O UDEHS
„DE ÉEMLANDER"
fiiiSOiiWflllfiiiifHZ,.;1~b;::S
2 BUITENLAND^
Astrid Ehrencron-Müller.
FEUILLETON.
ia» Jaargang, No. 165
iMMrunrroRll^ P" 5 nia!'dca voor Am"w
miKMEVTSPxIlS foor. f 1.50. tdcca fr.nco
pa nogt f 100. per week (me. gratis verzekering
- f - a^jehJJien) f 0.14. ifiondcrlljke nunimer»
f OXV WektlijUeb bijvoegsel 'Di Holandtcl*
(ondet redactie van Th.rèJC Hoven)
pa 3A— 50 cent Wekeiljkscb b(Jvoegiel
tVviiè*» per 3 maagden 60 cent.
TSfi
HOOFDREDACTEUR: M». D. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS: VALKHOFF A C»
BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL, hoek utkbcht.ch.iti..
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 5)3
Maandag 4 Februari 191b
dienstaanbiedingen 1-5 regels f 0.30. groote letten
naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan
zeer voordeellge bepalingen tot het herhaald advet»
teeren in dit Blad, bij abonnement. Eene circulaire,
bevattende de voorwaarden, wordt op tanvraag
toegezonden.
gemeentelijke waschinrichting.
Critick oefenen kan even heilzaam zijn als
«ritlek zoeken fatal werkt. Maar het aller
beste is toch maar critiek en ontevredenheid
voorkomen en tijdig die maatregelen te ne
men waartqe men anders eerst ónder den in-
ttruk der critiek of onder pressie zou over
gaan.
Voor vele critiekzoekers heeft critiek niet
ten doel de ontevredenheid op te heffen
doch is zij juist middel om deze op le w e k -
ken; want bij het bestaan van ontevreden
heid hebben zij een treurig belang, vooral
wanneer de stembus nadert.
Ook om dergelijke elementen onschade
lijk te maken, brenge men uit eigen initiatief
de'noodi^e hervormingen en verbeteringen
acn en neme men alle aanleiding weg tot
Ontevredenheid welke juist in deze dagen
van noodtoestand en daarmee gepaard gaan
de prikkelbaarheid der bevolking zoo nood
lottig worden kon.
Wij voorzien 'n nieuwe agitatie onder de
bevolking. En nu geen kunstmatige of, ge
zien de omstandigheden, onredejijke agita
tie doch een waarvoor alle aanleiding be
staai.
De duurte der was^hmiddelen,als zeep,
chloor, stijfsel enz., die van 100 tot 500
in prijs gestegen zijn, de schaarschte der
brandstoffen en de verhoogde gosprijzen,
worden voor de huismoeders, die zelve baar
wasch doen, 'n wekelijksch schrikbeeld. De
meergegoeden, die gewoonlijk de wasch bui
tenshuis laten behandelen, zien hun reke
ning telkenmale verhoogd, maar gelukkig
kunnen zij nog betalen, zij het dan ook ten
koste van een of ander dier trouwens niet
onontbeerlijke geriefelijkheden, waaraan hun
ruimere levensomstandigheden hen gewend
hadden.
Maar de schamele huismoeders moeten
er wel wanhopig onder worden/-
Is er geen uitkomst voor hgar?
"Reinheid en zindelijkheid zijn de allereer-
tte voorwaarden voor de volksgezondheid
•n behooreiv dus tot de hoogste sociale be
langen. Het ligt derhalve alleszins op den
weg der overheid om voor de reinheid en
zindelijkheid te waken.
Dat doet zij dan ook reedsom iets te noe
men zij laat de beerputten ledigen en het
vuil en afval uit de woningen weghalen.
Waarom zou haar zorg zich dan ook niet
uitstrekken tot het reinigen der lijfkleeren?
In z'n woning brengt men slechts eenige
uren door, in z'n kleeren verkeert men den
geheelen dag. Zij zou dan tevens aan 'n an
deren ongezonden toestand 'n einde maken:
het behandelen en drogen der wasch in keu
kentjes en woonvertrekken, hetgeen voor de
gezondheid hoogst schadelijke dampen ver
oorzaakt.
