„DE EEMLANDER"
Fin Hf MiaiBDEl 3ZZizsïfïs
BUITENLAND
binnenland"
16e Jaargang, No. 161
lDflVVCUEUTCDDIIC per 5 m"ndcn vnor A'ner»'
ADdRntmtNlOrKIlü foort f 1.50. Idem franco
per post f 2.00. per week (met gratis verzekering
tegen ongelukken) f 0.14. afzonderlijke uutnmcr*
3jD5 Wekelijksch bijvoegsel Hollandscha
Huisvtcwzr* vonder redactie van Tbérèse ^iovcn)
per 3 maanden 50 cent Wekelijksch bijvoegsel
•Wcttidrrrue* per 3 maanden 60 cent.
AMERSFOOBTSCH
Woensdag 30 Januari 1918
HOOFDREDACTEUR: M«. D. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS: VALKHOFF C.
?NTlfprnMMNtiEMSCHE P00RTWAl- HO« UTR£CHTSCHE3TR.
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 513
dienst.anbiedingen 1-5 regel, f 0J0. groo(e letters
naar plaatsruimte Voor handel en bedrijf bestaan
leer voordeelige bepalingen tot het herhaald adver.
tccren tn dit Blad. bij abonnement. Eene circulaire,
bevattende de voorwaarden, wordt op tanvrai»
toegezonden.
De Nieuwjaarsrede van den
Burgemeester.
In dc raadsvergadering van gisteravond
heelt Ie burgemeester de volgende rede uit
gesproken:
Het was mijne gewoonte om telken jare in
de eerste van onze vergaderingen een over
zicht le geven van de belangrijkste gebeurte
nissen in den levensloop van onze gemeente.
Den llen Januari beschikte ik nog niet over
de gewenschte «ijfers, thans wel, doch desniet
tegenstaande zal ik u er betrekkelijk weinig
noemen: cijfers hebben waarde vooral in ver
gelijking met die van vorige jaren, en deze,
dos betrekkelijke waarde moet dan wel
verdwijnen, als wij ons in liet geheugen roe
pen, hetgeen wij eiken dag als het ware in het
afgeloopen jaar zagen, dat van een v r ij ver
keer minder dan ooit kon gesproken worden;
voortdurend konden wij lezen, dat de handel
en het vervoer in een of ander artikel was
v verboden, behoudens dan speciaal le verlee-
nen vergunning, en'toen in het tweede half-
jaai^dc aanvoer van steenkolen zeer veel te
wenschen begon over te laten, terwijl daar-
K naast de brandstof voor explosiemotoren ook
gerantsoeneerd moest worden, konden wij
zien, dat over het gchcele land handel en
nijverheid daarvan het slachloffer werden.
Elk verbod als bedoeld legde op nieuw be-
slag op de krachten van de organen van hel
Gemeentebestuur, die van lieverlede zich een
taak zien opgelegd, waarvan zelfs een ziener
niet zou gedroomd hebben trwijl naast die be
staande organen in den lande een groot aan
tal Commissies, werden in het leven geroepen,
elk bijna met het noodige aanlal ambtenaren,
wier taak was om de vrije Maatschappij als
hei ware in een net te vangen: met opzet ge-
i'bruik ik die vergelijking, omdat men dan bijna
j» Iegelijk tij dig denkt aan de mazen van het*nct
en ten slotte aan pogingen om door die ma-
zen van het net heen te sluipen En waarvoor
zeg ik dit dan? Om deze eenvoudige reden,
dat het mij, als staande in het centrum van
een niet onbelangrijk aantal burgers, eene be
hoefte is er op te wijzen, dal op burgerdeugd
voortdurend aanslagen worden gepleegd met
1 het doel om door die. door dc overheid ge
spannen mazen van het net heen le sluipen;
werd in den aanvang van den oorlog, zoo niet
hier bepaald, dan toch in andere landen, ge
sproken van een „Grooten tijd" het verdere
verloop van de crisis toonde aan, dat het
„groole" niet het minst hierin zich afteeken
de. dat de groote ondeugden van den mensch
zich vertoonden, dat de bellum omnium con
tra omnes, nl. dc oorlog v a if allen tegen allen
niet zoover af lag. als men vermoedelijk in de,
jaren vóór 1914 wel gedroomd had, zoodat
hieruit de gevolgtrekking valt le maken, dat,
wil men tot eene betere Maatschappelijke sa
menwerking geraken, men zal beginnen moe
ten met eene hervorming van den mensch zelf.
van het eigen Ik.
