r* li* 30. Eerste B!ad. 16" Jaargang. DE EEMLANDER". Zaterdag 11 Augustus 1917 ^BUITENLAND." Hoofdredactie: MARIE VAN VERSENDAAL. Mr. D. J. VAN SCHAARDENBURG. Uitgevers: VALKHOFF Co abonnementsprijs Per 8 maanden voor Amersfoortf 1-&®. Idem franco por post.. - Per weck (mot gratis verzekering tegen ongelukkon) - Afzonderlijke nummer» Wekelljkaoh bijvoegsel ,Dt BMandtdu Buinrouu" (onder redactie van Thérèaa Hoven) per 8 mnd. 50 ets. Wekel iikeob bijvoegsel WtrMrtvfu' per 8 mnd. 53 ets. Bureau: Arnhemsche Poortwal, hoek U trech tschestr. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIES Van 1—5 regel».. 0.80* Eikeregel meer - 0.15. Dienstaanbiedingen 1—5 regels - O.tSO. Grooto lettors naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bos taan zoor voordoolige bepahngun tot het herhaald advortooren in dit BUd, t»i» abonnomont. Eene circulaire, bovattende do voorwaardon, wordt op aanvraag toogozondon. Politiek spel. Er is 'n politiek geschil hangende dat .weer koren op den molen werpt van hen, 'die voor de politiek den neus ophalen. Eenige weken geleden werd in dc Eer ste Kamer 'n debat van schijnbaar slechts staatsrechtelijke heteekenis gevoerd over de yraag of de bij haar nog aanhangige wets ontwerpen in behandeling genomen konden worden dan wel, nu de vorige Tweede Ka mer ontbonden is en de door haar aange nomen ontwerpen als vervallen te beschou wen zijn, opnieuw door de regeering moes ten worden ingediend. Het was 'n formalistische quoestie en werd ook als zóódanig behandeld. De poli tieke partijen zelve waren er over verdeeld en toen het op stemming aankwam, ver klaarden ook verscheidene vrijzinnigen als mede een der beide soc-dem. zich vóór de laatste opvatting, welke de meeste stemmen verwierf. Dat scheen nu alles zeer onschuldig. Maar er school 'n leelijk politiek adder tje onder het gras. Toen dezen winter de politieke partijen het converiönt sloten om elkaar's candida- ten bij de Juniverkiezingen niet te bestrij den, geschiedde dit op vQorwaarde dat in het jaar 19171918 geen politieke ontwer pen aan de orde zouden gebracht worden. Ook de regeering beloofde daarmee reke- .ning te houden. Geen nieuwe politieke wetsontwerpeh. 'Maar de aanhangige zouden natuurlijk af gehandeld moeten worden. Daaronder was ook het ontwerp Ouderdomswet (Staatspen sioen) waarvan de rechterzijde zeer afkee- rig is. Dit ontwerp'is in de Tweede Kamer aangenomen, zuiver links tegen rechts. Thans zou de Eerste Kamer, waar rechts de meerderheid heeft zich er over uit te Spreken hebben. Het schijnt nu dat de rechterzijde de ver antwoordelijkheid voor het afstemmen van <3it wetsontwerp, dat de ouderdomsuitkee- ring wil uitstrekken tot alle behoeftige 70- jjarigen en -niet, gelijk rechts wenscht, be perken tot hen die in loondienst geweest zijn, niet meer aandurft. Dat zou niet verwonderlijk zijn, want er behoort moed toe om voor handhaving van zoo schreeuwende willekeur de verantwoor delijkheid op zich te nemen. Maar de wijze waarop rechts zich daar aan onttrekken wil, is al heel weinig fraai. Zij gcfat zich n.l. beroepen op bovenge noemd besluit van de Eerste Kamer, die op staatsrechtelijke gronden uitsprak dat de bij haar aanhangige wetsontwerpen door de ontbinding vervallen én dus opnieuw door de regeering ingediend moeten wor den. Maar dan zijn het thans geen aanhangige ontwerpen meer, het worden nieuwe ont werpen en d u s verbiedt het stemaccoord de indiening en behandeling, aldus de voor mannen der rechterzijde. Zoo zouden zij zich aan de verantwoordelijkheid voor de afstem ming van de ouderdomswet kunnen onttrek ken. Want, aldus redeneeren zij, wordt het ontwerp nu toch ingediend en behandeld, "dan maken èn de regeering èn de Hnksche partijen zich aan woordbreuk schuldig en kunnen wij, mannen van de christelijke zij