N° 305 Eerste Blad. 15rte Jaargang. „DE EEMLANDER". Zaterdag 30 Juni 1917. MEDEDEEL ING. Eysink Hofland. BUITENLAND^. BINNENLAND. AMERSFOORTSC Hoofdredactie: MARIE VAN VERSENDAAL. Mr. D. I. VAN SCHAARDENBURO. Uitgevers: VALKHOFP Co. 4 f 1.8®. ut? o.ik ABONNEMENTSPRIJS: Py C pnriAn TOOI AmBTBlOOCt Idem fraaoo per jpoêt Per week a ak Afzonderlijke nummer» Wekelykaoh bÜTo.g»l .Df BoUana.ck, Hu^rou*' (oud« r«d«ti« rul ThdrkM Horen) per 8 mnd. 50 et*. Weketykeob bgroegul Wmldrtvtn" per 8 mod. OS ci». Bureau: UTRECHTSCHESTRAAT 46. Intercomm. Telefoonnummer 66. BK IJ 8 DEK ADVEKIENTIKIV* ï»n 1-5 recel. f O.SO. tlko reg.1 moer.0.15. Hieniteanbiodiog«n 1—5 regela4 «.50, Grooto lettors naar plaatsruimte. Voor handel ou bodrijl bostaun zeer voordeolige bopntiugoa tot het herhaald advertooron in dit Blad, bij abonnomont» Eent? niroulaire, bevattende de voorwaardon, wordt op aanvraag toegezonden. Wegens de enorme verhooslng der papterprijzen en de voortdurende stijging der exploitatiekosten, Is de kostprijs van elke conraat aanzien lijk liooger dan de abonnementsprijs bedraagt, zoodat wij ons genoodzaakt zien de abonnementsprijs met Ingang van 1 Juli a.s. met 20 cent per kwar taal te verhoogen. Voor weekabounés (tuet gratis ver zekering) wordt de abonnementsprijs 14 cent per w« ek. DE DIRECTIE. Kennisgevingen. De Burgemeester der gemeente Amersfoort maakt bekend!, dat De Minister van Landbouw, Nijverheid en Han del Gezien artikel 3 der Distributiewet 1910; Heeft goedgevonden I. met intrekking van het terzake bepaalde bij zijne beschikking von 31 Mr! j.l. No. 33720, Af- deeling Handel, den ma uminkoopprijs van normaal bak- en braadvet voor de gemeenten vast te stellen op 115 per 100 K.G. II. Te bepalen dat deze prijs gerekend zal worden te zijn ingegaan op 14 Juni 1917. Amersfoort. 20 Juni 1917. De Burgemeester voornoemd, VAN RANDWLJCK. De Burgemeester der gemeente Amersfoort maakt bekend, dat van den Minister vun Land bouw, Nijverheid cn Handel is ontvangen een schrijven luidende als volgt Ten vervolge op zijn circulaire van 21 April No. 32201, afdeeling Handel, heb ik de eer U te berichten, dat, naar mij gebleken is, de hand having der U bij circulaire van 31 Maart j.l. No 29113, afdeeling Hundel, medegedeelde bepaling volgens welke voor een avondmaaltijd in ho tels, restaurants en koffiehuizen naar keuze kon woxden verstrekt: 1. een soop en een voorge recht, of een soep en -een nagerecht2. een vischschotel3. een vleeschschotel. tot moei lijkheden heeft aanleiding gegeven. In verband daarmede wordt thans door mij vastgesteld, dat voor een hoofdmaaltijd verstrekt, kan worden: een voorgerecht, soep, twee gangen, bestaande uit visch- en (of) vleeschschotel en een nage recht, mits dit niet uit een meelspijs besta. De bepalingen betreffende fruit en kaas blij ven ongewijzigd. Amersfoort, 29 Juni 1917. De Burgemeester voornoemd, VAN RANDWLJCK. De laatste gang. Na 1 ie l ge én wij reeds eerder over deze raadsverkiezingen schreven, behoeft wel niet herhaald le worden dat en waarom wij ons verheugen dat deze periodieke verkiezingen afchuiis grootcndccls bij enkele candidaatstel- ling afgeloopen zijn. Grootendeels zeggen wij; want» in I is toch stemming noodig, doordat ook de Soc. Dem. Partij (niet le verwarren met de Soc. Dem. Arb. Partij lol welke do heer Hofland behoort) in dat district één candidaal gesteld heeft. Waarom deze candidatuur juist in I ge steld is en legen wïen van de heide aftreden- den zij meer bepaaldelijk gericht is, daarnaar valt slechts te gissen.v't Doet er trouwens niet toe; want 'n feil is dat nu voor de beide vaca