„DE EEMLAMDER"
O UDKHS
wonmTSPmis L'ntzt:
PMSKUmilHIÜIIZ'i'S.'fSa
"BUITENLAND""
FEUILLETON.
Astrid Ehrennron-iWüller.
16e Jaargang, No. 177
pa pos: t 2-00. p«t week (mei gr,tb «tzekenog
tegen ongelukken) f 0.14. «iionderllike nummere
f 0C6 Wekelijkscb bijvoegsel «O» HolUndtch»
Huisvrouw* (onder red»etle »m rhértoe Hoven)
po, 5 nuunden SO cent Wekelljksek bijvoegsel
wWtrsldrrvut* per 5 maanden éO cent.
Maandag 18 Februari 1918
HOOFDREDACTEUR: M.. D. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS: VALKHOFF C.
BUREAUARNHEMSCHE POORTWAL, kosk utrkcntschcstr.
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 513
dienstaanbiedingen 1-5 regels f 0.S0. groote letten
naar plaatsruimte Voor handel en bedrijf bestaan
zeer voordeelige bepalingen tot het herhaald ad ver»
teeren In dit Blad, bij abonnement. Eene circulaire,
bevattende de voorwaarden» wordt op aanvraaff
toegezonden.
V?. week tot week
Te Amsterdam is door den Nationalen Wo
ningraad 'n groot Womngcongres gehouden,
bedoeld als 'n pijnlijke noodkreet om de regec-
Ting te doen verstaan, dat het zóó met d$
volkshuisvesting niet langer gaat.
Het congres sprak als z'n overtuiging uit,
3at de tot beden van regeeringswege genomen
maatregelen onvoldoende waren en dat on
verwijld ingegrepen moest worden om verer
gering te voorkomen. Daarom is noodig de
instelling van 'n rijksdienst voor de Volkshuis
vesting, welke dan het initiatief zal nemen tot
lal van maatregelen. Van regeeringswege
"worde bepaald hel aantal woningen, naar
huurklassen verdeeld, welke in elke gemeente
binnen zekeren lijd gebouwd moeten worden
op daarvoor beschikbaar gestelde. de.s noods
onteigende terreinen. Schiet 'n gemeente te
ikort, dan neme het rijk zelf die taak over. De
regeering 2orgc voor goede distributie der
materialen en wake legen prijsopdrijving-
Bouw van noodwoningen werd slechts in de
®iterste omstandigheden aanbevolen.
De Tweede Kamer heeft ecnigc dagen ver
spild aan het regccringsontwerp tot verhoo
ging van de onderwijzerswedden.
Verspild, zeggen wij. en daarvoor is de
regeering verantwoordelijk Zij had hof met
vrijwel algcmeene instemming Pangenomen
ontwerp-Marchant niet aanvaard, wijl het te
duur zou komen. Daarna bood zij zelve 'n ont
werp aan. waarvan de kosten slechts de helft
heliepen Toen zij de hevige oppositie daar
tegen zag. kwam zij met 'n nieuw voorstel
dat evenveel zou kosten als het wetje-Mnrehant
doch 'n ander stelsel huldigde. En nu de Ka
mer daar niet ann wil en met 'n amendement-
komt, dat eigenlijk weer geheel neerkomt op
het ontwerp-Marchant, ziet de regeering om
'n £chec te vermijden, zich genoopt dit amen
dement weliswaar te ontraden doch het niet
onaannemelijk Ie verklaren Zoodat men per
slot van rekening weer bij het punt van uil
gang terug komt.
En daarom nu is zoo getreuzeld zooveel tijd
roet pralen verspild en zoowel links als rechts
veel ontstemming verwekt.
Van 'n groot ministerie als hel huidige zou
"men anders hebben mogen verwachten.
De heer K'etelaar heeft succes gehad met
zijn voorstel om ook aan de gepensioneerden
en op wachtgeld gestelden 'n duurte! oeslag te
geven.