In gewone omstandigheden zou de over
heid dus haar taak volstrekt niet te buiten
gaan, zoo zij 'n gemeentelijke waschinrich
ting exploiteerde. Hoe vee! te eerder kan zij
daartoe overgaan in de huidige omstandig
heden, nu met name voor de mindergegoe-
den het reinhouden van het lijfgoed schier
hoven r un krachten gaat.
'n Dergelijke gemeentelijke exploitatie
zou in normale tijden geen belangrijke of
fers behoeven te eischen. Er ware geen re
den waarom de kostprijs voor wasch en be
handeling niet betaald zou worden. En voor
wie ook dat nog te duur mocht uitkomen,
kon in de inrichting zelve gelegenheid ver
schaft worden,-om zelve haar eigen wasch te
behandelenmisschien zouden vele huis
moeders hieraan zelfs de voorkeur geven.
Beide systemen worden aanbevolen; waar
om zou inen ze dan niet combineeren?
Bij den tegenwoordigen toestand zou de
gemeente natuurlijk op de exploitatie moe
ten toeleggenmaar dat behoort dan tot de
crisiskosten, welke wij nu eenmaal te dragen
hebben, en welke wij, mèt ónze andere per
soonlijke ontberingen, gaarne betalen als
prijs voor het behoud van den Vrede.
Tegenover deze kosten zou trouwens staan
het economische voordeel, dat de gelijktijdi
ge behandeling van de wasch van 50 ge
zinnen minder zeep ea brandstof vraagt dan
de behandeling van 50 afzonderlijke was-
schen.
Centrale Keuken en Centrale Waschin
richting staan in bijna alle opzichten geheel
op één lijn.
Het ligt niet op den weg der overheid om
concurrentie aan te doen aan de bestaande
wasscherijen. Deze hebben echter hun klan
ten vrijwel uitsluitend onder de meer welge-
stelden en zullen dus van 'n gemeentelijke
waschinrichting weinig of geen schade on
dervinden. Overigens zou de mogelijkheid
daarvan geheel uitgesloten worden door
voor gebruik maken van de gemeentelijke
wasscherij 'n weistandsgrens te stellen of
wel 'n sterk stijgend progressieve prijsrege
ling "r'?fevn
Politiek Overzicht
De chaos in Rusland.
in.
De regeering van de Sovjets te Petersburg
is in de weinige maanden van haar bewind
er In geslaagd in het Groot-Russische ge
bied, waarover zij den staf zwaait, een toe
stand in het leven te oepen, die ooggetuigen
aanleiding geeft te verklaren, dat in Meters-
burg een atmosfeer heerscht van babyloni-
sche verwarring en verbittering. Maar niet
alleen daar doel zich hare hand voelen.
Het verdere Russische gebied lijdt weinig
minder onder het streven van deze wereld
hervormers, om hunne eigenaardige opvet-
ting van het vrijheidsbeginsel in praktijk te
brengen.
Zij hebben, toen de vredesonderhandelin
gen in Brest-Litowsk begonnen, verkondigd,
dat zij in eerbied voor het recht der volken
om zelf hun lot te bepalen, voor niemand
wenschten onder te doen. De volksstammen,
die het gebied buiten het oude Moskovieti-
sche rijk bewonen, mochten in volle vrijheid
beslissen of zij al dan niet tot Rusland wil
den blijven behooren. De erkenning van dit
beginsel bracht hen er toe zich niet te ver
zetten tegen het verlangen van de rada der
nieuwe republiek Ukraine, die zich had ge
vormd, om als hare Vertegenwoordigers ge
volmachtigden naar Brest-Litowsk te zenden.
Hetzelfde recht werd ook aan Finland toe
gekend, toen dit zich zelfstandig had ver
klaard. Maar toen het aankwam op de prak
tijk, werden aan Finland bezwaren in den
weg gelegd, zoodat er nog geene vertegen
woordigers zijn aangekomen op de plaats
van de onderhandelingen. En tegen de ge
volmachtigden van de Ukraine is een be-
voegdheidsbezwaar opgeworpen. Er is na
melijk tegen de in Kiew gezetelde regeering
eene tegenregeering in Charkow opgestaan
en die tegenregeering is volgens de macht
hebbend en in Petersburg de echte en ware
regeering van dê Ukraine.