tures op één slembillet voorzien moet worden zoowel de zelel van wethouder Eysink als van den heer Hofland daardoor in gevaar ge bracht wordt; ai moeten wij cr dan ook ter stond aan loe voegen, dal dit gevaar niet zeer groot is. Bij de jongsc kamerverkiezing toch verwierf de candidaat der S. D. P. 43 stem men. Pr Candidatenlijst voor den heer Holmer is gelcekend door 34 personen. Op zooveel stem men is dus te rekenen. Maar allicht komen er Wat bij. Bovendien doen zich bij dergelijke stemmingen altijd vreemde combinaties voor. Er zijn misschien kiezers die zóó op de S. D A. P. gebeten zijn, dat zij weigeren Hof land le stammen en daarom op hun billet Eysink en Holmer zwart maken. Er zijn mis schien ook fanalieke socialisten die ifolmer hoven Eysink verkiezen en hem hun stem geven naast Hofland. Wij willen maar zeggen dat men niet tc lichtvaardig van dc stembus moet wegblijven; want meer dan door de enndidatuur der S D. P. zouden juist foor het thuis blijven ■\an de kiezers de ze! 'tredenden in ernstig gevaar gebraeln kunnen worden. De politieke goede trouw eischt dat alle we schreven bijna „gecompromitteerde" doch bedoelen 'ft het compromis toegetre den" ^partijen cn hun volgelingen, vrijzinni gen, rechlschen en socialisten, Vrijdag, jfcnparig ter slembus trekken voor; en Politiek Overzicht De toekomst van Polen. Sedert de proclamatie van 5 November 1916, waardoor Duitschland en Oostenrijk- Hongarije gezamenlijk hun besluit verkon digden tot oprichting van een zelfstandig, onafhankelijk koninkrijk Polen, is men in het voormalige Russische Polen bezig met de vorming van de bestuursorganen voor het op de Russen veroverde Poolsche gebied. Daartegenover heeft de revolutie, die in Rusland den czaor van den troon heeft ge- stooten, aan de Polen het uitzicht geopend op de hereeniging van alle deelen van het voormalige Poolsche rijk, dat in de drie laatste decennia- van de 18e eeuw Rusland, Pruisen en Oostenrijk onder elkaar hebben verdeeld. Men mag, op grond van den toestand, die door den loop der gebeurtenissen in de drie verloopen oorlgsjaren is ontstaan, het wel als vaststaande beschouwen, dat met den vrede Polen als zelfstandige staat weder zal worden opgericht. Hoe het herboren Polen er zal uitzien, is echter eene andere vraag. In Duitschland en Oostenrijk-Hongarije stelt men zich de oplossing vai^ het Poolsche vraagstuk zoo voor, dat Posen en Galicië in het bezit zullen blijven van de sta ten onder wier gezag zij nu staan. Aan den anderen kant speelt de Entente, die met de voorloopige regeering van Rusland de leus aanheft van ^le wederoprichting van een grooter Polen, daarmee een troef uit tegen de centrale mogendheden. Het beeld, dat men aan de Poolsche bvolking voorhoudt van een hereeniging van alle Poolsche ge westen, die in het laatst der 18e eeuw vaneen gescheurd zijn, werkt natuurlijk de ontstem ming in de hand tegen de centrale mogend heden, die aan de in het Poolsche gemoed levende wenschen slechts willen tegemoet komen voor zoover dat kan geschieden, zon der dat zij zélf er een offer voor behoeven te brengen. De wenschen van de Polen gaan verder dan de oprichting van een zelfstandigen staat van den omvang van het voormalige Congres-Polen. Aan die wenschen is uit drukking gegeven op een congres van af gevaardigden uit Oostenrijksch Polen, dat den 28en Mei jl. gehouden is in Krakau.' Die vergadering, waaraan ook vier leden van den te Warschau zetelenden Poolschen staats raad en andere Poolsche leden uit Warschau hebben deelgenomen, heeft verklaard, dat „het eenige streven van de Poolsche natie is het terugkrijgen van