De Karócr begreep dat in deze tijden over
theoretische bezwaren heengestapt moest
worden, en dat hel Rijk z'n gewezen dienaren,
die hetzij toevallig hetzij gedwongen maar in
elk geval in volle vertrouwen, dat het Rijk
hun 'n onbezorgden ouden dag gewaarborgd
bad, vopr deze moeiclijke iaren den dienst,
verlaten hadden, niet aan hun lot over laten
mocht.
Na het drama van de onderwijzers-wedde-
verhoociog zal de regeerfug aan dezen wensch
der Kamer zeker wel gehoor geven.
v.
De enorme prijsstijging van het vleesch
had velen legen wil en dank tot vegetariërs
gemaakt. Thans zijn er maximumprijzen ge
steld, *zoodnl het vleesch weer in menig gezin
op tafel zal verschijnen Bovendien wordt van
rijkswege zeer deugdelijke eenheidsworst
tegen lagen prijs beschikbaar gesteld.
De alg. vergadering van de Christ. Hist.
Unie heeft de Coalitie voor ontbonden ver
klaard Zelfstandig zal zij dus aan de a. s
verkiezingen deelnemen.
Maar hcclcmaal zuivere koffie is dit niet
"Want ols de verkiezingen weer achter den
rug zijn. vinden dc 3 rcchlsche partijen elkaar
wel weer. Geen stembus accoord maar 'n par
lementair accoord. dat is thans de lakliek van
rechts. Hel eerste kan immers compw illee-
ren en stommen Ic loor doen gaan, en het
laatste komt wel terecht als de meerderheid
er maar eenmaal is.
De r k bisschoppen hebben stelling geno
men tegen liet streven dat zich onder de
roomsclie kiezers meer cn meer openbaarde,
om bij de a. s. candidaatslcllingeu ook arbei
ders naar voren te schuiven. Zij waarschu
wen tegen zoog. standscandidaten en spreken
den wensch uit dat de sociale organisaties
niet buiten hun boekje gaan en dat hun leden
op de vergaderingen der kiesvereeniging zich
gedragen niet als lid der sociale doch der poli
tieke organisatie cn dus meewerken om
slechts die personen in dc openbare lichamen
te brengen, die afgezien van hun stand
het best hun kath. taak zullen vervullen.
t Is hoog spel van de bisschoppen, en 'n
douche voor de katholieke democraten!
Er is alweer 'n nieuwe socialistische partij
opgericht, de S. P niet te verwarren met
S D. P. of S D. A P. Deze laatste wordt door
do nieuwe Soc. Partii te zeer verburgerlijkt
genoemd en. nu zij zich voor samenwerking
met burgerlijke partijen en aanvaarding van
ministerportefeuilles verklaard 4heeft. niet
meer voor de soc. arbeiders vertrouwbaar
geacht.
Dc S D. P. is volgens de S. P. te doctrinair
voor onze vrijheidlievende opvattingen en
haar arbeid te zeer neerhalend en door haat
bezield De actie der Vrije Socialisten is te
negatief cn van verwildercnden invloed op den
geest der arbeiders De Revolutionaire Socia
listen onderscheiden zich weinig van 'natstge
noemde groep en hun dogmatisch standpunt
ten opzichte van den Staal laat geen ruimte
voor de mógelijkheden der praktijk.
Van de Rclig Sopialjslcn wordt de doop
ceel niet gelicht; maar waar aan alle 6 soc
groepen zooveel ontbrak, zat er wel hiel veel
anders op dan* maar weer 'n nieuwe soc. partij
op te richten.
Na de mislukte poging der S. D P.. goat
thans dc S D A. P de bevolking in beweging
brengen om te protésleercn togen het regec-
ringsbeleid in zake de leven smid dalen voor
ziening. Concurrentie werkt altijd heilzaam
In Amsterdam zijn groote meetings belegd
en vlammende redevoeringen afgestoken
Zelfs Troolstra had z'n revolutionair muts
opgezet. En dat is nog maar het begin. Men
zal den leeuw'overal doen brullen.
