele banden zijn zij verbonden. Duitschland vervult in den vierbond de taak, die in de Entente op Engeland rust; het houdt door financieelen steun de zwakkere broeders op de been. Over de wijze waarop deze steun werkt, heeft de Turksche minis ter van financiën eenige mededeelingen ge daan In den Senaat bij de behandeling van een door de Kamer reeds aangenomen wets ontwerp lot machtiging van de regeering, om met het Duitsche rijk eene voorschot- leening te sluitöffc»tot een bedrag van 42 H millioen Turksche ponden. Daaruit blijkt, jaren na den oorlog terug betaald worden. In zijne toelichting verklaarde de minis ter te gelooven, dat het bondgenootschap en de wapenbroederschap, die gedurende den oorlog met Duitschland zijn ontstaan, ook na den oorlog zullen voortduren. Op dat dit instand kunne blijven en verder doorwerken, is het zeer stellig noodig, dat Duitschland aan Turkije de middelen levert om in het land verbeteringen aan te bren gen, en dat het aan Turkije den tijd laat om het geheel® bedrag van zijne schulden te betalen Dit werd door den minister al dus uitgewerkt; „Op de reizen, die ik sedert het begin ven den oorlog naar Berlijn heb onderno-- men, heb ik dezelfde gedachte bij nage noeg alle Duitsche staatslieden ontmoet. Zij hebben mij meermalen verklaard, dat zij al het noodige zouden doen om aan Tur kije een staat dien zij niet willen in den steek laten, de betaling van de staatsschulden gemakkelijk te maken, ja dat Duitschland zelfs bereid is, behalve de tot dusver voor geschoten sommen, het noodige geld te ge ven om Turkije weer tot bloei te brengen. Wanneer deze verwachtingen verwezenlijkt worden, wanneer wij dit tegemoet komen vinden en het ons gelukt gedurende de ja ren, die op den oorlog volgen, kapitalen tot een bedrag van 100 150 millioen pond in het land te brengen, dan zal, als dit geld voor landbouw, spoorwegbouw, aan leg van wegen, fabrieken, enz. goed wordt besteed, Turkije tien jaren later in staat zijn, zijne gewone uitgaven te bestrijden en ook de uitgaven te dekken voor rente en aflos sing van de staatsschuld, die voor den oor log bestond, en van de schulden, die er in den loop van den oorlog bijgekomen zijn. Het is echter niet voldoende, dat Duitsch land ons geld leent, het is ook noodig, dat wij een vaste fin ncieele en economische politiek volgen. Dit is mijne overtuiging." Over de-voorschotten, die zijn opgeno men, zeide de minister nog: Geen van de voorschotten is door inkomsten, van welken aard ook, gedekt. Eerst wanneer zij gecon verteerd worden in eene voste leening, zal men zich er mee hebben te be moeien, al dan niet zekerheid te ver schaffen. De sommen, die Turkije van Duitschland als voorschotten krijgt, zul len niet eerder eene rentegevende schuld vormen, dan van het oogenblik af waarop Duitschland de geldnoten, die Turkije ge machtigd is in verband hiermee uit te ge ven, in goud heeft ingelost. Zoodra deze in lossing is geschied, zal het aan Turkije vrij staan de geheele som in contant geld of door conversie in eene leening met langen omloopstijd terug te betalen. De minister wees no? uitdrukkelijk op het karakter, dat de uitgegeven geldnoten dra gen. Dat was geen Turksch papiergeld; het waren noten, die door duitschland in goud ingewisseld zouden worden. De bevolking schijnt echter dat onderscheid niet te voe len, hetgeen voor den* minister een reden iteld onder leiding vanden voorzitter, mr. nomen voorschotten in t geheel 7Q mil- tot verwondering was; het geeft drie pond Van Zijst, de beide witte barakkendorpen op j lioen pond bedragen; zij moeten uiterlijk elf j in papier voor één pond in goud. De oorlog. - Washington, 25 Febr. (R.) De Se naat heeft eene motie, die werd voorgesteld door den republikein Fall, strekkende om den president te machtigen do gewapende macht van de Vereerfigde Staten aan te wen den tot bescherming van den handel, de goederen en het leven van de burgers