U hoort: hetgeen ik in mijne betrekking heb
moeten zien. ontnam mij helaas al te dikwijls
bet van den begin wèl aanwezige, vertrou
wen in den evenmensch. gelukkig, dat daar
tegenover valt te gewagen van een zich in ver
schillende kringen openbarend streven om een
dieper inzicht te krijgen in de betcekenis van
hel leven: zonder eenigszins to kort te doen
f aan anderer streven, mag ik hier wel even
aanroeren den voor Amersfoort toch belang
rijken groei van de Internationale School van
"Wijsbegeerte, welke, zonder ophef werkende,
1 een tweede reeks Zomercursussen, thans in
[p eigen gebouw gehouden zag slagen en groote
plannen ontwierp voor een volgend jaar.
Mogen wij dó hoop uitspreken dat alle po
ft- gingen in de richting van dieper levensbezin-
ning. verschillend van aard nu eenmaal,
rj, omdat de mensch zoo verschillend is me'
waardeering van eikaars bedoeling hetgec
.Taan een eerlijken en zelfs noodi.gen strü'
^8niet in den weg staat mogen slagen en ten
gevolge daarvan een jonger geslacht moge
groeien beter dan het onze dat ten slotte mis
schien in zijn geheel verantwoordelijk is
te achten voor dezen wereldramp.
Als ik dan als vanzelf kom te denken aan de
4. jeugd in onze Gemeente, moet mii helaas van
- het hart. dal cr leekencn le over zijn, die wij
zen op een verwildering locneming van bal
dadigheid. ja. van misdrijf; is dit vanwege de
amlere veranderingen in het Maatschappelijk
leven, van desorganisatie van het familieleven,
waar tal van vaders aan het gezin zijn ont
trokken. doordat zii hun plicht tegenover de
natie moeten vervullen en de moeders daar-
m door een nog zwaarder laak hebben? een ge-
Kvolg ook van distributiestelsels, die helaas be-
4 slag leggen op de kinderen om een kaart, een
bon, of spijs uit de Centrale Keuken machtig
te worden? Gevolg van snneo- en genotzucht?
t Gevolg van slechte woningtoestanden? Wie
rLTzal het zeggen, in elk geval ziin cr verschil-
i lende factoren in het spel Ook hiertegen
'l. tracht men zich zoo goed en zoo kwaad het
- kan. te wapenen, maar het medicijn, al moge
het goede uitwerking hebben, komt toch altijd
a'Tta het uitbreken van de ziekte: mcc^r dan ooit
'f schijnt de Maatschappij genoodzaakt te zijn
k om prophvlactisch te werk te gaan, vóórzor-
f gen in acht te nemen, eene maatschappelijke
i hygiëne te beoefenen.
Als een hernieuwing der ..Tien geboden"
verschijnt een „manifest" van de Tuchtunie
aan alle ouders in Nederland, waarbij een be-
roep op hen wordt gedaan om paal en P^rk
JTc 9tellen aan de verbastering van de zeden bij
fthunne kinderen: Klinkt Iets dergelijks niet als
Seen wanhoopskreet?
- Ik mag in dit verband niet nalaten te wijzen
een gebeurtenis, die misschien meer dan
Swij ons hadden kunnen voorstellen, slecht ge
werkt heeft op een gedeelte van de school-
jeugd en dat is de bezetting door militairen
i gedurende verschillende maanden van de
kschool aan de Lange Beekstraat
l Wél werd het gebouw aan de Coninckstraat
„ook door deze school gebruikt, maar de ver
mindering van schooluren en, voor vele leer
lingen,^ de groote afstand van huis, werkten
hadeelig. zoodat ten slotte schoolverzuim en
'èc vele kwade gevolgen daarvan toenamen.
