DE EEMLANDER\
Dinsdag 16 October 1917.
^BUITENLAND.
FEÜSLLETOWL
't Winkeltje.
N°. 73.
16" Jaargang
Hoofdredactie:
MARIE VAN VERSENDAAL
Mr O. VAN SCHAARORNBURG.
U i e e e r s: VALKHOFP ft Co.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Am«r*foortI-50.
Idem franc© per poel 2.Oft.
Per week (roetgratjevereekerhig Ug«D ongelukkeo) O. I 4.
JLftonderlvkfr nummer» O ft(ï.
Wekelljksob btJ?o»R»ol rDt Holland>ehi (onder
redactie veo Théréee Hoven) per 8 mnd- 5D ctn.
WekeHikeeb btlvoeeeel - WeraWreve#" per 3 mnd 59 Cte.
Bure.au: Arnbemscbe Poortwal, hoek U trecb tschestr.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRUS DEB ADVERTENTIEN:
V.D 1—t o.so.
Elk. mi«.15.
Di.n»tAAnbi«ding.D 1—8 r»g»l« 0.50.
Groot*, lettere naar plaatsruimte.
Voor handel en bedril be®taan zeer voordeeligo bepaiingou
tot het herhaald adverteeren in dit Bind, by abonnement.
Eeae oiroulaire, bevattend® de voorwaarden, wordt
aanvraag toegezonden.
op
Amersfoort's Industrie.
vu.
Cacao-, Choc, en Suiker-
we r k e n f a b r i e k „W aide n."
Bij den wandelaar die aan den Arnhem-
schen weg, even voor Nimmerdor, plotseling
op een fabriek het opschrift „Walden" ont
waart. zal ongetwijfeld de herinnering ge
wekt worden aan Fred, van Eeden's ko?t-
stondige kolonie Walden te Bussum. Hii zal
misschien naar verband "zoeken tusschen
deze fabriek en gene stichfing en meenen 'n
overblijfsel te zien van de zoo tragisch mis
lukte, doch goed bedoelde onderneming van
den grooten idealist.
Zoo is het
De. Cacao-, Chocolade- en Suikerwerken-
fabriek Walden is voortgekomen uit van
Eeden's Walden. Het is een van de bedrijven
die de moederkolonie overleefd hebben.
Fred, van Eeden en zijn idealistische
medestanders hadden daadwerkelijke propa
ganda willen maken voor 'n anti-kapitalis
tische samenleving. Zij hadden 'n kolonie
gevormd met 'n eigen bakkerij, tuinderij,
bijenpark, chocoladefabriek en pension op
het landgoed'Walden te Bussum, alle pro
ductieve coöperaties op anti-kapitalistischen
grondslag, perkend zonder patroon.*Er wa
ren totaal 'n 40-tal kolonisten in die bedrij
ven werkzaam.
De Stichting zelve was overgedragen aan
de Stichting Gemeenschappelijk Grondbezit
doch Van Eeden was eigenaar gebleven van
den grond. En vandaar de latere moeilijkhe
den.
Reeds zeer spoedig, 1905, rees geschil
met de bakkersgroep over het gebruik van
den grond.-Zoo hQog liep dit. dat Van Eeden
den bakkers gelastte zich van z ij n terrein
te verwijderen. Dezen moesten daaraan wel
gehoor geven en richtten 'n .-eigen bakkerij
op, welke nog steeds bestaat doch... niet
meer op anti-kapitalistischen grondslag.
Eenige jaren geleden is zij namelijk in pri
vaat eigendom overgegaan aan een dei' be
drijfsleiders. De oude bakkerij van Walden
was reeds eerder door de firma Paul Kaiser
overgenomen.
Van Eeden's productieve 'associatie idee
bleek niet voor verwezenlijking vatbaar. De
kolonie is geheel opgegeven.
De chocoladebewerkersgroe« huurde zelf
de chocoladefabriek van Van Eeden doch
kon het niet langer dan 'n jaar bolwerkeh.
Toen stelde Van Eeden zoo bezwarende
voorwaarden dat de groep met pak en zak
van Bussum naar Amersfoort verhuisde. Zij
kocht hier in 1907 de na korte exploitatie
stopgezette cacaofabriek van Neesebeer en
zette in deze fabriek haar oude bedrijf voort
Eenige jaren heeft de groep als arbeiders-%
coöperatie zonder patroon doorgewerkt.
