N* 298 „D E EEMLANDE R". Vrijdag 22 Juni 1917. bFiiitf.ni.an dT F^UÏLLETOrir. Strijdende Zielen. IB'1" Jaaruang, tJ. MARIE VAN VERSENDAAu Hoofdredactie! Mr D j VAN sCHAARDENBURa Uitgevers: VALKHOFP Co, abonnementsprijs c QMaadtNi vooi Amersfoort M idam tranoQ p»r po«t"-Ji Por waak Afzonderlek© nummer» Wokolijkooh bnvo»K»al nD* HolUnd*** j HuUvr»m>' redaoti© van Thérè»» Hovon) par 3 mod. ÖO WakaHjksah b^jToogAoi „Wireldnvtu" por 8 mod. CU. 1.90. - 1.SO. - O.l»». - O.OS. foadar Bureaui UTRECHTSCH EST RAAT 46. Intercomm. Telefoonnummer 60. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 1—5 regal».. f O.SO. Elko regal moer4, 0.15t Dienstaanbiedingen 4—5 rogele0.50* Groote letter» naar plaateruimte. Voor handel en bodryl bestaan /.eer voordoolige bopalingen tot het horhaald adverteoreu in dit Blad, b\j abonnement. Eeno circulaire, bevattende do v oor waarde u, wordt op aanvraag toegezonden. Kennisgeving. SCHOUW. De Burgemeester van Amersfoort brengt ter kennis van belanghebbenden, dat Watergraaf en Heemraden van het Heemraadschap de rivier De Eem JBeken en aankleve van dien, voorne mens zijn op Woensdag, Donderdag en Zater dag, respectievelijk den 4en, 5en en 7en Juli 1917, eene schouw tc houden over beken en ■waterleidingen. Schouwplichtigen worden uitdrukkelijk aange maand er voor*, te zorgen, dat zij alsdan vol daan hebben aan hunne verplichtingen, in de desbetreffende verordening gesteld. Amersfoort, 19 Juni 1917. De Burgemeester voornoemd, VAN RANDWIJCK. Politiek Overzicht De an^fchie n rtusiand. m. (Slot). In de taal, die de dagbladpers in Rusland voert, spiegelt zich de onrust, waarin de ge moederen bevangen zijn, duidelijk af. Het vertrouwen ontbreekt, dat men op den weg is om tot een beteren toestand te komen. In toenemende mate doen zich stemmen hoo- ren, die er op wijzen, dat Rusland weer aan stuurt op eene omkeering, die eene omwen- werkzaam aandeol heeft gehad in de abdi catie van den Czaar, drukt het gevoelen van velen uit, waar hij zegt„Ik heb altijd ge meend, dat een Russische republiek een droombeeld i«. Nu hebben wij werkelijk eene republikeinsche regeerirtg en ik verklaar Wanneer die het land kan redden, dan word ik republikein. Maar de zaak heeft ook eene andere zijde." Die andere zijde is hier de hoofdzaak. Die vertoont den strijd der belangen, die be staat op allerlei gebied, maar vooral op het agrarisch gebied. Het al-Russische boeren- congres, dat in de eerste week van deze maand heeft plaats gehad, heeft over de be stemming, die aan den grond zal worden gegeven, zeer radicale besluiten genomen, waarvan de grondgedachte is de opheffing van den privaten eigendom en van het staats- en kerkdomein en de overdracht aan commissiën, onder welker toezicht de bewer king van den grond zal geschieden totdat de Constituante een nieuwen vorm van verdee ling zal hebben gevonden; voorts de inbe slagneming van den ganschen levenden en dooden inventaris, die communistisch zal worden aangewend; eindelijk de verwijdering van de door de voorloopige regeering inge stelde commissarissen. Deze besluiten drukken de wenschen uit van de kleine boeren en boerenarbeiders, die hoofd zakelijk op dit congres vertegen woordigd waren. Daarnaast doen zich echter teling kan worden. In Petersburg heerscht eene onweersstemming. In ontelbare open- j andere wenschen gelden en op dezen heeft lucht-vergaderingen worden alle brandende de Berlijnsche hoogleeraar Hollmann het kwestiën behandeld met eene hartstochte lijkheid, die dikwijls in handgemeen dreigt over te slaan. Op het boeren- en het offi- cierencongres is het tot de zwaarste