mis OEI (SVESIEktlfü „DE E^MLANDER" EERSTE BLAD Yan week tot week. _BUITENLAND BINNENLAND 16* Jaargang, No. 131 iMvuturuTccnnc per 1 TOOr Amcr** IMlItitHKIurnljo toon 1 1 50. Idem franco fa p«t 2.00. pei week (mei gratii verzekering a-j—ngelukken) f 0.14. afzonderlijke nummers f ftOS Veketijkscb b|jvoeesel »De Hdhndxht (onder redactie van Thérèse Hoven) per 4 maanden 50 cent. Wekelykscfc bijvoegsel Wtrtlditili' pet 5 maanden 52 cenl AMERSFOORTSCH DAGBLAD Zaterdag 22 Doaefflbor 1917 HOOFDREDACTEUR: M.. D. J. VAN SCHAARDENBURG UITGEVERS VALKHOFF C= BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL, Moer utbicwticmss*. INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 513 van 1—5 regelt f O.SOk elke regel meer f 0.1jy dienstaanbiedingen l—S regels f 0.50. groote letters naar plaatsruimte Voor handel en bedrijf bestaan teer voordeelige hepaiingen tot het herhaald adven teeren In dit Blad, bij abonnement Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt toegezonden. op aanvraag Nieuwe Partijen. Men zegt dat de belangstelling in de poli- dtek 200 d&n het tanen is. Vandaar dan zeker Bat Sn 1017 meer nieuwe partijen gesticht ■Sin den anders in 25 jaar. De meeste hadden •chter te weinig levensvatbaarheid om veel gerucht te maken. Zij zullen wel niet uit hun politieke wieg komen vóór den dog der be grafenis. Maar de allerjongste doet meer van zich •preken. Zij had 't ministerie tot vader, van hare geboorte werd kond gedaan in n pro gram dat velen bekoorde en bij het doop- maal beeft Min. Treub 'n rede gehouden die Wonk als 'n klok. Min. Treub is misschien onze grootste •taatsman van dezen tijd, maar hij heeft hoogeie roeping dan partijleider. Het is de vieTde maal dat hij 'n partij helpt oprichten en altijd was Treub een der eersten die loo- pen ging. Het program van den Economischen Bond is zoo sympathiek, dat het de kiem van on dergang in zich draagt. Allerlei eenzaam dolenden hebben zich er toe aangetrokken gevoeld en 'n zoo gemengd gezelschap be looft weinig duurzaams, n Politiek progTam op te stellen, is geen kunsthet mooi te vin den, nog minder. In de programma's van el ke partij is veer dat aantrekt. Maar als het op practische uitvoering aankomt, is er 'n die pere beginseleenheid noodig. Wij verwachten van den E. B. niet veel voor de zuivering der politiek, 'n Elite partij als deze kan slechts 'n kleine groep achter rich krijgen; anders ware zij immers geen ëfcte meer. Maar des te geringer is dan ook Ihaar invloed in 'n tijd, nu het getal alles be ft eerschf. De naam Treub zal ettelijke duizenden •temmen voor deze partij werven. Wat *16 er verkregen als het gelukt Treub en 1 of 2 van de mindere goden in de Kamer te bren gen? Voor de Kamer misschien een aan winst, maar de 97 andere leden worden er geen haar beter om. Wat de Econ. Bonders bedoelen, zou eer der bereikt zijn als zij in de bestaande par tijen zelve daarnaar streefden. Hun invloed i^grooter in 'n partij van eenige duizenden dan in 'n ongeordende kiezersmassa van tmillioen koppen. Het Russisch Bankroet. Onze gepensionneerden en kleine kapita listen, de bestuurders van stichtingen enz. zijn nog niet geheel bekomen van de schrik over het gelukkig voorbarige bericht, dat de Russische regeering de geheele staatsschuld doorgehaald had. Zij leven nog in vreeze en beven dat het er alsnog van kan komen. De grootste klappen voor het kapitalisme komen niet van den kant der socialisten. Had bet aan hen gelegen, de oorlog zou nooit uitgebroken zijn en de Russische papieren zouden nog met welgevallen in onze geld- •trommels gekoesterd worden. Het is eigenaardig het oordeel van de soc.