N° 206
Vrijdag 2 Maart 1917.
L—
hoofdredactie!
MARIE VAN VERSENDAAL.
Mr. D. J. VAN SCHAARDENBURO.
DE EEMLANDER".
15** Jaaroang.
Uitgevers: VALKHOFF ft Co.
abonnementsprijs.
PK IJ S DEK A L> V EK i' EN Tl EN
Idem Iran co por poet
Per week (met gratie verzekering tegen ongelukken) -
Afzonder) jjke nummers
Wekelfjkech bijvoegsel .D* HoUaiufcks tonder
redactie ven Thórèae Hoven) per mnd. 50 el8.
Wekeliiksoh bijvoegsel Wireldrcn*" per 3 mnd. 52 cl».
Elke regel meer|t 0.13,
Dienstaanbiedingen 1—5 rogelaj 0.30.
Groote lettors naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf beeUau /.eer voonloeligo bepaim. n
tot het herhaald adverteoron in dit Bind, by abonnement»
Eene circulaire, bovattondo de vo >rwaurdeit, wordt
aanvraag toegezonden.
- Bureau: UTRECHTSCHESTRAAT 46.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
jJlJITFNI.ANpi_
Politiek Overzicht
Het aanstaande offensief
in het westen.
In Calais rijn gedurende de beide eerste
werkdagen van deze week de beide minis
ters-president Lloyd George en Briand
met de hoofden van het Fransche en het
Bngelsche legerbestuur bijeen geweest om
«amen overleg te plegenr, He< ligt voor de
han<C dat er v#rband wórdt gezocht tus-
achen deze conferentie en het groote of
fensief, dat, naar de algemeene verwach
ting, in dit voorjaar zal plaats hebben. De
Wintermaanden zijn besteed om de noodige
toebereidselen tot dezen strijd te maken.
Wen neemt aan, dat die nu goeddeels vol
tooid zijn, zoodat nu het tijdstip nabij kan
worden geacht waarop de groote strijd zal
beginnen, die de beslissing moet brengen.
Het zal een millioenenstrijd zijn in den wa
ren zin van het woord. In de Zwitsersche
militaire kringen neemt men aan, dat de
Engelsche bewering juist is, dat maarschalk
Haig, met inbegrip van de reserves, over
2 millioen manschappen beschikt. Dit kan
als maatstaf dienen ter beoordeeling van
do massa's, die in dezen strijd in actie zul
len komen.
Met spanning wacht de gansche wereld
op dezen strijd en op wat daaruit is te voor
zien. Men stelt zich de vraag welke kansen
de strijdende partijen in deze groote wor
steling brengen. Een deskundige medewer
ker van de Neue Freie Presse vat zijn oor
deel daarover aldus samen:
De menschelijke geest van voorspelling
is in zulke gevallen in een moeielijk parket.
Vele omstandigheden, soms zelfs toevallig
heden, spelen daarbij eene rol; de oorlogs
god is grillig, ofschoon hij volgens Napo
leons voor verschillende uitlegging vat
baar gezegde altijd met de sterkere batail-
lons moet gaan, zoodat een afwegen van
de weÜerzijdsche kansen inderdaad eene
gewaagde zaak i^. Wanneer slechts de ma-
terieele posten m rekening gebracht wor
den, zal zij in de meeste gévallen niet uit
komen; ook de gevoelsmomenten, de im-
ponderabiliën in den oorlog, vooral het
moreel van den troep en de aanvoering
moeten in aanmerking genomen worden.
Ook dan zal de rekening dikwijls niet klop
pen. Het doelmatigste schijnt te zijn, de in
dezen wereldstrijd opgedane ondervinding
tot vergelijking te gebruiken.
Wanneer men zich tot dit gebied beperkt,
dan staat voornamelijk de ondervinding van
den doorfcreak aan de Dunajetz, de aanval
tegen Verdun en de groote poging om door
te breken in den Sommeslag ter beschik
king. Zonder twijfel heeft de eerstgenoemde
doorbraak school gemaakt; hij is tot dusver
ook de eenige in dezen wereldstrijd, die
ten volle is gelukt. De hoofdvoorwaarden
van zijn slagen waren het moment der ver
rassing, de betrekkelijke overmacht aan het
beslissende frontgedeelte en de meewer-
De aanhankelijkheid van vele menschen
kon veel beter afhankelijkheid heeten.
