Swingt ze om io te gaan.
BINNENLAND
floOnnEr;EllTSFlllJS foort f \S0. Idem franco
PRIJS DER ADVERTEREN
DE EEMLANDER"
r rMDE BLAD
FEUILLETON.
9
SGe Jaargang, No. 194
ABABrriirUTPmilP P** maande® roor Amcrv
pes pout f LOQ. per week (met gratia verzekering
ttgtt» ongelukken) f 0.14. afzonderlijke nummert
f OM Wekelijkscb bijvoegsel »D» Holhndschê
Httievrouy \ondev redactie eao rhérèse Hoven)
per 3 maanden 90 cent Wekelijkicb bijvoegsel
wWtxtJdici-uf per 3 maanden 60 cent
ITSCH DAGBLAD
Zaterdag 9 Maart 1918
HOOFDREDACTEUR: M«. O. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS: VALKHOFF C.
EAU: «NHEMSCHE POORTWAL, HO» UTRROHTCCt. ESTR.
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 513
»«n 1—4 rc»li f O.M^
clk' «gel neet f 0.2<X
dictuUaobiedlngen l-J regelt f 0JO. groote letten
nttr plaatsruimte Voot handel eo bedrijf bestaan
leer voordeel ige bepalingen tol bet hcrbuld ad ven
tecren In dit Blad, by abonnement Eene drculairo.
bevattende deJ
toegezonden.
voorwaarden, wordt op aanvraag
De Slnnlscouraul van 8 Maart bevat o. a.
de volgende Kon. bqsluiten:
benoemd tol scheikundige le klasse bij den
dienst der Rijkslandbouw proefstations J. van
der Spek. chemisch doctorandus te Utrecht;
op nanvmgc eervol ontslagen wegens lang
jarigen dienst met dank, de lultcnant-generfial
H. C A Nccfeson inspecteur van den land-
•torm;
benoemd bij den dienst der werkloosheids
verzekering en arbeidsbemiddeling tot refe
rendaris T Keesing thans tijdelijk verifica
teur bij dien dienst, v onende te Laren;
benoemd tot opzichter 2c klasse bij het
Stoomwezen A. G. Willcmse, te Amsterdam.
Ho
opening «Ier Lnudbonw
Koogenehool.
H M de^a-Koningin-Moeder was heden
bij de opening van de Landbouw Hoogeschool
te Wagen in gen vertegenwoordigd door den
kamerheci i. h d. van de Koningin, ter be-
schikldng van de Koningin-Moeder, mr. D. J.
A. baron n Ilari xma thoc Slooten, te 's Gra-
veland v
Het enquèb e-v oorstel. Dezer
dagen werd in de* pers medegedeeld, dat in
de «fdeeiingen der Twede Kamer een ver
nietigende critiek is geoefend op het voor
stel vtm de heeien Van Raalte, Heeres en
Van Hamel, om te bepalen, dat. naar geval
len van beweerde corruptie, eene parlemen
taire enquête zal worden ingesteld. De Haag-
sche berichtgever der Tel. verneemt, dat dit
bericht in staat is een onjuisten indruk te
wekken. Het is waar, dafin de afdeelingen
den vorm van het ontwerp in sommige op
lichten scherp is gecritiseerd, maar de op
positie is geenszins van diqj\ aard geweest,
dat het 'voorstel door de Kamer niet zou
worden aangenomen. Men deelde mede, dat
het bezwaar van verschillende leden zal
worden weggenomen, wanneer het voorstel
wordt aangevuld met de uitdrukkelijke bepa
ling, dat de enquête in het openbaar zal
plaats hebben.
Het is zeer waarschijnlijk, dat de voorstel
lers deze bepaling alsnog ztillen opnemen.