inci denten gekomen. Het volk wil geene leuzen meer hoorenhet is de ontbinding moede. Eene vraag, die velen benauwt, is of de tegenwoordige regeering in staat zal zijn aan de beweging leiding te geven en haar in de goede richting te voeren. De kadet Maklakow, die bestemd is als verte genwoordiger van Rusland naar Parijs te gaan, heeft den chaos der politieke stroomingen in Rusland aldus geformuleerd: „Het staatsgezag ontwikkelt zich bij ons meer en meer naar links, het land beweegt zich naar rechts en het staatsgezag zal ten slotte staan zonder den steun van het land en vallen op den dag, waarop de historische Nemesis komt, op gelijke wijze als het oude Rusland is gevallen." Hier wordt aan het nieuwe Rusland hetzelfde lot voorspeld, dat het oude Rusland heeft getroffen. Men -spreekt openlijk van de Nemesis, die het nieuwe bewind zal wegvagen, gelijk zij het oude stelsel heeft weggevaagd. Dit bewijst, dat de roes van de „heilige eensgezindheid" van den eersten tijd der revolutie voorbij is. Men bevindt zich in een chaos van stroomingen en tegenstroomin- gen, waarin de politieke, sociale en econo mische tegenstellingen scherp aan den dag komen. De zuiver politieke strijd komt voors hands nog het minst aan den dag, althans voor zooveel den regeeringsvorm betreft. Het conservatieve doemolid Sjoelgin, die een oog waar hij schrijft: „Alles komt in Rusland neer op de agra rische kwestie, want men weet in Rusland evengoed als elders, dat grondbezit maat schappelijke positie en politieke macht be- teekent. Men mag niet gelooven, dat in een land als Rusland overtuigde monarchisten met één slag veranderen in republikeinen, omdat een zwakke monarch heeft geabdi ceerd en in Petersburg eene republkeinsche regeering zetelt. Deze kringen, die voorheen Rusland beheerscht hebben en zonder twij fel daarop beter zijn toegerust-dan de lagen, die in den maalstroom toevallig naar boven zijn gekomen, winnen thans zichtbaar aan invloed, en hoe meer de toestand nadert tot de anarchie, des te sneller en vollediger zullen de aanvankelijk revolutionaire maar heden reeds ontnuchterde burgerlijke ele ment hen in de eimen vallen. Het gist op het land; de boerenopstanden breiden zich uit als zomerbranden in het droge steppengras. Het agrarische program ma van de burgerlijke regéering: „Verdee ling van de kroondomeinen" is lang in de schaduw gesteld. De boeren kennen deze fraze, die Stolipin heeft uitgevonden om hen zoet te houden; de werkelijk bruikbare kroonlanderijen zijn lang verpacht aan boe ren, die zich er op gevestigd hebben, en de overigen zijn niets waard, zij liggen ergens in de bosschen van het noorden of in de Siberische wildernis. Neen, voor de boeren komt slechts dit ééne in aanmerking: de zwarte aarde van den naburigen grondeige naar, die dadelijk bij het gemeenteland kan worden ingelijfd. Kolonisatiegebied ergens in Siberië is den boeren geheel onverschil lig, bijna verdacht. In deze dingen stelt de oorlogsmoede boer natuurlijk veel meer belang dan in „Czari- grad" en de oorlogsoogmerken, die men hem yerder heeft ingepraat. Hij gaat eenvoudig, zooals na de in Mandsjo^ije opgedane on dervinding was te voorzien, naar huis. An derhalf millioen soldaten zwerven nu, volgens Russische berichten, in het land rond. Ke renski's papieren machtwoord heeft hen niet kunnen bewegen terug te keeren en kan hen niet daartoe bewegen want de autoriteiten, die het moeten uitvoeren, ontbreken. Zoo breidt het ontbindingsproces van het cen trum des lands, waar alles in gisting is, zich uit naar het front en van het front naar het centrum. Het is de chaos