„DE EEMLANDER"
mmmmimiisaeettS
1 BUITENLAND
BINNENLAND
EERSTE BLAD
Nabetrachting over de RaadS'
vergadering.
KOLONIËN.
16e Jaargang, No. 107
IDnilUmCUTCDDIIC p" 3 »44ntlcn voor Amen.
flÜUi'.nLmLnluriiiJü foort f 1.50, idem franco
per post 2.00, per week (met gratis verzekering
tegen ongelukken) f 0.14, afzonderlijke nummers
f 0.05. Wekelijksch bijvoegsel *De Hollandsche
Halsvrouw(onder redactie van Thérèse Hoven)
per 3 maanden 50 cent. Wekelijksch bijvoegsel
»Wereldrcvue* per 3 maanden 52 cent.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
HOOFDREDACTEUR: M.. D. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS: VALKHOFF Co
BUREAU ARNHEMSCHE POORTWAL, hoek utrechtschestr.
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 513
Zaterdag 24 November 1917
dienstaanbiedingen 1—5 regels f 0.50, grootc letter*
naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaaa
zeer voordecligc bepalingen tot het herhaald advcr»
tecren in dit Blad, bij abonnement. Bene circulaire^
bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
'n Vergadering mot twee verlengstukken. En
als de heer v. Nijnatten er geweest was, zou
den het er allicht drie geworden zijn Onge
lukkigerwijs was dit raadslid ziek, reeds ge-
ruimen tijd, naar wij vernemen. Op 'n zoo be
langrijke vergadering als deze werd hij anders
noode gemist'en de vrijz. raadsfractie?-was
leclijk gehandicapt nu juist in dezen begroo-
tingsraad haar levendigste woordvoerder af
wezig was.
Toch is alles ten slotte op z'n poolen terecht
gekomen. B. en \V. hebben hun voorstel tot
progressieve regeling der gasprijzen er door
gekregen, zij het na fel verzet, 'n Poging van
den heer v. Kalken om dc progressie weg te
kegelen, werd ternauwernood verijdeld met 9
tegen 8 stemmen; waarschijnlijk was de vóór-
stem van het "soc. lid Overeem 'n vergissing,
want later werd het voorstel zelf van B. en W.
met 10 tegen 7 aangenomen. De geheelc rech
terzijde stemde toep tegen, dc gelieele linker
zijde met alle wethouders vóór.
liet blijkt dus wel weer dat, met uitzonde
ring van de twee rechtsebe wethouders, die
in het verkeerde gezelschap van het dag. be
stuur bedorven zijn, van dc rechtsclie leden
voor democratische politiek niemendal te ver
wachten is. 'I Was hier 'n beginsclquaeslie,
duidelijk ging hel om doorvoering van het
zuiver-democratische beginsel van heffing
naar draagkracht.
„Ik ben ook democraat", zei dc hew Kroes,
maar hij bedoelt dat dan zeker niet in dc
moderne beteekenis van het woord Wij willen
.gaarne gelooven, dal de heer Kroes democraat
is in dien ouden zin van „geen slandenopdcr-
scheid makend". Zoo kan ook de yerstoktstc
reactionair wel democraat zijn. Maar het be
grip „democratisch," heeft zich reeds lang
ontwikkeld en in den modernen zin van eco-
nomisch-democratisch kan de edelman met
onvermcngd-blauw bloed, mits hij de teekencn
zijns tijds verstaat, onverdacht aanhanger van
dit beginsel der naaste toekomst zijn.
Dit beginsel wil niet 'n onzinnige en onmo
gelijke gelijk- en gelijkvormigheid" van alle
menschen; het wil de bestaan s- cn ontwikkc-
lingsvoorwaarden voor allen gelijk maken. De
een raag niet meer belemmerd, niet zwaarder
gedrukt worden dan de ander. En dc zwaarte
van den druk moet niet beoordeeld worden op
zich zelf, doch naar den weerstand, de draag
kracht van den gedrukte. Want al ware dc
druk gelijk, dc zwkkc zou hem sterker voelen
dan de krachtige
De draagkracht dient dus voortaan de maat
staf te zijn Dit beginsel is reeds vrij algemeen
aanvaard bij belasting- en schoolgcldhcffing-
En waarom zou het dan niet mogen bij dc gas-
prijsregeling?
