de e em l an d e r' buitenland. "binnenland." N°. 72. 16 Jaarpang Maandag 15 October 1917. FEUILLETON. 't 'Winkeltje Hoofdredactlei MARIE VAN VERSENDAAL. Mr O. I VAN SCHAARDENBURG. UH(«tcrs: VALKHOFP Co. A BONN BM ENTSPBU8: P«r 8 maandeo root Amersfoort - Id*m franco par post atlivar 1 ftO. Par waek (matirtatJ»aarTakariof tagan ongalokkan) O. I 4. Aftondarlijke nummers O.Ott. Wakaiykaob kft?oa*aal ,D$ HoOs*d«Ju Hui—***" «eoder radaotia van Thérèaa Hovan) par 8 mod. SO eta Wakaiökaab bijva#*»#! W*rMr~—" par 8 and 5t eta. Bureaus Arnbemscbe Poortwal, boek Utrecbtscbeatr. Intercomm. Telefoonnummer 66. P B US DEB A 0 V EBT EN 11 EN. Van 1b ragala Elk* regal cnear Dienstaanbiedingen 1—8 regels M Qroote lettere naar plaataruimta. Voor handal an bedryl baataan seer roordoelige bepaliugoa tot bat barhaaid adrertaaran dit Blad, bij aboonainant Ban# olrouiaira, bevattende da voorwaarden. wordt aanvraag toegezonden. f O.ëO. a* h I» 0.15* 6* «I ti a 0.50. op Politiek Overzicht De nieuwe regeering in Rusland. Na wekenlange besprekingen en overleg- giingen is de dictator Kerenski er m ge slaagd zijn kabinet te wijzigen in zoodani-gen geest, clat de regeering, die voorloopig d. i- totdat de Constituante het nieuwe staats gebouw zal hebben opgetrokken in Rus land het bewind, voert, zioh vertoont als het orgaan van de gezamenlijke partijen, die den 9en Maart van dit jaar de revolutie hebben voltrokken, waardoor het czarisme ten val is gebracht. In het nieuwe kabinet hebben «itfcing drie sociaal-revolutionairen, vier só- ciaal-demooraten, drie onafhankelijke socia listen, vier kadetten en twee partijloozen. Het is dus eene coalitie-regeering in den vollen zin van het woord, die nu aan het roer is; vertegenwoordigers van vijf partijen slaan de handen ineen om het staatsschip door de (branding heen naar de haven te brengen. Het manifest, waarin de nieuwe regeering haar optreden ter kennis van het land brengt, getuigt van den ernst der tijden, waaronder Rusland in het bijzonder gebukt gaat. „De wind van de anarchie waait door het land. De druk van den buitenlandsohenn vijand wast. De contra-revolutionaire elementen steken het hoofd op in de hoop, dat de kri- sis en de slagen van het noodlot, die het geheele land ondergaat, hen de vermoording van de vrijheid zullen vergemakkelijken Zoo klinkt het in dit manifest en in verband daarmee wordt gezegd: „Het is eene buitengewoon groote verant woordelijkheid voor het volk, die rust op de voorloopige regeering aan welke door de geschiedenis de plicht is opgelegd, Rusland tot aan de onstitueerende vergadering te besturen. Deze verantwoordelijkheid wordt verlicht door het innige geloof, dat de ver tegenwoordigers van alle lagen van het Rus sische volk, vereenigd door den eenstemmi- gen wensch het vaderland te redden en de uitkomsten \an de revolutie te behoeden, (hunne gemeenschappelijke taak zullen ver staan om vooral de regeering te ondersteu nen, hare macht te versterken en haar ste vig en geschikt te maken, door soheppsnd'en arbeid de levensvragen van het land op te lossen en het zonder nieuwe' omverwerping te brengen tot aan de constitueerende ver gadering, welker bijeenroeping naar de vaste overtuiging van de regeering geen enkelen dag mag worden verschoven. Terwijl zij aan de ^onstitueerende vergadering, die de ab solute macht in het Russische land heeft, de eindoplossing overlaat van de groote vraagstukken waarvan het gedijen van het volk afhangt, is de nieuw samengestelde voorloopige regeering van meening, dat zij hechts door