Dit heeft-hierin zijn oorsprong, dat men
in Petersburg tot de ontdekking is gekomen,
dat er nog een andere hoogere plicht is
te vervullen dan de erkenning van het zelf-
bepalingsrecht der volken. Daarvan is den
gezant van Finland te Petersburg medédee-
ling gedaan, toen hij zich uit naam van zijne
regeering er over kwam beklagen, dat aan
onlusten, die in Finland waren uitgebroken,
werd deelgenomen door Russische soldaten.
Op deze klacht ontving hij het volgende be
scheid: „Volgens de in Petersburg ontvan
gen berichten is in Finland de sociale revo
lutie begonnen. Overeenkomtig hare begin
selen is de Russische regeering verplicht het
proletariaat in Finland bij zijn strijd tegen
de bourgeoisie le ondersteunen. Hef volks
commissariaat (departement van oorlóg)
zond aan de Finsche roode garden huip en
zal ook voortgaan dit te doen."
In cie praktijk komt dus de schoone theo
rie van het zelfbepalingsrecht der volken
hierop neer: De zelfstandigheid van Finland
is in Petersburg erkend. Maar er zijn in hei
land nog Russische soldaten. Die maken ge-
meene zaak met de elementen van de be
volking, die de revolutie op hunne vaan
hebben geschreven. Die elementen zijn ge
organiseerd in de zoogenaamde roode gar
de, waartegenover eene witte garde uit de
ordelievende elementen in Finland is op
getreden. Er worden groote gevechten ge
leverd tusschen de witten en de rooden, wel
ke laatsten gesteund worden door Russische
troepen en, als zij meer steun behoeven, dit
maar voor 't zeggen hebben. Ook oorlogs
schepen worden tot ;beschikking van de
roóden gesteld; die hebben de stad Helsing-
fors met platschieten bedreigd. Zoo gebrui
ken de bolshewiki de rooden om in Finland
de omwenteling te doen zegevieren en Fin
land weer te berooven van zijne pas ver
kregen vrijheid. Daarbij wórdt in het land
alles geruïneerd wat is te riuneeren. De
Russische soldateska plundert het land uit
en neemt wat zij nemen kan; zij bedreigt het
leven van de inwoners om ten slotte de
macht in handen te nemen en Finland te
doen zakken tot het peil, dat in Rusland is
bereikt.
Met de Ukraine jvordt naar hetzelfde re
cept gehandeld. De volkscommissaris (mi
nister) van binnenlandsche zaken te Peters
burg heeft eene verklaring uitgegeven,
waarin gezegd wordt, dat de raad der volks
commissarissen besloten heeft geene verde
re onderhandelingen met de Ukrainische ra-
da te voeren. „De eenige mogelijke weg is
de niets ontziende strijd met de rada, tot
dat de Sovjets de overwinning hebben be
haald. Vrede en orde kunnen pas heerschen.
in de'Ukraine, wanneer het gezag der bour
geoisie geheel ontbonden is en vervangen-
door een nieuwe socialistsche rada van de
sovjets, welker kern reeds in Charkow ge
vormd wérd". De rada beeft dee handschoen,
die haar dierdoor werd toegeworpen, opge
nomen; zij heeft met 508 tegen 1 stem
men de volstrekte onafhankelijkheid van.de
Ukrainische republiek uitgeroepen. Zoo is
met uitdrukkelijke instemming van c!ö regee
ring te Petersburg de burgeroorlog in het
Ukrainische gebied uitgebroken.
De oorlog.
De algemeene zitting van de vredesge-
volmachligden te Brest-Litowsk heeft zich
verleden Vrijdag den geheelen dag bezig
gehouden met een debat over de vraag of
de delegatie van de Ukrainische volksrepu
bliek als eene zelfstandige delegatie zou
worden erkend. Aan het einde van dit del^t
werd namens den vierbond verklaard, dat or
geen reden aanwezig was om de op 12 Ja
nuari 1918 geschiede erkenning van de
Ukrainische delegatie als zelfstandige enge-
volmachtigde vertegenwoordiging in te trek
ken of te beperken.
Trotzki constateerde, dat hel den vierbond
zeer moeielijk zou vallen de geografische
grenzen van de door hem erkende Ul^raim*
sche republiek vast te ste4!en, hetgeen op
de vredesonderhandelingen ni«f zonder in
vloed zou, zijn.
Blijkens.een van gisteren uit Brest-Litowsk
gedateercl«bericht, hebben von Klihlmann en
Czernin zich in den jiamiddag voor korten
tijd naar Berlijn begeven om eene confe
rentie bij te women voor zaken betreffende
het gemeenschappelijke belangengebied.