Hot gaal niet aan, zoo zegt men, om voor de
zelfde waar verschillende prijzen te vragen.
Als of dat niet dagelijks gebeurt! Wordt niet
voor hetzelfde onderwijs op dezelfde banken
door dezelfde onderwijzers, gansch verschil
lend schoolgeld gevraagd? Genieten wij niet
allen dezelfde voorrechten, bewijst niet (le
overheid ons allen de zelfde diensten en loo-
pen desniettemin onze belastingaanslagen niet
ver uiteen?
Dat is vanzelfsprekend, niemand verzet zich
er tegen; alleen maar, hel mag niet bij de be
drijven, zegt men.
Maar wordt ook in particuliere bedrijven
niet vaak het zelfde geleverd voor verschillen
de bedrijven? 'n Spoortrein, 'n stoomboot be
wijst allen passagiers denzelfden dienst, maar
toch moeten zij verschillend betalen. Zij kun
nen geen honderd verschillende tarieven ma
ken omdat zij de draagkracht hunner klanten
niet beoordeclen kunnen, maar zij bieden hun
toch dc keuze aan uit 3. soms 4 tarieven. En
wordt ook precies hetzelfde genot van kunst
niet geboden tegen verschillenden prijs?
Welk motief is er dan toch om de overheid
bij hare heffingen te dwingen scheiding te ma
ken en het beginsel der progressie wel in het
eene geval doch niet in het andere toe le pas
sen? Wij zien hel niet in.
.Ta. eigenlijk- is dit beginsel feeds lang juist
in hel gasbedrijf toegepast geworden. We had
den immers muntgas en gewoon gas, het was
precies hetzelfde product cn het werd toch
verschillend betaald.
Het is mogelijk dat er nog menschen zijn.
die al die nieuwe denkbeelden vreemd vul
den; zij zullen zich er wel aan wennen, ge
lijk zij zich reeds aan zooveel, dat vroeger ge
heel anders was, gewend hebben. Om hunnent
wille mag men niet achterblijven.
Progressieve tarieven zijn het stelsel der
toekomst. Wij mogen cr trolsel» op zijn. dat
onze gemeente, die vroeger zoo vaak achter
aan sukkelde, thans een der wegwijzers is.
Nu kan het wel waar zijn. dal dit voorstel
niet uit louter democratische overwegingen
ontsproten is. doch eerder door den nood dor
tijden in het leven geroepen werd. Maar clat
doet weinig af aan z'n waarde. Er zijn wel
meer goede dingen uit den nood der tijden
voortgekomen; nu en vroeger. En het zal mis
schien juist dc nood der tijden zijn, welke
velen, die nog vreemd tegenover het nieuwe
beginsel staan, zich er mede zal doen verzoe
nen.
Niet alzoo de rechtsche fractie. Met mr. Sta
dig voorop, putte zij zich uit in spitsvondig
heden om het voorstel af tc breken en bezwa
ren en'bezwaartjes te zoeken. Welke regeling
ondervindt in praktijk geen bezwaren? en kan
in theorie niet vernietigd worden? Maar als
het nijpt, moet men over velerlei kunnen
heenstappen. Wie, als de rechterzijde, voor
elk kiezelsteentje op z'n pad blijft slaan, komt
nooit vooruit.