de, ons voorstellen als verongelijkte, on schuldige lammeren en dan mogen wij ge rust tegen stemmen. En gelukt het inder daad om de regeering en links vrees aan te jagen dan is het wetsontwerp met een van 'de baan en zijn wij niet de kwade pier. Zietdaar nu politieke spitsvondigheid van je welste en je weerzinwekkendste. Laat de rechterzijde, als zij tegen Staats pensioen is, zich er royaal tegen verklaren en de wet verwerpen, zij heeft er het recht en dc macht toemaar laat zij zich niet op slinksche wijze aan de verantwoordelijkheid .voor de verwerping onttrekken. Toen het adcoord gesloten werd, kon nie mand gelooven, dat de Eerste Kamer de aanhangige ontwerpen van de baan zou «chuiven. Neen, zoo heeft een politiek slimmeling :'t\ nieuwe spitsvondigheid verzonnen, i e d e- en had juist moeten gelooven dat de Eer ste Kamer dit doen zou. Want kort na het sluiten van het accoord heeft de Tweede fKarner haar- reglement gewijzigd om de aan hangige ontwerpen aanhangig te doen blij- venmen kon dus uitrekenen dat de Eerste •Kamei^wel van meening zou kunnen zijn dat /de ontwerpen vervallen waren. Als men daar niet aan gedacht heeft, is dat 'n domheid, flvaarvan men nu maar de gevolgen moet on dervinden. Dat is alweer hoogst spitsvondig. Evenwel, als men 'n overeenkomst te goeder Jr o u w uitlegt, vraagt men niet wat de te genpartij had kunnen weten en voorzien, vpoch wat hij inderdaad wist. Maar boven- ae aagei 'en, er is wel degelijk rekening gehouden 1 heeft elk met <i<i mogelijkheid van de beslissing der Eerste Kamertoen de Tweede Kamer op zettelijk haar reglement wijzigde, is in het Voorl. Verslag naar aanleiding van uitge sproken twijfel gezegd, dat men wel ver wachtte dat de Eerste Kamer de aanhangige ontwerpen in behandeling zou nemen. Zelfs deze zwakke steun, beroep op poli tieke groenheid of te goed vertrouwen van de tegenpartij, ontvalt dus rechls. Er zijn er dan ook gelukkig nog aan die ziide die van dergelijke politieke sophisterij niets weten willen. Zoo bijv. de anti-rev. Rotterdammer. Politiek Overzicht De nieuwe regeering in Rusland. De krisis, die de terugwerking van de groote nederlaag der Russische strijdmacht in Oost-Galicië had doen ontstaan in de Russische regeering, heeft door de geest kracht van den man, in wien het gezag be lichaamd is in het revolutionaire Rusland, met bekwamen spoed eene oplossing gevon den. Kerenski heeft zijn ontslag ingediend; maar dat is blijkbaar slechts voor hem een middel geweest om zich met eene nieuwe volmacht te laten bekleeden, die de geheele macht in zijne handen legt. In de eerste pa niek had de arbeiders- en soldatenraad dic tatoriale volmachten toegestaan tot redding van het vaderland, in naam aan de voorloo- pige regeering. Kerenski heeft echter buiten allen twijfel willen doen vaststellen, dat de dictatuur hem persoonlijk toekomt. Hij heeft door zijn verzoek om ontslag een votum vsn vertrouwen uitgelokt van alle partijen, die in het revolutionaire Rusland beteekenis hebben, en eene collectieve opdracht, die hem tot ruggesteun moet dienen tegenover de onrustige elementen van de revolutie.. Deze opdracht deed hem het middel aan de hand om op zijne-ontslagaanvrage terug te komen. Hij heeft daarvan rekenschap gege ven in eene verklaring, die door het Peters- burgsche telegraafagentschap onder het pu bliek is gebracht, waarin hij zegt: „Daar ik het als onmogelijk beschouw on der de tegenwoordige omstandigheden, nu een uiterlijke nederlaag en innerlijk verval het land bedreigen, mij aan den zwaren plicht, die mij is opgedragen, te onttrekken, beschouw ik dezen plicht als een uitdrukke lijk bevel van het land om in den kortst mo gelijken tijd en in weerwil van alle beletse len, die zich mochten voordoen, een krach tig revolutionair gezag in 't leven te roepen. Ik ben