der Vereenigde Staten, verzonden naar de com missie voor de buitenlandsche zaken. In de vergadering van Woensdag zal over deze motie gestemd worden. Shanghai, 24 Febr. (R.). In haar antwoord op China's protest tegen Duitsch- lands onbeperkten duikbootoorlog zegt de Duitsche regeering, dat zij gedwongen is de uiterste maatregelen te nemen, die den oor log ook tegen neutrale schepen, noodzake lijk maken. Zij belooft echter doeltreffende maatregelen om de levens van Chineescho onderdanen le beschermen. De laatste opgave van de in den ver scherpten duikbootoorlog door de Duitschers in den grond geboorde handelsschepen be vat II stoomschepen, 2 zeilschepen, vis- schersvaartuigen. De opruiming onder de Nederlandsche stoomschepen in de buurt van Falmouth valt daar nog buiten. Op de verschillende oorlogstooneelen is niets van belang gebeurd. B e r 1 ij n, 2 5 Febr. (W. B.) Het bericht dat na den val van Bukarest hooggeplaatsten Rumeensche dames, waaronder de vrouw van minister-president Bratiani, gevangen zijn genomen en eerst op^e vertoogen van den president der Vereenigde Staten in vrij heid zijn gesteld, is van het begin tot het eind verzonnen. Be vrouw Bratianu was voor het binnenrukken van de Duitsche troepen gevlucht Er werden ook geene andere da mes in hechtenis genomen, maar slechts 60 mannelijke gijzelaars, die in het Hotel Impé- rial gelhuisvest zijn. Dit is geschied om een druk uit te oefenen op de Rumeensche re- geering, die honderden burgerlijke gevan genen van de centrale mogendheden wegge voerd en aan de zwaarste lichamelijke en zedelijke mishandelingen heeft blootgesteld. Weenen, 25 Febr. (Corr.-bureau). In de sedert langen tijd tusschen de regeerin gen van Oostenrijk en Hongarije gevoerde onderhandelingen over het economische compromis is in zoover een voorloopig re sultaat verkregen, dat thans geen beletsel meer in den weg staat aan het aanknoopen van onderhandelingen op het gebied der handelspolitiek met derde staten, in 't bij zonder met Duitschland. Verdere mededee lingen kunnen in deze stand van zaken niet gedaan worden. Gister werd in het gebouw van het minis ter-presidium een gemeenschappelijke minis terraad gehouden, die tot onderwerp van be raadslaging had verschillende met den oor log samenhangende economische kwestiën. De vergadering duurde van 11 uur voormid- dugs tot in den avond. In den Zweedschen rijksdag is gebleken van verschil van gevoelen over eene cro d'etaanvrage van de regeering van 30 mil lioen ten behoeve van de handhaving dei onzijdigheid. De Eerste Kamer heeft hel gevraagde bedrag toegestaan; de Tweedo Kamer besloot vooreerst slechts 10 millioen toe te staan. Er zal nu in eene gemeen* schappelijke zitting van de beide Kamers eone eindstemming moeten 'plaats hebben. Londen, 25 Febr. (R.) Officieel wordt medegedeeld, dot er thans een® nieuwe rantsoenen-regeling is gemaakt vootr de Duitsche krijgsgevangenen, combattan ten en civielen, gebaseerd op de jongste mededeeling van den levensmfddclen-con troleur en door hem goedgekeurd. Tot dus ver ontvingen zij meer sdan het vrijwillige rantsoen, dat ^door lord Devonport aai> bevolen is. Kopenhagen, 23 Febr. (\V. B.) Hel Extrabladet bericht uit Stockholm; In de drio Skandinavische rijken is ifinnen kort eeno verhooging van het posttarief te verwachten. In Zweden zal de verhooging 1 2 örl voor brieven en 5 voor postwissels bedragen. Fn Noorwegen zal de verhooging belangrijker zijn; o. o. zal het verlaagde lokale port af geschaft worden. Bern, 24 Febr. (W. B.) Blijkens een in de Corriere del! Puglie bekend gemat k' rondschrijven van den provincialen school raad van Bari zijn de graanvoorraden vi n Italië niet eens tot Juni voldoende. Het algemeene kolengebrek doet ziel volgens verdere berichten, reeds voelen h? de Italinansche munitiebereiding. Kameroverzicht. Tweede Kamer Na verdaging tot 12 uur wegens onvol- talligheid werd Zaterdag voortgegaan met