18"e Jaarfiang „DE E EM LAN DER". Vrijdag 21 September 1917. BUITEN LAN D._ N°. 70 MARIE VAN VERSENDAAL Hoofdredactie! j Mf Q VAN SCHAARDENBURG. Uitgevers VALK HOEP Co. ABONNEMENTSFBU& Per 8 maanden vooi Aoa»r%Ioort 1.50. Idem franco per poet.. 2.00* Ter woe Ie (mot gratie verzekering tegen ongelukken) O. I 4. Aftonderl jike nummers O.OÖ. Wokelijkeob byvoegeel ,0# Hollandsths Huitvrou*" (onder redactie van Tbérèae Hoven) per 8 mud. 50 cte. WvUelfikaob bijvoegsel „WtrtldrsoüJ' per 8 mod. 52 eta. Bureau: Arnbemsche Poortwal, hoek U trechtschestr. Intercomm. Telefoonnummer 66. PR1.1S DER A U V Elil'EM I EN II II f O.NO. - 0.1.1. O..UK Van 1B regel* Elke regel moor Dienstaanbiedingen 1—6 regels Grooto letters naar plaatsruimte*. Voor handel on bednjl bestaan zeer voordooiigo bepalingen tot het herhaald advertooron ia di( Blad, bii abonnement. Eene oiroulaire, bevat tonde do voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Amerfoort's lndnstrie. VI. Polak's Frutal Work». Doch men zal ons vragen wat fabriceert de Polak s Frutal Works dan eigenlijk? Wij gaan het u zeggen. Allereerst Etherische oliën. Wanneer aan 'n plant, bloem of vrucht 'n reuk te con- stateeren is, dan vindt die reuk haar oorzaak in de etherische olie welke zich in die plant bevindt. De gebruikelijke methode om deze welriekende oliën te winnen is, door de plan- tendeelen met water tè koken in een distil leerketel en de dearbii ontwikkelde stoom door met water gekoelde spiralen te leiden. Boven op het opgevangen water drijft dan de olie. Het spreekt vanzelf dat de Polak's Fru tal Works dit op allerlei geraffineerde wijzen toepassen. Met deze etherische olie als grondstof worden weer andere producten gemaakt. In de eerste plaats: Terpenenvrije olie. •Het terpenen .rij maken van Etherische oliën is een veredelingsproces waarbij de etheri sche olie ontdaan wordt van de niet-ruikende bestanddèelen, die weinig waarde voor den parfumeur hebben. Het aldus ontstane eind product is derhalve geconcentreerder dan de olie zelf, terwijl het bovendien oplosbaar is in alcohol van laag, gehalte. Wij noemen b.v. de Sesqui-terpenenvrije Citroenolie, die op 1 125 deelen alcohol 50 procent oplosbaar is, terwijl gewone citroenolie moeilijk in 5 deelen alcohol 06 procent oplost. Van deze eerste olie is bijv. 2 A a 3 gram voldoende voor de parfumeering van 100 liter limonade siroop. In de tweede plaats enkelvoudige reuk stoffen. Oorspronkelijk dacht men, dat etherische oliën enkelvoudige lichamen waren, maar met den vooruitgang der wetenschap heeft i men bevonden, dat alle etherische oiiën mengsels zijn. Het uit elkaar halen van die etherische oliën en het in een groote graad van zuiverheid bereiden van enkele der com ponenten is 'n tak van het bedrijf die een groote vlucht heeft genomen. Wie kent er niet de migraine stiften, waarin Menthol (het hoofdbestanddeel van pepermuntolie) het genezing brengende deel is? Ook dienen vele dezer zuivere reukstoffen, weer tot het bereiden van andere reuk- en smaakstoffen. Het economische voordeel van al deze toe gepaste wetenschap is hoofdzakelijk hierin gelegen, dat allerlei luxe voorwerpen, die voorheen slechts voor goed gevulde beur zen bereikbaar waren, nu binnen het bereik van een ieder liggen. Welke zeep is tegen woordig niet geparfumeerd Zelfs de goed koopste groene zeep heeft nog 'n luchtje, 'n Mooi voorbeeld is ook de kunstmatige rozenolie. De echte olie kost ongeveer 1600 even duur als goud. Het spfeekt van zelf, dat deze reukstof alleen te gebruiken is' in heel duur betaalde parfums. Bedrijven als Polak's Frutal Works maken evenwel kunstmatige rozenolie, die heerlijk natuurgetrouw ruikt en 10 tot 15 maal zoo billijk is. Interessant