volhardenden arbeid in het streven om de verschillende beslissende maatregelen te vinden, die voor het nationale teven van beteekenis zijn, haren plicht kan vervullen en aan de levensbehoeften van het volk bevrediging kan verschaffen." Nu komt het er op aan of het door dè re geering gedane beroep op steun onder de bevolking voldoenden steun zal vinden om haar de kracht te geven aan hare bestrijders van rechts en links het hoofd te bieden en het land uit het moeras, waarin het dreigt te verzinken, op veiligen grond te brengen. Uit dat oogpunt is de verklaring van betee kenis, dat de regeering, „doordrongen van de overtuiging, dat slechts de algemeene vrede het aan ons groot vaderland mogelijk zal maken al zijne schepoende krachten te ontplooien, onvermoeid eene werkzame bui- tenlandsche politiek zal volgen en dat zij zal streven naar het sluiten van een alge- meenen. vrede, onder uitsluiting van iedere geweldpleging." Natuurlijk zal zij dit doen in samenwerlang met Rusland's bondgenoo- ten; zij verklaart, dat zij „al hare krachten zal aanwenden om de gemeenschappelijke zaak van de bondgenooten te ondersteunen, het land te verdedigen en krachtdadig tegen iedere onderneming tot v?-cvering van den grond van andere natiën én iedere poging om aan Ruslc: d den wil van een ander op te dringen, zich zal verzetten." Zij zal ook haar best doen de vijandelijke troepen uit Rusland te verjagen. Maar wij vernemen tevens, dat de Russi sche regeering binnen zeer korten tijd zal deelnemen aan eene bijeenkomst van de verbondert mogendheden, waar hare verte genwoordigers zich met de bondgenooten zullen tTachten te verstaan op den grondslag van de door de Russische revolutie verkon digde beginselen. Zij zal daar, behalve door haren gewonen gezant, vertegenwoordigd zijn door een persoon, die het bijzondere vertrouwen van de democratische organi- satiën geniet. Het schijnt dus, dat dé conferentie van de geallieerden tot nadere bespreking van hun ne oorlogsdoeleinden, die reeds zoo lang in uitzicht is gesteld, nu eindelijk werkelijkheid zal worden. Daar zal de nieuwe Russische regeering kunnen toonen, dot het haar ernst is met het streven naar een vrede zonder annexatiën en schadeloosstellingen, die reeds voor maanden door hare voorgangers in het bewind is genoemd als doel, dat men moet trachten te bereiken. Dat men hiertoe nog altijd niet verder is. gekomen, maakt in Rusland zelf een zeer onaangenamen indiuk. Hiervan getuigt een artikel van den voor- maligen Russischen gezant in Tokio en Wa shington baron Rosen in de Nowaja Shisn, waarin aan de regeering de dubbeltongig- heid van hare politiek in de kwestie Oorlog of vrede? verweten wordt en wordt gezegd „Deze dubbeltongigheid onthult voor de na- tie^twee kampen het eene, aanzienlijkste, streeft verlangend naar den vrede, terwijl het andeie, uit eene onbeduidende minder heid bestaande, hardnekkig blijft staan op den oorlog tot het uiterste." De oorlog. Op de eilanden Oesel en Dagö hebben de Duitschere troepen aan land gebracht. Dit is het begin van eene onderneming, die ten doel heeft de groep eilanden voor de golf van Riga, die deze golf affluiten van de Oostzee en van de Finsche goif, in Duitsche macht te brengen. Oesel is het grootste van deze eilanden; het heeft 2617 K.M5. opper vlakte, is het meest westelijk gelegen en is door een 36 K.M. breede zeestraat van de kust van Koerland gescheiden. Dagö is oost waarts van Oesel gelegen en is 960 K.M*. groot. De aanval is geschied tegelijk van het noordwesten en oosten en van