Over een reeds genoemde donkere vlek moet
ik even uitweiden, al is zij bij ons voldoende
bekend en al streven wij er met de meeste
kracht naar om betere toestanden te schep
pen: de groote woningnood. Gij weet. in welke
mate die reeds een jaar ^geleden bestond, hoe
nu dus. als dc bevolking vermeerderde cn
waarschijnlijk zal blijven vermeerderen? Op
zichzelve is die toeneming van het aantal in
woners zeker geen slecht teelcen, doch nu laat
dc keerzijde van de medaille als met door
dringende X-stralen het eerst zich zien.
De inlamlsehc bevolking ging met 559 vooruit
(waaronder 20G door overschot van vestiging
boven vertrek), en lelt (hans 28.771 personen;
daarnaast zijn er 5S00 Belgen; in het Elisa-
belhdorp bij de Vlasakkers en in het nieuwe
dorp a. d. Soesterweg verblijven respectieve
lijk 512 cn 119 gezinnen, 112 hebben een wo
ning in de Gemeente in gebruik en niet minder
dan 724 gezinnen hebben hun intrek genomen
bij Amersfoortschc families. Sedert de laatste
zes maanden vermeerderde het aantal wonin
gen, door twee of meer Hollandschc gezinnen
betrokken, van 37S lot 423 en deze overbevol
king betreft de kleine perceclen. waar toch al
geen sprake was van te veel ruimte.
Dat van onbewoonde perceelcn zelfs al
zijn zij onbewoonbaar verklaard vrij wel
nooit sprake is. behoeft helaas geen betoog.
Al zal de on groote schaal voorgenomen bouw
aan den Woestijgerweg waarmede zeer
spoedig een aanvang zal worden gemaakt
voltooid zijn. dan nog. durf ik geVust zeggen,
zal de woningnood niet zijn opgeheven.
Van waar deze verzekerdheid kan men vra
gen eq dan verzoek ik u slechts mij in ge
dachten le volgen naar het terrein in den
zomer van 1915 gekocht cn* toen bekend, als
de „Jodenhoek" cn hetwelk thans, doorsneden
door een flinken straatweg met ruime trot
toirs. bezet is of weldra zal worden met fabri-
ken, die gretig uitzien naar woongelegenheid
voor arbeiders; ook het verderop gelegen ter
rein gedeeltelijk onlangs nog aangekocht van
hel St. Pieters en Bloklandsgasthuis en van het
Burgerweeshuis, thnns ter grootte van 80
H A. in handen der gemeente, *nl vermoedelijk
weldra van aanzien beginnen te veranderen
en, in verbinding gebracht met Waterweg en
Spoorweg, gelegenheid geven lot uitoefening
van Nijverheid.
Waterweg ik hoor reeds smalen op dat
woord, inderdaad een ideaal ;s de Eem niet,
noch. als brengster van overstrooiping, twee
malen in enkele weken, te spoedig na den
grooten vloed van Januari 1916, inplaats van
eens in een mcnschenleefHjd, gelijk de traditie
scheen toe le laten, noch als scheepvaartwater,
maar is u wel bekend, dat terwijl de aangeno
men maat voor de vaart op de Eem was niet
boven de 200 ton er schepen boven de 300 zelfs
tegen de 400 ton werkelijke lading binnen
kwamen?
Tk sprak van "Waterweg, van Spoorweg, zij
zjjn, zij blijven er! Wat er was, doch verdween,
is onze tramweg; door paarden getrokken was
de tram een symbool van den goeden ouden
tijd; velen is zij van nut geweest doch hel ge
mis aan rendabiliteit maakte een einde aan
haar leven.
Verbetering cn aanleg van nieuwe wegen,
gedeeltelijk ondernomen ter verschaffing van
werk. was overigens aan de orde van den dag.