is het te vernemen, cfat •het meest belangrijke uitgangsmateriaal hiervoor de absoluut niet naar rozen ruiken de Citronel-oüe is; bereid uit een op Java groeiend gras. Het merkwaardigste is wel, dat etherische oliën van totaal verschillende origine dezelfde enkelvoudige chemische lichamen bevatten. Zoo bevatten zoowel Ja va Ciironelolie als Rozenolie, Geraniol en Citroneliol. Ook een op Reunion groeiende pelaigoniumsoort (Geranium) bevat deze be- standdeelen. Maar niet alleen uit plantaardig uitgangs materiaal worden reukstoffen vervaardigd; ook uit steenkool en teer komen de welrie kende eindproducten voort. Men liet ons kunstmatige Jasmijnolie ruiken; het was als of wij onze neus in een Jasmijnstruik staken. En toch, het geheele product bestaat uit teer-derivaten, Benzyl-acetaat, Antranylzure- methyl-ester en meer van die barbaarsche namen noemden de heeren Polak ons als sa menstellende componenten. Voorts is 'n zeer belangrijk onderdeel van de Polak s Frutal Works de vervaardiging van Vruchten-essensen en Extracten, zoowel natuurlijke als ook weer goedkoopere kunst- matige, welke alle dienen voor de' bereiding van genotmiddelen als limonades, likeuren, suikerwerken, etc. Polak s Frutal Works heeft, hoe jeugdig ook en ondanks de bijzondere tijdsomstan digheden, n groote vlucht genomen. De reizigers trekken door alle werelddeelen en ware het niet dat de export thans zoo enorm wordt belemmerd, de fabriek zou reeds nu te klein zijn. De wereld telt een 30-tal dergelijke fabrie- en en Leipzig alleen zijn er wel IQ; trou wens de Duitsche Chemische industrie was immers alle landen ver vooruit. Parijs het „dorado" van de parfumerieën der dames, betrok voor den oorlog voor millioenen aan chemische reukstoffen uit Duitschland. Hoofdzakelijk door de alcoholwetgeving was het voor de Fransche industrie moeilijk con- curreeren, exporteeren kon men niet en Duitschland kon door het befaamde „dumping system" in Frankrijk zoo laag ver- koopen, dat den Franschen firma's de lust verging om zelf te fabriceeren, te meer daar zij buiten Frankrijk tegen Duilschland toch niet konden concurreeren. In Engeland waar men zoo zeer aan den lijve gevoeld heeft, wat de voorsprong be- teekent welke Duitschland heeft, dank zij z'n ook wetenschappelijk zoo goed georga niseerde chemische industrieën, is men nu bezig den achterstand in te halen. De Engel- sche regeering heeft 'n commissi'1 benoemd, welke den weg moet wijzen tot 'n kiachtige. chemische industrie. Ook in ons land was de chemische indus trie voor den oorlog van weinig beteekenis, zij is echter gedurende de laatste jaren tot g-ooten bloei gekomen. Er zijn wie nieuwe fabrieken opgericht en oude uitgebreid op al lerlei gebied, trouwens de regeering moedigt een en ander sterk aan. En nu komen wij tot eene nieuwe bijzon derheid van de fabrieken van Polak's Fiutal Works. Het geheele terrein der Polak's r<utal Works is omgeven door een hoogen muur, die niet zoonis men zou denken het inkijken moet beletten, doch alleen dient om het toe zicht te bevorderen op alle goederen, welke op haar terreinen gebracht worden., daar deze vrij zijn van accijns en invoerrecht. Ontvangt dus de firma P. F. W. goederen uit het buitenland, dan kan zij die met inacht neming van enkele formaliteiten op haar ter rein brengen, zonder betaling van invoer recht, terwijl voor goederen belast met ac cijns, zooals alcohol, etc., zij deze accijns niet behoeft te betalen. Er is dan ook aan de toegangspoort 'n permanente douanepost. Polak's Frutal Works is de eerste Chemi sche fabriek in Nederland, welke op dusda nige schaal werkt. Trouwens zij heeft in be gin 1916 het initiatief in deze genomen. Voor diegenen die er meer van wenschen