- dem. te vernemen over deze anti-kapitalis tische daad-bij-uitnemendheid, welke echter heel wat verder strekt dan tot de zakken onzer kapitalisten. Het Volk dan schrijft „De erkenning van kapitalistische staats schulden door een 'soc. regeering betreft enkel een vraag van taktiek. Kan zij spoedig genoeg een soc. productief stelsel invoeren, dat geen kapitalisme behoeft, maar met de direct beschikbare arbeidskracht en arbeids middelen kan volstaan, dan kan zij ook het crediet ontberen en behoeft zij dbs de uit buiting van den nationalen arbeid door bui- tenlandsche en binnenlandsche schuld- •eischers niet le bestendigen. Of in ieder ge val vernietiging van alle openbare schuld zonder eenige schadeloosstelling zal moeten ▼olgen, is natuurlijk daarom onzeker. De ont kenning van het eerste bericht zal berusten op de overweging dat Rusland vooreerst nog tot zekere hoogte kapitalisme en crediet niet missen kan". Vreemde wimpels. Toen den 12en Dec, de grondwetsherzie ning afgekondigd werd, was het feest in het kamp der soc.dem. Met recht, want zij had den er lang voor gestreden. Maar zooals het meer gaat bij feestelijkheden, zij stelden zich wat aan en deden alsof het behaalde resul taat eenig en alleen aan hun clubje te dan ken was. 'n Vergeeflijke zelfoverschatting. Het alge meen kiesrecht zou er gekomen zijn ook al had eF-nooit één soc.-dem. bestaan. In Zaandam waar de soc-dem. het lekke gemeenteschip besturen, waren zij zoo ver heugd, dat zij de vlag in top heschen met den rooden wimpel er aan. 'n Onschuldig vermaak. Maar de rechtsche •bladen hebben het hoogst ongepast gevon den. Zijn zij dan vergeten dat onze r.-k. mede burgers op hun feestdagen de vlag uitsteken met 'n gelen, den pauselijken wimpel? Eveneens 'n onschuldige manifestatie. Het «en is niet erger dan 't onder. Rythmïsche gymnastiek 'n gevaar? Voor meisjes is tegenwoordig 'n gemoder niseerde vorm van gymnastiek, rythmische oefeningen, zeer in trek. Als gezondheids- en schoonheidsbevoTdering voldoet deze m^fho de aan alle eischen welke men aan gymnas tiekonderwijs voor meisjes stellen kan In den Haagschen gemeenteraad heeft dit evenwel aanleiding gegeven tot 'n zonder ling debat. De ouders van de leerlingen der Meisjes-H. B. S. waren door dit moderne on derricht zoo bekoord, dat zij den Raad ver zochten in het gymn.-onderwijs ook de ryth mische oefeningen opMe nemen. Het college van B. en W. was den ouders ter wille en vroeg 'n klein crediet daartoe aan den' Raad. Maar daar had men de poppen aan het dansen. De anti-rev. raadsleden achtten die rythmische oefeningen, dat voorstel in strijd met de christelijke gemeentepolitiek. De heer De Wilde, zoon van dr. Kuyper's particulier secretaris, was echt anti-rev., vreesde dat deze rythmische gymnastiek eigenlijk neer kwam op dansoefening en 'n dergelijke oefe ning zou kunnen ontaarden in 'n.ballet. Dansen is al heel onchristelijk. Maar 'n ballet is voor 'n anti-rev., die waarschijnlijk niet eens weet wat bet is, het einde der zede lijkheid. De r.