van de stroomin gen; maar het is welbeschouwd nog geen anarchie. Nog bestaat er eene regeering in Petersburg, maar ook alleen in Petersburg." De oorlog, B e r 1 ij n, 21 Juni. (W. B.) Officieel bericht. In het Engelsche Kanaal zijn weder sche pen met 31.500 vracht ruimte door onze U-booten in den grond geboord. B e r 1 ij n, 21 Juni. (W. B.) Officieel be richt. Den 30sten Mei werd de Italiaansche ves ting Benghasi aan de Noord-Afrikaansche kust door een onzer duikbooten met 40 gra- nëten beschoten. De voorste havenwerken en het station voor draadlooze telegrafie werden met zichtbaar resultaat onder vuur genomen. Nog langen tijd~na de beschie ting werd een hevige brand in de stad waar genomen. Madrid, 21 Juzi. (Havas). De in San Sebastian verschijnende bladen verhalen, dat vèrleden Zondag .op eenige mijlen af stand van San Sebastian een gevecht heeft plaats gehad tusschen een Fransch schip en een Duitsche' duikboot. De duikboot trof het schip en ^eroorzaakte er een brand. Het Fransche schip, dat bewapend was, beant woordde het vuur met grooïe juistheid. Op het oogenblik, toen de duikboot reeds half onder water was, werd zij door een granaat getroffen en zonk. Van de verschillende oorlogstooneelen is ook ditmaal weer niets bijzonders bericht. Luguano, 21 Juni. (Havas). De aankomst van ex-Koning Konstantijn zou tot geenerlei manifestatie aanleiding gegeven hebben, indien de gebeurtenis zich niet door zijn toedoen door een levendig inciden had gekenmerkt. Toen hij zich naar zijn hotel begaf, ontvingen enkele Duitschers hem met een enthousiast „Hoch." Het publiek van Lugano deed een gemom pel van protesten hooren. Konstantijn keer de zich evenwel om, waarop gefluit hoorbaar werd. Kreten als „Verrader van Servië", „Moordenaar van de Farnsche zeelui I" wer den vernomen. Een jonge vrouw vloog op den Koning af en sloeg hem in het gelaat. Eenige personen wierpen met steenen. In het Italiaansche parlement heeft de re geering verklaard, dat zij de Petersburgsche formule van een vrede zonder annexatie en zonder oorlogsschatting verwerpt als een zuiver negatieve formule, die op bedriege- lijke wijze maskeert eene rechtvaardiging van alle onrechtvaardigheden van het ver leden en van alle rechtsverkrachtingen door een zuiveren terugkeer naar den Status quo ante bellum. Berlijn, 21 Juni. (W.-B). Opzienba rende mededeelingen aangaande de oor logsdoeleinden óer Franschen doet de Ber- ner Tagwacht van 18 dezer. Volgens deze berichten werden de oorlogsdoeleinden der Franschen in Januari van dit jaar in eene nota door Doumergue naar Petersburg ge bracht, nadat ze tevoren aan de Engelsche regeering voorgelegd waren. Op grond van deze nota werd daarop in Februari tusschen de Russische en de Fransche regeering een overeenkomst gesloten, waarin aan Frank rijk de volgende toezeggingen gedaan wer den lo. Frankrijk krijgt Elzas-Lotharingen terug met de grenzen van vóór 17Q0; 2o. Frankrijk krijgt het gebied van de Saar3o. Met betrekking tot de Rijnprovincie verkrijgt Frankrijk een soort van prioriteitsrecht, vol gens" hetwelk het over die stukken dier pro vincie, die het gebruiken kan, zal kunnen beschikken. 4o. Frankrijk krijgt Syrië. Weenen, 21 Juni. (Corr.