een onafhankelijk, her- eenigd Poleh met toegang tot de zee." De zelfde wensch is ook uitgedrukt in eef\e rede, die de afgevaardigde Stapinski gehouden heeft in het huis van afgevaardigden van den Oostenrijkschen rijksraad, waarin de volgende zinsnede voorkomt: „Ik wil uit drukking geven aan ons onbuigzaam geloof, dat uit dezen oorlog een groot, vrij, uit alle Poolsche gewesten vereenigd vaderland moet voortkomen. Ik geloof, dat het geheele volk onwrikbaar op dit ééne standpunt staat: nu of misschien nooit. Nu is 't het oogen- blik, dat onze dichters hebben voorzien, het oogenblik waarop de roovers met elkaar handgemeen zijn en Polen moeten prijs ge ven." Het verlangen van een vrijen toegang naar de zee voor het vereenigde Polen kan zoo worden verstaan, dat de Pruisische pro vincie West^ruisen, van haar moederland afgescheiden, dezen toegang zou moeten vormen. Inderdaad heeft in oude tijden de benedenloop van de Weichsel met Dantzig en Pillau tot Polen behoord. Maar tot het herstel van dien toestand zal heteDuitsche rijk zeker nooit vrijwillig zijne medewerking verleenen. Een andere Poolsche afgevaardig de in den Oostenrijkschen rijksraad, de leider van- de Poolsche democraten Das- zynski, heeft dit gevoeld. Hij heeft aan net in Krakau -genomen besluit deze uitlegging gegeven, dat het verlangen naar een toegang tot de zee zóu beteekenen een toegang door den gekanaliseerden Weichsel naar de haven van Dantzig, en heeft daaraan de vraag vastgeknoopt of het niet in het belang van Duitschland zou liggen de beteekenis van Dantzig te verhoogen en aqn die haven stad een groot achterland te verschaffen. Die vraag bevat een praktische wenk om zich bij 't geen men wenscht te bepalen tot het mogelijke en bereikbare. In dien zin wordt er een weerklank op gegeven door de Köln. Ztg., die er op wijst, dat ook deze wensch slechts met, niet tegen Duitschland is te bereiken en schrijft: „Eene verstandige Poolsche economische politiek kan niet blind zijn voor wat betreft den toegang tot de zee. Duitschland, en Duitschland alleen in staat is den toekomstigen Poolschen staat te bieden* In de economische omstandighe den vooral ligt de hoop gevestigd, dat zich allengs eene Duitsch-Poolsche belangenge meenschap ontwikkelt, die ook eene gevoels- toenadering tusschen de beide volken zal kunnen teweegbrengen. Juist door 't geèn hen tegenover elkaar stelt, schijnen beide volken bestemd elkaar aan te vullen Het soliede fundement van zulk eene ontwikke ling, die van de toekomst is te hopen, kan echter slechts in koel en nuchter overwogen belangen gevonden worden. De juiste poli tiek is de politiek van het mogelijke. Zon der zulk een reeel-politieken inzet zijn alle Poolsche toekomstdroomen er toe bestemd in rook op te gaan." De oorlog, B e r 1 ij n, 2 8 J u n i. (W. B.) Officieel be richt. Onze U-booten hebben in het Engelsche KanaaLyin den Atlanlischen oceaan en in de Noordzee weer 24.500 ton vrachtruimte in den grond geboord. Op het westelijk front op verscheidene punten heftige aanvallen over en weer. De Engelschen hebben eenig voordeel bc-haald bij Oppy, terwijl de Duitschers bij Cerny en bij heuvel 304 in het bosch van Avocourt in de Fransche stellingen gedrongen zijn. Griekenland heeft de diplomatieke betrek kingen met de Centrale mogendheden afge broken, hetgeen na den terugkeer van Veni- zelos aan het bewind niet behoeft te verwon deren De oorlogsverklaring van Griekenland wordt thans aanstaande beschouwd. Lloyd George, benoemd tot eere-burger van Glasgow, heeft daar een rede gehou den, waarin hij zich optimistisch over den algemeenen toest;>fA