Wanneer wij ondanks dit enorm succes voort te zetten, (applaus), want dit is de
nog niet verder gekomen zijn, dan is de j eenige manier, waarop een billijke en
oorzaak daarvan te zoeken in de algemeene i duuTzame vrede verkrégen kan worden,
politieke en economische wereldtoestanden. (Toejuichingen.)
Wij in het vaderland, wij kunnen de ge-i Wij, geallieerden, moeten elkaar weder-
dachtenis aan onze dooden niet beter in eere keerig hulp en steun verleenen om de
houden en onzen dank aan ons dappergrootst mogelijke resultaten te verkrijgen
volksleger niet beter uitdrukken dan doorhit de verscheidenheid van de natuurlijke,
met alle kracht tot het uiterste vol te hou- politieke, economische en geografische
den. (Levendige toejuichingen). hulpbronnen van onze verschillende lan-
Hierna spraken vertegenwoordigers vanden. (Toejuichingen). Elk van ons ontwik-
handel, industrie, bedrijven en Wermuth, de j kelt tegelijk zijne krachten om bij te dra
opperburgemeester van Berlijn. De arbei-.lten tot den triomf van de gemeenschappe-
dersvei tegenwoordiger Legien gaf een over-lijke zaak.
zicht van de positie der werkliedeir in het Op ditzelfde oogenblik leveren uwe
Duitsche volk en in de wereld. Een volk, al- schitterende soldaten, te zamen met uw
dus spreker, dat als het Duitsche vereenigd dappere Fransche makkers, een geweldigen
is, kan niet overwonnen worden, noch door strijd voor de bevrijding van het gemartel
de macht der wapenen, noch door uithon-.de België. (Toejuichingen.)
gering. (Luid applaus). I Tot uwe dappere artilleristen, die aan
Ons vredesaanbod is een teeken van onze i ons front zoo schitterend naast onze eigen
kracht. Er kan geen twijfel over bestaan, dat troepen strijden, tot de onverschrokken
de Duitsche arbeiders in de ure des gevaers Britsche zeelieden, die zoo vol zelfverloo-
hun man niet zouden staan. Deze ure des chening met onze vloot samenwerken om
gevaars is, ondanks al het succes onzer wa- onze kust te béschermen tot hen allen
pens, nog niet voorbij. Daarom staan dericht ik, vol bewondering, mijne hartelijke
Duitsche arbeiders heden juist zooals voor fT1"0eten, te zamen met mijn beste wen-
dfie jaar als één man pal voor het vaderland, j schen voor hun succes,
bereid tot den vrede, maar ook vastberaden Italië nam aan den oorlog deel om zijn
voor den strijd. o0e^ recht, te verdedigen, toen het verdrag
Ten slotte hield de Rijkskanselier! van den Driebond, dat een vredelievend
de volgende rede. en defensief karakter droeg, door Oosten-
„Wij staan thans onder den indruk van rijk met medeweten van Duitschland ge-
den grooten dag, waarop, drie jaar geleden, schonden werd.
het volk opstond, om in geestdriftige eens-1 kïet doel. waarvoor wij in t bijzonder
gezindheid den reuzenstrijd te aanvaardenstrijden, kan in het kort worden uiteenge-
fn den ons opgedrongen oorlog. j ZGt-
De 4e Augustus zal in de geschiedenis van hte* Is de bevrijding van onze broeders
het Duitsche volk door alle tijden heen een en hunne redding uit de verdrukking, waar-
herinneringsdag blijven, de dag, waarop met onder zij lijden, alsook de volkomen ver-
het grootste gevaar, dat ooit een volk be.- zekering van onze onafhankelijkheid te
dreigde, voor oogen, een besluit genomen land en *er zee- (Toejuichingen). Dit alles
werd, dat van de hoogste vaderlandsliefde,
doodsverachting *en zegebewustheid getuigd-
de
Wij weten heden allen, wat wij willen. Wij
willen het ons door onze voorvaderen toe
vertrouwde erfdeel onverminderd op de ko
mende geslachten doen overgaan. Wij wil
len onze kinderen er voor bewaren, dat hun
een oorlogsnood als deze overvalt. Wij wil
len ons vaderland een vrede verzekeren,
waardoor den Duitschen aard op veiligen
bodem een gezonde en krachtige ontwikke
ling gewaarborgd wordt voor alle tijden. De
mannen, die vóór mij het woord gevoerd
hebben, deden dat zonder woordenpraal in
waarachtig zelfvertrouwen en hebben der
wereld bewezen, dat ons volk sterk is, zoo
als het was den 4en Augustus 1914, Ln staat
om datgene te bereiken, waarnaar wij stre
ven.