Ktst zuiden uit, waar op het schiereiland Sworbe, den zuidelijken uitlooper vap Oesel, Zerel het doel van den strijd was. Arensburg, de hoofdstad \an Oesel, is in brand geschoten. In het westen in hoofdzaak artilleriestrijd. Van de verdere oorlogstooneelen geen nieuws. B e r 1 ij n, 13 Oct. (W. B.) Nieuwe U- boot-sucCessen. In het spergebied rondom Engeland zijn weer 21.000 ton vrachtruimte in den grond geboord. Berlijn, 14 Oct (W. B.) Officieel be richt. De rijkskanselier begaf ztoh in den namid dag naar de bezette streken in het oosten. Berlijn, 15 Oei. (W. B.) Zooals te ver wachten was, heeft ae vijandelijke pers zich met bijzondere voorliefde geworpen op de in de zitting van den rijksdag van den 9en door de afgevaardigde Dittmann aan het licht ge brachte voorvallen in de Duitsche vloot. Door het Engelsche station voor draadlooze telegrafie Carnarvon zijn mededeelingen verspreid, dat de bemanningen van vier li nieschepen, waaronder de Kaiser en de Westphalen, die in Wilhel shave liggen, aan 't muiten zijn geslagen en'"het schip*hebben verlaten. Wij vernemen daarover van bevoegde zij de, dat bij het voorgevallene op de vloot evenmin de Kaiser als de Westfalen betrok ken waren. De commandant van laatstge noemd schip, die door de bemanning over boord geworpen en als lijk opgevischt zou zijn, verheugt zich in den besten welstand. Matrozen-regimenten, waarvan een het op roer moet hebben verstikt, bestaan slechts aan het front in Vlaanderen. Het Olden- burgsche "regiment,, dat heet de muiters te hebben omsingeld, strijdt nog steeds met roem aan het westelijke front. Een over o'en kruiser Nümberg verspreid sprookje, dat een tocht naar Noorwegen zou hebben gedaan, is te dwaas om er op in te gaan. B er 1 ij n, T3 Oct. (W. B.) De Lokal An- zeiger bericht, dat de staatsseretaris van het rijks n\arinedepartement von Capelle zijn verzoek om ontslag heeft ingediend. P a r ij s, 14 Oct. (R.) Minister-president Painlevé is hier uit Engeland teruggekeerd. P a r ij s, 13 Oct. (R.) In den loop van het debat in. de Kamer over een interpellatie betreffende het personeel en de werkzaam heid van den Franschen diplomatleken dienst, zeide minister Ribot, naar aanleiding van Kühlmanns verklaring, dat Duitschlond Elzas-Lotharingen nooit zal teruggeven: ,Dc verheug mij over deze openhartigheid, die een einde maakt aan de onzekerheid. Onze soldaten zijn vastbesloten. Wij zullen de overwinning behalen en zullen Blzas-Lo- tharingen terug krijgen ondanks het gebluf in den Rijksdag. Wij zweren, dat wij niet naar eenig vre desvoorstel zullen luistern zonder het on middellijk aan onze geallieerden mede te deelen. Wij zullen geen toenaderingspogingen van de hand wijzen, maar willen niet, dat deze op verraderlijke wijze zullen worden gedaan, om verdeeldheid onder ons te bren gen." De Kamer nam zonder stemming eene motie aan, waarin zij vertrouwen in de re geering uitdrukte. Tweede telegram. Bij de behande ling van eene interpellatie van Georges Ley- gues over de diplomatieke actie van Frank rijk, heeft minister Ribot antwoord gegeven op de rede van von Kühlmann. Hij zeide: „Als wij- de resultaten van de Duitsche en die van de Fronsche diplomatie beschou wen, dan zien wij aan den eenen kont een land, verafschuwd en verloochend door de onmetelijke meerderheid der geheele wereld, en aan den anderen kant de Entente door alle natiën gesteund. De steun van de Ver- eenigde Staten, van Zuid-Amerika, van Ja pan en China xormt een onderwerp van ern stige ongerustheid voor Duitschland, want deze