te weten, verwijzen wij naar het Koninklijk Be sluit van 19 Juli 1917, waarin precies om schreven staat, waaraan fabrieken moeten voldoen, die op dezelfde voorwaarden wen- schen te werken. Polak's Frutal Works ver wacht na het sluiten van den vrede eene grootere export en wij hoorden reeds van plannen tol uitbreiding. Dat dit alles ook Amersfoort len goede zal komen, behoeft geen V' - Politiek Overzicht De stand van den oorlog. II. Het feit dat na drie jaren oorlog op het turopeesche oorlpgstooneel, waar toch over het lot der natiën zal moeten worden be slist, de balans nog niet in het minst ten gunste der Entente is overgeslagen, heeft allengs in breede kringen in de geallieerde landen toenemende onbehagelijkheid moe ten wekken. En toen de weerstandskracht van het Russische leger schrikbarend aan het dalen ging en ten slótte de Duitschers de belangrijke Russische havenstad Riga bezetten, kwam die onbehagelijkheid, men mag wel zeggen ontgoocheling, openlijk tot uiting. Dit geschiedde zelfs door Lloyd George, die in zijne eenige weken geleden te Birkenhead gehouden rede de berichten uit Ruslend rondweg ontmoedigend norm- de. „Het heeft geen nut hierover te twisten," zoo zeide de Enge'sche premier, en hij ging voort: „ik beschouwde het steeds ais goed de waarheid en niets dan de waarheid te zeggen. Ik nam steeds aan, dal. wanneer het kwam tot revolutie, ze tot gevolg zou hebben dat de oorlog werd- verlengd. Een onvermijdelijk gevolg der revolutie is een groote wanorde. Ik verwachtte een spoedig herstel, maar wij moeten geduld oefenen. De Russische leiders zijn zeer bekwame, va derlandslievende mannen er\ zeer loyaal jegens de geallieerden. Ik weet beel goed wêt gebeuren zal, wanneer Rusland oqder ajn revolutionaire regeering verslagen wordt; het Russische gebied zou, evenals België, onder den voet worden geloopen." „Kerenski en zijn collega's," zoo zeide Lloyd George ten slotte ten aanzien van Ruslend, „staan voor de vreeselijke taak het wanbeheer van eeuwen goed te maken, cn dat onder het vuur der Duitsche kanonnen. Ik geloof dat de Russische ministers tegen hun taak zijn opgewassen." Mochten echter donkere wolken boven Rusland hangen, zoo eindigde Lloyd George toch optimistisch, zonneschijn ver spreidde zich, volgens hern, over de vanen der geallieerde op andere oorlogstooneelen, waarbij Lloyd George het had over de ver meende overwinningen der Italianen, den weerstand der Roemenen en de „overwin ningen" der geallieerden aan het Westelijk front. Totdat eindelijk de Britsche premier nog voor den dag kwam met te wijzen op de te verwachten hulp van.Amerika, dat nog nooit was overwonnen. Ja, ja, die booze, onverzoenlijke oom in Amerika! Als hij er eens niet wasl Het is waar, dat de berichten die ons ge worden over de oorlogstoebereidselen van dc Vereenigde Staten ons geweldig in de ooren klinken, Zelfs een Engelschman als Lord Northcliffe is het hoofd ervan gaan duizelen cn dat wil wat zeggen. Want men is in Engeland gedurende de laatste drie jaren op dit gebied zelf voor geen klein geruchtje vervaard. De oorlogsuitgaven van Oom Jonathan loopen al in de billioenen; hij bouwt b.v. vlregparken voor duizenden vliegtuigen en zoo komen er eiken dag cij fers die geschikt zijn oni den burgerman geweldig te epateeren. Kon de oorlog al leen met quantiteiten gewonnen worden, niemand behoefde meer aan de overwin ning der geallieerden te twijfelen Wat de gevechtswaarde van het Amerikaansche leger, eenmaal to velde, betreft, men is nog niet zoo ver, dat men daarover kan oordee- len. Wij vragen ons wel eens af, of nu wer- j kelijk de Amerikaansche burgers zich met zooveel 'animo voor-.de Europeesche zaak in de pan zullen laten hakken; het