de behandeling der Waterstaatsbegrooting. De heer Juten wijst op eenige leemten, in de toepassing der Ongevallenwet. De heer S a n n e s dringt aan op maatree gelen ter bevordering van tewerkstelling va» herstellende arbeiders en op spoed met da memorie van antwoord aan de Eerste Ka mer inzake de Ouderdomswet. De Minister verklaart niet te kunneiv ingrijpen in de beslissingen der Rijksverze keringsbank, wier zelfstandigheid moet wor den geëerbiedigd. De memorie van antwoord aan de Bërste Kamer inzake de Ouderdoms wet moet wachten op behandeling van het Aanpassingswetje In de Tweede Kamer. De heer A 1 b a r d a dringt aan op wette lijke regeling der arbeidsbemiddeling en komt op tegen erkenning van de Katholieke Arbeidsbeurs te Heerlen als districts-an- beidsbeurs, niettegenstaande zij weigert me de te werken tot de plaatsing van socialist!* sche mijnwerkers. De heer Snoeck Henkemans be- Het is niet de ware haat, welke zich uit 4l kleine hatelijkheden. ROMAN VAN OLGA WOHLBRÜCK met autorisatie vertaald door Mevr 1. P. WESSELINK-VAN ROSSUM. 51 «J» Mama in het belang van dit kind." - „Ach wat werkelijk. Dat is toch Zij zou haar grooten. voornamen, strengen ioon met beide handen kunnen slaan. Hij ging echter zóó staan, dat zij zijn gezicht niet kon lien en zei: „Zij zou na vier dagen met alle mogelijke kwakzalverijen en bezweringsmiddelen de doktoren het huis hebben uitgejaagd. Mama. En als Gerhard daaraan te gronde was ge- Saan. zou zij hem niet weer in het leven heb- en kunnen terugroepen, ook al zou zij zich de polsaderen hebben willen doorsnijden." Hard en onverbiddelijk was de stem, die het bor der oude vrouw trof. En de oude vrouw .voelde haar ledematen beven, een zwaarte in de gewrichten, een bange, verlammende vrees Toor datgene, wat nog zou kunnen komen. Zoo groot was deze vrees, dat xlj het niet waagde te bekennen, wat zij had gedaan. Zij liet het hoofd dien on de borst zinken en zweeg. Maar graaf André Oberwall herkreeg zijn evenwicht daar hij meendp haar over tuigd te hebben. En beminnelijk, met de opgeruimdheid van teruggetrokken perso- nen, die door verstandige beslistheid aan een gevaar zijn ontkomen, stapte hij van het onderwerp af en vertelde van het diner dat hij den volgenden dag ziin letterkundigen vrienden, wier gezelschap hii zoo lang ont beerd had, dacht te geven. Zijn uitgever zou professor Ramin, de bekende kunst historicus; een Rijksdagafgevaardigde, wiens fijn geciseleerde redevoeringen ook bij Drager zouden verschijnen en nog Twee heeren, die een grooten naam met gratie en kleine letter kundige successen met waardigheid wisten te dragen. Bovendien ha-d hij ook den ouden heer Rocckwitz nog verzocht. Dat was wel een eenigszins valsche noot in dit gezelschap, maar hij bezat verstand genoeg om deze uit- noodiging, in zekeren zin, als een onderschei ding te beschouwen. „Overigens heeft de familie Roebkwitz zich gedurende de ziekte van Gerhard buitenge woon deelnemend gedragen," voegde hij er aan toe. De gravin bromde knorrig; „Ja, men mikt het. Sedert de seringen goed koop zijn zijn er geen vazen genoeg in huis voor de ruikers van de familie Roeckwilz. Be hoort zeker tot de moderne hvgiène, seringen in een ziekenkamer te brengen?" Graaf André Oberwall boog zich over de hand zijner moeder met een zacht toegeeflijk lachje. Daarna zei hij ernstig: „Nog een ding, Mama: Gerhard vroeg mij vandaag naar Taysen én de Hörselkamps. Ik 1 heb hem. zoo verzachtend mogeliik natuurlijk, verteld hoe de omstandigheden zijn. Als u hem opzoekt wees dan zogoed er niet meer op terug te komen. Is hij wat beter, dan ga ik een klein reisje op de Middellandsche Zee met hem maken. U kunt niet half gelooven. welk een heilzame kracht er van den zeewind uitgaat." Gravin Marie Antoinette keek haar zoon na met een voor haar ongewone berusting. Eenige oogenbjikken geleden zou zij nog in staal zijn geweest haar schoondochter af te