-k. coalitiegenoot Wesseling, wiens wereldsche'neigingen reeds vaker de erger nis zijner politieke vrienden opwekten, ver- j ried ook nu weer de christelijke zaak. De rythmische gymnastiek komt er. We wachten op het ballet. Gevaarlijke vrienden. De roemruchte hoofdredacteur van de Tel., J. Gi "Schroder, is naar Parijs vertrokken. Eerst 10 dagen na z'n verdwijnen is het uit gelekt. En dat geheimzinnige gaf aanleiding tot allerlei commentaren, waarin wij ons niet verdiepen zullen. Vermakelijk echter is de wijze waarop de Tel. verklaart waarom aan dit vertrek geen ruchtbaarheid js gegeven. „Onder de tegenwoordige omstandig heden is een zeereis voor een hoofdredac teur van ons blad geen ongevaarlijke on derneming. Het scheen ons en den heer Schroder in de eerste plaats onverstandig toe de duikbootkapiteins te waarschuwen". Wij gelooven dat het voor de medepassa giers van den heer Schroder juist 'n gerust- stellig zou geweest zijn, als de Duitsehe duikbootkapiteins wel gewaarschuwd waren. Dezen toch zullen zich wel hoeden den heer Schroder 'n haar te krenken. Er is immers niemand in den lande, oan wie de Duitsehe propaganda meer te danken heeft dan aan hem. Dat Nederland niet meer zoo anti- Duitsch is als in den beginne, is voor 'n groot deel te wijten aan de wijze waarop de Tel. gemeend heeft de zaak der geallieerden hier te moeten verdedigen. HaTe methode heeft meer de Duitsehe dan de geallieerden- zaak gebaat. De vrouw en de politieke p a r t ij e n. Wij woonden dezer dagen 'n vergadering bij van de Vereen, voor Vróuwenkiesrecht, waar pro en contra aansluiting van de vrouw bii de politieke partijen gesproken werd. De contra was 'n propagandiste van1 de oude garde, 'n vurige voorvechtster, een van hen, die zooveel strijd en teleurstelling ge kend hebben dat zij in de gewijzigde omstan digheden niet goed weg meer weten. (De pro was 'n politiek-geschoolde vrouw* met practischen blik, die het juiste oogenblik te benutten weet. Zij stelde voorop, dat de vrou wen, die inderdaad het actief kiesrecht be geerden te krijgen, de politieke partijen nu eenmaal noodig hebben. En deze kunnen zij niet uit de verte bewerken maar alleen dan als zij in de partijen zelve hun" invloed uitoefenen. Zij moeten zich toegang verschaffen tot de beraadslagingen der mannen, daar mede spreken en in de goede richting sturen. Dan bereiken zij meer dan met lange redevoe ringen, pathos en filippfca'f tegen het ver raad der mannen. De contra klaagde luide over de teleurstel lingen, die de mannen telkens weer bereid den Maar toen de pró het geneesmiddel aangaf, wilde zij daarvan niets weten, 't Is niet om onzentwille, doch alleen in het fte- lang hunner partij, dat zij ons willen toela ten, riep zij hartstochtelijk uit. Maar dan getuigt het van zeer goede tak tiek, om van die politieke hofmakerij der mannen profijt te trekken en door te tasten, in plaats van weg te loopen en te jeremi- eeren over de ontrouw der mannen. Eigenlijk diaaide de-kantra in 'n cirkeltje rond en kwam telkens met zichzelf in tegen spraak. Nu eens beweerde zij, dat er \zx\ de mannen niets te verwachten was, dan weer dat het actief kiesrecht ver toch wel, zij het latèr, komen zou, d'ank zij den goedgezinden mannen. Het scheen haar meer te doen om den strijd dan om de overwinning, meer om de actie dan om het kiesrecht. 't Was misschien heel slecht van ons, maar 'n oogenblik flitste de gedachte bij ons op zijn de vrouwen wel rijp voor het kiesrecht als zelfs de vooraanstaande vrouwen zulke vreemde opvattingen koesterden en op het oogenblik dat zij de begeerde vrucht grijpen kunnen, tot de ontdekking komen, dat het beter is te wachten totdat deze haar van zelf in de schoot valt, Politiek Overzicht Rusland an de Entente. Met het sluiten van den wapenstilstand voor het geheele, ruim 1200 mijlen lange front, waar de Russische Ieders staan tegen over die van den vierbond, heeft Rusland zich half losgemaakt van zijne bondgenoo- Dr> bedoeling, waarmee deze wapenstil stand gesloten is, is het tot stand komen van den vrede mogelijk te maken. Of dat zal zijn de algemeene vrede, v aarnaar