Heden komt het er op aan, 't lichtend vuur
hel te laten oplaaien. Eén doel, één wil, één
\aderland, en dit vaderland grooter en van
hooger beteekenis dan ons individueel leven.
Hoe grooter offers, des te heerlijker beloo
ning! Trouw aan het keizerrijk!
Vaderland, Keizer en Rijk. Hoeraf Hoeraf
Hoera!"
De aanwezigen stonden op van hun zetels
en herhaalden dezen uitroep driemaal, ter-
v. ii de muziek „Heil dir rm Siegerkranz"
spce'tie.
De vergadering verzond ten slotte een
telegram aan den keizer, waarin de hoop
werd te kennen gegeven op een eervollenr
duurzamen vrede.
Londen, 4 Aug.. Eerste minister
Lloyd George heeft hedenmiddag een be
langrijke redvoering gehouden op een
groote meeting, welke in de Queens Hall
gehouden werd onder de auspiciën van het
pas-opgerichte nationale oorlogsdoel-comi
té, dat gevormd is om het publiek in te
lichten omtrent de belangen, die bij den
oorlog op het spel staan.
Tot opening van de vergadering sprak
lord Crewe:
hebben wij vastgesteld in volmaakte, voort
durende en volkomen overeenstemming
met onze bondgenooten, gelijk ook de ge
meenschappelijke zaak meebrengt, dat er
herstel van al het door onze vijanden aan
gedane onrecht verkregen moet worden.
Niet minder vurig is onze wensch om
krachtig samen te werken bij iedere poging
tot het tot stand brengen van een betere
harmonie onder de natiën, welke in .de toe
komst een waarborg kan zijn voor eerbied
voor de rechten der menschheid en voor de
betrekkingen tusschen groote en kleine
staten, terwijl aan iedere natie afzonderlijk
voldoende vrijheid wordt gelaten, om haar
bmnenlandsche kwestiën te regelen. Het is
mijn oprechte wensch, dat deze oorlog de
beschaafde wereld een stap nader zal bren
gen tot het doel: de vrijheid der mensch
heid. (Toejuichingen.)
Lloyd George, die met luide en
langdurige toejuichingen ontvangen werd,
sprak
Namens u mag ik stellig wel mijne erken
telijkheid uitdrukken voor de woorden wel
ke wij van Sonnino gehoord hebben. (Toe
juichingen). Ik geloof, dat er bijna een ze
kere verwantschap tusschen Sonnino en mij
bestaat, omdat naar ik meen, zijn moeder
uit Wales kwam. (Toejuichingen). Dat ver
klaart veel. (Gelach).
Ik dank hem voor zijne aan dit land ge
wijde woorden van hartelijke vriendschap,
een vriendschap, waarvan ook wij hem we-
derkeerig de verzekering geven. Ik dank
hem ook voor de bewondering, welke hij
voor onze dappere troepen aan het front
heeft uitgesproken. (Toejuichingen).
Behalve dat Sonnino de krachtigste per
soonlijkheid van Italië is, is hij ook een der
meest vooraanstaande figuren onder de
Europeesche staatslieden, een wiens wijze
raad en vastberaden wil Italië veilig door de
moeilijkheden van den oorlog tot een hoo-
gere bestemming leiden, dan het ooit onder
de natiën der-wereld bereikt heeft. (Toe
juichingen).
