Nacht-Veiligheidsdienst 15dc Jaargang. Vrijdag 27 April 1917. BUITENLAND. ZONNEWEELDL Export-Centrale. Eerste Amersfoortsche Gecontroleerde FEUILLETON. N* 252 M n n fitrr rlnrtlr I MAR,E VAN VERSENDAAt. Hoofdredac.ie: M|> Q j VaN SCHAARDENBURO. „DE EEMLAPJ DER". Uitgevers: VALKHOFF Co. ABONNEMENTSPRIJS: i> maanden voor Amersfoort f 1*®®* 'idem franco per post.. Per weok (met gratie verzekering tegen ongelukken) - O. 111®. ^feonderl^jko nummers Wekelijk6eh b(jroegsel „D# HoUotxdaeh* Hubvtxuw" (onder redactie van Thérèae Hoven) per 8 mud. 50 ©ts« Wekeiflksch bgvoegsel „WereJdrtvUa" per 8 mnd. 511 cUu Buj.au: UTRECHTSCHESTRAAT 46. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER A 1)VEKTENTIEN Van 1—5 regels. Elke regel moor Dienstaanbiedingen 15 regels., Groote letters naar plaatsruimte. 0 Voor handel ou bodrijl bostaan zoor voordoolige bepalingen tot liet herhaald advortoorou in dit Blad, bij abonnoment. Eouo circulaire, bevattondo do voorwaarden, wordt op aanvraag toegezondon. f O.80. - 0.13. - O.öl*. Kennisgeving. De Burgemeester von Amersfoort, Bxavgt tor kennis van de ingezetenen dezer gemeente, dat het door don Directeur van 's Rijks directe belastingen, enz. te Utrecht exe cutoir verklaard kohier No. I en 4 van de Per- soneele Belasting over het dienstjaar 1917, aan jijen Ontvanger van 's Rijks directe belastingen 'Alhier is ter hand gesteld, aan wien ieder ver plicht is zijnen aanslag op de bij de wet bepaal den voet te voldoen. Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke plaat- pen aangeplakt te Amersfoort, den 26. April Ï917. De Burgemeester voornoemd, VAN RANDWUCK. De regeering heeft thans het oogenblik gekomen geacht om over te gaan tot 'n doelmatige organisatie en centralisatie van Dnzen uitvoer. Dit zou geschieden door een Jjxport-Centrale, 'n naamlooze vennootsohap fnet monopolistisch karakter, welke den ge- heelen uitvoer in handen krijgt en de winsten aan de schatkist afdraagt na aftrek van een loonenden productieprijs. Het uitgeven van de uitvoer-consenten 'blijft aan den minister, .doch de Export-Centrale zal hem daarhjj van advies dienen. Eén groot verzuim heeft de regeering bij flezen opzet gepleegd. Zij heeft vergeten de volksvertegenwoordiging er in te kennen. Bij het heffen van uitvoerrechten moet deze Wel te pas komen, en dan zou de monopoli- Seering van den geheelen uitvoer zoo maar éven op eigen houtje kunnen geschieden Dat zal niet gaan, heeft de Eerste Kamer gezegd, daar i's 'n speciale wet voor noodig-. j Minister Posthuma heeft zich uitgeput in Vi opsomming ven de argumenten-pro, welke «eker niet weg te cijferen zijn. In de eerste plaats moet er meer stelsel komen in de uitgifte van consenten. De concentratie van de export is verder noodig in verband met de wijze van betaling, we worden bedolven onder het credietpapier van het buitenland, de credietmiddelen van onze eigen bankinstellingen dienen voor bin- nenlandsche doeleinden beschikbaar te zijn; er zal dus 'n bank moeten komen die het buitenlandsohe credietpapier aanneemt. Dan is het niet billijk dat de lasten zoo on regelmatig op de verschillende producten drukkenop die welke niet meer uitgevoerd worden moet de Staat thans te veel toeleg gen. Dat kan gelijkmatiger verdeeld worden en uitbreiding van de binnenlandsche dis tributie bevorderen. Ten slotte is het na den oorlog van groot belang dat men den uitvoer in de hand heeft, dear anders het land zou kunnen leegstroo- men. Voor al deze argumenten zal de Eerste Kamer veel gevoeld hebben, maar gezwicht is zij er niet voor; en met algemeene stem- jmen nam zij 'n motie aan, waarin uitgespro ken werd dat het in 't leven roepen van zulk 5i centraal lichaam bij de wet diende te ge schieden. Als de regeering met dezen wensoh der Kamer rekening houdt, valt het nog te be zien of deze zaak wel zoo glad van stapel loopt, want thans reeds zijn er naast de for- meele ook andere bezwaren geopperd. Er wordt diep gegrepen in alle takken van het bedrijfsleven. Men vreest