Wij willen den clericalen leden niet tc na
komen. Hun optreden was van hun standpunt,
zeer juist, de debatten stonden over 't alge
meen op hoog peil, het beloog van mr. Stadig
was zuiver en bijna steeds logisch. Maar tus-
sclien zijn opvattingen en de democratie van
onzen tijd is n onoverbrugbare iklooL
Op zijn manier was het tekort misschien bij
een te schrapen geweest. Maar wijs beleid
ware het niet. Men zou voor één jaar gebaat
zijn. En wat dan? En als men dan al geslaagd
was de beide eindjes aan elkaar te knoopen en
men had dan naast dc gewone uniforme gas-
larieven 'n speciale regeling moeien maken
om zooals mr. Stadig wilde de laagslc
inkomens 'n barmharlighcidsloeslag le geven,
waar had dan weer dat geld vandaan moeten
komen?
'n Leening, gelijk sommigen reeds geopperd
hadden? Ons Dag. Best. is als de dood zoo
bang voor leeningen. Zij blijven 'n blok aan 't
been. Wij hebben onzen vrij gunstigen finan-
tieelen toestand juist tc danken aan den hei
ligen afsqhuw voor lecningen.
Belastingverhooging dan? De heer Hofland
heeft uitgerekend, dat dc vermenigvuldigings
factor dan wel lol 1.75 zou moeten stijgen En
hierover zullen wij allen het wel eens zijn, dat
de ink.-bclasting thans reeds de uiterste grens
bereikt heeft en verder anadranien van de
schroef ons vlcesch en bloed zou kosten.
Wie dus al afkeerig moge zijn van bel be
ginsel van progressie, 'n betereu weg om hel
noodigc geld te vinden, kni^ hij niet wijzen
De weg van B cn W. daarentegen gaal èn
in de goede richting èn bereikt hel doel
Mr. Stadig moge wel bclwijfcfei of de f 75.000
aldus gevonden wordt, elke bcgrooting u 'n
raming cn wc mogen vertrouwen dat deze
raming van B. cn W. even goed gefundeerd
is als die der andere posten.
liet verzet van rechts kwam vooral voort uit
afkeer van het democratisch beginsel. Al zou
bij verwerping van het voorstel, de dienten
gevolge noodzakelijke belasting verhooging
de grootere inkomens toch hebben doen bloe
den, thans beoogden de rechtsebe leden ver
zwaring van den druk op de lagere en verlich
ting van den druk op de hoogere inkomens.
Dat is vooral van de roomsche fractie^zonder-
ling. Onze roomsche medeburgers vindt men
bijna alle in de le en 2e klasse Jiun uitverko
renen hebben zich echter lot het uiterste ge
weerd om de belangen van do le en 2e klasse
op te offeren voor die der hoogcr aangcslage-
ncn. Zullen de kiezers dat bij de stembus ver
gelen cn vergeven?
Van de vrjjz. fractie sprak de heer v. d. Wal
ten gunste van het voorstel. Krachtig hoeft
vooral dc heer Hofland hel verdedigd maar
veel van den goeden indruk heeft hij bedor
ven, toen hij zich zelf ging bewicrooken als
cerste-sleenlcgger. Dr. Jorissen, die z'n parlij-
genooten 'n lesje wilde geven in gemeente
politiek, had er aan herinnerd dat 'n organi
satie van r. k. gem. raadsleden reeds verleden
jaar zich uitgesproken hadden voor hel be
ginsel van progressieve tariefheffing. Welnu,
als zelfs de roomsche raadsleden verleden jaar
al dit begin&el aanvaardden, is hel toch wel
duidtlijk dal dc heer Hoflnnd no«h de uilvin
der er van is noch ons zéér vakkundig Dag.
Bestuur den weg behoeft le wijzen In moderne
gemeente-politiek.
Der soe. dcm. traditie getrouw, kon de,heer
Hofland natuurlijk niet nalaten nog wal hoo-
ger tc bieden dan B. en W. en voor le stelten
de grenzen nog wal tc verleggen. Daarmee
heeft men altijd 'n goedkoop succes Kinder
achtig was hel dat mr. Stadig cn nog een prin-
cipiëele tegenstander van progressie, aan dit
nog verder gaand voorslel-IIoflnnd wel hun
stem gaven. Kunnen zij die slem motive eren
en verantwoorden?