landen, die zich nu van Duitschland terugtrekken, leverden het vroeger de grond stoffen, zonder welke het niet kan bestaan. Als Duitschland niet toegeeft, zal het uit de gemeenschap der menschheid worden ge- stooten, hetgeen de ergste straf, die aan een natie kan worden opgelegd, welke de wereld wilde overheerschen." Gewagende van de jongste vijandelijke po gingen, vervolgde Ribot: „Dezer dagen verklaarde Oostenrijk dat het besloten was om vrede te maken; het deed ons omvangrijke concessies, maar liet Italië ter zijde, meenende dat dit land zich nu wel tegen Frankrijk zou keeren. Dezer dagen werd er in Duitschland zoo iets gemompeld, dat ais Frankrijk' maar tot overleg wilde komen, wij zouden kunnen re kenen op de teruggave van Elzas-Lotharin- gen, een onhandig gestelde val, waarin wij ons niet hebben laten vangen. Toen wierp Duitschland het masker af en wij kregen de verklaring van von Kühlmann: „Nooit!" Dat is ten minste een oprecht en duidelijk woord, dat niet voor tweeërlei uit leg vatbaar is. Nu is alles duidelijk wij zul len de overwinning, wij zullen Elzas-Lotha ringen hebben. Er zal geen vrede in den wa ren zin des woords kunnen zijn, als de on gerechtigheid van Elzas-Lotharingen niet hersteld wordt" Berlijn, 14 Oct (W. B.) Opeen vraag om inlichting door ons bureau ge steld, verklaarde de onderstaatssecretaris Freiherr von den Bussche: „De door den Franschen premier Ribot in de zitting van de Fransche Kamer van 12 October geuite bewering, als zou Duitsch land de Fransche regeering in het oor heb ben laten fluisteren, dat zij door toedoen van een politicus de onderhandelingen over de teruggave van Elzas-Lotharingen zou kunnen inleiden, is van allen grond ont bloot. De keizerlijke regeering liet, telkens wan neer men haar polste in zake de vredesmo- gelijkheden, er geen twijfel over bestaan, dat Duitsch grondgebied nooit het onderwerp van onderhandelingen met een vreemden stoat kan vormen. Londen, 14 Oct. (R.) Ramsay Mao donald, tot dusver een van de roerigste pa cifisten, trad Zaterdag in Loughborough als spreker op en zeideWij hebben geen lop- vrede of vrede tot eiken prijs, die over tien jaar ons weer tot den oorlog zou brengen, van noode; wij moeten de oorzaken van den oorlog wegnemen. Stockholm, 14 Oct. (Zweedsch teU bur.) Nadat Widen hod verklaard niet in staat te ztjn een kabinet samen te stellen onder de hem gestelde voorwaarden, heeft prof. Eden, de leider van de liberalen, op- drooht gekregen tot vorming van het kabinet Sofia, 13 Oct. (Buig. ag.). Bij besluit van den ministerraad zijn Kossaf, gevol machtigd minister, en Michoff, gezant van Bulgarije in Nederland, benoemd tot leden van het permanente arbitragehof te 's-Gra- venhage. Ne w-Y ork, 13 Oct. (Haves). Het strenge stelsel van toezicht op de levensmid delen, dat door Hoover is afgekondigd, zal met 1 November in werking treden, op het geheele gebied der Vereenigde- Staten. Vartprtlde Btrtohtn, N e w-Y ork, 13 Oct. (R.) Door het ver branden van een graanelevator in Brooklyn is een scihade veroorzaakt van meer dan een millioen dollars. Br is meer dan 160.000 bushels graan verbrand. Men bericht, dat de vlammen zijn ontdekt na eene bomontploffing. Uit de Pers. Engeland en Amerika tegenover ons. Het Handelsblad vindt in het jongste optreden van Engeland tegen ons land aan leiding om op te merken, dat zich thans wel ernstig de nalatigheid wreekt van onze re geering om ooit een ernstige poging te doen een draadlooze verbinding met Indië te ver krijgen. Maar dat is de oude geschiedenis. Wat ons thans aangaat, is de economi sche vijandelijkheid van Engeland en «1 wat Men wordt dikwijls beschuldigd van egoïs me alleen omdat men niet handelt naar het egoisme van anderen. Roman door Thérèse Hoven. 