Toen liep het spaak. De zaak had zich uitge
breid, er waren meer arbeiders bijgekomen,
maar hoe meer hoofden er waren, des te
meer zinnen bleken er te zijn en de zaak
Scheen ten gronde gericht te worden.
Toen heeft het hoofdbestuur van Gemeen
schappelijk Grondbezit, hij welke Stichting
de groep nog altijd aangesloten was, de fa
briek verkocht aan den tegenwoordigên
eigenaar, de heer Koaik, een der overgeble
venen van Walden.
Onder „kapitalistisch" regiem ging hel be
ter. 'n Tijd van voorspoed scheen voor het
bedrijf aangebroken. Maar men was nog niet
aan het einde der rampen. De oorlog kwam
en de crisis werd voor deze chocoladefabriek
noodlottiger dan voor een der andere. Wal
den produceerde namelijk vooral voor ker
miskramen en voor deze was er n8 het uit
breken van den oorlog niet veel meer te
verdienen.
Walden moest surséance van betaling aan
vragen, welke verleend werd in de verwach
ting dat de oorlog niet lang meer duren zou.
Toen deze verwachting niet uitkwam volgde
het faillissement det in Jan. 1916 eindigde
met homologatie van accoord.
Van dat oogenblik af werd het bedrijf,
dat tijdens het faillissement gaande gehou
den was, met nieuwe kracht voortgezet. En
met stijgend succes. De omstandigheden
zijn inmiddels v'eranderd, voor de chocolade
fabrieken is een gulden tijd aangebroken.
Wel is natuurlijk de kermiscliëntèle vermin
derd, maar 'n ander afzetgebied werd ge
makkelijk gevonden*. Zonder zoeken zelfs.
Men behoeft er niet meer op uit, de klan
ten komen zelve wel. De vraag naar choco
lade en suikerwerken is, mede door het groot
aantal vreemdelingen, zeer gestegen en van
het buitenland wordt weinig 'of niets meer
ingevoerd. Als er maar brandstoffen waVen,
zou Walden wel met 'n dubbele ploeg kun
nen werken.
Hoewel Walden altijd cacaofabriek ge-
heeten, heeft, is ze eerst kortgeleden met de
fabricage van cacaopoeder begonnen. Het
aantal machines is daartoe met 'n 12-tal
uitgebreidde zuiggas-mstallatie is afge
schaft en de fabriek aangesloten bij het gem.
electrisch bedrijf, waarvoor een electro-mo
tor geplaatst is van 40 P.K.
Behalve met brandstoffen heeft men, ge
lijk overal, met de grondstoffen groote moei
lijkheden. Het zijn voornamelijk cacaoboo-
nen welke benoodigd zijnvroeger werden
deze hoofdzakelijk via Engeland aangevoerd,
thans geschiedt de aanvoer alleen nog uit
Lissabon.
Walden produceert chocolade in alle vor
men en dessins, gevulde chojzolade, nougat
de Montelimar, borstplaat, fondant en ca
caopoeder.
De behandeling der cacaoboonen is aldus:
'ze worden gebroken en gebrand en daarna
.machinaal van de doppen en schillen ge
zuiverd. Dan komt de materie in den cacao-
ir.oleit, zij gaat om geplet te worden door
drie platte steenen, waarna zij in breiachti-
gen toestand verkeert.
Voor zoover de materie nu voor cacao
poeder bestemd is, komt ze in de cacaopers,
waar het vet, cacaoboter geheetert, er uit
geperst wordt. Cacaopoeder is dus ontvette
cacaoboonen.
Bij chocoladebereiding wordt aan de niet*
ontvette massa juist nog meer cacaoboter
toegevoegd. Plus suiker en vanille.
In normale tijden produceert Nederland
reusachtige hoeveelheden cacaopoeder; zoo
doende was er 'n zeer groote hoeveelheid
cacaoboter ontstaan. Nu de cacaouitvoer
zoo sterk verminderd is, is-ook de cacaopoe-
derfabricage veel geringer en wordt dus
eveneens veel minder "cacaoboter gewon
nen. De chocoladebereiding blijft de extra-
toevoeging van cacaoboter eischen en zoo
slinken dus de voorraden aanmerkelijk, 'n
Eigenaardig verschijnsel in Nederland. En
daar komt nog bij, dat cacaoboter thans ook
voor allerlei andere doeleinden benut wordt
Walden ondervindt het gemis van een
goeden .waterweg. Zoo is het eens voorgeko
men datMe fabriek stopgezet moest worden,
omdat de boot, welke nieuwen voorraad sui
ker zou aanvoeren, op de Zuiderzee moest
bli ven liggen.
