N° 219 Eerste Blad
Zaterdag 17 Maart 1917.
BIJITFNLAND._
KOLONIËN.
BINNENLAND.'
abonnementsprijs
Per maanden vooi Amersioort f 1.30.
Idem Iranco pei post 1*89-
Per week (met'gratis verzekering tegen ongelukken) - O. J
Afzonderlijke nummers - 0.05»
Wekehjksch bijvoegsel „D* Hollandseh* huisvrouw' (onder
redactie van Thérèaa Hoven) per mnd. 50 ets.
Webeliiksoh bijvoegsel 9 Wereld rem*'' per S mnd. 52 els.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 46.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERT EN TIEN
Van 1—5 regols f O. SO.
Elke regel meer0.15»
Dienstaanbiedingen 15 regels..0.50*
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan zoor voordeelige bepalingen
tot het herhaald adverteeren in dit Blad, bij abonnement.
Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
M MARIE VAN VERSENDAAl.
Hoofdredactie. Mr Q j VAN SCHAARDENBURO. «O
Kennisgevingen.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort doen te weten dat door den Raad dier ge
meente in zijjie vergadering ven 27 Februari
1917 is vastgesteld de volgende verordening:
Verordening ter beperking van het tabaks
verbruik door kinderen.
Artikel T.
Het is aan verkoopers van tabaks-artikelen en
hunne vervangers verboden, in de uitoefening
van het beroep, tabak, sigaren of sigaretten te
verkoopen of op andere wüze te verstrekken aan
kinderen beneden den leeftijd van veertien jaar.
Artikel 2.
Het is aan kinderen beneden den leeftijd van
veertien jaar verboden in het openbaar tabak%
te rooken, of te pruimen, of bij zich te dragen.
Artikel 3.
Overtreding van de bepalingen dezer veror
dening wordt gestraft met hechtenis van ten
hoogste zes dagen of geldboete van ten hoogste
vijf en twintig gulden.
Artikel 4.
Met ingang van T Januari 1918 wordt v£or
„veertien jaar" in de artt. T en 2 gelezen vijf
tien jaar; met ingang van 1 Januari 1919: zes
tien jaor.
Artikel 5.
De opsporing van overtredingen van de be
palingen dezer verordening wordt in het bijzon
der opgedragen aan de dienaren der Gemeente
politie.
Zijnde deze verordening aan de Gedeputeerde
Staten van Utrecht volgens hun bericht van den
5 Maart 1917 in afschrift medegedeeld.
En is hiervan afkondiging geschied waar het
behoort, den 17 Maart 1917.
Burgemeester 'en Wethouders voornoemd.
De Secretaris, De Voorzitter,
A. R. VEENSTRA. VAN RANDWIJCK.
BEKENDMAKING.
De Burgemeester der Gemeente Amersfoort
maakt bekend
dat door den Gemeentelijken Keuringsdienst is
geconstateerd, dat brood, door E. de Cat, Lieve"
Vrouwe Kerkhof No. 11, den 5 Maart verkocht
en te koop aangeboden, te licht van gewicht
was.
Amersfoort, 16 Maart 1917.
De Burgemeester voornoemd,
VAN RANDWIJCK.
Do atxlic-atic van den czaar.
Petersburg, 16 Maart. (R.) De
Czaar heeft afstand gedaan ten gunste van
grootvorst Michaël; maar deze heeft zijne
rechten op den troon prijsgegeven.
Het bevel over het Russische leger heeft
de Czaar overgedragen aan grootvorst Ni-
colaas.
New-York, 16 Maart. (R.) De Asso
ciated Press bericht uit Petersburg: De kei
zer heeft te middernacht de abdicatie on
derteekend voor zich en voor den cznre-
witsch ten gunste van grootvorst Michael.
Deze heeft heden namiddag om 2.30 ook
afstand gedaan.
Dit brengt de dynastie Romanov/ tot haar
einde.
Londen, 16 Maart. (R.) Aan het ein
de van de zitting van het Lagerhuis ver
klaarde Bonar Law in antwoord op een
vraag, dat er een telegram van de Britsche
legatie ontvangen was, meldend, dat het vo
rige bericht over den troonsafstand van den
czaar en de benoeming van grootvorst Mi
chael tot regent niet geheel juist is geble
ken.