Ik noem u de tot standkoming van de straat,
verbindende den Hocvelakerweg met den Hci-
ligenbergerweg met een gcwapéhd*betonbpig
over de Beek, dc voltooiing van het wegen
complex op de terreinen van Volkshuisvesting
II aan dc Kruiskamp met brug over de Beek
bij de Coninckstraat de verbetering van den
kleinen Koppelweg. de slraataanlcg door het
industrieterrein, van den Socsferwcg naar dc
F.emstraat, de verharding van den Ouden
'"pchtschcn weg tot aan de Emmalaan; het
'dwerk voor wegen en paden om hel mo
ment door de Belgen opgericht welk bouw-
erk wel gereed kwam. doch nog niet aan de
Gemeente kon worden overgedragen. De ver
betering van de Langestraal kon nog wel niet
worden uitgevoerd bij gemis aan materiaal,
terwijl evenmin de onderhandelingen over
overneming van sloepen geëindigd waren,
maar het nauwe gedeelte, waar eertijds de
Boode Toren-Poort stond, werd verbreed van
0.5 lot 11 meter, terwijl aldaar niéuwe flinke
winkelhuizen zijn en nog worden gebouwd
De andere sla-in-den-weg in de groole ver
binding van Utrecht—Zwolle, de Kamperbin
nenpoort bleef ongestoord voortbestaan, hoe
wel de Gemeente een stap nader deed in de
verkrijging van. eigendom ter plaatse. De toe
gangsweg naar het Station werd verbeterd en
door aanleg van plantsoenen verfraaid. Gij
ziet cr was veel om handen aan de Afdeeling
Publieke Werken, maar op een van de merk
waardigste werken hebt gij mogelijk niet eens
gelet en daarom juist wil ik er in bet bijzon
der uwe aandacht op vestigen nl. het afbreken
van de eerste der 4 peilers van den Lieve
Vrouwen Toren cn het wederopbouwen daar
van. Deze werken, voorafgegaan door den
bouw van een reusachtig stijgerwerk. zijn van
den beganen grond af niet te volgen, maar ik
kan u verzekeren, dat het werk in all? stille
daarboven verricht door ieder zonder onder
scheid, grootclijks waardeering verdient.
Het brengen van gronden in cultuur, lot nu
slechts eenige H A. grond betreffende, werd.
dit jaar van belang, omdat er alle aanleiding
bestond, gelei op het mogelijke stopzetten van
den aanvoer van granen van overzee^ om zoo
veel mogelijk het eigen land vruchten te doen
voortbrengen; 15 H A. grond werden bebouwd,
waarvan 6 ÏI.A. welwillend door particulieren
ter beschikking gesteld; de oogst van de voor
naamste producten bedroeg 100 H.L. bruine
boonen en 2800 H.L. aardappelen.
Deze beschouwingen brengen mij als van
zelf tot het levensmiddelenbedrijf; moesten aan
dit, als uit den grond gestampt bedrijf, in den
aanvang onvermijdelijk fouten kleven, met den
tijd werd de organisatie beter: de omvang
werd steeds grooter; het aantal artikelen dat
gedistribueerd werd, groeide aan tot 50.
maximumprijzen werden gesteld voor 70
artikelen, terwijl bepalingen betreffende ver
koop, aflevering en vervoer wei den vaslgesleld
voor ünicveei 120 artikelen, liet ioezichl o±>
en liet ingrijpen van overheidswege in den
vrijen handel werd derhalve van steeds meer
betcekenis; gelijken tred danrmee houdt waar
schijnlijk de wensch van allen, die van nabij,
met dc leiding van de distributiewet zijn be
trokken, dat de tijden, d'e bedoelde regelen
naar het schijnt onvermijdelijk maken, spoe
dig verbeteren; het materieel voordeel is on
getwijfeld, dat zooveel mogelijk ieder het voor
zich benoodigde krijgt, doch op de nadeelcn,
ook op moreel gebeid mag ook wel eens ge
wezen worden, want het Is helaas maar al te
waar, dat jnjoerschheid welig tiert en dat
deze aanleiding is om soms dc meest onzin
nige praatjes ten nadeele van zijn medebur
ger of van de overheid te geloovcn. in elk ge
val over té vertellen.
Financiëel drukt de uitvoering van de distri
butiewet zwaar op de Gemeente; 1917 wordt
cr door gedrukt met een post van ongeveer
140 000 gulden.
