;,DE EEMLANDER"
piFiHiiS™s^a
BUITENLAND
BINNENLAND
16e Jaargang, No. 202
lOIDUrurUTODaiie P** maaadcn voor Ameo»
AlOnntMtllurnlia foor» f I JO, Idem franco
fta pod t 2-00, per week (met grills verzekering
tegen ongelukken) f O.li, afzonderlijke nummert
f 05). Wektliikseh bljvoegtel »D» Hollandsch*
HaUmav* (onder redactie van Thêrèse Hoven)
pet 3 maaiden SO cent. WeketyksA bUvoegtel
pWtrtldnrue* per S maanden 60 cent.
DAGBLAD
HOOFDREDACTEUR: Me. D. J. VAN SCHAARDENBURG
UITGEVERS: VALKHOFF C.
BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL, hok uriucHT.em.rii.
INTERCOMM. TELEFOONNUMMER 613
'1
Dinsdag 19 Maart 1918
dienstaanbiedingen 1-5 regels f 030. groote letter»
naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan
iecr voordeeb'gc bepalingen lot bel herhaald adve»
teeren In dit Blad, bij abonnement Eene dreulaire,
bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Onze Politieke Partijen-
x. f
De Vr ij-L'iL>cra 1 c n. -
I.
Ren partij die alle bestaansrecht liccfl as
de Bond van Vrije Liberalen. Zockl men tever
geefs naar bijv specifiek unie-liberale begin
selen, de-Vrij-liberalen zijnjzuivere vertegen
woordigers en tróuwe voorlzetlers van liet
(oud-)Liberalisme.
Zij verkondigen als hun liooldbeginsel:
„De Staat beeft de persoonlijke vrijheid van
allen te eerbiedigen en -Ie verzekeren."
Er is 'n voor de hand liggende aerkiaring
van het feit, dat de Vrije Lib., meer dan de
anderen, het vrijheidsbeginsel vooropstellen.
Zij toch zijn de naaste verwanten van de libe
ralen der 19c eeuw, wier groote en blijvende
verdienste juist geweest is hun strijd voor de
commcrciScle. persoonlijke ca godsdienstige
vrijheid. Aan hen is de grootste overwinning
■voor dc vrijmaking van den mcnsch tc dan
ken; zij hebben tijdig -den weg gebaand voor
de democratie, welke zich aldus lol in onze
-dagen geleidelijk, rustig zonder schokken of
beroeringen voltrekken kon.
Het tegenwoordige geslacht dat niet anders
dan dc bijna bandcloozc vrijheid gekend
heeft, acht het niet noodig dc persoonlijke en
geestelijke vrijheid tot programpunt te ma
ken; integendeel, hel rad der geschiedenis
heeft alweer 'n. wenteling gemaakt en de indi
viclueelc vrijheid, gevrijwaard thans tegen
xncuschclijke willekeur of geestelijken dwang,
wordt weer meer en meer aan banden gelegd,
echter niet meer ter wille van één mede-
njensch doch in het belang der gemeenschap
En van liet jongere geslacht is er niemand
die protesteert.
Maar het is begrijpelijk dal de partij welke
opgegroeid is in dc schaduw van den strijd
voor de individueele vrijheid, (leze als de kost
baarste schat blijft bewaken en niet alleen
nog steeds gevaar ziet in den overwonnen
vijand, doch 'n nieuwe bedreiging bespeurt in
de toekomst, welke, nu dc individueele belan
gen voldoende gewaarborgd zijn, die der ge
meenschap aan dc orde stelt en daarbij de
eerste niet altijd ontzien kan.
IIcl is dan ook schoorvoetend dal de Vrije
Lib. iets van die vrijheid prijs geven. Zij zou
den geen liberalen meer zijn, als zij deseri
«teerden 'in dien anderen alouden strijd der
liberalen, den strijd voor vooruitgang en zij
willen dus niet zich onttrekken aan dc sociale
hervormingen; maar den toon aangeven doen
izij daarbij allang niet meer. Zij volgen slechts
en de indïyidualistische strevingen zijn daar
ibij welccns 'n blok aan hel been.