FEUILLETON.
ZOióNEWEELDE
ROMAN VAN
OLGA WOHLBROCK
met autorisatie i/ertaald
door
Mevr. 1. P. WESSELINK- VAN ROSSUM.
55
De oude gravin voelde, dat zij steeds meer
grond onder de voeten verfoor. Zij bracht
daarom het gesprek op een ander onderwerp.
„Hoe komi het, dat je zoo goed Duitsch
spreekt, kindlief."
„Door een toeval. Mijn piano-onderwijzer
was een Duitscher. Toen hij zag, dat ik geen
talent voor muziek had, sloeg hij mijn ouders
voor mij les te geven in de Duitsche taal. Mijn
ouders, die hem niet van zijn verdiensten
wilden beroo\en, stemden toe. Later, toen het
kind weg was, nam ik mijn oudefr leermeester
op het landgoed bij mij, om de taal niet te
itergeten, die mijn zoon nu misschien nog lie
fier spreekt'dan zijn moedertaal.''
„Ja.Ja..." zei de oude gravin, met zware
fcogleden. „Maar, hoe zoo op het landgoed?"
De weeke. volle stem van haar schoondoch-
br maakte haar slaperig als muziek,
Suzanna glimlachte.
kende stootkracht van het rechthoekig af
gebogen"" Karpathenfront, waardoor eene
werking uit twee fronten verkregen werd. Bij
Verdun werkte het verrassingsmoment in
verband met de betrekkelijke overmacht
mee tot de aanvankelijk behaalde succes
sen, totdat na eenigen tijd het evenwicht
der krachten zich herstelde. Ook in den
Sommeslag was het succes van de Fran-
schen in de eerste dagen een verrassings
succes. Wat later in den bijna vijf maanden
durenderv slag aan terreinwinst verkregen
werd, was slechts de uitkomst van e*n me-
chanischen druk, met groote offers gepaard
gaande, waardoor hier en daar een scherfje
afsprong.
De tegenwoordige toestand aan het weste
lijke front komt geenszins overeen met dien
van Mei 1915 in Galicie, waar bovendien nog
de stroombarrière van de Weichsel voor de
Russen een hnderlijke slaigboom bleek te
zijn. De strategische voorwaarden voor een
doorslaand succes in het aanstaande offen
sief ontbreken geheel. Er blijven dus slechts
over de middelen van de volstrekte of be
trekkelijke overmacht en van het verrassings
moment, die 'zich bij het begin van de po
ging tot doorbraak bij Verdun en bij den
Sommeslag deden gelden.
Met westelijke front heeft eene uitgebreid
heid van 560 KM. De tegenstanders hebben
dus eene vrij groote keus, waar zij den door
braak willen beproeven. De meervoudsvorm
wordt hier met opzet gebruikt, omdat alle
aanwijzin-en er voor spreken, dat ditmaal
zoowel de Engelschen als de Franschen
hunne eigen invalsplaats hebben gekozen.
Wanneer mén als maximum voor elk der
door te breken frontdeelen aanneemt 50
KM. en voor iedeien Kilometer de gemid
delde sterkfe van eene divisie, dan zouden
voor de beide doorbraken honderd divisiën,
d. i. 1K millioen soldaten met de bijbehoo-
rende artillerie als aanvalstroepen ver-
e-ischt zijn. Deze getallen drukken de grootst
mogelijke krachtsinspanning van de Entente
uit, want de verder nog overblijvende front-
1 engte van 460 KM. mag niet verzwakt
worden.
Deze schrijver kan, ook al neemt men de
gimstigste omstandigheden bij de Entente
aan, overmacht, verrassing, artilleristische
massawerking, bijzonder geconstrueerde reu
zen-kanonnen en verdere technische wonder
werken enz., toch niét de overtuiging krij
gen, dat de mogelijke successen in het be
gin die van de Duitschers bij Verdun en van
de Franschen aan de Somme zouden kunnen
overtreffen. Maar ook deze zijn twijfelachtig,
want de Duitschers zijn ten volle voorbereid
en daarop komt alles aan. Al moge ook het
Duitsche front hier en daar ingedrukt wor
den, de rekbare band van het loopgraaf stel
sel zal daardoor niet afbreken. In het ergste
geval zal zich eene tweede editie van den
Sommeslag ontwikkelen.