De Centrale Keuken ii> Februari in enkele
dagen in werking gebracht, had destijds wei
nig levenskracht, in Augustus beter cn grool-
schcr voorbereid, levert zij thans ten minste
een veel grooter aantal porties af; in hoever
zij wel precies haar doel bereikt, valt nog niet
juist aan te geven, mocht dit wel het geval
worden, dan zullen de aanzienlijke sommen
aan haar besteed, met te meer berusting ge
dragen worden.
Na de uitvoerige discussies bij de Gcmeen-
tp-begrooting behoef ik .u niet te vermoeien
mc>t cijfers betreffende-den financiëelen toe
stand van de Gemeente, die, vergeleken met
zustergemeenten betrekkelijk gunstig mag ge
noemd worden, waarbij ik dan den klemtoon
laat vallen op hei woord „betrekkelijk". Dc
steun van dc gasfabriek was ver te zoeken ten
gevolge van de hooge prijzen, later het rant
soeneeren van de gaskolen. Van het eleclrici-
tcitsbedrijf valt met blijdschap te vermelden,
dat de aansluitingswaarde voor licht vermeer
derde van 353 op 500 K.\V en voor kracht van
220 op 514 K.W.; liet aantal motoren bedroeg
in 1910 S2 met 275 P.K., in 1917 132 met
645 P K.
Dank zij dc beschikbaarstelling van goed-
koopen bouwgrond door het grondbedrijf viel
in onze Gemeente- niet te klagen over werk
loosheid m hel bouwvak, in gunstige tegen
stelling mei elders. Op dc arbeidsmarkt was
de toestand echter in het algemeen achter
uitgaande; de oorzaken zijn niet ver te zoe
ken: weinig en dure steenkolen en weinig en
dure grondstoffen.
Deze omstandigheden cn dc steeds grootere
moeilijkheden van de voedselvoorziening wer
pen haar schaduw reeds vooruit over het in
getreden jaar; maar moge de druk. waaronder
wij meer en meer komen tc verkeeren, ten ge
volge hebben, dfft zij ons volk ten slotte wat
geleerd heeft en dut de burgerij als het
ware gelouterd uitdc crisis le voorschijn
treedI
Politiek Overzicht
Pe vredesonderhandelingen
11. (Slot).
Wanneer men de vergaringen, die de
voor het regeeringsbeleid aansprakelijke be
windslieden van Duitschland en Oostenrijk-
Hongarije in de vorige week voor de be
voegde commissiën van de vertegenwoordi
gende lichamen hebben afgelegd, naast
elkaar legt, dan valt het in het oog, dat zij
door denzelfden geest gedragen zijn. Er be
staat tusschen die verklaringen geen zakelijk
verschilzij vullen elkander aan en geven
te zamen een beeld van volkomen overeen
stemming.
Beiden staan op het standpunt, dat de
basis van de onderhandelingen met de Rus
sische gevolmachtigden moet zijn een vrede
zonder compensatiën en zonder annexatiën.
Graaf Czernin verklaart uitdrukkelijk, dat hij
„geen vierkanten Kilometer en geen cent van
Rusland verlangt en dat wanneer Rusland,
zooals schijnt, zich op hetzelfde standpunt
plaatst, de vrede moet tot stand komen."
Ook van Duitschland verklaart hij, dat het
geene gewelddadige gebieds verkrijgingen
van Rusland beoogt. Hij voegt hieraan nog
toe. dat hij zich nooit er toe zal leenen een
vrede te sluiten, die gaat buiten het hier ge
schetste kader.