allen die niet rechtstreeks bij den oorlog betrokken zijn, snakken, of een partieele vrede, is nu de groote vraag waarom de strijd in zijne nieu we phase, waarin de staatslieden de gene ranis on den achtergrond dringen, zich be weegt. Drt er vrede komen zal tusschen Rusland en den vierbond, mag men wel als vast staande aannemen. Het zal misschien lang duren voordat men het over de voorwaarden van deren vrede eens gewoiden is. Daarvoor biedt de wapenstilstand, die gesloten is, alle ri'mte, want na afloop ven den termijn van vier weken wordt hij automatisch verlengd voor onbepnolden tijd, behoudens het recht, dat dé partijen zich hebben voorbehouden, om met een week kennisgeving te voren den strijd te hervatten. Maar de wapenen zal Rusland niet meer opvatten, nu het ze een maal te Tuste heeft gelegd. Wanneer Rusland voor -eigen rekening vrede sluit met den vierbond, dan zal het reeds half doorgesneden tafelkleed tusschen Rusland en de overige leden van de Entente geheel zijn doorgescheurd. Dat dit tot de mogelijkheden behoort, zal niemand kunnen ontkennen. De stemming tusschen Rusland en de andere leden van het bondgenoot schap is nu alles behalve vriendschappelijk. Men heeft het in de laatste weken niet laten ontbreken aan verwijten en bedreigingen aan Ruslands adres. Llpyd George heeft eei- gisteren nog in het lagerhuis gezegd, dat Rusland om vrede vraagt tot den prijs van zijne vernedering. Een Russisch orgaan, de Nowaja Shisn, dat Rusland tegen die ver wijten verdedigt, verklaart, dat de mogelijk heid van een volslagen breuk volkomen denkbaar is, en voegt daaraan toe„Het spreekt van zelf, dal zulk een breuk een on- gunstigen invloed op Rusland zal hebben; maar het is haast niet aan te nemen, dot 'hij een blijvend karakter zal krijgen. Zulk een breuk beteekent het begin van de likwidatie van den oorlog en' een reeks binnenland- sche instortingen en omwentelingen, die de kaart van Europa en de betrekkingen tus schen het imperialisme en de daartegen strijdende krachten geheel zullen verande ren". Infusschen is het de vraag of de Entente het op een volslagen breuk met Rusland zal laten aankomen. Dat zou niet alleen op Rus land een ongunstigen invloed hebben, maar ook de Entente zou daardoor voor groote gevaren geplaatst worden. Rusland-zou in de armen van de tegenpartij gedreven worden, die het gaarne zoude opnemen, maar niet in gebreke zou blijven daarmee haar voor deel te doen bij de onderhandelingen over den vrede. Dat dit gevaar aan de zijde van do Entente yvordt ingezien, bewijst een arti kel van de Temps, die zonder omwegen den oisch stelt, dat Frankrijk zich niet van de Russrscn-Duitsche vredesonderhandelingen verwijderd zal houden. Het Parijsche blad, dat de behoefte aan vrede van het Russische volk zonder voorbehoud erkent', besluit zijn artikel aldus: „Men begrijpt, dat de Duitsehe Onderhan delaars zich gehaast hebben vredesonder handelingen te beginnen. Duitschland wil het ijzer smeden terwijl het heet is,, het iizer waarmee Rusland moet worden vastgeklon ken. Maar wij. hebben wij geen woord daarin te spreken? Op het oogenblik waarop de wapenstilstand een voldongen feit uitmaakt, dat wij ondanks onze verontwaardiging in rekening moeten brengen, moeten wij ons af- Vipgon of ons belang niet met de wenschen van het Russische volk samenvalt. Het wil vrij«blijyen en een vrij Rusland beantwoordt ook aan onze behoeften. Het wenscht een reohtvaardigen vrede, en wij kunnen geen anderen wenschen. Zoolang de Duitschers dezen rechtvaardigen vrede echter niet op alle fronten aannemen, waarom zou Rusland