B e 11 e r n o, 2 F e b r. (Corr.-bur.) De
keizer is in den morgen van den 31 en Ja
nuari met den chef van den generalen staf
in Udine aangekomen, waar hij de troepen
en de inrichtingen in het gebied van Udine,
Aszenas, Decimo, Livenza en de kust be
zócht. Den len Februari vertoefde de
monarch in de buurt van Vittorio en Bel-
luno on ging van daar via Cadore naar To-
biach. Daar nam hij den spoortrein, om zich
naar Innsbruck te begeven, waar hij den 2en
eene keizerjagerstenioonstelling opende.
Sofia, 30 Jan. (Buig. Ag.) In uitvoe
ring van het eergisteren gemelde besluit
heeft minister-president Rndoslawow heden
in het Sobranje, voor een geheel gevulde
zaal en tribune, een uitvoerige uiteenzetting
gegeven van de oorlogsdoeleinden van Bul
garije en van de deelneming van dit land
aan de vredesonderhandelingen met Rus
land.
Radoslawow zeide Alle volken verlangen
vurig naar vred.e. Ook de Bulgaren zien cv
reikhalzend naar uit, doch zij willen een eer
vollen vrede, die hun nationale eenheid be
vestigt. Deze eenheid vormt juist hun eenig
oorlogsdoel. Indien Bulgarije zich do smar
telijke offers getroost, welke deze" oorlog het
oplegt, dan doet het zulks om al zijne afzon
derlijke gedeelten te vereenigen tot één en
kelen staat, die het Bulgaarsche volk binnen
zijné ethnografische grenzen tot eenheid
brengt. Dit- tot eenheid brengen heeft dus
betrekking op de hereeniging van de Do-
broedsia, de Moravz en Macedonië bij het
Bulgaarsche moederland. Zulks is geenszins
in strijd met de vredesformule geen geweld
dadige annexaties op grondslag van het zelf
beschikkingsrecht cler volken, daar de des
betreffende gebieden reeds meermalen hun
wil hebben geuit om hun nationaliteit te be
houden. De Bulgaarsche geschiedenis is
een lange reeks van dergelijke uitingen.
Voor de verwezenlijking van dezen natio-
nalen wensch moet dc Bulgaarsche- delega
tie te Brest Litowsk opkomen. De minister
president las voor de tweede maal het tele
gram voor, waarin eenigen tijd geleden werd
medegedeeld dat de Russische afgevaardig
den zelf hadden voorgesteld om den oorlog
tusschen Rusland en Bulgarije als geëindigd
te beschouwen en den toestand van vóór
den oorlog als hersteld te verklaren. Dit tele
gram, werd door eenige personen ten on
rechte opgevat als het tot stand komen van
den vrede. In werkelijkheid werd hel: Rus
sische voorstel in beginsel aangenomen en
zal in het vredesverdrag, waarmede 'de hui
dige onderhandelingen tusschen hel vier
voudig verbond en Rusland zullen eindigen,
worden vastgelegd.
Radoslawow., schetste vervolgens de ge
schiedenis der onderhandelingen en legde
den nadruk op de moeilijkheid, welke wordt
veroorzaakt door het gebrek aan homogeni
teit in de verklaringen van den tegenstan
der,' die geen éénvormigen slaat vertegen
woordigt, doek. een groep van onafhankelij
ke republieken. Hij sprak evenwel de vaste
hoop uit, dat de onderhandelingen ten slotte
zullen eindigen in een afzonderlijken vrede
met Rusland, die tot gevolg zal hebben, dat
wij nader tot een algemeenen vrede zullen
worden gebracht.
Sprekende over de verdediging van de
Bulgaarsche belangen te Brest Litowsk, zei-
de Radoslawow de Bulgaarsche aanspraken,
welke betrekking hebben op onze nationale
eenheid, ontmoeten geene hinderpalen op
hun weg naar de verwezenlijking. Zij vormen
een der voornaamste punten van het pro
gram van onze bondgenooten Duitschlond
en Oostenrijk-Hongarije. Een vrede zondier
annexaties doet niets af, in geen enkel op
zicht en in geen enkt ien vorm, aan de een
heid van Bulgarije en brengt geenszins na
deel toe aan de gebieden, welke noödig zijn
voor de verwezenlijking dezer eenheid, onder
waarborg onzer bondgenooten. Hij voegde
hieraan toe lk weet dat er in dit Bondge
nootschap nog andere belangen dan de
onze zijn en dat het einde \an den oorlog
dus niet slechts van onzen wil afhangt.