Wanneer men dit leest en hierbij verder
nog in aanmerking neemt, dat de met elkaar
in Brest-Litowsk onderhandelende commis
siën zich op de basis „geene compensatiën
en geene annexatiën" vereenigd hebben, dan
is men, oppervlakkig redeneerende, geneigd
te meenen, dat 't sluiten van den vrede niet
zcfo heel moeielijk kan zijn, en te vragen:
Wat kan nog tot het tot stand komen van den
vrede in den weg staan Maar de Duitsche
en de Oostenrijksche bewindsman leeren
ons beiden,* dat er nog ernstige bezwaren
zijn te overwinnen. Von Kühlmann heeft
een beeld geschetst van den chaos in het
Russische rijk, dat bezig is zich in een con
glomeraat van republieken van verschillende
nationaliteiten te ontbinden, van welk ont
bindingsproces het einde nog niet is te voor
zien. Graaf Czernin wijst er op, dat dit tot'
gevolg heeft, dat moet worden onderhandeld
met verscheidene nieuw ontstane Russische
rijken, die onderling hunne verhouding nog
niet hebben afgebakend. Hij noemt vier sta
ten het van Petersburg uit geregeerde Rus
land, de Ukraine, Finland en den Kaukazus.
Bij deze vier zal het wel niet blijven.
Voor Oostenrijk komt hoofdzakelijk in
aanmerking* de Ukraine, want dat is de
nieuwe staat, waaraan Oostènrijk-Hongarije
in de toekomst zal grenzen. Als men met de
Ukraine alleen té doen had, zou men 't
waarschijnlijk spoedig eens worden. Maar
hier vertoont zich eene eerste moeielijk-
heid. Terwijl de Ukrainische republiek op het
standpunt staat, dat zij geheel zelfstandig ge
rechtigd is met Oostenrijk-Hongarije te on
derhandelen, staat de Russische delegatie
op de basis, dat de grenzen van haar rijk
en die van de Ukraine nog niet bepaald zijn
en dat Petersburg dientengevolge gerechtigd
is aan de onderhandelingen met de Ukraine
deel te nemen, eene opvatting, -die door de
Ukrainische gevolmachtigden niet gedeeld
wordt. Dit geschil is in de laatste dagen nog
verscherpt; de regeering te Petersburg, die
was begonnen met de gevolmachtigden van
de -Ukrainische rada als onderhandelaars te
erkennen, heeft zich later bedacht en die er
kenning overgedragen op gedelegeerden van
eene tegenregering, die aan de rada het
gezag in de Ukraine betwist.
Tusschen Duitschland en de Petersburg-
sche regeering bestaat ëen meeningsver-
schil, dat veel dieper gaat, omdat het land
streken betreft, die door Duitsche Troepen
bezet zijn en van Rusland zullen worden af
gescheiden: Polen, Koerland, Livland, Li-
tauen en Estland. Hier bestaat een twee
voudig verschil. In de eerste plaats staat
Duitschland op het standpunt, dat de wils
verklaringen over zelfstandigheid en onaf
hankelijkheid, van de bestaande vertegen
woordigende lichamen in de bezette provin
ciën als voorloopige basis voor de volksmee-
ning kunnen worden beschouwd, welke later
door een volksvotum op breede bosis zal
worden bekrachtigd, egn standpunt, waar
mee de Russische regeering niet accoord
gaat, die aan de bestaande organen niet het
recht toekent in naam van deze gewesten te
spreken.
Het tweede verschilpunt is, dat dit volks
votum direct>zal plaats hebben, nadat alle
Duitsche troepen en bestuursorganen zich
uit de bezette provinciën hebben terugge
trokken. Daartoe is Duitschland niet bereid
omdat door die ontruiming eene leegte zou
ontstaan, die onvermijdelijk zou moeten lei
den tot anarchie en tot het onslaan van
grooten nood in die gewesten; het wil de
ontruiming eerst uitvoeren na den vrede.
Graaf Czernin acht het verschil in de
wederzijdsche standpunten niet groot ge
noeg om eene mislukking van de onderhen
delingen te rechtvaardigen. Er zal moeten
worden gezocht naar een middenweg. Die
zal ook wel te vinden zijn, wanneer men van
beide zijden ernstig den vrede wil. De moeie-
lijkheid bestaat echter hierin, dat men daar
van niet absoluut zeker is; althans neemt von
Kühlmann de mogelijkheid aan, dat bij de
mannen, die in Petersburg de macht in han
den hebben, de neiging bestaat nog eene
andere politiek te voeren dan die, welke
open en eerlijk aanstuurt op het sluiten van
den vrede met den vierbond.