Bi> dc wetgeving in het belang van dc eco-
aiomisclic versterking van dc zwakkeren in dc
'snment willen zij bovenal gestreefd zien
naar ontwikkeling en verbooging van zclf-
Mandige klacht. Hel persoonlijk initiatief en
vrije samenwerking trede eerst op. Slechts als
heiden te kort schieten, grijpc de Staal in. In
theorie zeer juist, maar in (te praclijk wach
ten de vrij-lib.'wel eens te'lang voor dat zij
overtuigd zijn dat het pa^l- initiatief te kort
geschoten is. En dan kan liet kwaad wel eens
anoeiclijk te herstellen zijn. Ook tc vroeg in
grijpen van den Slaat is uit den boozc, maar
imen mag z'n tegenzin van overheidsbemoeiing
niet tc ver drijven.
Bij dc belasting politiek mag de ontwikke
ling der volkswelvaart geen belemmering on
dervinden.
Gezonder dan het standpunt dat wij bij een
dor rcchtschc partijen vonden, welke geen
verbooging van belasting wilde, is dat van
het v. 1. program, dat heffing naar inkomsten
en naar kapitaal 'n voorname plaats wil doen
ibekleedcn en het beginsel van belasting naar
draagkracht uitspreekt.
Geliecl in de liberale lijn ligt dc vrijhandel,
welke jn tegenstelling met de partijen van
rechts, door de gcbeclc linkerzijde gehuldigd
wordt. Protectionisme moge in 'n groot land
fn slcrkc nationale industrie in'liet leven kun
nen roepen, in kleine landen als hel onze*
waar men schier alle grondstoffen moet in
voeren, zou 'h door hoogc invoerrcchjen kunst
matige opvoering van de industrie zich wre
ken door 'n onvermijdelijke prijsstijging vanJ
de meeste artikelen, welke het zwaarst treft
dc minder.gegoeden; hetgeen in strijd is met
hel door alle vrijzinnigen gekoesterde begin
sel van belasting naar draagkracht.
Onder dc vrijzinnigen zijn dc Vrije Lib. hel
die zich het langst verzet hebben legen alge
meen kiesrecht, althans zender als tegenwicht
versterking van den invloed der Eerste
Kamer. Maar zoodra zij begrepen, dal de lijd
er rijp voor was. hebben zij zicli er vóór ver
klaard en door hun toetreding tot dc concen
tratie va» 1913 meegeholpen hel Alg. Kies
recht, dat door dc rcchtschc partijen toen nog
niel aanvaard was, tc doen zegevieren.
De invloed van de Vrije Lib. vermindert
thans zienderoogen. Zij tellen in hun gelede
ren zeer vele eminente mannen maar hun nu
merieke aanhang is het geringst van alle par
tijen cn-blijft beperkt tot de bovenste lagen
der maatschappij. Zij theorelisceren te veel en
van den geest des tijcis, van wat er leeft cn
gist onder het volk geven zii zich tc weinig
rekenschap. Hun beginselen hebben geen vat
op het volk. dat hen beschouwt als de con
servatieven van links en sneller vooruit wil
dan de vrij-lib. bedachtzaamheid gedoogt.
'n Vrij-lib. koetsier op de bok zou in onze
dagen 'n opstopping in het verkeer, wellicht
zelfs ernstige botsingen veroorzaken.
Als straks het evenredige stelsel zal zijn
toegepast en de numerieke sterkte het aan
tal vertegenwoordigers der partijen aanwijst,
staat het te vreezen, dal de vrij-lib. Kamer
fractie zéér verzwakt zal terugkeeren. Hct-
Seen voor het gehalte der Kamer zeer zeker tc
elrcuren zou zijn.
De wegen vfln de vrije liberalen en de vrijz.-
democraten gaan steeds verder uiteen. Ter
wijl dc laatsten, zich steeds stellende op ddu
'grondslag der realiteit, hun politiek aanpas
sen aan de ev.olueerendo maatschappij cn hare
Svisscknde sociale nooden, verlangen dc vrij-
liberalen dal de evolutie der maatschappij zich
voltrekt langs de lijnen van hun beginselen
Hetgeen dan slechts ten gevolge heeft, dat
tusschen hun polilick en de sociale evolutie,
welke zich niet dwingen laat, 'n diepe klov
gaapt. Terwijl dc vrijz.-dcm streven naar
tempering van den klasseslrijd, wordt deze
door de vrij-liberalen juist, bewust of onbe
wust, aangewakkerd. In woord en geschrift
bestrijden zij fel dc socióal-dcmocratie, maar
daadwerkelijk doen zij haar gacnerlei af
breuk, integendeel zij zouden, zoo er geen
vrijzinnige democratie hestond, breede scha
ren der bevolking in haar armen voeren.