Politiek Overzicht
De wereldstrijd in
Palestina.
I.
Terwijl in den loop van den wereldstrijd
tot dusver het hart van het Turfrsche rijk
tegen alle aanslagen van zijne vijanden be
stand is gebleken en de aanvallen, die tegen
Konstantinopel gemunt waren, ziin afgesla
gen op zoo nadrukkelijke wijze, dat de just
om ze te herhalen voor goed is geweken,
vertoont de strijd aan de extrimiteiten \an
het uitgestrekte rijk een ander beeld. In het
gebied van de tweelingrivieren Tigris en
Euphraat hebben de Engelschen de Turk-
sche strijdmacht tot ver achter Bagdad le
ruggedrongen. Op het Kaukazische oorlogs-
tooneel is Rusland over een niet onaanzien-
lijkén afstand vooruitgerukt. En thans trek
ken zich donkere wolken samen over een
ander deel van het Turksche -gebied. Pa
lestina dreigt voor de Turken verloren te
gaan.
Bij het begin van het voor een veldtocht
in die streek van het Oosten geschikte jaar
getijde zijn de Engelschen met eene sterke
strijdmacht begonnen aan eene onderne
ming, die gericht is op Jeruzalem Verschei
dene Engelsche divisiën, met alle strijdmid
delen van het westelijke oorlogstoon eel uit
gerust, zijn opgerukt tot den aanval tegen
de linie GazaBersheba, die door de Tur
ken tot dekking \an het zuiden van Pa
lestina was versterkt. Deze linie reikte
rechts tot aan de zeekust. Aan den linker
vleugel hadden de Turken een steunpunt in
het 50 KM. landwaarts in gelegen Bersheba,
dat hun als basis diende voor hunne ope-
ratiën in het schiereiland Sinai.
Tegen Bersheba is de eerste aanval van
de Engelschen gericht geweest. Deze aan
val begon in den nacht van 30 op 31 Octo
ber met eene poging om de stelling van
Bersheba te overvleugelen De poging is ge
lukt. Zij noopte den Turkschen opperbevel
hebber Djemal Paoha zijn linkervleugel terug
te nemen. Deze terugtocht moest met groote
haast volbracht worden, waardoor Bersheba
met gevulde magazijnen en omstreeks 3000
gevangenen in handen van de Engelschen
viel. Zoo bevrijd van de bedreiging op zijn
rechtervleugel, bracht de Engelsche opperbe
velhebber, generaal Allenby, de actie over
naar zijn linkervleugel. In den nacht van 1 op
2 November viel hij de versterkingen van
Gaza aan. Hier heeft de strijd slechts weinige
dagen geduurd. In den nacht van 6 op
November geschiedde de hoofdaanval op
Gaza; den 3en November bérichtte het War
Office de verovering van de stad. In den
strijd van 31 October tot 7 November zijn
vier momenten te onderscheiden: 1. op 31
October aan den rechtervleugel van de En
gelschen inneming van Bersheba; 2. op den
2en November aan hun inkervleugel inne
ming van de voorste stellingen voor Gaza;
3. op 6 November in het midden inneming
van Sheria; 4. op 7 November verovering van
Gaza. Daarmee was de geheeie linie, die in
het zuiden moest dienen tot bescherming van
Palestina, in handen van de Engelschen ge
komen.
Sedert is er van een ernstigen strijd geen
sproke meer geweest. Het officieele Turk
sche oorlogsbericht bracht eiken dag stereo
tiep de mededeeling, dat van geen der fron
ten iets was te berichten, ook niet van dat
in Palestina. Dit is hiermee verklaard, dat
de Turksche stiijdliniën bij Gaza en bij
Bersheba planmatig meer naar achteren ver
legd zijn. Afgezien van een in den omtrek
van Bersheba gevoerden strijd, hebben se
dert de ontruiming van Gaza en Bersheba
geene ernstige gevechten in die streken
plaats gehad.