De rede van Radoslawow werd met bijval
op de meeste banken ontvangen.
Genève, 2 F o br. (\V. B.) De Tribune
de Genève schrijft: Bij de Entente-regeerin-
pen bestaat thans eenstemmigheid, dat Tur
kije in het westen moet worden begrensd
door lijn Enos Midia en in het oosten
beperkt moet blijven tot Anatolie.
Weenen, 1 F e b r. (Part.) De Neue
Freio Presse bericht uit Stockholm: Aanzien
lijke Rumeensche politiekers berekenen -ion
goudschat van den Rumeenschen staat, dia
door de bolshewiki te Moskou in beslag is
genomen, op 520 millioen francs.
B e r 1 ij n. 2 Feb r. (W. B.) Volgens da
berichten in de avondbladen is de stakings
beweging overal sterk aan het verflauwen,
Uit de heden in den loop van den dog in*
gekomen berichten blijkt een belangrijke
vermindering van het aantal stakers, zoowel
in de groote bedrijven alsook vooral bij de
kleinere. Vaak is bet aantal arbeiders reeds
weer voltallig, zoodet men in wel ingelichte
kringen aanneemt, dat de geheele stakings
beweging vandaag volkomen afgeloopen zal
zijn. Deze opvatting wordt versterkt door be
richten uit het geheele rijk, volgens welke
bijna overal de beweging haar eind tege<
moet gaat.
Duisburg, 2 Febr. (W.-B.). Het be
stuur van den christelijken bond van metaal
werkers heeft een oproep aan zijne leden
laten uitgaan, die er op wijt, dut de revolu
tionaire elementen door strooibiljetten en
propaganda van mond tot mond de-weillic-
den trachten op te ruien en hen voor poli
tieke oogmerken tot staking trachten ie
brengen. Door lichtzinnige stakingen ech
ter zal den oorlog niet verkort maar verlengd
worden en zullen tevens de arbeidersbelan
gen ernstig benadeeld worden. In den hul
digen toestand is staking verraad aan het
vaderland en aan de zonen cm broeders aan
het front. De arbeiders worden aangespoord
nu en in het vervolg hun plicht te doen. Dan
zullen zij het best hunne belangen dienen.
Tweede telegram. In een onder-
boud van den rijkskanselier met de sociaal
democratische afgevaardigden Ebe(t, Haasc,
Ledebur en Scheidemann, waaraan óok de
plaatsvervangende rijkskanselier von Payer,
de staatssecretaris Wollrafï en de minister
van binnenlandsche zaken Drews deelnamen,
weigerde de rijkskanselier den wensch toe
te staan van de afgevaardigden, dat aan
vertrouwensmannen van de stakende arbei
dersgroepen zou worden vergund in eene
besloten vergadering te beraadslagen over
den door de staking in 't leven geroepen
toestand, met het oog op de mogelijkheid
dat in die vergadering werd besloten tot mot
de wet strijdige handelingen of tot onder
handelingen tussohen de stakers en de
regeering, die met de grondwet in strijd
waren. Zoolang er geen waarborg bestond
dat het doel van eene dergelijke bijeen
komst enkel zou zijn de staking te beëindi
gen en voortaan alle wenschen van de arbei
ders op algemeen politiek gebied langs wet- m
tigen weg via de volksvertegenwoordiging
ter keifhis van de regeering te brengen, zou
de door de afgevaardigden voorgestelde bij
eenkomst niet in overweging kunnen won
den genomen.
Er zijn in Berlijn gedurende de heelc aï-
geloopen week 160 personen ln hecht eni#
genomen.
Niet het bezit, maar het stTeven naar be
itót maakt ons gelukkig én het glanspunt is
We herinnering aan dit streven.
Uit bet Deensch door
Betsy Bakker-N orL
24
Nu was er een vioolsolo. „Op verzoek," stond
♦r op het plakkaat. De menschen susten, cn
«eerden voorzichtig het muziekprogramma om
4*et nummer te vinden.