voornemens de uitvoering van deze zaak te baseeren op mijne onveranderlijke overtuiging, dat het welzijn van het vader land en de republiek eischt, dat de partijge schillen op zijde worden gezet en een beroep wordt gedaan op den zelfverloochenden ar beid van alle Russische burgers onder voor waarden en omstandigheden, die gebiedend zijn voorgeschreven door de harde noodza kelijkheid om den oorlog te voeren, het leger in strijdbaren Toestand te houden en de economische krachten van den slaat te her stellen." Op den hier aangegeven grondslag is het nieuwe kabinet gevormd. De verschillende partijen, die hebben meegewerkt aan de aan Kerenski gegeven opdra'cht, zijn er in ver tegenwoordigd, ook de kadetten, die in het vorige kabinet geheel werden gemist. De or ganen van de uiterste linkerzijde zijn blijk baar tot het inzicht bekeerd, dat de mede werking van het burgerlijke element in de regeering niet kan worden gemist. Maar ook de kadetten hebben water in hun wijn ge daan; zij hebben er in toegestemd, dat als minister van landbouw is aangebleven de socialist Tsjernow. Toen prins Lwow, de pre sident van het eerste kabinet, dat na de re volutie is opgetreden, zijn ontslag nam, mo tiveerde hij zijn besluit hiermee, dat hij het agrarische program van Tsjernow. dat de opheffing van den bijzonderen eigendom van den grond bevat, als onuitvoerbaar en gevaarlijk beschouwde. Daarmee schijnt men zich nu te hebben verzoend. Nog een twee de portefeuille is aan een agTariër opgedra gen; de voorzitter van den raad der boeren- afgevaardigden Awksentiew is minister van binnenlandsche zaken geworden. Dit schijnt eene aanwijzing te zijn, dat Kerenski neigt tot eene snelle en radicale oplossing van de agrarische kwestie, het gewichtigste vraagstuk van de Russische binnenlandsche politiek. In het nieuwe kabinet heeft Kerenski met het presidentschap de portefeuilles van oor log en marine behouden; maar om hem van de dagelijksehe bemoeiingen te ontlasten, van deze departementen een be heerder gekregen, die onder hem zal wer ken. Verder zijn uit het vorige kabinet in Jiet nieuwe overgegaan de minister von bui- tenlandsche zeken Terestjenko en de plaatsvervanger van den minister-president Nekrassow, die ook de portefeuille von fi nanciën heeft aanvaard, waarvoor hem, als deskundig raadsman prof. Bernadski is toe gevoegd. De overige ministers 2ijn nieuwe mannen. Het trekt de aandacht, dat de bur gerlijke miniscers geen van de portefeuil les van den eersten rong hebben gekre gen. Aan den anderen kant heeft Kerenski zich onthouden van opneming in zijn ka binet van de meest markante personen on der de Russische socialisten. Of hiermee Rusland eene regeering heeft gekregen, die de noodige kracht bezit om het deerlijk geschokte gezag weer op vosten voet te plaatsen, zal moeten blijken. Of en hoe lang de nieuwe regeering zich zal kun nen handhaven, blijft eene open vraag. De moeilijkheden, waarvoor de nieuwe dictator van Rusland zich geplaatst ziet, zijn van een ontzettenden omvang. De erfenis van het oude wanbestuur in het binnenland, kan, zoolang de oorlog woedt, niet vereffend worden. De noodtoestand in het verkeers wezen is onder de revolutie nog verergerd. Slechts eene snelle beëindiging van den oorlog zou voor de revolutie in Rusland den weg voor den rustigen arbeid kunnen ope nen, dien zijmo et begaan voor hare eigen versterking en voor de wederoprichting van de vreeselijk verwoeste economische huishouding. Dit is de dringendste van de vele vragen, die Kerenski zal hebben op te lossen. In dén eersten tijd van de revolu tionaire regeerirvg was hij de man, die tegen Miljoekow en Goetschkow de leus aanhief van een vrede zonder annexatie en zon der schadevergoeding. Dit heeft hem niet weerhouden om, toen hij zelf na den val van ^eze mannen, een