dan met hen onderhandelen? Rusland zou zjch aan een grooter gevaar blootstellen, als het alleen over den vrede zou onderhande len, zonder door zijne bondgenoolen onder steund te worden. Dat zijn waarheden, die men aan allen van wie het lot van Rusland afhangt, voor oogen moet houden, hetzij zij willen of niet. Duitschland heeft door den wapenstilstand een brug tusschen zich en Rusland willen bouwen. Misschien hangt het van ons af een muur daaruit te maken. Laat ons daarom handelen!" De bedoeling, die uit dit artikel spreekt, is duidelijk. Men wil meespreken bij de on derhandelingen over den vrede, die tusschen Rusland en de centrale mogendheden wor den gevoerd, om te verhoeden, dat deze daaruit al het voordeel zullen trekken, dat zij er van verwachten. Om dat gevaar te keeren is men bereid Rusland veel te vergeven, zelfs zijn afval van het bondgenootschap, dat was aangegaan om den oorlog gezamenlijk te voeren. Duidelijk komt hierin uit welk eene kolossale verandering er in den toestand is gekomen. En men mag als zeker aannemen. dat wij nog slechts .aan het begin van de veranderingen staan. De oorlog. B r e s t-L i t o w s k, 21 Dec. (Corr.-bur.) De minister van buitenlandsche zaken graaf Czernin is met den hem vergozellenden staf van ambtenaren gisteravond hier aangeko men. B e r 1 ij n, 21 Dcc. (\\f. B.) De rijkskan selier heeft den staatssecretaris Helfferich in het begin van deze maand opgedragen de voorbereidende werkzaamheden in de ver schillende ressorten voor het economische gedeelte van de vredesonderhandelingen mei Rusland in concentreerenden zin te leiden. Helfferich heeft deze opdracht aangenomen. -Laatstelijk heeft de rijkskanselier deze op dracht uitgebreid-tot alle economische kwes- tiën, die- bij de vredesonderhandelingen rnet alle tegen ons in den oorlog staande staten geregeld zullen moeten worden. B e r 1 ij n, 21 Dec. (W. B.) De Poolsche minister-president heeft aan de Duitsehe en Ooflenrijksch-Hongaarsche tetreeringen het verzoek gedaan, vertegenwoordigers van de regeering-van Polen toe tejaten tot de aan staande vredesonderhandelingen met Rus land. Minister-president Kucharzewski zal, om hierover te spreken, eene samenkomst hebben met staatssecretaris von Kühlmnnn op diens reis naar Brest-Litowsk. In aanslui ting, hieraan zal de minister-president, ge volg gevende aan eene hem gedane uitnoo- diging van den rijkskanselier, zich naar Ber lijn begeven. Hij zal in den morgen van Za terdag den 22en in Berlijn aankomen en vergezeM zijn van den chef van het Pool sche politieke departement graaf Rostwo- rowsk. Het bericht van Reuter, dat de Duitschers de Russische vredesvoorwaarden hebben ge weigerd en dat de Russische delegatie naar Petersburg is teruggeroepen, is blijkbaar een canard. Londen, 21 Dec. (R.) De Daily New bericht uit Petersburg: De staf van 'het Rus sische leger aan het Rumeensche front heeft zich aangesloten bij de Rada. Tweede telegram. De dagbladen berichten uit Petersburg, dat de Rumeniërs op het zuidwestelijke front zich hebben ver- eenigd met de lïkrainers. Generaal Sjefbats- jew is benoemd tot opperbevelhebber van het geheele Ukrainefront. Par ij s, 21 Dec. (Havas.) In de Fran- sche havens zijn in de afgeloopen week 1873 vaartuigen binnengeloopen en uitge varen tegen T8T2 in dé Voorafgaande week. Een schip beneden de 1600 ton is tot zin ken gebracht, nï de vorige week een schip boven de 1600 ton! Budapest, 21 Dec. (Corr.