De oorldg.
Het laatste communiqué van het Duitsche
hoofdkwartier bericht, dat op de beide oevers
„Een slot kan men ons huis -niet noemen.
Het is een echte, groote Proven^aalsche
meierij, een half uur van La Camargue, waar
de kudden weiden. Kent u La Camargue, lieve
Mama?"
De oude gravin lag achterover in den leun
stoel en glimlachte met gesloten pogen. Dat
was een grappige vraag. Zij schudde het
hoofd
„Neen, lievezuidelijker dan Parijs ben
Ik nooit geweest." I
Daarna sliep zij in.
Toen Gerhard Oberwall dien nacht wakker
•werd, zag hij een vrouw met donkere oogen,
die onbewe glijk aan zijn bed zat. Hij wist
dadelijk, dat dit zijn moeder was.
Maar hij bewoog zich niet.
Alleen zijn voorhoofd fronste hij smartelijk.
Mon petit enfant", fluisterde Suzanna Ober
wall en haar warme, zachte lippen werden op
zijn hand gedrukt.
Zij herhaalde in het Duitsch:
„Mijn lieve, kleine jongen...,,
En haar zachte, blanke handen legde zij
vasfc en leeder legen Gerhards wang.
Er was iets in haar stem, dat hem deed tril
len, als liep êen warme stroom over zijn huid
Hij sloot zijn oogen weer, drukte zijn wang
vaster tegen de blanke, teedere hand. Zijn
vingers tastten in het halfdonker naar haar
schouder, gleden langs haar arm en vielen
krachteloos neer op het dek.
„Wacht, mijn lieveling, wacht.."
Zij boog zich diep over hem neer, legde zijn
hoofd tegen haar borst, streelde zijn fijn,
blond haar en drukte een kus op zijn voor
hoofd.
.Wacht, mijn lieveling, wacht-"
ven de Ancre om bijzondere redenen een
gedeelte van de voorste stellingen vrijwillig
en planmatig ontruimd en de verdediging in
eene andere daarvoor ingerichte linie ver
legd is. Dit is de Duitsche lezing van 't geen
in de laatste dagen gebeurd is op dot ge
deelte van *het front, waardoor de linker
vleugel van ae Engelschen is vooruitge-
bracht tot in de buurt van de voorstad van
Péronne en minder dan twee Kilometers van
Bapaume. De berichten van beide zijden
melden overeenstemmend, dat de ontrui
ming eenerzijds en de bezetting anderzijds
zonder strijd zijn geschied.
Na een aantal weken van rust is er weer
een feit te vermelden-, dat behoort tot den
Duitschen luchtstrijd tegen Engeland. Een
Duitsch vliegtuig heeft in den voormiddag
van 28 Februari eenige bonjmen laten vallen
op Broadstairs.
De verscherpte duikbootoorlog geldt nu
in alle spergebieden in volle kracht; 'de
uiterste termijn van verschooning is in den
nacht van 28 Februari op 1 Maart verstre
ken.
Berlijn, 1 Maart. (W. B.) Olficieel
bericht.
In het spergebied in de Middellandsche
zee werden door onze duikbooten tot zinken
gebracht: den 17en Februari ten Zuiden van
Malta, een volgeladen Oostwaarts sturend
transportschip van ongeveer 9000 ton; den
23en Februari een door andere vaartuigen
beschermd vol troepentransportschip van
ongeveer 5000 to op denzelfden dag een
geladen en eveneens geëscorteerd trans
portschip van ongeveer 3000 ton, en den
24-en Februari het gewapende troepentrans
portschip Dorothy van 4494, ton, met on
geveer 500 man koloniale troepen, artillerie
en paarden aon brnrd. Een deel van de troe
pen is verdronken.
Behalve de gemelde transportschepen
werden door onze duikbooten in de laatste
dagen in de Middellandsche zee nog dertien
vaartuigen tot'zinken gebracht met tezamen
25.166 ton. Onder deze bevonden zich het
Italiaansche stoomschip Ozeania (4217 ton),
met tarwe uit Amerika naar Italië; het van
verborgen bewapening voorziene Engelsche
stoomschip .Corso (3264 ton) met 5000 ton
mangaan-erts, lijnzaad cn katoen van Bom
bay naar Huil; het bewapende Italiaansche
stoomschip Prudenza (3307 ton) met maïs
van Argentinië naar Italië, het Zweedsche
stoomschip Skogland (2903 ton) met kolen
van Norfolk naar Napels, en het Grieksche
stoomschip Priconison (3557 ton) op weg
van Saloniki naar Algiers.