Wij in Engeland, hebben goede reden om
Brittannië is niet terneergeslagen,
min over het verleden, als over het heden °,IJS over 11 v00rui^z,cht te verheugen, niet
of de toekomst. (Luide toejuichingen.) Het I a lee,n de *°ede verstandhouding, die
is heden drie jaar geleden, dat wij In den f ee„ s *ussc en_ ta ie en Engeland bestaan
oorlog traden tengevolge van den misda
digen inval in België. Dit jaar, na de roem
rijke overwinningen in Frankrijk en Meso-
potamië na de verblijdende interventie van
de Vereenigde Staten, konden wij opnieuw
constateeren, dat er geen verandering is
gekomen in ons algemeen doel, zooals dat
Jn November 1914 door Asquith is vast
gesteld. Dat-doel is herstel en beveiliging
(T o e jui ch ing en.
In de uitingen van Berlijn lag niet veel
bemoedigends voor de vredesgedachte.
Thans is het onze plicht te blijven werken
aan maatregelen tot uitoefening van een
zoo grooten druk op het gebied van leger
en vloot, dat het doel bereikt wordt. Het is
meer dan duidelijk, dat wij verder moeten
gaan. Wij gelooven in onze zaak. Ons doel
is de vrijheid der wereld. (Toejuichingen.)
Baron Sonnino. die onder luide
toejuichingen opstond, zeide:
Ik maak gaarne van deze gelegenheid
gebruik om mijne erkentelijkheid uit te
spreken voor de vriendelijke en hartelijke
ontvangst, welke mijnen landslieden en mij
onder de wisselvalligheden der internatio
nale politiek in Engeland ten deel is ge
vallen. De oude vriendschap tusschen
Groot-Brittannië en Italië werd voortdurend
onderhouden en kreeg blijvende kracht,
niet alleen door de dankbare herinnering
aan den waardevollen steun, ons door uw
vo: verleend gedurende de vreeselijke pe-
.riodc van onze herrijzing, maar ook door
de gevoelens van het volk. de nauwe en
hartelijke eenheid van belangen tusschen
de beide natiën en de gelijkheid van hun
ne politieke instellingen. (Toejuichingen.)
Nu beide landen thans voor een gemeeiv*
schappelijk gevaar staan, hebben zij zicK
vrijwillig en broederlijk aaneengesloten
met het stellige voornemen, ondanks alle
heeft, maar ook omdat de grootheid van
Italië op zichzelf een waarborg temeer is
voor vrede en vrijheid over de geheele we
reld. (Toejuichingen).
Zij, die den machtigen strijd, welke de
laatste twee jaren aan de Oostenrijksche
grens heeft plaats gehad, gevolgd hebben,
weten, hoe Sonnino en zijne dappere lands
lieden in de kloven en afgronden van Tren-
tino en den Karst, de vaan der vrijheid tot
de overwinning hebben gedragen.
Het verheugt ons zeer, dat de leider van
het Italiaansche volk hier heden, op den
vierden verjaardag van den oorlog, aanwe
zig is om uiting te géven aan het vaste be
sluit van zijn volk, vol te houden tot vrede
en vrijheid over de geheele wereld verze
kerd zijn. (Toejuichingen).
Tevens moet ik een groet richten tot den
geëerden en wijzen leider van het Servi
sche volk, die hier aanwezig isv (Toejuichin
gen). De slachtoffers der Teutoonsche bar-
baarsc'nheid wachten geduldig en strijden
met moed en volharding tot het uur van be-
vrijding en herstel, dat stellig komen zal.
(Toejuichingen).
Dit is de vierde verjaardag van den
grootsten oorlog, dien de wereld ooit heeft
gevoerd.
Waarvoor strijden wij
Om de meest gevaarlijke samenzwering
te verijcelén, die ooit tegen de vrijheid der
naties werd beraamd. (Toejuichingen). Eene
samenzwering, zorgvuldig, behendig, verra
derlijk en geniepig tot in alle bijzonderhe
den uitgewerkt met meedoogenlooze
en cynische vastberadenheid.