Als het ontwerp is^eangenomen, zal zeer
vermoedelijk onmiddellijk daarin worden
voor&v tekl. de zaak-De Jong aan een parle
mentair onderzoek te onderwerpeneenige
bedoeling om deze zaak- aan het distributie-
debat te onttrekken, kan daarbij niet aanwe-
"*ig zijn. want dit debat zal waarschijnlijk
reeds geëindigd zijn, wanneer het voorstel is
aangenomen
Overste IT P. W 111 e m s t ij n f- Op ^r€rklaard.
12-jarigen leeftijd is te den Haag overleden de
)ud-koionel van den Genenden Staf van het
-Ned. Indisch Leger H. P Willcmslijn, ridder
^erde klasse, in de Militaire Willemsorde en
ridder in de Orde van den Nedcrlandschen
Leeuw.
Het ridderkruis ontving hij naar aanlei
ding van de krijgsverrichtingen op Lombok in
1894.
Hem sierde nog het Lombokkruls en het
eereieeken voor belangrijke krijgsbedrijven,
alsmede het officierskruis voor langdurigen
dienst als officier.
Nederland en de oorlog
- e xïMiit- en urlndkwe-tie.
Wolff seint ons het een en ander uit een
aitikel der Norddeutsche Allgemeine Zei-
tung over de zand- en grintkwestie, waarin
het bied, na het ontstaan van dit geschil te
hebben geschetst, o.a. wijst op de nota's,
waarmede de Engelsche regeering de Ne-
derlandsche overlaadde, nota's die weliswaar
•een verrassend gemis aan kennis omtrent
internationale bepalingen en verdragen aan
den dag legden, maar een toon voerden,
gelijk Engeland slechts tegenover door hem
„beschermde" kleine staten durft aanslaan.
De versperring, noch de berispende toon,
evenmin als interviews en andere weinig ge
slaagde officieele uitlatingen van den En-
gelschen gezant in Den Haag in de Neder
landsche pers konden den gewenschten in
druk op de Nederlandsche regeering maken.
„Des te verblijdender komt het ons voor",
schrijft de Norddeutsche „dat onze
toejtand ons op het oogenblik toestaat
voorloopig te kunnen afzien van de toepas
sing van het recht van doorvoer. Zoo ont
nemen wij Engeland tenminste de schijn
bare reden tot een meedoogenlooze behan
deling van onzen Nederlandschen nabuur en
kunnen wij hopen den laatste daardoor wat
zijn positie tegen Engeland betreft, eeniger-
mate te vergemakkelijken. Zeer zeker zal
Groot-Brittannië volgens de tot nu toe op
gedane ervaringen, nauwelijks verlegen ziin
om een nieuw motief, wanneer het dit land
mocht passen de Nederlanders het leven
weer zuur te maken."
Het. afstaan onzer scheepsruimte
Van bevoegde rijde wordt het volgende
medegedeeld:
De Norddeutsche AJJgemeiné Zeitung be
vatte eeo artikel, dat o. m. betoogt, dat het
afstaan van -scheepsruimte een daad zou
zijn, niet overeen te brengen met de onzij
digheid.
Ook Nederland wordt in dit verband ge
noemd en er bestaat derhalve aanleiding de
waarde van het betoog te bepalen.
Het is bekend, dat de Nederlandsche Staat
geen scheepsruimte in eigendom heeft en
deze derhalve ook niet aan .anderen kan af
staan.
Wat wèl kan geschieden en oók geschiedt,
is, dat de Nederlandsche regeerïng^ean Ne
derlandsche reeders de vergunning geeft de
hun toebeKoorende scheepsruimte te gebrui
ken voor niet-Nederlandsche doeleinden,
wanneer hetzij die ruimte voor de voorzie
ning van de Nederlandsche behoeften niet
noodig is, he^ij door omstandigheden geen.
mogelijkheid bestaat goederen naar Neder-
lahd te vervoeren.
*In geen enkel tractaat is vastgelegd en
door geen schrijver over het volkenrecht is
ooit betoogd, dat een Staat de plichten zij
ner onzijdigheid niet zou nakomen indien
schepen onder zijn vlag ladingen vervoer
den, bestemd voor oorlogvoerende landen.