De ervaringen welke de heer Kaa.k met
het personeel opdeed zijn alweer dezelfde
welke wij elders vernamen. Er werken mo
menteel 20 man, maar van deze zijn slechts
zeer enkele Amersfoorters. De echte Amers-
foorter heeft er geen notie van wat 'n fa
brieksarbeider moet zijn. Nu echter verras
send veel nieuwe industrieën zich hier ko
men. vestigen, zal er wel verbetering komen,
het nieuwe geslacht wordt dan wel vanzelf
in de goede richting opgevoed. Trouwens
onder de jongens waren er nu reeds wier
opleid in? zeer gunstige resultaten gaf.
Politiek Overzicht
Rusland en Finland.
In de verklaring, waarmee de gerecon
strueerde voorloopige regeering in Rusland
•haar optreden ter kearó» vaiv het publiek
heeft gebracht, wordt de definitieve oplos
sing van. de groote levensvragen van het
land in haar geheel overgedragen aan de
constitueerende vergadering, welker bijeen
roeping zoo spoedig doenlijk zij wil bevorde
ren; zij zegt zelfs, dat die geen dag mag
worden versohoven. Dat neemt echter niet
weg, dat zij zioh ijverig onledig houdt met
den arbeid tot voorbereiding van de beslis
singen, diie deze vergadering als drager van
het absolute gezag in het land zal hebben
te nemen. Een der vruchten van dien arbeid,
die zij van hare voorgangers heeft overge
nomen, vindt men in het ontwerp voor de
nieuwe staatsregeling, die door den Senaat
van Finland is uitgewerkt en door het Pc-
tersburgsohe telegraafagentschap wereld
kundig is g-emaakt.
Het had eenieen tijd geleden den schim
alsof het tusschen Rusland en Finland tot
eene krisis zou komen. De landdag van Fin
land had ter zake van de autonomie van het
voormalige grootvorstendom besluiten geno
men, die feitelijk neerkwamen op eene vol
komen afscheiding. De regeering te Peters
burg bad daarop geantwoord met een besluit
tot ontbinding van den landdag. Bene min
derheid van den landdag nam hiertegen
eerie houding dan, dio uitdrukte, dat zij dit
ontbindingsbesluit niet wilde erkennen; de
voorzitter schreef eene vergaderir^- uit,
waarop 80 van de 200 leden verschenen.
Men heeft in Petersburg tegen die houding
van verzet geene geweldmaatregelen geno
men, en dat blijkt eene verstandige daad te
zijn geweest. De reactie is uit den boezem
der bevolking zelve gekomen. De verkiezin
gen voor den nieuwen landdag zijn in het
geheele land betrekkelijk rustig gehouden.
Daaruit is eene vergadering voortgekomen,
waarin de sociaal-democraten, die in den
vorigen landdag de meerderheid hadden,
nog slechts relatief de sterkste partij zijn.
Er zijn 95 sociaal-democraten gekozen, en
verder 65 leden van het burgerlijk blok, 22
vertegenwoordigers van de agrariërs en 18
aanhangers van de Zweedsche volkspartij.
Wanneer deze drie partijen zich aaneenslui
ten, dan zijn de sociaal-democraten tegen
over hen in de minderheid. Het absolute
overwicht, dat zij in den vorigen landdag be
zaten, hebben zij dus verloren.
Aan den nieuwen landdag zal het ontwerp
der nieuwe staatsregeling van Finland voor*
gelegd worden, dat door den Senaat, die in
Finland de uitvoerende macht in handen
heeft, is uitgewerkt. Over de grondslagen
van dit ontwerp wordt het^volgende bericht
Finland zal eene republiek zijn. De wet
gevende macht wordt door den landdag uit
geoefend. die wordt gekozen naar de nu
reeds geldende kieswet. Die kieswet dateert
van 1906 en is gebaseerd op een geheel
democratisch kiesrecht, dat alle burgers
zonder onderscheid van geslacht omvat en
door het evenredigheidsstelsel eene billijke
vertegenwoordiging ook van de minderhe
den verzekert. Hoofd Van den staat zal de
president zijn, die door alle stemgerechtigde
burgers gekozen wordt voor vijf jaren. Hij zal
Finland tegenover Europa vertegenwoordi
gen, de ministers en de hoog ere ambtena
ren benoemen, de door den landdag aange
nomen wetten bekrachtigen, en het recht
van gratie uitoefenen. De ministers zullen
aan den landdag verantwoordelijk zijn.