Zij, die de onlangs verschenen onthul
lingen hebben gelezen over die bijeenkomst
te Berlijn, enkele weken vóór den oorlog,
moeten gehuiverd hebben bij dit verslag
van een bijeenkomst der samenzweerders,
moeilijkheden of hinderpalen dezen oorlog voordat zij den stoot gaven tot een der
meest heillooze episoden in de geheele ge
schiedenis van menschelijke schurkachtig
heid (Toejuichingen).
Indien er een man of vrouw in dit land
zijn, die wenscht te weten, waarom wij oor
logvoeren, laat hij zich dan deze-vraag stel
len Wat zou er met Europa, wat zou er met
de wereld zijn gebeurd, als wij ons niet in
dien oorlog hadden gestort. Volg het ver
loop van de laatste drie jaar en gij vindt
de rechtvaardiging van onze interventie.
Zie wat over Europa is gekomen en dat
nog wel, terwijl wij al onze macht, al onze
groote legers en onze groote vloot in den
strijd hebben geworpen. (Toejuichingen).
België> Servië, Rumenië, Montenegro en
eenigen van de schoonste provinciën van
Frankrijk en Rusland zijn onder den voet
geloopen, verwoest, vernederd en in sla
vernij gebracht. Bulgarije en Turkije zijn el
lendige vazalstaten geworden.
Dit is gebeurd, ondanks alle kracht, welke
het Britsche rijk ontwikkeld heeft.
Kunt gij u voorstellen, wat gebeurd zou
zijn als onze groote vloot er niet geweest
was om de zeeën vrij te houden. (Toejui
chingen), als wij er niet geweest waren om
toe te zien op zekere maatregelen, als wij
geen ontzaglijk leger op de been gebracht
en uitgerust hadden om de Pruisische le
gioenen tegemoet te treden?
Rusland is thans tijdelijk gedemoraliseerd
en verdeeld, en die verdeeldheid heeft zijn
dapper leger aan zekere fronten machteloos
gemaakt, maar al was dit spoediger ge-
I beurd. Frankrijk zou gevochten hebben met
j de traditioneeie dapperheid van zijn ras.
I (Toejuichingen), de dapperheid, welker ver-
melding in de telegrammen van heden of
in de geschiedenis van gisteren, de wereld
steeds hebben doen trillen van bewonde
ring.
Maar als zijn toevoer was afgesneden
en het geïsoleerd was, zou zelfs-zijn dapper
leger overweldigd zijn geworden.
Wat zou men dan in Europa hebben ge
had. Het zou geen vrede zijn geweest. Het
zou verovering en onderwerping van Euro
pa zijn. Europa zou in slavernij zijn ge*
bracht, overgelaten aan de genade van één
groote overheerschende mogendheid, ja,
ean de genade van de slechtste elementen
van die mogendheid. (Hoort, hoort).
Laten zij, die nog in twijfel trekken of wij
dezen oorlog drie jaren geleden hadden moe
ten beginnen, nadenken over het Europa dat
er zou zijn geweest, als wij niet in den oor
log waren gegaan. Er zou een groote mo
gendheid zijn geweest, er zou een groot
leger zijn, er zouden twee vlooien zijn, die
van Duitschland en van Engeland, (Hoort,
hoort), zoolang het zou duren. (Gelach). Dan
de vredesvoorwaarden, welke zij zou heb
ben kunnen opleggen, de schadeloosstel
ling, die den vorm zou hebben kunnen aan
nemen van uitlevering der vloten van Rus
land, Frankrijk, Griekenland en wellicht
Italië I Europa zou overgeleverd ziin aan de
genade van deze groote en wreede mogend
heid. Gij moogt zeggen, dat het een nacht
merrie is, maar dit is het niet. Het is een
beschrijving van den pangermanistischen
droom.