-bur.) In de zitting van Vrijdag van het Huis van Af gevaardigden heeft minister ^Vilhelm Vas- sonyi het wetsontwerp tot hervorming van het kiesrecht voorgedragen. De belangrijk ste bepalingen van het wetsontwerp zijn Kiezer is ieder Hongaarsch staatsburger, die zijn 24ste levensjaar volbracht heeft en lezen en schrijven kan. Verder ieder bezit ter van de dflpperheidsmedaille of van het Karelkruis, zonder dat de leeftijd in aan merking komt. Verder degene, die belasting tot minstens 10 !;r. betaalt of die actieven militairen dienstplacht naar behooren heeft verricht. Voorts hij, die gedurende den oor log, het met tusschenpoozen, minstens twee jaar in actieven militairen dienst is ge weest of afgezien van zijn diensttijd den rpng van onderofficier bereikt heeft. Verder hij, die op grond van een acte een bedrijf uitoefent of in een handwerkbodriif zijn vast heroeo vindt. Eindelük alle kiezers, die op do kiezerslijst voor 1914 staan, zoolang er rechtsgrond bestaat voor hun opneming. Het kiesrecht bezitten verder alle vrou wen, welke ouders dan 27 jaar zijn, Hon gaarsch staatsburger zijn, lezen en schrij ven kunnen en vier burgerschoolklassen heb ben ageloopen of een daarmede overeen- komenden graad van ontwikkeling kunnen aantoonen te bezitten of wier echtgenoot in den oorlog is gevallen, respectievelijk ten gevolge van oorlogsontbetingen of verwon dingen is gestorven, voor het geval dat zij van hem een lind bezitten. Kiesgerechtigd zijn vetder alle vrouwen, die sedert twee iaar lid zijn van een weten schappelijke of litteraire vereenïging of een kunstenaarsvereniging. De voorwaarden van het passieve kies recht worden voor vrouwen en mannen overeenkomstig bepaald. Xerkïesbaar ïs wie ten tijde der verkiezing het kiesrecht bezit en niet onderworpen is aan, in het wetsvoor stel opgenomen, Von het kiesrecht onthef fende bepalingen, als cirrateele en dergelij ke. Bovendien moet hij zij^ 24ste levensjaar volbracht hebben en de Hongaarsche staats- taal in woord en geschrift machtig zijn. In de grondslagen -van het wetsvoorstel wordt er bijzonder op gewezen, dat^de kies wet van 1913 vooral in verband met de her vormende kracht van den oorlog en het ge wicht van.de taak van den staat in de toe komst onvoldoende is gebleken. De uitbrei ding van het kiesrecht is volgens een ko ninklijk schrijven van 18 April 1917 aan den toenmaligen minister-president Tisza, een door alle partijen gevoelde noodzakelijkheid. Volgens de statistieken bedraagt het aan tal van geletterden, die ouder dan 24 jaar zijn, 2.9 millioen. Op grond van het oude kiesrecht blijven 170.000 man kiezer. Het getal houders van dapperheidsmedaille en KareJskruis bedraagt 443.000. Het totalt aantal wordt dus tengevolge van het nieuw* ontwerp 3 59 millioen. Daarbij komen dan nog. 260.000 vrouwelijke kiezers. De grondbeginselen, van de nieuwe wat geven den gang van het kiesrecht aan, ols ook cle bepalingen omtrent de samenstelling van de kiezerslijsten. Jaarlijks heeft in elke gemeente een verplichte inschrijving van' de kiezers plaats. Ieder, die den 23-jnrigenl leeftijd overschreden heeft, is onder bedrei ging van straf gehouden' die gegevens te verstrekken, die vereischt worden voor den aanvang van zijn kiesgerechtigdheid. Een geheim ontwerp bevat nieuwe bepa- lingen, welke den zuiveren en ongestoorden gang der verkiezingen waarborgen. Vooral belangrijk is het verbod van uitwisseling van stemmen en andere misbruiken. Verder wordt er voor gezorgd, dat de kiezer zonde* stoffelijke offers op de plaats kan komen, waar de verkiezingen geschieden, waarbij spoorweg- en scheepvoartondernemingei* verplicht zijn tegen een door den Staat ta storten vergoeding de kiezers naar de plaats van de verkiezingen te