3S En 't Christelijke Engeland wil heel Duitsch land van de gemeenschap afsluiten en mil- Koencn laten uithongeren en officieren en soldaten van 't Christelijke cultuurleget van Keizer Wilhelm vergrijpen zich aan Vlaam- sche vrouwen en meisjes... Daar is geen nieuws onder de zon. Ze keert zich niet af in verontwaardiging en schaamte, doch laat haar licht schijnen over rechkanrdigen en onrechlvaardigen. Alle vredcs-congressen, alles wat er ge dacht. gezegd, geschreven en gedaan is om bet menschdom te verbeteren, te verzachten, tc •beschaven, ie veredelen... alles... de geheele pacificatie-beweging, is te niet gedaan döhr hetgeen dam* in 't ldeine België... ea omlig gende land#n, geschiedt. In 't hart der Idnders rit de schrik voor: »,dcn Duuts." Hun oogen hebben gezien, wat ze niet ■noesten zien, hun ooren hebben gehoord, wat •iet voor kinderooren bestemd was. Als een dolle stier, als ega holkad paard, als een wervelwind, als een slechte genius, is den Duuts daar binnen getrokken in een land, dat niemand kwaad deed of wilde, bij een volk, dat zijn grond beploegde, er zijn zaken deed en zich niet bekommerde om de twisten der grooten en machtigen der aarde. En de grond is doorweekt met het bloeiL zijner zonen, en haat is er gezaaid door den overweldiger; wat zal de oogst zijn en wrie zal dien innen?- De Schelde ligt op dien noodlottigen Octo- berdag vol met vaartuigen en de bevolking dringt naar de haven.... de oogen gericht op de kusten van Nederland, dat neutraal is, en waar ze veilig zullen zijn. En ze hooren het schieten... cn als ze even omkijken, zien ze de viammenl Jezus Maria I wie weet of zoo'n bom niet hun eigen woning treft en of het vuur niet hun eigen bezittingen vernielt! Heviger wordt het bombardement, talrijker worden de vuurkolommen... do aarde dreunt, de lucht is bezwangerd met rook... De menschen vluchten in dollen angst. En, in den Dierentuin, de glorie der Ant werpenaren, sidderen de wilde beesten, ver schrikt door het schieten, en als beseffende het gevaar. Ze snuiven de hicht der vlammen op en ze werpen zich in razernij tegen de tralies hunner kooien en hun gebrul, ver mengt zich met de oorlogsgeluiden, een waar dige begeleiding. En in de lcerke^ blikken de BijBelsbSe figu ren van tryplieken, van altaarstukken, van muurschilderingen, kalm neder op al dat Hei- densche gedoe. De kunst verwekt heilige aandoeningen, 't beste en 't heerHDÈste, doch is zelve passie loos! De schatten der Mie meesters stralen rittt uit, doch niemand komt onder den invloed. De kerken zijn verlaten... God schijnt zoo ver! Steeds grooler wordt 't gedrang... Als de eerste booten wegvaren en duizenden achter blijven op de kade... dan ontsnapt er uit al die kelen een gebrul van razernij, weinig min der dierlijk dan dat der wilde beesten in den zoölogischen tuin. Het bêtehumaïne is ontketend! De oennensch is ontwaakt! Geen beschaving, geen mededoogen, geen naastenliefde wordt er meer aangetroffen, enkel de drang tot zelfbehoud. En zwaarder bevrachl worden de schepen, en grooter wordt de vrees om achtergelaten te worden. Kinderen worden van hun moeders geschei den, mannen van hun vrouwen, ouden en zwakken worden niet meer gesteund. De kanonhen dreunen cn spuwen dood en verderf! Antwerpen is een heil „En ginds aan de grens staat het g ent z e n k i n d „Met blozende