dat de handel er ernstige klappen door krijgen zal, onze jonge, zich zoo verrassend ontplooiende industrie bedreigd en de ondernemingsgeest, de ener gie gedoofd zal worden. Daarom te meer is het noodzakelijk dat in de volksvertegenwoordiging over 'n zoo belangrijke zaak opzettelijk van gedachten gewisseld wordt, opdat, indien de omstan digheden deze Export-Centrale eisohen, al thans alle bezwaren goed onder oogen ge zien en zoo mogelijk ondervangen worden. Politiek Overzicht. Spanje en de wereldstrijd. I Wij zijn in de laatste weken getuige ge weest van eene groote uitbreiding van hef gebied, dat rechtstreeks in den wereldstrijd betrokken is. De Vereenigde Staten van Noord-Amerika zijn in den oorlog getreden en mogelijk zullen wij zien gebeuren, dot geheel Midden- en Zuid-Amerika het voor beeld volgt van den grooten Noord-Ameri- kaanschen statenbond. En is in Europa de kans op uitbreiding uitgesloten? Niemand zal dat met stelligheid durven verzekeren. Wat in Spanje juist in deze dagen is voor gevallen, bewijst hoe onzeker in dit opzicht de toestand is. - Spanje heeft zien tot dusver buiten den strijd gehouden. Met de drie Skandinavische rijken, Nederland en Zwitserland vormt het het neutraio deel van Europa en het ïs on der de onzijdige staten wat oppervlakte en bevolkingscijfer betreft de grootste. Maar ook Spanje doorleeft thans een kritieken tijd en de vraag of in de onzijdigheid moet wor den volhard, is er ernstig aan de orde ge weest. Niemand minder dan de minister president graaf Romanones heeft die vraag te berde gebracht in een 'schrijven aan den koning, dat waard ls in zijn geheel gekend te worden. Het stuk luidt aldus „Doordrongen van de overtuiging, da£ de verdediging van de Spaansche levens en belangen niet op afdoende wijze kan worden gevoerd, zoolang onze politiek met het oog op den oorlog zich in dezelfde grenzen als tot dtsver zal afspelen, voel Ik mij in mijn geweten als vaderlander en minister-presi dent gedrongen aan Uwe Majesteit en de natie de tegenwoordige verklaringen af te leggen en onherroepelijk het besluit te ne men, dat mijne overtuiging mij oplegt. Het was mijn voornemen deze vraag aan het par lement voor te leggen, maar tot dit doel had de regeering vooraf in hare beraadsla gingen tot eene concrete oplossing moeten komen, bij welker behandeling door het ka Reclame. Stel Uw perceel onder onze bewaking ter VOOliKO.HING Tan ongeregeldheden. Tarief I, per week 25 cent. Speeiale bewaking billijk tarief. Soesterweg 82, De Directie, Hoek Stationsstraat. C. J. W. VAÜf EEHEKEX A Co. Abonnementen per week* maand of kwartaal. binet echter niet de onmisbare eenstemmig heid is gebleken. Ik was altijd overtuigd, dat de eenige in ternationale politiek, die in staat is de wel vaart van Spanje te verzekeren, diegene is, die in het jaar 1902 door eene regeering, waarvan ik lid was, werd ingeslagen en door de vepdragen van 1904 en 1905 en de ver klaring van Cartagena van 1907 en 1913 weder opgevat en versterkt werd. De oorlog heeft de ontwikkeling van deze politiek on derbroken, maar zij mocht en kon mijns in ziens zich niet wijzigen. De loop van de ge beurtenissen heeft mij in ityijne opvatting versterkt. Eenige weken geleden, toen ik in het par lement rekenschap gaf van de laatste nota over de duikboot-blokkade, zeide ik, dat het leven van Spanje niet zou stilstaan. Ik ver klaar thans, dat ondanks de bemoeiingen de? regeering, het leven van Spanje dreigt stil te staan. Ik heb de oonmstootelijke overtuiging gewonnen, dat de vraagstukken, die de vrede.voor d? toekomst van iedere natie zal openen, van Spanje verlangèn, dat hel zich met verwijdert van den in het jaar 1912 ingeslagen weg, zonder dat deze poli tiek eenigszins eene interventie zou hebben te beteekenen. Nog éene andere overweging dringt zich bij mij op. Spanje is de beheerder van het geestelijke erfdeel van een groot ras. Het streeft er naar aan het hoofd te staan van de moreele federatie van alle natiën van ons bloed, en deze