Bordeaux, 1 hl aart. <R.) Het Ame-
rikaansche stoomschip Rochester is de Gi-
ronde binnengevaren.
Washington, 1 Maart. (R.) Daar
de commissie van* het huis van vertegen
woordigers belangrijke wijzigingen heeft
gebracht in het wetsontwerp betreffende de
machtiging van den president tot bewape;
ning van handelsschepen enz. en speciaal
Voorzichtig legde zij zijn hoofd terug op
zijn kussen.
„Ik heb wat voor je mee gebracht. Raad
eens
Een lachje gleed over zijn lippen.
Wat sprak die vrouw grappig met hem
als met een heel kleinen jongen. Het melkach
tige licht van de kleine nachtlamp viel nu
juist op haar gezicht. En hij herkende het ge
zicht zijner moeder zooals hij het vaak als
kb'd over zich gebogen gezien had zooals
hij het had lief gehad, vele jaren lang, totdat
de vervreemding was gekomen, totdat dc tijd
had uitgewisch, wat met innig verlangen in
hem naar haar riep. En hij meende den geur
waar te nemen die, langer nog dan de trek
ken van haar gelaat, de berinnering aan de
dagen van zijn kindsheid bewaard had. Een
geur van gedroogde rozenbladeren en hooi
die een zomerstemming gaf in den somberen
winter.
Heel onbewust kwam het woord: „Mémcre"
van zijn lippen Eerst neg aarzelend, als
schaamde hij zich.
Maar de moeder lachte heel zacht en ge
lukkig, drukte beide handen van haar zoon
hartstochtelijk tegen haar borst en fluisterde:
„Wij beiden, mijn lieveling niet .waar, wij
behoorden bij elkaar?"
Maar dadelijk daarop liet zij zijn handen los
en bond een klein, grijs linnen zakje aan den
koperen staag van zijn bed, juist boven zijn
kussen.
„Let nu eens op, mijn lieveling, hoe gauw je
nu weer gezond wordt. In dit zakje heb ik tot
poeder gewreven kool voor je meegebracht
van het blok hout, dat wij met Kerstnacht heb
ben verbrand. Weet je nog wel h e zelf
als jongste met Kerstavond het vuur in den
de verzekering van regeeringswege van mu
nitieschepen wil verbieden, is het mogelijk,
dat eene conferentie van de beide huizen
zal moeten plaats hebben om een besluit te
nemen over de definitieve redactie van het
wetsontwerp.
Het stantsdepartement heeft bericht ont
vangen, dat Diritschland vier Amerikaan-
sche consuls achterhoudt, totdat officieel
zal zijn ontvangen dat aan de Duitsche con
suls, aan wie posten in Midden-Amerika
zijn aangewezen, vergunning is verleend
zich daarheen te begeven.
Washington, I Maart. (R.) De As
sociated Press brengt de onthulling, dat
Duitschland, toen het zijn niets ontzienden
duikboot-oorlog voorbereidde, een bondge
nootschap aan Mexico en Japan voorstelde,
voor het geval dat-de Vereentgde Stoten
niet neutraal bleven.
Mexico zou Japan moeten overhalen de
geallieerden in den steek te loten en aan
een aanval op Amerika deel te nemen.
Als belooning zou Mexico finoncieelen
steun van Duitschland krijgen, om Texas,
Nieuw-Mexico en Arizona in bezit, te ne
men, en. aandeel verkrijgen in de voordee-
lige vredesvoorwaarden, welke Duitschland
meende te kunnen bedingen.
Tweede telegram. In verband met
de nota van Zimmermann heeft Lansing,
staatssecretaris voor buitenlondsche zaken,
machtiging gegeven, het volgende bekend
te maken:
„Wij gelooven niet, dat Japan hier iets
van af wist, of dat het eenig voorstel van
den vijand in overweging zou nemen."