H-e^er dien in Rusland in het bizonder, heeft uitgelaten en zijn vertrouwen in de eindoverwinning heeft uit gesproken indien Engeland maar taai vol houdt. Sprekend over het vredesvraagstuk zeide Lloyd George: „Naar mijn oordeel zal deze oorlog eindigen wanneer de geallieerde mo gendheden het doel hebben bereikt, dat zij zich gesteld hebben, toen zij de uitdaging, welke Duitschland de beschaving toegewor pen heeft, aannamen. Dan zal de oorlog ein digen; maar als hij ook slechts één uur vroe ger eindigt, dan zal dit de grootste ramp zijn, welke de mensohheid ooit heeft getrof fen. (Toejuichingen). Ik hoor sommige lieden zeggen, dat Duitschland bereid is ons voldoening en vrede te schenken. Wij kunnen thans onge twijfeld tegen een zekeren prijs vrede krij gen, want Duitschland heeft den vrede noo dig. Maar dat zou een vrede zijn die Duitsch land het economische en ander beheer zou geven over de landen die het overvallen heeft." Ik hoor, dat er gezegd wordt; Duitschland is Bereid ons een bevredigenden vrede aan te bieden. Ongetwijfeld, op het oogenblik kunnen wij tot een bepaalden prijs vréde sluiten, want er is geen twijfel aan, Duitsch land heeft den vrede noodig, maar dit is een vrede, die Duitschland contróle in oeco- nomisch en ander opzicht over landen zou geven, waarin het is binnengevallen. Sprekende over Mesopotamia zeide de premier, dat dit land. eens de Hof van Eden en »de graanschuur der wereld, onder Turksch Beheer tot eene woestenij is gewor den. Op het vredescongres zal beslist worden wat met Mesopotamië zal geschieden. Maar het zal nooit blijvend kunnen teruggegeven worden aan de tyrannie der Turken. Het zelfde geldt ook voor Armenië. Wat de Duitsche koloniën aangaat, te dien opzichte zal de wensch der bevolkingen den doorslag geven. Bestaat er aan Duitsche zijde eenig ver langen om deze essentieele voorwaarden le regelen? De Oostenrijksche premier heeft juist met nadruk hel be-insel verworpen, dat de naties haar lot moeten kunnen regelen volgens hare eigen wenschen. Maar tenzij deze verklaringen worden te niet gedaan zal er niet alleen geen vrede zijn, maar zelfs zoo er vrede kwam zou er geen waarborg zijn, dat die duurzaam zal zijn. Een op overleg gegrondveste vrede zal niet verstoord worden door naiies, -die be- geerig zijn naar vrede. Zulk een vrede zal slechts gewaarborgd worden door de ver nietiging van de Pruisische militaire macht. De beste waarborg zou echter zijn gelegen in de democratiseering van de Dui'sche regee ring. Niemand wil het Duitsche volk een regeeringsvorm voorschrijven; maar met een democratisch Duitschland zouden wij kunnen onderhandelen in een geheel anderen geest, houding en gemoedstoestand, dan met het Duitschland, dat beheerscht wordt door den aggressieven, verwaten geest van het Prui sische militarisme. De geallieerde regeerin gen zullen wijs handelen, door in hunne al- gemeene houding ten opzichte van de vre desvoorwaarden, dit onderscheid te maken. „Europa", aldus eindigde Lloyd George, „wordt weder gedrenkt met het bloed van zijn dapperste en beste zonen. Maar vergeef niet de grootste reeks van geheiligde oor zaken. Het zijn mijlpalen op den weg naar de emancipatie der menschheid. Ik doe een beroep op het volk van dit land, om voort te gaan met strijden voor het groote doel" „in ternationale recht^ en internationale recht vaardigheid optrat nooit weder het ruwe geweld zetele op &n, troon denrechtvaardig- heid, noch barbaarsche kracht den scepter der vrijheid voej-e." Weenen, 29 Juni. (Corr.