rol zal het voor goed ont gaan, wanneer Spanje en de uit Spanje voortgekomen rassen in een zoo beslissend uur gescheiden zouden schijnen. Daar mijn gevoelen mij dit voorschrijft ten aanzien van de toekomst van mijn vaderland, kan ik niet regeeren, zonder mijne handelingen daar mee in overeenstemming te brengen. Uwe Majesteit heeft mij met eerbewijzen overladen en mij gemachtigd naar mijne overtuiging voor het welzijn des lands te handelen. Maar als loyaal man en nadat ik van de uitingen van de openbare meening en gedeeltelijk van mijne eigen partij kennis heb genomen, erken ik, dat een groot deel van de openbare meening mijne overtuigin gen niet deelt en dat er eene moreel# on mogelijkheid bestaat, die mij verhindert te gen de openbare meening te regeeren, het geen ik evenmin mag als wil. Dientenge volge overhandig ik aan Uwe Majesteit het verzoek om mijn ontslag." De korte zin van dit merkwaardige stuk is, dat graaf Romanones voor zich tot de overtuiging is gekomen, dat Spanje den weg van volstrekte onzijdigheid tegenover de oor logvoerenden moet verlaten. Waarheen zijne sympathieën gaan, blijkt uit de door hem genoemde data, die allen wijzen op met Frankrijk en Engeland gesloten overeen komsten en gemaakte afspraken. Maar hij is zioh er van bewust, dat zijne overtuiging niet gedeeld wordt door een gTOot deel van de openbare meening in Spanje, en treedt daarom terug van de regeering. De koning heeft óp dit schrijven geant woord, dat hij de meening van de toonge vende staatslieden heeft ingewonnen en op hun raad heeft besloten het ontslag aan te nemen en den voorzitter van den Senaat Garcia Prieto met de samenstelling ven eene nieuwe regeering te belasten. De bedoeling hiervan is duidelijk, de koning laat Roma nones gaan en geeft daarmee te kennen, dat hij de door dezen voorgestane ideeën niet deelt. Spanje blijft dus trouw aan de on zijdigheid, die het tot dusver in den wereld strijd in acht heeft genomen. De vraag is echter, of hiermee Spanje's onzijdigheid voor goed is zeker gesteld. De oorlog. Weenen, 26 April. (Corr.-bureau). Onder het opschrift: „Een antwoord aan de sociaal-democraten", brengt het Fremden- blatt een artikel, waarin wordt gezegd: Zooals uit de dagbladen is te zien, zijn de Oostenrijksch-Hongaarsche en Duitsche sociaal-democraten, door den wensch ge leid om tot beëindiging van den vreeselij- ken wereldstrijd het hunne bij te dragen, uit eigen beweging samengekomen, om van gedaohten te wisselen over de vraag of door eene internationale socialistische beraadsla ging de zaak van den vrede kan worden bevorderd en de weg naar den vrede kan worden geëffend. In aanstuiting aan deze in Berlijn gehou den besprekingen heeft de Duitsche sociaal, democratie in de Internationale Korrespon- denz de vraag tot de regeering gericht, of zij bereid zou zijn officieel tc verklaren, da* zij afziet van gebiedsinlijvingen, en in een besluit, dat in Berlijn onHer toestemming van vertegenwoordigers uit Oostenrijk en Hongarije genomen werd, is als de gewich tigste plicht van de part ij-aangeduid, dot de regeeringen er toe moeten worden gebracht duidelijk afstand te doen van elke verove ringspolitiek. Eene verklaring over dit punt zou eigen- lijk overbodig zijn, omdat verscheidene uitingen van den Oostenrijksch-Hongaarsche regeering het gewenschte antwoord reeds bevatten. Wanneer het publiek echter eene hernieuwde verklaring mocht v.illen hooren, dan kan gezegd worden, dat onze monarchie volstrekt geene ag- gressieve plannen tegen Rus- land heeft en ook niet beoogt haar gebied op Ruslnnd's kos ten uit te breiden. Van. sociaal-democratische en van iedere andere zijde zal men zeker erkennen, dat de regeering van Oostenrijk-Hongarije daar mee op volkomen openhartige en vrijmoe dige wijze 'en zonder omwegen heeft ge sproken Het buitenland mag in dit positie nemen van de Oostenrijksch-Hongaarsche regee ring geen teeken van xwaktégevoel zien, zooals hiermee uitdrukkelijk moet worden geconstateerd, omdat de vijandelijke