Toen Zimmermann's nota aon den Senaat
werd voorgelegd, verklaarde senator Swon-
son, dat de president hem gemachtigd had
te zeggen, dat de nota, zooals zii door de
Associated Press was gepubliceerd, in hoofd
zaak j'uist was
Derde telegram. In den Senaat is
een^voorstel ingediend door Lodge, waarin
den president verzocht wordt den Senaat in
te lichten omtrent het volgende: of de nota
van Zimmermann authentiek is, zoo ja, of
het dan overeen te brengen zou zijn met het
algemeen belang, dat de regeering verdere
mededeelingen zou doen betreffende de actie
der Duitsche regeerifig in Mexico. Dit voor
stel werd tot onderzoek naar de commissie
voor Buitenlandsche Zaken van den Senaat
verwezen om hierover rapport uit te bren
gen, ofschoon staatssecretaris Lansing en
ook het Witte Huis de mededeeling van de
Associated Press bevestigden.
Washington, 1 Maart. (R.). Hier is
eene officieele verklaring van Japan ontvan
gen, waarin wordt gezegd, dat de Japansche
regeering nooit op eene uitnoodiging zou
ingaan zooals volgens berichten in de pers
door Mexico's bemiddeling namens Duitsch
land zou zijn gedaan.
Londen, 1 Maart. (R.). De Morning
Post bericht uit ShanghaiWegens de dub
belzinnigheid van het Duitsche antwoord
heeft de regeering van China»besloten een
tweede nota te zenden, waarin bèslist ge
haard moest aanmaken? Weet je het nog?
Nadat je weg was. mijn jongen, heeft Kaspcr
als de oudste het blok in brand gestoken. En
elk jaar heeft hij een stukje verkoold hout
bnwaard, lijn gemaakt en in een zakje gedaan.
Zie eens. mijn lieveling, hoe dik het zakje nu
is? Zooveel 'ren hebben wij je gemist bij het
Kerstfeest i toen je zoo ziek werd-t, heeft
Kaspcr het zakje laten wijden en hij gaf het
mij mee, om het in je bed op te hangen- Nu
wórdt je ook gauw gezond, mijn lieve, beste
'jongen. Binnen enkele dagen zul je weer ge
zond zijn. Niet waar, mijn lieveling, dat beloof
je; je wordt gezond?"
Ilij glimlachte vérlegen, en toch als bedwon
gen door de vurige hartstochtelijkheid harer
woorden.
„Het leven is zoo heerlijk in ons geboorte
land, mijn lieve jongen. Zeg, je hebt onzen
bl a tl wen hemel toch niet heel en al vergoden?
En onze zon? In gouden schoven straalt zij
van den hemel! Daar zul je in hel gras lig
gen. midden in de bloemen en onder zilver-
glanzende olijfboomen. De stammen zien gr
uit als groote slangen, heb je eens gezegd, toen
je nog een kleine jongen was. En toen was je
ook bang voor werkelijke slangen. Er zijn er
ook, die niet giftig zijn en Kasper weet zii af
te richten, zoodat ze tam worden als kleine
honden. Nu is het al zoo warm bij ons, als
hier midden in den zomer en den volgenden
Zondag wordt de Farandole gedanst In onze
arena en Kaspers achterkleinzoon zal in La
Camargue voor het eerst den kap van de
horens van don stier rukken. Kun je je La
Camargue nog herinneren, mijn lieveling?
Weet je nog, hoe \yij er ook eens met den
-olen v o?cn heen zijn gereden cn dat alle
buren daar ook waren en hun wagend en kar-
viaagd wordt om beperking an den duik
bootoorlog. Wanneer de Duitsche regee»
ring daarvan geen nota neemt of een onguit»
slig antwoord zendt, zal China de diploma
tieke betrekkingen afbreken
Londen, 1 Maart. (R.) in het Lager
huis vroeg Brookes, of de uitkomsten van
de verscherpte blokkade bevredigend bh>
ken en in welke richting dit voornamelijk
volt waar te nemen.
Cecil antwoordde: Sinds eenige maanden
is er geen noemenswaardige hoeveelheid
van de goederen, die in Scandinavië of Ne
derland worden ingevoerd, naar ik gelooi,
naar Duitschland gegaan. Evenmin heeft er
eenige wezenlijke overzeesche uitvoer uit
Duitschland door deze landen plaats gehad.