-bureau.) In de kringen van het huis van afgevaardigden verluidt, dat de keizer bij de ontvangst van de partijleiders bij herhaling de gelegenheid te baat nam om te verklaren, dat thet zijn levendig en onvermoeid streven was voor den vrede werkzaam te zijn. Bern, 29 Juni. (W. B.) De Nationale Raad en de Stendenraad zijn tot September verdaagd. Pete rsburg, 28 Juni. (R.) In eege particuliere bijeenkomst van doemaleden werd het onlangs door het congres van ar beiders en soldaten afgevaardigden geno men besluit behandeld, waarin de ontbin ding van de doema wordt verlangd. Met al- gerr.eene stemmen werd het volgend be sluit genomen: Aangezien de doema krach tig heeft meegewerkt tot de abdicatie' van czaor Nicolans en tot de instelling van eene voorloopige revolutionaire regeering, die door het geheele land onmiddellijk is er kend, en derhalve als eene revolutionaire instelling heeft gehandeld, drukt de doema do meening uit, dat .zij niet kan ophouden te bestaan als orgaan van de vertegenwoor diging van het volk. Zij zal haren plicht vervullen, door hare stem te verheffen als dat noodig is om het vaderland te behoeden voor de gevaren, die het bedreigen. Stockholm, 29 Juni. (W. B.) Vol gens de Socialdemokratcn is Woensdag ook Ledebour in Stockholm aangekomen. De Duitsche sociaal-democratische minderheid zal tot begin Juli hier blijven. Een telegram uit Stockholm aan het volk van 28 Juni bericht De delegatie van den Russischen Arbei ders- e'n Soldatenraad, die eerstdaags uit Petersburg naar Stockholm vertrekt, krijgt de opdracht mee om hare maatregelen be treffende delbijeenroeping van een interna tionale socialistische conferentie bij die van het Hollandsch-Skandinavische comité aan te passen. &ïen hoopt overeenstemming te bereiken. W ashington,29Juni. (R.) De Ame rican Federation of Labour weigert deelt te nemen aan de ir#ernationale conferentie van vakvereenigingen, die is opgeroepen om in September bijeen te komen, onder verkla ring dat zij al zulke bijeenkomsten be schouwt als ontijdig en niet tot een goed doel kunnende- leiden. Verspreide Bertohten. Schollaert. f Naar de N. R. Ct. meldt, is Schollaert, voorzitter der Belgische Kamer en minister van staat, na een zwaren doodsstrijd ten gevolge van een nierziekte in den leeftijd van 67 jaar overleden. Schollaert was herhaaldelijk deken van de orde der advocaten, en gemeenteraads-, sta ten- en Kamerlid, werd in 1889 minister van binnen.cindsche zaken, was van 1895 tot 1899 voorzitter der Kamer, van 1901 tot 1908 eerste-minisfer, van 1908 tot 1911 mi nister van wetenschapjren, kunsten en land bouw. Hij deed de wet aannemen, die de loting afschafte en diende het ontwerp :n nopens leerplichtwet de zgn. schoolbon. In 1912 werd 'i opnieuw voorzitter van de Ka mer. In Augustus 1914 stichtte hij het steun comité voor de uitgewekenen. Hij schiep te Havre de eerste instelling voor aorlogs-inva- Iieden. Kameroverzicht. Eerste Kamer. Adres van antwoord. Het gewijzigd ontwerp-adres van antwoord op de Troonrede luidt als volgt: Mevrouw!. 1 Het was voor de Eerste Kamer een reden tot groote vreugde, dat Uwe Majes teit, vergezeld van Zijne Koninklijke Hoog* heid den Prins der Nederlanden, Hertog \;in Mecklenburg, deze buitengewone zitting dei Staten-Generaal in persoon heeft geopend- Zij uit haar innige dankbaarheid, dat Uw voor het Koninklijk Huis en voor het vader land zoo dierbaar leven bij het onlangs plaats gehad hebbend spoorwegongeval ge* spnard bleef. 2. Uwe Majesteit kan op de toewijding der Kamer rekenen bij het vervullen van de gewichtige werkzaamheden, welke haar wachten. 