De troonsafstand van den czaar en de be
noeming van den regent is nog niet ten
uitvoer gelegd, hoewel er door het uitvoe
rend comité toe besloten is.
Wij hebben later nog een telegram ont
vangen, waarin gemeld wordt, dat het niet
bekend is, waar de czaar zich bevindt.
De revolutie In RusIhimI.
Petersburg, 16 Maart. (Tel.-ag.)
Het uitvoerend aoema-comité maakt de vol
gende lijst bekend van het nieuwe nationale
kabinet:
President van den ministerraad en minis
ter van binnenlanasche zaken prins Lwow,
president van den zemstwo-bond; Milroe-
kow, afgevaardigde van Petersburg, minister
van buifenlandsche zaken; Kerenski, afge
vaardigde van Saratow, justitie; de vice-
president van de doema Nekrassow gemeen
schapsmiddelen; Konovalow, afgevaardigde
van Kostroma, handel en nijverheid; Manioe-
3ow,_ hoogleer aar aan de universiteit te Mos
kou, onderwijs; Goetschkow, lid van den
rijksraad, oud-voorzitter van de derde doema
en president vaft de vereenigde comités der
gemobiliseerde industrie, minister van oor
log en waarnemend minister van marine;
Schingarew, afgevaardigde van Petersburg,
landbouw; Terestsjenko, afgevaardigde van
Kiew, financiën; Godnew, afgevaardigde van
Kazan, staatscontroleur.
Petersburg, 16 Maart. (R.) De ge
delegeerden van de werklieden en het uit
voerend doema-comité zijn tot overeenstem
ming gekomen over de bijeenroeping van
eene constitueerende vergadering op den
grondslag van het algemeen stemrecht.
Londen, 16 Maart. (R). Wij hebben
van Russische diplomatieke zijde het volgen
de vernomen:
Rusland heeft eindelijk den weg vrij voor
zich. Hij is breed en de nieuwe regeering
moet zorgen, dat zij hem veilig en zoo snel
mogelijk volgt. De taak, die is te vervullen
is die eene reorganisatie van alles inhoudt;
is groot en vordert tijd. De geheele zaak is
op touw gezet ten behoeve van een betere
voortzetting van den oorlog. De ondoeltref
fendheid en onverantwoordelijkheid van het
oude regime hebben de wijziging ^onver-
mijdelijk gemaakt. Het yolk kreeg zijne
eischen niet ingewilligd. De corruptie ging
onverminderd haar gang, zonder dat de mo
gelijkheid bestond haar aan de kaak te stel
len.
Deze beweging is eene van het Russische
leger, gesteund door het Russische volk. Zij
is niet tegen de dynastie gericht, maar tegen
de onverantwoordelijke en in sommige ge
vallen oneerlijke regeering, die den oorlog
op volmaakte ondoelmatige wijze voerde en
het volk belette voedsel te krijgen, hetgeen
meer een gevolg van hare onbekwaamheid
dan van iets anders was.
De daad van den czaar is eene van groote
vaderlandsliefde. Hij heeft niet geaarzeld
zichzelf op te offeren in het belang van zijn
land. Er is nooit sprake van geweest dat Rus
land den oorlog moe was. Het heeft er
„steeds naar verlangd; vol te. houden en zich
van het Duifsche juk te bevrijden, dat het
was opgelegd.
Wat geschied is, is de bevrijding van een
groot rijk van de boeien, waardoor het ge
kluisterd werd, en kan beschouwd worden
als een nieuwe waarborg, dat Rusland den
oorlog met nog grooter energie zal voeren
om het doel te bereiken, dat het met zijne
bondgenooten voor oogen heeft. Het door
het volk gekozen kabinet bestaat uit man
nen, die blijk gegeven hebben van hunne
vaderlandsliefde en van hunne bekwaamheid
om een goede organisatie in het leven te
roepen.
Aan enkele bladen worden uit Londen dé
telegrammen geseind, door den Times-cor
respondent uit Petrograd gezonden. Hij
schreef ze gedurende de omwenteling van
dag tot dag, bijna van uur tot uur en daar
om geven ze een bijzonder goed overzicht
van de ontwikkeling der gebeurtenissen.