Alleen loopt de eigenaar van 't schip bij het
vervoer van contrabande de risico dat zijn
eigendom overeenkomstig de bepalingen
van het volkenrecht voor een prijsgerecht
wordt gebracht en tot goeden prijs wordt
Gelet op het geldend volkenrecht zou het
veeleer partijdig en derhalve niet overeen
komstig de onzijdigheid zijn, indien een
neutrale regeering haar reeders om andere
dan haar eigen belangen verbood hun sche
pen te laten varen, d. i. overeenkomstig
hun bestemming te gebruiken. Immérs zou
-zij door zoodanig verbod medewerking ver-
leenen aan den belligerent wiens belang het
is, dat de bevoorrading van overzee van zijn
vijanden wordt bemoeilijkt.
Evenmin als onze Regeering op eenigerlei
wijze heeft medegewerkt tot de toepassing
der z.g. „blokkade" van de Entente, die naar
haar oordeel met het geldend volkenrecht
niet is overeen te brengen, zou zij thans
een wijze van oorlogvoering kunnen bevor
deren, die zij herhaaldelijk als onrechtmatig
heeft gebrandmerkt.
Men vraagt zich af of de Norddeut
sche Allgemeine Zeitung zich wel
bewust is van de consequenties, waartoe
Kaar theorie leidt.
Indien bevoorrading van belligerenten
strijdig is met de onzijdigheid, hoe staat het
don met de toelaatbaarheid van de invoeren
die bijvoorbeeld Duitschland uit aangren
zende landen ontvangt en hoe met de onzij
dige scheepsruimte, die, mdien wij wel zijn
ingelicht, in niet onaanzienlijke hoeveelheid
op Duitsche binnenwateren wordt gebruikt?"
RnnilTleescli.
Het Bureau voor Mededeelingen inza
ke de Voedselvoorziening meldt:
Voortdurend wordt nog gesproken van een
maximum prijs van 1.25 per K.G. slacht-
gewicht voor vee, of wel van een door de
Regeering vastgestelden inkoopsprijs voor
rundvleesch van 1.25.
Meer dan één betoog over de rund-
vleeschmoeilijkheden is op deze voorstel
ling gebaseerd.
Het is daarom noodig er nog eens op te
wijzen, dat weliswaar maximum prijzen voor
vee in overweging zijn, maar tot nu toe al
leen maximum prijzen bestaan voor het
vleesch en niet voor het vee. De prijs van
1.25 per K.G. slachtgewicht is alleen ge-
noemcj In verband met eene berekening, die
in ovefleg mbt het hoofdbestuur van den
Nederl. Slagershond is opgemaakt voor een
rönd van 200 K.G.. Wanneer de sjager voor
zulk een licht rund 1.25 per K.G. betaalt,
komt hij met de voor het vleesch vastgestel
de prijzen uit. Maar, gelijk wij reeds vroe
ger mededeeleden kan de slager voor een
zwaarder rund meer dan 1.25 per K.G. be
steden, omdat dit hem meer,fijn vleesch op
levert, waarvan de maximumprijzen hooger
zijn gesteld dan voor lappen e. d
Pronkboonen.
De Minister van Landbouw, de wen-
schelijkheid overwegende, dat de teelt van
pronkboonen meer dienstbaar gemaakt wor
de aan de volksvoeding dan tot dusverre het
geval was, brengt ter algemeene kennis dat
met betrekking tot genoemd gewas dit jaar
de volgende regeling zal worden getroffen.
Iedere verbouwer zal verplicht worden
voor elke 100 K G. groene* pronkboonen,
door hem in 1918 op eene veiling te bren
gen, vóór 1 Febr. 1919 in te leveren 40
K.G. droge pronkboonzoden van den oogst
1918 tegen eon prijs van 0.50 per K.G.
Deze zoden moeten ingeleverd worden bij
den Regeeringscommisseris, belast met de
Rijksgraanverzameling van de provincie,
waar de groene pronkboonen zijn ter veiling
gebracht.