Om de betrekkingen tusschen Rusland en
Finland te regelen, zullen de wetgevende
lichamen van de beide landen zich met
elkaar in verbinding moeten stellen. Er wer
den denkbeelden aan de hand gedaan voor
het geval, dat dit overleg niet mocht slagen;
dan zouden de beide volken in volkomen
onofhankelijkheid naast elkaar kunnen leven
of wel de vraag van hunne betrekkingen
zou aan de algemeene vredesconferentie
tot onderzoek kunnen worden voorgelegd.
Maar de bedoeling moet natuurlijk zijn in
gezamenlijk overleg tot overeenstemming te
komen. Voor zooveel men er nu over kan
oordeelen, wordt er gedacht aan eene ver
houding tusschen Rusland en Finland, die
eenigszins doet denken aan de verhouding
tusschen het centrale gezag van de Noord-
Amerikaansche Unie en de staten, die tot
deze Unie behooren, maar aan de nieuwe
republiek Finland nog eene grootere zelf-
stendigheidjaat, want in hoofdzaak zal nog
slechts de buitenlandsche politiek door Rus
land bepaald worden. De vraag van het Rus
sische bezettingsrecht schijnt men ook voor
eene latere regeling te willen voorbehou
den.
Het zal in hoofdzaak op de leiders van de
Russische politiek aankomen of eene rege
ling op dezen voet de grondslag kan zijn
van eene voor beide partijen aannemelijke
verhouding. Dé keuze van den nieuwen
gouverneur-generaal, voor welk ambt is aan
gewezen Nekrassow, die aan de met de lei
ders van de Ukraine getroffen schikking een
groot aandeel heeft gehad, schijnt er wel op
te wijzen, dat men een verzoenlijken koerf
uit wil. Wanneer men slaagt in eene ven-
standige oplossing van de betrekkingen mei
Finland, dan zou dat genomen kunnen wor
den als model voor de regeling, die met de
andere volken, welke in het groote Russi
sche gebied streven naar autonomie, zal
moeten getroffen worden.
De oorlog.
De bezetting van de voor de golf van Rigft"
liggende eilandengroep maajet snelle vorde
ringen. Arensburg, de hoofdstad van Oesel,
is in Duitsche handen.
Op de verdere oorlogstooneelen is niets
bijzonders gebeurd.
Van wege de Entente is eene nieuwe blok
kade-formule bekend gemaakt, die hoofdza
kelijk schijnt de bedoeling den overzeeschen
toevoer naar de neutrale landen af te slui
ten met het bijkomstige doel aan Duilsch-
land de voortzetting van den strijd onmoge
lijk te maken.
Londen, 15 Oct. (R.) Bericht van de
admiraliteit.
De mijnenveger Begonia, waarvan in lan
gen tijd niets werd vernomen, moet met de
gansche bemanning als verloren worden be
schouwd.
De gewapende handelskraiser Champagne
is in den grond geboord. Vijf officieren en
51 man zijn omgekomen.
P a r ij s, 15 Oct. (R.) Het stoomschip
Medic is den 23en getorpedeerd in de
Middellandsche zee. De aan boord aanwezige
munitie ontplofte; het schip zonk in weinige
minuten. Er waren 559 passagiers aan boord,
waaronder Algerijnsche troepen, inlandsche
werklieden en krijgsgevangenen. 250 per
sonen worden vermist.
Athene, 15 Oct. (R.) Het Italiaansche
stoomschip Bari, dat de Grieksche consuls
uit Turkije aan boord had, is door de Duit-
schers getorpedeerd. Ook dfe reddingsboo
ten van het schip zijn gezonken. 50 over
levenden zijn geland op Korfu. Naar gemeld
wordt, zijn 120 in Italië aan land gebracht;
maar men vreest, dat de Grieksche ambte
naren omgekomen zijn.
Londen, 15 Oct. (R.) De invoer be
droeg in September j.l. 86.299.018, de uit
voer 43.244.194. In de maand September
van het vorige jaar waren de cijfers
77.440.183 en 43.477.677.
De liefde die helderziend wordt is er na
aan toe te eindigen.