Dc goede bedoelingen van de Liberale Unie
om de beide zoo uitéén loopende groepen,
vrij-lib. en vrijz.-dcm.. onder één politici
hoedje tc vangen, moeten wel op teleurstel
ling uitloopcn. Voor een „Unie" van Liberalen-
in-den-ruimen>zin-des-woords bestaat geen
hoop meer.
In een volgend artikel laten v.ij dc vrije
liberalen zelve aan het woord.
Politiek Overzicht
De bekrachtiging van het
Russische vredesverdag.
I.
- In het middernachtelijke uur van den
16en Maart is het vredesverdrag tusschen
den vierbond en Groot-Rusland, dat den
3en Maart is onderteekend, bekrachtigd,
door het met dit doel naar Moskou opge
roepen congres der Sovjets. De Russische
regeering had zich verbonden dit verdrag
binnen twee weken te bekrachtigen; zij
heelt dien termijn in acht genomen, want
zij had daarvoor tot den 17en Maart den tijd
Het verdrag wordt met zijne ratificatie
van kracht. Tot dusver is die nog slechts
van ééne zijde verkregen. Maar daarop
kwam het hier aan, want dat is de partij
die de kosten van dezen vrede heeft te beta
len. Die kosten zijn waarlijk niet gering.
Van Europeesch Rusland wordt door dit vre
desverdrag een gebied van meer dan
380,000 vierkante mijlen afgenomen. Dat
is eene oppervlakte meer dan driemaal zoo
groot als die van het vereenigde koninkrijk
van Groot-Brtttannië en Ierland, met eéne
bevolking van nagenoeg 50 millioen zielen,
In zijne onderdeelen verdeelt zich dit gebied
aldus
Oppervlakte.
Bevolking
Polen
43.804
12.247.600
Estland
7.G05
507.200
Koorlond
10.435
798.800
Livland
17.574
1.744.000
Finland
125.689
3.241.000
[Tkrnino
175.951
30.000.000
Totaal 381.058
48.538.100
Niet zonder verzet is het besluit tot be
krachtiging van dit vredesverdrag, dat de
vruchten van een arbeid van 250 jaren met
één pennestreek vernietigt, tot stand geko
men. Het besluit houdt een uitdrukkelijk
protest in tegen den „smartelijken en ont-
eerenden vrede, die aan Rusland is opge
drongen door het gestelde ultimatum en
door geweld." Een minderheid heeft zich
niet tot dit protest bepaald; zij heeft de ver
klaring afgelegd, dat zii weigert de verant
woordelijkheid voor dit besluit mee te dra
gen en dat zij zich voorbehoudt de vervul
ling van de bepalingen van het verdrag te
verhinderen met alle middelen, die haar ten
dienste staan. v
De meerderheid echter is over al de be
zwaren heengestapt. En de reden, waarom
zij dit heeft gedaan, ligt voor de hand. Lenin,
die ol zijn invloed heeft aangewend om het
ratificatiebesluit er door tekrijgen, heeft het
alles afdoende motief daarvoor aangegeven
de vergadering van de Moskousche Sovjet,
waar hij enkele dagen vóór "de eindbeslis
sing een toestemmend votum heeft weten te
erkrijgen; hij heeft daar verklaard, dat dit
motief was de toestand van volkomen desor
ganisatie van het Russische leger, die eiken
tegenstand vruchteloos zou hebben gemaakt.
En eigenlijk dachten de tegenstanders van
de ratificatie er precies zoo over. Trotzki is
in de vergaderingen van den raad van volks
commissarissen van 27 en 28 Februari er
voor opgekomen, de Russische gevolmach
tigden niet weer naar Brest-Litowsk te zen
den, m. a. w. de onderhandelingen af te bre
ken. Hij is daarmee in de minderheid ge
bleven; slechts vijf leden kozen zijne zijde;
de 16 anderen waren voor het sluiten van
den vrede. Dit is voor hem de aanleiding
geweest om uit de regeering te treden; het
slotbedrijf van de vredesonderhandelingen is
en zijne medewerking afgespeeld en na-
het verdrag was onderteekend, heelt hij
zijn ontslag genomen als volkscommissaris.