Donderdag eerst, toen de orde weer in de
Russische hoofdstad hersteld was, kon de
berichtgever, met toestemming van het nieu
we bewind, zijn telegrammen doorkrijgen.
Vrijdag 7 Maart reeds begonnen de hon
geroproeren en Zondag, terwijl een drukke
menigte zich op de Newsky Prospect be
woog, werden zij onverhoeds door soldaten
beschoten. De bevelvoerende kolonel werd
kort daarop door een als officier vermom
den student danig toegetakeld, hetgeen i n
de stad aanleiding gaf tot geruchten van
opstand in het leger.
Maandagochtend vernam de Doema, dat
de zitting was verdaagd tot „niet later dan
midden-April", Rodzianko vormde daarop
het uitvoerend comité der Doema, bestaan
de uit twaalf leden, te weten 2 socialisten,
2 conservatieven, 3 gematigden en vijf ka-
detten en vooruitstrevenden. Dit comité
diende in de eerste plaats om de voeling
tusschen Doema en volk en leger te her
stellen. Het kon toen reeds rekenen op den
steun van ongeveer 30.000 man.
Hoe Rodzianko daarop aan den Czaar
seinde en geen antwoord ontving, werd
reeds gemeld. Ook toen echter nam de Doe
ma nog geen definitief besluit, want Rodzi
anko werd opgebeld door den ministerraad,
met het verzoek een vergadering bij te wo
nen in het Mariapaleis. Hij voldeed aan dit
verzoek en in een gepantserde automobiel,
omgeven door soldaten, ging hij naar den
ministerraad, waar ook grootvorst Michael
zich bevond. Het meerend.eel der ministers
scheen geneigd het bijltje er maar bij neer
te leggen en grootvorst Michael tot regent
te benoemen, slechts de minister van oor
log, Bieljajef, verklaarde zijn eed van sol
daat 'niet te kunnen breken en den strijd
te zullen voortzetten.
Rodzianko vertelde den heeren echter
waar het op stond en keerde" terug gelijk
hij gekomen was. Daarop eerst nam deJAoe-
ma het besluit om de ministers gevangen
te nemen. Toen ze nter naar het. Maria-
paleis trokken, waren de heeren verdwe
nen en hadden hun toevlucht gezocht in de
prefectuur, gelegen naast het gebouw van
de admiraliteit.
Hier nu ontbrandde de groote strijd en
de Timescorrespondent heeft het nieuws
uit de eerste hand gehad, want zijn bureau
is gelegen naast de prefectuur.
De revolutionnairen reden met gepantser
de automobielen door de stad en wisselden
schoten met de troepen uit Nowgorod, wel
ke het oude regime trouw gebleven waren.
Deze bezetten in de admiraliteit een sterke
stelling, want vanaf den toren van het ge
bouw bestreken zij de Newski. Ook elders
in de stad werden hevige gevechten ge
voerd. Politieagenten en gendarmes bevon
den zich op de daken der huizen en schoten
met mitrailleurs of wierpen met handgra
naten. Zij maakten bij deze omwenteling de
meeste slachtoffers. Om het bezit van het
Winterpaleis werd een verbitterde strijd ge
voerd. De stations van Nicglaas en Tsjar-
koje stonden in brand.
Ten slotte kregen de revolutionnairen
overal de overhand. Zij bezetten ook de St.
Peters- en Paulsvesting, waarin zich de
graven der Romanow's bevinden. Vandaar
uit bestreken zij de geheele stad en de over
gangen der Newa.
Het kabinet werd gevangen genomen cn
in he-: Taurische paleis ondergebracht.
Deze gevangenneming heeft nog aanlei
ding tot eenige zonderlinge tafereelen ge-
igeven. Galitzin vroeg telefonisch ontslag
aan de Doema en werd daarop afgehaald.
Protopopoff kwam zich zelf heel rustig bij
het comité melden. Dobrowolski werd van
het Italiaansche gezantschap afgehaald in
een automobiel, welke Rodziankö vriende
lijk ter beschikking had gesteld.