brengen en terug. Eer andere gewichtige nieuwe bepaling is die. waarbij het in bet kiesdistrict vanal 6 uur 's middags den dag te voren tot hel eind der verkiezingen on straffe verboden is yervoerbiljetlen te verkoopen. Tegen mis bruik van ambtelijke macht ter beïnvloe ding van den kiezer wijst het ontwerp uifc dat alle openbare beambten, die ols kies* candidaten optreden, een overeenkomstig verlof moeten hebben. Ten slotte is een nader voorstel over .dt nieuwe .'nd^eling van het land in kiesdis» trirtan rescind! V m prc*ver7.i r!i f «visede Kamer ..pi;,r Ischc Zaken. De heei Ni t r a s z acht instelling van een internationaal hof van appèl Inzake de beslissingen der nationale prijsgerech- ten gewenscht. Hij klaagt over te groote angstvalligheid van de regeering ten aan zien van de afsluiting van de Noordzee en vraagt wat de regeering heeft gedaan om vrijgeleide te krijgen voor schepen die ko len halen uit Engeland. De heer Van Hamel betoogt, dat onze neutraliteit niet is lafhartigheid, doch steun punt voor het evenwicht tusschen de sta ten. Hij vraagt of de regeering iets heeft g©« daan naar aanleiding von het bekend wor den van het geheime Fransch-Russische verdrag, waarbij ook over Nederlandscfi grondgebied zou zijn beschikt. Hij meent, dat de regeering niet genoeg doet om de opinie omtrent ons land !n Amerika en Frankrijk te bestrijden. Hij vraagt hoe het staat met het opleggen van voorwaarden door Duitschland aan van Delfzijl uitvarende schepen. Inzake de zand- en grindquaestie had da minister zijn standpunt duidelijker kunnen uiteenzetten. Ook hij wenscht beslechting door arbitrage. De heer Van Doorn meent, dat de mi nister een sterker Standpunt in de zand- en grindquaestfe had ingenomen, indien hij et oan had vastgehouden dat de zaak niets met met de neutroliteitsschending heeft te men. ken, daar zond en grind in de Londensche declaratie uitdrukkelijk zijn uitgezonderd van hét begrip contrabande. Spr. waar schuwt tegen den aandrang van den heer Dresselhuijs omtrent directe vredesactie. Het kon gevaarlijk rijn voor een kleinen staat, de oorlogvoerenden voortdurend ach terna te loopen met raadgevingen. Spr. vreest, dat de voeding der Nederlanders in België niet geheel tot haar recht komt. De heer Van Idsinga bepleit arbitrale oplossing van de zand- en grindquaestie. De heer Van R a a'l t e vraagt, of er anN woord is gekomen van Engeland op den brief van den minister van 22 November over de zand- en grindquaestie. De heer Schaper waarschuwt tegen onvoorzichtig en te Tcrachtig optreden. De heer Limburg steunt eveneens den wensch van den heer Nolens inzake arbi trage omtrent de zand- en grindquaestie. Hij vraagt hoe het staat met de Nederlan ders in Amerika ten aanzien van den dienst plicht! In verband met een corferentie die de minister moet houden, wordt de behande ling geschorst tot half 4. Na aanneming van eenige kleine ontwerpen zijn de Duurtetoeslagen aan de orde. De heer De Jong acht de voorgestelde duurtetoeslagen onvoldoende en vraagt uit breiding tot de gepensionneerden. Ook de heer Ketelaar acht verhoo ging noodig. Hij vraagt terugwerkende kracht bijv. voor den duur van een kwartaal en dient een motie in, vragende om duurte» bijslag voor gepensionneerden. De heer T e r L a a n (Rotterdam) zou, lie ver dan een duurtebijslag, een algemeene salarisverhooging van 300 zien. Spreker vraagt verdubbeling der bestaan de duurtetoeslagen over het laatste kwaï* taal. Hierna werd het wetsontwerp tot v ex lenging van den termijn va®

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1917 | | pagina 1