Maar in een gesprek met Trotzki, dat enkele
dagen te voren uit maximalistische bron
naar Stockholm werd geseind, komt deze
merkwaardige verklaring voor: „Natuurlijk als
wij een leger tot onze beschikking hadden
in staat om te vechten, zouden wij verplicht
zijn oorlog te voeren tegen Duitschland en
dien te voeren in vereeniging met het Duit-
sche proletariaat, dat tot de revolutie ont
waakt. Maar wij hebben geen leger. Reeds
voor de maand October was het Russisohe
leger in een toestand van opstand. Wij wa
ren in onze besluiten genoodzaakt met de
droevige werkelijkheid rekening te houden."
Au fond bestaat er dus geen verschil tus
schen de meerderheid en de minderheid.
Beiden zijn' er even diep van doordrongen,
dat Rusland niet in het bezit IS van het in-
stiument, dat het zou behoeven om den
strijd te kunnen voortzetten. Wat beiden ver
deeld houdt is meer eene zaak van appre
ciatie. De meerderheid legt zich neer bij het
feit, dat Rusland zioh gedwongen ziet den
vrede te aanvaarden op de voorwaarden, die
het worden opgelegd. Maar zij zoekt troost
in hei vertrouwen, dat desondanks de
overwinning van het socialistische proleta
riaat verzekerd is, en wanneer zij daarbij den
plicht verkondigt, om de arbeidende massa,
mannen en vrouwen, te organiseeren in eene
militie tot verdediging van het land tegen
den imperialistischen aanval, dan ligt daarin
de onuitgesproken bedoeling om, als de om-
slandigheden daarvoor gunstig zijn, het
thans genomen besluit weer ongedaan te ma
ken. Daarin gaat de minderheid met haar
semen; zij ziet er alleen niet tegen op die
bedoeling reeds nu onder woorden te bren
gen.
De oorlog,
M o's k o u, 16 Maart. (R.) Het besluit
tot bekrachtiging van het vredesverdrag met
Duitschland, Oostenrijk Hongarije, Bulgarije
en Turkije keurt de gedragslijn van den
raad van .volkscommissarissen goed tot on-
derteekening van den smartelijken en
onteerenden vrede, die aan Rusland is op
gedrongen door het gestelde ultimatum en
door geweld. Het verklaart het als plicht van
de werkende massa's eene militie op te rich
ten voor de verdediging van hel land tegen
imperialistische aanvallen, tot welk doel alle
personen van beiderlei geslacht eene mili
toil e opleiding moeten ontvangen. Het drukt
voorts het vertrouwen uit, dat de overwin
ning van het socialistische proletariaat ver
zekerd is, ondanks de wilde maatregelen, die
te wijten zijn aan de imperialistische inter
ventie.
W e eJt e n18 Maar t. (Corr.-bur.). De
Rusischè vplkscommissaris voor buitenland-
sche zaken heeft nan de departementen van
buitenlandsche zaken te Weenen en Berlijn
het volgende draadloozc telegram gezonden:
Den I6en Maart heelt het buitengewone
Alrussische congres van de Sovjets den ar
beiders-, soldaten-, boeren- en kozaken-alge-
vaardigden iri de stad Moskau het vredes
verdrag, dat Rusland den 2en Maart in
Szterenyi zijn hier aangekomen voor de
bond had gesloten, geratificeerd.
In den Duitschen rijksdag i» gisteren de
behandeling begonnen van het wetsontwerp
tot bekrachtiging varv de met Groot-Rusland
en met Finland ger'oten vredesverdragen.
Het debat, dat-wer'1,,- :peleid door redevoe
ringen van den rijkskanselier en van onder
staatssecretaris von dem Bussche, wotdt he
den voortgezet.
Petersburg, 18 Maart. (R.) Jofte,
de gewezen president van de vredesdelegatie
te Brest-Litowsk, is benoemcj tot gezant te
Berlijn.
In Rumenië is aan Marghiloman, den lei
der van de conservatieve partij, die van huis
uit tegen den oorlog gekant is geweest, de
samenstelling opgedragen van een nieuw
kabinet, dat beter in staat zal zijn de onder
handelingen over het definitieve vredesver
drag, tot een goed einde te brengen.
Sofia, 18 Maart. (Buig. Ag.) De ho
ning van Bulgarije heelt maarschalk von
Mackensen de St. Alexander-orde der le
klasse gesohonken en den minister-presidenl
Radoslawow opgedragen hem deze te Buka-
rest te overhandigen.