Roman
door
Thérèse Hoven
89
„Dan niet," zegt ze, gelaten. „Maar wat dan
Wel? Wc moeten toch iets geven."
„Hoeveel zouden er daar wel zijn in 't Cir
cus?"'
„Ik meen zoo iels van vijfhonderd, dat Gijs
verleide, of 't kan ook vijfduizend zijn-
„Ben-jij een zakenvrouw, met zoo'n reken
hoofd?" smaalt Hes.
„Daar komt de wagen al om den hoek,"
kondigt de afgesnauwde Cor aan. „Wat zullen
we nu doen? Kijk bij mevrouw Rimmers krij
gen ze ook van alles en juffrouw Alewijn komt
met een pak aandragen En kijk- eens, die
goede meneer van de Velde, dat is toch een
engel van een man, die zeult met een wollen
deken. Zal ik de mijne ook geven en mijn
sprei? Die is toch maar voor de chic/!
„Cornelia, dan toch," klinkt 't streng. „Wou
je een van de spreien, die moeder zaliger ge
hakt heeft, weggeven, jou ontaarde dochter?
Jij houdt wat je hebt, versta je/'
„Mijn ouden, zwarten rok?"-smeekt Cor.
„En 's Zondags ochtends dan. Wou je dan
maar ineens je besten blauw*
Mensoli, jc bent niet goed snik. Je moest maar
zeggen dal die man van "den wagen, je heele
hebben en houcn mee mag nemen, dan kun je
een ouden zak omslaan, bij wijze van boete
kleed/'
„Wil-je dan niets geven? vraagt Cor, oot
moedig. „Niet eens wat uit den winkel?1'
„Nee, dat is niet zakelijk. Als je 't dan abso
luut wil, neem dan vijf gulden uit 't laadje."
„Zouden ze dat aannemen?'!
„En wat graag/' denk ik.
„Vijf gulden is niet veel, als 't onder zoo-
velen moet verdeeld worden," zucht Cor, 't
laadje openende.
„Als ze, met zijn allen, jou ééne wollen
deken zouden krijgen, zou er toch maar een
.bedroefd klein stukje voor elk overschieten.
Net genoeg voor een inktlapje of brillenwis-
scher, wie wTeet niet eens, mogelijk maar een
pluisje...
Cor vindt Hes onuitstaanbaar, doch geeft
toe als gewoonlijk. Ze reikt den man van den
wagen, als hij langs komt, twee rijksdaalders
over en met een smeekblik in haar oogen, als
wilde ze zich verontschuldigen, dat 't zoo wei
nig is.
De man laat de twee schijven, met een on
verschillig gebaar, in zijn geldtasch slippen..,
en gaat verder, naar 't volgende huis.
Maar Cor kan 't er niet bij laten.
't Is al weer een drukke middag, want de
•aanschafmanie is een andere phase Ingetre
den en de meesten koopen nu iets voor de
arme Belgische vluchtelingen op Schevenin-
gen en elders.
Mevrouw Thlrene komt met een auto. dia
ze wil volproppen met wat er maar in gaat en
waarmee ze naar de grenzen wil gaan om ult-
dce ling te houden.
Z? zoekt xaa aUee ak ea {«Nét "t tan ftaar
chauffeur; de zusters hebben werk dal
zc het inschrijven.
Niet gewend aan zulke groote bedragen-
duizelt 't h&ar en raken zc in de wrar.
Hes, 't helderste hoofd van de twee, of
eigenlijk van de vier. want mevrouw Thirene
neemt cn kiest, zonder er zich rekenschap van
te geven, en haar, tot adjudant bevorderde,
chauffeur pakt werktuigelijk aan, wat
zijn gebiedster hem aangeeft.
Dan zegt juffrouw Ilester gedecideerd:
„Nee, mevrouw, zoo gaat 't niet, zoo komen
wij er nooit. Weet u wat u doet, spendeert u
een tientje te gelijk en laten we dat afreke
nen.''
„Ik begrijp niet, wat ujjedoelt," zegt me
vrouw, die altijd maar één*kant van den koop
heeft gekend, en er geen idee van heeft, wat
cr aan 't winkelbedrijf vast zit.
Juffrouw Hes tracht 't haar uit tc leggen:
„Kijkt u eens. laten mijn zuster en ik nu tel
kens voor tien gulden voor u klaar maken cn
laat meneer hier t dan weghalen en in de
auto zotten. Dat is beter voor de controle."