pers, om de uitwerking van onze vredesverkla- ïirigen te niet te doen en hunne bedoeling verkeerd voor te stellen, er op uit is ze aan het publiek van de Entente-landen op te disschen als bewijzen van ons weerstands vermogen. De tegen ons strijdende volken zouden zich, wanneer zij aan zulke voorstel lingen geloof schonken, in eene noodlot tige dwaling bevinden. Wij hebben telkens weer er nadruk op gelegd, dat wij een verdedigingsoorlog voeren en hem zóó lang zullen voortzetten, totdat wij ons doel hebben bereikt, dat hierin bestaat, dat u ij o n s zekerheid verschaf fen voor ons toekomstig be staan. Met krachtige, overtuigende woorden be toogt het Fremdenblatt, dat wij Diet alleen besloten zijn vol te houden, maar dat wij ons ook militair en economisch sterk -ge noeg voelen om den strijd uit te vechten en de vijanden, die ons hiertoe noodzaken, op den grond te brengen. Wanneer zij ons be reid vonden vredesaanbiedingen te doen, dan is dit geschied, omdat wij het nutteloo- ze menschenslachten willen verhinderen en alles in T werk willen stellen om de kost bare menschenlevens, die de voortzetting van den oorlog moet verslinden, te behou den. Door ons werd aan de socioal-democra-, ten geen beletsel in den weg gelegd, om op^ een internationalen partijdag over den vredef te spreken. Integendeel, wij hebben voor zoover dit aan ons lag, de wegen geëffend^ om tot deze bespreking te komen. Het Wij zijn licht bereid ons zelve afkeurend fe beoordeelen mits niemand met dat oordeel instemt. ROMAN VAN OLGA WÓHLBRÜCK met autorisatie vertaald door Mevr. I. P. WESSELINK- -VAN ROSSUM. 100 „Genoeg," zei zij plotseling. „Je hebt mij Dat gemaakt." Zij üel haar banden afdrogen en haar ge zicht; cn gedroeg zicli daarbij stil als een atlcin kind. „Misschien ga je weer uaar beneden", zei zij. Het klonk bijna verlegen. Mendel ant woordde niet. „Ik bedoel over tien minu ien Men del of over vijf. Ik heb je nu Wet noodig." Zij streek over haar arm, smeekend ver dokken haar lippen, het leek haast of zij lachte. 1 „Ja. mevrouw." Mendel verliet de kamer met gebogen d^ofd en stijve ledematen als een vermoeid Werkpaard. Het haardvuur knetterde, de edelsleenen -fonkelden in het rose licht. „Hoo kwam dat?" vroeg Bruno Taysen. Hij voelde, dal hij de oude vrouw tijd moest laten om le bekomen. Zij keek hem aan, voor het eerst. Haar mondhoeken trilden, alsof zij op het punt stond om te weenen. Maar dat was maar een oogenblik. „Mijn zoon heeft gereisd u weel dat hij is overal geweest, in Japan en in China en in Spanje en Portugal. Hij krijgt veel couranten uit alle landen. Als hij de taal niet kent, dan is het om de platen. Hij bekijkt ze, herinnert zich dan schrijft hij het op hij heeft boekdeelen geschreven. Memoiren, u weet —1" Zij raakte den draad kwijt. Hij kwam haar te hulp. „Ja, en diè tijdschriften Zij schudde het hoofd en wikkelde zich in haar sjaal. „Gisteren kwam dan het Spaansche tijd schrift. Daarin slond een groot artikel over een stierenvechter ik weet niet, hoe hij heet. Daarin slond, dal hij een diner liad ge geven aan een graaf Oberwall en zijn.-jonge vrouw en een plaatje stond op de andere bladzijde. Dezen man op het balkon en naast hem Gerhards vrouw en hij houdt haar hand vast en hel lijkt liaast, of hij liaar kussen zal. En Gerhard aan de andere zijde, maar met afgewend gelaat en daar onder de namen alle namen, met groote letters cn onder het balcon ziet men men- schen den eenen hoed naast den anderen. Toen is mijn zoon bij mij gekomen met het blad heel langzaam is hij naar Loven gekropen heeft mij liet blad in den schoot geworpen en heeft geroepen. „Ziet u dat komt er van, als men zijn vrouw uit de Bohème haalt cn toen heeft hij nog wal gezegd en daarna is lilj in den leunstoel neergevallen cn men heeft hem naar bene den moeten dragen. En de dokter zegt, dat hij niet weet. of hij er weer bovenop komt „U heelt Gerhard natuurlijk dadelijk gete legrafeerd, mevrouw?" „Hij heeft het niet toegestaan hij wil de vrouw niet