Budapest, 18 Maart. (W. B De com
missie voor de kiesrechthervorming van het
huis van afgevaardigden heeft met Op één
na algemeene stemmen het wetsontwerp in
het algemeen aangenomen.
Londen, 1 8 M a a r t. (R.) De Daily
Chronicle bericht, dat lord Pirrie, het hoofd
van de groote reedersfirma Harmland Wolft
te Belfast, isbenoemd tot bestuurder van den
bouw van handelsschepen. Hij zal werkzaam
zijn onder de admiraliteit met ruime vol
machten voor initiatief en zelfstandig han
delen.
Londen, 18 Maart. (R.) Er wordt een
besluit verwacht, bepalende dat de schouw
burgen en concerten om half tien des avonds
zullen moeten sluiten tot besparing van ko
len.
Petersburg, 18 Maart, (R.) Het
Preobasjenski-garderegiment, dot verdocht
werd van anti-revolutionaire neigingen, is
ontwapend en door de roode troepen gevan
gen genomen.
Stockholm, 18 Maart. (W. B.) Vol
gens een telegram aan het hier gevestigde
Finsche gezantschap uit Wasa is generaal
Mannerheim een algemeen offensief begon
nen, waardoor tot dusver schitterende uit
komsten zijn verkregen. Kirchdorf en Hei-
nola zijn genpmen, waarbij omstreeks 3000
roode gardisten gevangen werden genomen.
De beweging gaat over het geheele front
met succes vooruit.
Londen, 18 Maart. (R.) Officieel
wordt bericht, dat de rijksregeering en de
Egyptische regeering in gezamenlijk overleg
besloten hebben den Egyptischen katoen-
oogst van 1 Maart af aan le koopen.
Tokio, löMaart. (R.) De Hoshi Shim-
bun bericht, dat de maximalisten den 12en
Maart een derden aanval hebben gedaan in
Blagowestsjenski. De anti-maximalisten bo
den .tegenstand, maar werden verslagen. Van
de 150 Japanners konden de meesten niet
vluchten; zij werden vermoord.
Sjanghai, 10 Maart. (R.). De cor
respondent te Hankow van de China Press
bericht,i dal twoe Engelschen, drie Arneri-
kaansche en een Japansche kannonneerboot,
die vier rivierstoomschepen escorteerden,
heden de rivier zijn opgegaan om te trach
ten de Boven Jnnglse voor de vaart te ope
nen.
Verspreide Berichten
Kaapstad, 17 Maar t. (R.) Er zijn
weer zware regens neergekomen in olie
dee'en van Karroo, die veel schade berok
kenden aan de spoorwegen en aan eigen
dommen; menschcnl evens zijn niet verloren
gegaan.
Kameroverzicht
Tweede Kamer
In de zitting van Maandag kreeg de hoer
Van Doorn verlof tot zijn interpellatie
over het tijdstip der verkiezingen.
Wetsontwerp zomertijd.
De. heer Gcrretson acht blijvende in
voering van den zomertijd gc-wenscht.
De heer Koster vraagt in verband met
dit ontwerp, de petroleumverstrekking op het
plateland eerst op I Mei te doen eindigen.
De heer Teenstra wijst op de bezwa
ren van het platteland tegen d enzomertijd.
Minister Cort van der Linden
kan niet voldoen nan het verlangen van den
heer Gerretson tot invoering van den midzo-
mertijd.
Het amendement-Van Doorn, om den zo
mertijd definitief in te voeren, werd aange
nomen met 32 tegen 23 stemmen, waarna
'het onhverp zonder hoofdelijke stemming
wordt anngenon\en.
Rcgecrii^gsvcrklai ing.
Minister Loudon legt daarna de volgende
verklaring af
Mijnheer de Voorzitter:
Uit de Nota die ik U 11 dezer deed toe
komen is het aan de Kamer bekend dat de
Regeering in afwachting van de vertraagde
tot standkoming eener definitieve economi
sche regeling met de geassocieerde Rcgce-
ringen,^dezen heeft verzocht om een voor
schot van 100.000 ton tarwe op dc 400.000
ton welke aan Nederland zouden verzekerd
worden bij een definitieve regeling op den
voet der Londensche „basis of agreement".