Roggemeel.
De Mljiiqfpr van IjmtlKrtiiw, Mijverheid
en Handel heeft bepaald, dat aan art. 6 der
circulaire van 30 Augustus 1917 zal wor
den toegevoegd:
„Tegen inlevering van een aanvullings
broodkaart zal 0.6 K.G. roggemeel kunnen
ontvangen worden."
Cichorei- en peekoffie.
De minister van Landbouw heeft aan
de in zijn beschikking van 19 Februari 1918
betreffende verkoop van thee- en koffiesur-
rogaten voorkomende overgangsbepaling,
toegevoegd:
Tot een nader vast te stellen datum zijn
de eischen in vorenstaande regeling gesteld
voor inschrijving sub 10 a, c en d niet van
toepassing op cichorei- en peekoffie, voor
zoover deze surrogaten onder een reeds
voor den 19en Februari 1918 bestaande
verpakking in den handel worden gebracht
en op de verpakking duidelijk is vermeld,
dat de inhoud cichorei of peekoffie is.
Smeermiddelen.
De Minister van Landbouw heeft met be
trekking tot het verbod van verkoop, afleve
ring en vervoer vaiu smeerolie, bepaald,
dat onder smeerolie ook moet worden ge
acht te vallen consistentvet, wagensmeer
en dergelijke smeermiddelen.
Verwijzende naar zijn oproep van 5
Maart j.l. worden'door den Minister ook ver
bruikers, producenten, importeurs en han
delaren van consistentvet, wagensmeer en
dergelijke smeermiddelen uitgenoodigd,
uiterlijk 10 Maart opgaven Van hun nauw
keurig adres aan het Bureau Nijverheid, afd.
Crisiszaken, Kneuterdijk 8, te doen.
Nogmaals wordt nadrukkelijk de aandacht
gevestigd op de noodzakelijkheid, dat door
alle belanghebbenden aan dezen oproep"
wordt gevolg gegeven.
De gasprijs te Hengelo.
Te Hengelo heeft het Levensmiddelen
comité een vergadering gelegd ter bespre
king der goskwestle. Zooals reeds gemeld
werd, wenschen de arbeiders niet meer dan
9 cent te betalen. Een commissie heeft een
bespreking gêhod met het Dagelijksch Be
stuur. dat tot resultaat had, dot zij, voor wie
de prijs van 15 cent een bezwaar is, zich tot
B. en W. kunnen wenden. De vergadering
besloot daarop, dat allen di£ sympathisee-
ren met de beweging, rich naar de gasfabriek
zullen begeven met het verzoek hen te la
ten afsluiten.
I>e krIJgftscTauuen* n.
Naar wij vernemen ral do Britsche Gcne-
raal-Majoar Sir John Hanbury Williams, die
te den Haag optrad als vertegenwoordiger
zijner Regeering ter zake van het hier te
lande Interneeren van Britsche militairen uit
Duitsche krngsgevangensefhap, eerlang naar
Engeland terugkocren.
In zijn plaats zal als zoodanig optreden
generaal Thompson, die reeds in functie is en
gisteren een 30-tal Engelsche burger ge van ge
nen, waaronder een twaalftal Brltsch-Indiêrs
uit Bombay en Calulta, die te Schcycningen
aankwamen, verwelkomde.
Proviand aan boord van
Rijnschepen.
Woensdag is een nieuwe regeling betref
fende de proviand, welke de naar Duitsch
land varende booten en schepen mogen
meenemen, in werking getreden. Wanneer te
Lobith meer provisie aanwezig wordt gevon
den dan de toegestane hoeveelheden, wordt
het teveel gevondene in beslag genomen en
bekeuring ingesteld, terwijl tevens de pas
wordt ingetrokken. Er wordt niet meer toe
gestaan, dat de te veel bevonden goederen
aan wal worden gebracht, ook al zijn deze
aangegeven en aangewezen .Wanneer nieu
we kleeren (stoffen, laken, dekens, hemden,
enz.) en nieuwe schoenen aan boord worden
gevonden, wordt evo*vo<sn© bekeuring inge
steld, met als hierboven vermeld gevolg.