Sst sst.
Het was Neruda's „Berceuse Slave." Ma
thilde keek naar den violist. Hij was zeker
oog heel jong, met dicht koolzwart haar, pre
cies negerkrulletjes, en een gladgeschoreu ge
licht. Zijn blik onder de gele oogleden volgde
^voortdurend de hand over de snaren. Geen
iDogenblJk verhief deze zich naar het publiek
bi de zaal.
zon ik kunnen liefhebben," zei Inge-
De schilder glimlachte.
.Dat is alleen omdat hij zoo'n langzame,
jrlciende melodie spéélt," zei hij. „Die kunnen
STouwen nooit weerstaan."
Midden in hel nummer hoorden ze de deur
zacht opengaan achter hen. Mathilde keerde
zich om.
Een oude heer in een pelsjas kwam binnen.
Hij deed heel bedaard zijn overschoenen uit,
en hing zijn hoed op den klcerstandaard. Toen
liet hij den kellner zijn jas nemen, keerde zich
om, wreef zich in de handen, terwijl hij de
oogen dicht kneep onder de lorgnet en door
de zaal tuurde, als wachtend tot liet muziek
stuk afgeloopen zou zijn.
„Tilde," Ingeborg fluisterde het luid, „wil
jc wel gelooven, dat het grootvader is." „Sst
laten we net doen alsof we hem niet ge
zien hebben. ITij vermoedt niet, dat wc hier
zitten."
De oude kapitein ging door de middenste
rij en verdween 3£hter een pilaar.
„Stel je voor," zei Ingeborg „daar verleide
hij ons dat hij een hombre ging spelen bij -Tor
pensen. Hij moest eehs weten, dat' wij hier
zitten. Stel je voor, wat is de ouderdom toch
verdorven 1"
De kleine schilder wilde per se een whisky
geven.
Mathilde vond het afschuwelijk. Hij werd
plotseling vol leven en vertelde van de kunst
academie en van de modellen.
„Dat moet toch afschuwelijk voor ze zijn,
zoo heelemaal naakt voor zoo veel" mannen
te staan."
Hij trok een scheeven mond.
„Nou," zei hij, „ik geloof niet, dat het hun
zoo erg geneert, ik ken toch heel wat jonge
dames of hoe zal men ze noemen, in Kopen
hagen, -die naar de academie gaan, en zich
voor een halve kroen uiiklcedcn. Zelfs als ze
weten dat ze scheef en krom zijn, als ze de
kleeren afdoen. Ze krijgen namelijk ook een
hfiive kroon als ze niet als modellen gebruiij
worden. dat is immers gemakkelijk ver
diend, dat is toch altijd een paar glazen bier."
Mathilde- keek hem verschrikt aan.
„Ingeborg" fluisterde ze, „over zoo iels moet
je als het je belieft nooit spreken als vader cn
moeder erbij zijn."
„Ingeborg, zou hij nu werkelijk meciu-n dat
alie vrouwen zoo zijn, o het zou vrccselijk zijn
als hij dat geloofde.''
„Onzin", zei Ingeborg.
Toen ze weggingen, kregen ze grootvader- in
hel gezicht. Ilij trommelde een marsch met
zijn stok op den rug van den stoel. Op het
tafeltje voor hem stond een wijnkoeler met
een flesch Rijnwijn.
-- Den volgenden morgen bij liet ontbijt, locn
het dienstmeisje, koffie had geschonken en de
kamer had verlaten, zei Ingeborg:
„Nou, grootvader, heeft u gisteren geluk ge
had bij het spel?"
De oude heer roerde ijverig in zijn kopje,
hij proefde^zijn koffie, deed er een stukje sui
ker meer in, roerde nog eens, en proefde op
nieuw.
„Och nee," zei hij. „niet erg, ncc nieï erg,
ik heb niet veel geluk gehad, het is trouwens
v/at laat geworden. We hebben don tijd bij
onze loddy vergelen; het was laai voor wc
het wisten."
„Vertel me eens, grootvader," zei Ingeborg
vertrouwelijk "zeg me eens, zoo entre nous
hoe vond li die Berceuse, u weet wel. die
van Neruda? U houdt zeker meer van de
Jnnilcharenmarsch, niet? !t Leek me dat uw
stok zoo levendig werd tegen den stoelrug."