-bur.). "Vol gens de avondbladen heeft minister-presi dent Clam Martinitz hedenmorgen den kei- erz in een langdurige conferentie verslag gedaan van zijne besprekingen ter oplossing van de crisis. Daarna had hij dén onderhoud met den minister van Buitenlandsche Zaken Czernin, om vervolgens met de partijl eiders verder te confereeren. Daar nog geen enkele partij een definitief besluit heeft genomen, zullen de onderhandelingen heden wel niet ten einde gebracht worden. Kopenhagen, 21 Juni- (Ritzau). De conservatieve volkspartij van den rijksdag heeft den minister-president. Zahle medege deeld, dat zij haren vertegenwoordiger in het kabinet, den minister zonder portefeuille Rottbóell, heeft verzocht zijn ontslag te vra gen, omdat de partij de verantwoordelijkheid, verbonden aan het vertegenwoordigd zijn in het kabinet, niet kan op zich nemen, zoo lang de sociaal-democratische minister Stauning lid is van het kabinet. Athene, 21 Juni. (R.). Venizelos is in Piraeus aangekomen, waar hij drie dagen zal verblijven. Hij zal niet naar Athene gaan. Christiania, 21 Juni. (W. B.) De Fransche munitieminister Thomas is hier op zijne thuisreis aangekomen. Hij gaat mor gen verder over Bergen. P a r ij s, 2 1 Juni. (Havas). De Fransche regeering heeft hare goedkeuring geschon ken aan de benoeming van Maklakow tot gezant van Rusland in Frankrijk. Londen, 21 Juni. (R.) De Daily Te legraph bericht, dat de uitkomst van Hen derson s bezoek aan Rusland waarschijnlijk zal zijn, dat in Londen een internationaal arbeiders- en socialisten congres van de geallieerden zal worden bijeengeroepen. Stockholm, 21 Juni. (Tel.-bur.) Do afdeeling voor internationale betrekkingen van den Petersburgschen arbeiders- en sol- datenraad, geeft van morgen ah- in Stock holm berichten uit met de authentieke tele grammen van den raad in de Duitsche, Fransche en Engelsche talen. Petersburg, 20 Juni. (R.) De eerste zitting %an het algemeen congres van afge vaardigden der kozakken uit geheel Rusland is bijgewoond o.a. door vele leden van Doema en Rijksraad. In zijn openingsrede herinnerde de voorzitter, het Doema-lid Sa- watejew, aan de roemvolle traditiijp der ko zakken. Hij zeide: „Laat ons onze ijzeren tucht veranderen in epn discipline van staal" en eindigde met een oproep tot strijd tegen den binnenlandschen vijand en tegen den binnenladschen vijand. De afgevaardig den van het eerste regiment Donsche ko zakken eischten krachtiger maatregelen te gen de propaganda van Lenin en andere anarchisten, die als verraders van Rusland en moordenaars van de jonge vrijheid be schouwd moeten worden. Zij verzochten de voorloopige regeering een speciaal leger van kozakken te vormen, dat bereid zal zijn op het veld van eer te vallen. De voorzitter van de Doema, Rodzianko, zeide in een vurige rede: Ik wil hier de schandelijke kwestie van een .afzonderlijken vrede niet ter sprake brengen. Dat zou een beleediging zijn voor de dappere kozakken, die, zoools een ieder weet, vurige patriotten zijn en die slechts één weg kennen, den weg naar de overwinning en een waardigen vrede. Allen, grooten en kleinen, moeten strijden voor het vaderland en zijne eer en geschonden rechten verdedigen zonder geld of goed te sparen. Vervolgens sprak de oud-minister van oorlog Goetschkow: Het kozakken-congres zal allen, die onder invloed van intriges wa ren gekomen, met vaderlandsliefde bezielen en hen doen besluiten den oorlog door to zetten, totdat Rusland en zijn bondgenooten de vredesvoorwaarden zullen dïcteeren. Nadat nog een aantal sprekers het woord had gevoerd, werden de redevoeringen gehouden door vertegenwoordigers der geal lieerden, n.l. van Frankrijk, Rumenië, Servië en België. Het congres begroette hen vo! geestdrift en hoorde hunne toespraken staande aan. Pe t e r s b u r g, 21 Juni. (Tel.