zou ons een psychologisch raadsel zijn, indien dit zoo ware. Nu wordt wel is waar de vechttaktiek, die de geallieerden al sinds geruimen tijd toe passen voorgesteld als eene die hén maar een beetje menschen kost. Men schiet door een langdurig geconcentreerd artillerievuur de vijandelijke stellingen tot pulver en als dit gebeurd is, nemen de eigen troepen ze een voudig in bezit. Men zou zoo zeggen: daar is niet veel kunst aan. Men begrijpt nu de in een onzer vorige nummers vermelde uitlatingen van generaal Smuts geen feller Jingo dan deze voor malige boeren-generaaU tegenover een dagblad-correspondent. Smuts weet den stil stand van tegenwoordig aan de vroeger be*- gane fundamenteele vergissing, die bestond in de meening dat het belangrijkste waar het op aankomt, is het op de been brengen van troepen. Neen, zoo zeide generaal Smuts, deze oorlog is in de eerste plaats een oorlog van materialen en daar is men te laat achtergekomen. Ziedaar de reden waarom dc Engelschen zoo langzaam op schoten. „De taktiek, waarmee we ons in Frankrijk hebben vertrouwd gemaakt zoo ging Smuts voort is niet vertoonmakend, maar de uitkomsten daarvan zijn niet te betwijfe len. Die hebben bestaan in den geleidelijken en beperkten vooruitgang in de streken, waar de vijand zich wegens het overwicht van ons geconcentreerd geschutvuur niet kon hand haven. Dat heeft ons het verlies van een beetje mannen gekost, terwijl een maximum verlies is toegebracht aan den vijand cn het slaat vast, dat wij daarin zonder veipoozing of rust zullen volharden. Ik weet niet, of het publick deze krachtsinspanning wel naar waarde schat en het succes dat er door be reikt wordt en beseft dat het niet langer aan twijfel onderhevig is, wie zal overwinnen en dal alles, wat ons te doen staat, is, ons met geduld te wapenen. Ziedaar de manier uiteengezet, waarop men de Duitschers ten slotte denkt te over winnen. Nu dat men daarvoor geduld zal hebben Ie oefenen, gelooven wef Welk een massa materiaal is niet besteed aan het jongste Vlaamsche offensief en hoe ge ring was het resultaat! Een heerlijk vooruitzicht zulk een geduld- proef! Hoe lang zal Europa nog onder den geesel des ooriogs moeten zuchten, wil op deze yvijz aan den oorlog een eind worden gemaakt! Vandaar dat de oorlogsmoede be volkingen af en toe eens moeten worden op gemonterd en aangevuurd, hetzij door mi- nisterieele redevoeringen, gelijk er in Enge land al zoovele werden uitgesproken, hetzij door relazen als die. van generaal Sriuils, welke het publiek een hart onder den riem moeten steken, hetzij last not least door de pers. De bevolking van Europa snakt naar den dag waarop eenmaal het verlossende woord zal worden gesproken, dat den vrede zal brengen. Zeer spoedig is te wachten het antwoord der Centrale mogendheden op het vredesvoorstel van den Paus. Zal dit ons na der tot den vrede brengen? Aan plechtige verzekeringen der Centrale mogendheden, dat deze bereid waren tot een vrede door vergelijk, heeft het den laatsten,tijd niet ont broken. Het is nu maar de vraag of ze in hun antwoord aan den Paus nog verder zul len gaan dan algemeenheden en ook op de door den Paus aanbevolen vredesvoorwaar den zullen ingaan. De Berliner Lokal Anzei- ger wist onlangs al mede te deelen, dat de antwoord-nota niet in bizonderheden afda len zou. Zoo dit juist Is, dan zal het ant woord der Centrale machten ons waarschijn lijk niet veel verder brengen. Wat is b.v. het standpunt der Duitsche re geering over België? Over dit vraagstuk, ze ker wel het belangrijkste van alle, wordt juist dezer dagen weer druk in de pers ge schreven. Zulks duidt er in den regel op dat er iets achter de schermen gaande is. Reeds wisten enkele bladen mede te deelen