in zijn huis toelaten de vrouw, de geboren Ilörsclkamp en bij wil Ger hard niet beleedigen. Ik zil hier en wacht, wacht, totdat lnj een beslissing nemen zal. Maar hij zegt niets En ik kan niet naar bene den... Misschien, als ik in mijn stoel gedra gen werd maar de menschen zijn bang voor de trappen en ik ben ook bang ik moet hier zitten cn wachten". „U zult dien angst wel te boven komen, mevrouw," zei hij met beslistheid „Ilc zal helpen u naar beneden te dragen; er zal u niets overkomen. U moet met den graaf spre ken. Jlet is allemaal heel anders dmi u ge looft. Lou Hörselkamp heeft geen schuld aan dit alles. Zij niet. Zij heeft mijn vader geschre ven. Leest u den brief. Leest u den brief van hel begin tot het einde. Ik zal zoolang wach ten Er kwam beweging in de plooien van hel gewaad der oude vrouw. Haar oogen gloei den plotseling. „Geef hier Zij greep naar haar bril en naar den brief Taysen ging voor hel raam staan, cn haalde dc lucht op, die door de nauwe open kier naar binnendrong. Hij zag er uil, of hij door het water gehaald was, hier in die ldeine, warme geparfumeerde kamer. Hij keek op de klolc. Die liceren en dames hadden allen lijd. Voor hem was elk uur vcrloreu yoor zijn werk. AiIeéu door uiterste krachtsinspan ning en zclfbt'hccrsching was het hem gelukt zich in enkele maanden een positie te ver overen. Nu, op hel beslissende oogenblik had liij zijn krachten, zijn overleg meer dan ooit noodig. En toch was het hem nu reeds duidelijk, dat hij alleen in staat zou zijn Lou te redden Op haar ouders kon zij niet reke nen graaf Oberwall was ziek hier boven zat een half verlamde, oude vrouw. Twee, drie, misschien vier dagen moest hij nog hier blijven. Op zijn laatst zou hij in acht dagen ginds zijn om haar zelf mede te brengen. En al zou zij ook. hier geen tehuis vinden, dan zou zij l et in liet huis zijner ouders vinden. Op zijn ouders kon hij zicli verlaten. Wat er later gebeuren moest, daaraan wilde hij niet denken, dat deed er nu ook niets toe. Hij had eens tot Lou gezegd: „Lk zal altijd gereed slaan, nis ge mij noo dig hebt," en hij zou er zijn. Helpen! Nu was hij met zich zelf in hel reine. „O God o God klonk liet steunend uit den ouden brocatcn stoel. „Ja, mevrouw nu ziet dc gchecle zaak er toch werkelijk anders uit." Ilij sprak onwillekeurig harder dan zijn bedoeling was. De oude gravin stamelde: „Ilij is een Rey een Rey geen Vidal. De Vidals zijn boeren." Zij keek verwezen voor zich. 'Al haar gevoel kwam er tegen in opstand, dat haar klein zoon, dc kleinzoon van generaal Rey, een boer zou zijn geworden. Dat begreep zij er alleen van. „De Rey's waren revolulionnairen, woeste, verschrikkelijke menschen maar ze bleven markiezen ouder huil Jacobiinenmutsen; zij hadden idealen, dc Rey's een politiek pro gramma en zij legden hun hoofd moedig op hel schavot, als het op betalen aankwam. Zij waren helden! Ilij fluisterde: „Zulke helden zijn er bij dozijnen in hel vree indelingen-legioen." Wal wat zegt u vroeg de oude gra vin. Vreemdelingenlegioen Wat moet hij daar? „Uitrazen,antwoordde Taysen. „Het bloed der Rey's cn der Vidals uitrazen! Anders niets. Daarvoor is het vreemdclingenM legioen bij uitstek geschikt, evengoed als ecu revolutie,..." Gravin Marie Antoinette Oberwall boog Het Hoofd diep op de borst. Zij zette geen ronden rug meer, en legde het hoofd ook niet meer scheef terzijde, oirt haar snibbige woorden uit te stooten. Er was iels In haar gebroken. Dc trots op haar onstuimig bloed, de trots op het geboorteland harer moeder, de trots op de Rey's uit de vurige Languedoc... „Mijn zoon is een oud man Gerhanl if dc laatste Oberwall dc laatste Oberwall." De tranen druppelden uil haar donkere oogen over de wille, geblankclte wangen* langzaam en zwaar en ijzig koud. „De laatste Oberwall." Zij snikte opeens stil als een oud vrouwtje* wat zij eigenlijk ook was, en als een mocdeaV die haar zoon, haar laalsten roon beweent. (Wordt vervolgd.J

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1