Aan den eenen kant is het wel goed. dat
sompvgen er weer eens aan herinnerd wor
den dat dc leeuw er nog .is en hoe groote
muil hii tmrit. En dan is het maar heler dat
deze demonstratie plaats heeft door 'n be
proefden dierentemmer onder de auspiciën
van de tegenwoordig zeer ordelievende
S. D. A. Pdan door dc dilettanten van dc
S D P. Al blijft het dan toch altijd maar ge
vaarlijk om. vooral in deze tijden, agitatie te
wekken; het is nu geen kunst om het volk in
beweging te brengen, maar eenmaal in be
weging gebracht laat het zich niet lang door
zijn leiders behecrschen doch wordt dan 'n ge
makkelijke prooi voor dc gevaarlijkste, volks
menners, Bolsjcwiki of andere Apachen. En
daarvan zon de parlementaire S. D. A. P. toch
zeker niet veel heil verwachten?
De vredes-onderhandetingen tusschen
Duilschland cn Rusland zijn op verrassende
wijze afgebroken. Het Peters'burgsehc schrik
bewind heeft den oorlogstoestand voor ge
ëindigd verklaard en dc demobilisatie afge
kondigd zonder nochthans den vrede te wil
len sluiten. De verdediging des lands wordt
dus ongeheven en het veld geruimd voor den
vijand.
Dc Gentralcn waren door deze vreemde
wending verbijsterd en het zal van hun zelf-
hcheersching en politiek inzicht afhangen in
hoeverre zij van den nieuwen toestand ge- of
misbruik mnken.
In Rusland vieren anarchie en verwildering
hoogtij cn worden de „zegeningen" van dc
opheffing der kapitalistische maatschappij rij
kelijk ondervonden. Zuid-Finland blijft aan de
moord- en vernielzucht der revolutionaire
benden overgeleverd. Toch wordt het allengs
duidcliikcr, dat de op bruut geweld gegrond
veste heerschappij der Bolsjewiki niet lang
meer zal kunnen stand houden.
De vrede met dc Oekrainische volksrepu
bliek (Z-\V. Rusland) belooft voor Duilsch
land en Oostenrijk redding uit den economi-
schen nood, maar 'tegelijkertijd de vijand
schap van Polen. Groote ontstemming is na
melijk in Polen gewekt door de tue\oeging
van het Poolsche district Cholm hij de Oe-
krninc. Maar in de Oekraine zelf is het nog
niet pluis. De Bolsjcwiki zien nog niet af van
hun pogingen om ook daar de zaken in het
honderd te sturen. De regeering heeft haar
zetel reeds van Kief moet verplaatsen en thans
openlijk de hulp van Duitschland ingeroepen.
Met Roemenië schijnen dc vredesonderhan
delingen nog in voorbereiding.
Op 'n algemeenen vrede is intussciien nog
niet veol uitzicht WHson en Lloyd George
hebben weer schitterende redevoeringen ge
houden, welke de mogelijkheid van 'n ook
voor Duitscjhland aannemclljkcn wereldvrede
weinig natffer brengen. Inmiddels wordt voor
de twintigste maal de groote „beslissende
strijd" in Frankrijk verwacht, ditmaal uit het
offen f van de Duifschers.
Politiek Overzicht
De oppositie in Polen tegen
den Ukrainischen vrede.
1.