De voorwaarts rukkende Engelschen heb
ben echter de teruggaande Turken op den
voet gevolgd. Langs de zeekust voortgaan
de, hebben zij Jaffa bezet, de havenstad van
Jeruzalem, die met een spoorweg er mee
verbonden is. Ook van Bersheba uit zijn zij
vooruit gerukt, zoodat zij nu staan onder
den rook van Jeruzalem, dat slechts 80 Ki
lometers van Gaza verwijderd ligt. Van
Engelsche zijde wordf bericht, dat wel nog
niet onmiddellijk de val van Jeruzalem is te
verwachten, maar het geduld toch niet op
een te lange proef zal worden gesteld.
Ook van Duitsche zijde rekent men met
het prijsgeven van Jeruzalem door de Tur
ken. De Norddi Allg. Ztg. kondigt dit reeds
half en half aan, door te zeggen, dat niet
uitgesloten is, dat de achterwaartsrhe bewe
ging van de Turken nog niet voor goed tot
slaan is gekomen. Er is dus niet onvoor
waardelijk mee te rèkenen, dat het den Tur
ken mogelijk zal zijn voor Jeruzalem tegen
den vijandelljken stormloop stand te houden.
Het bind schrijft..Misschien zou het zelfs
con font <K»«. ülod tor wille van zuiver
ethische motieven langer bezet le houden
dan door den militairen toestand gerecht
vaardigd is. want praktisch en strategisch
zou het prijs' even van Jeruzalem geene be-
teekenis hebben, ofschoon dit natuurlijk
zoowel in moreel als in politiek opzicht bui
tengewoon te betreuren zou zijn. Hier ech
ter, waar men alleen te doen heeft met de
strategische beteekenis van de operatiën en
alle andere momenten moeten worden uit
geschakeld, komt het er op aan ons duide
lijk te maken, dat eik vasthouden van plaat
sen, die ons eeene militaire voordeelen
brengen, gelijk zou staan met het doelloos
opofferen van krachten
Men legt zich dus bij voorbaat, als iets
r'.'t onvermijdelijk is, er bij neer, dat Jeru
zalem zal verloren gaan. Maar al moge dit
dan in militair opzicht zonder- beteekenis
zijn, het springt in het oog, dat dit uit an
deren hoofde van groot gewicht moet zijn.
£che politiek. Ofschoon ik het niet eens ben
met alle methodes van het Poolsche akti-
visme, heb ik dit daarmee gemeen, dat ik
zoo spoedig mogelijk een nationaal leger in
't leven wil roepen. De leden van den
regentschapsraed zijn ook daartoe besloten;
ik ben dus stellig overtuigd, dat deze voor
ons gewichtige kwestie op praktische
wij-ze zal worden opgelost. Iedere po
ging om de regeering of het leger buiten
het vaderland te vormen, zal absoluut door
ons afgewezen worden.
B e r I ij n, 2 3 Nov. (K. N.) De Vossische
Ztg. verneemt uit Bern, dat de Parijsche uit
gave der Chicago Tribune gisteren een door
de Fransche censuur verminkt bericht uit
Petersburg heeft gebracht volgens hetwelk
de Amerikaansche gezant David Francis tot
de Maximalistische regeering een formeel
verzoek gericht heeft voor zijn staf en voor
200 leden van de Amerikaansche kolonie
een extra-trein naar Charbin in Siberië tot
zijne beschikking te stellen.
Het voornemen van de Bolshewski-regee»
rir\£ om een wapenstilstand n te bieden,
ten einde tot besprekingen ov* het herstel
van den vrede te komen, stuit volgens een
aan de Duitsche zijde van het front opgevan
gen draadloos telegram op de weigering van
den opperbevelhebber om uitvoering te ge
ven aan de hem verstrekte opdracht.