De geassocieerde regceringen stemden
daarin toee doch onder voorwaarde dot don
ook voorloopig het gedeelte onzer soheeps
ruimte dot bij de definitieve regeling^ter be-
sohikking der geassocieerde belangen zou
komen, reeds aanstonds daarvoor zou wor
den afgestaan. Met het oog op eene bijeen
komst der geassocieerden le Londen op 78
dezer werd ik verzocht de beslissing der
Nederlandsohe Regeering vóór dien dag te
doen kennen.
Dc Regeering, te rade gaande met de be
langen der volksvoeding, stond gereed op
die voorloopige schikking in le gaan, toen
van geassocieerde zijde plotseling de
eisch werd gesteld dat de cvenbedoeldc
tonnage ook in de^.jgr „gevaarlijke zóne"
zou varen
Het varen buiten het gevaarlijke gebied
was te Londert van Nederlandsche zijde nis
eene principieele voorwaarde voor het tot
stand komerl van eene schikking gesteld en
van geassocieerde zijde had men zich met
het opnemen van die voorvoerde vereenigd.
De beweegredenen welke tot het stellen
van dien eisch geleid mogen hebben laat ik
in het piidden. De rechtmatigheid van zoo-
danigen eisch kan de Nederlandsche Regee
ring niet erkennen. Ook vereenigt zij zich
in geenen deele met de in enkele landen
thans gekweekte opvatting fris zou, wanneer
de scheepsnood van een oorlogvoerende
bovenmatig stijgt, deze volkenrechtelijk be-
oegd zijn neutrale schepen nog wel in mas
sa te dwingen tot het verrichten van dien
sten uitsluitend in zijn belang; het volken
recht toch erkent die bevoegdheid «lec'nts
bij wijze van hooge uitzondering n.l. vaar
het gaat om bereiking van eenig onmiddel
lijk en nood&ökelijk strategisch doel.
Dé Nederlandsche Regeering gaf na nip
beraad aan de geassocieerde regeeringen le
kennen dat zij zoowel uit politiek als uit eco
nomisch oogpunt de ernstigste bezwaren te
gen den gestelden eisch I^ad, doch schortte
haar definitief antwoord-nog op. Rekening
houdende met den larwenood die ons land
tegen den aanstaanden zomer bedreigt en
met de waarschijnlijkheid dat een weigering
het afsnijden van alle overzeesche toevoe
ren tengevolge zoude hebben, achtte zij het
n.l. haor plicht zich vooraf te vergewissen
of er in dat geval broodkoren uit Centraal
Europa te verkrijgen zou wezen.
Zij wendde zich dus tot de Duitsche re
geering met de vraag of op de levering bin
nen twee maanden van minstens 100.000
ton tarwe gerekend zou kunnen worden. He(
antwoord was beslist ontkennend; de Duit»
sche regeering verklaarde dat zij, hoi
gaarne ook bereid Nederland te helpen, toch
met het oog op de behoeften van enkele
hurer bondg chaoten nie^ in slaat zoude zijn
aan ons Verlangen te voldoen, terwijl zeifs
ten aanzien van een latere verstrekking in.
kleinere hoeveelheid geenerlei zekerheid
kon worden verschaft.
In die omstandigheden achtle de Regee
ring zich gedwongen den eisch te aanvaar
den, welke door clo Gcassocïberde regeerin
gen verbonden wordt aan dc levering op 15
April a.s. van 100.000 ion tarwe voor de
Nederlandsche bevolking. Zij heeft echter
hare toestemming ofkhanlclijk gesteld van
de navolgende voorwaarden: ln de eersto
plaats moet vaststaan clni Nederland rekenen
kan op de verdeeling der Nederlandsche
scheepsruimte en op de voorziening des
lends naar den maalstaf, aangegeven in de
Londensche „basis", waaromtrent de regee-
riiV thans oo' hniv definitieve voorstellen
in hoofdlijnen aan de Geassocieerden heeft
medegedeeld: ook rnocl wèl begrepen zijn
dut de bunkerkolen, noodig voor het vervoer,
der voor Nederland volgens de cvenbedoel
dc voorziening of „rationeering" bestemde
goederen oan de daarvoor aan tc wijzen Ne
derlandsche schepen «1 worden verstrekt.