(N. K. i_r.j
Sigaren in beslag genomen.
Te Franeker werden floor de politie bij een
winkelier en een rentenier resp. 180.000 en
20.000 sigaren van verschillende merken in
beslag genomen.
Een m ij n i'(\ h e t n e t. De in IJmui-
den binnengekomen zeillogger V. L. 190
(Oranje Nassau H) van de Visscherij Maat
schappij Oranje Nassau" te Vlaardingen
rapporteert, dat een in het net verward ge
raakte mijn tot ontploffing kwam, waardoor
dit ernstig beschadigd werd en een deel van
het vischtuig verloren, ging.
Bconomische tBond. Te Arn
hem is een afdeeling van den Economischen
Bond opgericht.
Nationale Vereeniging tegen
de werkloosheid. Voor dc vergadering
der Nationale Vereeniging tegen dc Werk
loosheid op Mel a.s. in .American-Hotel te
Amsterdam hebben zich bereid verklaard
praeadviczen uit te brengen de heer D. Kee-
sing, finantiëel redacteur van het Alg. Han
delsblad en mej. mr. E. C van Dorp over de
vraag: In hoeverre wordt de nationale markt
beïnvloed door den stand der wisselkoersen
en welke maatregelen kunnen ter verbetering
worden genomen, indien deze stand die marlij
ongunstig beïnvloedt?
Haring op de kust. Woensdag*
avond zagen garnalenvisschers, die te paardl
aan de kust bij Katwijk vischten, een groots
school haringen voor zich uitzwemmen. En
kele haringen, die in de garnalennetten koi*
den worden gevangen, hadden een lengt*
van ongeveer 25 c.M.
Men veronderstelt, dat de haring tenge
volge van de mljnontploffingen onze kus!
heeft opgezocht, wat vroeger nooit is vooi*
gekomen.
Het dure vleesch. De arbeider
V. te Wiessel bij Apeldoorn, verkocht een
gewone geit aan een slager voor den ongo«
hoorden prijs van 60 gulden.
Moord. Voor de rechtbank te Dea
Haag heeft terecht gestaan de 20-jarige P.
\V. B., hulpbesteller bij de posterijen te
s Gravenhage, ter zake dat hij in den avond
van den 26 December 1917 te 's Graven
hage opzettelijk J. A. Blans van het leven
heeft beroofd, door hem een tot In het hort
doordringende messteek toe te brengeiv
waaraan B. voornoemd na een zeer kort
tijdsverloop is overleden.
Er waren in deze zaak 4 getuigen gedag*
vaord.
Het O. M. eischte beklnagde's schuldig*
verklaring aan doodslag en veroord eel in^
tot 2 jaren gevangenisstraf.
Een driftig heerschap. Voor
de Haarlemsche rechtbank is 1 jaar en (J
maanden gevangenisstraf geëischt tegen den
loopknecht H. V. te Haarlem, die dei^^Jend-
bouwersknecht J. E. uit Haarlemmermeer,
met een dolkmes ernstige verwondingen had
toegebracht, omdat deze per fiets een meis
je aanreed, waarmede bekl. liep.
School- en Kerknieuw»
On e i 1 on ts I a g. Tc tcrlcm
staat een gemengde '1 ooneelverceniging „Guide
Gczclle", waarin uitsluitend Katholieken kunnen
worden opgenomen met uitsluiting van anders*
denkenden. Zij heelt geen geestelijk adviseur.