Wat zou in Amerika gebeurd zijn? Met
de Monroe-leer zou, evenals met elk ander
vod papier gehandeld zijn. Het was een
leer, die door Duitschland npoit was onder
schreven. Niet dat het feit, dat het er zijne
handteekening niet onder geplaatst heeft,
eenig verschil maakt (gelach), maar wij ken
nen de Duitsche machtsdroomen in Zuid-
Amerika. Er zou geen'jaar na het sluiten
van den vrede zijn verloopen, of het zou
weer zijn begonnen en de toestand zou voor
Amerika hopeloos zijn geworden.
De geallieerden hebben van het eerste
oogenblik bij instinct gevoeld, dat een
groote bedreiging van de menscheiijke vrij
heid was opgedoemd en zonder aarzelen
hebben zij allen de tiitdaging aangenomen.
Amerika beseft ten volle, waarom wij dit
deden, en om die reden is het met ons.
(Toejuiching).
Dat is het gevaar, dat wij gedurende drie
jaren hebben gepoogd te keeren en niet
zonder succes. (Toejuiching).
Weest niet verblind of ontmoedigd door
een ongunstige episode, wanneer gij het
groote feit bedenkt, dat wij Duitschlands
streven naar macht hebben gefnuikt.
De volkeren der wereld hadden met
moeite de hellingen beklommen, die leid
den naar nationale onafhankelijkheid en
gevoel van nationale eigenwaarde. Frank
rijk en Engeland hadden deze hoogte lang
geleden bereikt. Amerika kwam later, daar
na Armenië, Griekenland en Servië. Tegen
het einde van de 19de eeuw heeft Italië
zijn onafhankelijk volksbestaan veroverd en
thans komt een groote macht met bruut ge
weld, om de volkeren bloedend terug te
werpen in den ouden donkeren afgrond van
slavernij. Daartegen vechten wij.
Er zijn lieden, die zeggen het gevaar ls
nu gewekenwaarom sluit gij geen vrede
De keizer slaat nu een anderen toon aan"
(Gelach). Thans hoort men niet meer die
snorkende frazen over Duitschland's we
reldmacht. Hij spreekt bescheiden (gelach)
over de verdediging van den Duitschen
grond. (Gelach).
Wie wilde den inval in Duitschland? Wil
de Groot-Britannië met zijn verachtelijk
klein legertje een inval in Duitschland doen?
Of Rusland, dat geen behoorlijk spoorweg
net had om een leger in staat te stellen zijn
eigen grenzen te verdedigen? Bereidde dat
land een inval voor? Of Frankrijk, dat blijk
baar niet voorbereid was om zijne eigen
grenzen te verdedigen? Was het België
(Gelach) of zou het Servische leger naar
Berlijn oprukken? (Gelach.)
De Keizer weet, hij moet weten dat het
niet waar is, dat dat het niet is, waarom hij
den oorlog verklaarde en waarom bij thans
nog in oorlog is. j
Noch hij, noch zijn nieuwe kanselier zeg
gen, dat zij met Duitschen grond tevreden
zullen zijn. (Gelach). Zij praten met radde
tong over vrede, allebei, maar zij' stamelen,
zij stotteren als zij aan het woord herstel
toekomen. Het is nog heelemaal niet over
hunne lippen geweest. Wij hebben hen^uit-
gedaagd. Zij kunnen het maar niet zeggen.
(Gelach). Voordat wij naar de vredes-con-
ferentie zullen trekken, moeten zij om te
beginnen geleerd hebben, dat woord uit te
spreken. (Toejuichingen).
Die dappere jongens, van wie ik tot mijn
vreugde sommigen in deze vergadering zie,
zij genezen den keizer geleidelijk van zijn
stotteren. Tot dusver heeft hij het alfabet
van den vrede nog niet geleerd, zelfs niet
de eerste letter van dat alfabet: „herstel",
want dat is de eerste letter.
Dan zullen wij praten. (Toejuiching).
Maar dat is niet alles. De oorlog is een
vreeselijk ding, maar hij is niet zoo ver
schrikkelijk als een slechte vrede. Er komt
aan den meest afschuwelijken oorlog een
lijk zijn voor die po'Uiekxdat nu ook
men beseffen.