De oorlog.
Brest-Litowsk, 29 Jan. (W. B.) Gis
teren zijn graaf Czernin met de overige le
den der Oostenrijksch-Hongaarsche dele
gatie hier aangekomen, 's Avonds kwam von
Kühlmann aan met den Beierschen staats
minister graaf Podewils, evenals de Turk-
sche grootvizier Talaat-pacha, de minister
van Buitenlnndsche Zaken Hessim-bey, de
gezant Hakki-pacha en eenige andere Turk-
sche heeren. Ook de Bulgaaische delegatie,
met kolonel Gantschew aan het hoofd, is
aangekomen. De Russische volkscommissaJ
ris -Trotzky is heden voormiddag hier geko
men.
Op Russisch verzoek werd de op heden be
paalde zitting van de politieke commissie tot
morgen verdaagd.
B e r 1 ij n, 2 9 Jan. (W. B.) Volgens eene
mec'edeeling van de in Brest-Litowsk geble
ven vertegenwoordigers van de centrale
rada te Kiew moet de Ukrainische delegatie
gisteren uit Kiew vertrokken zijft.
Op het westelijk oorlogstooneel en ook in
Italië is de strijd herleefd. In het westen was
de strijd van minder beteekenis. Maar op
het Asiagoplateau, waar de Italianen aanval
lend optraden, is volgens wederzijdsche ge
tuigenis met groote warmte gestreden. Men
schijnt van dezen strijd nog meer te zullen
hooren.
Ook <le luchtstrijd tegen Engeland is her
vat. In den avond van 28 Januari is tegen
Londen een aanval gedaan door eenige af-
deelingen Duitsche vliegmachines. De En-
gelsche officieele berichten willen ons doen
gelooven, dat de materieele schade, die is
aangericht, gering is. Maar dat dit een zeer
ernstige aanval is geweest, bewijzen de op
gegeven verliescijfers; er zijn 47 menschen
gedood en 169 gewond, op één ooode en
zeven gewonden na allen Londenaars.
Washington, 29 Jan. (R.) De secre
taris van oorlog Baker heeft medegedeeld,
dat de Vereenigde Staten in het begin van
het loopende jaar 150,000 man rullen heb
ben in Frankrijk.
Washington, 29Jan. (R.). De secre
taris van oorlog Baker heeft aan de militaire
commissie van den Senaat verklaard, dat er
thans in de Vereenigde Staten 16 kampen
van 'het leger en 16 kampen van de landweer
zijn. 32 divisiën op volle sterkte zijn gereed
zich naar Frankrijk te begeven. Het is de
politiek van het oorlogsdepartement de man
schappen vlug naar Europa te zenden. De
productie van het land is zoodanig, dat in
hunne verzorging kan worden voorzien. Er
zullen in den loop van 1918 1)4 millioen
manschappen, en zelfs meer, gereed konijn
voor den dienst in Frankrijk.
W a s h i n g t o n, 2 9 J Q n. (R.) In Londen
hebben de Vereenigde Sloten en Zweden
eene voorloopige overeenkomst gesloten
over het bevrachten van Zweedsche schepen
voor rekening van de Vereenigde Staten.
De schepen zullen voornamelijk gebruikt
worden voor den handel op. Zuid-Amerika;
maar aan eenigen zal worden toegestaan
ladingen naar Zweden te bréngen.
W e e n e n, 2 9 Jan. (Corr.-bur.) Blijkcni
hét heden verschenen verslag van de Oos
tenrijksch-Hongaarsche bank bedroeg de
omloop van banknoten op 31 December 1917
18.4 milliard kronen tegen 10.8 milliard op
hetzelfde tijdstip van het vorige jaar, T. 1 mil
liard in 1915, 5.1 milliard in 1914 on 2.4
milliord in 1913.
Weenen, 2 9 Jan. (Corr.-bur.) Grnaf
Czernin heeft het bestuur van de organisatie
van Oostenrijksche huisvrouwen ontvangen,
dat hem twee cassettes met kaartjes van
Oostenrijksche huisvrouwen brachtin
wier naam zij hun vertrouwen uüdrukten in
de door hem als minister "an buitenlnndsche
zaken gevoerde politiek.