wangen.. Holland is neutraal... den Duuts heeft 't niet te pakken en de Britsche Leeuw strekt er zijn klauwen te vergeefs naar uit. Holland is neutraal en gastvrij! Want, !n die dagen is er niemand, die *Ich onbetuigd laat, geen huisman of huisvrouw, die er rdet put m kleeren- en etenskatt, in beurs en in spaarpot! Eerst komen er tientallen vluchtelingen, dan honderden, dan duizenden en Holland YertienTOVdigt «n verhonderdvoudigt zijn gaven. Er zijn leveusmiddelen en kiem» en ligging en beeftof voor allen. Waar de leer van Christus wordt vergeten of verbasterd, niet in 't kleine Nederland, dat de woorden van den grooten Meester tot de zijne maakt en tot zijn broeders zegt: „Komt tot mij, gij die naakt zijt, ik zal u kleeden, gij die hongerig zijt... ik zal u spij zigen. „IComt tot mij, gij die belast zijt." Wagens rijden er door de stad cn halen van alles op voor de berooide vluchtelingen, die alles derven. Overal zijn ze ondergebracht; op verschil lende plaatsen zijn er kampen voor hen opge richt; ook Den Haag heeft zijn contingent ge kregen en voorloopig is het Circus Schumann te Scheveningen voor hen open gesteld. Een van de talrijke staaltjes van de ironie van 't Fatum, een circusgebouw, waar anders lichtgeflonker en wercldsch gedoe is, nu als berging voor ettelijke honderden gestranden. Ze zijn 'er in gegaan, zooals "ze de lange en voor 't meercndeel moeizame reis hebben ge maakt, enkel met wat kleeren aan, stoffig en vuil, met een minimum van bagage. En daarom wordt er algemeen voor ze ge vraagd en geeft iedereen; ook door de straat van ,,'t W i n k e 11 j e" rijdt de wagen en de goede Cor, die zich schaamt over den toene- menden welstand der zaak en zich, tegenover de droeve wereldgebeurtenissen en de tal- looze ongelukkige», geneert omdat ze het tegenwoordig zoo best heeft. Is één en al ver rukking. Daar ia nu een gelegenheid om goed te doen; ze komen, om zoo te zeggen, met een open schaaL In den reusachtigen verhuiswagen is plaats voor alles... ze zog dan ook heuscli .wel alfes jriilen geveo. Van de fijnste en duurste blikjes af, tol haar eigen bed toe. „Weet je wat, Hes?" rocpl ze, in extaxe, uit „Laten wij een van onze bedden geven! Ik kan 't raiinc best misseu, dan slaap ik bij jou^' „Cornelia.. O! heden, dat zfet er slecht uit, als Cor, door haar oudere zuster, Cornelia wordt genoemd, Is 't mis. „Niet?" brengt ze er roet moeite uit. „Natuurlijk niet. Je weet toch, dat mijn matras naar den eenen kant afzakt en ik zelf vlak tegen den muur moet gaan liggen ora er niet uit tc vallen." „Dan slaap ik op den grond." Nogmaals klinkt 't oraineuse: „Cornciiar „Zou je dal nu zoo erg vinden?" „Ik geloof dat je niet goed bent." „Maar Hes, bedenk toch eens al die arme stumpers, die niets hebben om op te slapen „En, als jij nu jc bed geeft, ben jc immers net zoo'n arme stumper en reken maar vah yes, zoo als Cootje Wouters zegt. dat niemand er jou een cadeau doet." „Hè, ik had 't zoo zielsgraag willen doen. „Bewaar je zlelsgraagle voor een andere gelegenheid," klinkt 't, spottend Cor zou wel willen huilen; die Hes kan soms zoo raar zijn; ze is toch in goed, maar een beetje hard. Nadat 't indertijd met Anne is gebeurd, is ze bitter geworden. Over 't alge meen merk je 't niet, maar zoo'n enkelen keer barst 't uit. Zoo ook nu met dat bed. Ze wil 'l eenvou dig niet en, hoe weinig ze ook schelen en hoe oud Cor ook is, ze zou er niet aan denken om iets tegen dén zin van haar zuster tc doeu. (Wordt vervolfd-i

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1