Veel snapt de mondaine klant er niet
van, maar 't zal wel zoo zijn. Als de d t a i 1 s
haar beginnen te vervelen, zegt ze- „Ochl
hier hebt ii honderd gulden, geef er mij maar
wat voor/' En, dan tot den chauffeur:
„Zorg er maar voor, Wil leans, dan. ga ik in de
buurt een visite maken, en als je hier klaar
bgnt, ga dan naar de Boelchorsstraat of daar
ergens, en koop dan maar wat kleeren... ook
voor honderd gulden en dan &>g wat fles-
schen melk... of zoo
Als mevrouw weg is, komt er, over net wel
gedane gelaat van den c h a n 11 e u r, iets
tusschen een spotlach en een grijns, dat voor
meer wereldwijze menschen dan de gezusters
Maarfctoa. het yewphjf *hi jsartegsnisoordigen
van 't geen hij zijn meesteres rekent en 't gceD
de vluchtelingen zullen ontvangen, welk be
drag niet zoo heel gering zal zijn. Licht haalt
hij er een vroolijken dag uit. - en nu juist niet
met zijn grootmoeder.
En, terwijl hij de auto vol laadt, frédouneert
hij liet ook hem bekende lied'. Neutraal,
maar met een variant:
RoyaaL.. 't is goed.
Maar wc zullen 't zijn met listl
Na een poos, zegt hij: „Och! doet u 't toch
zoo peuterig niet, denkt u nou hcusch, dat
mevrouw er op letten zal of er acht of tien
blikjes beschuitjes zijn en vijf of zes onsjes
thee?"
Juffrouw Hestor schrikt; zc zou iels verplet
terends willen zeggen, maar zc weet zoo gauw
niet wat; dat kun je zoo hebben.
Ze kijkt hem enkel bestraffend aan en zegt:
„Dat meen je toch niet Wij moeten toch do
Hollandschc eer ophouden."
„Ja, zeker," beaamt Willcms, „daar hebt u
schoon gelijk aan; als zc allemaal zoo waren?"
„En wat denkt u van den oorlog?" infor
meert Cor, terwijl ze, heel consciëntieus, halve
onsjes suiker afweegt Zouden wij er in be
trokken wordenY'
„Nee," luidt t beslist, „wij blijven er buiten.
Daar zorgt van der Linden wel voor en
Treub! Treub is de rakker.,, die durft nog
meer as van der Linden. Die Treubs zijn alle*
maal zulke duivels, weten wat ze willen, nou!"
Terwijl Willems zijn politieke gevoelens
lucht, die wel kant noch wal raken, maar
toch klinken als een klok, peinst de jongste
zuster nog maar steeds hoe ze toch iets zou
kunnen doen om te helpen. Toch jammer, dat
ze er nooit aan flgfesht beeft een eigen spaar
pot of zoo aan te leggen, daar zou zc nu plcl-
zier van kunnen hebben en vrij wezen om het
uit tc geven.
Ilecft ze dan niks? Eigenlijk toch hard, als
je over dc vijftig bent, en toch eens nergens
over kunt bcschilcken.
Wacbt! haar horloge, 't geschenk van haar,
ouders bij haai* aannemen, dat is toch heele*
maal van haar, daar heeft Hes niets over te
zeggen cn ze zal 't niet merken ook, want door
dc weeks draagt ze het nooit cn Zondags kaU
ze best enkel 't koordje aan doen.
Maar hoe nu dat gouden horloge tc verzil*
veren?
Ja, dal klinkt nu wel als ccn grapje, maa*
't is ernst.
Wachtl daar schiet haar iets te binnen, 't ïf
zonde nog aan toel In 't begin van den oorlog,
't zal 1 of 2 Augustus geweest zijn. toen ver*
lelde Gijs van Poeleren, dat bij zijn horlogd
naar de lommerd had gebracht.
Dat zal zij ook doen! Misschien kan zc het
dan later nog wel eens inlossen. In elk geval
weet ze dan, waar 't is, dat heeft toch iets ge*
zelligers.
De zaak is nu maar, hoe zc het moet aan
leggen om een vrijen ochtend of middag tfi
nemen, want dat komt nooit voor. Zelfs loert
ze het nog zoo slap hadden, kwamen zc cr niet
toe om overdag uit te gaan. Dat vond Hes niet
degelijk. Als ze eens een enkelen keer een
boodschap hadden, deden ze het even na f
ontbijt of na het eten.
CWordt vervolgd^