overwegenden invloed op de regeering kreeg, een nieuw offensief te beginnen. Nu is dat offènsief mislukt, de aanvalskracht van Rusland gebroken. Wederom staat Rusland nu voor de vraa, of, ondanks de droevige ervaringen van drie oorlogsjaren, zal worden voortgegaan op den weg, die zooveel ellende over het land heeft gebracht. En ditmaal heeft de vraag nog een ernstiger aanzien, omdat het ge vaar schijnt te dreigen, dat tegen de revo lutie de reactie het hoofd zal opsteken. Uit Petersburg verneemt de Neue Züricher Zei- tung dat van Russische officieele zijde bin nenkort gegevens zullen worden bekend gemaakt over pogingen om in Rusland eene tegenomwenteling in 't leven te roepen. Men heeft hier vooral te doen met de ver spreiding in Petersburg van proclamatiëi tén gunste van het herstel der monarchie, met het toenemen van eene anti-semieti- sche pogrom-beweging, met den wensch van een deel der kozakken om grootvorst Niko lai Nikolajewitsch tot czaar uit te roepen en met de organisatie van de in het buiten land aanwezige aanhangers van den ex- czoar en hunne pogingen om dezen weer op nen troon te brengen. Da oorlog, In het westen is, in verband met het be tere weder, de strijd weer opgeleafd. Dit wordt beschouwd als voorbode van een nieu wen grooten strijd, welks hervatting ver wachting verwacht wordt, als de bodem van Vlaanderen weer infanterie-aanvallen zal veroorloven. Op het oostelijke oorlogstooneel gaat de strijd verder in de door de vroegere succes sen van de legers der centralen bepaafde richting. Peking, 10 Aug. (R.) De oorlogsver klaring wordt heden verwacht. Waarschijn lijk wordt Oostenrijk er ook in begrepen, maar in elk .geval worden de betrekkingen met dat land verbroken. N e w-7 o r k, 10 Aug. (R.) Uit Lima wordt bericht, dat de regeering van Peru het aanbod van Duitschland heeft afgewezen om het in den grond boren van de bark Lordon te onderwerpen aan de rechtspraak van het prijsgerechtshof. Zij verklaart, dat dit eene onrechtmatige daad is en dringt aan op schadevergoeding. platteland en van de landbouwende bevol king Naar het blad verder meldt, zullen be paalde technische nieuwigheden ingevoerd worden. Men gaat o.a. van de gedachte uit om aan de inschrijvers dodelijk bij inschrij ving de nieuwe stukken der oorlogsleening uit te leveren. Tot dusver werden, gelijk be kend is, voor bedragen tot 1000 Mark slechts recu's en voor bedragen boven de 1000 Mark voorloopige recu's afgegeven; de definitieve stukken werden eerst veel la ter afgegeven. Ook houdt men met de moge lijkheid rekening van dodelijke storting Joij nschrijvjng. De inschrijvingsvoorwoarden zullen niet veel verschillen van die der laat ste oorlogsleeniftg. Londen, 10 Aug. (R.) Het lagerhuis, dat binnen kort zijne zittingen zal verdogen tot half October, heeft in tweede lezing een wetsontwerp behandeld om de regeering to machtigen tot heffing van eene leening, be dragende 25 millioen. De kanselier der schatkist Bonar Low verklaarde, dét, tenzij er onvoorziene dingen mochten gebeuren, geene leening zal worden opgenomen in den tijd der verdaging. B e r 1 ij n, 1 O A u g. (K. N.) De Lokal An- zeiger ontleent aan de Avanti, dat de socia listische Kamergroep in de gisteravond ge houden vergadering besloten heeft om dade lijk na beëindiging van de conferentie der Entente te Londen een nieuwe vergadering te beleggen. Naar. uit betrouwbare bron ver nomen wordt, zijn de socialistische afgevaar digden voornemens om in die vergadering de olgemeene werkstaking in geheel Italië te proclameeren voor het geval, dat de confe rentie der Entente te Londen geen tastbaar resultaat zou opleveren voor den vrede vóór den aanstaanden winter. De stoot tot dit be sluit, dat reeds geruimen tijd geleden door waarden aan, dut een hof voor klachten ei\ beschuldigingen zal