Onder den eersten indruk van het tot stand
komen van den vrede tusschen den vierbond
en de Ukrainische volksrepubliek, het eer
ste nieuwe staatslichaam, dot zich uit eigen
beweging van den voormaligen Russischen
eenheidsstaat heeft afgescheiden, heeft de
vreugde zich algemeen en dikwijls op tref
fende wijze geuit. Niet zonder ontroering
nam men kenr.is van de spontane hulde, die
de huisvrouwen van Weenen aan graaf
Czernin hebben gebracht bij zijne terug
komst uit Brest-Litowsk na de onderteeke-
ning van het vredesverdrag. Zij brachten
hem dank voor zijn geslaagden arbeid in het
belang van den vrede cn drukten daarbij
tevens den wensch uit, dat de herstelde ge
meenschap met de Ukraine ten spoedigste
de met verlongen verbeide ontspanning in
de verzorging met levensmiddelen moge
brengen.
Maar ook aan dezen rozenstruik zitten
doornen. In den vreugdedrank is alsem ge
mengd. Geheel Polen staat op zijne achter
ste beenen over dit vredesverdrag. Het is
geen vreugde, die men daar voeft over de
vredesboodschap, die dit verdrag brengt,
maar veeleer rouw cn droefenis, om niet te
zeggen woede. Men roept om wraak over
dit verdrag, dat de Polen, naar hunne opvat
ting, in hunne heiligste rechten krenkt. In
Krakau zijn de schouwburgvoorstellingen bij
het bekend worder. der bepalingen van het-
vredesverdrag ofge.LL.-gd; uit vele huizen werd
de zwarte vlag gestoken.
De verklaring hiervan is te vinden in den
inhoud van art. 2 van het vredesverdrag.
Daarin is als grens tusschen Oostenrijk-
Hongarije en de Ukrainische republiek de
grenslijn aangenomen, die vóór het uitbre
ken van den oorlog tusschen de monarchie
en Rusland heeft bestaan. Dat is een strook
van 350 K.M., die reikt van Czernowitz
tot in de streek van Sieniawa (aan de San).
Van daar af is de grens nog niet voor goed
vastgesteld; er is slechts in het algemeen
bepaald, dat de gTens loopt in de lijn Bil-
gorajSzczebrszyn KrasnostowPuchac
zowRadzynMichzyrnzeczeSarnaki
MilnikWysoko-Litowsk—-Kamenitz-Litowsk
Pruzapy—Wygonowskojemecz. De hier ge
noemde lijn geeft de grens aan tegenover
Polen en Rusland. Deze nieuwe grenslijn
heeft eene lengte van 400 K.M.
In hetz.elfde artikel wordt bepaald, dat voor
het geval, dat de Ukrainische republiek nog
met een onder der staten van den vierbond
gemeenschappelijke grenzen <nocht krijgen,
daarvoor bijzondere regeling blijft voorbe
houden. Hoe de toestand in Bessarabië zich
zal ontwikkelen, is nog niet te voorzeggen.
Het is denkbaar, dat dit gewest geheel of
gedeeltelijk zich bij de Ukrainische repu
bliek zal aansluiten. Dan zou de lijn van
de Beneden-Donau van den mond tot Reni
opgenomen moeten worden onder de in dit
verdrag omschreven grensbepalingen.
Dat blijft aan de.toekomst voorbehouden.
Maar met het heden hebben wij te doen bij
de nieuwe grenslijn met Polen. Wie de
vreemd klinkende namen, hierboven ge
noemd, op de kaart volgt, ziet, dat deze grens
lijn een stuk afsnijdt van het gebied, dat ols
Congres-Polen bekend staat, en dat gebied,
behoudens nadere détailregeling, aan de
Ukraine .toewijst. Dit is het land van Chelm
(zoools de Poolsche naam luidt) of Cholm (in
het Ukrainisch), dat tot kort voor den oor
log een deel van de Russisch-Poolsche gou
vernementen Lublin en Siedlce vormde,
maar ingevolge een besluit van de derde
doema afgescheiden en tot een afzonderlijk
gouvernement gemaokt werd. In het najaar
van 1915, nadat de Duitsch-Oostenrijksche
legers zegevierend vooriiit waren gegaan,
werd het zuidelijk gedeelte, het land Cholm
in engeren zin, weer met Lublin vereenigd.