Als gevolg van onderhandelingen met de ge
noemde landen, is onlangs d uitvoer van
hun producten naar Duitschland aanzienlijk
verminderd.
Wat de uitkomsten betreft, het is moei!ijlc\.
daaromtrent zekerheid te hebben, maar ik
geloof, dat men het veilig kan zeggen, dat
er thans in de vijandelijke landen ernstig ge
brek is aan levensmiddelen en zekere andere
middelen van vitaal belang.
Londen, 1 Maart. (RJ Bij de indie
ning in het Lagerhuis van de Oovlogsbe-
grooting gewaagde Forsler, de financieele
secretaris van het departemert van Oorlog,
kort van de krijgsoperaticn in Mesopotamia
Met betrekking tot Mesopötamië zeide For-
ster, dat generaal Maude, de bevelhebber
der strijdmacht, heeft verklaard, dat het over
schot der vijandelijke strijdkrachten totaal
uir elkaar is geologen en slechts als een wan
ordelijke troep Bagdad zol kunnen bereiken.
Meerd an 250 gevangenen zijn gemaakt
sedert den 24en Februari. Sedert het offen
sief werd begonnen op den 13en Februari
zijn 5000 men gevangengenomen^ terwijl
hel aantal gesneuvelden en gewonden der
Turken op 20,000 wordt geschat
De gister in den rijksdag <oor het leger
bestuur gedane mededeelingen over de be
handeling van de Duitsche krijgsgevange
nen in de vijandelijke landen, leveren d#
bevestiging van het droevige feit, dat naaxw
mate de oorlog langer duurt, de regelen
meer verwaarloosd worden, die aan de bult
ten gevecht gestelde strijders eene men
schelijke behandeling plachten te verzeke
ren. De stijgende verbittering, die de oorlof
wekt in de gemoederen van de strijdenden,
doet zich ook hierin gelden, dat het lot van
de krijgsgevangenen steeds harder wordt.
De rijksdoema is den 27en Februari weet
bijeengekomen. Ook de Italiaansche Ka
mer heeft hare zittingen hervat In de eer
ste zitting werd beslist over de behande
ling van een van socialistische zijde afkom
stig voorstel, betreffende de levensmiddel-
voorziening, waarin ook gevraagd werd
„eene buitenlandsche oorlogspolitiek, dia
strekt tot verhaasting van de vrede9ondejw
handelingen". Oo verzoek van de regeerinA
werd de behandeling van dit voorstal yi
maanden uitgesteld
ren ln een kring hadden gezet, zoodat het «flf
als een circus uitzag? En hoe Kasper toeö
onzen mooien afgerichten stier met wappe*
rende linten den kring binnenleidde, en ho*
dc Jongelieden beproefden hem linten ea
cocardcn te ontrukken? De zon straalde zoof
heerlijk en je schreeuwde en wilde er ook
heen, en toen wierp een jonge jongen je eea
rood lint toe in den wagen, en de vrouwen ea
meisjes stonden allen rechtop in den wagen
en wierpen met bloemen en zwaaiden met
doeken. Weet je het nog, toen ben je mij om
den hals gevallen en je riep: „Ik zal later ook
de cocardcn van den stier aftrekkenik ook!
En den heelen daarop volgenden nacht heb ja
met den stier geworsteld, en je hebt al ja
dekens cn kussens uit bed geworpen em d«
ijzeren stangen heb ie verbogen zoo sterk
was jc all En eindelük moest Ik Grootje roe
pen herinner je je Grootje nog Grootje?"
„Grootje!
Gerhard Oberwall richtte zich op. Zijn ooge»
staarden wijd open, recht vooruit Het was,
alsof hun blik <'oor do dikke muren van da
kamer drong, dc lange reeks koude, eento
nige jaren.
Zijn Kinderland r-cs voor hem op zijn
zonnig, warm vrool''1' kinderland verleden
en gedroomde lockomst
.Grootje!
De mooie, zwarte vrouw me! de witte muts
zijn grootmoeder; ginds in het zonnclawL
Dc grootmoeder mot de altijd hedrijvige han
den, dc wijd uit''.oIe. zwarte rokken, da
strenrtrt en '."-h wh'ï oogen.
fWordt vervolgd.).