Londen, 23 Nov. (R.) De London Ga-
zette bevat weer een lijst van firma's in on
zijdige landen, met wie personen in het ver-
eenigde koninkrijk geen handel mogen drij
ven wegens hunne betrekkingen in het bui
tenland. Op deze lijst staan 8 firma's in Ne
derland en 5 in Nederlandsch Oost-Indië.
Vier Nederlandsch-ïndische firma's zijn ven
de lijst°afgevoerd.
N e w~7 o r k, 2 3 Nov. (R.) De Shipping
Board berioht, dot contracten gesloten zijn
voor meer don vier millioen ton scheeps-
ruimte.
Washington, 23 Nov. (R.) Wegen*
de vermindering van het aantal getorpedeer
de schepen heeft het oorlogsrisicobureau de
verzekeringspremie in de duikbootzóne van
5 tot 4 pet, verminderd.
e oorlog,
fn Engeland wordt de jongste strijd aon
het westelijke front, bii Kaïnerijk, als eene
groote pverwinning met veel vreugdebe
toon gevierd. De berichten van het front
melden intusschen niet, dat de overwinning
wordt voortgezet. Het laatste bericht uit Ber
lijn, van gisteravond, houdt in, dat een her
nieuwde Engelsche doorbraakpoging mis
lukt is.
Op het Italiaansche oorlogtoóneel is aan
de Beneden Piave de toestand onveranderd.
In het gebergte tusschen de Brenta en de
Piave woedt de strijd voort.
W e e n e n, 2 3 N o v. (Corr.-bur.) De chef
van de kabinetskanselarij dr. Arthur graaf
von Polzer heeft om gezondheidsredenen
ontslag gevraagd, welk verzoek door den
keizer is toegestaan.
Parijs, 23 Nov. (R.) Jonnart, de mi
nister van Blokkade, heeft om gezondheids
redenen zijn ontslag genomen.
Het Kamerlid Lebrun is in zijn plaats be
noemd.
Christiania,23 Nov. (W.-B.). De
njinister van levensmiddelenvoorziening
heeft zijn ontslagaanvrage ingediend.
Londen, 23 Nov. (R.) Lord Reading
en lord Northcliffe, clie beiden gewichtige
zendingen in de Vereenigde Staten hebben
vervuld, zijn verheven respectievelijk tot
earl (graaf) en tot viscoumt (burggraaf).
8 e r 1 ij n2 3 N o v. (W. B.) Volgens dag-
bladbericnten moet het plan bestaan de
Fransch-Zwitsersche grens af te sluiten voor
den ganschen duur van den oorlog. Slechts
op bepaalde tijden zal deze sluiting voor een
of twee dagen opgeheven worden.
Frankfort a/M., 2 3 No v. (W. B.) De
Frankf. Ztg. bevat een onderhoud met den
minister-president van Polen Kuoharewski,
waarin deze verklaart: Zooals uit mijn leven
•blijkt, ben ik volstrekt voor eene aklivisti-
Ooot-lndlë
In aansluiting aan hetgeen de Minister
van Koloniën heeft medegedeeld in zijn
memorie van anlwóord op Kol voorloopig
verslag der Tweede Kamer betreffende de
oanvullingsbegrooting van Ned.-Indië voor
1917 heeft de Minister van Koloniën thans
aan den voorzitter der Kamer medegedeeld,
dot blijkens van den Gouverneur-Generaal
ontvangen telegrafisch bericht 62 van de
deelnemers aan den Djambi-opstond ter
dood zijn veroordeeld, van welk aantal 14
zijn ontsnapt, terwijl' 1 werd doodgeschoten
bij een poging tot ontvluchten en 13 gedu-
rnede hun gevangenschap zijn gestorven.
Van alle overigen, die, zoodra de Indische
Regeering kennis had gekregen van de
groote sterfte, op haar last aanstonds zijn
overgebracht naar de quarantaine-inrichting
op het eiland Onrust, heeft de Gouverneur-
Generaal bij wijze van gratie de straf des
doods gewijzigd in die van dwangarbeid.