Toen de vroegere minister van oorlog,
Sochomlinoff werd binnengebracht, wilden
de soldaten zich vpn hem meester maken,
om hem recht te doen wedervaren. Met
de grootste moeite kreeg men gedaan, dat
zij zich met een degradatie tevreden stel
den. Zij rukten den ex-minister .de epaulet
ten van den schouder, wat hij gedwee toe
liet.
Maklakof, die in zijn broeder (lid der
Doema), steeds den grootsten tegenstander
vond, werd als gevangeneaan dien
broeder overgeleverd.„Gorcmikin, de aarts-
reactionnair, werd in een sleepersauto als
gevangene binnengebracht.
Donderdag morgen, nadat steeds meer
troepen zich hadden aangesloten, was de
orde hersleld, waren de branden gebluscht
èn de winkels geopend.
Ook de treinenloop en het verkeer per
telefoon en telegraaf was hersteld. Daken
en zolders werden onderzocht, om de poli
tieagenten en gendarmes gevangen te ne
men, die vandaar uit de stad nog bedreig-
den.
Aldus in het kort de loop der geheime
nissen volgens den Times-correspondent.
Omtrent den toestand seinde Reuters bi-
zondere dienst op 15 Maart 11.55 's avonds.
Nog steeds wordt er in de straten gevuurd,
daar de politie door van de daken der hui
zen, te schieten, hare schuilplaatsen bekend
maakt. Veje lieden worden nauwkeurig on
derzocht en wanneer onder hen politie-be-
ambten ontdekt worden, dan maakt men met
dezen korte metten.
Overal ziét men roode linten dragen, o.a.
ook aan de lansen, geweren en petten der
soldaten. Voortdurend hebben er optoch
ten van allerlei aard, zoowel van troepen
der land- en zeemacht als van burgers
plaats. Veelal dragen dezen vlaggen met het
opschrift: „vrijheid, gelijkheid en broeder
schap" mede.
Dagelijks verzamelen zich massa's bur
gers en militairen om het Doema-gebouw.
Alleen een Carlyle zou het woelige ge
doe in de wandelgangen, de dringende
menschenmenigte, de ernstige gesprekken,
de toespraken, tot het -volk, de opwekking
tot deelneming aan het patriotische werk
en tot zelfopoffering, en ook de beschuldi
gingen aan het adres der dynastie en alles
wat met het oude regime samenhangt, kun
nen beschrijven.
Hier liggen stapels zakken meel, ginds
staan massa's kisten met patronen en lig
gen een half dozijn soldaten te slapen. Bij
den ingang staat een tafel met geneesmid
delen en benoodigdheden voor eerste hulp.
Aan een andere tafel zijn een aantal stu
denten en soldaten bezig aanteekeningen te
maken.
Onder dé bezoekers aan de gemeen
schappelijke kamer der journalisten wak
ook de grijze politieke gevangene Lopati-
be, lid van de oude „Vereeniging van den
Volkswil", die twintig jaren in de Schlüs-
selburg-gevangenis heeft gezeten en die nu
naar Petersburg heeft kunnen tefcigkeeren.
De oorlog.
Van de verschillende fronten geen nieuws
van belang.
C h rd s t i a n i a, 15 Maart. (\V. B.)
Morgenblade't bericht, dat het Noorweegsche
stoomschip Dana, waarvan reeds werd be
richt, dat het in den grond is geboord, den
9en Maart beneden Lerwick is getorpedeerd,
ofschoon het onder geleide was van Engel-
sche oorlogsschepen.
Berlijn, 16 Maart. (W.-B.). Drie En-
gelsohe stoomschepen van respectievelijk
5197, 2836 en 1073 ton, een Japansch
stoomschip van 3060 ton, voorts negen Ita
liaansche zeilschepen, een Portugesch zeil
schip en drie Engelsche visschersstoom-
schepen werden door duikbooten in den
grond geboord.
B e r 1 ij n, 16 Maart (W. B.) In de
maand Februari zijn in 't geheel 368 han
delsschepen, met een inhoud van 781,500
bruto registerton, tengevolge van de oorlogs
maatregelen der Centrale mogendheden ver
loren gegaan. Hiervan zijn 292 vijandelijke
schepen, met een inhoud van 647,000 bruto
registerton, en 76 neutrale schepen, met een
inhoud van 137,500 ton. Van de neutrale
schepen zijn 61 door duikbooten tot zinken
gebracht,^:lus T6.5 van het totaal over Fe
bruari, tegenover 20 %-der neutrale verlie
zen dooreengenomen in de laatste vier maan
den.