Voorts zal ten aanzien ven de vaart van
Nedèrlnndsche schepen in het gevaarlijk
gebied door de Geassocieerde regeeringen
gewaarborgd moeten worden: ten eerste»
dal oie schepen geen ttoopen of oorlogsbe-
noodigdheden vervoeren, ten tweede dat
zij niet bewapend zullen zijn, ten derde dot
de bemanningen geheel vrij blijven ol dan
niet aan die vaaTl deel te nemen en einde
lijk ten vierde dat de eventueel vernie
tigde schepen terstond na den oorlog door
andere vervangen zullen worden.
J'ol zoover meent de Regeering te m o e*
l e n gaan. Zij heeft zich daartoe genoopt
gevoeld met het oog op den nood, niet al
leen hier te lande, doch ook in de koloniën,
terwijl zij bovendien zich daardoor althans
verzekerde van een belangrijk deel van onze
vloot, hetgeen voor het heden en de toe
komst van ons volk van overwegend belang
is.
Verder kan noch mag de Regeering gaan.
De Minister vogde hieraan nog toe de
medodeelin, dot, zoodro het antwoord der
geassocieerde Rederingen hem heeft be
reikt, hij ook dit aan de Kamer zal mede-
de elen.
Hij voegt hieroen toe, zoodra het ont*
woord'is ontvangen van de Geassocieerden,
daarvan medcdeeling te zullen doen nan de
Kamer
De Voorzitter steli voor, de discu^ies uit
te stellen tot na ontvangst van dat antwoord*
De heer Lohman wil slechts uitstel tot mor
genals het Nederlandsche volk er anders,
over denkt dan de regeering, kan het van be
lang zijn, dat de Geasocieerden dat spoedig
vernemen.
De heer Nolens is het daarmede eens. Hij
protesteert nu reeds met een enkel woord
tegen de handelwijze der zoogenaamde be
schermers van kleine naties.
Besloten wordt, de discussies uil te stel
len tot morgen na dc pauze.
Levensmiddelenvoorziening.
Minister T r e u b erkent dat de toestand
ons land, wat de levensmiddelenvoor
ziening betreft, zorgwekkend is. Hij becij
fert, dat de crisisuitgaven in 1914 16.7 mil
lioen per maand bedroegen. Het laatste
kwartaal van 191734.3 millioen per maand
en het totaal der crisisuitgaven 970 milli
oen, waarvan 418 millioen in 1917. Hiervan
komen voor oorlog en marine 297 millioen
voor de levensmiddelenvoorziening, 108 mil
lioen aan vluchtelir.gen-steuncomité's en di
versen 13 millioen. De minister raamt voor
1918 voor oorlog en marine 340 millioen#
vluchtelingen enz. 30 millioen, volkswonin-
gen 15 millioen, duurtetoeslag gepension-
neerden 3 millioen. Dat is buiten de levens
middelen dus 388 millioen.
Als -die op den tegenwoordigen voet wor
den verstrektdan 388 millioen -f 260 mil
lioen of 648 fhillioen. Daarvan zijn onge
dekt 400 millioen. Wordt tegen 1 October
daarvan geleend, tegen 5 pet. op 50 jaar,
dan is iaa lijks noodig 22 millioen. Daarbij
gerekend de noodzakelijke uitgaven, komt
men voor 1919 in het gunstigst geval fofc
een ongedekt tekort van 40 millioen, voor
192(^46^ millioen, 1921 35millioen,
waarbij dan zullen komen de kosten van nog
nader te treffen maatregelen ad 15 millioen.
Verhooging van de oorlogswinstbelasting
is onmogelijk. In 1917'18 is het productief
vermogen verminderd met een milliard. Zelfs
zullen regeering en kamer in het najaar
hebben te overwegen of de mobilisatie met
het oog op de financiën op denzelfden voet
kan worden voortgezet.
De toekomst is donker, er bestaat gevaar
voor economische uitputting. Daarom is het
de duré plicht van den minister van finan
ciën, te waarschuwen tegen het voortgaan
op den ingeslagen weg. Dit heeft hij reeds
op 28 Sept. 1917 medegedeeld aan de ambt-
genooten, met het gevolg, dal bijna een cri-
sis ontstond, welke werd bezworen, door da
afspraakde uitspraak 'der Kamer over bet
bestaande stelsel af te wachten. Als de Ka
mer dit stelsel wil bestendigen, zal de minis
ter daaruit de conclussies trekken, die den
minister van financiën daaruit moet trekken.
Wil de Kamer een ender stelsel, dan bliiÖ