telegrafeeren. De naam Roeckwitz had haar weer gepri'Teld. Maar nu wist" zij zelf niet meer, wat zij doen moest. Het beste zou zijn het lot zijn loop te laten, het toeval over de gebeurtenissen te laten beslissen. Gerhard Oberwall lag nog altijd in zijn kus sens en droomde met wakende oogeni wat hij zou doen als hii weer sterk en gezond was. Hij haalde Lou Hórselkamp en liep met haar weg, ver weg, uit de doodclijke stilte van zijn vaders huis, uit het hellehuis in de Rauch- strasse, weg ook uit het land met den grijzen hemel en de koude zon. Ergens heen. waar alles gloeide en schitterde, waar 's nachts de sterren zoo laag stonden, dat men meende ze met de vingers te kunnen grijpen en overdag de zon het bloed aan het koken bracht. Daar wilde hij den fijnen, slanken, kinderlijken hals van Lou tusschen zijn handen nemen en den polsslag er van voelen. Meester wilde hij zijn over b ar leven en het zijne. De geur der seringen drong door de geslo ten deuren en met eiken ademtocht groeide het verlangen in hem naar den heeten bodera, naar den geur der aarde en de van zon ge drenkte lucht... Daar kwam zijn vader binnen, legde zijn koele hand op zijn voorhoofd en zei; „Geef de thermometer eens hier. Ik vrees, dat hij weer koorts heeft..." Het was hem alsof zware ijsschollen op hem tocwentelden en hij stiet de hand van zijn vader terug, omdat een namelooze angst hem aangreep, dat zijn hersens verpletterd zouden worden door den zwaren, ijzig kouden druk. Den volgenden morgen gebeurde hel onge wone, dat gravis Marie Antoinette haar zoon liet verzoeken haar wel«te willen ontvangen. !^ij had de zware, zwarte crêne japon aan. die zij op den sterfdag van haar echtgenoot gewoon was te dragen en den langen wedu- wensluier. Leunend on Mendel trad zij het lichte, ruime, met stijve pracht gemeubelde vertrek van baar zoon binnen. „Wat verschaft mij de eer, Mama?" „Je kunt gaan, Mendel. Wacht *voor de deur." De gravin steunde op een stok en weerde met haar vrije hand. elke hulp van haar zoon af. Piinlijk getroffen door de plechtigheid harer houding en misschien ook door de kunstmid delen. die waren aangewend om de vernielen de woede der jaren te verbergen, liep graaf Oberwall srel naar het half geopende raam om het te sluiten. Daarna trok hij de donkere overgordijnen toe, alsof hij de oude vrouw wilde sparen, en haar. maar al te gerechtvaar digde, voorkeur voor het haliduisler tegemoet kwam. „Beste André, ik moet je wat zeggen." Zij haperde, daarna ging zij met onnavolg bare waardigheid voort en met een autoriteit In haar toon, die elk heftig antwoord bij voor» baat onderdrukte: „Zoocven telegrafeert de moeder van Ger hard mij. dat zij vanavond hier komt." Graaf Oberwall was aan het raam blijven staan. Zijn armen hield hij vast legen het bovenlijf gedrukt, zijn handen staken in «le zakken van zijn donker blauw ochtendbuis, geen spier in ziin gelaat bewoog zich. Hij staarde recht.voor zich uit. Het duurde een lang. hang oogenblik, voor dat hij zei: „Ik zal alles voor de ontvangst gereedl maken." Zijn stem beefde niet. En hij deed ook gcei» vragen meer. Hij was gewoon zich voor dc fei ten te buigen en er op getraind ze rustig onder de oogen te zien. Zijn kalmte dg.ed dc gravia haar houding verliezen. „Het spijt mij. beste André Een zacht, treurig lachje gleed als een scha duw over zijn lippen. Maar dadelijk daarop was hii zich ze'f weer meester. „U heeft het stellig goed bedoeld. Mama". Zij wankelde, en hii snelde op haar toe on» haar te steunen. De hartstocht van vroeger» dagen gaf aan de beweging, waarmede zij zijn arm greep, hem naar zich toetrok, let's heftigs. „Ik ben er niet zelf oT^ffekomcn. Zij vroeg het, versla je. André, zij heeft mij g^^ireven. En ik had het hart niet Hij drukte haar zacht zoo zacht, als anders zijn gewoonte niet was, terug in dco leunstoel die bij zijn schrijftafel stond. (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1