In rijn antwoord gaf hij de verzekering,
dat hij 't als zijn eersten en voornaamsten
plicht beschouwde bij het sluiten van hel
vredesverdrag waarborgen te krijgen, dut de
bevolking zoo spoedig mogelijk met het
noodige verzorgd werd en dat hij met allo
middelen er voor zou opkomen, dat de da-
gelijksche levensbehoeften op rechtvaardige
wijze langs directen weg en tot den goed
koopsten prijs toegankelijk werden gemaakt.
Petersburg, 28 Jan. (R.) Het Ru-
meensche gezantschap heeft heden om 2 uur
in den namiddag bevel gekregen binnen
tien uren Rusland te ferloten Het vertrekt
te middernacht naar Stockholm.
Petersburg, 29 Nov. (R.) De rnaxi-
mnlistische commissaris voor de nationale
zaken bericht, dat de commissarissen
geene verdere onderhandelingen zullen voe
ren met de Ukrainische rada. De eenige
mogelijke loop van zaken is een onverbid-
delijken strijd met de rada, totdat de Ukrai
nische sovjets overwinnaars zijn. Vrede en
orde zijn slechts te vestigen in de Ukraine,
wanneer de burgerlijke regeering geheel op
geruimd en vervangen is door de nieuwe
socialistische sovjet-reda, waarvan dc kern
reeds in Chorkow gevormd is. De Ukraini
sche bolshewiki mobiliseeren, naar gemeld
wordt,* hunne krachten. Een algemeen®
strijd bij Kiew is over eenige dagen te ver
wachten. De Rumeensche consul en 14 of
ficieren zijn in Kishinew gevangen gevan
gen genomen.
Uit Petersburg zijn 6QP roode garden mei
machinegeweren naar Wiborg vertrokken
om de Finlandsche roode garden bij te
staan.
Petersburg, 29 Jan. (Tel.-ag.) Twin-
tig regimenten kozakken zijn opgestaan te
gen Kaledin en hebben besloten de geheels
macht in het Dongebied zelf in handen te
nemen.
Zij maakten zich meester van de stations
ïverovo en Lichaja en hebben 18 officieren
gevangen genomen.
In Finland heerscht door de van Peters
burg uit gesteunde bemoeiingen van de re
volutionairen volslogen anarchie. De hoofd
stad Helsingfors is in de macht van de om«
wentelingsgezinden. De Senaat is gevlucht
naar eene onbekende plaats, de zittingen
van den landdag zijn geschorst.
Het geheele zuidelijke deel van Finland
is in handen van de roode garde. In Noord-
Finland worden die door de burgerlijke gaiv
de in schaak gehouden; daar heerscht een
betrekkelijken rust.
New-York, 28 Jan. (W.-B.). Om
kolen te besparen, bleven de beurzen heden
gesloten
Kameroverzicht
Tweede Kamer
Het amendement-Hugenholtz betrelfenda
salarisverhooging voor onderwijzers nart
scholen van de Maatschappij van Weldadig
heid, wordt in de zitting van Dinsdag aange.
nomen met 35 tegen 28 stemmen. (Links te
gen rechts.)
De heer De Visser bestrijdt de voor
stellen betredende de instelling van een
rijksbureau en commissie voor monumenten
zorg. Dat is een partij kiezen, meent hij,
voor de moderne tegen de historische
school, tot schade van de bestaande monu
menten.
De heer v.Beresteijn is voor de mt>.
derne richting, juist uit een historisch oog-
punt.
De heer Ruys de Beerenbroucfc
meent ook, dat het voorstel partij kiest vooï
de nieuwere richting.
De Minister betoogt dat daarvan geen
sprake is. Hij is voornemens dr. Cuypers hel
voorzitterschap der commissie aan te bi»,
den en wil overwegen scheiding te brengen
tusschen het directeurschap van het rijks,
bureau en het Secretariaat der algemeen»
commissie.
De heer De Visser dient een amen.
dement in om de begrooting te verminderen
met het voor de instelling gevraagde bedrag