-ag.) Met het oog op de zwaardere eischen, waaraan de Russische kolenindustrie heeft te vol doen, en de noodzakelijkheid om het kolerw transport in de industrieele streken te ver sterken, heeft de minister van handel bij do regeering een plan ingediend tot het ver- leenen van financieelen steun, aan de on dernemingen'in bet Donetz-bekken. De mi nister stelt voor. non de eigenaren van ko- Het is gemakkelijker te weerleggen dan te overtuigen. Roman van H e 1 e n e Dickmar. Geautoriseerde vertaling uit het Noorsch door A. M. VAN DER LINDEN—VAN EDEN. 29 En het was of de afstand tusschen haar en die menschen op den weg grooter en grooter werd. Zij waren zoo ver weg voor haar, zij gingen haar niet aan. Wat had zij met hen gemeen? De schemering viel. Recht tegenover haar waar de weg zich omboog naar Skarpsno stond een troepje jongens de handen In de zakken, de mutsen achter op het hoofd. Zoo als altijd verspreidde zich de "groep ver zamelde zich weer. Plagerij en gevecht. Beneden in den tuin speelden Haralds Karei en Richards oudste jongen krijgertje ge lach en uitroepen drongen tot haar door- De klok in de eetkamer sloeg zeven. De menschen op den weg schenen bij de onzekere verlichtingmeer haast te krijgen. Zij .kwamen cn gingen, r>> '•v.nrilon elkaar en hieven dan weer Li! Zij stond daar nog altijd ui triade naar de bekende ge* kallef Daar werd gebeld. Zij schrikte. Zij ging haastig naar de schrijftafel, waar haar bevende handen orde trachtten te bren gen in de hoeken en cahiers. Zij luisterde neen, hij was het niell Opnièuw stond zij voorvde glazen deur, de handen voor zich uit als in angst.Waarom kwam hij niet? Hij had- immers niemand anders tot wie hij gaan kon.. Had hij haar niet noodig? Gaf hij niet om haar medege voel? Tranen vulden haar oogen Zij keek naar de lucht; om de donkere wolken schitterden lange gouden randen. En beneden, tusschen de toppen der heuvels door zag men een hel dere. lichte streep. De zon was ondergegaan. Een drukkend gevoel als van pijn, kwam over haar. En zij beet op haar lippen om niet in schreien uit tc barsten. Op hetzelfde oogenblik werd er hard aan de bel getrokken. In een seconde, als in onverklaarbare angst had zij de beide kaarsen op haar schrijftafel aangestoken. was er voor gaan zitten, had een boek opgeslagen, de pen in de hand geno men en schreef, zij wist niet 'wat, zij bewoog zich niet, zag niet op voordat hij naast haar stond. X. Nu vertelt hij dat hij een lange wandeling heeft gemaakt, die hem vermoeid heeft. Zijn uiterlijk is kalm. Maar hij Ziet bleek, een strakke trek ligt er om zijn mond en een eigenaardige donkere glans in zijn oogen. „Je ziet, wat er van geworden is,"' zei hij. terwijl hij een leunstoel naar de schrijf!afel trok, waar Ellen was blijven zitten zonder een enkel wöörd tc kunnen zéggen hij wees op een krant die naast haar lag. Ellen knikte. Toen zag zij hem aan. Zij kende, die uitdrukking in zijn gelaatl Het brandde in haan borst, en nu rolden de woorden over haar lippen... snel, krachtig, driftig: O, het was schandelijk s cjj.-n n d e 1 ij kl De middelmatigheid kreeg de eercplaats cn de beste krachten werden weggeworpen! Van begrijpen, van hoogen zin, van dankbaarheid geen sprake meer! „Ach. lieve Ellen, laten wij daarover niet spreken!" Hij viel haar bijna ongeduldig in de rede... „Als ik er maar niet heelemaal gek van word," zeji hij verder en streek met dc hand over zijn oogen. „Alles wat er van hoogmoed en zelfzucht in ons is steekt bij zulke gelegen heden het hoofd op. Wat geeft mij "hel recht te denken dat ik het werk in deze com missie beter zou doen dan een ander? „Het zijn knappe menschen die gekozen zijn bijna allen," voegde hij er met eenige bitter heid aan toe. Hij zweeg op eens, stond op en liep de kamer op cn neer, mei zijn zakdoek het