Londen, 16 Maart. (R.) De admira
liteit bericht, dat een torpedojager van oud
type op een mijn is gestooten en gezonken.
Alle officieren werden gered en een man
gedood; 28 worden vermist; zij zijn waar
schijnlijk verdronken.
Weenen, 16 Maart. (W. B.) De Duit-
sche rijkskanselier is heden morgen hier
aangekomen, om den keizer zijne opwachting
te maken en het bezoek van den minister
van buitenlandsche zaken Czernin en van
den minister-president Clam Martinitz te
beantwoorden.
B e r 1 ij n 16 Maart. (W.-B.). Uit Por
tugal wordt bericht, dat de tot heden afgezon
den Portugeesohe troepen zonder wapenen
en munitie zijn ingescheept, die verstrekt
worden door Engeland en Frankrijk. De
meeste officieren, die voor_ het expeditie
korps bestemd waren, weigeren in Frankrijk
te strijdenzij worden nu naar Afrika ge
zonden. De uitzending van nog 5000 man,
die in het plan lag, is achterwege gebleven
ten gevolge van den versoherpten duikboot
oorlog, waarover in Lissabon groote onge
rustheid heerscht.
Londen, 15 Maart. (R.) In het lager
huis diende Bonar Law een voorstel in tot
het verleenen van een suppletoir crediet
voor het loopende dienstjaar van 64 mil-
lioen, waaronder 18 millioen voor tarwe, 23
millioen leeningen aan de 'bondgenooten en
de Dominions en 23 millioen voor munitie
en voor schepen. Het voor schepen aange
vraagde geld zal door den controleur 'van de
scheepvaart aangewend voor de aanschaf
fing van meer schepen. Het is ongewenscht
aanwijzingen te geven betreffende de wijze
waarop dit geld zal worden uitgegeven;
maar het zou een reden van voldoening zijn,
wanneer wij sneller handelsschepen krijgen
dan verwacht-werd.
Rome, 15 Maart. (StefaniIn de Ka
mer heeft de minister van de schatkist Cor-
cano, de quaestie der wisselkoersen uitvoe
rig besproken. Men kan niet ontkennen,
verklaarde hij, dat het Engelsche invoerver
bod voor fruitsoorten en vooral voor zijde-
stoffen, ernstige schade toebrengen aan het
economisch leven van Italië. De minister
sprak echter zijn vertrouwen uit, dat Enge
land ter clezer zake aan de Italiaansche be
langen tegemoet zou komen. Carcano wees
ten slotte op de onmiskenbare moeilijkhe
den, de nooden en offers die een gevolg
van den oorlog zijn, maar het vertrouwen
in het succes vindt steun bij den wil des
volks en bij de overeenkomsten met de
bondgenooten.
Konstantinopel, 15 Maart. (W.
B.) Bij de Kamer is een wetsonlwerp inge
diend IDt oprichting in het ministerie van
oorlog van een oorlogsspoorwegdepartement.
Dit departement zal worden belast met het
beheer over den Hedjaz spoorweg, die tot
heden onder het beheer was van het yakoef-
ministerie, en van alle aan Fransche en En
gelsche maatschappijen behoorende spoor
wegen en tramwegen en havenwerken in
Syrië en in het vilaiet Smyrna, die sedert het
begin van den oorlog door de regeering in
b?s!ag genomen zijn en nu genaast zullen
worden.
Konstantinopel, 16 Maart. (Wt
B.) De Senaat heeft eene met de Bagdad-
spoorwegmaatschappij gesloten overeen
komst goedgekeurd over den aanleg van het
Taurus- en Amanus-gedeelte van den Bng-
darispoorweg.
Sofia, 16 Maart. (Buig. eg.) De re
geering heeft bij de sobranje ingediend eene
met de Compagnie des chemins de fer orien-
taux gesloten overeenkomst betreffende do
naasting van het recht van exploitatie van
den spoorweg Moestapha Pacha—Dedeo*
gatsah voor een bedrag van 25 millioen
francs.