dat Duitschland het koninkrijk België in zijn volle zelfstandigheid zou wenschen te herstellen. Een betrouwbare bevestiging hiervan werd tot dusver niet ontvangen. Toch valt uit be paalde berichten, o. a. die van den Berliner Lokal Anzeiger, op te maken, dat er van de Duitsche regeering op dit terrein een verkla ring mag verwacht wórden. Volgens een be richt aan de Münchener Ncueste Nachrich- ten zal Donderdag o.s. de rijkskanselier in den Duitschen rijksdag zulk een verklaring afleggen. Gewis zijn er naast het Belgische, nog tal van andere vraagstukken, noemen we slechts dat van den Elzasr (waai voor men in Frankrijk een nieuwe formule heeft gevon den: de „désannexation"), die b'ehooren te worden geregeld. Een oplossing van de Bel gische kwestie echter zou Europa beduidend dichter tot den vrede kunnen brengen. De oorlog, B u e n o s-A yres, 20 Sept. (R.) De Senaat heeft met bijna algemeen© stemmen een resolutie aangenomen, strekkende tot het verbreken der diplomatieke betrekkingen met Duitschland. Deze resolutie gaat thans naar de Kamef. De publieke opinie hoopt sterkt op de definitieve aanneming er van. De strijd aan het Westelijke front is plot seling weer gaan opleven. De Engelschen hebben na een geweldig artillerievuur een aanval ondernomen op een 8 mijlen breed front ten oosten van Yperen en volgens hun stafberichten een aantal zeer belangrijke stellingen derDuitschers veroverd. Het laatste Duitsche stafbericht hierom trent meldt, dat de slag gevoerd wordt op het front tusschen Langemarck en Hollebeke en met afwisselenden uitslag in het voorste deel van het Duitsche afweergebied wordt voortgezet. B e r 1 ii n 2 O S e p t. (W.-B.). De Italiaan- sche Staatscourant maakt een decreet open baar, waarbij de burgemeester van Albese, bij Como, Liugi Frigerio, die reeds tot vier maanden gevangenisstraf en 500 lire boete was veroordeeld, uit zijn ambt is ontzet we gens stelselmatige propaganda tegen den oorlog. Den 16den Juni had hij getracht. een groote vrouwenbetooging tegen den oorlog op touw te zetten. B e r 1 ij n 2 0 Sept. (W.-B.). De Berliner Zeitung arn Mittag meldt uit Lugano dat uit de, wegens de Italiaansche grensafsluiting niet vertraging aangekomen nummers van de Stampa, Avanti, Popoio d'Italia en andere bladen blijkt, dat er te Milaan en in tal van andere plaatsen vredesbetoogingen zijn ge houden. Naar aanleiding van een rflanifest van den socialisi Lazzari eischten de arbei ders, dat deze op straat zou verschijnen en de regeering den vrede zou afdwingen. Er hadden hevige botsingen tusschen interven- tionisteii cn betoogers plaats. De Popoio d'Italia bevat een dringenden oproep om alle krachten des lands tegen het Italiaan sche „Leninisme" te mobiliseeren. Washington, I 9 S e p t. (R.) Meer dan 300.000 man van het nationale leger zijn thans op weg naar zestien kampen, waar ze intensie! geoefend worden voor den dienst op de Europeesche slagvelden. Ze ver tegenwoordigen 45 van het totale aantal, dat valt onder den eersten groep. De regeering zal alles in het werk stellen om de manschappen te gebruiken in die tak ken van militairen dienst, waarvoor ze door ervaring en aanleg het best geschikt zijn. Burgerdeskundigen, in de kampen geoefend in het uitkiezen der manschappen voor speciole bezigheden, zullen spoedig worden benoemd voor eene soortgelijke aanwij zing der ingeschreven manschappen ter voorbereiding van hunne indeeling bij spe ciale eenheden, die voor het moderne oor logsbedrijf vereischt worden A 11 a n t i c-C i t y, 19 Sept. (R.) Ste- vers, onder-voorzitter van het Scheepvaart- departement der Vereenigde Staten, heeft een rede gehouden op eene vergadering van leidende zakenlui, welke was belegd ter gelegenheid