zweet van zijn gezicht afwisschend. „Maar weel je wal onverdrogelijk is?" sprak hij op eens heftig. Hij nam een samengevou wen krant uit zijn zak en spreidde die voor Ellen op de schrijftafel uit. „Dat hel hier in ons land iemand niet wordt toegestaan mensch, individu tc zijn; men mag niet meer zijn dan een nummer in de een ol andere politieke partij! Dit hier is bedoeld als een soort balsem omdat ik gepasseerd ben. Luister," hij wees op een artikel van de redactie en las over haar schouder: „Wij hadden gemeend dat ecu man nis directeur Lassen, die met zijn vaardige pen en door zijn geheele optreden, uiimuntend zou passen bij het tegenwoordige regeeringspro- gram, in dc commissie zou zijn gekozen cn hij een gelegenheid als deze, eindelijk eens de wel verdiende wnnrdecring van zijn eigen P3rlij zou hebben ingeoogst „Is dat niet schandelijk?" „Maar nu blijkt het men heeft vermoede lijk niet dc noodigc zekerheid gehad en anderen gevonden meer gewillig om mei zich te laten onderhandelen" en zoo voortsl Wij kennen dit." Ilarald volgde met zijn vingers de régels. „Hier komt nog wat van dezen aard: „Den Directeur zullen nu misschien dc oogen open gaan voor het feit. dat het toch niet de partij is, waarin hij met zijn tradities, zijn ontwik keling, zijn gaven op zijn plaats is..." Zie dit Pu eens „bekwame pen bruik bare kennis meer rijpheid hij zal nu misschien ontdekken welke menschen wel kunnen vleien, groolc beloften chien en be weren de mecning van anderen te waardee- ren, maar als het er op aankomt, lafhartig dc persoon boven dc zaak stellen en gehoor zame werkkrachten verlangen" en zoo ver der en zoo verder wij kannen het liedje. Nu speculeert men op mijn gekrenkte eer zucht* zie jc en men smeedt hel ijzer ter wijl het heet is, voor zijn eigen zaak. "Maar zij krijgen mij niet!" riep Lij al hefti ger cn met stralende oogen uit. „Ik wil aan hol werk meedoen volgens mijn eigen over tuiging, zonder mij tc laten werven voor rechts of links. Ik reik hun de hand niet toe, eerder houw ik haar af! In hun drukkende politieke atmosfeer zou ik niet kunnen ademen, er mij niet vrij gevoeleneer niet kun nen werker. voorzoover dit iels te beduiden heeft," zei hij op een heel anderen loon, cn ging in dc lage stoel bij EÜens schrijftafel zit ten, terwijl hij met een zenuwachtige bawe« ging het haar van zijn voorhoofd streek. Ellen zag hem een oogenblik aan. Zij zocht naar woorden, voor wat zij hem wou zeggen. Een paar keer opende zij haar lippen. Maar zij boog slechts het hoofd nog dieper over dc krant vóór haar, alsof zij beter wou lezen, wat cr stond en een blos overtoog^ haar gelaat. „En weet jc wat het ergste is?" ging Ilarald voort en keek recht voor zich uit, alsof hij zijn gedachten volgde. Er was weer iets ge drukts over zijn wezen cn in zijn stem geko men, dat meer dan zijn woorden van bitter heid en mismoedigheid getuigde. „Dit is, dat al stoot jc je hoofd tegen een muur en je krijgt dat gevoel in een geval als dit dan is het of zij de stellages van allerlei soort, die je in je eigen naïef en over gevoelig optimisme in den loop der jaren hebt opgebouwd, bij zulk een schok uit ^elkander doen storten. De heclc w e r k e I ij k h c i d dftur buiten," hij maakte een beweging naar het raam slaat dan tegenover je, zon koud cn vijandelijk dat het je verlamt, en machteloos maakt! - En opeens slaat het open cn bloot voor jc, dat de arbeid, de gaven, het lijden van den enkelen mensch, eigenlijk niets tc beduiden hebben, niets voor het groote, niets voor het algemeen. ("Wordt vervolgd.^

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1