Buiten dit aantal zijn 3 opstandelingen tij
dens de militaire onderdrukking van het
verzet ter dood veroordeeld en aanstonds
terechtgesteld
De Minister teekent hierbij aan, dat de
Landvoogd hem tevens heeft geseind, dot
de heer Liefrinck, wiens onderzoek is be
ëindigd omtrent de oorzaken der onlusten,
in hoofdzaak tot dezelfde slotsom is geko
men als prof. Snouck Hurgronje en dr. Ha-
zeu.
Re zaak Nnee vliet.
Te Semarang is voor het gerechtshof
een aanvang gemaakt met de behandeling
van de zaak van den heer Sneevliet, be
schuldigd van het schrijven van oproerige
artikelen.
De heer Sneevliet ontkende het ten laste
gelegde en verklaarde zijn standpunt. De
gerechtszitting werd door een groote belang
stellende menigte bijgewpond.
Nader wordt geseiniWat het O. M. tegen
Sneevliet negen maanden gevan
genisstraf geëischt heeft, omdat zijn ar
tikel in het blad De Indiër over de revolutie
in Rusland beschouwd moet worden als haat
tegen de regeering en opstand te kweekeri.
Kameroverzicht
Tweede Kamer
De heerVisser van IJ zen doorn
(v.-l.) betoogde in de zitting van Vrijdag dot,
wanneer men niet terugkomt van zooveel
ter regeling overiaten aan algemeene maat
regelen van bestuur en aan commissies uit
het Parlement men onder den schijn van
de democratie zal komen tot het meest
krasse despotisme.
Spr. betoogt, dat de eenheid van leiding
op bedenkelijke wijze bii de regeering heeft
ontbroken. Dat de vrij-liberalen niettemin
de regeering steunden is het gevolg van het
feit, dat zij groot vertrouwen stellen in het
buïtenlandsch beleid van het kabinet. Zij
zullen steun blijven verleenen, doch spr,
waarschuwt de regeering niet langer hel
schouwspel te geven van een in zichzelf
verdeeld huis.
De heer Snoeck Henkemans (c.-h.)
verklaart dat ook de christelijk-historischen
bereid zijn tot een compromis inzake de so
ciale wetgeving in den zin van uitbreiding
der Invaliditeits- en Ziektewet. Het verzet
tegen het Staatspensioen kunnen ook zij
echter niet prijsgeven.
De heer Van R a a 11 e (u.-l.) betwijfel!
of de proef met een extra parlementair ka
binet wel ols geslaagd is te beschouwen. Hij
begrijpt niet, hoe de regeering waarin een
geschil bestaat als dat tusschen de ministers
Treub cn Posthuma, betreffende de levens-
middr npofitiek kan blijven bestaan. (Spr.
is zeer slecht verstaanbaar). Ten aanzien
van de oplossing van den schoolstrijd is spu
ScepJ^ch gestemd. Hij wil dat art. 102 cersl
na 3e verkiezingen zal worden uitgewerkt.
Spr. is voor algemeen vrouwenkiesrecht,
desnoods beperkt door een leeftijdsgrens
van 30 jaar. Naar zijn meening kan na de
verklaringen der rechterzijde van een com
promis inzake de verzekeringswetten geen
sproke zijn. Er blijft niets anders over dari
bij de verkiezingen opnieuw den strijd voor
hel Staatspensioen op te vatten.