De inlijving van dit gebied bij de Ukraine
is klaarblijkelijk eene concessie, aan den
nieuwen staat gedaan. Den sleutel hier
voor geeft een blik op eene ethnografische
kaart, waaruit men ziet, dat de grenslijn
rekening houdt met de verdeeling der bevol
king, die aan de eene zijde overwegend
Poolsch, aan de andere zijde overwegend
Ukrainisch is.
Ais historisch argument kan voor de
grenslijn, zooals zij in art. 2 is bepaald,
worden aangevoerd het oude Ukrainische
vorstendom Halicz, waarvan de raam Ga-
licic is afgeleid. Hierin waren Oost-Galicie
met het land van Cholm vereenigd met
Cholm als residentie. Dit vorstendom bloei'
da onder de heerschappij van koning Da
niel I; ter eere van diens zoon Lew kreeg
de in 1259 gestichte stad Lemberg huren
naam. Toen Polen, na zijne vereeniging met
Litauen onder de Jagellonen ver over het
nationaal-Poolsche gebied zich uitbreidde
naar het oosten, viel ook dit Ukrainische
vorstendom onder den Poolschen schepter.
Op dezen grond erkennen de Polen de waar
de niet van dit beroep op de historie; zij
eischen .Cholm met te meer nadruk voor
zich. op omdat het door het congres te
Weenen is toegekend aan het toen ge
vormde koninkrijk Polen, dat in 1830 in het
Russische czarenrijk is opgegaan. Heb is
vooral, het groote grondbezit, dat zich in
Poolsche handen bevindt. Onder Stolypin
begon eene krachtige russificceringspolitiek,
en om die te bevorderen werd het land van
Cholm van het voormalige Congres-Polen
afgescheiden. Maar nadat de Russische
heerschappij in Polen had afgedaan, kwam
het verlangen van de Polen naar dit gebied
weer boven.
Tegenover de Poolsche staan de Ukraini
sche aanspraken. Ingevolge het vredesver
drag zullen de oude grenzen tusschen de
Ukraine en Oostenrijk-Hongarije in wezen
blijven. Het door Ukrainers bewoonde ge
deelte von Oost-Galicie zal dus Oosten-
rijksch blijven. Daartegenover werd ver
langd, dat de grens met Polen zoodanig werd
bepaald, dat van het land van Cholm het ge
deelte, waar de meerderheid der bevolking
is van Ukrainischen stam, bij de Ukraine
bleef.
De» oorlog,
B e r 1 ij n, 17 F e b r. (W. B.) Officieel
bericht. -
Op het oostelijke oorlogstooneel eindigt
de wapenstilstand aan het groot-Russische
front den 18en Februari, 's middags 12 uur.
Naar aanleiding vöft het eindigen van den
wapenstilstand met Rusland schrijft het Bei*
liner Tagebiatt:
„Men zou kunnen meenen, dat het in d®
bedoeling ligt, de Duitsche troepen in Ukrai
ne te doen oprukken. Die meening zou ech»
ter, naar wij gelooven, gelukkigerwijze om*
juist zijn. De politieke leiding van onze
rijksregering moet er op gericht zijn, dat de
door de militaire gevolgen noodzakelijk ge
achte maatregelen door een juiste algemee-
ne politiek, niet worden bemoeilijkt. Even»
min mag de valsche indruk worden geves-
tigd, ols zou het de bedoeling zijn ons te
mengen n de binnenlandsche aangelegenhe
den van Rusland, noch mag voedsel won
den gegeven aan den argwaan, dat achter
de tot uitvoering gekomen besluiten de ge»
dochte aan verovering staat.