Een der bosiuursleden" er van is de heer A,
A. Vermeulen, onderwijzer aan do R.-K. St. Jo*
«ephschooL Daar de vereeniging niet de bis
schoppelijke goedkeuring had, maar daarente
gen haar optreden was afgekeurd, vorderde het
schoolbestuur, dat de heer Vermeulen zijn funo-
tio als bestuurder er van zou neerleggen. Hem
werd medegedeeld, dat, hoewel het schoolbc-
stuur *ijn werk als onderwijzer ten zeerste ap
precieerde en hoewel hij bekend stond als «en
kü Anfclnir 11%.U Ifri;... hjï
niet bedankte al9 lid van „Guido Gezellc Hif.
weigerde te bedanken en nu volgde op 8 Oct.
1917 zijn oneervol ontslag. Van dit ontslag ging
hij in beroep bij de commissie, ingesteld volgens
art 59 der Wet op het L. O. Hij vond een R.-K.
advocaat, mr. Hulleraan, bereid om zijn zaak tet
hond te nemen. De zaak eindigde met de hand
having van het ontslag.
De positie dor predikant»
rouw. Ds. J. S. Hartjes (vroeger predikant t«
Barnave in Zuid-Oost Frankrijk) heeft bij zijl*
intrede als predikant der Ned. Herv. gemeent»
te Hall (bij Zutphen) in een zijner toespraken
na de intreepreek gesproken-over de positie der
predikantsvrouw en, zich tot zijn echtgenoot»
wendend, er op gewezen, dat in het formulier
voor dte bevestiging van Dienaren des Woords
in de Ned. Herv. Kerk geen enkel woord voor
komt inzakt de bevestiging der predikantsvrouw,
in welk opzicht men ons in Frankrijk vóór is.
Immers daar worden, "bij de bevestiging van prol
dikonten, officieel althans enkele woorden aan
de predikantsvrouw gewijd, daar deze in de ge
meente naast haar man een positie von zoo
gTOOte betcckenis inneemt. Ds. Hartjes eindigde
met dn woorden „In deze ook voor u zoo ge
wichtige ure bevestig ik u als predikantsvrouw
van Hall".
Een dergelijke bevestiging heeft zeker in on®
land nooit eer plaats gehad, schrijft P n i 1.
Vrouwen te boeien is benijdenswaard,
m8ar door een vropw geboeid te worden Is
nog begeerlijker.
Novelle „Uit het Zeedorp".
door
J. Eigenhuis.
^Je zou zegge, oe kom je zoo klaenzaerig/'
Vleide he< wijt. ,,'E-je vet genog? Zei 'k je pan
netje nog wat warrerae?"
Mink gromde en werkte de groote aardap
pels om en om, gerold in spekvet, 't was
rejuaï of ie pas de teelt binnen had zoo
onder z'n zwaren neus in den groot gerekten
mond.
k Zet 'l je, zuk werlh" verklaarde hij, nog
.wat grommig. „As 'k jou mlt je luize ziel 'ris
an 't znndscbcppe zette."
Daar moest-ic zelf om lachen en Sien lachte
Jnee
Hij was te stram om nog eventjes uit te
ioopen om "n „beetje." 't Wijf had gelukkig
4iog wat in dc flesch. Kijk. net voor ze saamp
jes en gul beduidde hij, dat ze 't in twee kop
te zou schenken. En zij moest er wat suiker
innemen. Zoo lepperden^ze met zuinige teug-
fes, de lippen eventjes mafor nat makend, knus
bij de kachel in het kleine hokje, dat met don
kere hoeken om ze heen inkFonip# tot nog ia-.
tiemiger celbenauwing. Sien glunderde naar
'm op, haar stoei kiliteling met Gilles-buur
voortdroomend.