Christian ia, 16 Maart. (W. B.) Do
Engelsche autoriteiten hebben aan 1900
werklooze Noorweegsche zeelieden, die zich!
in Engeland bevinden, de uitreis geweigerd.
Par ij s, 1 6 M n a r t. (Hav.ts). Het ,Trooto
Noorweegsche schip Lars Sastmaes, dat an
New-York naar Rotterdam onderweg v. met
eene lading graan voor hel Amerikaans ho
steuncomité ten behoeve van Bclgic, is ge
torpedeerd. Verder schijnt het Spaansohe
gezantschap te Berlijn, welks tusschenkomsl
door het steuncomité was gevraagd om een
vrijgeleide te krijgen voor de schepen met
levensmiddelen, volstrekten onwil te ontmoe
ten van de zijde van Duiischlond, want de
vraag om een vrijgeleide is gedurende elf
dagen onbeantwoord gebleven.
N e w-Y o r k, 16 Maart. fR.) De ver-
eenagingen van spoorwegpersoneel hebben
een ultimatum gezonden. Zij verklaren dat
zij Zaterdag zullen staken, ils niet de spoor
wegmaatschappijen den achtuurs-werkdag
toestaan met betaling van de overuren. Men
bericht, dat Wilson bereid is tot interventiei
hij zal van beide parlijen concession verlan
gen.
Oost-lndfë.
Indische verlofgangers.
Uit Batavia wordt d.d. 9 Maart geseind*
Bij gouvernements-besluit d.d. heden wordt
aan alle gouvernementsdicnaren, aan wie
verlof wegens ziekte of pensioen wordt ver
leend, dan wel eene bijzondere zending op
gedragen is, toegestaan om via Amerika
naar Nederland te vertrekken, op gouverne
ment?1 en hunne huis^f.r-nen.
TWEEDE KAMER.
Bestendiging Slaat van Beleg.
In eene Nota naar aanleiding van het verslag
nopens het wetsontwerp tot bestendiging van
den staat van beleg, zegt de regeering, dat in
derdaad de bestrijding van den smokkelhandel
gebaat zou worden door het in staat van beleg
verklaren van het geheele land, althans van de
groote steden.
De regeering acht echter zoodanigen maat
regel niet gerechtvaardigd alleen om toezicht
uit te kunnen oefenen op de briefwisseling van
hen, die als de voornaamste uitlokkers van den
smokkelhandel zijn te beschouwen.
Tegenover den wensch van hen, die dien
maatregel aanbevelen, staat de klacht, dat d«
censuur in de in staat van beleg verklaard®
grensplaatsen wordt misbruikt, om particuliere
brieven van commercieelen of familiairen aard
te lezen te krijgen.
Deze klacht lijkt niet gegrond.
Overal toch, waar de censuur moet worden
uitgeoefend, zal men gedwongen }ijn ook van
andere brieven kennis te nemen dan van die^
waarin waardevolle gegevens voorkomen. Ga-
beurt dit, dan mag niet aan plagend optreden
gedacht worden.
In de wet is het uitoefenen van de censuur
niet beperkt tot een bepaald doel; men zal der
halve hare werking moeten loten ofhangen van
de buitengewone omstandigheden, waarin het in
staat van beleg verklaarde gebied verkeert. Fis
cale oogmerken, welke ook in normale omstan
digheden bestaan, behooren dus niet door d®
censuur gediend te worden. Maar bij de bestrij
ding van den smokkelhandel zijn thans medo
fiscale oogmerken betrokken, welke van bijzon-
deren aard zijn en waarvan de bereiking
ook door de censuur bevorderd mag worden.
Nederland en de oorloa.
linze Scheepvaart.
Nu het verbod tot vertrek der graansche
pen door de Regeering is opgeheven, zou
hedennacht een deel der te Rotterdam ge
reed liggende sctiepen uilvaren.
I>e Sindoro.
Volgens door de directie van den Rot-
terd. Lloyd uit Gibcaltar van den gezagvoer
der ontvangen telegrar* d.d. 13 dezer, zit bet
stoomschip „Sindoro" nog in denzelfden
toestand. Het kan echter worden vlot e-
bracht, waarvoor bergers alle maatregelen