Weenen, 17 Febr. (Corr.-bur.) Naar
de Zeit mededeelt, heeft de minister van
buitenlondsche zaken de zich in Petersburg
onder leiding van consul-generaal voiv
Hempel bevindende commissie tijdelijk
teruggeroepen. Door de in Rusland en spe
ciaal in Petersburg heerschende anarchie
achtte hij dien maatregel voor hunne veilig
heid noodig._
De commissie heeft heden de Duitsche
linie overschreden ten Zuiden van DwinsK
en is op weg naar Weenen.
Zoodra de toestand in Petersburg voldoen
de waarborgen voor hare veiligheid bied^
zal de commissie zich weer derwaarts bege
ven.
Van geen der oorlogstooneelen iets bij
zonders.
Zaterdag en Zondagnacht zijn Duitsche
vliegtuigen naar Engeland overgestoken.
Enkelen zijn tot Londen doorgedrongen cn
hebben daar eenige bommen laten neerval
len.
Generaal Robertson is afgetreden als chef
an den grooten generalen staf van het Brit»
sche leger en vervangen door Sir Henry
Wilson.
Weenen, 17 Febr. (W. B.) Naar aan
leiding van de gelukkige beëindiging der on
derhandelingen te Brest-Litowsk, waardoor
de eerste grondsteen voor den vrede is ge
legd, dank zij den steun van het legér, heeft
de keizer, den band tusschen graaf Czernin
en het leger nog inniger dan tot dusver wen»
schende te maken, hem benoemd tot gene»
raal-majoor buiten dienst.
Berlijn, 16 Febr. (W. B.) In het ont
werp vaj\ de rijksbegrooting voor 1918 ba»
laftceeren de gewone inkomsten en uilgaven
met 7332 millioen mark tegen 4941 millioen
in het vorige jaar. Deze vermeerdering is in
hoofdzaak te "wijten aan de stijging van het
voor de rentebetaling voor de rijksschuld
benoodigde bedrag van 3561 tot 5907 miW
lioen.
Om evenwicht te krijgen in de uitgaven
en de inkomsten zullen 2875 mark uit oor
logsbelastingen gedekt moeten wordeiv
waartoe voorstellen zullen worden inge
diend. Tpt dusver waren de oorlogsbelastin
gen 1250 millioen mark; er zullen 1625 mil
lioen door nieuwe belastingen opgebracht
moeten worden.
De buitengewone begrooling wijst mei
108 millioen inkomsten en 426 millioen uit
gaven een tekort van 318 millioen mark aai^
dat door leening moet worden opgebracht.
Berlijn, 16 P e b r. (W. B.) Officieel
bericht.
Uit het wetsontwerp betreffende de sa
menstelling van den Rijksdag en de even
redige verkiezingen in de groote Rijksdag-
kiesdistricten, dat op 16 Februari door de»
Bondsraad is goedgekeurd en thans aap de*
Rijksdag zal worden voorgelegd, vermelde*
wij de volgende bepalingen:
Al struikelend en opstaand leeren wij onze
veerkracht oefenen'n voortdurende gym
nastiek van geest en gemoed.
Uit het Deensch door
Betsy Bakke r—N- orL
34
„Waar is moeder, Ove, en Ingeborg?"
„Ze zijn weg,'* zei bij, en sloeg zijn handen
naar beide kanten uit. „Grootvader heeft een
rib .gebroken. Wat is een rib?"
,un waar is dan— de ingenieur?"
.,0, Rolf, Hij zit bij dp radijs. Hij zoekt
"de grootsten uit," zei Ove met een belcedigd
gezicht. „Ik ga naar de keuken om een boter
ham met suiker te eten bij Mortenseu. Müt-
tereben heeft niet graag dat ik het doe," zei
hij als om een toestemmende getuige te heb
ben om zijn geweten te verlichten.
Maar Matihilde lachte slechts, „O foei, on
deugende jdhgcnl" zei ze en haastte zich naar
y wen tuin.
Ze kon zijn zwarte pruik al van verre zien,
hij stond wijdbeens cn knabbelde op de radij
zen, met het groene loof uit den mond han
gend.