3. Met Uwe Majesteit deelt de Kamer het vertrouwen, dat de velerlei offers, welke, zoolang de vrede uitblijft, onvermijdelijk' van het volk moeten worden gevraagd, be reidwillig zullen worden gebracht. 4. Met belangstelling nam de Kamer ken nis van de mededeelingen betreffende den toestand van 's lands financiën. 5. Bij de betuiging van warmen dank, door Uwe Majesteit gebracht aan land- en zeemacht, die reeds zóó langen tijd gereed staan onze onafhankelijkheid te verdedigen, sluit de Kamer zich ten volle aan. 6. Met ingenomenheid vernam de Kamer, dat in deze zoo moeilijke tijden de banden tusschen Moederland en Koloniën hecht bleken. De treffende uitingen van het ge voel van saamhoorigheid, levende in de be volking van Ned.-Indië, worden ook door da Kamer op hoogen prijs gesteld. 7. De Kamer hoorde met voldoening, dal onze betrekkingen tot alle buitenlondsche mogendheden gunstig blijven. 8. Van ganscher harte stemt zij in met de innige bede van Uwe Majesteit, dat God ons land behoede voor de gevaren, die hel bedreigen, zoolang de oorlog woedt. De Ka mer vertrouwt, dat, zoo noodig, geen opof fering ons volk te groot zal zijn ter verde diging van zijn vrijheid en onafhankelijk heid. De uitslag van de loting betreffende do rooster van aftreding is dat in 1919 zullen aftreden de leden van Lanschot, Diepen, Co- üjn, Van Basten Batenburg, Bavinck, van Wichen, De Gijselaar, Woltjer, Drucker, Laan, Staal, D Aumale van Hardenbroek* Van Kol, Franssen, Westerdijk, Van Hol- then tot Echten, Michiels van Kessenich, in 1922 zullen aftreden de heeren v. d. Does Verheycn, Van Lamsweerde, Reekers, Gil lissen, Van Swaay, Van Voorst tot Voorst^ De Boer, Cremer, Kappeyne v. d. Coppello* Fokker, Bosdh van Oud-Amelisweerd, Polal^ Stork, Doyer, van der Felft, Van der Maes- sen de Sombreff, in 1925 zullen aftreden de heeren Smits, v. d. Biesen. 't Hooft, Van Wassenaar van Catwijk, Van der Hoeven, Kuyper, v. d. Berg, Van Houten, Van Nierop, Kraus, Lucassen, Binnerts, Bergsma, De Vos van Steenwijk, Tsjarda van Stafkenborch en Haffmans. Het concept-adres van antwoord is ver zonden aan de afdeelingen. De vergadering wordt verdaagd tot heden 11 uur. Berichten. Voordracht Voorzitter schap Tweede Kamer. De in de Tweede Kamer-vergadering van gistermid dag benoemde commissie om aan H. M. de Koningin de voordracht voor het voorzit terschap der Kamer aan te bieden, zou zicfü reeds heden voormiddag 11 uur van haar taak ten paleize Noordeinde, kwijten. De grondwetsherzienings- voors tellen. Men meldt ons uit Den Haag Er loopen verschillende tegenstrijdige ge ruchten omtrent het tijdstip waarop de Ka mers der Staten-Generaal nu de grondwets-* herzienfingsvoorstelleu in behandeling zullen m^n. Eensdeels wordt verondersteld, dat zuIks door de Tweede Kamer nog zal ge schieden binnen het tegenwoordige tijdstip van bijeenkomst, waarna dan de Eerste Ka mér zoo spoedig mogelijk zou bijeenkomen; om ze harerzijds af te doen; van andere zijde verluidt, dat de afdoening door de Tweede Kamer eerst in September a.s. zou plaats hebben, róór de sluiting in die maand van' hel gewone zittingjaar. Hoe het moge zijn, allereerst zal moeten worden afgewacht de indiening bij de Twee de Karoer door de Regeering van de eigen lijke voorstellen tot grondwetsherziening. (De^ Staten-Generaal hebben thans slechts, naar men weet, met bijna eenparigheid de voor stellen tot het in overweging nemen dier voorstellen aangenomen). Omtrent het tijdstip van indiening is op het oogenblik nog niets met zekerheid be kend. Wèl meenen wij te weten dat de voor stellen thans naar den Raad van State om advies zijn gezonden. Niet onwaarschijnlijk

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1