Wij zijn een vrij land, welks eer vrije
nen verdedigen (hoort! hoortr). En'hoe sclL
terend deen zij dat (toej.) Ik heb gelezen, 3
de Duitschers erg tevreden zijn met den ]J
sten slag (gelach). Welnu, het eenige wat j
hun kan zeggen is, dat onze opperbevel)^
ber al zijn oogmerken in dien slag heeft bi
reikt (toej). Ik spreek niet van iets wat hij J
na den strijd heeft verteld; hij had mij
voren ingelicht wat hij wilde bereiken.
het Duitsche stalbericht zegt, dat wij aÜ3
een trechterveld hebben bezet, en te
lijn zijn de vlaggen uitgestoken (gelach).
Een trechterveldl Wie maakte die tri
ters? Groeven de Duitschers ze? O n*
Ondanks den duikbootooriog, dia naar h
zes weken geleden heette, <ie voorzienig
met munitie van onze legers zou bslerty
hadden wij kanonnen en munitie genoeg
een goed aangelegde lmit, waaraan
Duitschers drie jcren hadden gekerkt. In
reeks trechters te veranderen fc* toch Hef1'
einde. Een slechte vrede gaat voort en de keizer den Ugetbeve!hebè*r geluk
sleept van den eenen oorlog naar den an- wenscht met zijn doeltreffende maatreg*!e
deren.
Wat meenen zij Willen zij werkelijk den
vrede, wanneer zij er over spreken. De
waarheid is ik volgde nauwkeurig eiken
regel, die zij uitten en ben bunne kranten
nauwkeurig nagegaan dat de Pruisische
„Kriegsherren" hunne eerzucht nog niet
hebben opgegeven. Zij spreken niet over
vrede, zij spreken slechts over uitstel van
de verwezenlijking hunner ambities. Zij zijn
van meening, werkelijk van meening, geloof
mij, dat ditmaal het complot mislukt is.
(Toejuichingen). Daarin zijn zij volkomen
eerlijk en zij geven de schuld aan dit arme
land met zijn vloot en zijn fabrieken en
zeggen
Was Engeland er niet geweest, dan zou
alles goed zijn gegaan. Den volgenden
keer zijn wij van plan het beter te doen.
Maar er moet geen volgende keer zijn. (Lui
de toejuichingen). Wij hebben de uitspraak
van een man met een zeer hooge en mach
tige positie in Duitschland, die zei, dat er
binnenkort vrede zal zijn, maar dat de oor
log binnen tien jaren hervat zal worden. Dat
zijn hunne ideeën, dat is de manier, waarop
zij spreken.
en bevolen te Berlijn de vlag uit te stelefijj
Zij zijn dus tevreden met dien slag. Wij ofl
(toejuichingen).
Dit is een slag slaan, die pleizier doet agl
beide kanten (gelach). Wij zijn twee mij!®
vooruitgegaan. Wij houden er van woon3
gang te maken; zij willen graag terug trek 3
ken. Wij nemen graag vijanden gevangen,®
geven zich graag over (gelach). Wij' venncj
selen hunne schansen met plezier en zij helfl
ben er schik in (weer gelach). Welnu, la w
dit maar doorgaan tot ons beider voldoen!»
(gelach en gejuich). Elke terugtocht, elk c;
geven van versterkingen, waaraan ze 6
jaren werkten, zal nieuwe vreugde in 'sh**
zers hart wekken, meer gelukwenschen vee
den prins van Beieren en meer vlaggen t
Berlijn. (Gelach).