En Mink werd mild gestemd tegen z'n wijf,
dat er nog zoo jong uitzag zoo hoog-slank
op io- stoel met zoo'n blanken tint nog
in lampjes-licht. De haarband onder dc
u i«i .zoo bol en zoo zwart, en nog blossigheid
op de wangen, glad zacht velletje, nog satij-
nigcr in den hals en in 't keel-kuiïtje
Maar z'n stramme spieren pijnden hem bij
elk bewegen cn zijn oogen werden in genoe-
gelijk glunderen tegen het wijf zwaar als pot
dekscis
Toen de- grove boeventronie van Wout om
het hoekje keek, snorkte Mink door zijn neus-
bonk ats door 'n bazuin. Sien wenkte den jon
gen met gabaren-dreig, dat ie zoetjes zyi bin
nen komen. Ze greep een korst brood uit de
kast en joeg 'm den zolder op.
„Nae je nest, pas op, dat je vaêr je niet
,oart," en kluivend aan den broodhomp met
honden-gulzigheid, klauterde de jongen naar
boven op zijn grof-bestopte kousen, waarvan
de teen als een doosdeksel bij eiken stap open
en dicht klepte, terwijl een vervuilde hiel er
van achteren uit maneschijnöe.
Met gegichel en sloei-berrie schoot kort
daarop Guurt naar binnen, een jonge deern
al, groot als een vrouw in haai* Schevcning-
sche dracht. Het opgewonden gezichtje alleen
nog wat kinderlijk teer uit de te groote muts.
en de zware boeken op het jeugd-wazige
voorhoofd nog te forsch als zwaar gewei op
at:n fijn hertekopje. De beide neusvleugels
hijgden wellustig wijd uit, de roode lippen
waren zinnelijk omgekruld en met dolle be
wegelijkheid holde ze door het huis. zich op
gewonden aanstellend.
„Zeker weer wat mit jonges 'eloape,'- zang-
schreeuwde Sien welbehagelijk Zij was ook
al als zo'n meid alle avonden met jongens in
de weer en amper zestien toen ze trouwde.
Guurt trok 'n onverschillig gezicht en zette
zich in een donkeren hoek neer, zich het
voorhoofd afvegend met een odeurtjes uit
wasemenden zakdoek.
„Wat 'n stank," bromde vader wakker.
„Zeker die jongèpsgek weer thöes. Gooi die
stinkstank iu de kachel en kik of je droag ben
-achter je oore."
Mink 'joeg ze naar boven en zich uitrek
kend, dat alle spieren pijnlijk tegenstramden
en de stoel kraakte, stond hij kreunend op,
wierp rich dc kiel van de schouders cn liet
de broek zakken. In donkcr-bloed-rood baai
stond hij voor het zwarte, vunzige beddegat
De etenslucht en vergoordc luierslank dwalm-
den er pritkelend uit.
Dan bonkte Jan binnen, de schonkige veer
tienjarige met het fijne gezicht van rijn moe
der. Zwaar klapte z'n long om, en over z'n
eigen pantoffels struikelde hij, tegen de trap
neerflappend. Zijn„oogen met onwijzen lod
der, z'n lippen strak met doodshoofd-grijns
vnn zijn tanden, kwijlde* hij 'n onverstaan
bare straatdeun uit.
Mink vloekte en schopte met zijn kousevoet
tegen 'm. Maar z'n oogen draaiden verdwaasd
en met kwcbbelig grommen smcet-ie zich
achterover, tegelijk snorkend in rijn roes.
Woedend greep Mink 'ra iu zijn borst en bij
zijn broekspijpen en heesch 'm als een vodje
het zolderluik in, waar-ie 'm op z'n legertje
smeet naast Wout, die al slaap-ronkte.
„Wel allemachtig," vloekte de rooie beul-
kerel beneden, ,,'Oe komt, zoo'n snotjonge an
cente. Waef, as jij 't 'm geeft Bè je non stae-
pelgek, deuk je <la 'k dacrvoor m'n acge doad-
werk?"'