worden ingesteld, ten einde straf te kunnen stellen op' doden vun wreedheid en verdrukking, diefstallen door speciale besturen en in het bijzonder ten op zichte van de onmenschelijken wroeden duikbootoorlog. De conferentie verlangt nadrukkelijk het herstel van de socialistische internationale als de beste woarborg voor den vrede cn doet een beroep op alle soc. arbeiderspar tijen in de oorlogvoerende landen om hun nen invloed aan te wenden voor zoo spoe dig mogelijke uitwisseling van inzichten, daar een overeenstemming tusschen de re* geeeringen der oorlogvoerende landen slechts kan worden verkregen door vrije cn openhartige bespreking van elkanders eischen en verlangens. De conferentie wenscht het Russische volk geluk met de vernietiging van het Cza- risme, begroet de hulp van het Amerikann- sche volk ten behoeve van het pleit voor de vrijheid der menschheid, en vraagt het volk der verschillende naties, speciaal den bevrienden socialistischen arbeiders in Duitschland, Oostenrijk-Hongarije, Bulga rije en Turkije, of er geen mogelijkheid be staat voor een gezamenlijke actie van da arbeidende klasse over de geheele wereld, dit monsterachtig conflict tot een snelle op<- lossing te brengen, overeenkomstig de prin cipes der Internationale. De conferentie aanvaardt de Russische formule van: geen annexaties en geen scha deloosstellingen, en beschouwt de volkomen democratiseering van alle landen, dooronder begrepen Duitschland en Oostenrijk-Honga rije, als den besten weg om toekomstige oor logen te voorkomen. Het memorandum zegt, dat Duitschland en Oostenrijk-Hongarije zich niet zullen kun- de porti] overwogen werd en herhaaldelijk op nen eevoeler» als op één liin slaande met de -o.. v-.ra anc{ere beschaafde natiën. het punt van uitvoering heert gestaan, werd gegeven tengevolge van de besprekingen van het partijbestuur met de Russische afge vaardigden van de Sovjet. Londen, 10 Aug. (R.) De Daily Tele graph publiceert een memorandum, opge maakt door het uitvoerend comité van de Engelsche arbeiderspartij, dat een basis beoogt te zijn van de vredesvoorwaarden der Engelsche arbeiderspartij en heden aan de ter vergadering gekomen afgevaardigden zal worden voorgelegd ter overweging, om dan in een- speciale bijeenkomst, te Londen op 21 Augustus te worden aangenomen. Die bijeenkomst zal voorafgaan aan de voorge stelde'bijeenkomst der sub-commissie van de geallieerde socialisten en aan de inter nationale socialistische conferentie. Dit memorandum zegt„De conferentie der socialistische en arbeiders-partijen der geallieerde naties tegen de regeeringen der Centraal-Europeesche mogendheden rati- fieert en bekrachtigt de verklaring, die met algemeene stemmen werd aangenomen ter conferentie der spcialistische*en arbeiders partijen der geallieerde landen op 14 Fe bruari 1915 in de volgende bewoordingen Deze conferentie kan de tegenstrijdige belangen niet ontkennen, die verdeeling brengen in de kapitalistische kringen en in de politiek van koloniale bezittingen en pro tectoraten in het agressieve imperialisme, waartegen het internationale' socialisme nooit opgehouden heeft te strijden en waar aan elke regeering haar aandeel in de ver antwoordelijkheid draagt. De inval in België en Frankrijk door het Duitsche leger bedreigt het waaraohtig be staan van onafhankelijke natiën en geeft een slag aan alle vertrouwen in verdragen. On der deze omstandigheden zou een zegepraal van het Duitsche imperialisme de nederlaag en ondergang van de democratie en de vrij heid van Europa beteekenen. De socialisten - van Groot-Brittannië, Frankrijk en Rusland jagen echter niet de politieke en economische vernietiging van Duitschland na. Zij voeren geen oorlog te gen de Duitsche en Oostenrijksche volken, doch slechts tegen de regeeringen van deze landen, waardoor