Hij reikte er haar eea^
..Nee, dank," zei ze lachend. „Ze zijn wer
kelijk te sterk zonder brood er bij. „Wat is
er gebeurd met ïngeborg's grootvader?*'
„O, de oude cavalier is uitgegleden op het
fietspad voor het raadhuis, en heeft een rib
gebroken Overigens heeft hij het zelf geschre
ven, en hij zei, dat hel niets te beteckenen
had, slechts een tijd in bed liggen. Maar me
vrouw Norup wilde er absoluut heen, ze was
opeens koortsig gehaast om weg te *«Hten. Ik
geloof," zei hij zacht, vertrouwelijk „dat ze
zoo'n beetje of liever een heele boel, hoopte
haar heer gemaal daar te treffen. Zij kan die
gedachte immers niet laten varen, zooals u
weet. Ingeborg is meegegaan, maar zij komt
overmorgen terug. Ik heb natuurlijk aangebo
den, heen te gaan," zei hij langzaam, haar van
terzijde aankijkend, „mhar daar wilde men
niets van hooren. Klein Mfitterchen zei, dat ik
Mijven moest om op het huis te passen. Nu
heb ik het, zooals ik hel hebben wiFIk krijg
het altijd zooals ik wil," vervolgde hij, en
knikte uitdagend.
..Maar ik moest toch vooral oppassen om
Petersen niet te belecdigen.
Ik geloof stellig, zij meent, dat gebrek
aan water of misgevfas er het gevolg van is,
indien mijnheer Petersen in het minst veron
gelijkt wordt. En zoo ben ik bezig, zooals u
riet, de radijzen te wieden.
De grootste moet wegl" zei hij, een
monster-exemplaar uil den grond rukkend,
zoo groot ak een knel, en er zijn tanden in
zettend. „O, ik ken niets beters dan zulke *ter-
ke, sappige gewassen, die zoo uit den grond
komen, zonder toebereiding of geknoei en
dwaze kokerij. Lieve juffrouw Mathilde!" zei
hij plotseling en wierp de radijs tusschen do
hoonestaken, zijn stem werd overredend en
zacht „zullen we nu gaan wandelen?"
Ze liepen langzaam naast elkaar, zonder te
spreken. Ilij opende het hek naar den straat
weg, zij volgde 'zonder te vragen.
Maar ze was verwonderd cn bedroefd, dat
hij den weg koos naar het dorp Vold.strup, het
was zooveel veiliger hier in de buurt van
Kongslev. Ilier kwam men niemand tegen,
die jc kende, geen grauwe spiedende oogen
tuurden achter de kleine ruitjes je gaat
wél wat vaak
Het was een vochtige zachte avond. De
dauw dreef en dreef, zoodal alle voedende
sappen druppelden, van de roggevelden, de
klaverweiden dc lucht was als met honing
besmeerd roggebrood. De zwaluwen vlogen
laag, regen tegemoet, ze kruisten de wagen
sporen vlak voor hun voeten, en schreeuwden
uit zelf veroorzaakten schrik.
Ze ontmoetten geen mensch. Ginds op de
velden waren ze nog aan het hooien; als er
regen zou komen, die daar over de gemeente
Rin-d hing, dan zou het noodig zijn, in huis
te halen wat maar mogelijk was vóór dien tijd.
De weg lag hoog, de oneindige weiden ia-
gen vlak en kleurloos als een mollenhuid, nu
de duisternis viel; middenin lidhttc de kerk
van Rind als een stuk krijt tusschen vierkante
leien. Maar nu kwam de nevel dampend aan
sluipen, als een ijskoude, onlichamelijke land
plaag, wiens adem zichtbaar was in de koude
avondlucht. Slechts de luchtsbrcep van Aaweg
blonk onaaugctast daar beneden, als kwikzil
ver dat nevelen en damp schuwt
Het werd zoo klam rondom hen.