van de bijeenkomst van Amerikaansche kamers van koophandel, die heden hier gehouden werd. Hij drong er bij deze zakenlieden op aan om steun te ver- Ie enen oan het wetsontwerp dat thans was ingediend bij het Congres en waarbij de president zou worden gemachtigd de be palingen der scheepvaartwetten te schorsen, zoodet neutrale schepen zou worden toege staan te worden 'opgenomen in de Ameri kaansche kustvaart. De regeering, zoo zeide Stevers, was van meening, dat zc geen bevoegdheid had om over neutrale schepen, die in Amerika worden opgehouden, te be velen en ze onder de Amerikaansche vlag te plaatsen. De neutralen waren bereid om hun tonneninhoud te doen gebruiken voor het vervoer van ladingen tusschen Amerikaansche havens, wanneer de Ver eenigde Staten' daarvoor toestemming zul len geven. Voor dezen dienst zouden 100,000 scheepstonnen. beschikbaar zijn. Mitau, 20 Sept. (W. B.) De buiten gewone landdag in Koedland heeft het vol gende besluit genomen in zake de vorming van een algemeene landsvergadering tot het beraadslagen en het hesluiten nemen over vraagstukken van algemeen landsbe lang. Er zal te Mitau, onder voorzitterschap van een landdag-afgevaardigde, een verga dering worden gevormd, die uit vertegen woordigers van de grootgrondbezitters, den Koerlandschen adel, de stedelijke bevol king, de geestelijkheid en de kleingrondbe- zitters zal zijn samengesteld. Het aantal af gevaardigden zal 80 bedragen. De Zweedsche regeering heeft bij de Duitsche een protest ingediend tegen het buitengewoon ernstige misbruik van ver trouwen, dat door den Duitschen gezant in Argentinië is gepleegd. Wolff teekent hierbij aan, dat de Duitsche regeering reeds uit eigen beweging haar leedwezen heeft betuigd, alvorens een pro test van Zweden af te wachten. Washington, 20 Sept. (R.) Het staatsdepartement deelt mede, dat er geen telegrammen voor Duitschland van of naar Berlijn zijn gezonden door bemiddeling van genoemd staatsdepartement zonder kennis van den inhoud. N e w-Y ork, 20 Sept. (R.) Op de bij eenkomst te Atlantic City van de Kamers van Koophandel der Vereenigde Staten verklaarde de leider der levensmiddelen voorziening, Hoover, toen hij wees op de steeds grooter wordende plaats, die de voe dingskwestie in het economische en stra tegische beleid van den oorlog inneemt, dat de huidige cijfers uitwijzen, dat de Vereenig de Staten te veel artikelen hebben uitge voerd in verhouding tot hun productiever mogen. Hun eerste plicht is naar de geallieerden uit te voeren; indien zij echter bereid zijn een deel van hun levensmiddelen aan de neutralen af te staan, dan moet er van de neutralen vervfacht worden, dat zij weder- keerig diensten bewijzen op onder gebied. Verspreide Berichten. rit Mr. P. J. Troelstra schrijft in Het Volk zijn 14den brief uit Stockholm. We ontlee- nen er het volgende aan: „Volgens de mededeelingen, die gisteren door den pas uit Rusland aangekomen partij genoot Roubanovitch, den eersten man van den Raad van Boeren, voorman der sociaal revolutionairen, vurig revolutionair en pa triot, in ons comité werden gedaan, zou Riga door verraad van generaals gévallen en het heulen der grootvorsten -en andere contra-revolutionaire elementen met Duitsch land bewezen zijn. Ik herhaal deze mede- deeling zonder er voor te kunnen instaan men zal er wel meer van hooren, als zij waar is. Wat Riga betreft, is de trouweloosheid der generaals blijkbaar door onze mannen in het leger opgespoord, zoodat een onder zoek plaats vindt. Ik meen, dat het nieuwe offensief der Duitschers, dat met de inneming van Riga begon, een der bedroevendste episodes vornu in deien oorlog. In nolitiek opziohl

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1