De oude heer sperde zijn oogen open,
schudde hel hoofd en keek van dc eene naar
dc andere. Hij begon le stamelen. Maar op
eens werd hij zich zelf weer. Hij leunde ach
terover iu dcii stoel, stopto zijn servet flink
in hij zijn boord en proefde cn proefde zijn
woorden, zoodal hij zc bijna heelemanl in
slikte* cn ze-door zijn valschc tanden slechts
fluitend le voorschijn kwamen.
„Ja, ja," zei hij lachend, cn proefde zijn
woorden opnieuw.
..Ik zie dat ik verraden hen. Dan zal ik jelui
hel vertellen, precies zooals liet is. Jörgenscns'
huishoudster was niet wel gisteravond, daar
om wilden wc haar geen drukte veroorzaken.
En ik .moest toch ergens wat eten. ik ben im
mers een oude cavalier? Voor mij bestaat cr
geen gevaar
Ingeborg knikte,
Natuurlijk, grootvader, natuurlijk moest u
eten hebben. In een flesch, in een wijnkoeler!"
,.Da> u-zoo draait, grootvader, lieve hemel,
zeg toch, zooals het is, dat u zin had vroolijkc
muziek tc hooren cn damcshalzen te zien. Dat
verhaal van dc huishoudster gelooven wc toch
niet."
Ba, dat was werkelijk pijnlijk voor Mathilde.
Dc cudo kapitein lachte cn lachte, maar zeer
gegeneerd, dat kon men duidelijk zien. En
d in keek hij zoo smeckend van de eene naar
de andere, alsof hij wilde zeggen „is dal nu
niet genoeg, lioe kan je over ie hart verkrij
gen zoo.le spreken/' dat Mathilde ten slotte
geroerd werd. Zc vond opeens, dat hij toch
een oude man was, tegen -wicn de jeugd on
barmhartig was.
„Stil toch!" fluisterde ze haar vriendin in,
en stie' deze aan in de zijde.
„tl heeft zeker veel meer respect voor uw
grootvader, juffrouw Muhlweyden", zei hij,
zich tot Mathilde wendend. „Die Ingeborg is
een brutaal meisje."
Nee, zooals die Mathilde loeh rondzwierf.
.Yau den,- dierentuin naar het Thorwaldscn-
museum, van den ronden toren naar h'il
strandpaviljoen.
„Zie jc nu wel, dat je met tien Kronen hlat
niet ver zou komen," zei Ingeborg op een dag
in Langelinic, toen grootvader hen had getrae*
tcerd op "een fijn diner met wijn cr bij en
een massa geld uitgegeven had.
Midden in den roes kwam een brief van liuisj
moeder had dien geschreven.
„Wij hebben gisteren geslacht," schreef ze*,
„Wc konden toch niet wachten tot je thuis
kwam. Er is dus hier genoeg tc doen. Het volk
kreeg gisterenavond bloedpannekoekcn, ja, je
vader trouwens ook, je weet hel is zijn lieve*
lrligsgcrccht. En Ilansinc verwacht een kleinV
tjc. re gaat dus met Mei weg; 't Is toch ver-n
schrikkelijk, dat een jong meisje niet mcd|
om haar naam geeft Ik kan niet begrijpen!
waar ze hun gedachten hebben, en boe liet
tegenwoordig met hen staat, want het gebeurt
tegenwoordig alsof het niets was. Fn mijn jeugd
werd hel als de grootste schande gerekend dl#
ccn jong meisje kon overkomen.
lk weet niet. of ik dc kleftie Met Marie vad
den molenaar durf nemen. Laatst was liaa#
moeder bij mij. zc had gezien hoe liet met
ITaiisine stond. Ik denk toch wel, dat ik haalf
neem. Ze zal niet meer verdienen dan vijfti#
kroon in 'l jaar cn twee paar klompen- Eflt
dan moet kleine Klem de koeien maar in d«
plantage hoeden in de zomermaanden.
Nu beginnen wij oudjei naar Je tc vcrian*
gen. En de wasch staat ook voor dc deur, w#
verwachten je dus beslist den twee en twins
tigslen thuis.
Het was een lange brief, die van aues i®
Yoldstrup. groot en klein thuis vertelde, zoo*
als dat geweest was, eiken dag, foo lanj
Malhilde zich kon herinneren.
(Wordt vervolgd-)