„Als u maar niet te dun gekleed is, juffrouw
Mathilde," zei hij vol zorg, alsof ze dezen
avond iets van hem geworden was zoo
zorgvol als was hij vader zelf. Nook had hij
nog zoo tegen haar gesproken.
„Nee, nee!" antwoordde ze blij en veilig, „ik
ben in het geheel niet koud."
Mnar dat was ook het eenige wat hij dien
hcelcn weg zei. Toen liep hij weer zwijgend
verder.
Maar waar wilde hij toch heen? Nu waren
ze immers reeds bijna bij het huis
„"Wil u zullen we
Hij knikte, en schreed dwars over, rondom
dc gracht, cn in het denneboschje, in den hoek
bij den koestal, dat naar de plantage voerde.
Achter elkaar moesten ze langs de smalle
paadjes loopen, glad door de gevallen den
nennaalden, dc voet gleed uit als op een dans
vloer o, dansen, dansen met hem! Ze
bleven slaan bij de bank. Hij verzocht haar te
gaan zitten. Hij, die zooveel placht te vertel
len en te pralen, te vragen en zich zelf te ant-
w'oordcn/vóór ze nog precies gehoord had
"Was hij misschien boos op haar? Had hij
haar misschien wat te verwijten?
Ze staarden beiden in het zand, beiden. Hij
trok hoeken en cirkels op hel zand met zijn
stok heel ijverig droomde hij mis
schien van kanalen en aanleg van wegen, en
over andere verre en merkwaardige toekomst
plannen?
Voor hun voeten bewogen de denncnaalden
zich langzaam, wippend en trillend op en
neer op kleine micrcnruggen, zc werkten ook
zoo ijverig in dezen met regen dreigenden
avond, ze moesten zeker ook de naalden droog
in het nest hebben.
O, waarom sprak hij toch niet! Ze werd
angstig. V
En eensklaps was het, of al haar zintuigen
verscherpt werden, en zoo fijn waarnemend
waren als nooit vroeger.
Al haar zenuwen waren gespannen als zou
den ze basten v
Zc vernam in een oogwenk alles rondom
tot in dc kleinste, geringste bizonderheden.
De zwakke golfslag van dc fjord achter <1*
verre heideheuvels, - den zoeten geur dc»
crwtenblocscins in den groententuin cn d«
turfrook van Boletlc's avondeten in dc keu»
ken van het volle. Zc proefde dc klcvcriga
bars .der stammen, de thee van dc lindebloem
scm op haar tong ze hoorde den slijpstee*
van Paul Boye, zijn voetstap tellens op dc®
grond, cn dart weer op de plank; ze nam 't ge
luid waar van de visschcn ginds in de gracht^
het hooge geluid van het louw van de joon
gems, telkens als ze het in dc hoogte trokkcri.
Alles vernam ze, in een enkel hooggespannen
oogenblik, alsof ze nu sterven zou en afscheid
nam
Nu legde hij zijn groote bruine hand op <lA
hare zonder haar aan te zien.
Het ging door haar hecle lichaam cn i*
hetzelfde oogenblik zweeg en verstomde alle#
rondom haar. Slechts de bruine hand bleet»
goed en zwaar op de hare Wat betcckcnd®
dit? Wat wilde die hand? Nooit vroeger had
zijn hand de hare aangeraakt
Ze hijgde naar 3dem „o Rolf Rolf jo®
wil ik graag volgen."
Haar hand trilde, ze moest die opheffen,
ze moest zijn hand oplichten, deze tussche*
haar beide handen drukken, ze moest het n*
doen, cn hem toeroepen:
„Rolf, Rolf neem mij mee.
Toen, opeens, was het haar of ze mocdeat*
grauwen, onbcschrijflijken blik zag
„We weten het immers, dat het aiet3 bet***
kent, noch van jou kant, noch
(Wordt vervolgd.)