De heer Marchant (v.-d.) betoogt, dat
de kiezers recht hebben voor de verkiezin
gen te weten of de S. D. A. P. bereid is tot
de samenstelling der regeering mede tc wer
ken. Hij beschuldigt de regeering van mis
kenning van aard en wezen van den parle
mentairen regeeringsvorm, waarbij hij voor
al wijst op de terzijdestelling van het initia
tief-voorstel betreffende de onderwijzerssa-
larissen. Ook spr. gelooft niet dat de school
strijd uit zal zijn, doch wel dat die strijd dfl
onderwijszorg ral beheerschen. De rede van
den Minister van Oorlog was onzijdig met
het oog op de onzekerheid omtrent den toe*
stond na den oorlog. Spr. vraagt daarom
het oordeel van den premier over het terug
nemen van uitgaven voor organisaties, die
eerst na den oorlog zullen werken. Zal men
ten aanzien der sociale wetgeving tot een
compromis komen, dan moet eerst de ouder
domswet opnieuw worden ingediend.
Door publicatie over tweespalt in het Ka
binet wordt de positie van de regeering ver
zwakt en haar aanzien tegenover het buiten
land verminderd. Spr. erkent, dat voor de
godsdienstige antithese mntriaal aanwezig
is, doch hij ontkent clat zij houdbaar is en
in het belang van het volk. Een meerder
heid van vrijzinnigen, hetzij geconcentreerd
of niet geconcentreerd, acht spr. voor goed
urirgesroten. Daarom isr fier zonderling dat
de heer Dresselhuys, die geen samengaan
met de S. D. A. P. wenscht, toch concen
tratie wil. Concentratie zou beteekenen ge
concentreerde ondergang.
Ten 4 uur 40 wordt de vergadering ver
daagd tot Dinsdag half één.
Berichten
H. M. de Koningin a Is schilde-
rr e s. Men meldt uit Rijswijk aan de ^Stand-
aard":
Het overigens eenvoudige, maar aardig
gelegen dorp Rijswijk (Z.-H.) schijnt vele
schoone plekjes .te bezitten, die waard zijn
door een kunstenaarshand op het doek ge
bracht te worden, getuige daarvoor de vele
kunstschilders, die hier wonen. Deze week
genoot ons dorp zelfs de hooge eer een paar
maal H. M. de Koningin hier te zien schiK
deren, die op den Vlietweg gezeten, een ge
zicht op de overzijde van de Vliet door haai
penseel aan de vergetelheid ontrukte.
Nederlandschc gezant te
Chili. De nieuwbenoemde Nederlands cha
gezant in Chili, de heer H. van Oordt van
Lauwenrecht, is te Sentiago aangekomen en
heeft de leiding van het gezantschap aan
vaard
Be onderwijskwestie.
De Minister van Binnenlandsche Za«
ken heeft de uitvoering van het nieuwe ar
tikel 192 cfer Grondwet reeds met kracht ter
hand genomen en hij vleit zich op de ba
sis, welke in de Slaten-Genreaal is gelegd,
nog in dit zittingjaar de noodige voorstel
len te kunnen aanhangig maken.
De Grondwetsherzieningen
de Eerste Kamer. De Memorie van
Antwoord der Regeering op het dezer dagen
verschenen-Voorloopig Verslag der Eerste
Kamer nopens de voorstellen tot grondwets
herziening is reeds naar die Kamer verzon
den.
In de kringen der Eerste Kamer wordf
aan den heer 't Hooft, afgevaardigde voor
Gelderland, het voornemen toegeschreven
in een uitvoerige redevoering zijn stem te
gen de ontwerpen te motiveeren.
H r M s. „Trom p". Naar wij verne
men is door het draadloos telegraafstation te
Scheveningen Hr. Ms. „Tromp" gehoord, die
onder bevel-van kapitein ter zee Bentz van
den Berg op de terugreis is van Indië.
Met Klein verlof.
De opperbevelhebber van land- en zee*
macht heeft bepaald, dat de dienstplichtig©
onderofficieren van de lichting 1912 der in
fanterie, vesting-artillerie, genie en ponton
niers, alsmede de dienstplichtige onderoffi
cieren Van de lichting 1911 en 1912 der
pantserfort-artillerie en der torpedisten, opj
30 November e.k., de dienstplichtige korpo*