Ik geloof, dat de veldmaarschalk zich het.
voorgenomen, 's keizers hart telkens c
nieuw te verblijden. Maar laat u niet rr^fl
leiden door deze Duitsche stafberichten. $j
strijdwijze van onze troepen is, met de ffl
ringste offers aan menschenlevens voor: 'J
te komen; door eerst de Duitsche schans?
hun versperringen en machinegeweersteil
gen ln elkaar te schieten en dan op te r
Zij zeggen, dat er veel dingen zijn, die wij j )en en ean, te vallen Dat neemt tijd ik
net gaat zeker en ondanks de vreugde, ól
de Duitschers er over aan den dag leggc
moesten hebben voorzien. Wij behoorden
ruimschoots vo,dsel te hebben, den volgen
den keer zullen we daaraan denken (gelach),
ruimschoots koper en katoen.* Daarna vergis-
j ten we ons met de duikbooten. In plaats van
er 200 tot 300 te hebben, moesten we er
den volgenden keer op zijn minst 2000 of
3000 hebben (gelach). Er moet geen „vol
gende keer" zijn (toejuichingen). Laat ons
het uitmaken. Laat ons deze verschrikking
vertellen ons de Duitsche gevangenen
heel ander verhaal (hoort hoortl).
Laat het volk, terwijl het leger zoo dapJ
vecht, geduldig en sterk zijn en bovenal ee
drachtig (toejuichingen).
De dmk op het volk als geheel en op óf
burgers is groot en als menschen overs?*,
nen raken, dan lijdt hun humeur daaroni
Kleine grieven, .kleine misverstanden
niet herhalen. Laten wij het geslacht zijn,i T «j
dat mannelijk, moedig en vastberaden dinl™*1*1*^ worden opgeblazen. Lange
oorlog uit de tragedies van het menscheUjlc fe e^nals Iange Zeet
leven verwijdert (toejuichingen). Laat ons^'t T *5? "T? I I""
v .J i, j. |in het zeil en zien wat door de vtngers.
in elk geval de oyerw.nning zoo volledig be-j^ meer verfftngen naar het
nalen, dat de nationale vniheid van de ctoo- j _i j t_
r j "J bl w- van den oorlog dan naar het winnen er
te of van de kleine natiën nooit meer kan m.. A Q„
Wij moeten echter onze oogen gestadig
richt houden op het winnen van den oorb -
(toej.). Laten de beide oogen gericht zijn:
de overwinning, zonder links of rechts i
worden^aangerand.
Gij zult vragen, hoe wij opschieten. Ja, in
alle wegen, die ooit werden aangelegd, zijn
hoogten en laagten en de ineenstorting ven D,f d martier waaro wij -t
Rusland is gewis een diepe kloof, waar we w;r,nen
nu doorheen trekken Ik weet niet ot wij A,s ^mand jn het land op dit
het laagste punt al achter den rag hebben, wantrouwen en tweedracht aanwakkert,
maar over het del heen zie ik de stijging en L, Mj den vijand en schaadt Mj jijn
rk zei u uitleggen, hoe dat komt. Ruslandboortelaod. Laat er één gedachte zijn I
zelf heeft door die ineenstorting de les ge-ieders hoofd Ind.;en men wantrouwen, otfffl
kregen, die het hard noodig had. Een legerVTedenh€id en toedracht m het volk rel
zonder tucht is niets anders dan een war- zl,„en we de neder]aag Kjden. Maar alsr d
boel, waar de dapperen worden opgeoiferd, j de zaden van geduld, vertrouwen en C
ter bescherming van de lafaards. De Fran- j dracht strooien, dan zullen we de oventl; q
sche revolutie leerde die les vlug; anders ni oogsten met hare vruchten. (Toe).)
zouden de Pruisen en Oostenrijkers deDe jaatste loodj€S wefen alHjd het zwaai
Fransche vrijheid in het bloed der Fran- f)e werkelijke toets voor volharding en m* fc
schen hebben gesmoord. - -
Er zijn menschen in dit land, die ontbin
dende methodes in het Britsche leger zou
den willen invoeren en comité's oprichten
om den oorlog te leiden en te richten. De
natie heeft haar eigen comité van arbeiders
en soldaten. Dat is het lagerhuis. Indien het
te eeniger tijd een ander kiest..... 7vïaar
laat ons het gezag niet verknoeien door de
oprichting van twee mededingende en elkaar
bestrijdende regeeringen in den staat toe te
staan.