Sien troonde nog met haar zacht-melsjcs-
gczicht hoog, als ccn borstbeeld, op rokken-
voetstuk, lachend altijd in dezelfde vergenoe
ging. Zoo waren nou eenmaal de jongelui. Zoo
was ie toch zelf ook geweest. En zij ook iu 'r
jonge jaren. Weet ic niet meer, dat ze al in
de Boschjes op 'n bankje vrijden, toen ze nog
jonger waren dan Guurt, en dat ie zelf bczope
as 'n karreman was thuis gekomen, omdat ze
met 'n ander had gcloopenl En toen was ie
zelf niet veel ouër as nou Jan. Lummelsche
vcut, dal ging immers' altijd zoo. Ze zouén 'm
dronken gevoerd hebben. Want centen van
haar kreeg ic niet. loog ze.
Den volgenden morgen, toen Gilles-buur rof
felde legen de ruiten, had Mink een heelen
toer om zich op le richten. Al zijn spieren als
opgekrompen cn bevroren, 't Leek hem overal
te kraken en hij moest haast over het wijf
bcenrollcn dat ze in snork-slaap zwaar klage
lijk zuchtte.
't Was echt winter, voelde hij, zijn broek
aantrekkend en werkend tegen de pijnlijke
verstramming in. Hij zou rich vandaag wat
sparen, zachtjes aan mindreseeren. Laat Sjaak
cn Hannes dan 'm de baas wezen.
Een groot brood sneed hij aan sneden, die
hij smeerde, onderwrijl dikke hompen naar
binnen smakkend. De kachel probeerde hij
aan tc leggen, maar er zat geen trek in. de
hoepels rookten zwaar en grauw en vlam
kwam er niet. In den koffiepot zat nog koude
leut van den vorigen dag. En daarmee werk
te hij de droge brokken naar binnen.
Het wijf adempafte en reutelde neussnerk-
jes. En dc kleintjes in de bedstee snoven nog
rustig-zwaar van de zure slaaplucht, 't Kwam
heelemaal niet in hem op, om zich tc bekla
gen, dat Sien niert was opgestaan om een
warm bakje voox: 'm to zetten. Zijn wiii had.
hem nooit verwend, altijd nogv huiselijk*
diensten van zijn afgcploctcrd lijf geëischt»
'l Ging alles zoo vanzelf: als ie niet voer cn
geen werk had, dan kwam 't er niet op aan,
wie 't luiste was cn dan stond meestal hi|
eerst op. omdat lang puffen in bed hem ver*
veeldfc En nu hij werk had, bleef dat zoo vaiv»
zelf in ouën d^en.
Met zijn stukkenzak aan de hand. ging hij
zacht de deur uit. 't Was een strakke, fijn*
winterkou, die 'm met ijlen Oostenwind prik-»
kelde in zijn gezicht en kneep in dc oorluim
pen. Hoog koepclde een glanzende maanluchl
boven het slopje. Blinkend spookachtig Sichi
gleed er van neer en glansde op de huisjca-
daken cn verwitte het nauwe straatje met d® j
helderheid van een gespreid laken. Het zin*
ken dak van de school stond on de hoogte t®
zilveren, blonk als besneeuwd tegen de blauw-»
lichte kristal damp, die er over zweefde.
Het hooge deel van 't Slag aan 't eind vaii
't slopje stond met de zandduinen daarachter
te tintelen in weekc maneschijn. De klein®
huisjes met de vuile muurbrokjes en pain
daakjes donker op het kalkwitte zand lat z®
met hoogen wal omringde, 't Leek eed rots-»
vesting, uit-donkerend boven ^rblinkend ge-4
stcente, rustig wakend over de slopjes en krot
ten daar beneden en de woestijnachlige effen
heid van het haventerrein behccrschend.
De horizon rondom waasde in lichten dampr
en krjogdc wijd-heen om het donkere bui
zendorp om dc dorre doodbeid van de vlakt®
in dc verte. Golvende duin ruggen >-nktcn er(
tegen aan als dreigende wolkenlaag. De dooi*!
gegraven duinrand naar zee gaapte als een
gat in die wolkenbank, waar. zilverglans over
loodblauw, de zee zich atteckende als vast®
gestolde luchtlaag tegen den wazigen horizon^
(Wordt vervolgd*