zij worden onderdrukt. Zij vragen, dat België bevrijd cn schade loos gesteld zal worden. Zij verlangen, dat de Poolsche quaestie zal worden geregeld in overeenstemming met de wenschen van -J het Poolsche volk: of wel in den geest van ari^.S'. f U (^vas)- 9!?ar. i autonomie in het kader van een anderen staat ofg in dien van volkomen onafhanke lijkheid. Het herstel van door den oorlog verwoeste streken zou, uitgezonderd het ge- val-België, moeten worden bekostigd uit een internationaal fonds, waaraan alle oorlog voerenden zouden moeten worden uitgenoo- digd bij te dragen, naar verhouding van hunne onderscheiden verantwoordelijkheid Chaumet heeft de portefeuille van Marine aanvaard. De ministerraad heeft besloten, een onder-secretariaat van Marine in het leven te roepen en Jacques Luis Dumesnil aan het hoofd daarvan te plaatsen: B e r 1 ij n, I O A u g. (K. N.) Naar de Vor- würts meldt, zal de inschrijving op de nieu we Duits:he oorlogsleening tegen einde Septembe opengesteld worden. In het bij zonder zal werk gemaakt worden van het De conferentie- verlangt als essentieele voorwaarde in het vredesverdrag de onmid dellijke instelling van een statenbond, waar in niet alleen de oorlogvoerenden zullen zijn vertegenwoordigd, doch waarvoor op alle andere onafhankelijke souvereine staten ter wereld druk zou worden geoefend om toe te treden. Een dergelijke statenbond zou dan on middellijk een internationaal hooggerechts hof behooren.in te stellen en een orgaan voor interventie in geschillen die niet dooi dit gerechtshof, beslecht kunnen worden worden. Ook dient een internationale wet geving te worden ingesteld. De conferentie protesteert tegen de voort zetting van den oorlog in de verwachting, dat eenige regeering in staat moge blijken een verpletterende nederlaag als straf toa te brengen. De conferentie verklaart, dat de allereer ste voorwaarde voor den vrede moet zijn een herstel door de Duitsche regeering van het met hare toestemming begane onrecht aan België, betaling van alle schade, dia daaruit is voortgevloeid en het herstel van België lot volkomen onbeperkte, onafhanke lijke souvereinrteit, waarbij aan het Belgi sche volk in elk opzicht overgelaten wordt de bepaling van zijn ci~en toekomstige po litiek. Het memorandum zegt verderDe con ferentie slaat op de teruggave van het grondgebied van Servië en Montenegro aan de bevolking en stelt voor, het vraag stuk van de reorganisatie van het bestuur van den Balkan te doen regelen op een bij zondere conferentie van vertegenwoordigers der Balkanvolken, of door een autoritaire internationale commissie op den basis van een onderling verbond,, waarbij alle Balkaw- staten tot de federatie zouden moeten zijn aangesloten. De conferentie bekrachtigt hare verwar- ping van den misdaad tegen de wereld vrede, waarbij Elzas-Lotharingen met &»e- weld aan Frankrijk werd ontrukt, ean politieke fout, waarvan de gevolgen in niet geringe mate hebben bijgedragen de onrust te doen voortduren en die het militairisme in Europa hebben doer, groeien. De confe rentie sympathiseert volkomen met de on gelukkige bewoners van Elzas-Lotharingeiv die aan zooveel onderdrukking zijn blootge steld geweest en vraagt, dat hun zal wordeit toegestaan hun onuitroeibaar verlangen tot hereeniging met de Fransche republiek. De conferentie betuigt voorts hare olge- heele sympathie met de Italiaansche ure* dentisten en eFkent de noodzakelijkheid on* de wettige belangen van Italië en van de bevolking langs de Adriatische en de Ae- gelsche Zee te waarborgen. De conferentie vraagt gelijke rechten oor de aangerichte schadeè De conferentie j voor de Joden in alle landen en hoopt dat beveelt als onderdeel voor de vredesvoor-1 een internationale overeenkomst xal kunnen

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1