Wij kunnen organisaties die slechts-een
volksdeel vertegenwoordigen niet veroorlo
ven den oorlog te leiden of den vrede voor
te schrijven. Een volk als geheel voert oor
log en de offers zij"n tamelijk gelijk over alle
standen verdeeld. En daar een volk als ge
heel den oorlog voert moet het ook als ge
heel den vrede sluiten (toejuichingen).
Indien de Russen naar het Oeral-gebergte
terugtrokken met de Duitschers achter hen
aan, zouden zij dan dichter zijn bij een vrede
zonder inlijving of oorlogsschatting? Het
bij het bergbeklimmen wordt geleverd <fr
de laatste honderd voet bij het omhoog kk
teren. Wie terugkeert als hij daar bijna i
wordt nooit een flinke bergbeklimmer en
natie, die op hare schreden terugkeert, vff
dat zij haar doel heeft bereikt, wordt n«
een groot volk (toej.). Wij allen hebben
Engeland ondervinding in .het bergbeklf
men opgedaan en misschien ook in Wa)
(toej.). Ieder klimmer kan beginnen, elk so: f?
klimmer kan een stuk van den weg afleg?#
Maar vermoeienis en gevaar schrikken ietf j
een, behalve den kranigste, af en zelfs
vermetelsten verbleeken soms, als ze rfr
laatste steile 'helling bereiken. Va
Maar als ze omkeeren en naderhand (e]
kijken en zien hoe dicht ze het einde va; ön
genaderd, vendoeken zij hun bloohartigHf yli
die hen noopte, het op te geven toen f
doel zoo nabij was. Niemand heeft er eer
denkbeeld van, niemand in Brittannië, Fi# fre
rijk, Italië, Rusland, Oostenrijk en Duit£
land, hoe dicht we bij den top zijn. Een
j o punt kan dien aan het oog onttrekken. - zij]
zou er alleen op neerkomen dat de Duit- zjjn ongelukken. Rusland kan een oogen* öj],
schers het beste land inpikten en oorlogs
schattingen legden op de volken, die ze 't
best konden betalen. En als wij dat voor
beeld in het Westen moesten volgen, dan
hebben gewankeld. Maar het staat nog op' we
helling en zal opnieuw naar boven klaute* $j0
met sterice beenen en recht op het doel"1
Tezamen zullen wij het toppunt van om
zouden wij niet meer dan 100 mijlen kunnen hoop bereiken (luide toej.)
In het antwoord, dat Lloyd George toe
de sluiting van de vergadering gaf opdie
dankbetuiging, die hem werd gebracht,
waagde hij nog van de rede van Son s c
die eene groote aanmoediging sc^onN. bre
zijn land. Reeds het feit der aanwe-^
van Sonnino op deze vergadering
binten spreken als een zichtbaar,
wijs van de nauwe samenwerking
de beide landen. Groot-Bftewinie zou
wegloopen. Wij zouden dan in de zee terecht
komen en ons groot leger, waarvan de vor
ming en uitrusting ons twee jaar heeft ge
kost, zou naar de maan zijn.
Wat voor zin zou het dan hebben gehad
om naar den keizer te gaan en tot hem te
zeggen: „groote oorlogsheer!" (gelach) we
weten dat gij alleen het Duitsche grondge
bied wilt beschermen. Wij hebben ons best
gedaan het te beschermen, door uit te ruk
ken. Geef ons nu vrede; wij vertrouwen op
u." Ik geloof, dat zij hunne dwaling dra zou
den bemerken (hoort, hoortf). Dat is de weg
niet om vrede te krijgeri, zelfs geen vrede
Ver;
van goede nota nemen.
«ra*
De -veranderingen in het hoog«
-_.JO-.v 0ringspersoneei van Let Duitsche rij* 6 yihezi
zonder inlijving of oorlogsschatting. Dot zou Pruisen zijn mi afgekomen. Vijf Pn"
den vrede vertragen en ik ben. er zeker \an, ministers, vier stRateeecrelat;ssen, -
dat zelfs zij in Rusland, die verantwoorde- yen rijksdepartementen, en een ond«
